Danimarkalı bağışçı, 2007-2018 yılları arasında 37 Belçikalı kadına sperm vermiş ve bu bağışlardan 52 çocuk dünyaya gelmiştir. TP53 genindeki bu mutasyon, kanser riskini ciddi şekilde artırmaktadır.

Belçika’da “altı kadın kuralı” olarak bilinen, bir donörden en fazla altı kadına sperm bağışı yapılabileceğini belirten bir yasa bulunmakta; ancak bağışların anonim olması nedeniyle bu kuralın pratikte uygulanması oldukça güçtür. Bu nedenle doğurganlık merkezleri, aynı donörden birden fazla sperm kullanımı olup olmadığını bilmemektedir.

Belçika hükümeti, mevcut yasayı değiştirerek bağışçıların anonim kalmamasını sağlayacak düzenlemeleri koalisyon programına almış bulunuyor. Sağlık Bakanı Frank Vandenbroucke’un sözcüsü Billy Buyse, bu konuda çalışmaların sürdüğünü ve yeni gelişmelerin yasalaşma sürecini hızlandırdığını belirtti.

Ancak sektör içinde bu değişikliklere karşı bir direnç olduğu ve anonimliğin kaldırılmasına dair önerilere karşı çeşitli endişeler dile getiriliyor. Sağcı N-VA partisinden milletvekili Frieda Gijbels, anonimliğin kaldırılması için yasa teklifi sundu fakat yerel medyada sektörden muhalefetin olduğu bildirildi. Gijbels, Fransa örneğine atıfta bulunarak, anonimliğin kaldırılmasının bağışçı sayısını artırabileceğini söyledi.

Skandal, “altı kadın kuralı”nın ne kadar etkin uygulandığı ve kurala uyulup uyulmadığı tartışmalarını da beraberinde getirdi. Son üç yıl içinde bu kuralın 22 kez ihlal edildiği tespit edildi. N-VA Başkanı Valerie Van Peel, bazı doğurganlık uzmanlarının bu konuda harekete geçilmemesi için baskı yaptığını ifade etti.

Sağlık Bakanı Vandenbroucke’un kabinesi, Danimarkalı bağışçının kanserle ilişkili gen mutasyonuna sahip olduğu bilgisine ancak Mayıs 2025’te ulaşabildi. Ancak Federal İlaç ve Sağlık Ürünleri Ajansı (FAGG) bu durumdan çok daha önce haberdar edilmişti.

Kasım 2023’te Avrupa’dan gelen uyarı doğrultusunda, Danimarkalı bağışçının genetik mutasyon taşıdığı belirlendi. Bazı etkilenen ailelere ise takip eden aylarda doğurganlık merkezleri tarafından bilgi verildi.

Şu ana kadar 67 çocuk ve 46 aile etkilendi. Bunlardan en az 10 çocuğa kanser teşhisi konulmuş, 23 çocukta ise kanser riskini artıran gen mutasyonu tespit edilmiştir.

FAGG, olayla ilgili olarak iç kalite kontrolleri, uygulama ve denetim süreçlerine odaklanacak. İlk sonuçların yaz aylarından sonra alınması bekleniyor. Bakan Vandenbroucke ayrıca, FAGG’den ailelerin çocuklarının genetik taramadan geçip geçmediğini denetlemesini istedi.

Son olarak Vandenbroucke, Avrupa genelinde farklı donör kotası uygulamaları olduğunu, yabancı donör spermlerinin kullanım sıklığının bilinmediğini belirterek, bu konuda Avrupa çapında sistemlerin iyileştirilmesi çağrısında bulundu.