2011’de Arap dünyasındaki hareketlilikten etkilenerek başlayan protestolar sırasında, lise öğrencileri duvarlara Beşar Esad’ın mesleğine atıfla “Senin sıran da geldi, doktor” yazdı. Bu olay, asıl mesleği göz doktorluğu olan Esad döneminde başlayan iç karışıklıkları tetikledi ve 13 yıl süren bir savaş dönemi yaşandı.
2011’de yaklaşık 22 milyon olan Suriye nüfusunun büyük bir kısmı göç etmek zorunda kaldı. Suriye’nin sınır komşusu Türkiye, bu dönemde milyonlarca Suriyeliye ev sahipliği yaptı. Resmi kayıtlara göre Türkiye’de 3 milyon 875 bin Suriyeli göçmen bulunuyor.
Suriye’nin kuzeyindeki Türkiye kontrolündeki bölgelere geri gönderilen Suriyeliler ve Avrupa’ya düzensiz geçişler, Türkiye’deki Suriyeli sayısının zamanla azalmasına yol açtı.
8 Aralık 2024’te Şam’ın kontrolünün ele geçirilmesiyle Esad yönetimi sona erdi. Yeni yönetimin kurulmasının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye’nin bir an önce toparlanması ve kalıcı refah için İslam dünyasının desteğinin önemine değindi. Erdoğan, Suriye halkının yanında olacaklarını ve 14 yıllık zulmün sona erdiğini belirtti.
Baas rejiminin yıkılmasının ardından Türkiye’deki Suriyeliler de sevinç yaşadı. Ülkede güvenli bölgelerde istikrarın artmasıyla gönüllü geri dönüşler hız kazandı ve Göç İdaresi tarafından geri dönüş koordinasyon merkezleri kuruldu.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 8 Aralık 2024 sonrası 550 bin Suriyelinin, 2016’dan bu yana ise toplam 1 milyon 290 bin kişinin “gönüllü, güvenli, onurlu ve düzenli” bir şekilde vatanlarına döndüğünü açıkladı. Süreç, Göç İdaresi Başkanlığı koordinasyonunda yürütülüyor ve tamamen gönüllülük esasına dayanıyor. Bakan Yerlikaya, her geri dönüşün insan onuruna uygun biçimde gerçekleştiğini vurguladı.
