Bu gelişme, İsrail ile Hamas arasında iki yılı aşkın süredir devam eden savaşın ardından ilan edilen ateşkesin en önemli adımlarından biri olarak değerlendiriliyor.
Anlaşma kapsamında Hamas toplam 48 İsrailli esiri serbest bırakacak. Bu kişilerin 20’sinin hayatta olduğu düşünülüyor. Karşılığında İsrail yönetimi, yaklaşık bin 900 Filistinli mahkûmu serbest bırakmayı kabul etti. Serbest bırakılacak Filistinliler arasında ömür boyu veya uzun süreli hapis cezaları alan 250 kişiyle birlikte, savaş döneminde Gazze’de gözaltına alınan 1700 tutuklu da bulunuyor.
Uluslararası Kızılhaç Komitesi, esirlerin ve mahkûmların değişimini denetlemek üzere çok aşamalı bir operasyon başlattığını duyurdu. Komite, serbest bırakma sürecinin farklı bölgelerde eş zamanlı yürütüleceğini bildirdi.
İsrail devlet televizyonu KAN’ın aktardığına göre, esirlerin Gazze kenti, Deyr el-Belah ve Han Yunus’tan olmak üzere üç ayrı noktadan serbest bırakılması planlanıyor. İlk aşamada özgürlüğüne kavuşan İsrailli esirlerin isimleri Matan Angrest, Alon Ohel, Guy Gilboa-Dalal, Gali Berman, Ziv Berman, Eitan Mor ve Omri Miran olarak açıklandı. Hamas’ın saat 10.00 civarında diğer esirleri de Kızılhaç heyetine teslim etmesi bekleniyor.
Hamas, serbest bırakılacak 20 İsrailli esirin isim listesini daha önce Uluslararası Kızılhaç Komitesi’yle paylaşmıştı. Bu kişiler arasında Elkana Bohbot, Avinatan Or, Yosef-Haim Ohana, Evyatar David, Rom Braslavski, Segev Kalfon, Nimrod Cohen, Maxim Herkin, Eitan Horn, Matan Zangauker, Bar Kupershtein, David Cunio ve Ariel Cunio gibi isimler yer alıyor. İsrail basını, açıklanan listenin Tel Aviv yönetiminin beklentileriyle örtüştüğünü bildirdi.
Diğer yandan Filistin Esirler Medya Ofisi, İsrail’in ateşkes kapsamında serbest bırakacağı toplam 1968 Filistinlinin isimlerini yayımladı. Açıklamada, müebbet hapis cezasına çarptırılmış 250 kişiyle birlikte 2023 Ekim ayından bu yana Gazze’den alıkonulan 1718 kişinin serbest kalacağı ifade edildi. Serbest bırakılacaklardan 143’ünün ise Kudüs ve Batı Şeria dışına sınır dışı edileceği belirtildi.
Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’ndan yapılan açıklamada, “İsrail anlaşmaya sadık kaldığı sürece biz de belirlenen takvime ve şartlara uyacağız” denildi. Açıklamada ayrıca, “Düşman, tüm askeri gücüne rağmen esirlerini savaş yoluyla geri alamadı. Ancak bugün direnişin kararlılığı karşısında boyun eğiyor ve esirlerini bir takas anlaşması çerçevesinde geri alıyor” ifadeleri yer aldı.
Ateşkes sürecinin temelleri, 9 Ekim’de Mısır’da yürütülen müzakerelerde atıldı. ABD Başkanı Donald Trump, o gün yaptığı açıklamada, İsrail ve Hamas’ın Gazze’deki ateşkes planının ilk aşamasını onayladığını duyurmuştu. Mısır’da imzalanan anlaşma, 10 Ekim’in ilk saatlerinde yürürlüğe girdi. İsrail ordusunun “sarı hat” olarak adlandırılan bölgeye çekilmesinin ardından, Gazze Şeridi’nde ateşkes aynı gün saat 12.00 itibarıyla resmen yürürlüğe girdi.
İsrail’in 8 Ekim 2023’ten ateşkesin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Gazze’ye düzenlediği saldırılarda 67 bin 682 kişi hayatını kaybetmiş, 170 binden fazla kişi yaralanmıştı. Ateşkes ve esir takası süreci, bölgede uzun süredir devam eden çatışmalara son verilmesi yönünde umut verici bir adım olarak görülüyor.
