Bir özel klinik çalışanı, geçtiğimiz yıl maaşına %2 oranında enflasyon farkı eklendiğini, ancak bu yıl maaşının sabit kaldığını belirtiyor. Bu farkın geri alınması veya maaşların tekrar düşürülmesi mümkün mü? Ayrıca işverenlerin enflasyon farkı ödeme zorunluluğu var mı?

Yasal Bir Hak Değil

Zürih Üniversitesi’nden Çalışma Hukuku Uzmanı Roger Rudolph, İsviçre'de enflasyon farkı ödemesi konusunda yasal bir zorunluluk olmadığını belirtiyor. İsviçre Borçlar Kanunu'nda (Obligationenrecht) böyle bir düzenleme yer almadığı için çalışanlar bu artışı talep etme hakkına sahip değil. Aynı durum, asgari ücret için de geçerli.

Toplu İş Sözleşmesi (GAV) ile Korunan Çalışanlar Avantajlı

Yaklaşık 2 milyon çalışan, toplu iş sözleşmesi (Gesamtarbeitsvertrag - GAV) kapsamında çalışıyor. Bu sözleşmeler, bazı sektörlerde asgari ücret ve enflasyon farkı artışlarını zorunlu kılabiliyor. İsviçre’de inşaat, gastronomi, posta ve medya sektörleri dahil olmak üzere 600’den fazla GAV mevcut.

İsviçre İşçi Sendikaları Konfederasyonu (SGB) Baş Ekonomisti Daniel Lampart, toplu iş sözleşmesi olan sektörlerde çalışanların otomatik maaş artışı alabileceğini söylüyor. Örneğin inşaat sektöründe maaş artışlarının %1 ila %2 arasında değiştiği belirtiliyor.

Çalışanlar Maaş Artışını Nasıl Talep Edebilir?

GAV kapsamında olmayan çalışanlar için enflasyon farkı artışı yalnızca bireysel maaş müzakereleriyle elde edilebilir. Hukuk uzmanı Roger Rudolph, çalışanların maaş pazarlıklarında enflasyon artışını gerekçe olarak kullanmalarını öneriyor. Ancak sendikalar, işçilerin eskisi gibi otomatik enflasyon artışı hakkına sahip olmadığını ve bunun değişmesi gerektiğini savunuyor.

Maaşlar Enflasyon Düşerse Azaltılabilir mi?

Peki, enflasyon düştüğünde işverenler maaşları da düşürebilir mi? Çalışma hukukuna göre enflasyon farkı nedeniyle yapılan maaş artışları kalıcıdır. İşverenler, sadece sözleşmede bu artışın geçici olduğuna dair bir madde koymuşsa maaşı azaltabilir. Ancak bu oldukça nadir görülen bir uygulama.