Dünya Sağlık Örgütü’nün merkezine ev sahipliği yapan Cenevre, tütünle mücadelede küresel başkent olarak görüldü. 17–22 Kasım tarihleri arasında gerçekleşen COP11 toplantısının ardından, tütün ürünlerinin yasa dışı ticaretiyle mücadeleye yönelik üç günlük bir başka zirve düzenlendi.

Kapanış basın toplantısında konuşan CCLAT Geçici Sekreterlik Başkanı Andrew Black, “Birçok kritik karar alındı. Bu kararlar milyonlarca hayatın kurtarılmasına ve tütünün çevresel zararlarının azaltılmasına katkı sağlayacak” açıklamasında bulundu.

Alınan kararlar arasında; tütün atıklarının çevre kirliliğine etkisine yönelik önlemler ve Birleşmiş Milletler binalarında tütün ve elektronik sigara kullanımının tamamen yasaklanması da yer aldı. Ülkelerin ulusal tütünle mücadele programlarının finansmanının güçlendirilmesi de yeniden vurgulandı.

İsviçre, endüstri etkisine açık ülkelerde zirvede

Ancak aynı alanda İsviçre’nin performansı oldukça zayıf. Küresel Tütün Endüstrisi Müdahale Endeksi’ne göreİsviçre, tütün lobisinin politikalar üzerindeki etkisine en açık ülkelerden biri. Ülke, 2021’de 92/100 olan risk skorunu 2023’te 95’e, 2025’te ise 96’ya yükseltti ve sondan ikinci sırada yer aldı. İsviçre’den daha kötü durumda yalnızca Dominik Cumhuriyeti bulunuyor.

Rapora göre tütün şirketleri, birçok ülkede karar vericilere yatırım ve istihdam vaatleri, tesis gezileri ve sosyal sorumluluk projeleri gibi yöntemlerle artan bir lobi baskısı uyguluyor. 100 ülkenin değerlendirildiği listede 46’sında endüstri etkisinin arttığı kaydedildi.

İsviçre hâlâ sözleşmeye taraf değil

Kötü tablonun en önemli nedeni: İsviçre’nin, merkezi Cenevre’de bulunan DSÖ’nün Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’ni henüz onaylamamış olması. İsviçre sözleşmeyi 2004’te imzalamış olsa da, gerekliliklere uyum sağlanamadığı için yıllardır süreç tamamlanamadı.

Sağlık profesyonelleri İsviçre’nin sözleşmeyi onaylaması gerektiğinde birleşirken; ekonomik çevrelerin bu adımı engellediği ifade ediliyor.