
İsviçre'de şu anda beş kantonda benzer bir sistem bulunuyor: Tessin, Luzern, Zug, Aargau ve Thurgau. Ancak Graubünden, St. Gallen, Schaffhausen ve Solothurn kantonları bu uygulamayı sonlandırdı. Diğer kantonlar ise böyle bir listeyi hiçbir zaman benimsemedi.
Kara Liste Uygulaması ve Etik Tartışmalar
Tessin'de yürütülen bu tartışma, İsviçre genelinde etik ve ekonomik açıdan geniş yankı uyandırdı. Wallis Sağlık Departmanı Başkanı Mathias Reynard, kara liste sisteminin aileleri doğrudan etkileyebileceğini ve insan hakları açısından ağır sonuçlar doğurabileceğini belirterek şunları ifade etti:
"Sağlık hizmetlerinin kesilmesi tüm aileyi etkileyebilir ve bu tür sonuçlar insani değildir."
Öte yandan, destekleyiciler, bu listenin ödeme yapmayanları caydırıcı bir önlem olarak etkili olacağını savunuyor. Ancak, Luzern Sağlık Direktörü Michaela Tschuor, bu uygulamanın hem maliyetli hem de etkisiz olduğunu vurgulayarak, "Listeyi Kasım ayında askıya aldık ve tamamen kaldırmayı planlıyoruz. Her yıl yaklaşık bir milyon frank maliyet getiriyor ve borcunu ödemeyenlerin sayısını azaltmıyor." dedi.
Federal Hükümet de bu tür listelere karşı olduğunu birçok kez dile getirdi.
Sağlık Hizmetlerinin Kesilmesi Bir Ceza mı?
Ulusal Tıp Etiği Komisyonu, 2023 yılında yayınladığı raporda, kara liste sisteminin evrensel sağlık hizmetlerine erişim hakkıyla çeliştiğini belirtti. Komisyon Başkan Yardımcısı Samia Hurst-Majno, şu açıklamada bulundu:
"Sağlık hizmetlerine erişimin kısıtlanması bir ceza olarak uygulanamaz. Bu, tıbbi hizmetlerin erişilebilir olmasını amaçlayan evrensel sağlık sistemine aykırıdır."
Hurst-Majno, kara listeyi savunanların acil müdahalelerin yine de sağlanacağını öne sürdüğünü, ancak bu tanımın belirsiz olduğunu belirtti.
"Tıpta 'aciliyet' kavramı kesin değildir. Bir hastanın hayatını tehdit etmeyen ancak tıbben gerekli bir prosedür de acil kabul edilebilir."
Tessin hükümeti, kara listeyi geri getirmesi durumunda yalnızca ödeme yapabilecek durumda olup ödeme yapmayan kişilere odaklanacağını açıkladı. Ancak uzmanlar, ödeme gücü ile ödeme isteksizliğinin net bir şekilde ayrılmasının zor olduğunu dile getiriyor. Hurst-Majno, "Bir depresyon hastası ödeme yapabilecek biri olarak sınıflandırılabilir, ancak aslında ödeme yapamayacak durumda olabilir." ifadelerini kullanarak bu uygulamanın yanlış sonuçlar doğurabileceğini belirtti.
Tessin'de Karar Aşamasına Gelindi
Tessin'deki Sağlık ve Sosyal Komisyonu, konuya ilişkin değerlendirmelerini tamamlamak üzere. Komisyon Başkanı Daniele Caverzasio, konunun yakında Büyük Konsey'de tartışılacağını açıkladı. Tessin hükümeti de uygulamanın geri getirilmesi lehine görüş bildirdi.
Tessin Kantonu'nda sağlık sigortası primlerini ödemeyenlerin toplam borcu yıllık 20 milyon franka ulaşırken, İsviçre genelinde bu rakam yaklaşık 400 milyon frank seviyesinde bulunuyor. Bu nedenle, federal düzeyde de bu borçların nasıl yönetileceğine dair tartışmalar sürüyor.
Tessin hükümeti, ekonomik kayıpları azaltmak isterken, insan hakları ve sağlık hakkı konusunda etik tartışmaların nasıl bir sonuç doğuracağı merak konusu.