Turgut

Basel polisi, 11 Ağustos'ta S-Bahn'da bir adama saldıran 23 yaşındaki bir Tunusluyu tutukladı. Suçluyu yapılan DNA analizi ele verdi.


<p>Suçlu, 11 Ağustos akşamı Basel'den Laufen'e gitmekte olan bir S-Bahn'da sebepsiz yere bir adama saldırmış ve akabinde kurbanın sırt çantasını çalmaya çalışmıştı. Ancak yolcuların araya girmesiyle çantayı çalamayan adam, Münchenstein durağında kaçmayı başarmıştı. Basel Polisi olaydan iki hafta sonra, suçlunun yakalandığını duyurdu.&nbsp;</p><p>Pazartesi günü yapılan açıklamada, 23 yaşındaki bir Tunuslu'yu tutukladığını bildiren polis;&nbsp;adamın, işlediği başka suçlardan sabıka kaydının bulunmasından dolayı, DNA analizindeki eşleşme sayesinde belirlenebildiğini belirtti. Polis yaptığı açıklamada, savcılığın yetkili mahkemeye üç aylık gözaltı süresi için başvuru yaptığı ve bunun onaylandığı bilgisini de paylaştı.</p>

S-Bahn saldırganı, DNA analizi sayesinde tespit edilebildi

Greenpeace’in öncülüğünde İsviçre genelinde ilk kez gerçekleştirilen "The Big Plastic Count" (Büyük Plastik Sayımı) adlı araştırma, evsel plastik atıkların geri dönüşümündeki ciddi eksiklikleri gözler önüne serdi. 

Greenpeace raporu

<p>Araştırmaya göre, ülkede yılda yaklaşık 9 milyar adet plastik atık üretiliyor ve bu atıkların büyük çoğunluğu geri dönüştürülmüyor.</p><h3>Günde Kişi Başı 2,7 Plastik Atık</h3><p>Nisan ayı sonunda 26 kantonda yürütülen projeye 11.586 kişi katıldı. Bu kişiler arasında 4.498 hane ve 595 öğrenci yer aldı. Katılımcılar bir hafta boyunca evlerinde ürettikleri her plastik atığı saydı. Toplamda 215.463 adet plastik atık raporlandı. Bu da kişi başına günde ortalama 2,7 plastik atığa denk geliyor. Veriler ülke geneline uyarlandığında, İsviçre'de yılda yaklaşık 9 milyar plastik parça üretildiği tahmin ediliyor.</p><h3>Geri Dönüşüm Oranı %5’te Kaldı</h3><p>Çalışmanın çarpıcı sonuçlarından biri de plastiklerin akıbetine dair oldu. Earth Action tarafından sağlanan verilere göre, İsviçre’de plastik atıkların %73’ü yakılarak bertaraf ediliyor, %22’si yurtdışına ihraç ediliyor ve yalnızca %5’i ülkede geri dönüştürülüyor. Özellikle yiyecek ambalajlarında kullanılan yumuşak plastiklerin geri dönüşüm oranı %0,01’in bile altında kalıyor.</p><h3>Halk Endişeli: Sorumluluk Markalarda</h3><p>Araştırmaya katılanların %95’i, plastiklerin sağlık üzerindeki potansiyel etkilerinden endişe duyduklarını belirtti. Bu endişe özellikle çocuklar ve gelecek nesiller için yoğunlaşıyor. Katılımcıların %91’i ise plastik kullanımına alternatifler sunma sorumluluğunun markalar ve perakendecilerde olduğunu düşünüyor.</p><h3>Greenpeace: Acil Önlem Gerekli</h3><p>Greenpeace yetkilileri, bu verilerin plastik atık krizinin boyutunu açıkça ortaya koyduğunu belirterek, daha sıkı düzenlemeler ve kalıcı çözümler çağrısında bulundu. Çevre örgütü, özellikle geri dönüştürülemeyen plastiklerin kullanımının kısıtlanması ve üreticilere yönelik yasal sorumlulukların artırılması gerektiğini vurguladı.</p><p>İsviçre, çevre dostu politikalarıyla tanınsa da bu rapor, plastik atık konusunda alınması gereken uzun bir yol olduğunu gösteriyor.</p>

İsviçre'de plastik atıkların büyük çoğunluğu geri dönüştürülmüyor

İsviçre mesleki emeklilik sistemi, 2024 yılında başarılı bir yatırım performansıyla dikkat çekti. Emeklilik kurumlarının finansal durumu güçlenirken, aktif sigortalılar da bu olumlu gelişmelerden faydalandı. Sistemin sürdürülebilirliği için dikkatle izlenmesi gereken riskler ve yasal düzenleme ihtiyaçları da gündemde.

Emeklilik sistemi güçleniyor

<h3><strong>Yatırım Performansında Rekor: Ortalama %7,4 Getiri</strong></h3><p>Oberaufsichtskommission Berufliche Vorsorge (OAK BV) tarafından yayınlanan son rapora göre, 2024 yılı sonunda emeklilik fonlarının ortalama net yatırım getirisi %7,4 olarak gerçekleşti. Bu oran, 2023’teki %5,2'lik getirinin oldukça üzerinde.</p><p>Bu güçlü performans sayesinde, emeklilik kurumlarının ortalama fon yeterlilik oranı %114,7’ye yükseldi. Bu, kurumların yükümlülüklerini fazlasıyla karşılayabilecek durumda olduklarını gösteriyor. 2024 sonunda yalnızca %0,8’lik bir kesimin “açık” (underfunding) durumunda olduğu bildirildi. Bu oran 2023 yılında %7 idi.</p><h3><strong>Aktif Sigortalılara Daha Yüksek Faiz: %3,76</strong></h3><p>Yatırım getirilerinin artması, doğrudan sigortalılara da yansıdı. 2024 yılında çalışanların biriken emeklilik birikimlerine uygulanan ortalama faiz oranı %3,76 oldu. Bu oran, yasal asgari faiz oranı olan %1,25'in ve 2024 yılı enflasyon oranı olan %1,1’in oldukça üzerinde.</p><h3><strong>Piyasadaki Dalgalanmalara Karşı Uyarı: Rezervlere Dikkat</strong></h3><p>OAK BV, bu olumlu tabloya rağmen, özellikle ABD’nin uygulamaya koyduğu yeni gümrük tarifelerinin ve küresel ekonomik belirsizliklerin emeklilik sistemini 2025’te olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekiyor. Kurumlar, olası kayıpları dengelemek için son yıllarda oluşturulan değer dalgalanma rezervlerine (Wertschwankungsreserven) başvurmak zorunda kalabilir.</p><p>Bu çerçevede, OAK BV yıl sonu itibarıyla kapsamlı bir stres testi gerçekleştirdi ve sistemin genel olarak güçlü bir direnç seviyesine sahip olduğunu belirtti.</p><h3><strong>Özel Odak: Ortak ve Toplu Emeklilik Kurumları</strong></h3><p>Raporda, İsviçre’deki çalışanların %75’inden fazlasını kapsayan ortak ve toplu emeklilik kurumlarına (Sammel- ve Gemeinschaftseinrichtungen) özel bir vurgu yapıldı. Bu kurumların, yeni müşteriler kazanmak adına uzun vadeli finansal istikrarı ikinci planda bırakabilecekleri ve çıkar çatışmalarına açık oldukları belirtildi.</p><p>Bu nedenle OAK BV, bu kurumlara yönelik daha sıkı kurallar getirdi. Özellikle, hangi faiz oranlarının gerçek bir “hizmet iyileştirmesi” sayılacağı tanımlanarak, kurumların spekülatif büyümesinin önüne geçilmeye çalışılıyor. Yeni düzenlemeler, çıkar çatışmalarını önleyerek katılımcıların menfaatlerini korumayı amaçlıyor.</p><h3><strong>Denetimde Birlik ve Yasal Reform Çağrısı</strong></h3><p>OAK BV, sekiz bölgesel denetim otoritesinin uygulamalarını ülke çapında standartlaştırmayı hedefliyor. Ayrıca, emeklilik sistemi içinde bazı alanlarda acil yasal reformlara ihtiyaç duyulduğu belirtildi. Bu alanlar arasında:</p><ul><li>Risk bazlı denetim uygulamaları</li><li>Denetim raporlarının kalitesi</li><li>Emeklilik aracılık faaliyetleri için net yasal çerçeveler</li></ul><p>Yapılması gereken bu reformlar, yürürlükteki BVG yapısal reform süreci kapsamında Federal Meclis ve hükümet tarafından değerlendirilecek.</p><h3><strong>Sonuç: Güçlü Bir Yıl, Fakat Temkinli Bir Gelecek</strong></h3><p>İsviçre’nin mesleki emeklilik sistemi 2024’teki güçlü yatırım yılıyla önemli kazanımlar elde etti. Ancak ekonomik dalgalanmalar, küresel belirsizlikler ve yapısal zorluklar, gelecekte sistemin dayanıklılığını test edecek. Bu bağlamda, şeffaflık, düzenleyici denetim ve yasal reformlar önümüzdeki dönemin ana gündem maddeleri olacak.</p>

İsviçre emeklilik fonları rekor getiri sağladı, reform gündemde

İsviçre tarımında uzun yıllardır süren organikleşme trendi, 2024 yılında ilk kez duraklama sinyalleri verdi. Federal İstatistik Ofisi (BFS) tarafından bugün yayımlanan tarımsal yapı raporu, 2010 yılından bu yana artış gösteren organik tarım işletmeleri ve biyolojik tarım alanlarında bu yıl ilk kez bir değişiklik olmadığını ortaya koydu.

Organik tarım

<p>Ülkede toplam 7.889 organik işletme bulunuyor; bu sayı geçen yıla kıyasla 7 azalma anlamına geliyor. Aynı şekilde, biyolojik tarım yapılan arazi büyüklüğü de 190.950 hektarda sabit kalarak toplam tarım alanlarının yaklaşık %20’sine denk geliyor.</p><h3>Bazı Kantonlarda Geri Dönüş Başladı</h3><p>Kantonlar bazında değerlendirildiğinde tablo karmaşık: Özellikle Wallis (-%3.7) ve St. Gallen (-%2.2) gibi bölgelerde organik işletme sayısında azalma gözlemlenirken, Cenevre (+%6.8), Zürih (+%3.9) ve Neuchâtel (+%4.0) gibi kantonlarda artış kaydedildi.</p><p>Organik alanda yetiştirilen ürün çeşitliliğinde ise bazı kaymalar göze çarpıyor. Şeker pancarı (+%37), yağlı tohumlar (+%17), soya fasulyesi (+%15) ve mısır (+%14) gibi ürünlerde üretim artarken; yulaf (-%14) ve özellikle geleneksel İsviçre ürünü olan dinkel (-%21) gibi tahıllarda düşüş yaşandı. Aynı eğilim, konvansiyonel tarım işletmeleri için de geçerli oldu.</p><h3>Genel Eğilim: Daha Az Ama Daha Büyük Çiftlikler</h3><p>Tarımsal yapıdaki genel eğilim ise daha da dikkat çekici: Toplam tarım işletme sayısı %1.3 azalarak 47.000’in altına gerilerken, kalan çiftliklerin ortalama büyüklüğü 22.1 hektara yükseldi. Son dört yıldır süregelen bu yapı değişimi, İsviçre tarımında daha büyük ama daha az sayıda işletmenin geleceğe damga vuracağını gösteriyor.</p><p>Çiftliklerde çalışan kişi sayısı da %0.7’lik düşüşle 147.900’e geriledi. Ancak olumlu bir veri ise, çiftlik sahibi kadınların oranındaki artış oldu: 2014’te %5.2 olan kadın işletmeci oranı, 2023’te %7.7’ye çıktı.</p><h3>Üretim Profili Değişiyor: Patates Sabit, Günebakan Yükselişte</h3><p>Tahıl üretimi azalırken, dikkat çeken artışlar yaşandı: Günebakan (%+14) ve soya (%+6.2) gibi alternatif ürünlerin yanı sıra, açık alanda sebze üretimi (%+4.2) de büyüme gösterdi. Patates üretimi ise sabit kaldı.</p><h3>Hayvancılıkta Düşüş: Özellikle Domuz Sayısı Geriliyor</h3><p>Hayvancılık verilerine göre, domuz yetiştiriciliğinde %3.7 oranında bir düşüş yaşandı. 2022’de zirve yapan domuz sayısı, iki yıl üst üste gerileyerek 1.275 milyon hayvana düştü. Buna karşın, sığır ve kümes hayvanı sayılarında ise nispeten sabitlik gözlendi. Özellikle kanatlı hayvan üretimi son yıllarda artış gösterse de, 2024’te bu artış yavaşladı.</p><h3>Yorum: Tüketici Talebiyle Politikaların Kesiştiği Nokta</h3><p>Uzmanlara göre, İsviçre tarımındaki bu yavaşlama, yalnızca çiftçilerin tercihlerinden değil, aynı zamanda piyasa koşulları ve siyasi belirsizliklerden kaynaklanıyor. Organik ürünlere olan talebin doygunluğa ulaşması, üreticilerin daha fazla risk almaktan çekinmesine neden oluyor. Ayrıca, sürdürülebilir tarımı teşvik eden devlet desteklerinin netleşmemesi de bu duraklamada önemli bir rol oynuyor.</p>

İsviçre'de organik tarım yavaşlıyor: Büyüme yerini durağanlığa bıraktı

İsviçre Cumhurbaşkanı Karin Keller-Sutter, Cenevre'deki ABD-Çin ticaret görüşmelerine çözüm bulunmasını umut ederek, İsviçre mallarına uygulanan yüksek gümrük vergilerinin hafifletilmesini bekliyor.

Cenevre’de çözüm arayışı

<p>İsviçre hükümeti, ABD’li yetkililerle gerçekleştirdiği görüşmelerin “keyifli ve yapıcı” geçtiğini belirtti ve önümüzdeki haftalarda gümrük vergileri konusunda bir anlaşmanın ana hatlarını belirlemeyi amaçladığını duyurdu. İsviçre Cumhurbaşkanı Karin Keller-Sutter, ABD Başkanı Donald Trump’ın hazine bakanı ile yaptığı görüşmelerde İsviçre mallarına uygulanan katı gümrük vergilerinin hafifletilmemesini “hayal kırıklığı” olarak nitelendirdi. Ancak, bu hafta sonu Cenevre’de yapılacak ABD-Çin ticaret görüşmelerinin çözüm getirmesini umut ettiğini ifade etti.</p><p>Keller-Sutter, İsviçre’nin ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile gerçekleştirdiği görüşmeden cesaret aldığını belirtti. Bu görüşme, Bessent ve Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng arasında Cenevre’de yapılacak görüşmeler için sadece bir başlangıçtı. Keller-Sutter, ABD’nin dünyadaki tüm ülkelere uyguladığı “karşılıklı” gümrük vergileri paketinin bir parçası olarak İsviçre mallarına uygulanan yüzde 31’lik ağır gümrük vergilerinden kurtulmayı umut ediyor. Bessent ile görüşmelerin ardından, daha önce Donald Trump’ın İsviçre mallarına uygulanan yüksek gümrük vergilerini hafifletmek yerine bu oranı koruma kararı alması İsviçre hükümeti için hayal kırıklığı yarattı.</p><p>İsviçre Cumhurbaşkanı, ABD yönetiminin Çin dışındaki tüm hedef ülkelere karşı gümrük vergilerini geçici olarak askıya almasının ardından, İsviçre’ye uygulanan bu vergilerin tekrar geri getirilmesi durumunda İsviçre’nin Avrupa Birliği’ndeki komşularından daha kötü bir duruma düşeceğini belirtti. Buna rağmen, Keller-Sutter, görüşmelerin pozitif geçtiğini ve hızlı bir çözüm için ABD tarafının da İsviçre ile angaje olduğunu ifade etti.</p><p>Bessent ve He Lifeng arasında gerçekleştirilecek görüşmeler, piyasaları hareketlendirecek önemli bir dönüm noktası olacak. Bu görüşmelerden önce, ABD Çin mallarına yüzde 145 gümrük vergisi uygularken, Çin de ABD mallarına yüzde 125 gümrük vergisi uygulayarak karşılık vermişti. Cuma günü, ABD Başkanı Trump, sosyal medya üzerinden bu oranların keskin bir şekilde düşürülmesi gerektiğini ifade etti. Trump, "Çin'e yüzde 80 gümrük vergisi doğru görünüyor!" diyerek, Bessent’in bu konuda çözüm üretmesi gerektiğini ima etti.</p><p>İsviçre hükümeti, ABD ile yapılan bu görüşmeleri olumlu bir adım olarak değerlendiriyor ve çözüm bekliyor. Ancak Keller-Sutter, Trump’a, İsviçre'nin gümrük vergilerinin hafifletilmesi için daha fazla çaba göstermesi gerektiğini belirterek, "Kadınları dinlemeli" şeklinde espri yaptı.</p>

İsviçre Cumhurbaşkanı, ABD-Çin görüşmelerinden çözüm bekliyor

İsviçre’nin en güçlü sanayi kollarından biri olan ilaç sektörü, Donald Trump’ın yeniden ABD başkanlığına gelmesi ve ilaç ithalatına da gümrük vergisi getirme sinyali vermesiyle tedirgin. En kötü senaryoya göre, gümrük vergisi gelirse 26 bin kişinin işi tehlikeye girebilir.

İlaçlara gümrük vergisi

<p>İsviçre İlaç Endüstrisi Derneği (Interpharma) Genel Müdürü René Buholzer, bu olasılığın sadece ilaç sektörünü değil, İsviçre ekonomisini de sert etkileyeceğini söylüyor.&nbsp;</p><h3>ABD, İsviçre ilaç ihracatının en büyük pazarı</h3><p>Bugün İsviçre’den ABD’ye yapılan ilaç ihracatı, tüm ilaç dış satımının %27’sini oluşturuyor. Üstelik İsviçre’nin toplam ihracat gelirlerinin %60’ı ilaç sektöründen geliyor. ABD’nin bu sektöre vergi koyması hâlinde, etkilenecek alan yalnızca ilaçla sınırlı kalmayacak.</p><h3>"Zamansız bir korumacılık politikası"</h3><p>Trump yönetiminin hedefi, üretimi yeniden ABD’ye çekerek tedarik zincirini güvence altına almak. Ancak Buholzer’e göre bu hedef ne tamamen haksız ne de kolay: “Pandemiden sonra ülkeler yerli üretimin önemini kavradı. Ancak ilaç gibi karmaşık ürünlerin üretimi çok uluslu iş birliğine dayanır. Bir ilaç, son kullanıcıya ulaşmadan önce defalarca ülke değiştirir.”</p><h3>İsviçre’den Washington’a mektup</h3><p>Interpharma, ABD Ticaret Bakanlığı’na bir görüş mektubu göndererek İsviçre ile ABD arasındaki iş birliğinin altını çizdi. Mektupta, her iki ülkenin birbirinin teknik standartlarını kabul ettiğini hatırlatan Buholzer, “Gümrük duvarları, karşılıklı başarıyla ilerleyen bir iş modelini bozacaktır” dedi.</p><p>Yine de Interpharma, bazı alanlarda anlaşmanın genişletilmesine açık olduklarını belirtiyor. Özellikle aşılar ve hücre-gene dayalı tedaviler gibi yeni nesil biyoteknolojik ürünler için düzenleyici iş birliği artırılabilir.</p><h3>“Yatırımlar yer değiştirir, İsviçre kaybeder”</h3><p>ABD pazarı kapanırsa, ilaç devleri yeni üretim tesislerini nerede kuracaklarını yeniden değerlendirmek zorunda kalacak. Buholzer’e göre bu da küresel yatırım yarışını hızlandıracak: “Artık herkes düşünüyor: Yeni fabrika nereye kurulacak? Eğer Çin ve ABD içe kapanırsa, geriye daha az seçenek kalır.” Bu durumda İsviçre’nin çekiciliğini koruması için daha güçlü yatırım ortamı sunması gerekecek.</p><h3>İsviçre diplomasisine güven var, ama...</h3><p>Gümrük vergilerinin kesinleşip kesinleşmeyeceği henüz belirsiz. Ancak sektör temsilcileri, “hazırlıklı olunmalı” görüşünde. Cuma günü Cenevre’de yapılacak diplomatik görüşmelerde bu konu da masaya gelecek. Buholzer, İsviçre hükûmetinin şimdiye kadar “iyi bir diplomatik performans sergilediğini” belirtse de, sektörde gidişata dair ciddi bir kaygı hâkim.</p>

Üretim yeri değiştirirse İsviçre ilaç sektöründeki yerini kaybeder

Almanya, iltica politikasında önemli bir değişikliğe gitti: Artık geçerli belgeleri olmayan göçmenlerin, iltica başvurusunda bulunsalar dahi ülkeye girişine izin verilmiyor.

Almanya'dan İltica önlemleri

<p>Yeni Başbakan Friedrich Merz (CDU), bu uygulamayla seçim vaatlerinden birini hayata geçirirken, sınır güvenliğini 2000 ila 3000 polisle güçlendirme kararı aldı.</p><p>Ancak bu karar İsviçre’de ciddi tepkilere yol açtı. Resmi makamlar eleştirilerde bulunurken, parlamentoda da sert tartışmalar yaşanıyor.</p><h3>İsviçre'den eleştiri ve diplomatik temas çağrısı</h3><p>İsviçre Adalet Bakanlığı (EJPD), kararı X (eski adıyla Twitter) üzerinden yaptığı açıklamada sert sözlerle eleştirdi: “Sistematik sınır dışı uygulamaları, İsviçre’nin bakış açısına göre mevcut yasalara aykırıdır.” Bakan Beat Jans, Almanya’nın bu kararı İsviçre ile istişare etmeden almış olmasından duyduğu üzüntüyü dile getirerek, iki ülke arasında bakan düzeyinde bir görüşme yapılmasını önerdi. EJPD sözcüsü Nicolas Hehl’e göre, bu görüşme için hazırlıklar sürüyor. Almanya'nın kararı, İsviçre Parlamentosu’nda farklı görüşlerle karşılandı.</p><p><strong>Pascal Schmid (SVP): “İsviçre de derhal uygulamalı”</strong><br>SVP'nin iltica sözcüsü ve Ulusal Meclis Üyesi Pascal Schmid, kararı “yerinde ve doğru” olarak nitelendirdi: “SVP olarak aynısını talep ettik ama mart ayında merkez-sol çoğunluk tarafından reddedildi.” Schmid’e göre, İsviçre’nin de hemen benzer önlemleri alması gerekiyor: “Aksi takdirde, Almanya’dan çevrilen tüm sığınmacılar İsviçre’de sıkışıp kalacak.”</p><p><strong>Christian Wasserfallen (FDP): “Aynı şartlara sahip olmalıyız”</strong><br>FDP'li Christian Wasserfallen ise Almanya’nın kararını, Dublin anlaşmasına uyulduğu sürece kabul edilebilir buluyor. Ancak uygulamanın şu anki haliyle Schengen/Dublin kurallarıyla ne kadar uyumlu olduğu belirsiz. Wasserfallen, İsviçre'nin de sınır kontrollerini artırması gerektiğini savunuyor.</p><p><strong>Céline Widmer (SP): “Karanlık dönemleri hatırlatıyor”</strong><br>SP’li Ulusal Meclis Üyesi Céline Widmer, kararın mülteci sözleşmesine, iltica hakkına ve Schengen/Dublin anlaşmasına aykırı olduğunu belirtti: “Bu karar, İkinci Dünya Savaşı’nın bitiminden 80 yıl sonra karanlık zamanları hatırlatıyor.” Uygulamanın mahkemelerden geçemeyeceğini ve pratikte etkili olamayacağını vurgulayan Widmer, İsviçre’nin tepkisini açıkça ortaya koymasından memnun olduğunu ifade etti.</p><p><strong>Marc Jost (EVP): “Uluslararası hukuk göz ardı edilemez”</strong><br>EVP’li Marc Jost ise Almanya'nın tek taraflı hareket etmesini eleştirerek, Avrupa’daki iş birliğine zarar vereceğini söyledi: “Kendini cazip olmayan bir ülke haline getirme çabası işe yaramaz.” Jost’a göre, temel hakların zedelenmesi sadece göçmenlere değil, o hakların kendilerine de ihtiyaç duyabilecek topluma zarar verir.</p><p>Almanya’nın aldığı bu yeni karar, Avrupa genelinde göç ve iltica politikalarının geleceği açısından yeni bir tartışma başlatmış durumda. İsviçre ise bu gelişmelere sessiz kalmamakta kararlı.</p>

Almanya’nın sınır politikası İsviçre siyasetini ikiye böldü

İsviçre ile Avrupa Birliği arasında aylar süren pazarlıkların ürünü olan 800 sayfalık çerçeve anlaşma, Federal Parlamento binasındaki kapalı bir “okuma odasında” yalnızca seçili vekillerin görebileceği şekilde gizli tutuluyor.

800 sayfalık anlaşma kilit altında

<p>AB Anlaşması gizli odada mı saklanıyor? Federal Hükûmet, “Reading Room” tartışmasıyla karşı karşıya!</p><p>Federal Dışişleri Bakanlığı (Eidgenössisches Departement für auswärtige Angelegenheiten, EDA) tarafından kurulan bu “Reading Room” uygulaması, hem içerik hakkında konuşma yasağı hem de iki saatlik sınırlı süre nedeniyle Meclis’te sert eleştirilere yol açtı.</p><h3>İki saatte 800 sayfa: “Şeffaflık nerede?”</h3><p>İsviçre Halk Partisi (SVP) grup başkanı Thomas Aeschi, metni inceleyen az sayıdaki vekilden biri. Telefon, kamera ve bilgisayar sokulmayan odada sadece kâğıt ve kalemle not alınabildiğini anlatan Aeschi, “Tekrarlardan dolayı hızla okuyabilirsiniz” dese de “gördüklerimiz beklentiden daha da kötü” ifadesini kullandı. SVP, halktan gizlenen metnin “kurumlar arası bağlayıcılığı artırdığını” öne sürerek Federal Konsey (Bundesrat) üyesi Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis’i “şeffaflık sözünü tutmamakla” suçluyor.</p><h3>“En geniş şeffaflık” çağrısı</h3><p>Eleştiri sadece SVP ile sınırlı değil. Merkez Parti (Die Mitte) grup lideri Philipp Bregy, “Sağlam ve yapıcı bir tartışma için en geniş şeffaflığa ihtiyaç var” diyerek kısıtlı erişim modelini yetersiz buldu. Hür Demokrat Parti (FDP) ise kimin metni görüp görmediği konusunda sessiz kalmayı tercih etti.</p><p>Metni okuma imkânından yararlananlardan biri de Sosyal Demokrat Parti (SP) Eş-Genel Başkanı ve Ulusal Meclis üyesi Cédric Wermuth. Wermuth, “Yakında ek açıklamalarla birlikte 1 800 sayfayı okumak zorunda kalacak birkaç kişiden biri de ben olacağım” diyerek hazırlık yapmak zorunda olduğuna dikkat çekti, ancak erişim imkanının “gecikmiş de olsa faydalı” olduğunu vurguladı.</p><h3>Cassis: “Talep parlamentodan geldi”</h3><p>Eleştirilerin odağındaki Dışişleri Bakanlığı, sınırlı okuma iznini “parlamentodan gelen erken erişim talebine” bağladı. Bakanlık yetkilileri, “Resmî taslak henüz AB’nin hukukî taramasından geçmediği için tam metni yayımlamak erken olurdu” görüşünü dile getiriyor. Yine de artan baskı üzerine Cassis’in önümüzdeki hafta Federal Konsey’de konuyu ele alacağı, tüm milletvekillerine erişim sağlanması yönünde seçenekleri sunacağı belirtiliyor.</p><h3>Yazdan önce kamuoyuna açılabilir</h3><p>Süreçteki tıkanıklığı gidermek amacıyla Ulusal Meclis Dış İlişkiler Komisyonu (Aussenpolitische Kommission des Nationalrats) da devreye girerek bütün vekiller için engelsiz erişim talep etti. Federal Hükûmet, “yaz tatilinden önce” anlaşmayı resmî istişare sürecine (Vernehmlassung) açmayı ve tam metni kamuoyuna yayımlamayı planlıyor. Böylece Reading Room tartışmasının yerini kapsamlı bir kamuoyu değerlendirmesi alabilir.</p>

Avrupa Birliği ile yapılan anlaşma Bern’de neden gizleniyor?

Lozan, yüz tanıma teknolojisini kamusal alanda yasaklayan ilk Romand şehri olarak dijital gözetim karşıtı önemli bir adım attı. Belediye meclisinin Salı akşamı aldığı kararla, kamusal alanı kısmen dahi görüntüleyen tüm sistemlerde yüz tanıma uygulamaları yasaklandı. 

Kamusal alanda güvenlik

<p>Düzenleme, yalnızca adli polis soruşturmaları kapsamında yapılan çalışmaları kapsam dışında bırakıyor.</p><p>Kararın ardında, şehir sakinlerinin mahremiyetini ve temel haklarını koruma amacı yatıyor. Sosyalist belediye meclisi üyesi Carolina Carvalho, yasağın gerekçesini şöyle açıkladı:<br>“Örneğin, sokak gösterilerine katılmak isteyen bazı insanlar, görüntülerinin kaydedilip yayılması korkusuyla geri durabiliyor. Oysa suç işlemediği ve tehlike oluşturmadığı sürece herkes kamusal alanı kullanma hakkına sahiptir. Bu koşullarda, görüntülerin herhangi bir aktör tarafından, herhangi bir amaçla kaydedilmesi ve kullanılması kabul edilemez.”</p><p>Carvalho, teknolojinin bir gün güvenilir hâle gelebileceğini ancak şimdilik kamusal alanlardaki kullanımının sıkı şekilde denetlenmesi gerektiğini vurguladı.</p><p>Şu an için İsviçre genelinde yüz tanıma teknolojisinin kamusal alanda kullanımını düzenleyen federal bir yasa bulunmuyor. Ancak Lozan Belediyesi’nin aldığı bu kararla, dijital gözetim teknolojilerine dair ulusal ölçekte güçlü bir tartışma başlatılmış oldu.</p>

Lozan’dan özgürlük adımı: Yüz tanıma teknolojisine yasak geldi

Bern Belediyesi, 2019 yılından bu yana uygulanan iki dilli (Fransızca-Almanca) sınıf programını 2026 eğitim-öğretim yılı itibarıyla sona erdirme kararı aldı. Kararın açıklanması hem veliler hem de eğitim çevreleri arasında büyük şaşkınlık yarattı.

Organizasyonel zorluklar

<p>İki dilli eğitim sistemi kapsamında ilkokul düzeyindeki öğrenciler, tüm derslerini Fransızca ve Almanca olmak üzere yarı yarıya iki dilde alıyordu. “Clabi” olarak bilinen bu sınıflar hem öğrenciler hem de öğretmenler tarafından büyük ilgi görmüş, son yıllarda programa başvurularda artış yaşanmıştı.</p><p>Ancak Belediye, Pazartesi akşamı öğrenci velilerine gönderdiği mesajda, programın gelecek yıl sona ereceğini duyurdu. Medyaya ise bu bilgi ertesi gün ulaştı. Tepkiler gecikmedi. Berner Zeitung gazetesi konuyla ilgili haberine “Bu bir skandal” başlığını attı. Aynı haberde görüşlerine yer verilen veliler, büyük bir hayal kırıklığı ve üzüntü yaşadıklarını ifade etti.</p><p><strong>Resmî Gerekçe: Uyum Sorunu ve Organizasyonel Zorluklar</strong></p><p>Bern Belediyesi, programın sona ermesinin ardında idari ve organizasyonel zorluklar olduğunu belirtiyor. Özellikle Romand eğitim planı ile Almanca konuşulan bölgelerde uygulanan LehrPlan 21 arasındaki uyumsuzluk, kararın temel gerekçeleri arasında gösteriliyor.</p><p>Ancak Forum du Bilinguisme ve Bern Bilingue Derneği kararı “anlaşılmaz ve politik bir tercih” olarak niteleyerek sert şekilde eleştirdi. Her iki kurum da kararın kendilerine velilerle aynı anda duyurulmasından duydukları memnuniyetsizliği dile getirdi.</p><p>Program sona erse de Fransızca eğitimi Bern’de devam edecek. Belediye, gelecekte de iki dilliliğe önem vermeye devam edeceğini açıklasa da, bu kararın ardından söz konusu kararlılığın nasıl uygulanacağı kamuoyu tarafından sorgulanıyor.</p><p>Bern’deki iki dilli eğitimin sona ermesi, İsviçre'nin dilsel çeşitliliği teşvik etme çabaları açısından da dikkatle izleniyor.</p>

Bern’deki iki dilli sınıflar 2026’da kapatılıyor

Almanya’da dün göreve başlayan Federal İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt, iltica politikasını sertleştirerek dikkatleri üzerine çekti. Sığınmacıları sınırda geri çevirmeme talimatını iptal eden Bakan, kara sınırlarında Polis kontrolünü genişletip iltica başvurularını yerinde reddetmeyi hedefliyor. 

Sınır kapılarında yeni dönem

<p>“Hedefimiz herkesi geri göndermek değil; sayıları düşürmek” diyen Dobrindt, hamile kadınlar, çocuklar ve diğer kırılgan grupların istisna tutulacağını vurguladı.</p><h3>Berlin’in mesajı: “Siyaset değişti”</h3><p>Bakanlığa göre sınır hatlarına 3 000’e kadar ek polis sevk edilerek görevli sayısı 14 000’e çıkarılacak. Dobrindt bu adımı, “Almanya’da göç politikasının değiştiğine dair dünyaya net bir sinyal” olarak tanımladı. Plan, Hristiyan Demokrat Birlik (CDU), Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) ve Sosyal Demokrat Parti (SPD) koalisyon sözleşmesinde yer alan “komşularla eş güdümlü” geri çevirme vaadini hayata geçiriyor.</p><h3>İsviçre’den sert karşılık: “Hukuka aykırı”</h3><p>Karara ilk tepki, komşu İsviçre Adalet ve Polis Dairesi (Eidgenössisches Justiz- und Polizeidepartement, EJPD)’nden geldi. X’te yayımlanan açıklamada, “Sistematik geri çevirme mevcut hukuka aykırıdır” denildi; ayrıca Berlin’in hamleyi önceden haber vermemesinden duyulan “üzüntü” dile getirildi. Federal Konsey Üyesi (Bundesrat) Beat Jans, Alman mevkidaşlarıyla acil bakanlar toplantısı önerdi, ancak Berlin henüz yanıt vermedi. Bern yönetimi, sınır ötesi ticaret ve her gün gidip gelen on binlerce çalışanın akışının kesintiye uğramaması gerektiğini hatırlattı.</p><h3>Schengen’de esneyen kurallar</h3><p>Schengen Anlaşması iç sınır kontrollerine yalnızca “geçici ve istisnaî” olarak izin verse de Almanya 2015’ten bu yana Avusturya, 2023’ten beri de Polonya, Çekya ve İsviçre sınırlarında denetimlerini sürdürüyordu. Şimdi kalıcı hâle gelmesi beklenen bu kontroller, iltica başvurularının sınır kapılarında reddedilmesinin önünü açacak.</p><h3>Rakamlar düşse de endişe sürüyor</h3><p>Almanya’da bu yılın ilk üç ayında 36 000 iltica başvurusu yapıldı; bu, geçen yılın aynı dönemine göre 30 000 daha az. Yine de Dobrindt’e göre “sayı hâlâ yüksek” ve ek önlemler kaçınılmaz. İsviçre ise olası yığılma ve hukuki sonuçları yakından izleyeceğini belirtiyor. Avrupa Birliği Komisyonu’nun, Almanya’nın sınır kontrollerini altı ay daha uzatma başvurusuna nasıl yanıt vereceği ise merak konusu.</p><p>Brüksel, Berlin ve Bern’deki diplomatik trafik hızlanırken, iki komşu ülke göç yönetiminde ortak zemini bulana kadar sınır hattında tansiyonun yüksek seyretmesi bekleniyor.</p>

Sınırda geri çevirmeler başlıyor: Almanya-İsviçre hattında diplomatik alarm

İsviçre’de mahkeme kararı olmaksızın cezaevinde tutulanların (soruşturma tutukluları) sayısı ve tutukluluk süresi, resmî istatistiklerde şimdiye kadarki en yüksek seviyesine ulaştı. Federal İstatistik Dairesi verilerine göre, 2024 sonunda 2 211 kişi soruşturma nedeniyle cezaevinde bulunuyor.

Adalet alarm veriyor

<p>Geçtiğimiz sene 2 211 kişinin soruşturma nedeniyle tutuklu olması son 15 yılda kaydedilen en yüksek rakam olarak gösteriliyor. Ortalama tutukluluk süresi ise 2010’daki 37 günden 2024’te 74 güne çıkarak neredeyse iki katına yükseldi.</p><h3>Sert koşullar, aşırı doluluk</h3><p>Savunma avukatı Lukas Bürge’nin anlattıklarına göre soruşturma tutukluları çoğu zaman dünyadan izole ediliyor, çalışamıyor ve kapasitesini aşan cezaevlerinde kalıyor. Bürge, bir müvekkilinin “iki ranza arasındaki şiltede yerde yattığını” aktarıyor. Yalnızca iki kişilik tasarlanan bu hücrede bugün üç kişi barınıyor. Bern Kantonu Cezaevi İdaresi (Justizvollzugsanstalt des Kantons Bern) verileri, kantondaki doluluk oranının yüzde 130’a çıktığını gösteriyor.</p><p>Avukat Bürge, soruşturma tutukluluğunun ceza infazından (hükümlülerin kaldığı bölüm) çok daha sert olduğunu vurguluyor: “İsviçre’de intiharın en sık görüldüğü tutukluluk şekli burası.”</p><h3>Yasanın gölgesindeki gecikmeler</h3><p>Sürelerin uzamasının bir nedeni olarak 2011’de yürürlüğe giren Ceza Muhakemesi Kanunu (Strafprozessordnung) gösteriliyor. Bern Kantonu Başsavcılığı (Generalstaatsanwaltschaft des Kantons Bern) başsavcısı Annatina Schultz, “Öncesinde kanton bazlı düzenlemeler vardı; ulusal yasaya geçiş bazı süreçleri karmaşıklaştırdı” diyor.</p><p>Bürge ise dijital delillerin incelenmesinin soruşturmayı yavaşlattığını savunuyor: “Bilgisayar ve telefonlardaki verilerin analizi dört-beş ay sürüyor; şüpheli bu sürede hücrede bekliyor.” Başsavcı Schultz da dijital veri miktarının “soruşturma makamlarını adeta boğduğunu” kabul ediyor.</p><h3>Üç ay sınırı kâğıt üzerinde kalıyor</h3><p>Yasa gereği soruşturma tutukluluğu üç ayla sınırlı; ancak “kaçma riski” veya “delil karartma ihtimali” gerekçesiyle mahkeme kararıyla defalarca uzatılabiliyor. <i>“Vakaları önceliklendiriyor ve yasal süreleri eksiksiz gözetiyoruz”</i> diyen Başsavcı Schultz, artan iş yüküne rağmen kurallara uyduklarını savunuyor.</p><h3>Batı Avrupa’da zirve, yalnızca Belçika yanında</h3><p>İnsan Hakları Örgütü Humanrights.ch (Menschenrechtsorganisation Humanrights.ch) verileri, İsviçre’nin Batı Avrupa’da soruşturma tutuklularını nüfusa oranla en fazla hapseden ülke olduğunu; bu alanda sadece Belçika’nın benzer bir orana sahip bulunduğunu belirtiyor.</p><p>Bürge’ye göre “toplumda sertlik ve sıfır tolerans talebi” soruşturma tutukluluğunu cezalandırma aracı gibi yaygınlaştırıyor. Başsavcı Schultz ise bu yoruma katılmıyor: <i>“Yetkililer yalnızca yasada belirtilen gerekçelerle hareket ediyor.”</i></p><h3>Çözüm için personel ve politika arayışı</h3><p>Savunma makamı ek personel ve kaynak artışını önerirken, yetkililer çözüm için daha geniş bir inceleme bekliyor. Kanton Adalet ve Polis Direktörleri Konferansı (Konferenz der Kantonalen Justiz- und Polizeidirektorinnen und -direktoren) soruşturma makamlarının iş yükünü masaya yatıran bir çalışma başlattı. Sonuçlarının iki yıl içinde açıklanması öngörülen rapor, sistemdeki tıkanıklıkların gerçek nedenlerini ortaya koymayı amaçlıyor.</p><p>O zamana dek soruşturma tutukluluğundaki rekor doluluk ve giderek uzayan bekleyiş, İsviçre adaletinin en kritik sınavlarından biri olmaya devam edecek.</p>

Soruşturma nedeniyle tutuklanan kişiler 70 günden fazla cezaevinde tutuluyor

Zürih Kantonu’nda yaşayan sığınmacılar ve geçici kabul edilen kişiler için entegrasyon süreci artık yasal zorunluluk haline getirilebilir. Kanton meclisinde bu hafta sunulan öneriye göre, göçmenlerin İsviçre'nin temel toplumsal değerlerini kabul ettiklerini yazılı bir sözleşmeyle beyan etmeleri istenecek.

Entagrasyon şartı

<p>FDP, SVP ve Die Mitte partilerinin ortak sunduğu bu öneri kapsamında, göçmenlerin şu ilkelere bağlılık göstermeleri bekleniyor:</p><ul><li>Kadın ve erkek eşitliğini kabul etmek,</li><li>Hukukun, dini inançların üzerinde olduğunu kabul etmek,</li><li>Almanca öğrenmeye yönelik açık taahhüt vermek.</li></ul><p>Federal düzeyde yürürlükte olan Yabancılar Yasası’nda halihazırda entegrasyon sözleşmeleri için hukuki zemin bulunsa da, bu uygulama şimdi zorunlu ve sistematik bir hale getirilmek isteniyor. Söz konusu belgelerin oturum izni başvurusu ya da uzatma sürecinde değil, doğrudan göç sürecinin başında imzalanması planlanıyor.</p><p>FDP Kantonu milletvekili Martin Huber, söz konusu girişimi şu sözlerle savundu:</p><p>“Entegrasyonda esas sorun şu: İyi uyum sağlayan kişiler sistemden çok az fayda görüyor, ama katılım göstermeyenlere de herhangi bir müdahale yapılmıyor. Bu adaletsizliği ortadan kaldırmalıyız.”</p><h3><strong>Kurallara Uymayanlara Yaptırım Gelebilir</strong></h3><p>Henüz netlik kazanmamakla birlikte, entegrasyon sözleşmesinin ihlali durumunda uygulanabilecek bazı yaptırımlar da gündemde. Bunlar arasında:</p><ul><li>Devlet yardımlarında kesintiler,</li><li>Oturum izninin iptali gibi ciddi tedbirler yer alıyor.</li></ul><p>Özellikle Zürih gibi göçmen nüfusunun yoğun olduğu kantonlarda bu teklif, sosyal entegrasyon politikalarında daha sert ve yaptırım odaklı bir dönemin işareti olarak değerlendiriliyor.</p>

Zürih’te göçmenlere “Entegrasyon Sözleşmesi” zorunluluğu gündemde

İsviçre'de siber saldırılar hız kesmeden artıyor. Özellikle kimlik avı (phishing) ve sahte e-posta (spam) saldırılarında kayda değer bir artış gözleniyor. Federal Hükümet, bu tehdide karşı şirketleri daha fazla sorumluluk almaya ve kamuoyunu bilinçlendirmeye çağırıyor.

Siber güvenlik

<h3>Kritik altyapılar artık zorunlu olarak bildirim yapmak zorunda</h3><p>1 Nisan 2025’ten bu yana yürürlükte olan yeni düzenlemeyle, İsviçre'deki kritik altyapı operatörleri – örneğin süpermarket zincirleri, bankalar, posta hizmetleri, elektrik şirketleri, ulaşım ağları ve hastaneler – siber saldırılara uğradıklarında bu saldırıları Federal Siber Güvenlik Dairesi’ne (BACS) bildirmekle yükümlü.</p><p>Geçtiğimiz ay içerisinde BACS'a 24 ciddi olay bildirildi. Dairenin direktörü Florian Schütz, bu sayının şimdilik düşük olmasından memnun olduğunu belirterek, “Umarım önleyici tedbirlerimiz işe yarar ve sayı artmaz,” dedi.</p><h3>Spar saldırısı ve zincirleme etkiler</h3><p>14 Mart’ta yaşanan bir örnekte, büyük perakende zinciri Spar’a yapılan bir saldırı, ödeme sistemlerini devre dışı bırakmış ve siparişler merkezi sisteme iletilememişti. Bu da rafların boş kalmasına yol açmıştı. Bu tür saldırıların zincirleme etkiler yaratabileceğine dikkat çeken Schütz, böyle durumların artık resmî olarak raporlanmasının hayati olduğunu vurguladı.</p><h3>En yaygın tuzak: CEO dolandırıcılığı</h3><p>Saldırganların en sık kullandığı yöntemlerden biri ise sözde yöneticilerden gelen sahte e-postalarla muhasebe departmanlarının ödeme yapmaya zorlanması. CEO fraud olarak bilinen bu yöntemde dolandırıcılar, ya sahte e-postalar ya da yapay zeka destekli ses taklidiyle saldırılarını gerçekleştiriyor.</p><p>Bu tür saldırılar genellikle küçük belediyeleri, okulları veya dini kuruluşları hedef alıyor. Florian Schütz, İsviçre Belediyeler Birliği ile birlikte bu tür kurumlara yönelik farkındalık eğitimlerinin artırıldığını belirtiyor.<br><br>“Dirençliliği artırmak için farkındalığı artırdık.”<br>— Florian Schütz, Federal Siber Güvenlik Dairesi Direktörü</p><h3>Uluslararası iş birliği zayıflıyor</h3><p>Schütz'ün en büyük endişelerinden biri ise uluslararası iş birliğinin zayıflaması. Siber saldırı analizlerinde yabancı istihbarata büyük ölçüde güvenen İsviçre, bu bilgilerin paylaşımında artan kısıtlamalardan etkileniyor. Schütz, siyasi nedenlerle ülkeler arası bilgi paylaşımının kısıtlanmasının, genel siber güvenlik seviyesini düşüreceği uyarısında bulunuyor.</p><p>Örneğin, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa ülkelerinin, ABD kaynaklı verilere dayalı analizlerden faydalanmasını yasaklaması gibi senaryoların İsviçre’nin analiz gücünü baltalayabileceği düşünülüyor.</p>

İsviçre’de siber güvenlik alarmı: Her gün yeni bir saldırı

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng, önümüzdeki günlerde İsviçre’de bir araya gelerek iki ülke arasındaki ekonomik diyaloğu yeniden başlatacak. Bessent, Perşembe günü İsviçre’ye gelerek İsviçre Konfederasyonu Başkanı Karin Keller-Sutter ile de bir araya gelecek.

Ticaret savaşında yeni diyalog

<p>Görüşme, özellikle Donald Trump döneminde Çin’e uygulanan ve karşılıklı misillemelerle tırmanan gümrük vergileri krizinin gölgesinde gerçekleşecek.</p><p>ABD Hazine Bakanı Bessent, Perşembe günü İsviçre Konfederasyonu Başkanı Karin Keller-Sutter ile de bir araya gelecek. “Uluslararası ekonomik sistemi, ABD çıkarlarına daha uygun şekilde dengelemek amacıyla verimli görüşmeler yapmayı sabırsızlıkla bekliyorum,” açıklamasında bulundu.</p><p>Çin Dışişleri Bakanlığı'nın bildirdiğine göre, Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng 9-12 Mayıs tarihleri arasında Federal Konsey’in davetlisi olarak İsviçre’de bulunacak. Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi’nin Politbüro üyesi olan He Lifeng, ABD’li mevkidaşıyla ekonomik ve ticari ilişkiler üzerine görüşmelerde bulunacak.</p><p>Hatırlanacağı üzere, Nisan ayı başında eski ABD Başkanı Donald Trump, Çin’den ithal edilen ürünlere %34 ek gümrük vergisi getirmişti. Bu oran, mevcut %20’lik vergiye eklenmişti. Karşılık olarak Çin de benzer şekilde ürünlere yüksek vergiler uygulamış ve iki ülke arasında ticaret savaşının yeniden alevlenmesine neden olmuştu.</p><p>Vergi oranları, bazı ürünlerde ABD tarafında %145’e, Çin tarafında ise %125’e kadar çıkmış durumda. Uzmanlar, bu seviyelerin sürdürülemez olduğunu ve sadece ABD ile Çin’i değil, küresel ekonomiyi de olası bir resesyon ve fiyat artışları riskiyle karşı karşıya bıraktığını belirtiyor.</p><p>Bessent, salı günü ABD’de bir parlamento komisyonunda yaptığı açıklamada, “Şu ana kadar Çin ile resmi ticaret müzakerelerine başlamadık,” diyerek, Başkan Trump’ın taraflar arasında temaslar olduğu yönündeki açıklamalarını yalanladı.</p>

İsviçre, Çin ve ABD arasındaki ekonomik diyalogun yeniden başlangıcına ev sahipliği yapacak

İsviçre'de geçtiğimiz yıl en fazla şirket göçünü kazanan kanton Valais oldu. Ticaret sicil verilerine göre, Valais 88 net şirket taşımasıyla listenin zirvesinde yer aldı.

Ticaret sicil kayıtları

<p>CRIF tarafından yayımlanan verilere göre, 2024 yılı boyunca İsviçre'de toplam 37.816 şirket adres değiştirdi. Bu taşınmaların %81’i aynı kanton içinde gerçekleşirken, 7.470 şirket farklı bir kantona taşındı.</p><p>Valais’in ardından ikinci sırada Appenzell Rhodes-Extérieures (65) ve üçüncü sırada Fribourg (39) yer aldı. Ancak ülkenin iki önemli ticaret merkezi Zürih (-133) ve Vaud (-87) en fazla şirket kaybı yaşayan kantonlar oldu.</p><p>CRIF, bu sıralamayı ticaret sicil kayıtlarına dayanarak oluşturdu. Şirketin faaliyet alanları arasında dolandırıcılıkla mücadele, mali güvenilirlik denetimleri ve şirketlerle bireylere yönelik bilgi hizmetleri bulunuyor.</p>

Şirket göçünde Valais kazandı, Zürih kaybetti

Son yapılan bir anket, Avrupa’da trenle seyahat etme eğiliminin giderek güçlendiğini ortaya koydu. Uçak yolculukları ise sabit bir seyir izliyor; ankete katılanların yalnızca yüzde 2’si önümüzdeki beş yıl içinde daha fazla uçak yolculuğu yapmayı planlıyor.

Trenle seyahat artışı

<p>Demiryolu araçları üreten Hitachi Rail’in gerçekleştirdiği araştırma, trenin adeta bir "altın çağ" yaşadığını ve Avrupa halkının bu değişime güçlü destek verdiğini gösterdi. Ankete katılan 11 bin kişiden neredeyse yarısı, önümüzdeki beş yıl içinde trenle daha sık, uçakla ise daha az yolculuk yapmayı planladığını ifade etti.</p><p>Ankette öne çıkan bir diğer bulgu ise toplu taşımanın geleceğiyle ilgili. Katılımcıların yüzde 70’i, bağlantılar iyileştirilirse toplu taşıma araçlarını daha fazla kullanabileceklerini belirtirken; çoğunluk, bu ulaşım seçeneği daha pahalı olsa bile tercih etmeye hazır olduklarını söylüyor.</p><p>Araştırma, Avrupa ve Kuzey Amerika’da uzun mesafeli tren seferlerine olan ilginin artacağını gösteriyor. Hali hazırda 2,5 saatten uzun yolculukların yaklaşık yüzde 29’u trenle gerçekleştiriliyor. Bu oranın, önümüzdeki yıllarda daha da yükselmesi bekleniyor.</p><p>Önümüzdeki 12 ay içinde trenle seyahat etmeyi artırmayı düşünenlerin oranı yüzde 33 civarındayken, bu oran beş yıl içerisinde şehir bazında yüzde 49’a, ülke genelinde ise yüzde 40’a ulaşacak gibi görünüyor. Uçakla daha fazla seyahat etmeyi planlayanlar ise yalnızca yüzde 2 oranında kaldı.</p><p>Katılımcıların bir kısmı otomobil kullanımında da artış beklese de, bu artış tren yolculuklarına göre daha sınırlı kalacak gibi görünüyor.</p><p>Yüksek hızlı tren hatlarının bulunduğu bölgelerde, kısa mesafeli uçak seferlerine yönelik kısıtlamalara halkın desteği dikkat çekiyor. Katılımcıların yüzde 62’si bu tarz yasakları desteklerken, bu oran Avrupa’da yüzde 67’ye kadar çıkıyor.</p><p>Fransa, kısa mesafeli uçuş yasağını uygulamaya başlayan ilk ülkelerden biri olurken, İspanya’da da benzer bir düzenleme gündemde. Her iki ülkede de ankete katılanların yarısından fazlası bu yasaklara destek verirken, bazıları daha sıkı önlemleri de olumlu karşılayabileceklerini belirtti (İspanya’da yüzde 63, Fransa’da yüzde 56).</p><p>Araştırma ayrıca, demiryolu yatırımlarının kara ve hava yolu vergileriyle finanse edilmesi fikrine kamuoyunun genel olarak sıcak baktığını gösteriyor. Çoğu ülkede bu uygulamayı destekleyenlerin oranı, karşı çıkanları geçiyor.</p><p>Toplu taşıma kullanımının önündeki engeller arasında kalabalık ortamlar, fiyatlar ve konfor eksikliği gösterilse de, bağlantı imkanları geliştirilirse çok sayıda katılımcı toplu taşıma araçlarını daha fazla kullanacağını belirtiyor.</p><p>Hitachi Rail’in Küresel Pazarlar Başkanı Edoardo La Ficara, “Katılımcılar, önümüzdeki beş yıl içinde tren kullanımının, diğer ulaşım yöntemlerine kıyasla daha çok artacağını düşünüyor. Bu yönde alınacak siyasi ve altyapısal adımlara destek veriyorlar,” dedi. La Ficara, bu sürecin ulaşımda sürdürülebilir bir dönüşüm için büyük bir fırsat sunduğuna dikkat çekti.</p>

Avrupalılar, uçak yerine tren yolculuklarını tercih ediyor

İsviçre’nin önde gelen araştırma kurumu Paul Scherrer Enstitüsü, genetik bozuklukların tanısında ezber bozacak nitelikte bir yapay zeka sistemi geliştirdi. "Image2Reg" adı verilen bu yeni teknoloji, yalnızca mikroskobik hücre çekirdeği görüntülerine bakarak, genetik bozuklukları tespit edebiliyor. 

Yapay zeka ile hücre okuma

<p>Bu yenilik, özellikle kanser, Alzheimer gibi karmaşık hastalıkların erken teşhisinde ve kişiselleştirilmiş tedavi geliştirilmesinde devrim niteliği taşıyor.</p><h3>Mikroskoptan İlaca Giden Yol: Yeni Nesil Teşhis Aracı</h3><p>Geleneksel olarak, genetik bozuklukların anlaşılması gen ekspresyon analizleri veya DNA dizileme gibi pahalı ve zaman alıcı laboratuvar yöntemleri gerektiriyordu. Ancak PSI araştırmacılarının geliştirdiği bu yapay zeka sayesinde artık sadece hücre çekirdeğinin mikroskobik görüntüsünden genetik aktivite hakkında bilgi edinmek mümkün.</p><p>Çalışma, bilim dünyasının prestijli yayınlarından Cell Systems’ta yayımlandı. Projenin liderliğini Prof. G.V. Shivashankar (ETH Zürih &amp; PSI) ve Prof. Caroline Uhler (MIT &amp; Broad Institute) yürüttü. Ekipte genç araştırmacılar Daniel Paysan, Adityanarayanan Radhakrishnan ve Xinyi Zhang da yer aldı.</p><h3>Yapay Zeka, Hücredeki Genetik “İmza”yı Okuyor</h3><p>Sistem, ilk olarak Convolutional Neural Network (CNN) algoritmaları ile çalışarak hücre çekirdeğinde DNA’nın organizasyon biçimi olan kromatin yapısındaki küçük ama belirgin değişiklikleri analiz ediyor. Ardından yapay zeka, genlerin birbirleriyle olan ilişkilerini modelleyen bir biyolojik ağ oluşturuyor. Bu ağ, protein-protein etkileşimlerinden ve gen ekspresyon verilerinden besleniyor.</p><p>Son adımda ise, bu iki veri kümesi Neural Tangent Kernel (NTK) adı verilen bir matematiksel model aracılığıyla birleştiriliyor. Böylece, sadece bir hücre görüntüsünden genlerin nasıl çalıştığına dair detaylı bir harita çıkarılabiliyor.</p><h3>Başarı Oranı: Şansa Bırakılmayacak Kadar Yüksek</h3><p>Araştırma kapsamında yapay zeka, yaklaşık bir milyon hücre görüntüsü üzerinde eğitildi. Testlerde, 41 genin hangisinin değiştirilmiş olduğunu sadece görüntülere bakarak %26 doğruluk oranıyla tahmin edebildi. Şansa dayalı tahmin oranının %2 civarında olduğu düşünülürse, bu sonuç oldukça çarpıcı. Prof. Uhler’e göre, “Bu başarı, hücresel yapının aslında genetik işlevselliğe dair güçlü sinyaller taşıdığını gösteriyor. Görsel form ile biyolojik işlev arasındaki bağı kurmuş olduk.”</p><h3>Tıpta Yeni Ufuklar: Teşhis, Tedavi ve Fibrozis Umudu</h3><p>Araştırmacılar, bu teknolojiyi yalnızca akademik dünyada bırakmak istemiyor. PSI bünyesinden doğan yeni bir start-up şirket, özellikle tedavisi olmayan fibrozis hastalığı üzerinde çalışmalara başladı. Bu hastalıkta, organlardaki sağlıklı doku zamanla işlevsiz, sert dokularla yer değiştiriyor. Image2Reg teknolojisi ile hastalığın genetik etkileri daha erken saptanabilecek ve potansiyel ilaç hedefleri belirlenebilecek.</p><h3>PSI Hakkında</h3><p>Paul Scherrer Enstitüsü, İsviçre’nin en büyük çok alanlı araştırma merkezidir. 2300 çalışanıyla temel bilimlerden sağlık inovasyonlarına, enerji teknolojilerinden iklim araştırmalarına kadar geniş bir yelpazede faaliyet gösteriyor. Enstitü, aynı zamanda genç bilim insanlarının eğitimi ve gelişimi konusunda da öncü bir rol üstleniyor.</p><h3>Bilimle Görmenin Ötesine Geçmek</h3><p>Image2Reg’in başarısı, yalnızca bir teknolojik ilerleme değil, aynı zamanda modern tıbbın yeni bir yöne evrilmesinin de habercisi. Artık mikroskobun altında sadece hücre yapısı değil, genetik kader de okunabilir hale geliyor. İsviçre’nin sessiz dağ kasabalarından yükselen bu bilimsel başarı, küresel sağlık alanında çok daha büyük yankılar yaratmaya aday.</p>

Genetik bozuklukları tespit etmek daha kolay olacak

Özellikle ani gelişen astım krizleri gibi durumlarda gereken ilaçların zamanında temin edilememesi, çocuk sağlığı açısından ciddi riskler doğuruyordu. Federal makamlar şimdi bu soruna karşı önemli bir adım attı.

Yeni düzenleme

<p>İsviçre’de çocuklar için gerekli bazı ilaçların tedarikinde yaşanan sıkıntılar, uzun süredir ailelerin ve sağlık profesyonellerinin gündemindeydi.&nbsp;</p><p>Yeni düzenleme sayesinde, pediatri uzmanları ve aile hekimleri, artık bir hastaya özel reçete beklemeden gerekli çocuk ilaçlarını önceden sipariş ederek stok yapabilecek. Bu da acil durumlarda yaşanan beklemeleri azaltacak ve tedaviye daha hızlı başlanmasını sağlayacak.</p><h3>“Gece acilinde ilaca ulaşmak artık mümkün”</h3><p>Pediatrie Schweiz Başkanı ve Altstätten SG’de çocuk doktoru olan Dr. Philipp Jenny, uygulamayı özellikle küçük muayenehaneler için “hayati” olarak nitelendiriyor. Daha önce Swissmedic’ten yazılı onay ve gerekçe sunmadan ilaç siparişi verilemiyordu. Ancak artık, “Gerekli gördüğümüzde yurt dışından ilaç alıp önceden stoklayabiliyoruz. Örneğin, bir gece acilinde ağır bir astım krizi yaşandığında gerekli olan kortizon ilacını hemen verebileceğiz,” diyor.</p><h3>Geçici bir çözüm, köklü sorunlar duruyor</h3><p>Yeni düzenleme kısa vadeli rahatlama sağlasa da, uzun vadeli sorunları çözmekten uzak. Jenny, esas problemin İsviçre’de çocuklar için onaylanmış ilaç sayısının azlığı olduğuna dikkat çekiyor. Üreticiler, her ülke için ayrı ruhsat almak zorunda kalıyor ve bu süreç yüksek maliyet gerektiriyor. Özellikle az kullanılan ya da ticari getirisi sınırlı olan çocuk ilaçları için üreticiler İsviçre pazarını cazip bulmuyor.</p><p>Sonuç olarak, İsviçre’de çocuklar için piyasaya sunulan ilaç yelpazesi, komşu ülkelerle kıyaslandığında daha dar kalıyor.</p><h3>Alternatif çözümler: Hastane eczacılığı devrede</h3><p>Zürih Çocuk Hastanesi’nin baş eczacısı Angela Caduff, ilaç krizine karşı farklı bir yaklaşımı savunuyor: Formula-Arzneimittel, yani eczacılar tarafından belirli tariflere göre hazırlanan özel ilaçlar.</p><p>“Bu tür formülasyonlar hastane eczanelerinin temel işlevlerinden biridir ve özellikle kişiye özel doz ayarlamaları gerektiğinde büyük avantaj sağlar,” diyen Caduff, bunun küçük muayenehanelerde mümkün olmadığını da belirtiyor. Zira bağımsız çocuk doktorlarının çoğunun kendi eczanesi yok.</p><h3>Değerlendirme: Yerel çözümle global soruna yanıt aranıyor</h3><p>İsviçre’de uygulamaya alınan bu yeni düzenleme, çocuk ilaçlarında yaşanan arz daralmasına yönelik pratik bir çözüm sunsa da, kalıcı bir etki yaratabilmesi için ilaca erişimdeki yapısal sorunların da ele alınması gerekiyor. Özellikle küçük hasta gruplarına yönelik ilaçların geliştirilmesi ve ticarileştirilmesinde devlet destekli teşvik mekanizmalarının oluşturulması gerektiği görüşü, uzmanlar arasında yaygın kabul görüyor.</p>

İsviçre’de çocuk ilaçlarına erişim kolaylaşıyor

Cenevre, Vaud ve Valais kantonları, cinsel saldırı mağdurlarının 7/24 destek alabilecekleri danışma hizmetlerine daha kolay ulaşmalarını sağlamak amacıyla ortak bir farkındalık kampanyası başlattı. Kampanyanın ana mesajı ise net: “Utanç yeri değişmeli.”

7/24 danışma hizmeti

<p>Cenevre Sağlık ve Ulaşım Departmanı Başkanı Pierre Maudet, Pazartesi günü Rennaz’da düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamada, söz konusu destek sisteminin yıllardır hastanelerde gizlilik içinde uygulandığını ancak kamuoyunun yeterince bilgilendirilmediğini vurguladı.</p><p>Üç kantonda da cinsel saldırı vakalarında ciddi artış yaşanıyor:</p><ul><li>Cenevre’de 2024’te %19 artışla 142 tecavüz vakası bildirildi.</li><li>Valais’de %45 artışla 50 vaka kaydedildi.</li><li>Vaud kantonundaysa %9’luk artışla 137 vaka yaşandı.</li></ul><p>Bu tablo karşısında kantonlar ortak siyasi eylem çağrısında bulunarak yeni kampanyayı hayata geçirdi.</p><h3>“Hukuki Başvuru Olmasa da Yardım Alabilirsiniz”</h3><p>Vaud Sağlık ve Sosyal Hizmetler Departmanı Başkanı Rebecca Ruiz, mağdurların adli süreç başlatmak istemeseler bile anında tıbbi ve psikolojik destek alma hakları olduğunu vurguladı. Ruiz, “Hızlı, kapsamlı ve disiplinlerarası destek sunan bir yapıdan bahsediyoruz” dedi.</p><p>Her bir mağdur, bir adli tıp uzmanı ile bir tıbbi doktor tarafından birlikte değerlendirilerek hem sağlık hizmeti alıyor hem de olayla ilgili resmi tıbbi kayıt tutuluyor. Bu da mağdurların olayın tekrar tekrar anlatılmasının önüne geçiyor. 2024 yılı içinde üç kantonda toplam 436 adli tıbbi rapor hazırlandı.</p><h3>Kampanya: “Ne Olursa Olsun Yardım Alabilirsin”</h3><p>HUG (Cenevre Üniversitesi Hastanesi) ve CHUV (Vaud Üniversitesi Hastanesi) tarafından 2018–2021 yıllarında yapılan bir araştırmanın sonuçlarına dayanan kampanya, saldırıların en çok 20-49 yaş arası kadınları hedef aldığını ve vakaların %58’inde saldırganın tanıdık biri olduğunu ortaya koyuyor.</p><p>Kampanya, özellikle tanışma uygulamaları, eğlence ortamları ve ev ortamında yaşanan saldırılara dikkat çekiyor. Mesajlar oldukça doğrudan:</p><ul><li>“Detaylar belirsiz olsa bile yardım alabilirsin.”</li><li>“Olay yatağında geçmiş olsa bile yardım alabilirsin.”</li><li>“Onu tanıyor olsan bile yardım alabilirsin.”</li><li>“Bir ‘swipe’ ile başlamış olsa bile yardım alabilirsin.”</li></ul><p>Kampanya, mağdurlara yalnız olmadıklarını ve her durumda profesyonel destek alabileceklerini hatırlatıyor. İsviçre'nin bu üç kantonundaki bu girişim, cinsel şiddetle mücadelede kararlı ve kapsayıcı bir yaklaşımın habercisi olarak görülüyor.</p>

Cinsel saldırı mağdurları için ortak kampanya: “Yardım alabilirsin”

Zürih’in Schwamendingen semtinde, yıllardır mahalleyi ikiye bölen A1 otobanı üzerine inşa edilen yeşil alan projesi tamamlandı. “Überlandpark” adı verilen park, 11 Mayıs Cumartesi günü düzenlenen törenle halkın kullanımına açıldı. 

Zürih’te tarihi dönüşüm

<p>950 metre uzunluğundaki parkın üstü artık çiçeklerle, ağaçlarla ve yürüyüş yollarıyla dolu; altındaysa her gün yaklaşık 120.000 araç otobanda ilerlemeye devam ediyor.</p><p>Zürih Belediye Başkanı Corine Mauch, açılış töreninde yaptığı konuşmada, “Burada inanılmaz bir doğa kokusu var, manzara çok güzel. Bu projeyle yıllardır süren büyük bir kentsel yarayı nihayet iyileştirmiş olduk” ifadelerini kullandı. Mauch, projenin yalnızca siyasi düzeyde değil, halkın inisiyatifiyle ve sabırlı mücadelesiyle hayata geçtiğini vurguladı.</p><p>Schwamendingen semti, 1980 yılından bu yana A1 otobanı tarafından fiziksel ve sosyal olarak ikiye bölünmüş durumdaydı. Bu duruma çözüm bulmak isteyen Einhausung Schwamendingen Derneği, uzun yıllar boyunca otoban üstünün kapatılması için girişimlerde bulunmuş ancak birçok kez reddedilmişti. Dernek Başkanı Jürg Rüegger, “Bu artık Schwamendingen’in küçük mucizesi” diyerek projenin gerçekleşmiş olmasından duyduğu mutluluğu dile getirdi.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ab8551bb09df684b2b1913b27.jpg" width="1024" height="576"></figure><p>Projede yalnızca araç trafiğini kapatmakla kalınmadı, aynı zamanda bölge halkı için bir yaşam alanı yaratıldı. Parkta yürüyüş yolları, çocuk oyun alanları, banklar, bir kafe ve tuvalet alanları bulunuyor. Doğaya yakın bitki seçimiyle yaban arıları, kelebekler ve kertenkeleler gibi birçok küçük hayvan türüne de yaşam alanı sunulması amaçlandı.</p><p>Açılışın halka açık bölümüne binlerce kişi katıldı. Vatandaşlar parkın doğal görünümünü ve sunduğu sessizliği övdü, ancak daha fazla gölgelik alanın gerekli olduğunu belirttiler.</p><p>İsviçre Federal Konseyi’nden Albert Rösti de açılışa katılan isimler arasında yer aldı. Rösti, “Bu proje, ulaştırma altyapısını halkın ihtiyaçları ve doğayla uyumlu bir şekilde birleştiren örnek bir uygulamadır” diyerek federal hükümetin bu tip projelere verdiği desteği ifade etti. Projenin maliyeti yaklaşık 450 milyon İsviçre frangı olarak açıklanırken, bu tutarın yarısından fazlası federal hükümet tarafından karşılandı.</p><p>Ancak proje her yönüyle olumlu karşılanmadı. Bazı şehir meclisi üyeleri ve semt sakinleri, yaşam kalitesindeki artışın konut fiyatlarını da yükselteceğinden endişeli. Belediye Başkanı Mauch, bu endişeleri ciddiye aldıklarını belirterek, Schwamendingen’deki konutların önemli bir kısmının kooperatiflere ait olduğunu ve bu yapıların mevcut kiracılara yeni konutlar sunabileceğini ifade etti.</p><p>Şimdilik Schwamendingen halkı, otoban üzerindeki gri betonun yerini alan yemyeşil örtünün keyfini çıkarıyor. Proje, yalnızca bir ulaşım müdahalesi değil, aynı zamanda Zürih'in sürdürülebilir şehircilik anlayışının da güçlü bir örneği olarak gösteriliyor.</p>

Otoban üzerine yapılan park halkın hizmetine açıldı

İsviçre’de doğumların yaklaşık üçte biri sezaryenle gerçekleştiriliyor. Bu oran, 2023 yılına ait verileri yayımlayan İsviçre Federal İstatistik Ofisi (BFS) tarafından kamuoyuyla paylaşıldı. Verilere göre 2023 yılında toplam 79.200 doğumdan 14.600’ü planlı sezaryenle gerçekleştirildi.

Kantonlar arasında büyük farklar

<p>Bu da, planlı sezaryenlerin acil sezaryenlerden %55 daha yaygın olduğunu ortaya koyuyor.</p><h3>En Yüksek Sezaryen Oranı Schaffhausen’da</h3><p>Veriler, sezaryen oranlarının kantonlara göre büyük farklılıklar gösterdiğini de ortaya koyuyor. En yüksek oran %41 ile Schaffhausen kantonunda kaydedildi. Zürich ve Zug kantonlarında ise doğumların %40’ı sezaryenle gerçekleşti. Buna karşılık Thurgau, Appenzell Ausserrhoden ve Batı İsviçre kantonlarında bu oran %30’un altında kaldı. Özellikle Vaud (Waadt) kantonunda sezaryen oranı son 10 yılda 6,1 puan azalarak %27’ye, Cenevre (Genève) kantonunda ise 4,2 puan düşerek %29’a geriledi.</p><h3>Avrupa Karşılaştırması: İsviçre Üst Sıralarda</h3><p>BFS’ye göre İsviçre, %34’lük sezaryen oranıyla, İtalya ve Almanya ile birlikte bu doğum yönteminin en sık uygulandığı Avrupa ülkeleri arasında yer alıyor. Öte yandan İspanya, Fransa ve Kuzey Avrupa ülkelerinde sezaryen oranları belirgin şekilde daha düşük.</p><h3>Doğum İndüksiyonları Westschweiz’de Daha Yaygın</h3><p>Sezaryenin az olduğu kantonlarda bu kez doğumların yapay olarak başlatılması (indüksiyon) daha yaygın. Cenevre kantonunda doğumların %50’si yapay olarak başlatıldı. Buna karşın Nidwalden, Obwalden, Schwyz ve Graubünden gibi Orta İsviçre kantonlarında bu oran %22’nin altında kaldı.</p><p>Genel olarak 2023 yılında doğumların üçte biri yapay olarak başlatılırken, bu oran 10 yıl önce %25 civarındaydı. Verilere göre doğal seyirde gerçekleşen doğumlar, yapay olarak başlatılanlara kıyasla daha sık vajinal ve müdahalesiz gerçekleşti.</p><h3>Epidural Anestezi Artışta, Epizyotomi Azalıyor</h3><p>Rapora göre doğumların %50’si epidural anestezi (PDA) ile yapıldı. Bu oran 2014’te %38 idi. Yapay olarak başlatılan doğumların %66’sında PDA kullanıldı. Doğal doğumlarda bu oran %43’te kaldı.</p><p>Epizyotomi (doğum sırasında perine kesisi) uygulaması ise son 10 yılda %12,4 azalarak, yalnızca her 10 vajinal doğumdan 1’inde kullanılır hâle geldi. Hafif doku yırtılmaları %56’ya çıkarken, ağır yırtıklar %3’ün altında kaldı.</p>

İsviçre’de doğumların üçte biri sezaryenle gerçekleşiyor 

Eurovision 2025 için hazırlıklar, Basel’de hız kazandı. Şehir, müzikseverlere unutulmaz bir deneyim sunarken, aynı zamanda sıkı güvenlik önlemleriyle de dikkat çekti.

Basel'de Eurovision heyecanı

<p>Messe Basel'de kurulan Eurovision Village, saat 12:00’den itibaren katılımcılarını ağırlamaya başladı. 12.000 kişilik kapasitesiyle etkinlik alanı, interaktif sponsor alanları, yemek stantları ve ana sahnesiyle büyük ilgi gördü. Sahneye, Remo Forrer, Luca Hänni ve Conchita Wurst gibi eski ESC katılımcıları çıkarak müzikseverlere unutulmaz anlar yaşattı. Ayrıca, 90'lar dönemi müzik gruplarından Rednex ve SNAP! de performans sergileyerek nostaljik anlar sundu. EuroClub ise gece 23:00'ten sabaha kadar süren partileriyle katılımcılara eğlence dolu anlar yaşattı.</p><p><strong>Barfüsserplatz: Açık hava festival alanı</strong></p><p>Eurovision'un kültürel çeşitliliğini yansıtan bir diğer etkinlik ise Barfüsserplatz'ta gerçekleşti. Eurovision Square olarak dönüştürülen bu açık hava alanı, 10-17 Mayıs tarihleri arasında caz, klasik, hip-hop ve Eurovision şarkıları gibi farklı müzik türlerinde konserlere ev sahipliği yaptı. Şehirdeki kültürel çeşitliliği ve müzik tutkusunu gözler önüne seren bu etkinlikler, Basel’i bir müzik festivalinin merkezi haline getirdi.</p><p><strong>Sıkı güvenlik önlemleri ve ulaşım düzenlemeleri</strong></p><p>Basel, Eurovision 2025 için yaklaşık 500.000 ziyaretçiyi ağırlamayı bekliyor. Bu yoğun kalabalık göz önünde bulundurularak, güvenlik önlemleri üst seviyeye çıkarıldı. Tüm etkinlik alanlarına girişlerde metal dedektörleri ve güvenlik kontrolleri yapıldı. Ayrıca, toplu taşıma hizmetleri genişletilerek etkinlik biletleri sahiplerine ücretsiz ulaşım imkânı sağlandı. Gece geç saatlere kadar çalışan shuttle servisleriyle katılımcılar, etkinliklere güvenli bir şekilde ulaşım sağladı.</p><p>Basel, Eurovision 2025'e ev sahipliği yaparken katılımcılara ve ziyaretçilere renkli etkinlikler, güvenli bir ortam ve ulaşım kolaylıkları sunarak unutulmaz bir deneyim yaşattı. Bu yılki yarışma, hem müzikseverler hem de şehre gelen misafirler için dolu dolu anılarla geçecek gibi görünüyor.</p>

Basel Eurovision 2025: Müzik, eğlence ve unutulmaz anlar

İsviçre, son yıllarda yüksek nitelikli yabancı çalışanlar için cazibesini giderek artırıyor. Her yıl yaklaşık 10 bin uzman ülkeye göç ediyor. Ancak sayılar yükselirken, aidiyet hissi aynı hızla artmıyor. Yeni gelenlerin büyük bir kısmı, sosyal entegrasyon konusunda dışlanmışlık hissi yaşadıklarını belirtiyor.

Burada yaşamak kolay değil

<p>Üstelik uluslararası bir karşılaştırmada İsviçre, yabancılar tarafından “en az misafirperver ülkeler” arasında gösteriliyor.</p><h3>“Instagram’da mükemmel görünüyor, ama gerçek farklı”</h3><p>Zürih’te yaşayan İspanyol sosyal medya fenomeni Cristina Rúbies, dört yıldır İsviçre’de çalışıyor ve sosyal medyada binlerce expat’a ulaşıyor. Onlar için etkinlikler düzenliyor, dil öğrenmenin ve kültürel farklılıkların altını çiziyor. “İsviçre dışarıdan bakıldığında harika görünüyor ama birçok kişi burada yaşayacağı gerçekleri hiç araştırmadan geliyor,” diyor Rúbies.</p><p>Zürih’in ünlü Langstrasse semtinde düzenlediği bir expat partisinde, genç katılımcılar karaoke yapıyor, beerpong oynuyor. Çoğu yalnız gelmiş, ortak noktaları: yeni insanlar tanımak istiyorlar ve kendilerini bu ülkede hâlâ yabancı hissediyorlar.</p><h3>“İsviçrelilerle konuşmak zor”</h3><p>Almanya’dan gelen Jörg Sevenich, Zürih’teki bir koşu kulübünde arkadaşlar edinmiş. “Sosyal çevrem neredeyse tamamen bu kulüpten,” diyor. Bir Danimarka şirketinin satış müdürü olarak çalışıyor ama İsviçrelilerle yakın bağ kurmanın zaman aldığını düşünüyor.</p><p>Benzer bir tablo Genf’te de var. Romanya’dan gelen Armand Tănase, bir tütün şirketinde çalışıyor. Ailesi de kısa süre önce yanına taşınmış. “Komşularımızla selamlaşmanın ötesinde bir ilişki kuramadık,” diyor. Kızlarının Fransızca bilmemesi nedeniyle okulda da zorluklar yaşadıklarını anlatıyor: “Okul sistemi biraz gevşek, aileler daha çok sorumluluk taşıyor.”</p><h3>Rakamlar da bunu söylüyor</h3><p>Uluslararası platform InterNations’ın yaptığı bir ankete göre, İsviçre’de yaşayan yabancı uzmanların yalnızca %42’si sosyal hayatından memnun. Katılımcıların çoğu, İsviçre'deki insanları mesafeli, soğuk ve içe kapanık olarak tanımlıyor. İsviçre, 53 ülke arasında misafirperverlik açısından 46. sırada yer alıyor.</p><h3>Expat’ler birbirine tutunuyor</h3><p>Kapanış yine Langstrasse’de. Cristina Rúbies’in etkinliğinde herkes İngilizce konuşuyor. Buradaki genç expat’ler, kendi topluluklarını yaratmış durumda. Kimse onları dışlamıyor ama gerçek bir entegrasyon da yok. İsviçre giderek daha uluslararası bir ülke hâline gelirken, bu yabancı çalışanlar kendi ritminde bir hayat kurmaya çalışıyor.</p><p><strong>Kaynak: </strong>SRF</p>

İsviçre’ye gelen yabancılar artıyor ama kendilerini yalnız hissediyorlar

İsviçre Ulaştırma Bakanı Albert Rösti, İngiliz mevkidaşı Heidi Alexander ile birlikte Londra’da iki ülke arasında doğrudan tren seferleri başlatılması için bir niyet belgesi (Memorandum of Understanding) imzaladı. 

Zürih–Londra tren seferleri başlasın

<p>Belge, İsviçre ile Birleşik Krallık arasında demiryolu ulaşımında daha sıkı bir iş birliğini hedefliyor ve orta vadede Zürih–Londra arası doğrudan tren hattının önünü açmayı amaçlıyor.</p><h3>UVEK: “Talep büyük, potansiyel yüksek”</h3><p>Çevre, Ulaştırma, Enerji ve İletişim Bakanlığı (UVEK) tarafından yapılan açıklamada, iki ülke arasında seyahat talebinin yüksek olduğuna dikkat çekildi. Mevcut çok sayıdaki uçuşun bu ihtiyaca işaret ettiği belirtilirken, doğrudan tren seferlerinin çevreci ve sürdürülebilir bir alternatif sunabileceği vurgulandı. Hedeflenen yolculuk süresi ise 5 ila 6 saat arasında olacak.</p><h3>Rösti: “Bu iddialı ama güçlü bir hedef”</h3><p>Bakan Rösti, doğrudan tren hattının hem uluslararası toplu taşımaya hem de İsviçre–Birleşik Krallık ilişkilerine güçlü bir mesaj vereceğini belirterek, "Bu iş birliği gelecekte somut adımların temelini oluşturuyor" dedi.</p><h3>Zorluklar: Schengen dışı sınır kontrolü ve üçlü anlaşma</h3><p>Doğrudan tren bağlantısı için teknik ve diplomatik engellerin olduğu da açıklandı. En önemli zorluklardan biri, İngiltere'nin Schengen Bölgesi'nde yer almaması. Bu nedenle, kalkış istasyonlarında pasaport ve gümrük kontrollerinin yapılabileceği özel kontrol terminalleri kurulması gerekiyor.</p><p>Ayrıca İsviçre ile İngiltere arasındaki seferler, Fransa üzerinden geçeceği için, projenin hayata geçebilmesi adına üçlü bir uluslararası anlaşma (İsviçre–Fransa–İngiltere) gerekiyor. Rösti, 2026 yılında bu konuda Federal Hükûmet’e (Bundesrat) bir yön kararı sunmayı planlıyor.</p><h3>Proje devlet bütçesini zorlamayacak</h3><p>UVEK, bu hattın kamu sübvansiyonu olmadan, tamamen bilet satışlarıyla kendi gelirini elde eden bir demiryolu şirketi tarafından işletileceğini açıkladı. Böylece girişim, federal düzeyde planlanan bütçe kısıtlamalarıyla da çelişmiyor.</p>

İsviçre ve İngiltere arasında direkt tren hattı için ilk adım atıldı

Vatikan yakınlarında gerçekleştirilen provokatif bir afiş eylemi, Roma polisinin müdahalesine neden oldu. İtalyan haber ajansı Adnkronos’un aktardığına göre, olayla bağlantılı üç kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan iki kişinin İsviçre vatandaşı olduğu bildirildi.

Vatikan’da afiş krizi

<h3>Afişte “Mahdi, bir sonraki Papa” ifadesi yer aldı</h3><p>Olay, Aziz Petrus Meydanı’ndaki basın tribünü yakınında gerçekleşti. Gözaltına alınan üç kişi, üzerinde İngilizce olarak “Mahdi, bir sonraki Papa” yazılı olan dini içerikli bir pankart açtı. Ayrıca pankart üzerinde yer alan QR kodun, İtalyan polisinin verdiği bilgilere göre, İslamî kıyamet temalı bir videoya yönlendirdiği belirtildi.</p><h3>Dini tören engellendi</h3><p>Polis, izinsiz gösteri düzenledikleri ve dini bir ayini sabote ettikleri gerekçesiyle şahısları gözaltına aldı. Yetkililere göre eylemciler, kutsal kapıya yapılan dini yürüyüşe katılmak isteyen inananların geçişini de engelledi. Soruşturmanın devam ettiği bildirildi.</p><p>Olay, hem dini hassasiyetler hem de kamu düzeni açısından Roma'da dikkatle izleniyor. Yetkililer benzer provokasyonlara karşı önlemlerin artırılabileceğini belirtiyor.</p>

Vatikan yakınlarında Mahdi afişi gerilimi: İki İsviçreli gözaltında

İsviçre, önümüzdeki kış mevsimi için elektrik arzı konusunda iyi bir hazırlık düzeyinde. Ancak Elektrik Denetim Komisyonu tarafından bugün yapılan açıklamada, özellikle Avrupa gaz depolarının yeniden doldurulmasıyla ilgili riskler nedeniyle sistemin uzun vadede kırılgan kalmaya devam ettiği vurgulandı.

Bu kış için kaygı yok

<p>Federal hükümete bağlı bağımsız denetim kurumu Elcom’un yayımladığı yıllık durum değerlendirmesine göre, bu kış İsviçre’de elektrik arzının kesintisiz sağlanması bekleniyor. Komisyon, geçen kış boyunca Fransa’daki nükleer santrallerin yüksek üretim kapasitesinin, Avrupa genelinde düşük rüzgar üretimiyle dengelendiğini ve İsviçre'nin ithalat yoluyla arz güvenliğini sorunsuz sağladığını hatırlattı.</p><p>Yine de Elcom, İsviçre’nin çevresindeki ülkelerin elektrik üretimindeki değişimlerden doğrudan etkilendiğini ve ithalata olan bağımlılığın her zaman dikkatle izlenmesi gerektiğini belirtti.</p><h3>Avrupa gaz depoları yetersiz dolu</h3><p>Önümüzdeki dönemdeki en büyük belirsizliklerden biri, Avrupa’daki gaz depolarının doluluk oranı. Elcom’a göre, şu anda gaz rezervleri alışılmış düzeylerin altında ve fiyat sinyalleri firmaları yeterince teşvik etmiyor. Ayrıca, jeopolitik gelişmeler nedeniyle küresel gaz piyasasında ciddi belirsizlikler sürüyor.</p><p>Gaskraft santrallerinin hâlâ Avrupa enerji sisteminde kritik bir rol oynaması, bu riskleri daha da artırıyor.</p><h3>Su rezervleri kritik önemde</h3><p>İsviçre, geçtiğimiz yıllarda enerji krizine karşı hidroelektrik rezerv sistemi oluşturmuştu. Bu sistem, dağ göllerinde depolanan suyun ihtiyaç hâlinde elektrik üretiminde kullanılmasını sağlıyor. Elcom’a göre, bu rezerv uygulaması bu kış da etkili oldu. Özellikle spot piyasa fiyatlarının yüksek seyretmesi nedeniyle göllerin suyu kış başında hızlı tükense de, sezon sonunda hâlâ yeterli miktarda su kaldı. Bu da su rezervlerinin sistem istikrarı için ne kadar hayati olduğunu bir kez daha gösterdi.</p><h3>Ağ dengesizlikleri ve hava koşulları yeni riskler doğuruyor</h3><p>Elcom, İsviçre elektrik şebekesindeki dengesizliklerin giderek arttığını ve bunun da şebeke istikrarı açısından risk oluşturduğunu belirtti. Özellikle değişken hava koşullarının etkisiyle yenilenebilir enerji üretiminin dalgalanması, arz-talep dengesini yönetmeyi zorlaştırıyor.</p><p>Elektrik üretiminde güneş ve rüzgâr gibi yenilenebilir kaynakların artması, arz güvenliği açısından olumlu bir gelişme olarak görülse de, Elcom’a göre geçen kış bu kaynakların hava durumuna ne kadar bağımlı olduğunu net biçimde ortaya koydu.</p><h3>Elcom’un önerileri</h3><p>Elcom, gelecekte de su rezervlerinin korunması ve daha fazla yenilenebilir enerji yatırımı yapılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca Avrupa enerji piyasasında yaşanan gelişmelerin yakından izlenmesi ve uluslararası iş birliklerinin güçlendirilmesi gerektiğini belirtti.</p>

Uzun vadede elektrik sorunu beklenmiyor ama riskler devam ediyor

Federal Hükûmet (Bundesrat) sosyal medya platformlarını düzenleyecek yeni yasayı geçen ay süresiz olarak ertelediğini açıkladığından beri hem Meclis’ten hem de sivil toplumdan yoğun eleştiri alıyor. Dijital hak savunucusu Algorithmwatch öncülüğünde toplanan imzalar Federal Başkanlığa teslim edildi.

Bern’de sosyal medya düğümü

<p>Toplam 1 600 imzalı metin, “kullanıcılara neyin gösterileceğine karar veren şeffaf olmayan algoritmaların ve birkaç büyük teknoloji şirketinin aşırı pazar / fikir gücünün demokrasiyi tehdit ettiği” uyarısını yapıyor ve hükümeti gecikmeden harekete geçmeye çağırıyor.</p><p>Mektupta, büyük platformların İsviçre’de resmi bir muhatap adresi (Zustellungsdomizil) açması, içerik sıralama sistemlerinin düzenli raporlarla şeffaflaştırılması ve kullanıcıların hesap kapatma ya da içerik silme kararlarına bağımsız bir organa başvurabilmesi gibi somut adımlar talep ediliyor. Algorithmwatch yöneticileri, “Dijital kamusal alan kuralsız bırakılırsa dezenformasyon, nefret söylemi ve genç kullanıcıların korunması gibi konularda toplumsal maliyet artacak” görüşünde.</p><p>Aynı gün, Meclis koridorlarında konuyla ilgili üç ayrı girişim daha gündeme geldi. Die Mitte milletvekili Giorgio Fonio, platformların finanse edeceği ve medya okuryazarlığı projeleriyle ücretsiz danışmanlık hatlarını destekleyecek bir Gençleri Koruma Fonu kurulmasını önerdi. Partisinin bir diğer temsilcisi Regina Durrer-Knobel ise büyük platformların “yasa dışı içerik yayılımı, temel hak ihlalleri veya halk sağlığına olası zararlar” gibi toplumsal riskleri yılda en az bir kez analiz edip kamuoyuna açıklamasını öngören bir “platform öz-raporu” yükümlülüğü getirilmesini talep etti. Çeşitli partilerden vekillerin imzalarını taşıyan üçüncü önerge ise algoritmaların bağımsız uzmanlarca denetlenebilmesi ve ihlallerde para cezası uygulanması üzerine odaklanıyor.</p><p>Federal İletişim Dairesi (Bundesamt für Kommunikation, BAKOM) yetkilileri, ertelenen yasa taslağının “kapsamlı revizyon” sürecinde olduğunu ve yaz sonunda yeniden Federal Hükûmet gündemine gelecek bir takvim üzerinde çalıştıklarını doğruluyor. Bakanlık kaynakları, “Avrupa Birliği’nin Dijital Hizmetler Yasası’na (Digital Services Act) uyumun” da göz önünde bulundurulduğunu belirtiyor.</p><p>Sivil toplum kuruluşları ve parlamenterler, erteleme kararının geri çekilmemesi hâlinde konuyu referanduma taşıma seçeneğini yüksek sesle dile getiriyor. Bu arada Meclis yaz oturumunda hem açık mektubun taleplerini hem de yeni önergeleri tartışacak; böylece Federal Hükûmet, düzenleme takvimini netleştirmesi için iki cepheden de baskı altında kalacak.</p><p>Özetle: Bern’deki siyasi rüzgâr, sosyal medya platformlarının şeffaflık ve toplumsal sorumluluk kurallarına bağlanmasını kaçınılmaz kılıyor. Top, artık gecikme kararıyla eleştirilen Federal Hükûmet’te.</p>

Federal Hükûmet sosyal medya platformlarını düzenleyecek yasa çıkarsın

Şehir merkezlerinde zaten astronomik olan müstakil ev fiyatları, artık “şehrin gürültüsünden uzakta ama tamamen kırsalda da değil” diye tarif edilen ara yerleşimlerde de hızla tırmanıyor. İsviçre'nin 4 büyük şehrinde ev alabilmek için milyoner olmak gerekiyor!

Şehirden kaçış planı

<p>Federal İstatistik Dairesi (Bundesamt für Statistik) verilerine göre, bu yıl ara yerleşimlerdeki (intermediäre Gemeinden) müstakil evlerin ortalama satış fiyatı yüzde 3,4 yükseldi. Aynı dönemde şehir içindeki fiyatlar bile hâlâ çok yüksek seyrederken yüzde 0,4 geriledi.</p><h3>Şehirde ev hayali cep yakıyor</h3><p>Gayrimenkul uzmanları tarafından derlenen güncel rakamlar, dört büyük kentte müstakil ev almanın neredeyse “milyoner kulübü” şartına bağlandığını gösteriyor:</p><figure class="table"><table><thead><tr><th>Kent</th><th>Ortalama satış fiyatı (CHF)</th></tr></thead><tbody><tr><td>Zürih</td><td>3,3 milyon</td></tr><tr><td>Cenevre</td><td>2,9 milyon</td></tr><tr><td>Basel</td><td>2,2 milyon</td></tr><tr><td>Bern</td><td>1,8 milyon</td></tr></tbody></table></figure><p>Üstelik arz da dar: Şehrin tamamını kapsayan online emlak platformu Homegate (Homegate)’te ölçüm günü Zürih’te yalnızca 12 müstakil ev ilanı vardı; bunların en “uygun fiyatlısı” 4,5 veya 5,5 odalı ve 3,4 milyon frank etiketliydi.</p><h3>Kaçış rotası: Elgg örneği</h3><p>Kentlilerin gözünü diktiği ara yerleşimlere iyi bir örnek, Zürih’e 35 km mesafedeki Elgg. Burada 1963 yapımı, 100 m²’lik 4,5 odalı köşe ev 1 milyon franktan satışta. Emlak danışmanı Valery Alves, “Talep patlamış durumda; alıcıların çoğu genç aileler. Şehirde bütçeleri yetmeyince çevrede şans arıyorlar” diyor.</p><h3>Neden artıyor?</h3><ul><li>Arsa kıtlığı: IAZI uzmanları, kent içindeki inşa edilebilir alanın tükenmesinin fiyatları dış bölgelere ittiğini belirtiyor.</li><li>Hâlâ ‘ulaşılabilir’ bütçe: Ara yerleşim fiyatları, şehir merkezine göre “daha az korkutucu” olduğu için mortgage onayı alma şansı yükseliyor.</li><li>Pandemi sonrası öncelikler: Evden çalışma kültürü sürüyor; alıcılar, uzun işe gidiş gelişleri göze alarak daha büyük bahçeli evleri tercih ediyor.</li></ul><h3>Görünüm: “Uygun” bölge de kalmayabilir</h3><p>Ara yerleşimlerdeki arz hâlen kent merkezinden fazla olsa da talep daha hızlı büyüyor. Uzmanlar, Gotthard-Baz Tüneli veya yeni çevre yolları gibi ulaşım projelerinin “şehre yakın kırsal” algısını iyice güçlendireceğini, dolayısıyla fiyat artışının önümüzdeki yıllarda da süreceğini öngörüyor.</p>

Kırsal yerleşimlerde müstakil ev fiyatları yükseldi

Alp geçişlerinde karayolu trafiğini raylara taşıyan RAlpin Şirketi, 2013’te şimdiye kadarki en yüksek taşımayı gerçekleştirdi. Şirketin işlettiği Yürüyen Otoyol (Rollende Autobahn, RoLa) trenleriyle bir yıl içinde tam 109 000 kamyon Almanya-İsviçre-İtalya hattında demiryolundan geçti.

Kamyonlar yük trenleriyle taşınıyor

<h3>Trenler neredeyse dolu çalıştı</h3><p>Geçen yıl sefere konulan yaklaşık 5 500 RoLa treni, 21 alçak tabanlı vagonluk sınırla toplamda yüzde 87 doluluk oranına ulaştı. Şirket, bu rekorun özellikle İtalya’daki zorlu ekonomik koşullara rağmen geldiğine dikkat çekti. 2012’de Gotthard hattını üç kez kapatan kaya düşmeleri bu kez yaşanmadığı için operasyonlar aksamadan yürüdü.</p><h3>Hedef: Gotthard’ın “dört metre koridoru”</h3><p>RAlpin, taşınan kamyon sayısını artırmak için 2016’da hizmete girecek Gotthard Baz Tüneli (Gotthard-Basistunnel), Monte-Ceneri Tüneli (Monte-Ceneri-Basistunnel) ve Alp geçişlerinde oluşturulacak 4 metrelik yükseklik koridoru (Vier-Meter-Korridor) projelerine bel bağlıyor. Şirket, Lötschberg hattında da benzer bir koridorun açılmasının, kaya düşmesi gibi aksaklıklar sırasında alternatif güzergâh sağlayacağı görüşünde.</p><h3>Hatlar ve istihdam</h3><p>RAlpin’in RoLa hizmeti, Freiburg im Breisgau–Novara ve Basel–Lugano hatlarında işletiliyor. Olten’deki merkez ofiste yaklaşık 10, Almanya ve İtalya’daki yükleme istasyonlarında ise 200 civarında personel çalışıyor. Kamyonlar alçak tabanlı vagonlara sabitlenirken, sürücüler refakat vagonunda (Begleitwagen) yolculuk ediyor.</p><h3>Hissedar yapısı</h3><p>RAlpin’in ortakları; BLS Demiryolları (BLS AG), Hupac Lojistik (Hupac SA), İsviçre Federal Yük Demiryolları (SBB Cargo AG) ve Trenitalia Yük Taşımacılığı (Trenitalia SpA) olarak sıralanıyor.</p><p>Şirket, yeni tünel ve altyapı yatırımlarıyla birlikte RoLa trenlerinde hâlen mevcut olan kapasite fazlasını doldurarak kamyon geçişlerini daha da artırmayı hedefliyor.</p>

Alpler’e yük hafifledi: Demiryolu taşımacılığında tarihi rekor

Şehrin 128 oyun alanını tamamen dumansız hâle getirmeyi amaçlayan partilerüstü bir inisiyatif, St. Gallen Şehir Makamları (Stadt St. Gallen)’na 1 010 geçerli imzayı teslim etti. Teklif yasalaşırsa, parkta sigara içen yetişkinlere 50 Frank para cezası kesilecek.

1 010 imzalı girişim Meclis’in gündeminde

<h3>Bir yıl önce rafa kalkmıştı</h3><p>St. Gallen Şehir Hükûmeti (Stadtrat St. Gallen) aslında geçen yıl sigara yasağını Polis Tüzüğü (Polizeireglement)’ne eklemişti. Ancak Şehir Parlamentosu (Stadtparlament) yoğun tartışmaların ardından düzenlemeyi 30’a 25 oyla metinden çıkardı. Muhalifler, “Her parkın başına polis dikilemez; yasağın caydırıcılığı yok” gerekçesini öne sürdü.</p><h3>Chur’un 17 yıllık modeli: ceza var, sorun yok</h3><p>Benzer yasak İsviçre’de ilk kez Chur Şehri (Stadt Chur) tarafından 2008’de uygulanmıştı. Chur Şehir Polisi (Stadtpolizei Chur) sözcüsü Anton Rettich’e göre oyun alanında sigara içme vakaları “seyrek” ve çocuklar yerdeki izmaritlerden büyük ölçüde korundu. Uygulama “ekstra iş yükü” yaratmadı; ceza da aynı: 50 Frank.</p><h3>Tabela ile ‘ricacı’ yöntem de yaygın</h3><p>Wil, Rapperswil-Jona, Bern ve Zürih gibi kentler, dumansız park hedefini ceza yerine gönüllülükle sağlıyor. “Rica ederiz, çocukların sağlığı için sigara içmeyin” yazılı levhalar ve sosyal kontrol burada tercih edilen yol.</p><h3>Süreç nasıl işleyecek?</h3><ol><li>Şehir Parlamentosu teklifi tekrar görüşecek.</li><li>Red çıkarsa, girişim referanduma giderek doğrudan halk oyuna sunulabilir.</li><li>Destekçiler, “pasif içicilik ve izmarit” tehlikesine dikkat çekip bağlayıcı yasak istiyor.</li><li>Karşı cephe, “önce bilgilendirme, sonra yasak” diyor ve uygulanabilirliği sorguluyor.</li></ol><p>Son kararı St. Gallenliler verebilir: Çocukların oyun alanı tamamen temiz hava bölgesi mi olacak, yoksa gönüllü ricalarla mı idare edilecek?</p>

St. Gallen’de çocuk parklarında sigara yasağı mı geliyor?

ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan'da yaptığı açıklamada, ülkesinin Suriye'ye yönelik uyguladığı yaptırımları kaldıracağını duyurdu.

Trump'tan Suriye kararı

<p>Bu karar, Trump’ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile yaptığı görüşmelerin ardından alındı. Bugün ise Trump, Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara ile bir araya gelerek bu önemli gelişmeyi görüşecek.</p><p>Trump, Riyad'da katıldığı Suudi Arabistan-ABD Ortak Yatırım Forumu'nda, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile telefon görüşmesi yaptığını belirterek, "Türkiye'nin lideri Erdoğan da benzer bir talepte bulunmuştu. Orta Doğu'daki diğer dostlarımız da aynı şekilde Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılmasını istemişti," dedi.</p><p>Trump’ın bu açıklaması, Suriye'de sevinçle karşılandı. Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, Trump'ın yaptırımları kaldırma kararını, Suriye halkı için tarihi bir dönüm noktası olarak değerlendirdi. Aynı şekilde, Arap ülkelerinden de olumlu tepkiler geldi. Kuveyt, Bahreyn, Ürdün, Filistin, Yemen, Lübnan ve Libya, bu adımı memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı.</p><p>Kuveyt Dışişleri Bakanlığı, Trump’ın açıklamasını takdirle karşılayarak, Suudi Arabistan’ın bu süreçteki çabalarına övgüde bulundu. Bahreyn Kralı Hamed bin İsa Al Halife de, Trump’ın Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması kararını, Suriye halkı ve Cumhurbaşkanı Şara’yı tebrik ederek, olumlu bir adım olarak nitelendirdi.</p><p>Ürdün, Filistin, Lübnan ve Yemen gibi diğer Arap ülkeleri de Trump'ın bu kararını, Suriye'nin yeniden inşasına ve dünya ile ekonomik işbirliğini artırma yolunda atılmış önemli bir adım olarak değerlendirdi.</p><p>Son olarak, Libya Dışişleri Bakanlığı, Trump'ın açıklamasının, Suriye'nin uluslararası alanda yeniden entegrasyonu için önemli bir dönüm noktası olduğuna dikkat çekti. Bu gelişme, bölgedeki genel istikrarı ve işbirliğini pekiştirecek bir adım olarak görüldü.</p>

Trump, Suriye'ye uygulanan yaptırımları kaldırıyor

İsviçre’de her yıl yaklaşık 260 bin çocuk çeşitli kazalarda yaralanıyor. Bu kazaların bazıları ne yazık ki ölümle sonuçlanıyor: Her yıl 28 çocuk hayatını kaybederken, 280 çocuk da trafik kazalarında ağır yaralanıyor. 

Farkındalık kampanyası

<p>Bu veriler karşısında harekete geçen Kaza Önleme Bürosu (BPA), “Artık hiçbir çocuk kaza sonucu hayatını kaybetmemeli” çağrısıyla yeni bir farkındalık kampanyası başlattı.</p><h3>Ev Kazaları İçin Uyarı</h3><p>BPA, sadece trafik değil, evde meydana gelen kazaların da büyük tehlike yarattığını vurguluyor. Her yıl 60 bin çocuk evde yaşanan kazalar nedeniyle zarar görüyor. Bu nedenle, 0-6 yaş grubundaki çocuklara sahip aileler için özel olarak geliştirilen “OUUPS!” isimli program, ebeveynlere yönelik video ve önerilerle güvenli bir yaşam ortamı oluşturmayı hedefliyor. Ayrıca kreşler için yeni bir bilgilendirme materyali de hazırlanma aşamasında.</p><h3>Okul Çağındaki Çocuklara Yönelik Eğitim Araçları</h3><p>5-16 yaş arası çocuklara hitap eden “SafetyTools” isimli eğitim seti ise, kantonların müfredatına uygun olarak geliştirilmiş ücretsiz ve modüler içerikler sunuyor. Okullarda kazaların nasıl önlenebileceğine dair eğitim materyalleri sağlayan bu program, öğretmenler ve eğitimciler için önemli bir kaynak oluşturuyor.</p><h3>Trafik Güvenliği İçin “Pylonis”</h3><p>Trafikte güvenlik konusunda da çalışmalar yürüten BPA, “Pylonis” adlı programla çocuklara uygun içeriklerle yol güvenliği eğitimi sunuyor. Bu modern araçlarla çocukların trafikteki riskleri tanımaları ve güvenli davranış geliştirmeleri hedefleniyor.</p><h3>Toplumun Tümüne Çağrı</h3><p>BPA, çocuk kazalarını önlemenin yalnızca ailelerin ya da uzmanların değil, aynı zamanda okulların ve yerel yönetimlerin de sorumluluğunda olduğunu hatırlatıyor. Geliştirilen çeşitli araçlar ve programlarla, çocukları kazalardan korumak için herkesin elini taşın altına koyması gerektiği vurgulanıyor.</p><p>İsviçre’de çocukların güvenliği için sıfır can kaybı hedefiyle yola çıkan bu kampanya, farkındalık yaratmayı ve çocuklara daha güvenli bir yaşam alanı sunmayı amaçlıyor.</p>

İsviçre’de çocuk kazaları için hedef: Sıfır can kaybı

İsviçre bankacılık tarihine damgasını vuran "Bulgar kokaini" davası yeniden gündemde. 2022 yılında Credit Suisse, Bulgar kökenli bir suç örgütüyle ilişkili kara para aklama suçlamaları kapsamında 2 milyon frank para cezasına çarptırılmıştı. Ancak bankayı devralan UBS’in bu davadan Kasım 2024’te beraat etmesi, İsviçre makamlarının tepkisine yol açtı. 

Piyasalar takipte

<p>Federal Savcılık, bu karara itiraz ederek 7 Mart 2025 tarihinde İsviçre Federal Mahkemesi’ne temyiz başvurusunda bulundu.</p><h3>Skandalın Arka Planı</h3><p>“Bulgar kokaini” dosyası, Credit Suisse’in kara para aklamaya karşı yürütmesi gereken kontrollerde ciddi ihmaller bulunduğuna işaret ediyor. Suç örgütüyle bağlantılı finansal işlemleri tespit edemeyen banka, 2022’de mahkum edilmişti. Bu dava, Credit Suisse’in itibarını zedeleyen çok sayıda skandaldan sadece biriydi.</p><h3>UBS’in Süreci ve Beraat Kararı</h3><p>Credit Suisse’in Mart 2023’te piyasalarda yaşanan panik sonucu iflasın eşiğine gelmesiyle, İsviçre makamları devreye girerek acil müdahaleyle UBS’in bankayı satın almasını sağlamıştı. Bu satın almayla UBS, devam eden davaları da devralmış oldu.</p><p>Ancak Kasım 2024’te, Federal Ceza Mahkemesi'nin temyiz dairesi UBS’i suçsuz buldu. Gerekçe olarak ise davanın kilit tanığı olan eski Credit Suisse çalışanının vefat etmiş olması gösterildi. Mahkeme, bu durumun olayların net olarak aydınlatılmasını engellediğini ve savunma hakkının ihlali anlamına geleceğini belirtti. Böylece UBS beraat etti.</p><h3>Çifte Temyiz</h3><p>UBS, konuyla ilgili kamuya açıklama yapmaktan kaçındı. Ancak 2025 birinci çeyrek mali raporunda, kararın ardından kendilerinin de temyize başvurduklarını belirtti. Böylece dosya, hem Federal Savcılık hem de UBS tarafından temyize taşınmış oldu.</p><p>Şimdi gözler İsviçre Federal Mahkemesi’nin vereceği nihai kararda. Bu dava, hem hukuk dünyasında hem de bankacılık sektöründe büyük yankı uyandırmaya devam ediyor. Pusula Swiss olarak gelişmeleri takip etmeyi sürdüreceğiz.</p>

UBS davasında yeni gelişme: İsviçre Federal Savcılığı’ndan temyiz başvurusu

PKK'nın kendini feshettiğini duyurmasının ardından, kamuoyu şimdi silahların nasıl ve nereye teslim edileceğini merak ediyor. Güvenlik kaynaklarından gelen bilgilere göre, örgütün Kuzey Irak’taki silahlarının Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ne devredilmesi ön plana çıkan seçeneklerden biri.

Süreç nasıl işleyecek?

<p>Birleşmiş Milletler denetiminde bir silah bırakma ihtimali daha önce gündeme gelse de şu ana kadar BM’ye resmi bir başvuru yapılmadı. Sürecin önemli aktörlerinden biri olarak görülen Barzani ailesi, bu aşamada da rol almayı sürdürüyor. Silahların Erbil veya Süleymaniye’de teslim edilmesi üzerinde duruluyor. Ancak bu adımın kısa sürede gerçekleşmesi beklenmiyor; zira hazırlıkların zaman alabileceği değerlendiriliyor.</p><p><strong>YPG/SDG’nin durumu hâlâ net değil</strong><br>Örgütün Suriye’deki kolu olan YPG/SDG’nin silah bırakıp bırakmayacağı ise henüz belli değil. SDG’nin Şam yönetimiyle yaptığı anlaşmaya göre, güçlerin merkezi orduya katılması öngörülüyor ancak bu sürecin ne zaman hayata geçeceği konusunda net bir takvim bulunmuyor.</p><p>Geçtiğimiz günlerde Kamışlı’da gerçekleştirilen Kürt Konferansı’nda özerk yönetim talepleri yeniden gündeme gelirken, bu gelişmeler Suriye’nin geleceğine ilişkin soru işaretlerini artırıyor. SDG’nin ABD ve Fransa’nın desteğini arkasına aldığı biliniyor.</p><p>Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile ABD’li mevkidaşı Marco Rubio’nun telefon görüşmesinde bu konu da ele alındı. ABD’nin Ankara Büyükelçiliği yaptığı açıklamada, Türkiye’nin kalıcı barış ve güvenlik çabalarına destek verildiğini duyurdu. Fidan ile Rubio’nun Antalya’da yüz yüze görüşme yapması planlanıyor.</p><p><strong>Irak, Türk askerinin geri çekilmesini isteyebilir</strong><br>PKK’nın silahsızlanma kararı, Kuzey Irak’taki Türk askerlerinin varlığını da yeniden gündeme taşıyabilir. Irak hükümeti, terörle mücadele gerekçesiyle bölgede bulunan Türk Silahlı Kuvvetleri'nin, PKK tehdidinin ortadan kalkmasının ardından çekilmesini talep etmeye hazırlanıyor.</p><p>Irak Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Irak topraklarında bulunan yabancı güçlerin mevcudiyetine gerekçe oluşturan durumların yeniden değerlendirilmesi için bir fırsat” ifadelerine yer verildi. Bu söylemin önümüzdeki günlerde daha yüksek sesle dile getirilmesi ve Türkiye’ye yönelik baskının artması bekleniyor.</p>

PKK’nın silahları nereye bırakacağı belirsizliğini koruyor

Eurovision Şarkı Yarışması’nın ilk yarı finali, İsviçre'nin Basel kentinde gerçekleşti. Yarışmayı salonda takip eden bazı izleyiciler, Filistin bayrakları açarak Gazze halkına destek mesajı verdi ve İsrail’in katılımını protesto etti.

Basel’de Filistin'e destek

<p><strong>Eurovision’da İsrail Katılımına Filistin Bayraklı Protesto</strong></p><p>İsrail’in 2023 Ekim'inden bu yana Gazze’ye sürdürdüğü saldırılar nedeniyle, yarışmaya katılması geniş çapta eleştirilere yol açıyor. 17 Mayıs’ta düzenlenecek büyük final öncesinde gerçekleşen ilk yarı finalde, İsrail sahne almamış olsa da, birçok performans sırasında ve ardından Filistin bayrakları ekranlarda yer aldı.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/c4b63da337741ddc2505d5104.jpg" width="1024" height="576"></figure><p>Yarışmanın bu etabında sahneye çıkan 15 ülkeden Norveç, Arnavutluk, İsveç, İzlanda, Hollanda, Polonya, San Marino, Estonya, Portekiz ve Ukrayna finale yükseldi. Azerbaycan, Slovenya, Belçika, Hırvatistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ise yarışmadan elendi.</p><p><strong>Basel’de yoğun güvenlik tedbirleri</strong></p><p>Yarışmaya ev sahipliği yapan Basel’de, güvenlik önlemleri maksimum seviyeye çıkarıldı. Olası güvenlik tehditlerine karşı polis güçlerinin ortak çalışacağı bildirildi. Etkinlik boyunca yaklaşık 1300 polis görev alırken, İsviçre ordusundan 40 asker de destek için görevlendirildi. Ayrıca bazı görevlerde Fransız ve Alman güvenlik güçleri de yer alacak.</p><p><strong>İsrail’in katılımı tartışma yarattı</strong></p><p>İsrail’i, 15 Mayıs'taki ikinci yarı finalde sahneye çıkacak olan Yuval Raphael, "New Day Will Rise" adlı şarkısıyla temsil edecek. Ancak, İsrail'in yarışmaya katılması, birçok kesim tarafından tepkiyle karşılanıyor.</p><p>Eurovision'un organizatörü EBU (Avrupa Yayın Birliği), 2022 yılında Ukrayna'daki savaş nedeniyle Rusya’yı yarışmadan men etmişti. Ancak benzer bir kararın İsrail için alınmaması, "çifte standart" ve "ikiyüzlülük" suçlamalarını beraberinde getirdi. Bu durum, Basel'de düzenlenen Filistin destekli protestoların yoğunlaşmasına neden oldu.</p><p><strong>Açılış törenine protestolar damga vurdu</strong></p><p>11 Mayıs'ta Basel Belediye Binası önünde yapılan yarışmanın resmi açılış töreni sırasında da İsrail karşıtı gösteriler dikkat çekti. Binlerce kişi, ellerinde Filistin bayraklarıyla İsrail’in yarışmadan çıkarılmasını talep etti. Göstericiler arasında bazı aktivistler, İsrail delegasyonunun bulunduğu tramvayın önünde Filistin bayraklarıyla oturma eylemi yaparak tepkilerini ortaya koydu.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/c4b63da337741ddc2505d5105.jpg" width="1024" height="576"></figure><p>Açılış töreniyle birlikte 37 ülkenin delegasyonuna “hoş geldiniz” denilerek Eurovision haftası resmen başlamıştı. Katılımcılar, törenin devamı için klasik tramvaylarla “Eurovision köyü”ne doğru hareket etmişti.</p>

Eurovision’da İsrail katılımına Filistin bayraklı protesto

ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık döneminin ilk resmi ziyaretini Suudi Arabistan'a gerçekleştirdi. Trump, 13-16 Mayıs tarihlerinde Orta Doğu’ya yapacağı dört günlük gezisinin ilk ayağı olarak Suudi Arabistan’a gitti.

Trump Suudi Arabistan'da

<p>Riyad’daki temasları sırasında, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile bir araya gelen Trump, Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu’na katılacak. Bu forumda ticari ve siyasi işbirlikleri ele alınacak.</p><p>Trump, Suudi Arabistan’dan 1 trilyon dolarlık yatırım çekmeyi hedeflerken, Suudi yönetimi de 600 milyar dolarlık bir yatırım taahhüdü vermiş durumda. Ziyaretin devamında, ABD ve Suudi Arabistan arasında önemli ticari anlaşmaların yanı sıra silah ticaretine dair düzenlemelerin de yapılması bekleniyor.</p><p>Trump'a, bu önemli ziyareti sırasında SpaceX, X ve Tesla CEO’su Elon Musk da eşlik ediyor. Musk, Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu’na katılacak ve forumda konuşmalar yapacak. Ziyaret, sadece ticari ilişkiler değil, aynı zamanda bölgesel güvenlik meselelerine dair önemli görüşmelere de sahne olacak. Trump’ın temaslarında, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları, İran’ın nükleer programı ve Yemen’deki Husiler gibi sıcak güvenlik sorunları ele alınacak.</p><p>Trump, Suudi Arabistan’ın ardından sırasıyla Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne geçecek. Perşembe günü İstanbul’a gelmesi de planlanan Trump’ın gezisi, bölgedeki siyasi, askeri ve ticari gelişmeleri şekillendirme noktasında kritik öneme sahip.</p><p>Trump’ın Riyad’da Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile gerçekleştirdiği görüşme, ikili ilişkilerin daha da güçlendirilmesi için önemli bir fırsat sunuyor. ABD ve Suudi Arabistan arasında, enerji, silah ve teknoloji alanlarında yeni işbirlikleri kurulması gündemde. Ziyaretin bir diğer önemli noktasında, bölgesel güvenlik konuları masaya yatırılacak ve bu başlıklar arasında özellikle İran ile yapılan nükleer müzakereler, Gazze’deki ateşkes görüşmeleri ve Ukrayna-Rusya savaşı gibi konular yer alacak.</p>

Trump, Orta Doğu ziyaretine Suudi Arabistan’dan başladı

Brüksel’de bu hafta düzenlenen toplantıda bir araya gelen Avrupa Birliği üyesi ülkelerin eğitim ve gençlik bakanları, çocukların dijital ortamda karşılaştığı tehlikelere karşı alınabilecek önlemleri ele aldı. 

Dijital tehlikeye önlem

<p>Masaya yatırılan konular arasında sahte bilgiyle mücadele, dijital bağımlılığın azaltılması, çevrim içi tacizle başa çıkılması ve özellikle çocukların sosyal medya kullanımına yönelik kısıtlamalar yer aldı.</p><p>Bakanlar, çocukları dijital dünyadaki tehditlerden daha etkili şekilde korumak için ne tür adımlar atabileceklerini tartıştı. Her ne kadar görüşülen önerilerin tamamının yasaya dönüşmesi beklenmese de AB, bu konuda daha kararlı ve sert önlemler almayı planlıyor.</p><p><strong>Okullarda cep telefonu yasaklansın mı?</strong></p><p>Görüşülen öneriler arasında okullarda cep telefonlarının tamamen yasaklanması da vardı. Aslında bu uygulamayı hayata geçirmiş ülkeler şimdiden var: Fransa, Hollanda, İtalya, İspanya’nın bazı bölgeleri ve son olarak Lüksemburg, okul saatlerinde telefon kullanımını kısıtlayan adımlar attı.</p><p>King’s College London'da görevli tıbbi istatistik profesörü Ben Carter, bu konuda net bir yargıya varmanın zor olduğunu belirterek, “Telefon yasağının olumlu ya da olumsuz etkileri konusunda kesin bir görüş birliği yok,” dedi.</p><p>Fransa hükümeti, 15 yaş altındaki çocuklar için sosyal medya erişimine Avrupa genelinde bir sınır getirilmesini önerdi. Dijital İşler Bakanı Clara Chappaz, eğer AB düzeyinde bir mutabakat sağlanamazsa Fransa'nın ulusal düzeyde harekete geçeceğini açıkladı. İspanya, Yunanistan ve İrlanda’yla birlikte Avrupa Komisyonu’nu bu yönde ikna etmeye yönelik bir ittifak kurmayı planladıklarını da sözlerine ekledi.</p><p>Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da 11 yaş altındaki çocukların akıllı telefon kullanımına karşı çıkarak daha sıkı yaş doğrulama mekanizmaları talep etmişti.</p><p>İspanya Gençlikten Sorumlu Devlet Sekreteri Rubén Pérez Correa, çevrim içi yaş doğrulama sistemlerinin daha güvenli ve etkili hale getirilmesi gerektiğini söyledi. Hâlihazırda parlamento gündeminde olan yeni çocuk koruma yasası, dijital cüzdan uygulaması “Cartera Digital”in sosyal medya ve video paylaşım platformlarında da yaş doğrulama amacıyla kullanılmasını içeriyor.</p><p>İspanya ayrıca, sosyal medya platformlarına otomatik olarak daha güçlü ebeveyn denetimi özellikleri entegre edilmesini istiyor.</p><p>Ancak günümüzde kullanıcı yaşının hem güvenli hem de mahremiyet dostu bir şekilde doğrulanmasına olanak tanıyan sistemler hâlâ eksik. Meta (Facebook ve Instagram’ın sahibi), bu yükümlülüğün uygulama mağazalarında olması gerektiğini savunarak, yaş kontrolünün o noktada gerçekleştirilmesini öneriyor.</p><p>Avrupa’da halihazırda yürürlükte olan bazı yasalar platformlara yaş doğrulama sorumluluğu yüklüyor. Dijital Hizmetler Yasası (DSA), Görsel-İşitsel Medya Hizmetleri Direktifi (AVMSD) ve Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR), çocukların zararlı içeriklerden ve kişisel veri ihlallerinden korunmasına yönelik düzenlemeler içeriyor. Ayrıca, üzerinde hâlâ görüşmelerin sürdüğü Çocuk Cinsel İstismarı Materyali (CSAM) yönetmeliği de yaş doğrulamasını zorunlu hale getirmeyi hedefliyor.</p><p>Polonya Eğitim Bakanı Barbara Nowacka, bu alanda ilerleme kaydedebilmek için AB Komisyonu’nun ve üye ülkelerin iş birliğine ihtiyaç duyulduğunu belirterek, “Bu uzun vadeli bir süreç, ama birlikte hareket edersek başarabiliriz,” dedi.</p><p><strong>Çocuk güvenliği öncelikli gündem</strong></p><p>AB Konseyi toplantısına davet edilen gençlik örgütleri, çocuklara yönelik mevcut yasaların daha etkin uygulanması gerektiğini vurguladı. Bu yasaların içerdiği koruyucu önlemler çoğu zaman tam anlamıyla hayata geçirilmiyor.</p><p>Avrupa Komisyonu’nun Nesiller Arası Adalet, Gençlik, Kültür ve Spor’dan sorumlu üyesi Glenn Micallef, Euronews’a yaptığı açıklamada, çocuk güvenliğine yönelik yeni bir AB yönergesi, siber zorbalıkla mücadele planı ve sosyal medyanın ruh sağlığı üzerindeki etkilerine dair kapsamlı bir araştırmanın hazırlanmakta olduğunu belirtti. Bu araştırmanın 2025 yılı sonuna kadar yayımlanması bekleniyor.</p>

AB okullarda telefon yasağını gündemine aldı

Neuchâtel kantonundaki Verrières Belediyesi, Cernets bölgesinde bulunan ve İsviçre'de bu türden tek örnek olan “uyumsuz” sığınmacılara yönelik merkezinin kapatılmasını talep etti. Gerekçe olarak ise güvenlik sorunları gösterildi. 

Üçlü anlaşma fesih yolunda

<p>Belediye, bu kapsamda üçlü anlaşmayı (Belediye, Kanton, Konfederasyon) feshettiğini duyurdu.</p><h3>Karar Henüz Verilmedi</h3><p>İsviçre Göç Sekreterliği (SEM) sözcüsü Anne Césard, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, henüz nihai bir karar alınmadığını belirtti. SEM’in, belediyenin endişelerini ciddiyetle ele aldığını ifade eden Césard, taraflar arasında diyaloğun sürdürülerek ortak bir çözüm aranacağını kaydetti. Konfederasyon, Verrières Belediyesi’nin Mayıs ayı başında gönderdiği resmi mektuba en kısa sürede yanıt verecek.</p><h3>Yangın Bardağı Taşırdı</h3><p>Belediye Başkanı Daniel Galster, merkezle ilgili anlaşmanın feshedilmesine neden olan olayın, bir sığınmacının ormanlık alandaki bir barınağı kasten ateşe vermesi olduğunu açıkladı. Daha önce alınan önlemlerin – örneğin otobüslerde güvenlik görevlisi bulundurulması gibi – yeterli olmadığını savunan Galster, mevcut güvenlik tedbirlerinin yetersiz kaldığını vurguladı.</p><h3>Klasik Sığınmacı Merkezi de İstenmiyor</h3><p>Belediye yetkilileri, Cernets’teki merkezin klasik bir sığınmacı merkezine dönüştürülmesine de şu an için sıcak bakmıyor. Merkezin kapatılmasının belediyeye ekonomik etkisiyle ilgili bir rakam verilmedi ancak ısıtma için merkeze odun talaşı tedariki gibi bazı karşılıklı hizmetlerin artık olmayacağı ifade edildi.</p><h3>Binanın Geleceği Belirsiz</h3><p>Söz konusu binanın Konfederasyon’a ait olması nedeniyle, belediye şimdilik merkezin kapatılmasından sonra alanın nasıl değerlendirileceği konusunda bir planlarının olmadığını açıkladı.</p><p>Verrières Belediyesi’nin bu adımı, İsviçre’deki sığınmacı politikaları bağlamında hem yerel yönetimlerin güvenlik hassasiyetini hem de federal düzeyde yürütülen uygulamaların yeniden değerlendirilmesi gerektiğini gündeme taşıyor. Konfederasyonun alacağı karar, benzer merkezlerin geleceği açısından da belirleyici olabilir.</p>

Verrières Belediyesi, sığınmacı merkezinin kapatılmasını talep etti

Fribourg kantonuna bağlı La Verrerie ve Vaulruz-Sud belediyeleri arasında yer alan demiryolu hattı, Haziran ayından itibaren büyük bir yenileme çalışmasına sahne olacak. Transports Publics Fribourgeois (TPF) tarafından yürütülecek çalışmalar kapsamında hattın altyapısı baştan sona yenilenecek.

La Verrerie – Vaulruz-Sud hattında büyük şantiye 

<p>2 Haziran 2025’te başlayacak olan proje, Mart 2027’de tamamlanacak.</p><h3>Trafik İki Ayı Aşkın Süreyle Durdurulacak</h3><p>TPF tarafından yapılan açıklamaya göre, 8 Eylül – 16 Kasım 2025 tarihleri arasında hattaki tren trafiği tamamen durdurulacak. Bu dönemde, Semsales ile Vuadens-Sud arasında otobüslerle alternatif ulaşım sağlanacak. Haziran ayı itibarıyla ön hazırlık çalışmaları başlarken, tren seferleri 16 Kasım’dan itibaren yeniden başlayacak. Ancak 2026 yılında da hattın farklı bölümlerinde ikinci bir trafik kesintisi daha yaşanacak.</p><h3>Güvenlik ve Konfor Artıyor</h3><p>Proje kapsamında:</p><ul><li>5,35 kilometrelik hat boyunca altyapı tamamen yenilenecek.</li><li>4 adet korumasız hemzemin geçit kaldırılacak.</li><li>2 güvenli hemzemin geçit yeniden inşa edilecek.</li><li>5 viraj düzeltilerek daha düz ve hızlı geçiş sağlanacak.</li></ul><p>Bu değişikliklerin ardından, trenlerin bu güzergahta hızı 80 km/s’den 100 km/s’ye çıkarılacak. Böylece seyahat süresi kısalacak, trenlerin dakikliği ve yolcu konforu artacak.</p><h3>Toplam Maliyet 39 Milyon Frank</h3><p>Uzun soluklu bu altyapı projesinin toplam maliyeti yaklaşık 39 milyon İsviçre frangı olarak hesaplanıyor. Yetkililer, bu yatırımın hem yerel ulaşımın kalitesini artıracağını hem de bölge halkına daha güvenli bir yolculuk imkânı sunacağını vurguluyor.</p><p>Fribourg’un bu stratejik ulaşım hattındaki modernizasyon çalışmaları, kanton genelinde sürdürülebilir ulaşım hedeflerine önemli bir katkı sağlayacak.</p>

Fribourg Kantonu’nda demiryolu hatları yenileniyor

Vaud Kantonu’nun başkenti Lozan’da, kuzey bölgesindeki Montheron semtinde yer alan La Rama alanına park etmiş yaklaşık kırk karavanlık göçebe grup hakkında zorunlu tahliye kararı çıktı.

Göçebe ailelere boşaltma emri

<p>Vaud kantonu adli makamları, bu kişilerin on gün içinde bölgeden ayrılmaları gerektiğini aksi halde polis zoruyla tahliye edileceklerini duyurdu.</p><p>Karar, Lozan Belediyesi’nin şikâyeti üzerine Patrimonial Mahkemesi Başkanı tarafından verildi. Lozan Belediyesi Güvenlikten Sorumlu Belediye Meclis Üyesi Pierre-Antoine Hildbrand, konuyla ilgili yaptığı açıklamada “Süreçlere saygı ve kararlılık sonuç veriyor” ifadelerini kullandı. PLR (Liberal Radikal Parti) üyesi olan Hildbrand, mahkemenin yalnızca tahliye talebini değil, aynı zamanda günlük 1000 frank ceza uygulanmasını da onayladığını belirtti.</p><h3>Hukuki ve Mali Yaptırımlar</h3><p>Kararla birlikte göçebe grubun yalnızca günlük para cezası değil, toplamda 3670 frank tutarındaki mahkeme masrafları ve 3000 franklık avukatlık ücretlerinin de kendileri tarafından karşılanması gerekiyor. Bu durum, Lozan Belediyesi’nin yasa dışı konaklamalara karşı daha sert tutumlar benimseyeceğini de gösteriyor.</p><h3>Süreç Nasıl Başladı?</h3><p>Yargı süreci, 24 Şubat 2025 tarihinde yaklaşık kırk karavanın Chalet-à-Gobet otoparkına gelişiyle başladı. Belediye, karavanları daha sonra La Rama otoparkına yönlendirmişti. Ancak, 3 Mart tarihine kadar kalma izni verilen 25 karavan sınırı aşılınca, Lozan Belediyesi hem cezai hem de hukuki şikayetlerde bulundu.</p><h3>Lozan'da Göçebelerle İlgili Artan Müdahaleler</h3><p>La Rama’daki gelişmelerin ardından, Lozan’ın güneyindeki Bourdonnette bölgesinde yasa dışı konaklayan 21 karavanda geçen hafta Perşembe günü bölgeden çıkarıldı. Aynı günlerde, Crissier bölgesindeki bir elektronik mağazasının otoparkına yerleşmiş yaklaşık on karavan da tahliye edildi. Bu olaylara ilişkin cezai emirler (ordonnance pénale) de verildi.</p><p>Bu gelişmeler, Lozan Belediyesi’nin göçebe grupların yasa dışı yerleşimlerine karşı daha sert uygulamalara yöneldiğinive konuyu hem hukuki hem de güvenlik açısından sıkı şekilde takip ettiğini gösteriyor. Göçebeler ise alternatif alanların eksikliğinden ve sürecin tek taraflı yürütülmesinden şikâyet ediyor. Kamuoyunda tartışmalar devam ederken, sosyal entegrasyon ve alan planlaması konularında yeni çözümler bekleniyor.</p>

Lozan'da yasa dışı konaklamaya boşaltma çağrısı

İsviçre’deki Türk sağlık profesyonellerini ve akademisyenleri bir araya getiren İsviçre Türk Hekimler ve Sağlık Akademisyenleri Derneği (STAV), yine dolu dolu geçen ve büyük beğeni toplayan bir etkinliğe imza attı. 

Hekimler buluşması

<p>Zürich’te düzenlenen etkinlikte bilimsel sunumlar, genç hekim buluşması ve yapay zekâ üzerine özel bir konferans bir araya geldi.</p><p>Zürich'te Hyatt Regency Zurich Airport The Circle’da düzenlenen program, bilimsel içeriği, genç hekimleri kapsayan katılımcı yapısı ve sosyal etkileşim alanlarıyla dikkat çekti.</p><h3>Genç STAV’lılar sahnede</h3><p>Etkinlik, İsviçre'deki tıp öğrencilerinin oluşturduğu "Young STAV Meeting" oturumu ile başladı. Geleceğin hekimleri olan genç STAV üyeleri, kariyer planlamaları ve mesleki gelişimleri üzerine fikir alışverişinde bulundular. STAV yönetimi, genç hekimlere verdiği önemi bu oturumla bir kez daha ortaya koymuş oldu.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ab8551bb09df684b2b1913b14.jpg" width="1024" height="576"></figure><h3>Bilimsel sunumlarla dolu bir gün</h3><p>Toplantının ikinci bölümünde ise STAV’ın bilimsel programı kapsamında dört kıymetli uzman katılımcılara güncel sağlık başlıklarında bilgi aktardı:</p><ul><li><strong>Dr. Zeliha Çepik Ulukorkut</strong> (Psychiatrie SRO AG Mentale Gesundheit): <i>“Ruh Sağlığı”</i> üzerine yaptığı sunumda modern psikiyatrik yaklaşımlara dair bilgiler paylaştı.</li><li><strong>Prof. Dr. Hakan Sarıkaya</strong> (Nöroloji, Universitätsspital Bern): <i>“Beyin Sağlığı”</i> konulu konuşmasında nörolojik hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde güncel gelişmelere değindi.</li><li><strong>Prof. Dr. Aju P. Pazhenkottil</strong> (Kardiyoloji, Universitätsspital Zürich): <i>“Physiocardiologie”</i> başlığı altında kalp sağlığı ve fizyolojik işleyiş arasındaki ilişkiyi anlattı.</li><li><strong>Dr. Seyran Yüksel Hatz</strong> (Brain &amp; Synapse Bern): <i>“Stres Yönetimi”</i> konusuna odaklandı ve stresle başa çıkma yöntemleri hakkında önerilerde bulundu.</li></ul><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ab8551bb09df684b2b1913b16.jpg" width="1024" height="576"></figure><h3>Apéro ile samimi sohbetler</h3><p>Etkinlik sırasında düzenlenen <i>Apéro</i> bölümünde, İsviçre’de görev yapan Türk doktorlar bir araya gelerek keyifli sohbetlerde bulundu. Meslektaşlar arasındaki dostluk ve dayanışma bir kez daha pekişti.</p><h3>Akşam yemeği ve özel konuşmacı: Saniye Güler Corat</h3><p>STAV gecesinin kapanışı ise yine çok özel bir oturuma sahne oldu. Yapay zekâ üzerine değerli çalışmaları ile tanınan <strong>Saniye Güler Corat</strong> (Founder &amp; CEO, NoBiasAI.Inc), <i>“How Intelligent is Artificial Intelligence?”</i> başlıklı etkileyici sunumunda yapay zekânın etik sınırları, fırsatları ve insan merkezli teknolojik gelişmeler üzerine görüşlerini paylaştı. Sunum, katılımcılardan büyük ilgi gördü.</p><h3>Başkonsolos’tan destek</h3><p>Etkinliğe katılanlar arasında <strong>T.C. Zürih Başkonsolosu Fazlı Çorman</strong> da yer aldı. Programda yaptığı konuşmada STAV’ın çalışmalarını takdirle karşıladığını belirten Çorman, yurtdışındaki Türk sağlık profesyonellerinin dayanışmasının önemine vurgu yaptı.</p><p>Sağlık ve bilim ekseninde düzenlenen bu buluşma, STAV'ın yalnızca bir mesleki ağ değil, aynı zamanda kültürel ve akademik bir köprü olduğunu bir kez daha kanıtladı. Etkinlik sonunda katılımcılar, STAV çatısı altında yeni projelerde buluşma temennisiyle günü tamamladılar.</p>

İsviçre Türk Hekimler ve Sağlık Akademisyenleri Derneği yine unutulmaz bir buluşmaya imza attı

ABD Başkanı Donald Trump, ilaç fiyatlarının yüzde 30 ila 80 oranında düşürülmesini hedefleyen başkanlık kararnamesine imza atarak bu adımın Amerikan halkı için son yıllarda alınmış en önemli karar olduğunu belirtti.

İlaçlar ucuzlayacak

<p>ABD Başkanı Trump, Oval Ofis'te düzenlediği basın toplantısında ülkedeki ilaç fiyatları konusunda "tarihi" bir adım attıklarını söyledi.</p><p>Trump, "Ülke tarihimizin en önemli başkanlık kararnamelerinden birini imzalayacağım. Daha önce böyle bir kararnamenin imzalandığını sanmıyorum, özellikle sağlık hizmetleri konusunda, bu kadar önemlisi yoktur." dedi.</p><p>ABD'deki ilaç fiyatlarının diğer ülkelere kıyasla 5-10 kat yüksek olduğunu ve bunun, milyonlarca Amerikalının hayatını çok olumsuz etkilediğini söyleyen Trump, artık bu duruma son vereceklerini vurguladı.</p><p>ABD Başkanı, yapacakları düzenlemelerle ilaç fiyatlarını yüzde 30 ila 80 oranında düşüreceklerini, ilaç firmalarının buna ayak uydurmak durumunda olduğunu ve bunun "tarihi" bir adım olduğunu kaydetti.</p><p>Trump, ilaç firmalarının ve diğer aracıların bu sektörden çok fazla para kazandıklarını ve artık bu "gereksiz" ilave masrafların ortadan kaldırılacağını söyledi.</p><p>Daha sonra söz alan Sağlık Bakanı Robert F. Kennedy, Trump'ın ilaç firmalarına karşı güçlü bir duruş sergilediğini dile getirerek "Başkan Trump'ın oligarkların tarafında olduğunu söylüyorlar. Halbuki oligarklara karşı Başkan Trump'tan daha kararlı bir başkan hiç olmadı." dedi.</p>

Trump'tan ilaç fiyatlarını altüst edecek hamle

ABD Başkanı Donald Trump, Perşembe günü İstanbul'da gerçekleştirilmesi planlanan Rusya-Ukrayna görüşmelerinin büyük önem taşıdığını belirterek, bu toplantıya katılmak üzere Türkiye'ye gidebileceğini ifade etti.

Trump Türkiye yolunda

<p>Trump, bu hafta kapsamında Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar’a resmi ziyaretler gerçekleştirecek.</p><p>Oval Ofis’te konuşan Trump, İstanbul’da yapılacak Rusya-Ukrayna zirvesine ilişkin, “Bu görüşmeden olumlu bir sonuç çıkabileceğine inanıyorum” şeklinde değerlendirmede bulundu.</p><p><strong>İstanbul seçeneği masada</strong></p><p>Beyaz Saray’da gazetecilerin sorularını yanıtlayan Trump, Perşembe günü programının henüz netleşmediğini belirterek, “Çok sayıda görüşmem olacak, ancak İstanbul’a gitme düşüncem var. Gelişmelere bağlı olarak, eğer gerekli görürsem orada bulunma ihtimali var” dedi.</p><p>Trump ayrıca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşmede Suriye’ye uygulanan yaptırımların da gündeme geldiğini söyledi. ABD Başkanı, Şam yönetimine yönelik mevcut yaptırımların hafifletilmesi ihtimalinin değerlendirildiğini aktardı.</p><p>“Erdoğan ile Suriye meselesi üzerine çalışıyoruz,” diyen Trump, “Yaptırımlarla ilgili de bir karar almamız gerekecek” ifadelerini kullandı.</p><p>Öte yandan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, barış görüşmelerinin 15 Mayıs’ta İstanbul’da devam etmesini önerdi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise bu çağrıya olumlu yanıt vererek, “Perşembe günü Türkiye’de Putin’i bekliyor olacağım” dedi.</p>

Trump: İstanbul'a gitmeyi düşünüyorum

ABD Başkanı, bugün pazartesi günü, ABD'deki ilaç fiyatlarını düşüreceğini açıkladı. İlaç sektörü için bu, Trump'ın gümrük tarifelerinden çok daha kötü bir durum.

Trump'tan ilaç reformu

<p>ABD Başkanı Donald Trump, Amerikan ilaç fiyatlarını yüzde 30 ila 80 oranında düşürmeyi planladığını, Truth Social platformunda duyurdu. Pazartesi günü bu konu ile ilgili bir kararname yayımlayacağı belirtiliyor. Trump'ın açıklamasının ardından, Roche'un hisseleri sabah saatlerinde yaklaşık yüzde 3,5 değer kaybederken, Novartis'in hisseleri de yüzde 3 civarında düştü. Her iki şirket de İsviçre'nin SMI endeksinde büyük öneme sahip ve birçok emeklilik fonu ve yatırımcı tarafından tercih ediliyor.</p><p>Roche, ABD'deki faaliyetlerinden yaklaşık yüzde 50 oranında gelir elde ediyor, Novartis için bu oran biraz daha düşük. Dünya çapında ilaç şirketleri için ABD, en önemli pazar konumunda çünkü burada fiyatları büyük ölçüde kendileri belirleyebiliyorlar. Ancak İsviçre ve Avrupa'da ilaç fiyatları devlet tarafından düzenleniyor. Bu nedenle ilaç şirketleri, ABD'deki ilaç fiyat reformunu, gümrük tarifelerinden çok daha büyük bir tehdit olarak görüyor.</p><p>Roche’un multipl skleroz tedavisi Ocrevus’un liste fiyatı, İsviçre’de 5770.70 İsviçre frangı (yaklaşık 6.000 CHF) iken, aynı miktar ABD’de yaklaşık 20.000 dolar.</p><p>Trump’ın, ilaç fiyatlarını düşürmeyi planladığı reformun detayları henüz netleşmiş değil. Özellikle ABD'deki ilaç toptan satışını kapsayıp kapsamayacağı belirsiz. İlaç şirketleri, toptan satışın yüksek kar marjı nedeniyle ilaç fiyatlarının artmasında önemli bir rol oynadığını düşünüyor. Ayrıca Trump’ın Medicaid ve Medicare sistemlerini de kapsayıp kapsamayacağı konusunda bir belirsizlik bulunuyor.</p><p>Trump, Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, “Uzun yıllardır dünya, neden ABD’deki reçeteli ilaçların diğer ülkelere göre çok daha pahalı olduğunu merak ediyordu. Aynı ilaç, aynı üretim tesisinden aynı üretici tarafından yapılırken, fiyat bazen 5-10 kat daha yüksek olabiliyor,” dedi. Trump, ilaç fiyatlarının "neredeyse hemen" dünya çapındaki en ucuz ülkenin seviyesine çekileceğini duyurdu.</p><p><strong>Lonza, Sanofi ve AstraZeneca da etkilendi</strong><br>İsviçreli ilaç üreticisi Lonza da borsada yaklaşık yüzde 3,5 değer kaybetti. Diğer Avrupa ilaç şirketleri de düşüş yaşadı; Sanofi’nin hisseleri yüzde 6, AstraZeneca'nın hisseleri ise yüzde 4 düştü. Euro Stoxx 50 endeksi artıda kalırken, ABD ve Çin arasında gümrük tarifelerinin askıya alınmasıyla bu durum, ilaç ağırlıklı SMI endeksini pek etkilemedi ve endeks ekside kaldı.</p><p>Roche, konuyla ilgili olası etkileri henüz yorumlamadı çünkü detaylar, Trump'ın kararnameyi açıklayacağı öğleden sonra (Avrupa saatiyle) netleşmiş olacak.</p>

Trump, ilaç reformunu duyurdu, Roche ve Novartis hisseleri düştü

Vaud kantonunda çocuk koruma hizmetleri ciddi bir baskı altında görünüyor. 2023 yılı boyunca 8.598 çocuk, reşit olmayanların korunması kapsamında sosyal hizmet uzmanlarının gözetimi altındaydı. 

Çocuk koruma hizmetleri alarm veriyor

<p>Her yıl artış gösteren bu sayı, hem uzmanların iş yükünü artırıyor hem de uygulanan politikaların bazı velilerce “aşırı katı” bulunmasına neden oluyor. Sosyal hizmet uzmanları, maddi ve yapısal yetersizliklerin yanı sıra, ailelerden gelen baskı ve tehditlerle mücadele etmek zorunda kalıyor.</p><p>Çocukların korunmasından sorumlu sosyal hizmet uzmanları (ASPM), çoğu zaman oldukça hassas kararlar almak zorunda kalıyor. HES (yüksek okullar) mezunu yaklaşık 80 uzmandan oluşan ekip, çocukların ihmal veya şiddete maruz kalıp kalmadığını değerlendirmekle yükümlü. Bu değerlendirmeler sırasında ebeveynlerle görüşmeler yapılarak, çocukların aile ortamında kalmaya devam edip edemeyeceğine karar veriliyor.</p><p>Ancak görevlerini yerine getirirken sosyal hizmet uzmanları çeşitli zorluklarla karşı karşıya kalıyor. ASPM’den Michaël Rouiller yaptığı açıklamada, “Bazı ebeveynler yaşadıkları sorunları inkâr ediyor. Zaman zaman aramızda bir güç savaşı başlıyor ve kendi bakış açımızı anlatmak oldukça zorlaşıyor,” dedi.</p><h3>Tehditler, Baskılar ve Sistem Eleştirileri</h3><p>Bazı vakalarda sosyal hizmet uzmanları doğrudan tehditlerle karşı karşıya kalabiliyor. Uzmanların bağlı olduğu <i>Direction générale de l’enfance et de la jeunesse</i> (DGEJ) yani Çocuk ve Gençlik Genel Müdürlüğü ise son dönemlerde sık sık kamuoyunun ve medyanın eleştirilerine maruz kalıyor.</p><p>Mart 2024’te Vaud Kantonu Devlet Konseyi, çocuk koruma hizmetlerini desteklemek amacıyla dört yıla yayılacak şekilde 80 milyon franklık ek kaynak tahsis etti. Bu finansal destek, sistemde belirli iyileşmelere yol açtı. Ancak <i>Syndicat des services publics</i> (Kamu Hizmetleri Sendikası) sekreteri Letizia Pizzolato’ya göre, bu çaba yetersiz kalıyor: “Yapılan destekler olumlu olsa da sistemdeki yapısal açıkların tamamını kapatmak için hâlâ önemli çabalara ihtiyaç var.”</p><h3>Hem Çocukların Hem Uzmanların Korunması Gerek</h3><p>Vaud kantonundaki sosyal hizmet uzmanları, çocukları koruma görevlerinin yanında kendi çalışma koşulları için de destek bekliyor. Fiziksel ve psikolojik yükün yanı sıra halkın artan tepkisi, bu hizmetin sürdürülebilirliği için daha güçlü yapısal reformlara ihtiyaç olduğunu ortaya koyuyor. Hem çocukların haklarının korunması hem de bu zor görevde çalışan uzmanların desteklenmesi için önümüzdeki dönemde daha kapsamlı adımların atılması bekleniyor.</p>

Sosyal hizmet uzmanları artan baskıya dikkat çekiyor

Ukrayna’nın 40 aya yaklaşan savaş ortamında yeniden inşaası sadece askeri ya da siyasi bir mesele değil; aynı zamanda büyük bir ekonomik seferberlik gerektiriyor. Bu bağlamda Ukrayna’da faaliyet gösteren 1.200’den fazla Türk şirketiyle Türk iş dünyası önemli bir rol oynuyor. 

Türk iş dünyası Ukrayna’da neden lider?

<p>TÜRKONFED International Başkanı  ve Türkiye Ukrayna İş İnsanları Derneği (TUİD) Başkanı Burak Pehlivan, savaşın başından bu yana bölgedeki ekonomik dayanıklılığın artırılması için aktif rol üstlenen en önemli isimlerden biri. Pehlivan ile Cenevre’de düzenlenen İsviçre-Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası (CCIST) etkinliği sonrasında Ukrayna’nın yeniden inşaası, Türk yatırımları ve gelecek vizyonu üzerine konuştuk.</p><p><i><strong>Röportaj:</strong> Özgür Mumcular </i></p><ul><li><strong>Burak Pehlivan kimdir? Kendinizi bize kısaca tanıtır mısınız?</strong> </li></ul><p>1978 İstanbul doğumluyum. İstanbul Erkek Lisesi ve ardından İTÜ Endüstri Mühendisliği mezunuyum. 2016’dan bu yana TUİD başkanlığını yürütüyorum. Aynı zamanda 5 kıta ve 79 ülkedeki Türk iş dünyası derneklerini bir araya getiren TÜRKONFED International’ın başkanıyım. Ukrayna’da mühendislik ve yenilenebilir enerji sektörlerinde yatırımlarım bulunuyor.</p><ul><li><strong>Ukrayna’daki savaş süreci boyunca Türk iş dünyasının faaliyetlerini nasıl değerlendirirsiniz?</strong> </li></ul><p>Ukrayna’da, faaliyet gösteren 1.200 civarındaki Türk firmasının, ülkedeki toplam yatırımları 5 milyar $’ı aşıyor. Türkiye Ukrayna İş İnsanları Derneği ise üyeleri vasıtasıyla bu yatırımların %95’den fazlasını temsil ediyor.&nbsp; Ukrayna’da, 2024 yılında açılan 1.109 yabancı sahipli firmanın %20’si Türkler tarafından açıldı. Savaşın başlaması sonrası başta enerji, makine ve altyapı olmak üzere 500 milyon $'a ulaşan yeni Türk yatırımına tanıklık ettik. Son 5 yılda ve savaş döneminde Türk sermayesi Ukrayna’daki en büyük yabancı sermaye yatırımcısı haline geldi. Savaş başladığında Türk firmaları 30 binin üzerinde Ukrayna vatandaşını istihdam ediyordu. Türk şirketleri Ukrayna’ya savaş döneminde de inanmaya ve yatırım yapmaya devam ettiler, ediyorlar.</p><ul><li><strong>40 aya yaklaşan bir savaş sürecinde TUİD olarak en büyük zorluklarınız nelerdi? Süreç içerisinde&nbsp;TUİD’in somut destekleri neler oldu?</strong> </li></ul><p>En büyük zorluklardan biri güvenlik ve istikrarı sağlamak, diğeri ise moral kaybını önlemekti. TUİD olarak üyelerimize düzenli bilgi akışı sağladık, uluslararası iş forumları düzenledik ve yatırımcıların sahada kalmasını destekledik. Daha savaşın ilk aylarında bile farkındalığın artması ve gerekli pozisyonların alınabilmesi için Türk iş dünyası olarak faaliyetlerimizi hızlandırdık. 2022 yılı Temmuz ayında, Ukrayna’daki Amerikan, Alman, Fransız, Avusturya, Büyük Britanya, Çin, Kanada, Türk ve İsveç iş dernek ve ticaret odalarının ve Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası’nın oluşturduğu International Council of Business Associations and Chambers in Ukraine olarak 30 ülkeden 1000’in üzerinde iş insanın katıldığı, onur konuğunun ise 45 milyon üyesiyle Dünya’nın en büyük iş insanları organizasyonu olan ICC’nin genel sekreteri John Denton’un olduğu o güne kadar Ukrayna hakkında özel sektör tarafından düzenlenen en büyük yeniden imar ve inşaa forumunun düzenlenmesinde Türkiye Ukrayna İş İnsanları Derneği (TUİD) olarak önemli rol oynadık. 2022 yılının Eylül ayındaysa, 1,5 milyon üye firmayla Türkiye’nin en büyük iş insanları örgütü olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Ukrayna’daki en büyük iş organizasyonu, Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası ve TUİD olarak, Ukrayna’da savaş sonrası düzenlenen ilk iş forumu olan Türkiye Ukrayna İş Forumunu Lviv’de birlikte düzenledik.&nbsp;</p><ul><li><strong>Ukrayna’nın yeniden inşaası için 524 milyar dolarlık bir maliyet öngörülüyor. Bu sürece Türk iş dünyası nasıl katkı sunabilir?</strong> </li></ul><p>Savaşın tüm yıkıcı etkisine rağmen, Batı’nın güçlü desteği ve Ukrayna halkının yüksek dayanıklılığı ile bugün için Ukrayna ekonomisinde stabilizasyon sağlandı.&nbsp;Ülkenin döviz rezervleri 40 milyar $ ile tarihinin en yüksek seviyelerinde, makro ekonomik göstergeler istikrarlı. Enflasyon ve faizler kontrol altında, reel ücretlerde, özellikle de yurtdışına yoğun göçten de dolayı son üç yıllık dönemde artış dahi yaşandı. Türk firmaları daha şimdiden savaş sırasında 500 milyon doların üzerinde yatırım yaptı. İnşaat, enerji, lojistik gibi sektörlerde tecrübemiz büyük. Ukrayna’nın yeniden inşaasında Türk firmalarının sahadaki kabiliyeti ve hızı kritik katkı sağlayacak.</p><ul><li><strong>Savaş öncesi ve sonrası Ukrayna’daki Türk yatırımlarında hangi değişimler yaşandı?</strong> </li></ul><p>Savaş öncesinde yatırımlar daha dengeliydi, savaşla birlikte enerji, altyapı ve makine sektörlerine yönelim arttı.&nbsp;Rusya’nın Ukrayna’nın enerji altyapısını hedef alan hava saldırılarının sonucunda, ülkenin enerji altyapısının bir kısmı zarar gördü. Türkiye, başta trafolar ve güç sistemleri olmak üzere, Ukrayna’nın elektrik altyapısına dönük malzeme alımında en büyük iki tedarikçisinden biri oldu. Türk enerji şirketleri şu anda ülkenin yenilenebilir enerji kaynaklı elektriğinin %8’sini üretiyor. Türkiye, Ukrayna’nın enerji güvenliğine en çok katkı sağlayan ülkelerin şüphesiz başında geliyor.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/62240add26471fa1d6dc52209.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li><strong>Stratejik sektörlerde Türkiye-Ukrayna iş birliğinin potansiyelini nasıl görüyorsunuz?</strong> </li></ul><p>Türk inşaat ve altyapı şirketleri, Ukrayna’da toplam tutarı 10,4 milyar doları aşan, aralarında ülkenin en büyük havalimanı, en modern stadyumu, binlerce kilometre yol ve otoyol inşaatı, ulaştırma köprüleri, raylı sistemler, yüz binlerce metrekarelik yaşam alanları, alışveriş merkezleri, beş yıldızlı oteller, enerji santralleri ve endüstriyel tesislerin de bulunduğu 300’den fazla altyapı ve üstyapı projesini başarıyla tamamladılar. Bugün için Türkiye, inşaat firmalarının yaptığı iş hacmiyle, Ukrayna’da tüm ülkeler arasında birinci sırada. Savaş döneminde Ukrayna’da hem konut inşaatı hem de altyapı sektörlerinde faaliyetler gösteren tüm yabancı inşaat firmaları Türk firmaları. Dünyanın en büyük 250 uluslararası müteahhitlik firması arasında 44 Türk şirketinin yer aldığı, Türk firmalarının Ukrayna’nın bağımsızlığından bu yana ülkede çalıştığı ve iki ülke arasındaki coğrafi yakınlık da göz önüne alındığında, böyle bir sonucun ortaya çıkması hiç de şaşırtıcı değil.&nbsp;</p><ul><li><strong>CCIST’in davetlisi olarak 7 Mayıs 2025 tarihinde Cenevre’de katıldığınız toplantıda “Savaşın bitmesini beklememeliyiz” diyorsunuz. Bu çağrınızı biraz açar mısınız?</strong> </li></ul><p>Ukrayna’nın yatırıma, istihdama ve üretime her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyduğu bir dönemde, mevcut yatırımların korunması, yeni yatırımların çekilmesi için yeniden inşaa faaliyetlerinin savaş sırasında bile sürdürülmesi kritik öneme sahip. Görece güvenli bölgelerde inşaat ve üretim faaliyetleri sürdürülmeli. Bu, ülkeye hem ekonomik canlılık hem moral kazandırır.</p><ul><li><strong>Türk firmalarının Ukrayna’da finansmana erişim konusunda yaşadığı zorluklar var mı?</strong> </li></ul><p>Savaş ortamında finansmana erişim zorlu olabilir. Ancak Türk firmalarının güvenilirliği sayesinde uluslararası finans kuruluşlarıyla bazı projeler ilerliyor. Üçlü iş birlikleri bu noktada stratejik avantaj sağlıyor.</p><ul><li><strong>Türkiye-Japonya-Ukrayna ve Türkiye-Polonya-Ukrayna gibi üçlü iş modelleri üzerinde çalışıyorsunuz. İsviçre’nin de içinde olduğu böyle bir üçlü modeli bize açıklar mısınız?</strong> </li></ul><p>Bu yöndeki çalışmalarımızı ilk olarak Japonya ile başlattık. 2023 yılının Eylül ayında, İstanbul’da, Japonya’dan 7 Sogo Shosha’nın, JBIC, JETRO ve JICA’nın katılımlarıyla, bu anlamda Ukrayna’daki ilk organizasyonu yaptık.&nbsp;Tabi haklı olarak sorulabilir, Japon firmaları mesela neden Ukrayna firmalarıyla doğrudan çalışmıyor, niye üçlü işbirliklerine ihtiyaç var? Çünkü ortakların birbirini tanıması, birbirlerine güvenmesi için zamana ihtiyaç var. Mesela Türk ve Japon firmaları dünyanın farklı coğrafyalarında 50 yıldır birlikte çalışıyorlar.&nbsp;Japon şirketlerinin finansmana erişim ve teknolojik imkanlarıyla Türk inşaat şirketlerinin tecrübe ve yeteneklerini, Ukrayna’da sahip oldukları nitelikli iş gücü ve makine parklarından kaynaklanan avantajlarını, deneyim ve birikimlerini bir araya getirdiğimiz bu platform, Ukrayna’nın yeniden inşaasına dönük çabaların hızlandırılmasında, bu noktada üçlü işbirliklerinin geliştirilmesinde şüphesiz değerli bir kilometre taşı olmuştu. İsviçreli firmaların finansal ve teknolojik gücü, Türk firmalarının sahadaki kabiliyetiyle birleşirse; sadece Ukrayna’da değil Orta Asya, Afrika ve Balkanlar gibi birçok bölgede ortak projeler üretilebilir.&nbsp;İsviçre Ukrayna’ya savaşının başlangıcından bu yana insani yardım, mali destek, yeniden inşaa, mayın temizleme, yaptırımlar ve diplomatik girişimler yoluyla önemli katkılar sağladı. İsviçre şirketleri küresel ölçekte makine, ekipman, mühendislik, gibi sektörlerde sahip olduğu teknolojik imkanlar ve getirdiği inovatif çözümlerle rekabetçi ürünlere sahip.&nbsp;İsviçreli firmalar uygun finansmana hızlı ve güçlü erişimi ve teknolojik avantajları ve Türk inşaat ve altyapı şirketlerinin Ukrayna’daki deneyimi, birikimi, sahadaki binlerce makine ekipmanla ve binlerce uzmanla oluşan iş yapma kabiliyeti birleştiğinde Ukrayna firmalarının da katılımıyla özellikle makine ekipman tedariki, altyapı yatırımları ve teknoloji alanlarında üçlü işbirlikleri oluşturabilir; böylece bölgede uzun vadeli kalkınma sağlanabilir.</p><ul><li><strong>Cenevre’deki “Rebuilding Ukraine” toplantınızı nasıl değerlendirirsiniz?</strong> </li></ul><p>İsviçre yalnızca İsviçre, Cenevre de yalnızca Cenevre değil. Cenevre, aralarında Dünya Ticaret Örgütü'nün de yer aldığı birçok uluslararası kurumun merkezi olarak diplomatik, ticari, ekonomik, finansal ağırlığı çok yüksek bir şehir. Nitekim, 1985’de kurulan İsviçre Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası’nın, yurtdışındaki en eski Türk iş organizasyonlarından birinin, belki de hala faaliyette olan en eskisinin Cenevre’de kurulması da bu anlamda tesadüf değil. Burada attığımız adım Türk, İsviçre ve Ukrayna firmaları arasındaki potansiyel işbirlikleri için kuşkusuz bir altyapı hazırlayacaktır.&nbsp;İsviçre Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası’na bu vizyonist adımları ve değerli organizasyonları için tekrar teşekkür ediyorum. Ateşkes sonrası büyük ölçekli inşaa projeleri ve kamu-özel sektör ortaklıkları başlayacak. Türk firmaları bu döneme güçlü şekilde hazırlıklı girmeli.</p><ul><li><strong>Son olarak, Pusula Swiss okurlarına ve Türk iş dünyasına Ukrayna’ya yatırım yapma çağrınızı nasıl özetlersiniz?</strong> </li></ul><p>Ukrayna’da ateşkesin ne zaman ve hangi şartlarda yürürlüğe gireceği, Ukrayna’nın yeniden imar ve inşaasının biçimi ve boyutları konusunda belirleyici olacaktır. &nbsp;Şimdiden pozisyon alan, risk alan firmalar kazananlar olacak. Ukrayna'nın, uzun vadede Avrupa'nın en önemli kalkınma alanlarından biri olacağına inanıyorum.</p><p><i>Fotoğraflar: Kay de Groot</i></p>

TUİD Başkanı Burak Pehlivan: “Savaş devam ederken de yatırım yapılabilir”

Deprem senaryolarına farklı bir bakış açısı getiren Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara Denizi’ndeki yapısının sanıldığı gibi olmadığını söylüyor. Üşümezsoy’a göre Marmara’nın kuzeyinde kırılmamış ve büyük deprem üretecek aktif bir fay segmenti bulunmuyor. En fazla 6,5 büyüklüğünde bir depremin mümkün olduğunu belirtiyor.

Prof.Dr. Şener Üşümezsoy’dan deprem analizi

<p>Prof.Dr. Üşümezsoy, diğer birçok jeologdan farklı olarak, Marmara’da büyük bir deprem olacağı yönündeki genel görüşe itiraz etmiş ve bu senaryoların bilimsel temelden yoksun olduğunu savunmuştur. Jeolojik veriler, tarihsel kayıtlar ve saha gözlemlerini bir arada değerlendirerek alternatif deprem modelleri geliştirmiştir. “İstanbul Depremi” ve “Vatandaş için Deprem Rehberi” gibi kitaplarıyla deprem bilincinin yaygınlaşmasına katkı sağlamıştır.</p><p>Marmara’da beklenen büyük deprem yıllardır aynı şekilde anlatılıyor ve bu tekrar eden senaryolar, ister istemez hepimizi tedirgin ediyor. Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, bu konuya dair merak edilen tüm soruları yanıtladı.</p><p><strong>Röportaj:</strong> Ferah Koçak Erdoğan</p><ul><li><strong>Hocam, yıllardır Marmara’da büyük bir deprem beklentisi gündemde. Sizin bu konuda farklı düşündüğünüzü biliyoruz. Öncelikle Marmara’daki fay yapısı neden bu kadar tartışmalı?</strong></li></ul><p>Marmara'daki deprem sorunu ve bu konudaki ikilemler, aslında Marmara'daki fay yapısının diğer bölgelerden farklı oluşmasından kaynaklanmaktadır.</p><p>Kuzey Anadolu Fayı’nın doğu kesimi, Yalova-Çınarcık’tan güneye doğru dönerek Bandırma üzerinden Ege Denizi'ne ulaşan bir kol oluşturur. Diğer bir kol ise Silivri'den başlayarak Saros Körfezi, Gaziköy ve Halkidiki'ye kadar uzanır. Bu iki kol arasında, yani Yalova ile Küçükçekmece arasında aktif bir fay bulunmamaktadır. Ancak bazı araştırmacılar, Kuzey Anadolu Fayı’nı düz bir hat şeklinde düşündüklerinden, bu iki nokta arasına hayali bir fay hattı yerleştirmeye çalışmaktadırlar. Bu nedenle fayın yeri sürekli olarak değiştirilmektedir. Kimi çalışmalarda fay hattı tam ortadan geçirilmekte, kimilerindeyse daha kuzeye kaydırılmaktadır.</p><ul><li><strong>Kuzey Anadolu Fayı Marmara Denizi’nde nasıl bir rota izliyor? Bu hattın iki ayrı kola ayrıldığını söylüyorsunuz, biraz açar mısınız?</strong></li></ul><p>Bu yaklaşımlara karşılık olarak, biz MSSCB'de (Mikro Sismik Saha Çalışmaları Birimi), Kuzey Anadolu Fayı'nın Çınarcık çukuru ve Marmara çukurlarının (özellikle Tekirdağ Çukuru) güneyinden geçtiğini, bu hattın plaka sınırı olarak değerlendirilmesi gerektiğini ve Saros’tan Halkidiki’ye kadar uzandığını ortaya koyduk. Ancak Marmara'nın kuzey kıyısına yakın olan Adalar Fayı, Silivri Fayı ve Tekirdağ Fayı başlangıçta bu ana sistemle ilişkilendirildi ve bu bölgede büyük bir deprem olacağı öngörüldü.</p><ul><li><strong>1999 depreminden sonra sıkça dile getirilen 'Marmara’da büyük deprem olacak' iddiası neye dayanıyordu? Neden yanlış olduğunu düşünüyorsunuz?</strong></li></ul><p>1999 yılından sonra, Marmara'da 30 yıl içinde 7'nin üzerinde depremler olacağı ve bu durumun yüzde 60 olasılıkla gerçekleşeceği yönünde söylemler ortaya atıldı. Ancak bu varsayımlar daha sonra yapılan çalışmalarla çürütüldü. Çünkü bu çalışmaları gerçekleştiren bilim insanları da hatalı varsayımlarda bulunduklarını kabul ettiler. Tarihi verilere göre, 1894 yılında Çınarcık Çukuru olarak adlandırılan bölgede bir fay kırılmıştır. 1912 yılında ise Tekirdağ segmenti kırılmıştır.&nbsp;</p><ul><li><strong>Silivri ile Yeşilköy arasında kalan yaklaşık 50 kilometrelik fay segmenti çok konuşuluyor. Bu bölüm gerçekten 7 ve üzeri büyüklükte bir deprem üretebilir mi?</strong></li></ul><p>Şu an Marmara’da kırılmamış tek bölüm, Silivri ile Yeşilköy arasında kalan yaklaşık 50 kilometrelik bir fay parçasıdır. Ancak bu fayın uzunluğu ve özellikleri nedeniyle, 7 büyüklüğünde bir deprem üretmesi beklenmemektedir. Çünkü bu fayın kitlenme derinliği 10 kilometreden daha azdır ve bu nedenle en fazla 6,5 büyüklüğünde bir deprem yaratabilir. Bazı araştırmalarda Silivri ile Büyükçekmece arasında, Kumburgaz’dan Büyükçekmece’ye ve oradan Yeşilköy’e uzanan bir fay hattı olduğu iddia edilmiştir. Ancak benim yaptığım çalışmalarda, Büyükçekmece ile Yeşilköy arasında, Marmara Denizi içindeki Beylikdüzü sırtı olarak bilinen bölgede aktif bir fay bulunmadığı ortaya konmuştur. Buna rağmen bazı araştırmacılar burada bir fay olduğunu savunmuşlardır.</p><p><strong>Geçtiğimiz depremler bu iki tezi doğrulamıştır:</strong></p><ul><li>Orta sırt üzerindeki fay iki parçadan oluşmaktadır ve 6,5 büyüklüğünün altında depremler üretmektedir.</li><li>Bu depremden sonra Beylikdüzü sırtı üzerinde hiçbir artçı deprem meydana gelmemiştir. Eğer burada stres birikimi olsaydı, artçı depremler mutlaka gözlenirdi.</li></ul><p>1999 depreminden sonra Çınarcık Çukuru içinde bazı küçük faylar kırılmış ve buralarda stres birikimi olmuştur. Ancak Adalar Fayı’nda herhangi bir artçı deprem gözlenmemiştir. Bu da bu fayda stres olmadığını gösterir.</p><ul><li><strong>Marmara Denizi’nde kısa ya da orta vadede büyük bir deprem bekliyor musunuz?</strong></li></ul><p>Bugünkü bulgular, Kuzey Marmara’da bu yüzyılda büyük bir deprem yaratacak aktif bir fay bulunmadığını göstermektedir. Diyelim ki bu bölgede ikinci bir fay daha var, bu durumda bile 6,2 büyüklüğünden büyük bir deprem üretmesi mümkün değildir. Diğer yandan Güney Marmara’da, Kuzey Anadolu Fayı’nın güney kolu Bandırma’dan başlayarak Sarıköy ve Gönen’e kadar uzanmaktadır. Gönen’den sonra Yenice’ye giden bir hat ve bu hatta paralel olarak Kazdağları'na doğru yönelen başka bir hat daha vardır. Bu faylar, Ege’deki Skiros Hattı’na doğru devam eder. Yani bölgede iki ayrı fay kuşağı vardır ve aralarında boşluk bulunmaktadır; bu faylar birbiriyle birleşmemiştir.Ancak bazı araştırmacılar, ısrarla bu fayları Adalar Fayı üzerinden birleştirmeye çalışmış ve bu da büyük ölçüde yanlış yorumlara yol açmıştır.</p><ul><li><strong>Tarihsel depremler üzerine yapılan analizlerde 1894 depremi yeterince dikkate alınıyor mu? Bu depremin önemi nedir?</strong></li></ul><p>1999 sonrası ortaya atılan bir diğer varsayım ise Marmara Denizi’ndeki fayların 1766 yılından bu yana kırılmamış olduğu ve bu nedenle ortalama 250 yılda bir kırıldığı yönündeki kronolojik varsayımdı. Bu düşünceye göre Marmara’nın tamamının boydan boya kırılarak 7,8 büyüklüğünde bir deprem oluşturacağı, hatta Yeşilköy’den Gaziköy’e kadar uzanacak 110 kilometrelik bir fay parçasının 7,4 veya 7,5 büyüklüğünde bir deprem yaratacağı iddia edilmiştir.</p><p>Ancak daha sonra yapılan ayrıntılı çalışmalardan sonra 1894 yılında Çınarcık Çukuru’nun güney kıyısında 60 kilometrelik bir fay parçasının kırıldığını ve 1912’de de Tekirdağ’da benzer büyüklükte bir segmentin kırıldığını ortaya koymuştur. Dolayısıyla Marmara’da kırılmamış olarak kalan tek fay parçası, Silivri ile Kumburgaz arasındaki segmenttir.</p><p>Tarihçilerin bu konuda yaptığı çalışmalar da önemlidir. Örneğin Murat Bardakçı ve Erhan Afyoncu, tarih kaynaklarına göre 1894 yılında deprem olduğunu söylediler. Ve 1894 depremi, 1766’daki depremden altı kat daha fazla bina yıkımına yol açmıştır. Tarihçilerin bu gerçekleri ortaya koymaları, Marmara ile ilgili yanlış varsayımların çürütülmesinde önemli bir rol oynamıştır.</p>

Prof.Dr. Şener Üşümezsoy: "Kuzey Marmara’da 7’lik deprem beklenmiyor"

Sanatçı, akademisyen ve bestekâr Osman Nuri Özpekel, Türk sanat müziğinin yaşayan hafızalarından biri. İsviçre’de kurduğu Zürich Özpekel Meşk Topluluğu ile bu kültürel mirası Avrupa’da da yaşatmaya devam ediyor.

Müzikle yoğrulmuş bir hayat

<p>Erzurum’dan İstanbul’a, üniversite korolarından TRT repertuarına uzanan derin bir sanat yolculuğu… Uduyla, besteleriyle ve müzik tarihi üzerine çalışmalarıyla Türk sanat müziğine iz bırakan bir isim Osman Nuri Özpekel. Klasik ekolün titizliğini modern zamanların duyarlılığıyla birleştiren Özpekel, sanatseverlerle İsviçre’de buluşuyor. Zürih’te kurduğu <i>Zürich Özpekel Meşk Topluluğu</i> ile hem geleneği yaşatıyor hem de yeni bir coğrafyada müziğin birleştirici gücünü ortaya koyuyor.</p><p>17 Mayıs 2025’te gerçekleşecek “Kürdilihicazkâr Faslı &amp; Solo Şarkılar Dinletisi” öncesi, usta sanatçıyla müzikle yoğrulmuş hayatını, bestelerini, ve İsviçre’deki sanatsal faaliyetlerini konuştuk.</p><p><i>Söyleşi: Özgür Mumcular</i></p><ul><li><strong>Osman Nuri Özpekel kimdir? Kendinizi bize tanıtır mısınız?</strong></li></ul><p>Bu sorunuza aşağıdaki güncel matbu biyografimi sunarak cevap vermek isterim:</p><p>1957’de Erzurum’da doğdum. Hem İstanbul Üniversitesi Türkoloji Bölümü’nde hem de Belediye Konservatuvarı’nda eğitim aldım. Genç yaşta ud ile tanıştım; zamanla bu yol beni hem sahneye hem de akademiye taşıdı. Yıllarca Devlet Korosu’nda ud sanatçılığı yaptım, ud öğretmenliğiyle nice öğrenciyle meşk ettim. Bestecilik yolculuğumda klasik ve neoklasik ekollerden beslendim; bazıları TRT repertuarına giren birçok eser besteledim. Müziği, edebiyatı ve arşivciliği bir araya getiren yayınlarım oldu. Şimdilerde Zürih’te kurduğum Özpekel Meşk Topluluğu’yla çalışıyor; bir ömrün birikimini paylaşmaya devam ediyorum.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/0e1df912efe06a57e28244709.jpg" width="1024" height="576"><figcaption><i>Pera Müzesi konserinden bir anı</i></figcaption></figure><ul><li><strong>Sayın Özpekel, öncelikle İsviçre’deki müzikseverlerle buluşacağınız değerli etkinliğinizden başlayalım. 17 Mayıs 2025 akşamı düzenlenecek konserin hazırlık süreci nasıl geçti?</strong></li></ul><p>Topluluk üyelerimizin fedâkârâne ve azimli devamları ile düzenli çalışmaları sâyesinde sürecimiz çok başarılı geçti. Hiç bir maddi desteğimiz olmadığından, tamamen grup üyelerinin gayreti ile ve ayda sadece bir defa ders yapmamıza rağmen beş ay gibi bir sürede bu konserimize hazırlandık.</p><ul><li><strong>Kürdilihicazkâr faslıyla başlayacak olan bu konserin repertuarını oluştururken nasıl bir seçim süreci izlediniz? Eserlerde önceliğiniz ne oldu?</strong></li></ul><p>Öncelikle Fasıl kavramının ne olduğunu öğrencilerime izah ederek, günlük şarkılardan uzaklaşmalarına öncülük ettim. Başlangıçta ağır gelen bu eserleri öğrendikçe hepsi çok sevdi. Benim amacım gerçek manada Türk müziği repertuarı, solfeji, nazariyatı ve usûllerini Zürih’li müzikseverler ve genç kuşaklara öğretebilmektir.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/0e1df912efe06a57e2824470a.jpg" width="1024" height="576"><figcaption><i>Zürich Özpekel Meşk Topluluğu üyeleri ile birlikte bir anı</i></figcaption></figure><ul><li><strong>Zürich-Özpekel Topluluğu nasıl kuruldu? İsviçre’de böyle bir topluluğu oluşturma fikri nasıl doğdu?</strong></li></ul><p>Bu topluluğu kurmadan önce iki yıl Zürih Türk Musiki Cemiyeti’nin hocalığını yaptım. Çok başarılı konserler ve çalışmalar yaptık. Pandemi sonrası oluşan genel krizde cemiyetimizin etkinlikleri de akamete uğradı. O çalışmalarımız sona erince ben de bu işe gönül veren bazı arkadaş ve öğrencilerimle hiç bir maddi karşılık beklemeden bu topluluğu kurdum.&nbsp;</p><ul><li><strong>“Meşk” kültürü özellikle Türk sanat müziğinde çok kıymetli bir kavram. Topluluğunuz bu geleneği İsviçre’de nasıl yaşatıyor?</strong></li></ul><p>Benim esas amacım Türk müziğinin bu meşk geleneğini yaşatmak zaten. Yani her eseri hocanın ağzından, sazından ve okuyuş üslûbundan öğretmek. Bu konserimiz bunun ilk örneği olacak Zürih’te.&nbsp;</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/0e1df912efe06a57e28244708.jpg" width="1024" height="576"><figcaption><i>Bir afiş ve bir dede-torun anısı</i></figcaption></figure><ul><li><strong>İstanbul’daki uzun yıllara dayanan sanat hayatınızdan sonra İsviçre’de sanatla bağ kurmak sizde nasıl bir duygu yarattı? Kültürel ortamı nasıl buluyorsunuz?</strong></li></ul><p>Ben yaklaşık 10 yıldır Zürih’teki müzik etkinliklerine katılıyorum. Zürih Türk Musiki Cemiyeti’nde önce saz sanatçısı, sonra repetitör, sonra da hoca olarak görevler yaptım. Ud, mızraplı ve yaylı tanbur hocalığım yıllardır devam ediyor ve çok kıymetli öğrenciler yetiştirdim. Bunlardan bazıları bugün hocalık yapmaya başladı bile. Kültürel ortamın her zaman sanatın yüksek seviyelerde tutularak yaşatılacağına inanıyorum ve bu yolda başarıyla yürüdüğümü düşünüyorum.&nbsp;</p><ul><li><strong>Ud sizin hem eğitimini verdiğiniz hem de büyük bir tutkuyla icra ettiğiniz bir enstrüman. Bu enstrümanın sizin hayatınızdaki yeri nedir?</strong></li></ul><p>Ud ve edebiyat benim hayatımın vazgeçilmez iki öğesidir. Ud 50 yıllık, edebiyat 45 yıllık en yakın iki arkadaşım ve samimi dostlarımdır.&nbsp;</p><ul><li><strong>Özellikle klasik ve neoklasik Türk müziği anlayışınızla birçok özgün eser bestelediniz. İsviçre’de bu tarz eserlerin karşılığını nasıl buluyorsunuz?</strong></li></ul><p>Biliyorsunuz dünyanın bütün ülkelerinde klasik müzik dinleyici sayısı sâdece yüzde üçtür. 42 yıl hizmet verdiğim Devlet Klasik Türk Müziği Korosu’nda da bu böyle idi. Biz Zürich Musiki Cemiyeti olarak 12. yüzyıl bestekârı Abdülkadir Meragi’den başlayan Itri ve Dede Efendi ile başlayan konserler verdik. Başlangıçta ilgi gören bu konserlerin dinleyicisi malesef sonraları azaldı hatta tükendi. Bu sebeple daha ilgi çekici bir repertuar hazırladım. Bu da Zürih’teki diğer müzik grupları için bir öncülük olur belki.&nbsp;</p><ul><li><strong>Etkinliğinizde dinleyici katılımıyla birlikte Rast şarkılar da seslendirilecek. Bu interaktif yaklaşımı tercih etmenizin özel bir nedeni var mı?</strong></li></ul><p>Evet var; dinleyici sahnedeki performansa katılabildiği ölçüde konsere ilgi duyuyor. Rast makamındaki çok bilinen eserlerin seçilmesi bu sebeptendir.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1280/720;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/0e1df912efe06a57e2824470c.jpg" width="1280" height="720"><figcaption><i>Pera Müzesi konserinde mahur faslı ve bir şarkı notası</i></figcaption></figure><ul><li><strong>Sizin bestelemiş olduğunuz “Nur-Efzâ” gibi özgün makamlarınız da var. Bu yaratım sürecini biraz anlatır mısınız?</strong></li></ul><p>Bu tamamen tesadüf eseri oluşan bir makamdır. Benden eşimin arzu ettiği, Ferahfeza makamındaki bir şarkıyı bestelemek isterken Acem Aşiran makamı ile başlayıp Yegah pesinde&nbsp; Buselik ile kalan Ferahfeza makamı yerine farkında olmadan Mahur makamı ile başlayıp Hüseyni Aşiran perdesinde Buselik ile kalan bir şarkı yapmışım. Rahmetli hocam İsmail Hakkı Özkan bunu tesbit ederek <i>“Evladım, sen yeni bir makam bulmuşsun tebrik ederim” </i>dedi. Ben de bu makama şarkıyı benden isteyen eşim Ayşe Nur’un ismine izafeten Nur-Efzâ adını verdim.</p><ul><li><strong>İsviçre’de klasik Türk müziğiyle ilgilenen gençler ya da amatör müzisyenlerle bir araya geliyor musunuz? Onlara yönelik eğitim veya atölye çalışmaları planlıyor musunuz?</strong></li></ul><p>Bu en büyük hayâlim. Şu an iki tanbur, üç ud öğrencim var. Bunun duyurulması ve yayılması için tavassut ederseniz size çok müteşekkir kalırım.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/0e1df912efe06a57e28244705.jpg" width="1024" height="576"><figcaption><i>Pera Müzesi konserinde mahur faslı ve Naime Moosbrugger ile meşk dersi</i></figcaption></figure><ul><li><strong>Türk müziğinin Avrupa’daki geleceği hakkında ne düşünüyorsunuz? Özellikle yeni kuşaklara aktarım konusunda neler yapılmalı sizce?</strong></li></ul><p>Özellikle Almanya’da çok başarılı konserler ve çalışmalar yapılıyor bu konuda. Yaş düzeyini ne kadar alt kuşaklara çekebilirsek o kadar başarılı oluruz diye düşünüyorum. Bu; on iki, on altı yaş seviyelerinde olursa ileriye yönelik büyük proje yatırımları gerçekleşebilir.&nbsp;</p><ul><li><strong>Bir yandan edebiyat geçmişiniz, yazarlığınız da var. Müzik ile edebiyat sizin dünyanızda nasıl buluşuyor?</strong></li></ul><p>Daha önce de arz ettiğim gibi bu ikisi hatta üçü birbirinden ayrılmaz ve kenetlenmiş kültür ve sanat dallarıdır. Edebiyatın müziğe, müziğin edebiyata olan katkısı bütün dünya kültürlerinde malumdur. Müzik bilmeseydi Yahya Kemal o şiirleri yazamazdı. Edebiyat bilmeseydi Selahattin Pınar o besteleri yapamazdı.</p><ul><li><strong>Son olarak, Pusula Swiss okurlarına ve İsviçre’de yaşayan Türk toplumuna iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?</strong></li></ul><p>Kendilerine sonsuz sevgi ve saygılarımı iletiyor, Türk müziği ve kültürü adına yapılan kalitesi yüksek her etkinliğe dinleyici ve izleyici olarak katkıda bulunmalarını diliyorum.</p><p>Size de bu söyleşiniz için sonsuz teşekkürlerimi arz ederim.</p>

Meşk, makam ve mânâ: Osman Nuri Özpekel'in sanatla örülmüş yolculuğu

Yurt dışında yaşayan Türk çocuklarının ana dillerini öğrenmeleri ve kültürel bağlarını güçlendirmeleri, kimlik gelişimleri açısından büyük önem taşıyor. Bu misyonu üstlenen derneklerden biri de Basel ve Çevresi Türk Okulları Aile Birliği. 

<p>Türkçe eğitiminin yanı sıra, kültürel etkinlikler, sosyal projeler ve uluslararası iş birlikleriyle toplum bilincini artırmaya yönelik faaliyetler düzenleyen dernek, hem çocukların hem de ailelerin bir araya gelmesini sağlıyor.</p><p>Bu önemli çalışmaların detaylarını ve Türkçe eğitiminin İsviçre’deki yerini Basel ve Çevresi Türk Okulları Aile Birliği Başkanı Kamuran Efe ile gerçekleştirdiğimiz keyifli söyleşide konuştuk. Başkan Efe, eğitim sürecinden derneğin projelerine kadar pek çok konuda önemli bilgiler paylaştı.</p><p><i>Söyleşi: Özgür Mumcular</i></p><ul><li><strong>Basel ve Çevresi Türk Okulları Aile Birliği'ni bize kısaca tanıtır mısınız?</strong></li></ul><p>Derneğimiz uzun yıllardır gönüllülük esasıyla faaliyet gösteren bir topluluk olarak, çocuklarımızın Türk dili ve kültürünü öğrenmesine katkı sağlamaktadır. Herkese açık bir yapıya sahip olan derneğimiz, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı öğretmenlerle koordineli bir şekilde öğrencilere ücretsiz Türkçe dersleri sunmaktadır.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:2048/1152;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c97694ded4f.jpeg" width="2048" height="1152"></figure><ul><li><strong>Türkçe dersleri hangi seviyelerde veriliyor ve öğrenciler bu derslerden nasıl yararlanabiliyor?</strong></li></ul><p>Aileler ile kurduğumuz güçlü bağ sayesinde derslerimiz anasınıfından başlayarak 8. sınıfın sonuna kadar devam etmektedir. Alanında uzman olan öğretmenlerle, sertifikalandırma sürecini de içeren bir eğitim programı uyguluyoruz. Her sınıfta bir gönüllü veli belirleyerek eğitimde veli katılımını da teşvik ediyoruz.</p><ul><li><strong>Dernek sadece eğitimle mi sınırlı, yoksa farklı etkinlikler de düzenliyor musunuz?</strong></li></ul><p>Eğitimin yanı sıra yıl boyunca farklı etkinlikler de düzenliyoruz. En önemli organizasyonlardan biri 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamalarıdır. Her yıl Basel Marktplatz’da gerçekleşen kutlama. İsviçre’nin farklı kantonlarından, Fransa ve Almanya’dan yoğun katılımın olduğu etkinlikte, sahne gösterileri ve Türk mutfağının tanıtıldığı yemek stantları büyük ilgi görüyor.</p><p>Bu yıl da Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nı coşkuyla kutlamak amacıyla, 4 Mayıs'ta Markplatz'ta bir etkinlik düzenlemek için başvurumuzu yaptık. Bu özel günün çocuklarımıza ve milletimize olan anlamını bir kez daha vurgulamak, eğlenceli ve anlamlı bir kutlama gerçekleştirmek için sabırsızlanıyoruz. Başvurumuzun sonucunu heyecanla bekliyor ve bu önemli günün coşkusunu tüm topluluğumuzla paylaşmayı dört gözle bekliyoruz.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:2048/1152;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c9693fc026e.jpeg" width="2048" height="1152"></figure><p>Türkçe derslerine katılan öğrenciler için sinema, bowling, buz pateni gibi sosyal etkinlikler de düzenleniyoruz. Bu organizasyonlar, öğrenciler, veliler ve dernek yetkilileri arasındaki bağı güçlendirmeyi amaçlıyor.&nbsp;</p><ul><li><strong>Yakın zamanda yeni projeleriniz oldu mu?</strong></li></ul><p>Evet, 2024 yılında, Bern Eğitim Müşavirliği'nin değerli desteğiyle kantonlar arası bir bilgi yarışması düzenledik. Bu etkinliğin amacı, öğrencilerimizin bilgi birikimlerini artırmak ve eğitime olan ilgilerini canlı tutmaktı. Büyük bir ilgiyle gerçekleşen bu yarışma, gençlerimizin öğrenmeye olan tutkularını pekiştirirken, eğitici ve keyifli bir deneyim sundu. Bu yıl da, yaz tatilinin ardından yarışmanın ikincisini düzenlemeyi planlıyoruz. Hedefimiz, her geçen yıl daha fazla öğrenciyi bu heyecan verici etkinliğe dahil ederek, eğitimdeki başarıyı pekiştirmek ve öğrencilerimizin yeteneklerini sergileyebilecekleri bir platform oluşturmak.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:2048/1152;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c96955d33ad.jpeg" width="2048" height="1152"></figure><ul><li><strong>Mezun olan öğrencilere yönelik neler yapıyorsunuz?</strong></li></ul><p>Mezun olan gençlerimizin etkinliklerimizde ve proje çalışmalarında gönüllü olarak yer almalarını sağlıyoruz. Bu deneyim, ilerleyen dönemde kariyer gelişimlerinde, CV'lerinde yer aldığında onlara artı bir katkı sağladığını yaşayarak gözlemliyoruz.</p><p>Sertifika alan öğrencilerimizin bu belgeleri iş hayatında da avantaj sağlamaktadır. Ayrıca, kimlik oluşumuna katkı sağlamak için öğrencilerimizi Türk tarihine ve kültürüne yakınlaştırmayı amaçlıyoruz.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:2048/1152;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c9699ca3546.jpeg" width="2048" height="1152"></figure><p>2023 yılı, mezun öğrencilerimiz için unutulmaz bir deneyime dönüşen bir yıl oldu. Bu özel dönemi taçlandırmak adına, 26 mezun öğrencimizi Çanakkale’ye anlam dolu bir geziye götürdük. Tarihin derin izlerini taşıyan bu topraklarda, geçmişin ve bugünün birleşiminde keyifli anılar biriktirdik. Gençlerimiz, Çanakkale'nin eşsiz atmosferinde tarih ile iç içe olmanın heyecanını yaşarken, hem kültürel bir keşif yaptılar hem de unutulmaz bir deneyim kazandılar.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:2048/1152;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c969ad62fbf.jpeg" width="2048" height="1152"></figure><p>2024 yılında mezun olanlar ve halk oyunları grubumuz, Europa Park gezisiyle ödüllendirildi. Öğrenciler, bu özel etkinlikte hem eğlenceli vakit geçirdi hem de şimdiye kadar gösterdikleri çabanın karşılığını aldı.&nbsp;</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:2048/1152;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c96971c35c6.jpeg" width="2048" height="1152"></figure><ul><li><strong>Dernek bünyesinde gerçekleştirdiğiniz başka projeleriniz var mı?</strong></li></ul><p>Sosyal sorumluluk projeleri kapsamında Türkiye’deki okullara da destek veriyoruz. İskenderun’da bir okul ile kardeş okul olarak bağlantı kurduk ve 2023 yılında düzenlediğimiz kampanya ile okulun kütüphanesini ve spor kompleksini yeniledik. 2024 yılında da maddi destek sağlayarak dayanışma ruhunu sürdürdük.</p><ul><li><strong>30 Mayıs'ta Basel'de düzenlenecek Avrupa Gençlik Korosu Festivali'ne de katılıyorsunuz. Bu etkinlik hakkında bilgi verebilir misiniz?</strong></li></ul><p>Basel Kantonuna bağlı projelerde yer almak gurur verici. Festivalde Boğaziçi Gençlik Korosu 1 saatlik konser verecek. Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinden oluşan koronun amacı, müziği birleştirici bir araç olarak kullanarak, gençlerin kültürel mirası tanıması ve sanatla iç içe büyümeleridir. Boğaziçi Gençlik Korosu, hem ulusal hem de uluslararası platformlarda başarılar elde etmiş ve dinleyicilerine unutulmaz konserler sunmuştur ve biz de festival kapsamında 10 farklı kültürel stant organize ederek Türk kültürünü tanıtacağız.</p><ul><li><strong>Öğrenciler ve velileri için başka ne tür etkinlikler düzenliyorsunuz?</strong></li></ul><p>Basel Stadt Kantonuna bağlı olarak işçi hakları, okul sistemi, emeklilik, kiracı hakları ve mesleki eğitim gibi konuları kapsayan bilgilendirme seminerleri düzenliyoruz. Bu seminerlerde, katılımcılara yetkili kişiler tarafından doğru bilgiye ulaşma imkânı sunuluyor.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:2048/1152;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c969c23ca55.jpeg" width="2048" height="1152"></figure><p>Ayrıca, öğrencilerin Türkçe ve Türk kültürüne olan ilgisini artırmak amacıyla öğretmenler tarafından farklı kütüphanelerde belirli aralıklarla masal okuma etkinlikleri düzenliyoruz. Velilerin ve öğrencilerin yoğun ilgi gösterdiği bu etkinlikler, çocukların eğlenerek öğrenmesini sağlarken, dil gelişimlerine de katkıda bulunuyor.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:2048/1152;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c969d6e49e4.jpeg" width="2048" height="1152"></figure><figure class="image"><img style="aspect-ratio:2048/1152;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c969e1916dd.jpeg" width="2048" height="1152"></figure><ul><li><strong>Dernek olarak karşılaştığınız en büyük zorluklar nelerdir?</strong></li></ul><p>İsviçre’de yaşayan Türk nüfusunun sayısına rağmen, Türkçe derslerine katılım oranının düşük olması önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu noktada, ailelerin daha fazla sorumluluk alarak çocuklarını Türkçe eğitimine yönlendirmeleri büyük bir önem taşımaktadır. Unutulmamalıdır ki, Basel Eğitim Dairesi de kurslarımıza büyük bir destek sağlamaktadır ve bu destek, Türkçe öğretiminin güçlenmesi için büyük bir fırsat sunmaktadır.&nbsp;</p><ul><li><strong>Son olarak okurlarımıza vermek istediğiniz mesajlar nelerdir?</strong></li></ul><p>Basel ve Çevresi Türk Okulları Aile Birliği olarak özverili çalışmalarımızla, dayanışma içinde hareket ederek faaliyetlerimizi sürdürmekteyiz. Ailelerin, çocuklarını Türkçe eğitimine yönlendirmeleri, onların kültürel kimliklerini koruyarak geleceklerine sağlam bir temel atmalarına büyük katkı sağlayacaktır. Bu konuda ailelerin daha fazla sorumluluk alarak, Türkçe derslerine katılımı artırmaları son derece önemlidir. Gazetenizin değerli okurlarının da bu konuya hassasiyetle yaklaşarak, bu sürece destek olmalarını bekliyoruz. Birlikte, çocuklarımıza sadece dil değil, aynı zamanda kültürel bir miras bırakmak, onların gelecek nesillere sağlam bir kimlik ile ilerlemelerini sağlamak adına önemli bir adım olacaktır. Hep birlikte, daha güçlü bir Türkçe eğitimi için el birliğiyle çaba sarf etmek, çocuklarımızın geleceği adına çok değerli bir adım olacaktır.</p><p>Derneğimizle iletişime geçmek için aşağıdaki kanallar üzerinden bize ulaşabilirsiniz:</p><p><a href="https://www.facebook.com/baselturkailebirligi/">Facebook</a><br><a href="https://www.instagram.com/turkokullaribasel/">Instagram</a></p>

Basel ve Çevresi Türk Okulları Aile Birliği: Türk kültürünü yaşatmaya devam ediyor

19 yaşında olan Aysu Boztoprak, Kantonsschule Zofingen'de son sınıf öğrencisi olarak eğitim hayatına devam ediyor. Kimya ve kozmetik alanlarına duyduğu ilgi, onu kullandığı ürünlerin içeriklerini araştırmaya yönlendirdi. Bakım ürünlerinde kullanılan koruyucu fenoksietanol konulu çalışması Kanti Zofingen'in ödüllü projelerinden biri oldu.

<p>İsviçre'de doğan ve yetişen Aysu Boztoprak, okulda elde ettiği başarılarıyla İsviçre medyasında kendine yer buldu. Bu tutkusu sayesinde, bakım ürünlerinde kullanılan koruyucu fenoksietanol için alternatif bir reçete geliştirdi ve bu çalışması Kanti Zofingen'in ödüllü projelerinden biri oldu.</p><p>Genç ve yetenekli Aysu Boztoprak ile gerçekleştirdiğimiz röportajda, başarısının arkasındaki hikayeyi, kimya ve kozmetik alanlarına olan ilgisini ve gelecek hedeflerini konuştuk. Kendisiyle yaptığımız keyifli söyleşiyi siz değerli okuyucularımızla paylaşmaktan büyük mutluluk duyuyoruz.</p><ul><li><strong>Bize kendinizi tanıtır mısınız?</strong><br>Adım Aysu, 19 yaşındayım, İsviçre'de doğup büyüdüm, şu an kantonsschule Zonfingen'de sonuncu sınıftayım.</li><li><strong>Fenoksietanol gibi koruyucu maddelerle ilgili bir alternatif geliştirmeye nasıl karar verdiniz? Bu konuda sizi motive eden neydi?</strong><br>Kimya ve kozmetik ilgimi çektiği için, kullandığım ürünlerin içerisindeki maddeleri hep araştırıyorum, ve fenoksietanol en sık rastlanan maddelerden biridir. Ayrıca bizim için pek de sağlıklı değil, bu yüzden benim için yapılacak en mantıklı şey bir alternatif bulmaktı. Motivasyonum daha iyi ve sağlıklı içeriklere sahip ürünlere olan ilgimdi, ayrıca laboratuvarda kendim bir şeyler yaratma arzusu da vardı.</li></ul><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c03ef7ba00e.png" width="1024" height="576"></figure><ul><li><strong>Bu alternatifi geliştirme süreciniz nasıl başladı?</strong><br>Her şeyden önce, fenoksietanol hakkında çok kapsamlı bir araştırma ve analiz yaptım. Çok sayıda resmi bilimsel rapor okudum. Ve sonunda, bir fenoksietanol uzmanı oldum. Etkilerinin, artılarının ve eksilerinin ne olduğunu biliyordum. Fenoksietanolün yerini alacak başka bir madde için etkinlik, kararlılık ve sağlık koşullarını yerine getirmesi gerekiyordu. Ayrıca bir dermatologla ve doğal kozmetik şirketleri Weleda ve Dr Hauschka ile temasa geçtim. Sonunda esansiyel yağlar ve bitki özleri gibi doğal bileşenler fikrini buldum. Bu durumu fark ettiğimde, bu koşulu yerine getirebilecek içerikler için arama ve araştırmalarıma devam ettim.</li><li><strong>Araştırma aşamalarında karşılaştığınız en büyük zorluklar nelerdi?</strong><br>Dürüst olmak gerekirse, fenoksietanol hakkında bu kadar çok veri ve bilgi olacağını beklemiyordum. Çok bunaldım ve verilerimi anlamlı bir şekilde yapılandırmakta zorlandım. Uzun bir süre izimi kaybettim. Ayrıca çalışmamın en başında oluşturduğum yönlendirici soruları da tamamen gözden kaçırdım. Ve çalışmam yaklaşık 100 kaynağa dayanıyor. İntihal nedeniyle bu kaynaklara çok dikkat etmem ve doğru şekilde alıntı yapmam gerekiyordu ki bu da zordu. Ancak, büyük bir disiplin ve gözümün önündeki net hedeflerle tüm zorlukların üstesinden gelebildim.</li></ul><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c03f0823840.png" width="1024" height="576"></figure><ul><li><strong>Kendi başınıza bu projeyi geliştirmek için nasıl bir yol haritası oluşturduğunuzdan bahseder misiniz?</strong><br>Mümkün olduğunca planlı ve mantıklı bir şekilde ilerlemeye çalıştım. İşe başlamadan önce kabaca bir zaman çizelgesi hazırlamıştım. Fenoksietanolün alternatifi üzerinde çalışmadan önce fenoksietanol ile ilgili tüm verileri toplamam gerektiğini biliyordum ve daha sonra teorik bir alternatif formülasyona sahip olduğumda, sıra onu laboratuvarda yapmaya geldi ve yaptıktan sonra elbette test edilmesi gerekiyordu.</li><li><strong>Bu projeyi okulda veya başka bir yerde sunarken aldığınız geri dönüşler nelerdi?</strong><br>Başından beri hem çevremden hem de öğretmenlerimden hep olumlu geri bildirimler aldım. Projemi sunduğumda okul ve okul yönetimi de çalışmamdan çok etkilendi ve bu da ödül almasına neden oldu. Bununla gurur duyduğumu söylemeliyim.</li></ul><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c03f1c8b5f7.png" width="1024" height="576"></figure><ul><li><strong>Fenoksietanolun cilt bakım ürünlerinde kullanımı hakkında ne gibi endişeler ve eleştiriler var? Bu endişelere nasıl bir çözüm sundunuz?</strong><br>Çok yüksek konsantrasyonlarda, fenoksietanol oldukça alerjik bir etkiye sahip olabilir ve cildi tahriş edebilir. Hücrelerimizde hücre ölümüne yol açabilir ve aslında kanserle de bir bağlantısı vardır. Ancak çalışmanın kilit noktası, fenoksietanolün bu toksik özelliklere sahip olmasına rağmen, cilt bakımında yalnızca %1'lik bir konsantrasyona kadar kullanılabileceğini ve bu konsantrasyonda yan etkilerin minimum düzeyde olduğunu ortaya koymaktı. Farkında olunması gereken tek şey kümülatif etkilerdir, yani fenoksietanol neredeyse her üründe bulunduğundan ve bazı tüketiciler bu ürünleri günlük olarak kullandığından, fenoksietanolün toksik etkileri kümülatif olabilir. Ancak, kesin etkiler belirsizdir. Ben sadece bu toksik yan etkileri olmayan fenoksietanol alternatifi bir koruyucu geliştirdim. Ancak verebileceğim en iyi tavsiye, prensip olarak fenoksietanol içeren ürünlerden korkmamanız gerektiğidir, çünkü neredeyse tüm tüketiciler herhangi bir yan etki yaşamayacaktır, ancak bu <i>kümülatif etkilerden kaçınmak için günlük olarak kullanılan her ürünün fenoksietanol içermediğinden</i> emin olabilirsiniz.</li></ul><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c03f2be3a12.png" width="1024" height="576"></figure><ul><li><strong>Geliştirdiğiniz reçetenin çevre dostu olma yönü de var mı? Bu çalışmada sürdürülebilirlik nasıl bir yer tutuyor?</strong><br>Dürüst olmak gerekirse, sürdürülebilirliği dikkate almadım. İçerik ve ürün geliştirme sürecinin arkasında genellikle büyük şirketler ve ekipler olduğunu unutmamalıyız. Hepsini kendi başıma yaptım ve çevre dostu olma ve sürdürülebilirliği son yıl projemin bir parçası olarak dahil etmem mümkün değildi. Bununla birlikte, sürdürülebilirliğin öneminin bir savunucusuyum ve yaptığım her şeyde buna sadık kalmaya çalışıyorum. Özellikle, fenoksietanol sentetik bir madde olduğu için, alternatifimin burada daha iyi olduğunu söyleyebilirim, ancak alternatifin endüstriyel üretimi ile karşılaştırıldığında, fenoksietanol ile aynı sürdürülebilirlik değerlerine sahip olmaya yakındır.</li><li><strong>Gelecekte bilimsel araştırmalara veya biyoteknoloji alanına devam etmeyi düşünüyor musunuz? Bu projeden sonra hangi alanlarda araştırmalar yapmayı planlıyorsunuz?</strong><br>Gelecekte bilimsel araştırma ve biyoloji alanında çalışmak istiyorum. Ancak kozmetik sektöründe çalışmayı tercih ederim. Kendi ürünlerimi piyasaya sürmeyi de hayal edebiliyorum. Ama bu muhtemelen 10 yıl uzakta gibi görünüyor. Yakın gelecekte ciddi bir araştırma yapma planım yok. Ama bir şey ilgimi çekerse, her zaman hobi olarak araştırma yaparım, evde deneyler yapabilirim veya kendi ürün versiyonlarımı yapmaya ve her şeyi kendi üzerimde test etmeye çalışırım.</li><li><strong>Bu projeyi geliştirme sürecinde size en çok kimler destek oldu? Ailenizden veya öğretmenlerinizden aldığınız yardımlar nasıl oldu?</strong><br>Tabii ki mentor öğretmenim vardı, ilk temas noktam oydu ve her şeyi ona bildirmek zorundaydım. Ama neredeyse kendi başıma çalışmama izin verdi. Her şeye kendim karar vermeme ve kendimi yönlendirmeme izin verildi. Ama yine de bana çok yardımcı oldu ve her zaman sorularıma cevap verebildi ve çalışmalarımı kontrol etmeye devam etti. Arkadaşlarım da bana yardımcı oldu. Bana her zaman inandılar ve eksik hissettiğimde bana her zaman motivasyon verdiler. Onlara okumaları için çalışmalarımı verdim ve onların geri dönüşlerini almaya devam ettim, ayrıca sunumumu benim için 3 kez dinlemek zorunda kaldılar... Çalışmamı teslim ettiğim gün bir hata fark ettim ve o gün arkadaşlarımdan biri hayatımı kurtardı. Çevrem için çok minnettarım ve beni gerçekten destekleyen doğru insanları bulduğum için kendimi çok şanslı görüyorum.&nbsp;</li></ul><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/67c03f5301f68.png" width="1024" height="576"></figure><p>Ailem de bana yardımcı oldu, özellikle de proje teslimimden birkaç gün önce işle meşgul olduğumda benimle ilgilenen ve hatta gecenin bir yarısı çalışmamı yazdıran annem. O olmasaydı bu da mümkün olmazdı. İnanılmaz bir etkisi olan diğer kişi ise annemin arkadaşı (ben de onu arkadaşım olarak görüyorum) teslimden önceki son birkaç gün beni evinde ağırladı ve tüm çalışmaları benimle birlikte gözden geçirerek bana çok değerli geri bildirimlerde bulundu. Kuzenimi de unutmamalıyım. 100 kaynağımla ilgili büyük bir karmaşa yaşadığımda saatlerce benimle birlikte inceledi ve her soruma cevap verebildi. Bu çalışma bana yardımcı olan tüm bu insanların etkileşiminin bir ürünüdür, bunu tek başıma başaramazdım.</p><ul><li><strong>Genç bir öğrenci olarak, bilim ve inovasyon konusunda diğer öğrencilere neler tavsiye edersiniz? Kendilerini geliştirmeleri için hangi adımları atmalılar?</strong><br>Ben kesinlikle bir uzman değilim. Sanırım, önemli olan ilgi. Eğer birisi yeterince ilgileniyorsa, o kişi araştırmak isteyecek ve bunu yapmaktan mutluluk duyacaktır. Bilim ve inovasyon büyük konular. Herkesin kendini sınırlaması ve kalbine yakın olana odaklanması bir avantaj olacaktır. Ve tabii ki kaynaklarınızı kullanmak mantıklı olacaktır. Hepimiz 2025 yılında yaşadığımız ve internete kolay erişimimiz olduğu için çok şanslıyız. Her şey hakkında ÇOK fazla bilgi var. Bu medyayı ve verileri tüketmek önemli. Ancak bunu ciddiye almak istiyorsanız, kesinlikle bunun teşvik edildiği bir okula kaydolmanız ve benim yaptığım gibi öğretmenlerle çalışmaya devam etmeniz gerekir.</li><li><strong>Bu projeyi İsviçre medyasına yansıtan haberler hakkında ne düşünüyorsunuz? Medyanın ilgisi projeye olan motivasyonunuzu nasıl etkiledi?</strong><br>Medyanın çalışmalarımla ilgilenmesinden elbette çok mutluyum. Bu, çalışmalarım ve kendim için bir resmiyet yarattı. Ama medyanın ilgisi benim motivasyonumu etkilemiyor. Bunu bir hedef olarak belirlemedim. Kendi ilgimden dolayı yaptım.</li><li><strong>Bu tür bilimsel çalışmaların gençler için önemini nasıl görüyorsunuz? Geleceğin bilim insanları için bu gibi projelerin yolu nasıl açılabilir?</strong><br>Ciddi bilimsel çalışmanın nasıl bir şey olduğunu anladım. Gelecekte, en azından benimkinde, bundan daha fazlası olacak ve kendi adıma, bu işlerin nasıl yürüdüğünü ve nasıl ilerleyeceğimi şimdi biliyorum. Elbette herkes için farklıdır ama benim için önemli olan artık kendi yaptığım gerçek bir şeyi elimde tutuyor olmam. Benim adıma, bana ait bir şey. Bu beni mutlu ediyor ve gururlandırıyor ve bence bu başlı başına önemli ve faydalı. Bence okullar bizi geleceğe hazırlamak için bu tür projeleri teşvik etmekten sorumlu. Okulumun bunu çok iyi başardığını düşünüyorum. Bu tür projeleri yapmanın başka bir yolunu göremiyorum.&nbsp;Eğitime ve bunu geliştirecek kurumlara erişim çok kritik bir noktayı oluşturuyor.</li></ul><p>&nbsp;</p>