Kapsamlı DNA testi, Bal sektöründe ciddi hileleri ortaya çkardı. Özellikle uygun fiyatlı ithal balların bu sahteciliğe konu olduğu belirtildi.

Yalnızca Yerli Ballar Güvenilir Çıktı

Estonya merkezli Celvia laboratuvarının gerçekleştirdiği analizlerde, bal örneklerinde on milyonun üzerinde DNA dizilimi incelendi. Analiz sonucunda yalnızca üç İsviçre menşeli bal, laboratuvar tarafından “otantik” olarak değerlendirildi. İsviçre, kişi başına yıllık 1.3 kilogram bal tüketimi ile dünya genelinde bal tüketiminde ilk sıralarda yer alıyor. Ancak yerli üretim, bu ihtiyacın yalnızca üçte birini karşılayabiliyor. Kalan talep, ağırlıklı olarak Almanya (%28), Arjantin (%27.7) ve Meksika'dan (%17.6) ithal edilen ballarla dolduruluyor.

Uluslararası Bal Sahtekarlığı ve Mücadele Çabaları

Bal, dünya genelinde yüksek fiyatı nedeniyle yıllardır şeker şurubu gibi katkılarla sahte hale getirilerek satılıyor. Avrupa Birliği’nin dolandırıcılık karşıtı kurumu OLAF’ın 2023 yılında başlattığı “from the hives” adlı denetim kampanyası kapsamında, İsviçre’nin de dahil olduğu incelemelerde, test edilen şüpheli bal örneklerinin %46'sının sahte olduğu belirlendi. Bu süreçte 133 ithalatçı ve ihracatçı firmaya yaptırım uygulandı.

Fälscherler Profesyonelleşiyor, Bilim İnsanları Yeni Testler Geliştiriyor

Ancak sahte bal üreticileri, yetkililerin uyguladığı testleri aşmak için giderek daha sofistike yöntemler geliştiriyor. Şeker şurupları manipüle edilerek laboratuvar testlerinden geçebilecek hale getiriliyor. Bu durum, bilim insanlarını daha ileri teknolojiye sahip analiz yöntemleri geliştirmeye yöneltti. Son sekiz yıldır dünya genelinde araştırmacılar, balda bitki, bakteri, mantar ve insan DNA’sı dahil milyonlarca DNA dizilimini belirleyerek sahteciliği tespit etmeye çalışıyor.

Estonya’dan Geliştirilen Yeni DNA Testi

Estonya’daki Celvia laboratuvarı, Almanya ve Avusturya’da satılan balları da “otantik değil” olarak sınıflandırmıştı. Şimdi ise İsviçre pazarındaki ballarda aynı sonuçlara ulaşıldı. Celvia, uzun yıllar süren araştırmalar sonucunda geçtiğimiz yıl bu DNA testini balın otantikliğini doğrulamak için kullanıma sundu.

Detaylı Perakendeciler ve İthalatçılardan Tepki

İsviçre’nin önde gelen bal ithalatçılarından biri olan Narimpex firması ve birçok perakendeci, bu yeni DNA test yöntemini eleştiriyor. Test yönteminin güvenilirliğine dair soru işaretleri dile getirilirken, laboratuvar ise test sonuçlarının doğruluğunda ısrarcı.

Bilim Dünyasından Destek: "Sonuçlar Ciddiye Alınmalı"

İnnsbruck Üniversitesi’nden Profesör Michael Traugott, Celvia laboratuvarının sonuçlarının ciddiye alınması gerektiğini belirtti. DNA iz analizleri konusunda 20 yılı aşkın deneyime sahip olan Traugott, Celvia’nın Almanya ve Avusturya’daki test sonuçlarını bağımsız olarak doğruladı. Traugott, bu sonuçların sahte bal üreticilerine karşı daha etkili önlemler alınmasına katkı sağlayacağını ifade etti.

Bal Tüketicilerine Uyarı

Bal tüketicilerinin özellikle uygun fiyatlı ithal ballar konusunda dikkatli olmaları gerektiği vurgulanıyor. Yerel üreticilerden ve güvenilir markalardan bal almanın, sahte ürün riskini azaltabileceği ifade ediliyor. Bilim insanları ise, daha güvenilir test yöntemleri geliştirerek tüketicilerin korunmasına katkıda bulunmayı sürdüreceklerini belirtiyor.