Özgür

İsviçre ile Avrupa Birliği arasında müzakere edilen yeni ikili anlaşmalar paketi, hassas bir tartışmayı da beraberinde getiriyor: Bu anlaşmalar, İsviçre’nin doğrudan demokrasisiyle ne kadar uyumlu? 

İsviçre-AB Anlaşmaları

Merkez Partisi'nden bazı milletvekilleri, Avrupa hukukunun kabul sürecine Parlamentonun daha fazla dahil edilmesi gerektiğini savunuyor.Yeni anlaşmalar uyarınca, İsviçre, AB'nin teknik düzeyde güncellediği bazı yasal düzenlemeleri belirli alanlarda otomatik olmasa da düzenli olarak üstlenmek zorunda kalacak. Bu dinamik hukuk uyumu; gıda güvenliği, aile birleşimi, iç hat hava taşımacılığı gibi konuları kapsayacak.Dışişleri Bakanlığı’na göre, bu değişiklikler sadece mevcut dört iç pazar anlaşmasını (kişilerin serbest dolaşımı, hava taşımacılığı, kara taşımacılığı, teknik normların karşılıklı tanınması) ve iki yeni anlaşmayı (elektrik ve gıda güvenliği) etkileyecek.<h3>"Anahtarları AB’ye teslim ediyoruz" eleştirisi</h3>Ancak bu durum özellikle sağ partilerde tepkiyle karşılanıyor. İsviçre Halk Partisi (UDC/ SVP) milletvekili Jean-Luc Addor verdiği demeçte, "Ülkenin anahtarlarını AB'ye teslim ediyoruz, bu kabul edilemez" diyerek sürece karşı çıktı.Reformun mevcut haliyle İsviçre Parlamentosu’nun devre dışı kalacağından endişe ediliyor. Zira, yeni AB düzenlemelerinin çoğu, İsviçre-AB ortak komitesi tarafından karara bağlanacak. Parlamentoya veya halk oylamasına başvurulması sadece İsviçre hukukunun ciddi şekilde etkilendiği durumlarda söz konusu olacak.<h3>Merkez Partisi’nden denetim talebi</h3>Merkez Partisi eski başkanı Gerhard Pfister, bu süreci yeterli bulmuyor ve Federal Hükümet’in, ortak komitedeki görüşmeler hakkında düzenli olarak Parlamento’yu bilgilendirmesini zorunlu kılacak bir düzenleme öneriyor. Böylece Parlamento, gerektiğinde müdahale edebilecek veya referandum süreci başlatabilecekti.<h3>"Söz sahibi olacağız" görüşü</h3>Öte yandan, Yeşil Liberal Parti’ye göre bu sürecin olumlu yönleri de var. Parti milletvekili Céline Weber, AB'nin İsviçre'yi etkileyecek bir düzenleme hazırlığı yapması halinde, İsviçre’yi önceden bilgilendirmek ve sürece dahil etmek zorunda kalacağını hatırlattı. "Bu mekanizma sayesinde İsviçre'nin egemenliği artacak" dedi.İsviçre’nin AB ile ilişkilerini nasıl derinleştireceği ve bunu doğrudan demokrasi ilkeleriyle nasıl bağdaştıracağı konusu önümüzdeki aylarda siyasetin ana tartışma başlıklarından biri olmaya aday.

İsviçre’de Avrupa yasal uyumu için referandum tartışması

İsviçre Federal Demiryolları (SBB), Aargau Kantonu’nda yer alan Rupperswil-Auenstein hidroelektrik santrali yakınında Aare Nehri’ne 800 metrelik yeni bir kol inşa ediyor. 

Aare nehri yenileniyor

Bu proje, şirketin hidroelektrik üretimi için aldığı ruhsatın yenilenmesi karşılığında doğaya yönelik bir dengeleme tedbiri olarak gerçekleştiriliyor.Yaklaşık bir yıldır süren çalışmalarda, doğaya zarar vermemek amacıyla ağır iş makineleriyle doğal ortama uyumlu bir dere yatağı oluşturuluyor. Nehrin yeni kolu, Auenbach adı verilen bir dereyle bağlantılı olacak ve hem balıklar hem de yaban hayvanları için uygun yaşam alanları sağlayacak. Özellikle balıkların dinlenebileceği sakin koylar, geyik ve ceylanlar gibi hayvanların suya ulaşabileceği geçiş alanları inşa ediliyor. Projenin maliyeti beş milyon frankı buluyor ve 2026 yılında tamamlanması planlanıyor.SBB dışında Axpo enerji şirketi de benzer bir yükümlülük kapsamında, Villigen bölgesinde Aare Nehri’ne yeni bir yan kol inşa ediyor. Bu alan da balıkların büyüyebileceği ve yüksek su seviyelerinden korunabileceği bir sığınak olacak. Ayrıca, hayvanların nehri geçebileceği özel geçitler de bulunacak. Axpo’nun bu çalışmaları, Beznau hidroelektrik santralinde önümüzdeki 30 yıl boyunca elektrik üretmeye devam edebilmesi için şart koşulmuş durumda.Rupperswil’deki inşaat sahasında, şu ana kadar sadece temel kazılar tamamlandı. Şantiye şefi Cristina Rachelly’nin açıklamasına göre, yeni dere yatağı doğallığı bozulmadan farklı genişliklerde ve eğimlerde tasarlanıyor. Su akışı tamamlandığında taş ve ağaç gövdelerinden oluşan engeller yerleştirilecek. Bu yapılar sayesinde su bazı alanlarda yavaşlayacak ve balıklar için korunaklı yaşam alanları oluşturulacak.Olası bir taşkın durumunda dere yatağının yeniden şekillenmesi öngörülüyor. Bu doğal süreç, balıklar için daha derin ve güvenli bölgelerin oluşmasına yardımcı olacak. Ayrıca, açılan yeni su yolu sayesinde Auen ormanlık alanına daha fazla su ulaşacak ve yer altı su seviyesinin yükselmesine katkı sağlayacak.

SBB’den doğaya yatırım: Aargau’da 800 metrelik yeni nehir kolu

İsviçre’de yaz sezonunun ortasında tarım sektörü büyük bir personel sıkıntısıyla karşı karşıya. Özellikle küçük aile çiftlikleri, ürünlerin toplanması ve işlenmesi gibi işlerin üstesinden gelmekte zorlanıyor. Bazı çiftçiler, iş gücü eksikliğini gönüllü işçilerle kapatmaya çalışıyor.

Tarımda alarm

<h3>Alp Corjon’da gönüllülerle üretim</h3>Waadt kantonuna bağlı Rossinière’deki Alp Corjon bölgesinde yaşayan Tena ailesi, her yaz geleneksel Etivaz AOP peyniri üretiyor. Julie ve Julien Tena çifti, üç çocuklarıyla birlikte yaz boyunca Alpler’de yaşıyor. Ancak aile içindeki iş yükü giderek ağırlaşıyor. Julie Tena, “İlk çocuğumuz Emma doğduğunda idare edebiliyordum ama ardından Martin ve Romain geldi, her şey üst üste binmeye başladı,” diyor.Durumu hafifletmek için Caritas aracılığıyla gönüllü destek aradılar. Bu sezon çiftlikte farklı gönüllüler sırayla çalışacak. Ancak Caritas’a göre bu yaz genel olarak 100’den fazla gönüllüye daha ihtiyaç var.<h3>Yabancı işçiler var ama kalifiye değil</h3>Julie’nin eşi Julien Tena da sorunun boyutuna dikkat çekiyor: “İsviçrelilere neredeyse hiç rastlanmıyor. Genelde niteliksiz yabancı işçiler geliyor. Biz onların çalışma tarzına uyum sağlamak zorunda kalıyoruz. Asıl sorun bu.”Tarım sektöründeki iş gücü eksikliği, yalnızca Tena ailesinin değil, İsviçre genelindeki çok sayıda çiftliğin ortak sorunu. Nedeni ise düşük ücretler, fiziksel olarak ağır iş yükü ve sınırlı yaşam koşulları.<h3>“Yorgunluk ve tükenmişliğin kaynağı”</h3>Terremploi adlı kurumun direktörü Jean-Pierre Valiante, tarım iş gücü krizinin gittikçe daha ciddi bir hal aldığını vurguluyor: “Birçok çiftlik personel bulamadığı için üretimden vazgeçme noktasına geldi. Bu artık sadece ekonomik değil, insani bir sorun.”Ancak Valiante’e göre çiftlik sahipleri de sorumluluktan kaçmamalı. “Bu işlerin cazibesini artırmak için çiftçiler de çaba göstermeli. Sonuçta bu onların işletmesi,” diyor.<h3>Daha iyi koşullar isteyen gençler başka sektörleri tercih ediyor</h3>Valiante, genç iş gücünün artık tarımı değil sanayi, hizmet sektörü ya da yurt dışındaki iş olanaklarını tercih ettiğini belirtiyor. Nedeni ise çok açık: daha iyi maaşlar, daha düzenli çalışma saatleri ve daha iyi yaşam koşulları.

İsviçre tarımında acil iş gücü krizi: Gönüllülerle ayakta kalıyorlar

Londra’da bir İngiliz öğrenci, aralarında İsviçre’den mağdurların da bulunduğu bir phishing (oltalama) saldırı serisi nedeniyle yedi yıl hapis cezasına çarptırıldı. Genç adam, sahte e-banking giriş sayfaları aracılığıyla banka müşterilerini dolandırdı. 

Sahte E-Banking siteleriyle dolandırıcılık

İsviçre Federal Savcılığı’na göre, sadece İsviçre’de yaklaşık 2,4 milyon frank zarar meydana geldi.Sahte arama sonuçları üzerinden tuzak kurdu21 yaşındaki sanık, İsviçre bankalarının taklit edildiği phishing siteleri hazırlayarak kullanıcıların giriş bilgilerini ele geçirdi. Bu sahte siteler, Google aramaları sonucu reklam olarak üst sıralarda çıkıyor ve kullanıcılar buraya yönlenerek kendi bankalarının gerçek giriş sayfası olduğunu sanıyorlardı.İki faktörlü doğrulama da tuzağa düştüMağdurlar, SMS ile gelen doğrulama kodlarını da bu sahte sitelere girince, dolandırıcı bu kodlara da erişim sağladı. Böylece gerçek e-banking hesaplarına giriş yaparak müşterilerin bilgisi dışında ödemeler gerçekleştirdi.İsviçre’de açılan 30’dan fazla dosya tek soruşturmada birleştiFederal Savcılık, 2022’den itibaren bu kişiyle ilgili soruşturma yürütüyordu. Daha önce bazı kanton savcılıkları 30’dan fazla ayrı vaka hakkında soruşturma başlatmıştı. Bu vakalar daha sonra birleşerek Federal Savcılık’a devredildi.Phishing kit geliştiricisi olarak teşhis edildiİsviçre Federal Polisi (Fedpol) ile yürütülen ortak soruşturma sonucunda genç İngiliz, phishing kit geliştiricisi ve dağıtıcısı olarak tespit edildi. Ardından soruşturma İngiltere makamlarına devredildi.24 ülkede aktiftiEkim 2023’te, bu kişi Canterbury’deki üniversite konutunda ilk kez gözaltına alındı. Ancak daha sonra Telegram kanalını kullanarak phishing kitleri için teknik destek vermeye devam etti. Bu nedenle 20 Mayıs 2024’te ikinci kez tutuklandı.

İsviçre’nin katkısıyla uluslararası dolandırıcılık ağı çökertildi

İsviçre 1 Ağustos’ta kuruluşunu kutlamaya hazırlanırken, Sotomo Araştırma Enstitüsü, halkın ülkeye dair neyi değerli bulduğunu ortaya koyan geniş kapsamlı bir anket gerçekleştirdi. Araştırmaya göre halk için en önemli değerler doğrudan demokrasi ve ekonomik istikrar. 

Tarafsızlık ikinci planda kaldı

Ülkenin dört dil bölgesinden yaklaşık 2790 kişiyle yapılan ankete göre, İsviçrelilerin gözünde ülkenin en büyük ideali doğrudan demokrasi ve siyasi sistem oldu.<h3>İsviçre'nin en çok öne çıkan özellikleri:</h3><ul><li>Doğrudan demokrasi, federal yapı ve milis sistemi: %54</li><li>Ekonomik istikrar ve güvenilirlik: %46</li><li>Doğal güzellikler (göller ve dağlar): %43</li><li>Dil ve kültürel çeşitlilikle şekillenmiş bir millet olma: %39</li></ul>Özellikle kadınlar arasında doğa, İsviçre’nin en büyük ideallerinden biri olarak ikinci sırada yer aldı. Dağlar, göller ve bakir doğa, İsviçre imajının temel taşlarından biri olarak görülüyor.<h3>Tarafsızlık artık birinci sırada değil</h3>Uluslararası alanda İsviçre denince akla gelen ilk kavramlardan biri olan tarafsızlık, bu araştırmada sadece %30’luk bir kesim tarafından ideal bir değer olarak kabul edildi. Aynı şekilde insani yardım ve dış çatışmalardan uzak durma ilkesi de halkın öncelikli değerleri arasında yer almadı.“Tarafsızlık genellikle olumlu karşılanıyor ama artık halk için en temel ideal değil.” — Michael Hermann, Sotomo Enstitüsü Başkanıİtalyanca konuşulan kantonlarda ise tarafsızlık ve “iyi hizmetler” daha fazla önemseniyor (%43).<h3>İsviçrelileri bir arada tutan şey: Doğrudan Demokrasi</h3>Ankette ayrıca, ülkenin birliğini sağlayan unsurlar da soruldu. Açık ara farkla ilk sırada yer alan yanıt: Doğrudan demokrasi (%71) oldu.Onu takip eden unsurlar şöyle:<ul><li>Çift yönlü eğitim sistemi: %41</li><li>Federal sistem: %34</li><li>Zorunlu askerlik ve sivil koruma: %33</li><li>Milis sistemi: %28</li><li>Sosyal güvenlik: %27</li></ul>Bu veriler, karar süreçlerine doğrudan katılımın, toplumda aidiyet ve güven duygusunu artırdığını ortaya koyuyor.<h3>Yaş ve bölgeye göre farklılıklar</h3><ul><li>35 yaş altındaki gençler, ekonomik modeli daha az önemsiyor (%31).</li><li>Almanca konuşulan bölgelerde ekonomi (%49),</li><li>Fransızca konuşulan bölgelerde ise doğa güzellikleri (%47) daha çok öne çıkıyor.</li><li>İtalyanca konuşulan kantonlar, tarafsızlığa en çok değer veren kesimi oluşturuyor.</li></ul><h3>İsviçreliler için güven veren, istikrarlı, demokratik ve doğayla iç içe bir ülke ideal</h3>İsviçre halkı için ülkenin temel değerleri doğrudan demokrasi, güvenilir ekonomi ve eşsiz doğasıyla tanımlanıyor. Tarafsızlık ise sembolik önemini korusa da halkın gözünde artık en öncelikli unsur değil.

İsviçreliler için ülkenin simgesi: Demokrasi, doğa ve güvenilirlik

İsviçre'de yaşayan 45 İsrailli vatandaş, Federal Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis’e hitaben bir mektup kaleme aldı. Bu mektupla, İsviçre’nin diplomatik gücünü ve Cenevre Sözleşmeleri’ndeki rolünü kullanarak Gazze'de yaşanan insani kriz için daha fazla sorumluluk üstlenmesi talep ediliyor.

Gazze'deki durum kötüleşiyor

Mektubun öncülerinden biri olan ve ETH Zürih’te görev yapan makine mühendisi Galia Faingold, bir Filistinli arkadaşının Gazze’deki durumu anlatmasının ardından harekete geçtiklerini belirtiyor. Faingold şöyle diyor:&nbsp;“Cenevre Sözleşmeleri’nin koruyucusu ve güçlü diplomatik etkiye sahip bir ülke olarak İsviçre’nin daha fazlasını yapabileceğine inanıyorum. Mevcut durum sadece Filistinliler için değil, İsrail toplumu için de derin ahlaki yaralar açıyor.”Mektupta ayrıca, İsrail'de de savaşla ilgili ahlaki sorgulamanın başladığına dikkat çekiliyor. Galia Faingold, özellikle mart ayında ilan edilen ateşkesin İsrail tarafından bozulmasının ardından savaşın meşruiyetinin sorgulanmaya başladığını ifade ediyor:“Bu savaş ne rehineleri geri getiriyor ne de barış sağlıyor. Ve kesinlikle adalet de getirmiyor.”Mektubun diğer imzacılarından barış araştırmacısı Inbal Ben Ezer ise mektubun, hem Filistinlilerin sesini hem de İsrail içinde savaş karşıtı olanların sesini yükseltmeyi amaçladığını söylüyor. İsrail’de savaşın gerçek yüzünün medyada çoğunlukla yansıtılmadığını belirten Ben Ezer, İsviçre’de daha geniş ve dengeli bilgiye eriştikleri için harekete geçme sorumluluğu hissettiklerini ifade ediyor.İsviçre'den beklentiler ne? Yahudi gazetesi Tachles’in genel yayın yönetmeni Yves Kugelmann’a göre, İsviçre’deki İsrailli topluluğun İsrail hükümetlerine eleştirel yaklaşımı yeni değil. Ancak bu kez bu eleştirinin bir grup olarak ve kamuoyuna açık şekilde dile getirilmesi dikkat çekici. Kugelmann, İsviçre'nin Cenevre Sözleşmeleri’nin koruyucusu olarak özel bir konumda olduğuna ve mektubun bu nedenle Dışişleri Bakanlığı'na gönderildiğine dikkat çekiyor.“İsviçre, Orta Doğu konusunda diğer devletlerden daha fazla ‘denge politikası’ izliyor.”

İsviçre`de yaşayan İsrailliler Gazze için diplomatik müdahale talebinde bulundular

İsviçre'nin enerji dönüşüm hedeflerinde otoyollar artık kilit bir rol oynuyor. Yverdon-les-Bains’de, ülkenin en uzun otoyol viyadüğü üzerinde yaklaşık 2400 güneş paneli kuruluyor. 

Enerji üretimi

Bu proje, İsviçre Romandisi’nde bu ölçekte gerçekleştirilen ilk güneş enerjisi yatırımı olma özelliğini taşıyor.Pazartesi günü İsviçre Federal Karayolları Ofisi (OFROU), bu sembolik projede yürütülen çalışmaları yerinde tanıttı. Konfederasyon, enerji üretiminde halen geride olduğu güneş enerjisi alanında atılım yapmak için otoyollar ve demiryolu hatları boyunca bu tür projeleri yaygınlaştırmayı hedefliyor.<h3>Hedef: 22.000 Haneye Yetecek Güneş Enerjisi</h3>Şu anda İsviçre’de elektrik üretiminin yalnızca %7.5’i güneş panelleriyle sağlanıyor ve bu panellerin neredeyse tamamı bina çatılarına kurulmuş durumda. Yeni geliştirilen strateji ise, otoyolların kenarları ve dinlenme tesislerinin çatıları gibi altyapı alanlarını kullanarak yılda yaklaşık 22.000 haneye yetecek miktarda güneş enerjisi üretmeyi hedefliyor.<h3>Yverdon’daki Dev Proje Yıl Sonunda Tamamlanacak</h3>Mayıs ayında başlatılan Yverdon viyadüğü projesinde 3.5 kilometre uzunluğundaki, 10 metre yüksekliğindeki güzergâhın üçte biri şimdiden güneş panelleriyle donatılmış durumda. Proje tamamlandığında toplamda 2400 panel kurulmuş olacak ve yıllık yaklaşık 1 gigawatt-saat elektrik üretilecek. Bu da 400 hanenin yıllık enerji ihtiyacına denk geliyor.OFROU yetkilisi Laurent Brugger’e göre çözüm, dev santraller yerine çok sayıda küçük üretim biriminin birleşmesinde yatıyor: “Hedeflerimize ulaşmak için birçok küçük tesisin toplam gücünden faydalanmamız gerekiyor.”<h3>2035 Hedefi: 160 Güneş Projesiyle 47 GWh Üretim</h3>OFROU’nun beş yıllık planına göre, 2029 yılına kadar 120 yeni kurulumla 35 gigawatt-saat üretim sağlanması bekleniyor. 2035 yılı hedefi ise 160 kurulumla 47 gigawatt-saat üretim. Bu kurulumların bir kısmı otoyollar boyunca bulunan ses bariyerlerine, bir kısmı da dinlenme alanlarının çatılarına yapılacak.Valais kantonunda da benzer bir proje planlanıyor. A9 otoyolunun 1600 metrelik bir bölümü güneş panelleriyle kaplanarak enerji üretimine katkı sağlayacak.

İsviçre otoyolları güneş enerjisi stratejisinin merkezinde

Bazı sahte ilaçlar yalnızca adli laboratuvarlarda tespit edilebiliyor. Luzern kantonundaki Schachen’de bulunan ilaç firması MSD’nin adli kimyageri Stéphanie Beer, “İlk bakışta ben bile sahte olduğunu anlayamam. Tablet gerçekten çok iyi taklit edilmiş” diyor.

Sahte ilaçlara karşı mücadele

MSD, sahte ilaçların orijinalliğini incelemek üzere birkaç yıldır özel bir ekip kurdu. Bu adli laboratuvar, neredeyse bir “suç mahalli inceleme laboratuvarı” gibi çalışıyor. Uzmanlar, mikroskop ve spektroskopi cihazları eşliğinde ilacın sahte mi yoksa orijinal mi olduğunu anlamaya çalışıyor.Ciddi Riskler, Ciddi Sonuçlarİsviçre İlaç Kurumu Swissmedic’e göre dünya genelinde her on ilaçtan biri sahte. Bu durum hastalar için büyük riskler taşıyor. Beer, “Ağrı kesici bir tablette yalnızca şeker varsa, hasta hâlâ baş ağrısıyla kalır. Ama daha kötüsü de var: Kanser ilacında hiç etken madde yoksa, bu hastalar için çok ciddi sonuçlar doğurur” diyor. Deneyimler, incelenen ilaçların yaklaşık yarısında ciddi kalite eksikleri olduğunu gösteriyor. Bu da istenmeyen yan etkiler anlamına geliyor.Sahteciliğin İzindeSahte ilaçlar genellikle gümrükte yakalanıyor veya doğrudan doktorlardan ya da hastalardan laboratuvara ulaştırılıyor. Sahte oldukları yalnızca içerikle değil, dış görünüşle de anlaşılabiliyor. Ambalajlar, baskılar ya da tabletin şekli ve rengi orijinalinden farklı olabiliyor.İnternet En Büyük TehlikeSahte ilaçlar çoğunlukla İsviçre’de üretilmiyor. En yaygın kaynak internet siparişleri. Swissmedic’ten Ruth Mosimann, her yıl yaklaşık 20.000 yasa dışı ilaç paketinin İsviçre’ye girdiğini belirtiyor. Bu ilaçlar sosyal medya veya sahte online eczanelerde satılıyor. Özellikle zayıflama hapları veya cinsel güç artırıcılar gibi “gizli” ürünler daha çok bu kaynaklardan temin ediliyor.Hastaneler Güvende, Eczaneler GüvendeMosimann’a göre İsviçre hastanelerinde veya lisanslı eczanelerde sahte ilaç bulma riski oldukça düşük. Ancak bireysel internet alışverişlerinde risk çok yüksek.Şirketler İmaj Endişesi TaşıyorMSD gibi ilaç firmaları için sahte ürünler yalnızca sağlık riski değil, marka itibarı açısından da bir tehdit. Beer, “Eğer piyasada bir firmaya ait çok sayıda sahte ürün varsa, hastalar bu firmaya güvenmez” diyor. Bu nedenle laboratuvar, yalnızca halk sağlığını değil, ilaç firmalarının itibarını da korumayı amaçlıyor.Şirket ayrıca veterinerlik ilaçlarından kanser ilaçlarına kadar birçok farklı sahte ürünü tespit etti. Uzmanlar, sahtecilere karşı mücadeleye kararlılıkla devam ediyor.

Dünya genelinde sahte ilaçların sayısı hızla artıyor

Zimbabwe’de düzenlenen BM Sulak Alanlar Konferansı sürerken, İsviçre’de yapılan yeni bir araştırma dikkat çekici bir gerçeği ortaya koydu: Koruma altında olmalarına rağmen ülke genelindeki turba bataklıkları giderek kuruyor. 

30 yıllık gözlem

Ülkenin en büyük yüksek bataklığı olan Rothenthurm (SZ) bataklığında yapılan gözlemler, endişe verici sonuçlar ortaya koyuyor.WSL Araştırma Enstitüsü uzmanlarından Ariel Bergamini, İsviçre bataklıklarını yaklaşık 30 yıldır takip ediyor. RTS’ye konuşan Bergamini, özellikle Rothenthurm’daki bitki örtüsünün bataklıkların kurumakta olduğunu açıkça gösterdiğini ifade etti.“Bu alan olması gerekenden çok daha kuru. Alçak bodur çalılar ve callune (fundalık) gibi bitkiler çoğalmış. Bu bitkiler normalde bol su bulunan ortamlarda yaşamaz,” diyen Bergamini, kırmızı yosunların neredeyse tamamen kaybolduğunu belirtti.Oysa bu yosunlar, turba oluşumunun temel yapı taşı. Aynı zamanda kökleri aracılığıyla karbondioksiti toprağa taşıyarak bataklıkları önemli bir karbon yutağı haline getiriyorlar.<h3>100 Futbol Sahası Büyüklüğünde Alan Kurudu</h3>Konfederasyon adına hazırlanan araştırmaya göre, son 6 yıl içinde İsviçre’deki yüksek bataklıkların %6,5’i daha kurumuş durumda. Bu da yaklaşık 100 futbol sahası büyüklüğünde bir alanın daha kaybedildiğini gösteriyor.İsviçre halkı 1987 yılında Rothenthurm inisiyatifini kabul ederek bu alanların korunmasına onay vermişti. Ancak Bergamini’ye göre bu yeterli değil. “Sorun, eski zamanlarda açılmış olan drenaj kanallarının hâlâ aktif olması. Bu kanallar, bataklıkların suyunu boşaltmaya devam ediyor,” diyerek tehlikenin nedenine işaret ediyor.<h3>Fon Eksikliği Renatürizasyonu Engelliyor</h3>Pro Natura başta olmak üzere çevre kuruluşları, kantonlar ve federal hükümetin bu hassas ekosistemlerin yeniden doğallaştırılması için daha fazla yatırım yapması gerektiğini savunuyor.Ancak RTS’nin ulaştığı federal yetkililer, mevcut bütçe sıkıntıları nedeniyle ek kaynak ayrılmasının mümkün olmadığını açıkladı.

Koruma altındaki İsviçre bataklıkları kurumaya devam ediyor

İsviçre’de bazı çiftliklerde artık neredeyse tüm işler uzaktan kontrol edilebiliyor. Tarım sektöründeki robotlaşma sayesinde çiftçiler hem daha fazla boş zamana sahip oluyor hem de tatil yapabiliyor.

Daha az iş, daha çok aile zamanı

Eski bir bilişim uzmanı olan Fabian Pellaux’un çiftliği, neredeyse tamamen otomasyona geçirilmiş. SRF’ye konuşan Pellaux, “Tüm hayvanları kameralar aracılığıyla izleyebiliyoruz,” diyerek tabletinden ineklerini nasıl takip ettiğini gösteriyor. “İnekler sakin bir şekilde geviş getiriyorsa, her şey yolunda demektir.”Teknolojiyle Gelen ÖzgürlükPellaux, çiftliğin dijital altyapısı sayesinde belirli bir bağımsızlık kazandığını söylüyor. Gruyère peyniri üretimi kuralları gereği ineklerini otomatik sağamasa da, diğer pek çok süreci robotlarla yönetebiliyor. Yem verme ve gübre temizliği gibi işler artık tamamen otomatik. Bu da çiftçilere kendilerine ayırabilecekleri ekstra zaman kazandırıyor.Pellaux çiftliğinde iki saatte bir robot yemleri itiyor, böylece ineklerin sürekli yiyeceğe ulaşımı sağlanıyor. Hayvanların boyunlarında bulunan iki etiket sayesinde biri süt üretimini ölçerken, diğeri adım sayısı ve vücut sıcaklığı gibi fiziksel aktiviteleri takip ediyor. Sıcaklık yükseldiğinde devreye giren bir sistem, ahıra serin hava üflüyor. Gübre temizliği de yine iki saatte bir robotlar tarafından yapılıyor.Tatilde Bile İçiniz RahatBu teknolojik dönüşümden önce çiftlik yaşamı, neredeyse tüm özel hayatı ortadan kaldıran yoğun bir tempoyla geçiyordu. Pellaux, “Daha önce üç kişi yerine iki kişiyle, ama yüzde 150 kapasiteyle çalışıyorduk,” diyerek geçmişteki yükü hatırlatıyor.Şimdi ise öğleden sonraları kızıyla birlikte doğada yürüyüş yapabiliyor. Üstelik çoğu çiftçi için hayal olan şeyi gerçekleştirip birkaç gün tatile bile çıkabiliyor. “Şu anda çiftlikte bir kişi tam zamanlı çalışıyor, diğeri ise tatilde tabletiyle her şeyi izliyor,” diye açıklıyor.Her ne kadar teknoloji insan varlığının tamamen yerini alamasa da, iş yükünü büyük ölçüde hafifletiyor. Fabian Pellaux için bu sistem, sadece mesleğini değil, aynı zamanda ailesiyle geçirdiği zamanı da korumanın anahtarı.

İsviçre tarımında robot devrimi: Çiftçiler artık tatil yapabiliyor

Trafik sıkışıklığı giderek kötüleşiyor. Peki durum gerçekten ne kadar ciddi? İsviçre, uluslararası karşılaştırmalarda nerede duruyor ve gelecekte bizi ne bekliyor?

Tıkanan Trafik, Tıkanan Ekonomi

İsviçre’nin kuzeyi ile güneyini bağlayan Gotthard geçidi, artık sadece tatil dönemlerinde değil yılın çoğu gününde tıkanan bir trafik düğümüne dönüştü. Federal Karayolları Ofisi (ASTRA) verilerine göre, Gotthard'da trafik sıkışıklığı 2012–2022 yılları arasında üç kat arttı. Yalnızca 2024 yılında kuzey portalında 1544, güney portalında ise 1657 saatlik trafik sıkışıklığı kaydedildi. Gotthard’daki yoğunluk diğer bölgelere kıyasla orantısız şekilde büyüyor.Küçük Aksaklıklar Sistemi Felce Uğratıyorİsviçre, yüzölçümüne oranla dünyanın en yoğun otoyol ağlarından birine sahip. Ancak bu ağ, kapasitesinin sınırına dayanmış durumda. Özellikle büyük şehir merkezleri ve çevresinde trafik artık kronik bir sorun. 2024 yılında trafikteki genel artış sadece %0,7 iken, trafik sıkışıklığı saatleri %13,9 gibi çok daha yüksek bir oranda arttı. ASTRA'ya göre, sisteme yapılan küçük bir müdahale bile çöküşe yol açabiliyor.2024 yılında İsviçre ulusal yol ağında kaydedilen toplam trafik sıkışıklığı süresi 48.783 saate ulaştı. Bunun %87’si yoğunluk kaynaklı, geri kalanı ise kazalar, yol çalışmaları ve diğer nedenlerden oluşuyor.Uluslararası Karşılaştırmada İsviçre Hâlâ İyi DurumdaYine de İsviçre şehirleri, dünya genelinde trafik sıkışıklığı açısından görece daha iyi bir yerde. Inrix’in 2024 Global Trafik Raporu’na göre, Zürih trafiğin en yoğun olduğu şehirler listesinde 48. sırada. Basel 129. sırada yer alırken, Cenevre 209. sırada bulunuyor. İstanbul, New York ve Meksiko gibi büyük metropoller, Zürih’e göre çok daha kötü durumda.Trafiğin Ekonomik Bedeli AğırFederal Mekânsal Kalkınma Ofisi’ne göre, yalnızca 2019 yılında trafik kaynaklı gecikmelerin İsviçre ekonomisine maliyeti 3 milyar İsviçre frangını aştı. Bu miktar, Gotthard’a yapılmakta olan yeni tünelin maliyetinden daha fazla.Otomatik ve Otonom Araçlar Umut VadediyorUmutlar, otonom sürüş teknolojilerine bağlanmış durumda. ETH Zürih’ten ulaşım mühendisi Kevin Riehl, SRF’ye yaptığı açıklamada, “Yolda seyreden araçların yalnızca %5–10’unun sürüş destek sistemlerine sahip olması bile, zincirleme fren etkisini (akordeon etkisi) azaltmakta yeterli olabilir” dedi. Böylece, teknolojik ilerleme sayesinde ulaşım kapasitesinin kısa sürede önemli ölçüde artması bekleniyor.Bugün İçin Ne Yapılabilir?Sürücüler için en akıllı çözüm, bilinen taktiklere başvurmak. Güney yönüne yapılacak yolculuklar için en uygun günler salı ile perşembe arası, sabah erken ya da akşam saatleri. Yarım saatten fazla süren trafiklerde dağ geçitleri tercih edilebilirken, bir saatten uzun süreli tıkanıklıklarda San Bernardino güzergâhı öneriliyor.

Artan trafik sıkışıklığı sürücüleri ve ekonomiyi zorluyor

Merkezi Cenevre'de bulunan ve güvenli mesajlaşma alanında dünya çapında tanınan teknoloji şirketi Proton, İsviçre'deki yatırımlarını durdurma kararı aldı. Şirketin CEO’su Andy Yen, İsviçre'nin "gözetim toplumuna dönüşmekte" olduğunu belirterek bu kararı kamuoyuna duyurdu.

Gizliliğin sonu mu geliyor?

Yaptığı açıklamada Yen, yeni düzenlemelerle kullanıcı gizliliğinin ciddi biçimde tehdit altında olduğunu ifade etti.Sorun: Yeni İletişim Gözetim KurallarıProton’un tepkisinin merkezinde, İsviçre’de yürürlüğe girmesi planlanan iki yeni yönetmelik yer alıyor. Bu düzenlemeler, uçtan uca şifreleme kullanan mesajlaşma servislerini —Proton ve Whatsapp dahil— kullanıcı verilerini toplama ve gerektiğinde yetkililere iletme yükümlülüğü altına sokuyor. Şirketin temel felsefesi olan dijital mahremiyetin bu şekilde zedelenmesi, yöneticilere göre kabul edilemez.“Google'dan Daha Az Güvenli Hale Geleceğiz”Andy Yen, yapılacak düzenlemeler sonucunda Proton’un İsviçre'deki hizmetlerinin Google'dan bile daha az özel olabileceğine dikkat çekti. Yen, hükümetten endişelere yönelik net bir garanti alamadıklarını, bu nedenle yeni yatırımları İsviçre dışında yapma kararı aldıklarını söyledi. Yapay zekâ için kurulacak veri merkezlerinin gizlilik açısından son derece hassas olduğunu vurgulayan Proton CEO’su, “Artık fiziksel altyapımızı başka ülkelere taşımalıyız” dedi.Siyaset Cephesinden Eleştiri: Yöntem YanlışProton’un tepkisi siyasette de yankı buldu. İsviçre Ulusal Meclisi Milletvekili Samuel Bendahan (PS/VD), hükümetin kararına yönelik eleştirileri paylaşsa da şirketin yaklaşımını demokratik açıdan sorunlu buldu. “Bir şirketin parayla siyasi kararları yönlendirmeye çalışmasını doğru bulmuyorum. İsviçre halkı ikna edilmelidir, tehdit edilmemeli,” ifadelerini kullandı.Bendahan, kişisel verilerin korunması ve devlet gözetiminin sınırlandırılması konularında açık tartışmalar yapılması gerektiğini vurguladı. Ancak ekonomik özgürlük bahanesiyle siyaset üzerinde baskı kurulmasının, “demokrasinin gerçek maliyeti” olacağını da sözlerine ekledi.

Proton, İsviçre'deki yatırımlarını durduruyor

İsviçre iş hukukuna göre, bir çalışan tatil döneminde hastalanır veya kaza geçirirse, ve bu durum dinlenmesini engelleyecek kadar ciddiyse, tatil günlerini geri alma hakkına sahip. Ancak bu hak belirli koşullara bağlı.

 İsviçre hukukuna göre koşullar neler?

Hafif bir rahatsızlık (örneğin nezle, hafif mide bozukluğu veya güneş yanığı) bu hak için yeterli değildir. Buna karşılık, hastaneye yatış, karantina, ciddi depresyon veya tamamen yatakta geçirilmesi gereken rahatsızlıklar geçerli kabul edilir. Uzman Marianne Favre Moreillon’a göre, “kişinin birkaç gün boyunca gerçekten dinlenemeyecek durumda olması gerekir.”Örnek: Burkulmuş bir ayak bileği, tatilin türüne göre değerlendirilebilir. Deniz kenarında ya da bir dağ evinde dinleniyorsa büyük sorun olmayabilir. Ancak yürüyüş (trekking) tatilinde bu durum, tatilin keyfini tamamen engelleyeceğinden, tatil günü iadesi için gerekçe sayılabilir.Yasal çerçeve ve uygulama İsviçre yasası yalnızca "dinlenme hakkından" söz eder. Dolayısıyla tatil günlerinin iade edilip edilmeyeceği hukuki yorum ve yargı kararlarına dayanır. Durumun ciddiyeti ve süresi bu değerlendirmede belirleyicidir.İşvereni derhal bilgilendirmek şart Tatil sırasında ciddi şekilde hastalanan çalışanın, işverenini mümkün olan en kısa sürede bilgilendirmesi ve bir doktor raporu ile durumu belgeleyebilmesi gerekir. Bu raporda, çalışanın birkaç gün boyunca dinlenemeyecek durumda olduğu açıkça belirtilmelidir.Tatil günlerinin kullanımı Kural olarak, geri kazanılan tatil günleri aynı yıl içinde ya da en geç beş yıl içinde kullanılmalıdır.Yetkililer son olarak şunu vurguluyor: “Çalışan gerçekten kötü durumdaysa öncelikle sağlığına kavuşmalı. Tatilini daha sonra yapabilir.”

Tatil sırasında hastalanırsanız tatil günlerinizi geri alabilir misiniz?

Luzern'de faaliyet gösteren bir seyahat acentesinin, Balkan kökenli bir suç örgütüne ait uyuşturucu gelirlerini aklamak için kullanıldığı ortaya çıktı. İsviçre ve Arnavutluk'ta düzenlenen operasyonlarda çok sayıda şüpheli gözaltına alındı.

Uyuşturucu çetesine yataklık

İsviçre Federal Savcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında, geçen yıl eylül ayında altı kişi gözaltına alındı. Tutuklananlar arasında örgütün İsviçre’deki yöneticisi olduğu öne sürülen kişiyle birlikte, Luzern’deki seyahat acentesinin sahibi ve iki oğlu da yer alıyor. Acentenin ayrıca Basel ve Kosova'da da şubeleri bulunduğu bildirildi.İsviçre makamlarının iş birliğiyle hareket eden Arnavutluk'un yolsuzluk ve organize suçlarla mücadele kurumu SPAK, kısa süre önce Arnavutluk'ta da iki kişiyi tutukladı. Yetkililer, zanlıların İsviçre ve Arnavutluk arasında yasa dışı bir para transfer ağı oluşturduklarını belirtti. Yapılan açıklamalara göre, bu sistem üzerinden kokain ticaretinden elde edilen milyonlarca euro tutarındaki para, Luzern’den Tiran’a taşındı.Söz konusu suç ağı, İsviçre'de elde edilen uyuşturucu gelirlerini önce Luzern’deki iş ortaklarına teslim ediyor, ardından paranın alıcı bilgileri Arnavutluk’taki bağlantılara iletiliyordu. Bu kişiler de belirtilen tutarı Tiran’daki kişilere elden teslim ediyordu. Arnavutluklu yetkililer, bu sistemin organize ve sistematik şekilde yürütüldüğünü, çok sayıda kişinin sürece dahil olduğunu kaydetti.Gözaltına alınan bazı şüpheliler, tutukluluk hallerine itiraz ederek serbest bırakılmak için hukuki girişimlerde bulundu. Ancak soruşturma halen devam ettiği için İsviçre Federal Savcılığı detaylı açıklama yapmaktan kaçınıyor. Sadece Arnavutluk makamlarıyla iş birliği içinde olunduğu doğrulandı.Söz konusu olay, İsviçre’de uyuşturucu gelirlerinin aklanmasında ticari işletmelerin nasıl kullanıldığına dair dikkat çekici bir örnek olarak değerlendiriliyor. Zanlıların tamamı için yargı süreci tamamlanana kadar masumiyet karinesi geçerli olmaya devam ediyor.

Kara para aklayan seyahat acentesine polis baskını

İsviçre’de otoyol genişletme projeleri referandumda reddedilmesine rağmen, muhafazakâr siyasi ittifaklar bazı tünel projelerini yeniden gündeme getiriyor. Federal Konsey üyesi Albert Rösti destek sinyali veriyor.

Yeni tünel talepleri gündemde

İsviçre halkı 2024 Kasım ayında yapılan referandumda otoyol genişletme paketini reddetmişti. Ancak aradan bir yıl bile geçmeden, FDP, SVP ve Die Mitte partilerinden oluşan bir sağ ittifak, özellikle Doğu İsviçre’de bazı projelerin yeniden değerlendirilmesini istiyor. En çok öne çıkan talepler ise St. Gallen'deki Rosenberg Tüneli ve Schaffhausen'deki Fäsenstaub Tüneline ek tüp inşa edilmesi.<h3>Rosenberg Tüneli Yıprandı, Üçüncü Tüp Gündemde</h3>St. Gallen otoyol hattındaki Rosenberg Tüneli hâlihazırda gece çalışmalarında yenileniyor. Ancak uzun vadede daha büyük bir tadilat gerekeceği öngörülüyor. Tünel kapandığında şehir içi trafiğin felç olacağını söyleyen FDP Kantonu Milletvekili Oskar Seger, üçüncü bir tüp inşa edilmesini şart görüyor:“Günde yaklaşık 40.000 araç şehir içine yönlenecek. Bu hem halk hem de ekonomi için kabul edilemez.”<h3>Beş Kantondan Standesinitiative (Bölgesel Teklif)</h3>FDP, SVP ve Die Mitte partileri, St. Gallen’e ek olarak Thurgau, Schaffhausen ve Appenzell kantonlarında da girişim başlattı. Birçok kanton meclisi talepleri federal parlamentoya iletti bile. Basel Ticaret Odası ise Rheintunnel için benzer bir teklif üzerinde çalışıyor.<h3>Sol Partilerden Sert Tepki</h3>Yeşiller Partisi Meclis Grup Başkanı Aline Trede, daha fazla yol ve tünelin trafiği azaltmadığını, aksine artırdığını belirtti:“Daha fazla yol, daha fazla trafik getirir. Halk projeleri reddetti, bunu başka yollarla dayatmak demokratik açıdan sorunludur.”<h3>Federal Konsey’den Destek: Rösti Yeniden İnceleme Sinyali Verdi</h3>Ulaştırma Bakanı Albert Rösti, özellikle St. Gallen, Schaffhausen ve Basel projelerinin yeniden gözden geçirilebileceğini açıkladı. Rösti’ye göre:“Tünel projeleri genellikle var olan altyapının dayanıklılığını artırmak için yapılır. Engelleri azaltmak için değerlendirme yapacağız.”<h3>Zorluk: Diğer Bölgelerin İkna Edilmesi</h3>Sadece Doğu İsviçre’yi kapsayan bir otoyol paketi, ülke genelinde siyasi destek bulmakta zorlanabilir. Federal hükümet bu nedenle karayolu projelerini demiryolu yatırımlarıyla birlikte sunmayı planlıyor. Bu strateji, sonbaharda sonuçlanacak geniş çaplı bir değerlendirmeyle şekillenecek.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/7b9bcd79730d36bef65fd8306.jpg" width="1024" height="576"></figure><h3>Grafik: Otoyol Genişletme Tartışmasının Politik Dağılımı</h3><figure class="table"><table><thead><tr><th>Parti/Grup</th><th>Tutum</th></tr></thead><tbody><tr><td>FDP</td><td>Genişletmeden yana</td></tr><tr><td>SVP</td><td>Genişletmeden yana</td></tr><tr><td>Die Mitte</td><td>Seçici destek</td></tr><tr><td>Yeşiller (Grüne)</td><td>Kesin karşı</td></tr><tr><td>SP (Sosyal Demokratlar)</td><td>Çoğunlukla karşı</td></tr><tr><td>Federal Konsey</td><td>Bazı projelere yeniden bakılabilir</td></tr></tbody></table></figure><h3>Genişletme Tartışması Sürüyor</h3>İsviçre'de otoyol genişletme tartışması bitmiş değil. Projeler halktan onay almasa da, siyasi ittifaklar ve bölgesel girişimler süreci canlı tutuyor. Nihai kararı yeniden halk mı verecek, yoksa parlamento bir yol mu bulacak, önümüzdeki aylar bunu gösterecek.

Halk otoyol genişletme projelerine "Hayır" demişti, muhafazakârlar Israrcı

İsviçre'de yaşlı vatandaşları hedef alan 30'dan fazla torun tuzağı (Enkeltrick) vakasına karıştığı iddia edilen 38 yaşındaki bir adam, Aargau kantonunda gasp ve dolandırıcılık suçlamalarıyla yargılanıyor. 

3.5 yıl hapis talebi

Aargau Savcılığı, zanlıyı Bezirksgericht Aarau (Aarau Bölge Mahkemesi)’nde dava ettiğini açıkladı.<h3>“Torunum zor durumda” yalanıyla kandırdılar</h3>Suçlamaya göre, zanlı uzun yıllar boyunca faaliyet gösteren ve yaşlı insanları hedef alan uluslararası bir suç örgütünün önde gelen isimlerinden biri. Dolandırıcılar, kurbanlarını telefonla arayarak kendilerini torun veya akraba olarak tanıtıyor, acil bir durumda olduklarını öne sürüyor ve para ya da değerli eşyalar talep ediyorlardı.<h3>Polonya merkezli, İsviçre’ye uzanan bir ağ</h3>2012–2016 yılları arasında işlenen suçlar Polonya’dan yönetildi. 32 vakanın 11’inde kurbanlar gerçekten nakit para ve değerli takılar teslim etti. Toplam zarar 1 milyon İsviçre Frangı olarak kayıtlara geçti.Zanlının, bu yöntemle dolandırıcılığı başlatan kişilerden biri olduğu belirtiliyor. Almanya'da benzer suçlardan mahkûm olmuş, cezasını tamamladıktan sonra Mayıs 2025’te İsviçre’ye iade edilmişti.<h3>Savcılıktan 3 yıl 6 ay hapis talebi</h3>Zanlı, İsviçre'deki suçlar için “gewerbsmässiger Betrug” (ticari amaçlı dolandırıcılık) ile suçlanıyor. Savcılık, 3 yıl 6 ay hapis cezası verilmesini talep etti. Ancak, İsviçre yasaları gereği suçluluğu mahkeme tarafından kanıtlanana kadar masum sayılıyor.<h3>Arka Plan: Yaşlılar Hedefte</h3>Bu tür dolandırıcılıkların özellikle yaşlı bireyleri hedef aldığı ve son yıllarda artış gösterdiği biliniyor. Yetkililer, halkı bilinmeyen numaralardan gelen aramalara karşı dikkatli olmaları konusunda uyarıyor.

Yaşlıları hedef alan dolandırıcı Aargau’da hakim karşısında

Avrupa Birliği, uzun süredir üzerinde çalıştığı elektronik giriş-çıkış sistemi’ni (Entry/Exit System – EES) 12 Ekim 2025 itibarıyla kademeli olarak devreye sokacağını açıkladı.

Yolcuları neler bekliyor?

AB Komisyonu’ndan yapılan duyuruya göre, sistem altı aylık bir geçiş süreciyle tüm sınır geçiş noktalarında tam anlamıyla işler hale getirilecek.Yeni sistemin amacı, Schengen Bölgesi’ne giriş yapan AB vatandaşı olmayan yolcuların hareketlerini dijital ortamda takip etmek. EES, bu kişilerin pasaport bilgileri, parmak izleri, yüz taramaları ve giriş-çıkış tarihlerini elektronik olarak kaydedecek. Böylece, 90 günlük yasal kalış süresinin aşımı kolaylıkla tespit edilebilecek ve düzensiz giriş çıkışlarla daha etkin mücadele edilebilecek.AB Komisyonu’nun Teknolojik Egemenlik, Güvenlik ve Demokrasi’den Sorumlu Başkan Yardımcısı Henna Virkkunen, “Bu adım, Avrupa’yı dünyanın en gelişmiş seyahat merkezlerinden biri yapma hedefimize bir adım daha yaklaştırıyor,” açıklamasında bulundu. Virkkunen, sistemin güvenli, verimli ve yolcu dostu olması için ulaşım sektörü ve üye ülkelerle yakın iş birliği içinde çalışıldığını vurguladı.Yeni sistemle birlikte, AB dışından gelen ziyaretçiler, her sınır geçişinde pasaport ya da seyahat belgelerini self-servis kiosklar aracılığıyla taratmak zorunda kalacak. AB vatandaşları, oturma izni sahipleri ve uzun süreli vizeliler ise sistemin dışında tutulacak.İlk kayıt işlemi sırasında ziyaretçilerin biyometrik verileri (yüz ve parmak izi) ile seyahat bilgileri alınacak. Bu veriler üç yıl boyunca sistemde saklanacak ve kişi tekrar giriş yaptığında, verilerle eşleştirme gerçekleştirilecek.<h3>Yoğunluk ve Gecikme Endişesi</h3>Yolcuların en büyük merak konusu, bu dijital sistemin özellikle havaalanları, kara sınırları ve limanlar gibi yoğun geçiş noktalarında kuyruklara ve gecikmelere yol açıp açmayacağı. Bu noktada AB yetkilileri, sistemin sorunsuz ve etkili şekilde uygulanabilmesi için bilgilendirme kampanyaları ve farkındalık çalışmaları yapılacağını, üye ülkelerle iş birliğinin süreceğini belirtti.<h3>Eurostar gecikmelere karşı önlem alıyor</h3>Fransa ile İngiltere arasında Manş Tüneli üzerinden tren seferleri gerçekleştiren Eurostar, sistemin uygulamaya geçmesiyle yaşanabilecek gecikelere karşı hazırlıklarını sürdürüyor. Özellikle Londra St Pancras istasyonu gibi kapasitesi sınırlı noktalarda, yolcuların trenlerine yarım saat erken alınması planlanıyor. Ayrıca sınır güvenliği personeli iki katına çıkarılıyor; mevcut 24 kioska ek olarak 49 yeni self-servis cihazı kurulacak. Bu yeni cihazlar istasyonun farklı bölümlerine yerleştirilecek ve özel eğitimli görevlilerce yönetilecek.<h3>EES’in ardından ETIAS uygulamaya girecek</h3>Yeni giriş-çıkış sisteminin ardından, 2026 yılının sonlarına doğru Avrupa Seyahat Bilgi ve Yetkilendirme Sistemi (ETIAS) devreye girecek. Ancak sistemin zorunlu hale gelmesi 2027'yi bulacak. Bu uygulamayla, vizesiz AB dışı ülkelerden gelen yolcuların Schengen bölgesine giriş yapmadan önce çevrimiçi başvuru yapması ve 20 euro ücret ödemesi gerekecek. Elde edilen izin, dijital olarak pasaportla eşleştirilecek ve 3 yıl boyunca geçerli olacak. 18 yaş altı ve 70 yaş üstü kişiler ise ücret ödemeden başvuru yapmak zorunda kalacak.<h3>AB’nin hedefi daha güvenli ve etkin sınır yönetimi</h3>AB Komisyonu, EES’in yürürlüğe girmesiyle birlikte, Birliğin daha güvenli ve verimli bir sınır yönetimi sistemi kurma yolunda büyük bir adım attığını vurguluyor. Yeni sistemin sınır görevlileri, yolcular ve ulaşım şirketlerinin işleyişine kolaylık sağlayacak şekilde kademeli olarak uygulanacağı belirtiliyor.EES sayesinde AB, hem yasa dışı girişlerle mücadelede etkinlik sağlayacak hem de seyahat güvenliğini artıracak. Sistem tamamlandığında, Schengen bölgesine giriş yapan üçüncü ülke vatandaşları, gelişmiş biyometrik kontrol ve dijital izleme sayesinde daha düzenli ve şeffaf bir sürece tabi tutulacak.

Schengen sınırlarında yeni dijital dönem başlıyor

Toprak kaymaları, sel suları ve kaya düşmeleri trenler için ciddi tehlikeler oluşturabiliyor. İsviçre’de hem insanlar hem de makineler bu tür felaketleri önlemek için birlikte çalışıyor.

Orman, tel ve teknoloji...

Geçtiğimiz günlerde Almanya’nın Baden-Württemberg eyaletinde yaşanan tren kazasında üç kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı. Yetkililere göre, kazaya şiddetli yağış sonrası meydana gelen heyelan neden oldu.İsviçre’de doğa kaynaklı son büyük tren kazası 11 yıl önce Graubünden kantonundaki Tiefencastel’de meydana gelmişti. Rhaetische Bahn’a ait bir tren raydan çıkmış, bazı yolcular yaralanmış, bir kişi hayatını kaybetmişti.Lötschberg örneği: İnsan ve teknoloji işbirliğiLötschberg güzergâhı, doğa felaketlerine karşı alınan önlemlerin nasıl işlediğini gösteren iyi bir örnek. Wallis’teki dik yamaçlarda koruyucu ormanların bakımı, demiryolu güvenliğinin ilk adımı. Ancak bu sadece bir parça.BLS için çalışan ve 20 yılı aşkın tecrübeye sahip ormancı Ferdi Pfammatter, demiryolu inşasından hemen sonra taş düşmelerine karşı koruyucu yapılar inşa edilmeye başlandığını söylüyor. Bu yapılar arasında çelik ağlar, barajlar ve ince tellerle izlenen çitler bulunuyor. Bu tellerin bazıları elektrikli ve düzenli olarak kontrol edilmesi gerekiyor.Erken uyarı sistemleri devredeBu hassas tellerde bir kopma ya da sarsıntı algılandığında sistem hemen alarm veriyor. Bu durum ilgili bölgedeki tren akımını otomatik olarak kesiyor ve makinistlere azami 40 km/s hızla, görüşe göre ilerleme talimatı veriliyor.Spiez'deki işletme merkezi birkaç saniye içinde uyarılıyor. Burada görevli Martin Wyss, olay anında müdahale eden ekipleri koordine ediyor: "İlgili personel çağrılır, tren trafiği durdurulur ve olay yerine doğru kişilerin yönlendirilmesi sağlanır."Kritik bölgeler biliniyorLötschberg-Basis-Tüneli dâhil her hat izleniyor. Ancak tüm önlemlere rağmen sıfır risk mümkün değil. Wyss şöyle diyor: “Soru şu: Hangi önlemlerle bu tür kazaların yaşanması mümkün olduğunca önlenebilir?”Bu noktada insan faktörü çok önemli. Kritik bölgeler, deneyimle, düzenli denetimle ve günlük bakım çalışmalarıyla belirleniyor. Doğa tehlikelerine karşı alınan bu kapsamlı önlemler, insan ve teknolojinin uyumlu çalışması sayesinde başarıya ulaşıyor.

İsviçre demiryolları doğal felaketlere karşı nasıl korunuyor?

Federal Spor Dairesi’nin (Baspo) kulüpler ve Pfadi gibi organizasyonlara yönelik J+S (Gençlik ve Spor) desteklerini azaltmak istemesi, parlamentoda sert eleştirilere yol açtı. Siyasi yelpazenin her kesiminden siyasetçiler, daireyi yanlış karar almakla suçladı. Baspo ise kendini savundu.

Bütçe kesintilerine parlamento tepkili

"Daha az destek, daha az sağlıklı çocuk"SP Ulusal Meclis Üyesi Andrea Zryd, "Burada tasarruf yaparsak daha az sağlıklı, daha az hareket eden ve daha az entegre olan çocuklarımız olur" diyerek karara karşı çıktı. FDP’li Peter Schilliger ise kulüplerin cezalandırıldığını savundu: "Oysa bu kulüpler topluma büyük katkı sağlıyor."Kendi başarısının kurbanıÇocuk ve gençlere yönelik spor teşvik programı, federal hükümetin önem verdiği bir konu. Ancak şimdi, Pfadi gibi organizasyonlara yapılan kişi başı desteklerde %20’lik kesintiye gidiliyor. Bunun gerekçesi, desteklenen çocuk sayısının artması ancak programın bütçesinin aynı kalması.Baspo Gençlik ve Yetişkin Sporları Başkanı Pierre-André Weber, “Aynı bütçeyle daha fazla kişiye destek vermek zorundayız. Bu da kişi başı katkının azalması anlamına geliyor” açıklamasında bulundu.Parlamentodan EleştiriSVP’li Lars Guggisberg, Baspo’nun bu durumu öngörmesi gerektiğini söyledi. SP’li Zryd ise “Baspo, Parlamento’yu, Spor Grubu’nu ve Mali Komisyonu çok daha önce bilgilendirmeliydi ve ek bütçe talebinde bulunmalıydı” dedi. FDP’li Schilliger de bu ihmali eleştirdi.Baspo ise kendini savundu: “Spor alanında 18 milyon frank tasarruf etmemiz gerekiyor. Bu şartlarda Parlamento’dan ek kredi istememiz söz konusu olamaz” dedi Weber. Parlamento’nun farklı tasarruf öncelikleri belirlemesi gerektiğini vurguladı.SVP: Kantonlar da katkıda bulunsunSVP’ye göre çözüm, kantonların da bu programa finansal katkı sunması. Guggisberg: “Gençlik ve Spor, federal hükümet ile kantonların ortak sorumluluğudur. Bu nedenle kantonlar da belli oranda mali katkı sağlamalıdır” dedi.SP’li Zryd ise bu fikre karşı: “Bu İsviçre’nin ulusal bir ürünüdür. Kantonlar zaten spora destek veriyor, daha fazla yüklenmek adil olmaz” ifadelerini kullandı. Sol kesim, tasarruflara rağmen spor teşvik programına daha fazla bütçe ayrılmasını savunuyor.Kulüpler umutlu olabilirParlamentoda J+S ödeneklerinin kesilmemesi gerektiği konusunda geniş bir mutabakat var. Ancak bu nasıl sağlanacağı henüz belirsiz.

Spor kulüplerine yapılan yardımlar kısıtlanıyor mu?

Almanya'nın Nürnberg kentindeki hayvanat bahçesi, giderek kalabalıklaşan babun grubuna yeterli yaşam alanı sağlanamadığı gerekçesiyle 12 babunu öldürdüğünü açıkladı.

Hayvanat bahçesi katliamı

Bu karar, hayvan hakları savunucularının tepkilerine ve protestolarına rağmen uygulandı.Hayvanat bahçesi yönetimi, Şubat 2024’te kapasite yetersizliği nedeniyle bazı babunların öldürülebileceğini kamuoyuyla paylaşmıştı.Yetkililer, hayvanların başka hayvanat bahçelerine gönderilmesi için gelen teklifleri değerlendirdiklerini, ancak bu girişimlerin sonuçsuz kaldığını ifade etti.Plan, çeşitli hayvan hakları örgütleri tarafından sert şekilde eleştirildi ve hayvanat bahçesi önünde protesto gösterileri düzenlendi. Geçtiğimiz pazartesi günü yapılan açıklamada, yetkililer artık öldürme hazırlıklarına başlamak zorunda olduklarını belirtti.Salı sabahı, tesisin “operasyonel nedenlerle” kapalı olacağı duyuruldu. Aynı gün öğleden sonra ise yedi hayvan hakları aktivistinin hayvanat bahçesi sınırını aşarak içeri girdiği, içlerinden bir kadının kendini yere yapıştırdığı ve tüm grubun kısa sürede gözaltına alındığı bildirildi.Aynı günün ilerleyen saatlerinde hayvanat bahçesi yönetimi, 12 babunun öldürüldüğünü duyurdu. Müdür yardımcısı Jörg Beckmann, seçilen babunların hamile olmadığını ve herhangi bir bilimsel araştırmada yer almadığını, hayvanların ateşli silah kullanılarak öldürüldüğünü söyledi.Hayvanların bedenlerinden alınan örneklerin bilimsel amaçla kullanılacağı ve daha sonra cesetlerin yırtıcı hayvanlara yem olarak verileceği açıklandı.Hayvanat bahçesi müdürü Dag Encke, düzenlediği basın toplantısında bu kararın uzun süren değerlendirmeler sonucunda alındığını belirtti. Encke, mevcut kapasitenin üzerinde kalan hayvan sayısının, koruma yasaları ile uyumsuz bir ortam yarattığını ve sağlıklı bir popülasyon sürdürülebilmesi için bu adımın kaçınılmaz olduğunu savundu.Hayvan hakları örgütleri ise karara sert tepki göstererek, hayvanat bahçesi yönetimi hakkında yasal işlem başlattıklarını duyurdu. Gruplar, öldürme kararının hayvanları korumaya yönelik yasalara aykırı olduğunu ve üreme yönetiminin başarısız olduğunu vurguladı.Pro Wildlife sözcüsü Laura Zodrow, yaptığı açıklamada, "Bu ölümler önlenebilirdi ve bizim görüşümüze göre yasa dışıydı," dedi.Gine babunlarının sayısı hayvanat bahçesinde 43’e ulaşmıştı. Ancak 2009’da açılan ve sadece 25 yetişkin ile yavru babun için tasarlanan alan, bu sayı karşısında yetersiz kaldı ve gruptaki çatışmalar arttı.Hayvanat bahçesi, geçmişte sorunu çözmek için çeşitli girişimlerde bulunduğunu, 2011’den itibaren 16 babunun Paris ve Çin’deki hayvanat bahçelerine gönderildiğini belirtti. Ancak bu tesisler ve daha önce babun gönderilen İspanya’daki merkez artık yeni hayvan kabul edemiyordu.Hayvanlara doğum kontrolü uygulanması da denendi ancak beklenen başarı elde edilemeyince bu yöntem terk edildi.Avrupa genelinde, hayvanat bahçelerinde çeşitli nedenlerle hayvanların ötanazi edilmesi zaman zaman başvurulan bir yöntem olsa da bazı olaylar kamuoyunda büyük tepki toplamıştı. Örneğin 2014’te Kopenhag Hayvanat Bahçesi’nde iki yaşındaki sağlıklı bir zürafanın öldürülüp çocukların gözü önünde parçalara ayrılması ve aslanlara verilmesi büyük infial yaratmıştı.

Nürnberg Hayvanat Bahçesi'nde 'yer yok' diye babunlar öldürüldü

Zürih’teki Hoflabor, doğaya uyumlu “mozaik tarım” yöntemiyle sürdürülebilir tarımın izini sürüyor. Giderek azalan toprak verimliliği, iklim değişikliği ve yoğun pestisit kullanımı, günümüz tarımının en büyük sorunları arasında yer alıyor. 

İsviçre tarımında devrim

İsviçre’nin Mönchaltorf (ZH) kasabasında kurulan Hoflabor adlı girişim ise bu sorunlara farklı bir yaklaşım getiriyor. Kurucularından Matthias Hollenstein ve Petrissa Eckle, tarımda kimyasal kullanmadan üretim yapılabileceğini göstermek istiyor.<h3>Mozaik gibi tarlalar: 1000 farklı şerit, 200'den fazla ürün</h3>Geleneksel tarım alanlarının aksine Hoflabor’un tarlaları, 1.77 metre genişliğinde dar şeritlere ayrılmış durumda. Bu dar şeritlerde toplam 200'ün üzerinde sebze ve tahıl türü yetiştiriliyor. Yukarıdan bakıldığında, tarla adeta bir mozaik görünümü sunuyor. Bu yapı, biyoçeşitliliği artırarak toprağın hem üstünde hem de altında yaşamın devamını sağlıyor.&nbsp;“Doğal çeşitlilik sayesinde ne pestisite ne de gübreye ihtiyaç duyuyoruz. Doğa kendi dengesini kuruyor.” — Matthias Hollenstein, Hoflabor Kurucu Ortağı<h3>El emeğini azaltan makineler geliştiriliyor</h3>Projede en büyük zorluklardan biri, iş gücünü sınırlamak. Bu nedenle mekanizasyon ön planda. Petrissa Eckle, makineleri kendilerinin geliştirdiğini ve mümkün olduğunca az elle müdahale gerektiren sistemler kurduklarını belirtiyor. Örneğin, “ara şerit biçme makinesi”, sebze şeritleri arasında yetişen yabani otları biçerek bu bitkileri toprağı örten ve koruyan bir tabaka (malç) haline getiriyor.“Her bitkinin bir amacı vardır. Biz buna ‘yabani ot’ değil, ‘yardımcı ot’ diyoruz.” — Matthias Hollenstein<h3>Bilim dünyasının ilgisi büyük</h3>ETH Zürih Tarım Bilimleri Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Nina Buchmann, Hoflabor’un yalnızca çevresel değil, ekonomik ve toplumsal boyutları da göz önüne alarak geliştirdiği modeli ilgiyle takip ettiklerini belirtiyor.“Tarımın karşı karşıya olduğu büyük zorluklar göz önüne alındığında, uygulanabilir her yeni fikir değerlendirilmelidir.”Hoflabor’un halihazırda 20 hektarlık alanı, İsviçre’deki ortalama bir çiftlik büyüklüğüne denk geliyor. Bu da modelin geniş çaplı uygulamalara uygun olabileceği anlamına geliyor.<h3>Geleceğe Açılan Kapı</h3>2021’den bu yana yürütülen proje, şu anda Adliswil ZH'de ikinci bir alanda da faaliyet gösteriyor. Üç yıl daha fonlanan Hoflabor, şimdi başka çiftliklerle iş birliği yaparak yöntemlerini yaygınlaştırmayı hedefliyor. Çevredeki çiftliklerle ekipman paylaşımı yapılıyor ve tarım okulları ile profesyonel ziyaretçilere açık eğitim turları düzenleniyor.Ancak modelin tamamen oturması için hâlâ zamana ihtiyaç olduğu belirtiliyor.

Kimyasalsız üretim: Mozaik tarım ile geleceğin toprağı şekilleniyor

6 Şubat depremlerinin ardından Türkiye’deki eğitime destek olmak isteyen altı genç, İsviçre’nin Cenevre kentinden anlamlı bir dayanışma mesajı verdi. Lise öğrencileri, kolektif bir çalışmayla “Future for Türkiye” adlı sosyal sorumluluk projesini hayata geçirerek, Malatya’nın Arguvan ilçesinde modern bir etüt merkezinin temelini attılar.

İlham verici bir örnek

Ela Avcıoğlu, Deniz Altaş, Anna Theilgaard-Badger, Kaan Karaca, George Konialidis ve Leon Kurdoğlu isimli altı öğrenci, ortak bir iradeyle hareket ederek güçlerini birleştirdi. Projeyi birlikte tasarladılar, bağış kampanyasını birlikte yürüttüler ve projeyi gerçekleştirmek icin umutlarını yitirmeden yılmadan çalıştılar.Birlikte Başardılar, Birlikte Umut OldularKampanya sonucunda toplanan bağışlarla, Malatya’nın Arguvan ilçesinde beş derslikli, çağdaş bir etüt merkezi kurulması için somut adımlar atıldı. Proje, Arguvan Belediyesi ve Arguvan ve Köyleri Eğitim Kültür Vakfı iş birliğiyle yürütülüyor.İsviçre’nin Cenevre kentinde yaşayan ve “Future for Türkiye” eğitime destek projesini başlatan altı genç, okullarında düzenledikleri voleybol turnuvası, film gösterimi gibi çeşitli bağış etkinliklerinin yanı sıra kamu ve özel kuruluşlarla iş birliği yaparak, “Yeşil Bina” niteliği taşıyan ve tam donanımlı bir eğitim ortamı sunacak bir etüt merkezi için kaynak oluşturdu. Bu süreçte gençler, bireysel çabalarıyla geniş bir uluslararası destek ağı kurdu. İsviçre-Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası, Cenevre Başkonsolosluğu ve Birleşmiş Milletler Türkiye Daimî Temsilciliği nezdinde yaptıkları sunumlarla farklı sektörlerden kurumların desteğine ulaştılar. Lojistik desteğin yanı sıra kırtasiye malzemeleri, teknolojik ekipman, 1500 İngilizce kitap ve çeşitli yayınların bağışlanmasını sağladılar. Online platform üzerinden yürüttükleri kampanya ile bağış sürecini şeffaf bir şekilde yönettiler. Etüt merkezinin mimari proje süreçleri ise Arguvan Belediyesi’nin teknik ekipleri ve projeye gönüllü katkı sağlayan POM Mimarlık ekibi tarafından yürütüldü.Online olarak <a href="https://secure.givelively.org/donate/bridge-to-turkiye/join-youth-group-s-fundraisers/deniz-altas">Bridge to Türkiye Fund</a> (BTF) üzerinden yürüttükleri kampanya ile bağış sürecini şeffaf bir şekilde yönettiler.Projeyi kolektif bir bilinçle üstlenen gençler, “Depremin en büyük etkilerinden biri çocukların ve gençlerin geleceği üzerindeydi. Biz de eğitime destek vererek bu geleceğe umut olmak istedik,” diyerek amaçlarını özetliyor. Ayrıca bu girişimin yurt dışında yaşayan diğer gençlere de ilham vermesini arzu ettiklerini belirtiyorlar: “Bizim gibi yurt dışında yaşayan gençlerin de harekete geçerek dayanışmanın bir parçası olabileceğini göstermek istiyoruz.”500 Metrekarelik Eğitim YuvasıEtüt merkezinin temel atma töreni 26 Temmuz 2025 tarihinde gerçekleşti. Yaklaşık 500 metrekarelik bir alanda inşa edilen merkezde, beş derslik, bir kütüphane, teknoloji sınıfı, ortak çalışma alanları ve açık etkinlik alanları yer alacak. Tesis tamamlandığında, bölgedeki çocuklar ve gençler için modern ve kapsayıcı bir öğrenme ortamı sunacak.Bu proje, hem kolektif genç inisiyatifin ilham verici bir örneği hem de İsviçre’den Türkiye’ye uzanan dostluk ve dayanışma köprüsünün somut bir simgesi olarak dikkat çekiyor.Fotoğraflar: Kay De Groot

Cenevreli altı lise öğrencisinden Arguvan’a dayanışma köprüsü

İsviçre Savunma, Sivil Koruma ve Spor Bakanlığı (VBS), halihazırda 106 tam zamanlı kadroyla kamuoyunu bilgilendirme faaliyetlerini sürdürüyor.

VBS eleştiri oklarının hedefinde

F-35 maliyet artışları, Ruag yolsuzluk skandalı ve teknik arızalarla gündeme gelen bakanlığın iletişim bütçesi, tasarruf çağrılarının yapıldığı bir dönemde hem sağ hem sol kesimden sert eleştiriler alıyor.<h3>Arka Plan: Skandallar, Harcamalar ve İmaj Onarma Çabası</h3>F-35 savaş uçaklarının alımındaki maliyet artışları, arızalı insansız hava araçları ve Ruag şirketindeki yolsuzluklar nedeniyle VBS son yıllarda sürekli kamuoyunun gündeminde yer aldı. Bu durum karşısında yeni Bakan Martin Pfister, departmanın kamuoyundaki güvenini yeniden inşa etmeyi hedefliyor. Bu amaçla, İsviçre federal yönetiminin en büyük iletişim ekibinden destek alıyor: Medya sözcüleri, iletişim uzmanları, tercümanlar ve basın danışmanlarından oluşan 106 kişilik tam zamanlı bir ekip görev başında.Bu kadronun yıllık maliyeti yaklaşık 24.5 milyon frank.<h3>Artan Tepkiler: “İletişimle Değil, Çözümle İlerlenir”</h3>SVP (İsviçre Halk Partisi) milletvekili Michael Götte, bakanlıkta iletişim için ayrılan kadroları eleştirerek şunları söyledi: “Bu şişkin medya kadroları buzdağının sadece görünen kısmı. Tüm federal yönetim aşırı büyümüş durumda. Ayrıca yıllık 675 milyon franklık danışmanlık harcamaları da var.”Benzer bir tepki de Merkez Parti milletvekili Reto Nause’den geldi: “Eğer bütçeyi mühimmat veya iletişim kadroları arasında paylaştırmamız gerekiyorsa, ben mühimmattan yana oy kullanırım.”SP (Sosyal Demokrat Parti) milletvekili Sarah Wyss ise “Kamuoyunu bilgilendirmek önemli ancak bu kadro artışı sorunları çözmüyor, sadece daha iyi sunulmasını sağlıyor. Bu yeterli değil.” ifadelerini kullandı.<h3>VBS: “Bu İhtiyaçtan Kaynaklanıyor”</h3>VBS basın ofisinden yapılan açıklamada, departmanın dokuz birim ve 12 binden fazla çalışanla federal yönetimin en büyük yapısı olduğu belirtildi. Ayrıca ordu gibi "özel iletişim ihtiyacı olan operasyonel bir birimi" barındırdığı vurgulandı.Departman, kamu iletişim faaliyetlerinin “etkili, uygun ve ekonomik” olmasına önem verdiklerini ve iletişimde sürekli tasarruf ve verimlilik yollarını araştırdıklarını açıkladı.<h3>Verimlilik ve Güven Arasında İletişim Dengesizliği</h3>Artan harcamalar ve büyüyen iletişim ekipleri, kamuoyunda ve parlamentoda tepki çekmeye devam ediyor. Savunma harcamalarının artırılması gerektiği sık sık vurgulanırken, bu durumun vatandaşlara daha iyi anlatılması gerektiği de savunuluyor. Ancak mevcut tablo, bu iletişimin kendisinin artık bir tartışma konusu haline geldiğini gösteriyor.

Savunma Bakanlığı iletişim ordusu eleştirilere rağmen büyüyor

İsviçre’de rüzgar enerjisinin önemi giderek artıyor. Ancak rüzgar türbinleri kurmak, ülkede büyük tartışmalar yaratıyor. Bu nedenle araştırmacılar, halkın bu tür projeleri daha fazla kabul etmesini sağlamanın yollarını inceliyor.

Rüzgar hissesi dönemi başlıyor

Rüzgar enerjisinin, güneş ve hidroelektrik gibi kaynaklarla birlikte enerji dönüşümüne katkı sağlaması bekleniyor. İsviçre’de elektrik üretiminin şu anda yalnızca %1’inden azı rüzgar enerjisinden geliyor. Ancak federal hükümetin hedefi, bu oranı 2030 yılına kadar %4’e çıkarmak.<h3>Yüksek Türbinlere Direniş</h3>Rüzgar enerjisinin yaygınlaştırılmasında zorluklar yaşanıyor. Türbinlerin kurulumuna, çevrede yaşayan halk, belediyeler ve çevreciler sıklıkla itiraz ediyor. Doğa Koruma ve Demokrasi Derneği'nden Elias Vogt, İsviçre’ye kurulması planlanan 280 metre yüksekliğindeki türbinlere karşı uyarıyor: “Bunlar İsviçre'deki en büyük türbinler olurdu. Ülkemiz için hayal edilemeyecek kadar büyük. Bu da doğal olarak birçok duyguyu harekete geçiriyor.”Bu nedenle dernek, iki halk inisiyatifi başlattı. İlk inisiyatif, rüzgar parklarının kurulacağı yalnızca ana belediyenin değil, komşu belediyelerin de söz hakkı olmasını talep ediyor. İkincisi ise ormanlık alanlarda türbin kurulabilmesi için ağaç kesimini yasaklamayı amaçlıyor.<h3>Finansal Katılım Kabulü Artırabilir Mi?</h3>St. Gallen Üniversitesi’nden Profesör Rolf Wüstenhagen, yıllardır halkın finansal katılımının rüzgar enerjisi projelerine olan kabulü artırıp artırmadığını araştırıyor. Hidroelektrik örneğinden yola çıkarak, “su payı” sisteminin halkın projelere olumlu yaklaşmasını sağladığını belirtiyor. Bu sistemde, su kaynağını kullanan şirketler belediyelere bir tür kira ödüyor.Şimdi ise Doğu İsviçre’de “rüzgar hissesi” adı verilen yeni bir yöntem üzerinde çalışıyorlar. Bu sistemde halk, projelere yatırım yaparak hissedar oluyor ve hem riskten hem de kârdan pay alıyor. İsviçre Enerji Dairesi bu projeyi destekliyor.<h3>Başarı Garanti Değil, Ama Umut Verici</h3>İsviçre’de bu yöntemler henüz başlangıç aşamasında. Ancak Almanya gibi komşu ülkelerde bazı olumlu örnekler var. Wüstenhagen şunları söylüyor: “Genel bir çözüm olduğunu söyleyemeyiz ama işe yarayan birçok örnek görüyoruz.”Özellikle Kuzey Almanya’da halk, bu projelerin kendilerine ait olduğunu hissettiklerinde, yani büyük şirketlerin dayatması gibi değil, katılım fırsatı olarak gördüklerinde, projeleri daha kolay kabul edebiliyor.Ancak Wüstenhagen uyarıyor: “Ne rüzgar payı ne de rüzgar hissesi sihirli bir çözümdür. Bunlar, halkın kabullenmesini sağlamak için kullanılabilecek birçok araçtan sadece bazılarıdır.”Ayrıca, bir bölgede daha önce kurulmuş bir rüzgar türbini varsa, halkın alışmış olması nedeniyle yeni projelere karşı direncin daha düşük olduğunu da belirtiyor.

İsviçre’de rüzgar türbinlerine karşı direniş büyüyor

Bilim insanları, okyanuslardaki uzun süreli yüksek sıcaklıkların artık 'yeni normal' haline geldiği endişesini taşıyor. 2023 yılında dünya genelinde okyanuslarda yaşanan deniz ısı dalgaları benzeri görülmemiş bir artış gösterdi.

Denizlerdeki sıcaklık alarmı

Bu dalgaların birçoğu bir yılı aşkın süredir devam etti ve okyanus yüzeyinin yüzde 96'sını etkiledi. Sıcaklık dalgaları yoğunluk, coğrafi yayılım ve süre açısından rekor seviyelere ulaştı.Yeni yapılan bir araştırma, bu uzun süreli sıcaklık artışlarının dünya okyanusları için bir kırılma noktası olabileceği ve bunun gezegenimizde ciddi sonuçlar doğurabileceği konusunda uyarıyor.2023 yılında Kuzey Atlantik ve Güneybatı Pasifik bölgelerinde, sıcak hava dalgaları deniz yüzeyinde rekor seviyede yüksek sıcaklıklara yol açtı.New South Wales Üniversitesi'nden iklim uzmanı Alex Sen Gupta, "Küresel ısınma nedeniyle denizlerde sıcak hava dalgalarının sıklık ve şiddetinin arttığını biliyoruz. Ayrıca 2023'te başlayan El Niño olayının okyanus ısınmasını artırdığı da bir gerçek," dedi.Fakat Sen Gupta, bu etkenlerin 2023'te gözlenen ani ve büyük sıcaklık sıçramasını tek başına açıklamadığını vurguladı.Çin, ABD ve Tayland’dan bilim insanları, bu aşırı ısınmanın nedenlerini ve ilerleyen dönemde olası etkilerini araştırmaya başladı.Araştırma, bulut örtüsündeki azalma nedeniyle daha fazla güneş ışığının okyanus yüzeyine ulaşması, buharlaşmayı azaltan zayıf rüzgarlar ve değişen okyanus akıntılarının sıcaklık artışında önemli rol oynadığını ortaya koydu.Bu faktörlerin neden aynı anda gerçekleştiği tam olarak açıklanmasa da, okyanuslardaki ısınma mekanizmalarının daha derinlemesine incelenmesi gerektiği önemle vurgulanıyor.Çalışma, bilim insanlarının dünya okyanuslarının yeni, daha sıcak ve kalıcı bir duruma geçtiği endişesini dile getiriyor.Çin Güney Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nden araştırmacı Zhenzhong Zeng, okyanuslarda ısının katlanarak yükseldiğini belirtti.Eğer bu doğruysa, mevcut iklim modellerinin tahminlerinin dışına çıkılmış oluyor.Araştırma, okyanusların kalıcı olarak daha sıcak bir duruma geçmesinin, dünya üzerindeki yaşam için ciddi ve olumsuz etkiler yaratabileceği konusunda uyarıyor.Çünkü okyanuslar, büyük miktarda ısıyı depolayarak küresel sıcaklıkların dengelenmesinde kritik bir rol üstleniyor.Okyanusların sıcaklıktaki değişimlere tepki vermesi atmosfere kıyasla daha uzun sürdüğünden, ısı dalgalarının etkileri gecikmeli ve şiddetli olabilir. Bu durum, kasırgalar gibi ani hava olaylarının ve uzun vadeli iklim değişikliklerinin öngörüsünü zorlaştırıyor.Sürekli yükselen su sıcaklıkları, deniz yaşamı için felaket anlamına gelebilir; türlerin kitlesel ölümlerine veya göçüne yol açabilir.Mercan resiflerinin çökme riski de artıyor. Mercanların yok olması, okyanusun karbon tutma kapasitesini azaltarak küresel ısınmayı daha da hızlandırabilir.Karada ise, ısınan denizler meltemlerle sıcak havayı iç bölgelere taşıyarak ısınmanın hızlanmasına neden oluyor. Bu durum daha sık ve şiddetli kuraklıklar, sıcak hava dalgaları, orman yangınları ve fırtınalarla sonuçlanabilir.Örnek olarak, 2023 yılında yaklaşık 6 bin kişinin hayatını kaybettiği Daniel Fırtınası gösteriliyor. Araştırmalar, Akdeniz'deki yüksek deniz yüzeyi sıcaklıklarının bu fırtınanın oluşma olasılığını 50 kat artırdığını ve şiddetini yüzde 50 yükselttiğini ortaya koydu.2024 ve 2025 yıllarında da dünya genelinde okyanuslarda aşırı sıcaklık dalgaları kaydedilmesi, uzmanlar için endişe verici bir tablo oluşturuyor.2025 yılı Haziran ayında Akdeniz'deki deniz yüzeyi sıcaklıkları şimdiye kadar ölçülen en yüksek seviyeye ulaştı.Copernicus ve Meteo-France verilerine göre, 29 Haziran’da sıcaklık 26,01 santigrat dereceye çıktı. Bu sıcaklıklar ortalamanın 3-4 derece üzerinde gerçekleşti.Bu durum, bilim insanlarının Güney Avrupa ve Kuzey Afrika’daki biyolojik çeşitlilik, balıkçılık, su ürünleri yetiştiriciliği ve hava durumu üzerinde ciddi olumsuz etkiler konusunda yeni uyarılar yapmasına yol açtı.Mayıs ayında İngiltere’de yaşanan deniz sıcaklığı artışı, bu tür fenomenlerin yeni ve giderek yaygınlaşan bir olgu olduğunu gösteriyor.Kuzey Denizi, Manş Denizi ve İrlanda kıyılarındaki deniz sıcaklıkları ortalamadan yaklaşık 4 derece daha yüksek ölçüldü.Bilim insanları, bu aşırı ısınmanın nedenlerinden birinin, sıcak ve kuru geçen bir baharın ardından zayıf rüzgarların okyanus yüzeyinde ısı birikmesine olanak sağlaması olduğunu belirtiyor.Araştırmacılar, artan sıcaklıkların deniz ekosistemlerini bozabileceği, üreme döngülerini değiştirebileceği, zararlı alg patlamalarına neden olabileceği ve sıcak sularda gelişen denizanalarını çekebileceği uyarısında bulunuyor.Okyanus dinamiklerinde gözlenen bu köklü değişim, mevcut iklim modellerinin öngörülerine meydan okuyan ciddi bir olasılık.Bazı bilim insanları, bu uyarıların erken yapıldığını düşünüyor.Avustralya Tazmanya Üniversitesi’nden iklim uzmanı Neil Holbrook, New Scientist dergisine verdiği demeçte, “Önümüzdeki yıl ne olacağını bilmiyoruz; okyanus sıcaklıkları normal seviyelere dönebilir,” dedi ve mevcut verilerin sadece birkaç yıl ile sınırlı olduğunu hatırlattı.Yine de uzmanlar, okyanus ısınmasına neden olan faktörlerin daha kapsamlı araştırılması gerektiği yönündeki önerilere destek veriyor.Avustralya'nın Commonwealth Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Örgütü (CSIRO) İklim Lideri Jaci Brown, “Sera gazı emisyonlarını acilen azaltmamız gerekiyor. Ancak aynı zamanda, geleceğimizin nasıl şekilleneceğini anlamak için gezegenimizi izlemeye, ölçmeye ve modellemeye devam etmemiz kritik önem taşıyor,” dedi.Brown, “Bunu yapmazsak, gıda güvenliği, sağlık ve genel güvenliğimiz için korkutucu sonuçlar doğurabilecek belirsiz bir geleceğe doğru ilerlemiş oluruz,” uyarısında bulundu.

Uzmanlar: Okyanus ısısı tehlikeli seviyeye ulaştı

Yeni bir araştırma, yoğun ve uzun süre yas tutan kişilerin, kaybettikleri yakınlarının ölümünden sonraki 10 yıl içinde yaşamlarını yitirme riskinin arttığını ortaya koydu.

Araştırma

Yas, kayba verilen doğal bir tepki olsa da, bazı bireylerde bu süreç sadece kısa vadede değil, uzun dönemde de ciddi fiziksel ve zihinsel sağlık sorunlarına neden olabiliyor.Danimarka’da yapılan bir çalışmada, eşini, ebeveynini veya yakın bir akrabasını kaybeden 1.700’den fazla yetişkin 10 yıl boyunca izlendi. Katılımcılar, yasın şiddeti ve süresine göre beş gruba ayrıldı.Frontiers in Public Health dergisinde yayımlanan sonuçlara göre, en yoğun ve uzun süre yas yaşayan grup, en düşük yas belirtilerine sahip olanlara kıyasla yüzde 88 daha yüksek ölüm oranına sahipti.Yüksek yas grubundakilerin, kayıptan 3 yıl sonra terapi görme veya antidepresan kullanma oranları da önemli ölçüde fazlaydı. Bu fark 7 yıl sonra azalma gösterdi.Araştırmacılar, yüksek yas yaşayan kişilerin neden 10 yıl içinde daha fazla ölüm riski taşıdığını tam olarak açıklayamadıklarını belirtti. Daha önce yüksek yasın kardiyovasküler hastalıklar, ruh sağlığı sorunları ve intihar riskini artırdığına dair bağlantılar bulunmuştu.Çalışmanın yazarı ve Aarhus Üniversitesi araştırmacısı Mette Kjaergaard Nielsen, yüksek yas semptomlarına sahip kişilerin ölüm oranlarının daha yüksek olduğunu söyledi. Ayrıca bu kişilerin eğitim düzeylerinin düşük ve önceden ruh sağlığı ilacı kullanma oranlarının yüksek olduğunu ekledi.Araştırmanın katılımcılarının çoğunluğu kadın ve ortalama yaşı 62’ydi; dolayısıyla yaşlanma da sağlık sorunlarında etkili olabilir.Araştırmanın ölçeği nispeten küçük olup, yoğun yas grubu 107 kişi, düşük yas grubu ise 670 kişiden oluşuyordu. Uzmanlar, bulguların doğrulanması için daha geniş çaplı araştırmalar gerektiğini vurguladı.Bu çalışma, duygusal travmaların sağlığa etkileri üzerine artan bilimsel araştırmalara katkı sağlıyor. Özellikle sevilen birinin kaybıyla ilişkilendirilen “kırık kalp sendromu” (takotsubo kardiyomiyopatisi) risk faktörleri arasında yer alıyor.Kırık kalp sendromu, kalbin geçici olarak büyüyüp zayıf pompalamasıyla kalp yetmezliğine yol açabiliyor ve kalp krizine benzer belirtiler gösteriyor. Journal of the American Heart Association’da yayımlanan bir çalışmaya göre, bu sendrom kadınlarda daha sık görülürken, erkeklerde ölüm riski daha yüksek.Başka bir araştırma ise, eşini kaybedenlerin takip eden 3 yıl içinde kalp hastalıkları ve intihar nedeniyle ölme riskinin yükseldiğini, erkeklerin sindirim ve solunum sorunları sebebiyle de daha yüksek ölüm riski taşıdığını gösterdi.Araştırma lideri Nielsen, bu bulguların, yas sürecindeki kişilerin sağlık durumlarının kötüleşme riskine karşı doktorların daha dikkatli olmalarını sağlayacağını belirtti. Nielsen, “Doktorlar bu kişileri birinci basamak sağlık hizmetlerinde yakından takip edebilir veya psikolog ve ileri sağlık hizmetlerine yönlendirebilir” dedi.

Uzun süreli yas kırık kalp riskini artırıyor

Avrupa Birliği havalimanlarında, el bagajlarında taşınan sıvılar için uygulanan 100 mililitrelik sınır yakında kaldırılabilir.

El bagajlarında sıvı esnekliği

Yeni nesil tarama cihazlarının devreye girmesiyle birlikte yolcular, daha büyük sıvı kaplarını el bagajlarında taşıma imkanına sahip olacak.Avrupa Komisyonu, İtalyan Corriere della Sera gazetesinde yayımlanan haberi Euronews’e doğruladı. Gelişmiş güvenlik tarama teknolojileri, el bagajındaki sıvı patlayıcıları tespit etmeye olanak sağlıyor. Bu sayede uzun süredir uygulanan kısıtlamaların gözden geçirilmesi gündeme geldi.Şu anki AB kurallarına göre, el bagajında bulunan sıvılar, spreyler ve jeller en fazla 100 ml olabiliyor. Bebek ürünleri, ilaçlar ve özel diyet sıvıları bu sınırlamadan muaf tutuluyor. Bu sınırlamanın temel nedeni ise eski röntgen cihazlarının sıvı patlayıcıları ayırt edememesi.Yeni patlayıcı tespit cihazları Roma ve Milano gibi bazı Avrupa havalimanlarında kullanılmaya başlandı. Ancak Avrupa Komisyonu, geçen yaz teknik sorunlar nedeniyle bu cihazların kullanımını geçici olarak sınırlandırmıştı.Haziran 2025’te Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC) tarafından kabul edilen yeni tarama sistemi sayesinde, bu engeller ortadan kalktı. Üreticiler artık cihazlarını test ettirip onay alarak tüm AB genelinde kullanıma sunabilecek.Avrupa Komisyonu yetkilileri, yeni tarama ekipmanlarının "önümüzdeki günlerde" bazı havalimanlarında devreye gireceğini belirtti. Ancak bu sistemlerin yüksek maliyeti nedeniyle tüm havalimanlarında kullanılması beklenmiyor.İtalya’daki yedi terminalde bu teknolojiler kurulmuş durumda. Ayrıca Almanya, İrlanda, Litvanya, Malta, İsveç ve Hollanda’daki bazı havalimanlarının da onay sürecini tamamlayarak bu yeni sistemi hayata geçirebileceği bildirildi.

AB havalimanlarında 100 ml sıvı sınırı kaldırmaya hazırlanıyor

İtalya Senatosu, kadın cinayetlerine yönelik hazırlanan ve tüm siyasi partilerin destek verdiği yasa tasarısını oybirliğiyle kabul etti. 

Senato'dan tam destek

Yeni düzenleme, kadın cinayetlerini bağımsız bir suç olarak tanımlarken, faillerine şartlı tahliye olmaksızın ömür boyu hapis cezası getiriyor.Tasarı, Senato’dan hiçbir muhalefet olmadan geçti. İtalya basınına göre bu yeni yasal düzenleme, ceza hukukunda önemli bir değişiklik anlamına geliyor. Buna göre, bir kadının yalnızca cinsiyeti nedeniyle ya da onun temel hak ve özgürlüklerine müdahale amacıyla öldürülmesi durumunda faile ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezası uygulanacak.Cezaevinde yeni kısıtlamalarYeni yasa, kadın cinayetinden hüküm giyenlere yönelik cezaevi şartlarında da değişiklik getiriyor. Bu kişilere yönelik daha sıkı kontrol ve cezaevi ayrıcalıklarında kısıtlamalar öngörülüyor.Eğitim ve farkındalık şartı geliyorTasarı, ayrıca kamu ve özel sektörde toplumsal cinsiyete dayalı şiddetle mücadele kapsamında eğitim faaliyetlerini zorunlu kılıyor. Bu eğitimlerle, kadınlara yönelik şiddetin önlenmesi ve toplumsal bilincin artırılması hedefleniyor.Sırada Temsilciler Meclisi varSenato’dan geçen tasarı şimdi de son onay için Temsilciler Meclisi’nin gündemine gelecek. Burada da kabul edilirse, yasa resmen yürürlüğe girecek.Meloni: “Bu bir milat”İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Senato oylamasının ardından yaptığı açıklamada, kadın cinayetlerinin artık İtalya hukukunda bağımsız bir suç olarak tanımlanmasının tarihi bir adım olduğunu vurguladı. Meloni, “Ülkemiz bu konuda öncü bir rol üstleniyor. Bu kabul edilemez toplumsal sorunla mücadelede somut bir ilerleme sağlıyoruz” dedi.Siyasi uzlaşı sağlandıSenato Adalet Komisyonu’ndan Temmuz başında geçen tasarı, tüm siyasi partilerin üzerinde birleştiği nadir düzenlemelerden biri oldu. Senatörler, bu girişimi “çığır açan bir adım” olarak tanımladı.Giulia Cecchettin cinayeti dönüm noktası olduSon dönemde yaşanan sarsıcı kadın cinayetleri İtalya kamuoyunu harekete geçirdi. Özellikle Kasım 2023’te 22 yaşındaki üniversite öğrencisi Giulia Cecchettin’in, eski erkek arkadaşı Filippo Turetta tarafından öldürülmesi ülke genelinde büyük yankı uyandırmıştı. Cinayet sonrası binlerce kişi sokaklarda adalet ve değişim talebiyle gösteri düzenledi. Turetta, ömür boyu hapis cezası aldı.Cinayetlerin büyük kısmı tanıdık kişiler tarafından işleniyorİçişleri Bakanlığı'nın 2024 verilerine göre ülkede 113 kadın öldürüldü. Bu vakaların %99’unda failler, mağdurların yakın çevresinden eş, eski eş ya da akraba kişilerdi.

İtalya’da kadın cinayetlerine ömür boyu hapis cezası 

Zürih Gölü üzerindeki köprünün neredeyse tüm kazıkları, çürümelerine neden olan bir mantar tarafından istila edilmiş durumda.

Bölgenin simgesi

Zürih Gölü'nde, Hurden (SZ) ile Rapperswil-Jona (SG) arasında uzanan ahşap köprü, 2.5 metre genişliğinde, 841 metre uzunluğunda ve yakında 25. yaşını kutlayacak.&nbsp;2001’de açıldığından bu yana göl üzerindeki bu ahşap yürüyüş yolu, bölgenin vazgeçilmez bir simgesi ve turizm cazibe merkezi hâline geldi.Ancak şimdi İsviçre’nin en uzun ahşap köprüsü ciddi bir tehdit altında. Yıllar içinde birçok ziyaretçiyi kendine çeken bu yapıya, meşe ağaçlarını çürüten bir mantar türü musallat oldu. Bu durum, köprünün dayanıklılığını tehlikeye sokuyor.Uzmanlara göre, köprüyü taşıyan meşe kazıkların tamamı – farklı derecelerde de olsa – mantardan etkilenmiş durumda. Oysa bu dayanıklı meşe direklerin 50 ila 80 yıl arasında dayanması bekleniyordu.Mantara karşı mantarYetkililer son yıllarda köprünün çürümesini durdurmak için çeşitli önlemler aldı. Bunlardan biri de başka bir küf mantarıyla mücadele etmekti: Rapperswil-Jona Şehir Meclisi Üyesi Ueli Dobler şöyle diyor: “Her yıl bu mantarla kazıkları püskürttük ve tepkilerini gözlemlemek için basınç delikleri açtık.”Ancak alınan önlemler sınırlı başarı gösterdi. Köprünün her yıl bakımının daha da zahmetli ve pahalı hâle geldiğini belirten Dobler: “Her yıl, yürüyüş yolunun güvenliğini sağlamak için yaklaşık 200.000 frank yatırım yapıyoruz.”&nbsp;Oysa köprünün ilk inşaat maliyeti 3.5 milyon franka mal olmuştu.Dobler şu yorumu yapıyor: “Sonuçta bu bir doğal malzeme. Bu mantarın ahşabı istila etmesi tamamen bir şanssızlık.”Tamamen yeniden inşa edilmesi gerekebilirYetkililer şu anda köprünün hangi kısımlarının kurtarılabileceğini, hangilerinin değiştirilmesi gerektiğini değerlendiriyor. Ancak mantar istilasına karşı hızlı ve kesin bir çözüm şu anda görünmüyor.Dobler, gerekli değerlendirmeler sonrası köprünün gelecekteki bakım veya yeniden inşa maliyetlerinin netleşeceğini belirtiyor.Önümüzdeki yıllarda çözüm bekleniyorKöprüden sadece Rapperswil-Jona değil, aynı zamanda Schwyz kantonuna bağlı Freienbach Belediyesi de sorumlu.Her iki belediyenin bu bölgesel simge yapı için ne zaman kalıcı bir çözüm bulacağı henüz belirsiz.Ancak Dobler umutlu: “Önümüzdeki birkaç yıl içinde bir çözüm bulacağımıza inanıyorum – böylece ziyaretçiler İsviçre’nin en uzun ahşap köprüsünde yürümeye devam edebilir.”

Mantar istilası İsviçre’nin en uzun ahşap köprüsünü tehdit ediyor

Bugün sabah saatlerinde İsviçre’nin en yoğun güzergâhlarından biri olan Gotthard Tüneli’nin kuzey girişinde trafik adeta kilitlendi. Viasuisse ve TCS (İsviçre Trafik Kulübü) tarafından yapılan açıklamaya göre, Gotthard Kuzey Girişi önündeki araç kuyruğu 17 kilometreye ulaştı.

İsviçre’de tatil trafiği

A2 otoyolunu Altdorf ile Göschenen arasında kullanan sürücüler, yaklaşık 2 saat 50 dakikalık bir zaman kaybıyla karşı karşıya. Yalnızca otoyol değil, Flüelen’den Göschenen yönüne giden H2 ana yolunda da yoğunluk nedeniyle ciddi gecikmeler yaşanıyor.Sabah 4’ten İtibaren Giriş KapatıldıTCS, Göschenen’deki otoyol girişinin sabah 04.00 itibarıyla trafiğe kapatıldığını bildirdi. Sürücülere, alternatif güzergâh olarak San Bernardino Tüneli üzerinden geçen A13 otoyolunu kullanmaları öneriliyor.Yoğunluk sabah saatlerinde hızla arttı. Saat 06.30 civarında kuyruk uzunluğu 11 kilometre olarak bildirilmişti. Ancak ilerleyen saatlerde bu uzunluk 17 kilometreye çıktı. Yetkililer, sürücüleri dikkatli olmaya ve yola çıkmadan önce trafik durumunu kontrol etmeye çağırıyor.

Gotthard kuzey girişi önünde 17 kilometrelik trafik kuyruğu

İsviçre'nin Neuchâtel kenti, kamusal alanda herkesin kendini ifade edebilmesini kolaylaştırmak amacıyla piktogramlarla donatılmış destekleyici iletişim panoları yerleştirmeye başladı. Bu yöntem özellikle engelli bireylerle iletişimde kullanılan ve erişilebilirliği artıran bir araç olarak dikkat çekiyor.

İletişim ve farkındalık

Panolarda, görsellerin yanı sıra karşılık gelen kelimeler de yer alıyor. Hem sık kullanılan günlük kelimeler hem de bulunduğu mekâna özel sözcükler panolarda yer buluyor. Bu sayede oyun alanları, müzeler, tiyatrolar, sinema salonları, konservatuvar ve hastaneler gibi farklı noktalarda anlamlı bir iletişim köprüsü kurulabiliyor.Engellilerle çalışan uzmanlar günlük olarak kullanıyorNeuchâtel’de faaliyet gösteren Les Perces-Neiges kuruluşunda sosyal eğitmen olarak çalışan Sabrina Gasser, bu panoları günlük işinde sıkça kullandığını belirtiyor: “Bu yöntem, hem iletişim kurmamıza yardımcı oluyor hem de hizmet verdiğimiz bireylerin kendilerini ifade etmelerine olanak tanıyor.”İki yönlü bir amaç: İletişim ve farkındalıkŞehrin yaşlılar ve sağlık tanıtımı delegesi Brigitte Brun, bu uygulamanın yalnızca iletişim kolaylığı sağlamakla kalmadığını, aynı zamanda daha az bilinen engellilik biçimlerine dair toplumsal farkındalık yarattığını vurguluyor.Sadece engelliler için değilDestekleyici iletişim yöntemi yalnızca engelli bireyler için değil, aynı zamanda Fransızca bilmeyen (allophone) bireyler ya da küçük yaştaki çocuklar için de oldukça faydalı. Ghislaine Merlin adlı eğitmen ise bu uygulamanın diğer ülkelerde doğal bir uygulama haline geldiğini belirtiyor: “İspanya’da fırınların bile üzerinde bu tür panolar var. Umarım bizde de yaygınlaşır.”Neuchâtel öncüler arasındaBu tarz panolar İsviçre genelinde henüz yaygın değil. Ancak Val-de-Travers bu sistemi ilk hayata geçiren belediyelerden biri olmuştu. Neuchâtel ise kısa sürede bu alanda öncü konuma yerleşti.

Neuchâtel Belediyesi destekleyici iletişim panoları yerleştiriyor

İsviçre’nin batısında, Vaud ve Cenevre kantonlarında ilk kez Japon böceği (Popillia japonica) tespit edildi. Yetkililer durumu kontrol altına almak için şimdiden önlemler aldı. 

İstilacı tür

Ancak kamuoyuna şu an için endişe edilecek bir durum olmadığı mesajı veriliyor.Tessin’deki Gibi Değil Ama...Şimdilik, Vaud ve Cenevre’de toplamda yirmiden az Japon böceği yakalandı. Bu sayı, şu anda yüz binlerce bireyin tespit edildiği Tessin kantonuyla kıyaslandığında oldukça düşük. Ancak yetkililer, bu istilacı türün yayılmasını önlemek için vakit kaybetmeden harekete geçti. Japon böceği, üzüm bağları ve çekirdekli meyveler başta olmak üzere 400’den fazla bitki türüne zarar verebiliyor.Otoyol Üzerinden GeldilerZararlılar, özellikle risk altındaki bölgelerde kurulan tuzaklar sayesinde keşfedildi. Vaud kantonunda, Montreux ve Yvorne otoyol alanlarında yaklaşık on böcek yakalandı. Böceklerin, İtalya veya Tessin’den gelen karayolu trafiği aracılığıyla taşındığı düşünülüyor.“Bu böcekler adeta otostopçular gibi. Kamyon, karavan ya da otomobil gibi farklı ulaşım araçlarına tutunarak uzun mesafeler kat edebiliyorlar,” dedi Vaud kantonunun bitki sağlığı müfettişi Michel Jeanrenaud, RTS radyosuna yaptığı açıklamada.Su Yasak, Bitki Atıklarına SınırlamaVaud kantonunda, böceklerin görüldüğü bölgeler "bulaşma alanı" ilan edildi. Bu bölgelerde sulama ve yağmurlama gibi faaliyetler yasaklandı. Ayrıca kompost ve bitkisel atıkların taşınmasına da kısıtlama getirildi. Jeanrenaud, “Hedefimiz, böceğin yerleşmesini engellemek ve yayılmasını yavaşlatmak,” dedi.Cenevre’de Karantina ÖnlemiCenevre kantonunda ise bir bahçe mağazasında ondan az Japon böceği tespit edildi. Kontamine olduğu belirlenen bitkiler karantinaya alındı ve yerinde imha edilecek.Şu an için yayılma işaretine rastlanmadı. Mağazanın çevresine yerleştirilen tuzaklar boş kaldı. Aynı durum Vaud’daki otoyol çevresinde de gözlemlendi.

Japon Böceği Vaud ve Cenevre kantonlarında görüldü

İsviçre Parlamentosu, boşanma sonrası çocukların anne ve babalarıyla dengeli bir ilişki sürdürebilmesi amacıyla ortak velayet modelini teşvik etmek istiyor. Bu kapsamda hazırlanan yeni yasa tasarısı şu anda kamuoyu danışma sürecinde.

Ebeveynle ilişkiler

Bugün İsviçre’de mahkemeler genellikle çocuğun velayetini yalnızca bir ebeveyne, çoğunlukla anneye veriyor. Ortak velayet uygulaması hâlâ azınlıkta kalıyor ve kantonlara göre değişiklik gösteriyor: Bazı bölgelerde bu model sadece her on boşanmanın birinde uygulanırken, özellikle İsviçre’nin Fransızca konuşulan kantonlarında üç boşanmanın birinde ortak velayet tercih ediliyor.Parlamento, bu oranı artırmak için hâkimlere verilen talimatları değiştirmeyi planlıyor. Buna göre hâkimler, ortak velayet seçeneğini daha fazla durumda göz önünde bulundurmak zorunda kalacak.Babalardan Artan İlgiFribourg Sosyal Hizmetler Yüksekokulu'nda ebeveynlik üzerine uzman olan Profesör Annamaria Colombo, birçok babanın çocuklarıyla daha fazla zaman geçirmek istediğini belirtiyor. Babalarda, çocuklarına değerler, yaşam vizyonu ve eğitim anlayışı aktarma arzusu giderek artıyor. Ancak çoğu, çevrelerinde yeterince erkek rol modeli bulunmadığı için bu isteği nasıl hayata geçireceğini bilmiyor.Uygulamada Zorluklar VarNeuchâtel Üniversitesi Aile Hukuku Profesörü Sabrina Burgat ise ortak velayet modelinin her zaman ideal bir çözüm olmadığını vurguluyor. Burgat’a göre, bu sistem çoğu zaman annenin aldığı mali katkılarda azalmaya ve ebeveynlik görevlerinin eşit olmayan şekilde paylaşılmasına yol açıyor.“Ortak velayet yalnızca okul çıkışında çocuğu almak veya birkaç saat birlikte vakit geçirmek demek değil,” diyen Burgat, çocukların günlük bakımı, ödevleri, sağlık kontrolleri, kuaför gibi birçok sorumluluğun da bu kapsamda paylaşılması gerektiğini hatırlatıyor.Ayrıca aile içi şiddet gibi hassas durumlar, ya da ebeveynlerin anlaşamaması gibi nedenlerle bu modelin her zaman uygulanabilir olmadığını da sözlerine ekliyor. İsviçre’de geleneksel rol dağılımının hâlâ yaygın olduğu aile yapısı da bu süreci zorlaştırıyor.Kadınlar İçin Ekonomik RiskSabrina Burgat’a göre ortak velayet, her zaman daha fazla eşitlik anlamına gelmiyor. “Ortak velayet modeli, kadınların ekonomik durumu üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir,” diyor.Tüm bu çekincelere rağmen, Parlamento yasa tasarısında çocukların her iki ebeveynle de ilişkilerini sürdürebilmelerinin onların yararına olduğu görüşünde. Tasarıya yönelik kamu danışma süreci Ekim ayında sona erecek. Ardından metin tekrar Parlamento gündemine gelecek.

Boşanmalarda ortak velayet İsviçre’de standart hale mi geliyor?

Bern şehir itfaiyesi, Aare Nehri’nde su seviyesinin yükselme riskine karşı Pazartesi günü bazı mahallelerde önleyici koruma bariyerleri kurdu. Yetkililer, halkı nehir kenarlarından uzak durmaları konusunda uyardı.

Tehlikeli seviye

Thoune Gölü’ndeki olası taşkın riskine karşı açılan tahliye galerisi, Aare Nehri’nin debisinin artmasına neden olacak. Bu nedenle Schutz und Rettung Bern birimleri, turuncu şişme bariyerlerin yanı sıra su tahliyesi için pompalar da kurdu.İtfaiye yetkilileri şu an için halkın doğrudan bir tehlike altında olmadığını belirtti ancak yine de nehir kenarlarına yaklaşılmaması çağrısında bulundu.<h3>Tehlike Seviyesi 2 Olarak Sınıflandırıldı</h3>İsviçre Konfederasyonu’nun doğal afet uyarı sistemi, Aare Nehri boyunca – Thoune ile Sarine Nehri’nin Oltigen yakınlarındaki birleşim noktası arasında – taşkın riskini 2. seviye (orta düzey) olarak sınıflandırdı.Sadece Aare Nehri değil, ülkedeki başka su kaynakları da benzer şekilde izleniyor. Thoune, Zürih ve Luzern (Dört Kanton) gölleri için de 2. seviye taşkın riski bildirildi. Ayrıca Orta İsviçre genelinde yoğun yağış uyarısı da yapıldı.Yetkililer, vatandaşların dikkatli olmaları ve resmi uyarıları takip etmeleri gerektiğini vurguluyor.

Bern şehri Aare Nehri'nin yükselmesine karşı önlem alıyor

İsviçre'nin Graubünden kantonunda yer alan Brienz köyü, büyük çaplı bir heyelan tehdidiyle karşı karşıya. 

Yeni toprak kayması

Pazar akşamı gerçekleşen yoğun yağış, bölgede birkaç yeni toprak kaymasına neden oldu. 10.000 metreküp kaya kütlesi, köyün yukarısında daha önce birikmiş olan malzemenin üzerine düştü. Toprak ve kaya kütlesi şu anda günde yaklaşık 46 santimetre hızla hareket ediyor – bu da önceki hızının iki katı.Graubünden’e bağlı Albula Belediyesi, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, eğer toplam 1,2 milyon metreküp hacmindeki kayan kütle tamamen kayarsa, ıslak zemin nedeniyle kuru hava koşullarına kıyasla daha ileriye sürüklenebileceğini bildirdi. Bu senaryoda Brienz köyünün tamamı toprak altında kalabilir.<h3>Ulaşım Ağları Tehlikede mi?</h3>Kasım 2023’ten bu yana tahliye edilmiş olan köy için uzmanlar, yetkililere "mavi aşama" adı verilen bir sonraki güvenlik seviyesine geçişe hazırlanmalarını önerdi. Bu aşama, Brienz çevresindeki tüm ulaşım yollarının kapatılmasını içeriyor.Albula Vadisi’nin yukarısında kalan köylere ulaşım yalnızca Davos üzerinden, Lenzerheide’ye ulaşım ise Vaz ya da Chur üzerinden sağlanabilecek. Tehlike altındaki iki yol kesimi için bisikletli ve yaya geçişleri de yasaklanmak üzere.<h3>Tam Zamanlı İzleme ve Önleyici Tedbirler</h3>Belediye yetkilileri, bölgedeki gelişmelerin uzmanlar tarafından sürekli olarak izlendiğini ve tüm hazırlıkların tamamen önleyici nitelikte olduğunu vurguladı. Şu an için, riskin kısa sürede kontrol altına alınabileceği tahmin ediliyor. Bu durumda, "mavi aşama" ilan edilmeyebilir.

Brienz köyünde yıkım tehlikesi büyüyor

Yaz aylarında artan orman yangınları, Avrupa’nın güneyinde doğal alanlar için ciddi tehdit oluşturmaya devam ediyor. Bu tehdide karşı çözüm arayışında olan Barselona, kenti alevlerden korumak için 2050 yılına kadar 17.000 hektarlık bir “yeşil kuşak” oluşturmayı hedefliyor.

Orman yangınlarına karşı yeşil kalkan

Barselona’nın hemen yakınındaki Collserola ormanı, uzmanlara göre adeta “patlamaya hazır bir bomba.” Orman ekolojisi araştırmacısı Josep Maria Espelta’ya göre, bölgede yoğun şekilde bulunan çam ağaçları, art arda yaşanan kuraklıklar nedeniyle kurumuş durumda ve yangınlar için son derece yanıcı bir ortam oluşturuyor. “Akdeniz iklimine uygun olsalar da, son üç yılın kuraklığı pek çok çam ağacını kuruttu,” diyen Espelta, büyük çaplı yangın riskine dikkat çekiyor.<h3>Tarragona’daki Yangın Alarm Verdi</h3>Temmuz ayı başında Tarragona yakınlarında çıkan orman yangını bölge halkına tehlikeyi bir kez daha hatırlattı. Yangın nedeniyle 18.000 kişi evlerinde mahsur kalırken, alevlerin kontrol altına alınması üç günü buldu.Benzer bir senaryonun Barselona’da yaşanmasını önlemek isteyen Espelta, şehri çevreleyen terk edilmiş tarım arazilerinin yeniden tarıma kazandırılmasını ve bu alanların bir çeşit “yangın tampon bölgesi” olarak kullanılmasını öneriyor. “Yangın, işlenmiş bir tarlaya ulaştığında yayılma hızı düşer, hatta durabilir. Bu da itfaiyenin müdahalesini kolaylaştırır,” şeklinde konuşuyor.<h3>Uygulama Başladı: Bağlarla Yangına Dirençli Alanlar</h3>Barselona yakınlarında bir grup çiftçi, bu stratejiyi hayata geçirmeye başladı. Pol Ibañez Puig liderliğindeki bir ekip, terk edilmiş bir çiftlikte üç hektarlık bağ alanını restore etti. Asmalardan oluşan bu alan, doğal yapısı gereği yangına karşı dirençli.“Arazimizi sürekli bakımlı tutuyoruz. Ormanla sınır bölgeleri de otlatma ve el emeğiyle temizliyoruz. Bu yüzden olası bir yangında çiftliğimizin güvenli olacağını biliyoruz,” diyen Ibañez Puig, projenin sadece güvenlik değil, aynı zamanda turizm ve biyolojik çeşitliliğe de katkı sunduğunu vurguluyor.<h3>17.000 Hektarlık Hedef</h3>Bu tarz projeler, Barselona’nın çevresinde planlanan büyük ölçekli tarımsal “yeşil kuşak” için ilk adımları oluşturuyor. Hedeflenen bu kuşağın tamamlanabilmesi için 2050 yılına kadar toplam 17.000 hektar alanın restorasyondan geçirilmesi gerekiyor. Kentin doğayla uyumlu geleceği için bu adımlar büyük önem taşıyor.

Barselona 2050’ye kadar 17.000 hektarlık “Yeşil Kuşak” planlıyor

Cenevre’de bu yıl düzenlenen Lake Parade, sağanak yağmura rağmen 10 binden fazla müzikseveri bir araya getirdi. Avrupa Kadınlar Futbol Şampiyonası nedeniyle bu yıl ters yönde ve sadeleştirilmiş bir rotada gerçekleşen etkinlikte, yağışlar festival ruhunu bastıramadı.

Yağmura rağmen

Organizatör Christian Kupferschmid, yağmura rağmen gösterilen ilgiye dikkat çekerek, “Paléo Festival havası oluştu, insanlar kalmaya devam etti. Hava şartlarına göre daha iyisi olamazdı,” dedi. Cenevre polisi de etkinlik sırasında herhangi bir güvenlik ya da sağlık sorunu yaşanmadığını bildirdi.<h3>Lake Mobiles Yeniden Yollarda</h3>Baby-Plage'dan yola çıkan 12 müzik kamyonu (Lake Mobiles), elektronik müzik eşliğinde dans eden kalabalığı Mont-Blanc Rotundası’na kadar taşıdı. Bu yılki rotanın ters yönde ilerlemesinin nedeni, sol kıyıya kurulan Euro 2025 taraftar bölgesi oldu.Tekno, afro-house, deep-house ve tropikal melodilerle süslenen kortejde, köpük fışkırtan kamyon yine en çok ilgi görenlerden biri oldu. Katılımcılar ise reklam logolu yağmurluklar ve şemsiyelerle dans etmeye devam etti.<h3>Dev Lama ve Renkli Sahneler</h3>Görsel şovların dikkat çektiği kortejde, bir kamyonun üzerine yerleştirilen dev şişme lama ve rengarenk çiçek süslemeleri öne çıktı. DJ’ler yüksek enerjileriyle kalabalığı coştururken, sık sık “Cenevre, burada mısınız?” diye seslenerek alanı ayağa kaldırdı. Katılımcılar arasında gençlerin yanı sıra çocuklarıyla gelen aileler de yer aldı.1997’den bu yana düzenlenen Lake Parade, akşam saat 22.00’ye kadar Quai Wilson boyunca sürdü. Gecenin ilerleyen saatlerinde eğlence, Cenevre’nin çeşitli gece kulüplerinde devam etti.Etkinliğin bütçesi sponsorlar ve içecek satışlarıyla karşılandı. Lake Parade doğrudan bir kamu sübvansiyonu almasa da dolaylı desteklerle varlığını sürdürüyor. 2024 yılında güneşli havada 70 bin kişiyi ağırlayan etkinlik, bu yılki yağmura rağmen enerjisinden ödün vermedi.

Cenevre Lake Parade 10 binden fazla kişiyi ağırladı

Gazze’de insani durum giderek kötüleşirken, bölgeye havadan ek yardım gönderildi. 27 Temmuz 2025 Pazar günü, Ürdün, Gazze semalarında üç kez hava yoluyla yardım sevkiyatı yapıldığını duyurdu.

Gazze’de insani kriz

Bu uçuşlardan biri Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile ortak gerçekleştirildi. İsrail’in insani yardım koridorlarını açması ve çatışmalara ara vermesinin ardından, Gazze’nin bazı bölgelerine yeniden havadan gıda yardımı ulaştırıldı.Kargo uçakları, Gazze’de farklı noktalara toplamda 25 ton gıda ve diğer malzemeleri bıraktı. Ancak bazı Filistinliler, yardım paketlerine ulaşmakta zorluk yaşadıklarını aktardı. İsrail ordusu, Gazze’de nüfusun yoğun olduğu üç bölgede çatışmalara günlük 10 saat ara verildiğini ve bu süreçte un, şeker ile konserve gıda paketlerinin havadan bırakıldığını açıkladı.BM, yardım kısıtlamalarının hafifletilmesini olumlu karşılarken, Gazze’de ihtiyaç sahibi herkese ulaşılması için kapsamlı bir ateşkes çağrısı yaptı. UNICEF, bu gelişmeyi “hayat kurtaran bir fırsat” olarak değerlendirirken, Dünya Sağlık Örgütü Gazze’de kötü beslenmenin tehlikeli boyutlara ulaştığını ve ölüm oranlarının arttığını bildirdi.Uzun süredir İsrail’in uyguladığı kısıtlamalar nedeniyle Gazze’de açlık riski artarken, İsrail Hamas’ı yardımları güç kazanmak için kullanmakla suçluyor. Ancak bu iddia için kanıt sunulmadı. ABD Başkanı Donald Trump da İskoçya’da yaptığı açıklamada, Gazze’ye verilen gıda yardımlarının çoğunun Hamas tarafından çalındığını öne sürdü.Trump’ın bu sözleri, ABD hükümetinin finanse ettiği Gazze İnsani Yardım Vakfı’nın yürüttüğü incelemeyle çelişiyor. Öte yandan, BM ve diğer yardım kuruluşları İsrail’in, güvenlik gerekçesiyle izin prosedürleri nedeniyle yardım malzemelerinin ulaşmasında zorluk yaşandığını belirtiyor ve İsrail’in BM’yi yardım dağıtımında engel olmakla suçlamalarını reddediyor.

Gazze’ye havadan insani yardım sevkiyatı yeniden başladı

ABD Başkanı Donald Trump, Avrupa Birliği (AB) ile yürütülen ticaret müzakerelerinin sonuçlandığını duyurarak, AB'den ithal edilen tüm ürünlere yüzde 15 oranında gümrük tarifesi uygulanacağını açıkladı.

AB ürünlerine %15 vergi geliyor

İskoçya’da AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından basına konuşan Trump, iki taraf arasında genel çerçeveyi belirleyen bir ticaret anlaşmasına varıldığını belirtti. Trump, AB'nin ABD’den toplamda 750 milyar dolar değerinde enerji ürünü almayı kabul ettiğini, ayrıca ABD’ye yapılacak yatırım miktarının 600 milyar doları aşacağını ifade etti.Trump, AB ülkelerinin bundan sonra ABD menşeli ürünlere gümrük vergisi koymama taahhüdünde bulunduğunu ve pazarlarını ABD ürünlerine tamamen açacaklarını bildirdi.Anlaşma kapsamında AB’nin, ABD'den önemli miktarda askeri mühimmat satın alacağına da değinen Trump, bu alımın “yüz milyarlarca dolar” değerinde olacağını söyledi.Başkan Trump, anlaşma sonrası yaptığı değerlendirmede, “AB’nin otomobilleri de dahil olmak üzere tüm ürünlerine doğrudan yüzde 15 oranında gümrük vergisi uygulanacak. Bugünkü anlaşmadan büyük memnuniyet duyuyorum. Bu, bugüne kadar yapılmış en büyük ticaret anlaşmalarından biri.” ifadelerini kullandı.Trump, başkanlık görevine geldikten sonra AB ülkelerinden ithal edilen çelik ve alüminyuma yüzde 50, otomotiv ürünlerine yüzde 25 ve diğer bazı kalemlere yüzde 10 oranında gümrük vergisi uygulamaya başlamıştı.Ayrıca 1 Ağustos’tan itibaren, AB’den ABD’ye gelen tüm ürünlerde sektör bazlı vergilerin dışında yüzde 30 ilave gümrük tarifesi uygulanacağı da Trump tarafından daha önce iletilmişti.AB Komisyonu verilerine göre, Birlik geçen yıl ABD’ye 532,3 milyar avroluk mal ihraç ederken, ABD’den 335 milyar avroluk ithalat gerçekleştirdi. Böylece AB, 197,3 milyar avro ticaret fazlası elde etti. Trump, bu fazlanın büyüklüğünden uzun süredir rahatsız olduğunu dile getiriyordu.

ABD ile AB arasında ticaret anlaşması tamamlandı

Fransa ve Suudi Arabistan’ın eş başkanlığında düzenlenecek olan yüksek düzeyli uluslararası konferans, Orta Doğu’da kalıcı barışı teşvik etmeyi ve iki devletli çözümün hayata geçirilmesini amaçlıyor. 

Orta doğu'da çözüm arayışı

Konferans, 28–30 Temmuz 2025 tarihleri arasında New York'ta, Birleşmiş Milletler himayesinde gerçekleştirilecek. İsviçre ile birlikte çok sayıda uluslararası partner de toplantıya katılacak.İsviçre heyetine, Dışişleri Bakanlığı Orta Doğu ve Kuzey Afrika (MENA) Dairesi Başkanı Büyükelçi Monika Schmutz Kirgöz başkanlık edecek. Bu görev kapsamında kendisine devlet sekreteri unvanı verilecek.Konferansın amacı, Filistin meselesine ilişkin BM kararlarının uygulanmasına ve iki devletli çözüm temelinde adil, kalıcı ve kapsamlı bir barışın sağlanmasına katkıda bulunmak. Konferans, 19 Eylül 2024 tarihli BM Genel Kurulu kararı doğrultusunda düzenleniyor ve başlangıçta Haziran 2025 için planlanmıştı. Ancak o dönemde Orta Doğu’da şiddetin tırmanması nedeniyle ertelenmişti.İsviçre, bu konferansa katılarak Orta Doğu’daki çatışmaların diplomatik yollarla çözüme kavuşturulması yönündeki kararlılığını bir kez daha vurguluyor. Ülke, iki devletli çözümün ve uluslararası hukukun, İsrail ve Filistin halklarına barış, güvenlik ve onur sağlayabilecek tek yol olduğuna inanıyor.

İsviçre, orta doğu ve iki devletli çözüm konferansına katılıyor

Avrupa Birliği (AB) üye ülkeleri, ABD'nin ticaret tedbirlerine karşılık olarak hazırlanan misilleme tarifeleri listesini kabul etti. 

Ticaret savaşı sürüyor

Bu kararda sadece Macaristan ret oyu verdi. Liste, Nisan ayının başında onaylanan ilk önlem paketine ek olarak uçaklar, otomobiller ve otomobil parçaları, portakal suyu, kümes hayvanları, soya fasulyesi, çelik, alüminyum ve yatlar gibi ürünleri kapsıyor.Fransa ve İrlanda'nın yoğun lobi çabalarına rağmen, ABD'nin şarap ve alkollü içkilere yönelik misillemeleri nedeniyle bourbon viskisi de listeye dahil edildi. Avrupa Komisyonu, bu listeyi hazırlamadan önce AB’nin çeşitli sanayi kesimleriyle görüşmeler yaptı.Belirtilen misillemeler, 1 Ağustos tarihine kadar bir ticaret anlaşması sağlanamaması durumunda yürürlüğe girecek. ABD Başkanı Donald Trump, bu tarihten itibaren AB’den ithal edilen ürünlere yüzde 30 oranında gümrük vergisi uygulayacağını duyurmuştu.Ayrıca, üye ülkelerin çoğunluğu, anlaşma sağlanamaması halinde AB’nin ABD hizmet sektörüne karşı yaptırımlar uygulamasına izin veren “anti-coercion” (zorlama karşıtı) mekanizmanın devreye sokulmasına sıcak bakıyor. Almanya uzun süre bu mekanizmanın kullanılmasına karşı çıkarken, Fransa ile ortak hareket etmeye başladı. Almanya Başbakanı Friedrich Merz ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un yaptığı görüşmenin ardından, iki liderin AB ile ABD arasındaki müzakerelerde ortak bir yaklaşım benimsediği belirtildi.İki lider, AB çıkarlarını koruyacak tatmin edici bir anlaşmaya varılmasını umduklarını, ancak anlaşma sağlanamazsa Komisyon ile koordineli şekilde karşı önlemlerin hızla uygulanması için hazırlıkların devam edeceğini vurguladı.Şu anda ABD, AB’den ithal edilen çelik ve alüminyuma yüzde 50, otomobillere yüzde 25 ve diğer tüm ürünlere yüzde 10 gümrük vergisi uyguluyor.

ABD vergilerine karşı AB’nin karşı misilleme planı hazır

Meta, Avrupa’daki kullanıcılarına Instagram ve Facebook’u reklamsız kullanma imkânını sunmaya başladı; ancak bu özellik ücretsiz değil. Yeni uygulama, Avrupa Birliği'nde yürürlüğe giren veri gizliliği yasalarına uyum kapsamında hayata geçirildi.

Meta’nın yeni sistemi

Söz konusu değişiklikle birlikte kullanıcılar, ya kişiselleştirilmiş reklamlara onay vererek platformları ücretsiz kullanmayı sürdürecek ya da reklamsız bir deneyim için ödeme yapacak. Meta’nın sunduğu bu seçenekler, pek çok kullanıcıda şaşkınlık ve tepki yarattı.<h3>Üç Seçenekli Sistem Devrede</h3>Meta’nın yeni sisteminde kullanıcılar şu seçeneklerle karşılaşıyor:<ol><li>Ücretsiz kullanım: Reklamlarla birlikte geleneksel şekilde kullanım sürüyor. Bu durumda Meta, kullanıcıların ilgi alanları, konumu ve çevrim içi davranışları gibi verileri reklam hedeflemesi için toplamaya devam ediyor.</li><li>Ücretli, reklamsız kullanım: Reklam görmek istemeyen kullanıcılar, aylık ücret karşılığında veri paylaşmadan sosyal medyada gezinebiliyor. Masaüstü sürümde bu ücret 9,99 euro iken, mobil cihazlarda Apple ve Google komisyonları nedeniyle 12,99 euroya çıkıyor.</li><li>Hesap dondurma veya silme: Reklamsız kullanım için ödeme yapmak istemeyen ve veri paylaşımına onay vermeyen kullanıcıların uygulamayı kullanmaya devam etmesi mümkün olmuyor. Bu durumda hesaplarını geçici olarak kapatmaları veya silmeleri gerekiyor.</li></ol>Ayrıca, reklamsız aboneliğe ikinci bir hesap eklemek isteyen kullanıcıların fazladan 8 euro daha ödemesi gerekiyor.<h3>Mahremiyet Tartışması Büyüyor</h3>Yeni sistem, özellikle sosyal medya kullanıcıları arasında "gizliliğin parayla satılması" eleştirilerine yol açtı. Bazı kullanıcılar bu uygulamayı "örtülü bir ödeme duvarı" olarak nitelerken, kimileri de alternatif platformlara yönelmeyi değerlendiriyor.Meta, bu adımı Avrupa'daki yasal düzenlemelere uyum amacıyla attığını ifade etti. Özellikle Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) ve Dijital Pazarlar Yasası (DMA) şirketlerin kullanıcılara açık bir şekilde veri paylaşımı seçeneği sunmasını zorunlu kılıyor.<h3>Meta’nın AB İle Süregelen Sorunları</h3>Meta’nın Avrupa ile ilişkileri uzun süredir gergin. Temmuz ayında AB’nin en yüksek mahkemesi, kullanıcı onayı olmadan farklı platformlardan veri toplanmasını yasakladı. Ocak ayında İrlanda’daki düzenleyici kurum, reklam dayatması nedeniyle Meta’ya 390 milyon euroluk para cezası kesti. Mayıs ayında ise Avrupa vatandaşlarının verilerini ABD’ye aktardığı gerekçesiyle şirkete 1,2 milyar euro daha ceza verildi.Meta, bu yeni ücretli abonelik modelinin, veri gizliliği konusundaki eleştirileri hafifleteceğine ve düzenleyicilerle arasındaki tansiyonu düşüreceğine inanıyor. Ancak sosyal medya kullanıcılarının büyük bölümü için bu gelişme, "ücretsiz sosyal medya çağının sonunun habercisi" olarak değerlendiriliyor.

Facebook ve Instagram’da reklamsız deneyim artık ücretli

İsviçre’de tren yolculuğuna olan ilgi artmaya devam ederken, özellikle Batı İsviçre’de (Suisse romande) yaşayanlar uluslararası gece trenleri konusunda dışlandıklarını hissediyor. 

Güney Avrupa hâlâ bağlantısız

Federal Ulaştırma Ofisi (OFT) ve İsviçre Federal Demiryolları’nın (CFF), Nisan 2026’da Basel-Malmö arasında yeni bir gece hattı başlatacağını duyurması bu memnuniyetsizliği daha da artırdı.Yeni hattın 47 milyon franklık bir devlet sübvansiyonu ile desteklenecek olması, Romandiyalı yetkililer ve vatandaşlar tarafından eleştirildi. Çünkü mevcut gece trenlerinin neredeyse tamamı Zürih veya Basel çıkışlı ve çoğunlukla kuzey veya doğu Avrupa’ya yöneliyor. Güney destinasyonlar ise hâlâ göz ardı ediliyor.<h3>Cenevreli Vekil: "Yine İsviçre Almancası Ön Planda"</h3>Yeşiller Partisi milletvekili Delphine Klopfenstein Broggini, "Görüyoruz ki yine İsviçre Almanca bölgesi öncelikli. Romandie, uluslararası bağlantılar konusunda yine arka planda bırakılıyor" diyerek duruma sert tepki gösterdi.Ulaştırma Komisyonu üyesi olan Fribourg kantonundan Marie-France Roth Pasquier ise, bu tür projelerde Roma ve Barselona gibi güney destinasyonlarının gündeme gelmemesini eleştirdi. "Bu güzergâhı (Basel-Malmö) komisyon çalışmalarında hiç konuşmadık, daha farklı bağlantılar talep etmiştik," dedi.<h3>CFF: “İtalya ve İspanya’ya Gündüz Treni Yeterli”</h3>CFF yetkilileri ise güney Avrupa bağlantılarını şu an için önceliklendirmediklerini, çünkü bu ülkelerin yüksek hızlı tren altyapısıyla gündüz saatlerinde kolay ulaşılabilir olduğunu savunuyor. CFF sözcüsü, "İtalya, İspanya veya Fransa gibi destinasyonlara gündüz trenleriyle büyük ölçüde ulaşmak mümkün," diyerek gece trenlerinin bu bölgeler için uygun görülmediğini belirtti.<h3>Zarar Eden Hatlar, Politik Kararlara Bağlı</h3>Ancak yeni gece tren hatları ekonomik değil, politik tercihlere dayanıyor. Örneğin Basel-Malmö hattı, yaklaşık 1300 kilometrelik mesafesiyle dört ülkeyi kapsıyor ve her bir seferin maliyeti 40.000–60.000 frank arasında. Buna karşın yolcu kapasitesi 250 kişi civarında olan bu trenlerin doluluk oranı düşük ve bilet geliri ortalama 25.000 frank civarında kalıyor.Bu farkı karşılamak için federal sübvansiyonlar devreye giriyor. Hattın 2030’a kadar her yıl yaklaşık 9 milyon franklık bir kamu desteğiyle sürdürülmesi planlanıyor.CFF, bu hatların 2030 sonrasında dahi kendi kendine yetmeyeceğini öngörüyor. Az yolcu kapasitesi, sabit yataklar ve yüksek işletme maliyetleri nedeniyle gece trenlerinin uzun vadede ancak siyasi destekle ayakta kalabileceği belirtiliyor.

Batı İsviçre’de gece treni hayal kırıklığı

24 Temmuz 2023'te yaşanan yıkıcı fırtınanın üzerinden tam iki yıl geçti. İsviçre'nin saatçilik merkezi olarak bilinen La Chaux-de-Fonds, bu felaketin izlerini silmeye çalışırken, şehir halkı kayıplarını anmaya ve geleceğe umutla bakmaya devam ediyor.

Anma etkinliği

Perşembe günü saat 11:25’te şehir genelindeki kilise çanları, fırtınanın sürdüğü 6 dakika 30 saniyeyi simgeleyen bir sessizlik anını bozarak yankılandı. Belediye Meclisi tarafından başlatılan bu gelenek, şehrin dayanıklılığını ve yeniden inşa çabasını simgeleyen sembolik bir anma etkinliği olarak görülüyor.2023'teki bu olağanüstü hava olayı, bir kişinin hayatını kaybetmesine, 40’tan fazla kişinin yaralanmasına ve şehir genelinde büyük maddi zarara yol açmıştı.<h3>136 Milyon Frankın Üzerinde Hasar</h3>Yalnızca La Chaux-de-Fonds değil, komşu şehir Le Locle da bu felaketten ciddi biçimde etkilendi. Toplam 3041 sigortalı hasar başvurusu yapıldı ve 136 milyon frankı aşan bir zarar tespit edildi. Kanton Sigorta ve Önlem Kurumu’nun (ECAP) 2024 raporuna göre, şimdiye kadar 8000’e yakın keşif ve 5700’ün üzerinde ödeme işlemi gerçekleştirildi. Özel sigorta şirketlerinin değerlendirdiği ev eşyaları ve araç hasarları bu rakamlara dahil değil.<h3>Doğanın İyileşmesi Zaman Alacak</h3>Belediye Başkanı Théo Huguenin-Elie, şehir altyapısının büyük ölçüde onarıldığını ifade etti:<blockquote>“Belediyeye ait mülklerin %85’i yenilendi. Ancak doğa için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Eski ağaçlık dokuyu yeniden kazanmak onlarca yıl sürecek.”</blockquote>Fırtınada Crêtets Parkı’ndaki ağaçların %80’i yok olmuştu. Bu alanın yeniden düzenlenmesi için sürdürülebilirlik ve biyoçeşitlilik odaklı yeni bir planlama süreci başlatıldı. Belediye yetkilileri, bu alanı sadece onarmakla kalmayıp, daha kaliteli ve çağın ihtiyaçlarına uygun bir yaşam alanına dönüştürmeyi hedefliyor.

Fırtınadan iki yıl sonra yeniden doğuş mücadelesi sürüyor

Avrupa Birliği liderleri, Perşembe günü Çin’in başkenti Pekin’de üst düzey yetkililerle gerçekleştirecekleri bir günlük zirve için bir araya geliyor.

AB Çin zirvesi

Zirvenin ana gündem maddeleri ticaret dengesizlikleri, iklim değişikliği iş birliği ve küresel çapta artan çatışmalar. Ancak bu görüşmeden somut bir ilerleme beklenmiyor.Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Konseyi Başkanı António Costa, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Başbakan Li Qiang ile temaslarda bulunacak. Bu toplantılar, AB ile Çin arasındaki diplomatik ilişkilerin 50. yıl dönümü kapsamında yapılıyor.İlk başta iki gün olarak planlanan zirve, küresel ekonomik belirsizlikler, Ukrayna ve Orta Doğu'daki savaşlar ile ABD'nin yeniden gümrük tarifelerini devreye sokma ihtimali gibi nedenlerle tek güne indirildi.AB yetkililerinin gündeme taşıması beklenen konular arasında; Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarına Çin’in verdiği destek, artan siber saldırılar, casusluk faaliyetleri, ticaretteki dengesizlikler, Çin’in nadir toprak elementleri üzerindeki hâkimiyeti ve Sincan, Tibet ile Hong Kong’daki insan hakları ihlalleri yer alıyor.Avrupa Birliği, Washington’la olan ilişkilerini dikkatli bir şekilde korumaya çalışırken aynı zamanda Pekin’le diyaloğu da sürdürüyor. Çünkü ABD ile yeni bir ticaret savaşının başlama olasılığı hala masada.Avrupa Politika Merkezi baş ekonomisti Fabian Zuleeg’e göre, Avrupa Birliği, Çin’e fazla yakın görünerek eski Başkan Donald Trump’ın tepkisini çekmek istemiyor. Bu da Pekin'deki temasları daha karmaşık hale getiriyor: “Zirveden somut bir sonuç çıkarmak oldukça zor olacak.”Çin tarafı, AB’ye yönelik bazı olumlu adımlar atmış olsa da –örneğin Sincan’daki insan hakları ihlallerini eleştiren Avrupa Parlamentosu üyelerine uygulanan yaptırımların askıya alınması gibi– genel olarak Pekin’in Brüksel’e karşı daha sert bir tavır benimsediği dikkat çekiyor.Zuleeg, bu durumu şöyle özetliyor: “Çin, Trump yönetimiyle yaşadığı ticaret savaşından güçlenerek çıktı. Artık Avrupa’ya daha az taviz vermeye istekli. Trump geri çekildiğine göre, Çin de Avrupa’yı etkilemeye ihtiyaç duymuyor.”Çin, Avrupa Birliği’nin ABD’den sonraki en büyük ticaret ortağı konumunda bulunuyor. Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 30’u bu iki ekonomi arasında gerçekleşiyor. Her iki taraf da bu güçlü ekonomik bağı küresel istikrar için değerlendirmek istiyor, ancak temel görüş ayrılıkları hâlâ giderilebilmiş değil.

AB liderleri Pekin’de: Gündemde ticaret, iklim ve jeopolitik gerginlikler var

İsviçre’nin prestijli teknik üniversitelerinden EPFL’de tamamladığı doktora çalışmasıyla bilim dünyasında dikkatleri üzerine çeken Nergiz Şahin Solmaz, 2025 EUROMAR Konferansı’nda verilen Raymond Andrew Ödülü’nün bu yılki sahibi oldu.

Başarıya uzanan yol

Nergiz Şahin Solmaz’ın Samsun Bafra’da başlayan başarı hikayesi, ailesinin İstanbul’a taşınma kararıyla ivme kazandı. Yatılı okulda edindiği disiplin ve Türkiye’nin önde gelen mühendislik fakültelerinde aldığı eğitimle şekillenen bu yolculuk, İTÜ’deki çift anadal programıyla bilim tutkusuna dönüştü. Akademik hedefleri onu İsviçre’ye, Avrupa’nın ileri teknoloji merkezlerine taşıdı. Bugün, bilimi insanlığa faydaya dönüştürme hedefiyle çalışan Solmaz’ın bu yolculuğu, 2025 EUROMAR Konferansı’nda verilen Raymond Andrew Ödülü ile taçlandı.Manyetik rezonans alanında en iyi doktora tezine verilen bu ödülle, genç bilim insanı sadece akademik bir başarıya değil, aynı zamanda teknolojiye erişimi demokratikleştirmeye yönelik vizyoner bir çalışmaya da imza attı.İstanbul Teknik Üniversitesi’nden başlayan mühendislik yolculuğunu İsviçre’de ileri düzey araştırmalara taşıyan Solmaz, tek yongada (single-chip) Elektron Spin ve Nükleer Manyetik Rezonans dedektörlerini entegre eden öncü projesiyle büyük takdir topladı. Kendisiyle hem bu çığır açan araştırmasını hem de bir Türk kadın mühendisin İsviçre’deki başarı hikâyesini konuştuk.Röportaj: Özgür Mumcular - Ferah Koçak ErdoğanNergiz Hanım sizi tanıyabilir miyiz?Samsun Bafra doğumluyum ve dört kardeşin en küçüğüyüm. Üç yaşındayken İstanbul’a taşındık ve ilkokulu Kağıthane Hasdal İlköğretim Okulu’nda okudum. Lise eğitimimi, Çapa Anadolu Öğretmen Lisesi’nde yatılı olarak tamamladım. Üniversite giriş sınavında Türkiye genelinde 300. olarak İTÜ Elektronik Mühendisliği bölümüne üçüncü sıradan girdim ve İTÜ Vakfı ile Türk Eğitim Vakfı’ndan üstün başarı bursları aldım.Üniversitede Elektronik Mühendisliği ile birlikte Kontrol Mühendisliği çift anadal programını tamamladım. Lisans eğitimim sırasında VLSI Laboratuvarı’nda çalışarak devre tasarımına ilk adımlarımı attım. Yüksek lisans dönemimde, uzay uygulamaları için kriyojenik sıcaklıklara ve radyasyona dayanıklı radyo frekansı devre tasarımı üzerine araştırmalar yürüttüm.Üniversite yıllarında eşimle tanıştım ve evlenerek İsviçre’ye birlikte taşındık. Doktora eğitimimi EPFL’de tamamladım ve burada manyetik rezonans sensörleri için entegre devre tasarımına odaklandım. Amerika, İtalya, Almanya, Fransa ve Finlandiya’da düzenlenen konferanslara katıldım ve konuşmacı olarak davet edildim.&nbsp;Yaklaşık bir buçuk yıldır, akademiyle endüstri arasında bir köprü kuran CSEM’de görev alıyorum. Temel amacım; ileri teknolojiler geliştirmek, onları erişilebilir kılmak ve bilimsel yenilikler ile gerçek dünya problemlerine somut çözümler üreterek insanlığa katkı sağlamak.Gelecekte, daha bağımsız araştırmalar yürütebileceğim bir konuma ulaşmayı hedefliyorum.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/31eb92bc7b5b4ee63b53d3600.jpg" width="1024" height="576"></figure>Raymond Andrew Ödülü’nü kazandığınızı ilk duyduğunuzda neler hissettiniz? Bu ödül sizin için ne ifade ediyor?Bu ödülü kazandığımı ilk duyduğumda büyük bir mutluluk ve onur hissettim. Elektronik mühendisliği altyapısıyla manyetik rezonans alanına adım attığımda önümde pek çok belirsizlik vardı. Bu alana yeni giren bir araştırmacı olarak kendimi ne kadar geliştirebileceğimi ve bilimsel topluluk tarafından nasıl karşılanacağımı bilemiyordum. Raymond Andrew Ödülü, manyetik rezonans alanında doktorasını tamamlayan genç araştırmacılara verilen çok prestijli bir ödül ve benim için hem bir motivasyon kaynağı hem de bu alanda doğru yolda olduğumun güzel bir göstergesi.Doktora tezinizde geliştirdiğiniz “Single Chip Dynamic Nuclear Polarization Microsystems” teknolojisinin bilimsel dünyaya katkısını nasıl özetlersiniz?Bu teknoloji, dinamik nükleer polarizasyon (DNP) yöntemini çip ölçeğinde minyatürize ederek manyetik rezonansın hassasiyet sınırlarını genişletmeyi amaçlıyor. Yani, daha düşük maliyetli, daha kompakt ve yaygın kullanılabilir manyetik rezonans cihazlarının önünü açıyor. Bu sayede laboratuvar dışına taşabilecek, daha erişilebilir ölçüm ve analiz imkânları yaratmayı hedefliyoruz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/31eb92bc7b5b4ee63b53d3601.jpg" width="1024" height="576"></figure>Bu araştırma sürecinde sizi en çok zorlayan teknik ya da teorik engel neydi ve bunu nasıl aştınız?En zorlu kısımlardan biri, yüksek frekansta çalışan DNP deneylerini gerçekleştirmekti. Hem deney düzenekleri hem de kullandığımız malzemeler benim için yeniydi ve tasarladığım devrenin doğru çalıştığını göstermek için ön testler yapmak gerekiyordu. Deneyleri yürütürken bir yandan da hangi malzemenin hangi sonucu vereceğini öngörmeye, bunu güncel yayınlardan edindiğimiz bilgilerle birleştirerek en uygun deney planını oluşturmaya çalışıyorduk. Farklı fiziksel süreçleri aynı anda kontrol etmek karmaşık bir süreçti ama bu engelleri disiplinler arası bir yaklaşımla, sabırla ve ekip çalışmasıyla aşabildik. Bu süreç uzun ama öğretici oldu.&nbsp;Projenizin, özellikle DNP teknolojisinin yaygınlaştırılması ve erişilebilir kılınması açısından gelecekte nasıl etkiler yaratmasını bekliyorsunuz?Özellikle yüksek frekansta çalışan DNP test ekipmanları oldukça pahalı ve dünyada sadece sayılı üniversite ve araştırma merkezi bu ekipmanlara sahip olabilecek bütçeye sahip. Doktora tezimde tasarladığımız DNP çipleri sayesinde, yüksek maliyetli gyrotronlara ve mikrodalga dalga kılavuzlarına ihtiyaç duymadan bu deneyleri gerçekleştirebildik.&nbsp;Umudum, bu teknolojinin sadece büyük laboratuvarlarla sınırlı kalmayıp daha küçük araştırma gruplarında ve hatta klinik uygulamalarda da kullanılabilir hale gelmesi. DNP, manyetik rezonans sinyalini yüzlerce kat artırabiliyor; bu da daha hızlı ve daha detaylı ölçümler yapılmasına imkân tanıyor. Böylece hem deney süreleri kısalıyor hem de daha önce mümkün olmayan, çok kısa ömürlü ve hızlı gerçekleşen dinamik süreçler takip edilebiliyor. Uzun vadede, bu teknolojinin tıp, malzeme bilimi ve biyosensörler gibi alanlarda yeni fırsatlar yaratacağına inanıyorum.İTÜ’den EPFL’ye uzanan yolculuğunuzda sizi bu alana yönlendiren motivasyon neydi?İTÜ’de lisans eğitimim sırasında elektromanyetik dalgalar, radyo frekansı devreleri gibi konularda sağlam bir altyapı edindim. Bunun yanında, kuantum fiziğinin geniş uygulama alanları tam olarak kavrayamasam da her zaman ilgimi çekiyordu. Doktora konusu seçerken EPFL’de karşıma bu alanda çalışma fırsatı çıktı. Neredeyse hiç bilmediğim bir konuda doktora yapmak başta oldukça ürkütücüydü.&nbsp;Ancak manyetik rezonansın neredeyse sınırsız uygulama alanına sahip olması ve bir elektronik mühendisi olarak bu alana kendi katkımı sunma ihtimali beni çok heyecanlandırdı. EPFL bu tür araştırmalar için çok uygun bir ortam sunuyor; deneysel olanaklarımız oldukça ileri düzeyde. Bu alanda beni en çok motive eden şey ise temel bilimin, yenilikçi mühendislikle birleşerek somut bir ürüne dönüşebilmesi.Doktora süreciniz boyunca sizi en çok etkileyen kişi ya da olay neydi?Yüksek frekansta çalışan DNP deneylerini başarıyla gerçekleştirmek oldukça uzun zaman aldı. Bir dönem, deneylerden elde ettiğimiz verileri yorumlamakta çok zorlandık ve doğrudan neden beklediğimiz DNP etkisini gözlemleyemediğimizi anlamıyorduk. Danışman hocamla aylar boyunca deneme ve sonuç değerlendirme süreci yürüttük. Her seferinde yeni bir yorum geliştiriyor, o yorumu doğrulamak için yeni bir deney ya da matematiksel hesaplama yapıyorduk. Doğru cevaba ulaşana kadar pek çok yanlış varsayımı test ettik.&nbsp;Tüm bunlar olurken büyük bir merak ve heyecanla yeni olasılıklar üretmeye devam ettik. Pes etmeyi hiç düşünmedik çünkü cevabı mutlaka bulacağımıza inanıyorduk. Danışman hocamla, daha önce birlikte yürüttüğümüz deneylerde de bana aşıladığı bu yaklaşım, neredeyse her akşam laboratuvardan çıkarken ‘Çözümü bulacağız, yarın görüşürüz’ diyerek bitirdiğimiz uzun tartışmaların bir parçasıydı. Bu süreç bana yalnızca mühendislik ve tasarımın değil, bilimsel araştırmanın da ne kadar keyifle ve azimle yürütülebileceğini gösterdi.Kadın bir mühendis ve araştırmacı olarak bilim dünyasında karşılaştığınız zorluklar oldu mu? Bunlarla nasıl baş ettiniz?Açıkçası bu konuda kendimi şanslı azınlık içinde görüyorum. Hayatım boyunca ailemden, öğretmenlerimden ve arkadaşlarımdan güçlü bir destek hissettim. Hiçbir zaman ‘bunu sen yapamazsın ama bir erkek yapar’ gibi bir düşünce bana aşılanmadı; yeteneklerim küçümsenmedi. Aksine öğretmenlerimin özel ilgisi ve kazandığım burslar bu özgüveni pekiştirdi. Egitim hayatım boyunca arkadaşlarımdan, asistanlardan ve hocalarımdan her zaman saygı ve destek gördüm. Türkiye’de kız öğrencilerin çalışkan ve başarılı olduğu yönündeki yaygın algının da bu anlamda bana moral verdiğini söyleyebilirim.EPFL’ye geldiğimde de içinde yer aldığım laboratuvar ortamında ve hocalarımla çalışırken hep yeteneklerime değer verildiğini hissettim. Bunun yanında EPFL’de kadın araştırmacılara destek sağlayan ‘Fix the Leaky Pipeline’ programına katıldım. Bu sayede harika kadın araştırmacılarla tanıştım ve aslında pek çok kadının bilim dünyasında ne tür engellerle yüz yüze kaldığını yakından gördüm. Bu süreçte ben de kendi kendime koyduğum görünmez sınırların farkına vardım. Bu, hâlâ üzerinde çalışmaya ve kendimi geliştirmeye devam ettiğim bir alan.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/31eb92bc7b5b4ee63b53d3603.jpg" width="1024" height="576"></figure>Sizin gibi yüksek teknoloji alanlarında çalışmak isteyen gençlere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?Meraklı olun, soru sormaktan çekinmeyin ve hata yapmaktan korkmayın. Yeni bir alana girerken yeteneklerinizden şüphe etmeyin, cesur olun. Ben hiçbir başarının sadece büyük bir zekânın ürünü olduğuna inanmıyorum; ama her başarının mutlaka büyük bir emeğin sonucu olduğundan eminim.&nbsp;İyi bir ekipte yer almak ve farklı disiplinlerden insanlarla çalışmak vizyonunuzu inanılmaz derecede genişletir. Mümkünse farklı alanlarda araştırma yapan insanlarla iletişim kurun, onlardan öğrenin. Ve unutmayın: Sabır çok önemli. Büyük fikirler bir günde gerçeğe dönüşmez, ama emekle, inatla ve merakla mutlaka yolunu bulur.Akademide mi kalmayı düşünüyorsunuz yoksa endüstride de çalışmalar yapmak istiyor musunuz?Şu anda çalıştığım kurum olan CSEM, akademi ile endüstri arasında tam anlamıyla bir köprü görevi görüyor. Doktora sonrasında araştırmalarımı burada yürütüyorum. İçinde yer aldığım grup bugüne kadar birçok başarılı tasarıma imza atmış, içinden start-up şirketler çıkarmış bir ekip.&nbsp;Bu farklı ortam, uzun zamandır fırsat bulamadığım alanlarda kendimi geliştirmeme imkân sağlıyor. Grubumuzda elektronik devre tasarımında 20 yılı aşkın deneyime sahip mühendislerle çalışıyorum ve onlarla yaptığım fikir alışverişleri manyetik rezonans alanında uygulanabilir yeni fikirler ortaya çıkarıyor.Aslında yüksek lisansım sırasında da bir süre İTÜ Teknopark’taki Mikroelektronik firmasında yarı zamanlı çalışmış ve oradaki tecrübeli mühendislerden çok şey öğrenmiştim. Hatta o dönemde edindiğim pratik bilgilerin, doktora sırasında tasarladığım devrelerin başarıyla çalışmasında kritik rol oynadığına inanıyorum.Demek istediğim şu ki: akademi ve endüstri, birbirini sürekli besleyen ve birlikte ilerleyen iki DNA sarmalı gibidir. Benim gönlümde uzun vadede akademi var; çünkü bir ürünü geliştirmekten ziyade, sıfırdan yepyeni bir ürünün gerçeğe dönüşebileceğini göstermek bana çok daha heyecan verici geliyor. Tabii en büyük hayalim, bu fikirlerin sadece laboratuvarda kalmayıp bir gün gerçek dünyaya taşınarak birilerine, ne kadar küçük olursa olsun, somut bir fayda sağlaması.Araştırma konularınız arasında özellikle ilginizi çeken, gelecekte derinleşmeyi planladığınız yeni bir teknoloji ya da alan var mı?Şu anda kuantum algılama ve biyouyumlu mikro sistemler alanı özellikle ilgimi çekiyor. Manyetik rezonans tekniklerini biyomedikal cihazlarla birleştirmek önemli fırsatlar sunabilir ve bu yönde derinleşmeyi hedefliyorum. Bu alanda ilerlemek için iş birlikleri geliştirmem ve yapılabilecekler konusunda kendimi daha fazla beslemem gerektiğinin farkındayım.&nbsp;Şu anda bilgi ve yetkinlik alanım doğrultusunda alana katkı sağlayacağına inandığım devreleri tasarlamaya devam ediyorum. Kısa vadede, geniş sıcaklık aralığında çalışabilen, farklı yöntemleri ve frekansları aynı çipte bir araya getiren gelişmiş manyetik rezonans devreleri tasarlamayı hedefliyorum. Böylece pek çok farklı deney tek bir çip ile gerçekleştirilebilecek.Uluslararası iş birliklerinin araştırmalarınızdaki yeri nedir? Türkiye’deki üniversitelerle ortak projeler yürütmeyi düşünüyor musunuz?Uluslararası iş birliklerinin degerini gittikce daha iyi anliyorum. Farklı bakış açıları ve teknik imkanlar bir araya geldiğinde çok daha yaratıcı çözümler üretilebiliyor. Gelecekte Türkiye’deki üniversitelerle de ortak projelerde yer almayı çok isterim. Bu tür bağların hem bilgi paylaşımı hem de insan kaynağı açısından büyük katkı sağladığına inanıyorum.Kendi kariyer hikayenizi düşündüğünüzde, geriye dönüp genç Nergiz’e bir cümleyle ne söylemek isterdiniz?Kendine güven ve fikirlerinin pesinden kosmaktan asla çekinme. Daima açık iletişimden yana ol; sorunları ertelemeden, güzel bir iletişimle çöz. Yıllar önce İTÜ’den bir hocamın bana söylediği bir sözün ne kadar doğru olduğunu her geçen gün daha iyi anlıyorum: ‘Ne olmak istiyorsan, o olacaksın.’ Çok basit ama benim için çok güçlü bir cümle. Hâlâ kendime sık sık bunu hatırlatıyorum.

Bir Türk kadınının bilimde çığır açan devrimi

Modernleşme denince akla genellikle teknolojik gelişmeler, eğitim reformları ve hukukta yapılan değişiklikler gelir. Ancak tarihî süreçler sadece görünen yüzlerden ibaret değildir. Bir toplumun dönüşümünde, yüksek sesle konuşmayan ama derin izler bırakan aktörler de vardır. 

Sessiz aktörler

Pusula Swiss olarak, Osmanlı’nın son döneminde hem devletin çeşitli kademelerinde görev almış hem de tasavvuf geleneğine sıkı sıkıya bağlı kalmış bu "sessiz aktörler"i gündeme taşımak istedik.&nbsp;Harvard Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmalarını sürdüren ve Osmanlı’nın geç dönem sûfî bürokratları üzerine kapsamlı çalışmalar yürüten Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya ile gerçekleştirdiğimiz bu röportaj, modernleşme ile maneviyat arasında kurulmuş köprülerin izini sürüyor.Pusula Swiss: Sayın Yalçınkaya, bize öncelikle akademik geçmişinizden ve sizi “sûfî bürokratlar” gibi özel bir alana yönlendiren sebeplerden bahseder misiniz?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Elbette. Lisans ve yüksek lisans eğitimim sırasında Osmanlı düşünce tarihi ve tasavvuf geleneği benim ana ilgi alanımdı. Doktora tezimi Ken’ân Rifâʿî üzerine hazırladım. Ardından Üsküdar Üniversitesi Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü’nde akademik kariyerime başladım. 2022-2024 arasında Harvard Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları Merkezi’nde (CMES) doktora sonrası araştırmalarımı yürüttüm. Halen Harvard Universitesi kaynaklarıyla sabbatical sürecimdeyim ve doktora sonrası araştırmalarımı yayın haline getiriyorum. Burada geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet döneminde sûfî entelektüellerin devlet ve toplum üzerindeki etkilerini inceledim. Bu konuyu seçmemin en büyük nedeni, tarih yazımında çoğu zaman göz ardı edilen bu aktörlerin, modernleşme sürecinin manevî ve ahlâkî yüzünü temsil etmesiydi.Pusula Swiss: "Sûfî bürokrat" kavramı ilk bakışta tezat gibi görünüyor. Bu tanımı biraz açar mısınız?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Haklısınız, kulağa zıt gibi geliyor. Bir yanda mistik hayatın sadeliğini benimseyen sûfîler, diğer yanda seküler devlet düzeni içinde görev yapan bürokratlar... Ancak Osmanlı toplumunda bu ikilik düşündüğümüz kadar keskin değildi. 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyıl başlarında birçok devlet adamı aynı zamanda bir tarikata mensuptu. Bu kişiler hem mektepler açıyor, eğitim reformları yapıyor hem de dergâhlarda zikir halkalarına katılıyor, Mesnevî okutuyorlardı. Onların çok yönlü kimlikleri sayesinde devletin teknik modernleşmesi ile toplumun manevî değerleri arasında bir denge sağlandı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/4cd25ef3a8c8b7b7fcc50c819.jpg" width="1024" height="576"></figure>Pusula Swiss: Bu sûfî bürokratlar Osmanlı modernleşmesine ne tür katkılar sundular? Reformlara karşı mıydılar yoksa desteklediler mi?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Bu noktada geleneksel anlatılarla yüzleşmemiz gerekiyor. Osmanlı modernleşmesini genellikle seküler, Batıcı elitlerin projesi gibi görürüz. Ancak gerçekte sûfî entelektüeller bu sürecin tam içindeydiler. Örneğin, Aşçı Dede İbrahim Halil Efendi'nin hatıratında Japonya'nın modernleşmesinden övgüyle bahsedilir. Bu isimler reformları bir tür dinî sorumluluk olarak gördüler. Gazetelerde yazılar yazdılar, halka yeniliklerin gerekçelerini anlattılar. Modernleşmenin vicdanı oldular diyebiliriz. Yaptıkları iş, sadece modern kurumları savunmak değil; bu kurumlara manevî ve ahlâkî içerikler kazandırmaktı.Pusula Swiss: Örnek olarak kimleri sayabiliriz?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Ken’ân Rifâʿî bu profilin en çarpıcı örneği. Galatasaray Sultanîsi mezunu, aynı zamanda şeyh. Maarif Nezareti’nde müfettişlik yapmış, vilayetlerde maarif müdürlüğü görevinde bulunmuş. İstanbul’da Ümmü Ken’an Dergâhı’nı kurmuş. Cumhuriyet’in radikal reformlarına dahi anlayışla yaklaşmış biri. "Gerçek tekke kalptedir" diyerek, zahiri kurumların değil, tasavvufun özünün korunmasını savunmuştur. Hem klasik Türk musikisine hem de Batı müziğine ilgi göstermiş, piyano çalmış ve ilahiler bestelemiştir.Veled Çelebi İzbudak da önemli bir örnek. Mevlânâ soyundan gelen bir Mevlevî şeyhi, ama aynı zamanda II. Meşrutiyet’ten itibaren Modernleşme süreçlerinde aktif olarak yer almış, Cumhuriyet döneminde de milletvekili olarak görev almış bir dil âlimi. Türk Dil Kurumu’nda çalışmış, 12 ciltlik bir sözlük hazırlamış. Mevlânâ Dergâhı'nın müzeye dönüştürülmesinde de adı geçiyor. Onun hikâyesi, sûfî kimliğin ulus-devlet reformlarıyla çatışmadığını, tam tersine bu sürece içeriden katkı sunduğunu gösteriyor.Pusula Swiss: Daha az bilinen ama önemli isimlerden de bahseder misiniz?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Mehmet Şemseddin Ulusoy, Bursa’da Halvetî-Misrî Dergâhı'nın son şeyhi. Şiirlerinde modern toplumun meselelerini tasavvuf perspektifinden değerlendirmiş. Aşçı Dede İbrahim Halil, II. Abdülhamid döneminde hem mutfakta hizmet etmiş hem de hatıratında dönemin reform tartışmalarına yer vermiştir. Bu metinler, sufîlerin dünyadan kopuk olmadığını, aksine yenilikleri takip ettiklerini gösteriyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/4cd25ef3a8c8b7b7fcc50c81a.jpg" width="1024" height="576"></figure>Tâhirü’l-Mevlevî ise tam bir entelektüel. Hem mevlevî hem de eğitimci, şair ve yayıncı. 1912’de yazdığı "Teşebbüs-i Şahsî" romanı, tasavvufun çalışma ve girişimcilik ahlâkıyla nasıl örtüştüğünü gösteriyor. O, “çalışmak da ibadettir” anlayışıyla sûfîlerin üretken bireyler olmasını savunmuş.Pusula Swiss: Günümüz için bu “sessiz aktörler”in ne gibi bir anlamı olabilir sizce?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Bu isimler bize çok şey söylüyor. Öncelikle tarihî süreçlerde seküler ve dindar ayrımının bu kadar keskin olmadığını hatırlatıyorlar. Modernleşme, manevî değerlerle çatışmak zorunda değil. Aksine, etik ilkelerle desteklendiğinde daha kalıcı hale geliyor. Ken’ân Rifâʿî gibi bir isim hem Batılı yaşam tarzına açık hem de tasavvufun özüne sadık kalabiliyorsa, bu bizler için çok güçlü bir mesaj. Kamu hizmetinde, eğitimde ya da kültürde çalışan herkes için ilham verici. Sessiz aktörlerin geçmişte söyledikleri, bugün de içimizde yankılanıyor. Bu yüzden onları hatırlamak, sadece tarihî bir borç değil; aynı zamanda toplumsal bilinç ve geleceğe yönelik vizyon açısından da çok değerli.Pusula Swiss: Çok teşekkür ederiz bu derinlikli ve ufuk açıcı sohbet için.Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Ben teşekkür ederim. Bu tür konulara yer vermeniz, geçmişle bugün arasında kurduğumuz bağların güçlenmesine katkı sağlıyor.

Tasavvufla reform arasında: Sessiz bir dönüşümün izinde

AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Şahin ile Türkiye’nin güncel siyasetinden Sivil Anayasa çalışmalarına, terörle mücadeleden İBB’deki yolsuzluk iddialarına ve bölgesel gerilimlerin odağındaki İsrail-İran krizine kadar pek çok önemli konuyu konuştuk.

Demokrasi için birlik

Sorularımızı yanıtlayan Prof.Dr. Mehmet Şahin, AK Parti’nin politikalarını ve bölgesel gelişmelere bakışını detaylı bir şekilde paylaştı. Röportajımızda, Türkiye’nin hem iç hem de dış gündemine dair kritik değerlendirmeler yer alıyor.Röportaj: Ferah Koçak Erdoğan<ul><li>Sayın Şahin, Türkiye siyaseti son dönemde yeniden ‘Yeni Anayasa’ tartışmalarına sahne oluyor. AK Parti bu sürece nasıl yaklaşıyor? Mevcut sistemde hangi temel değişiklikleri gerekli görüyorsunuz?</li></ul>Türk siyasetinde Sivil Anayasa Türkiye’nin gündeminden hiç düşmedi. Çünkü bugüne kadar Türk milletine hiç Anayasa yaptırmadılar. Türkiye’de daha çok darbelerden sonra (1960-1980 darbelerini hatırlayalım) darbecilerin yaptığı Anayasa oldu ve bu Anayasa darbeci ruhunu hep korudu. Sivil siyaset sivil bir Anayasa yapmayı istedi ve bunu her zaman gündeme taşıdı, şimdide gündemde olduğunu görüyoruz.&nbsp;Bu konuda özellikle Ak Parti’nin geldiği andan itibaren zaman zaman bazı girişimleri oldu. Geçmiş zamanda hatırlayalım bazı partiler 60 maddede anlaştılar, sonra CHP’nin geri adım attığı dönemler olmuştu. Son dönemde yine Ak Parti gündeme getirdi Sivil Anayasayı. Bu konuda siyasi partiler TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş Bey tarafından ziyaret edildi. Türkiye’de siyasal bir gelişim ve dönüşüm yaşanıyor. Kastettiğim şu; 2017 yılında önemli bir sistem değişikliğine gidildi. Bunu muhalefet, maalesef rejim değişikliği olarak yorumladı. Bu rejim değişikliği değil bir sistem değişikliğiydi.&nbsp;2017 yılında madem bir sistem değişikliği yapıldı bunu bir Anayasa ile taçlandırmak gibi bir niyet de var. Sivil bir Anayasanın yapılması için tüm siyasi partiler özellikle Meclis’te olanlar ( tabi olmayanlarda) ziyaret ediliyor. Onların desteği çok önemli. Çünkü bugün baktığımızda yüzde 95’in üzerinde Milli İradenin Meclise yansıdığını görüyoruz.&nbsp; Sivil bir Anayasa oluşmasında tabiki siyasi partilerin desteği önemli çünkü Türkiye’nin demokratikleşmesi açısından çok büyük katkı sağlar. Ak Parti’nin ve Cumhur İttifakının çabası da bu yöndedir.&nbsp;<ul><li>AK Parti’nin uzun süredir yürüttüğü terörle mücadele politikasında son dönemde bir değişiklik söz konusu mu? ‘Terörsüz bir Türkiye’ hedefi doğrultusunda PKK’nın silah bırakması ve Abdullah Öcalan’ın çeşitli taleplerinin gündeme gelmesi bu süreci nasıl etkiliyor?</li></ul>Ak Parti’nin terörle mücadelesinde bir değişiklik yok. Terörle mücadelede zaten en ufak bir zafiyet de yok.&nbsp; Özellikle hatırlayalım 2014-2015 yıllarında hendek sürecinden sonra Türkiye terörle mücadelede bir konsept değişikliğine gitti. Terörle mücadele geçmiş yıllarda genellikle ülke sınırları içinde yapılır, terörün bir anda gelmesi beklenirdi.&nbsp;Ak Parti konsept değişikliğine giderek terörü kaynağında yok etme stratejisini benimsedi. Türkiye, terör örgütünün rahatlıkla Türkiye içine gelip terör faaliyetinde bulunmaması için Suriye’ de 5-6 operasyon yaptı. Aynı zamanda Irak’ta kendisine yakın sınırlarda bir 30-35 km’lik bir alanı tamamen kontrol eder hale geldi. Burada üsler kurdu ve bunu da geçen dönem kapattı kilidi de kapattı. Bunlara Pençe Kilit operasyonları adı verilmişti. Bu, terörle mücadelede Türkiye’ye çok büyük bir katkı sağladı. Ne tür katkı sağladı; tabii elinde imkanlar da oldu. Özellikle savunma sanayindeki elde etmiş olduğu imkân da Türkiye’ye hem konsept değişikliği hem savunma sanayindeki imkân hem de burada sağlam bir iradenin bir araya gelmesi terörle mücadelede Türkiye’nin elini oldukça güçlendirdi.&nbsp;Bir yandan da diplomasi yürüttü onu da söylemekte fayda var.&nbsp; Bunlar devam ederken, bölgede meydana gelen değişiklikleri de göz önünde bulundurmak hem terörle mücadelede yakalanan ivme hem de başta Suriye olmak üzere bölgemizde yaşanan gelişmeler, Türkiye’nin yeni bir sürecin başlaması sürecine doğru evrilmesini sağladı.&nbsp;Terörsüz Türkiye kavramıyla birlikte Türkiye, bir anlamda yaklaşık 40 yıldır mücadele ettiği terör örgütünün sonlanması konusunda bir inisiyatif aldı. Burada MHP’nin Genel Başkanı sayın Devlet Bahçeli’nin almış olduğu güçlü inisiyatif sayın Cumhurbaşkanı’mızın desteği ve birlikte hareket etmeleri özellikle kimsenin beklemediği acaba olur mu diye şüpheyle baktığı bir dönemde PKK terör örgütünün silah bırakma ve kendini feshetme kararıyla süreç belli bir noktaya geldi. Ki; bu benim beklediğimin de çok üzerinde gidiyor. Çünkü bende de belli şüpheler vardı.&nbsp;Terörsüz Türkiye kavramını, terör sorununu artık çözmüş bir Türkiye olarak yorumlayabiliriz. Ama terörsüz Türkiye tek başına sadece Türkiye’yi kapsamıyor, terörsüz bölge kapsamını da bunun içine almak gerekiyor. Çünkü PKK’nın yürütmüş olduğu faaliyetler sahip oldukları angajmanlar Irak ve Suriye’deki varlığını da göz önünde bulundurduğumuzda bu terörsüz Türkiye’nin, terörsüz bölgeyi de kapsadığını rahatlıkla görebiliriz. Burada alınan yeni inisiyatif ve ortaya çıkan yaklaşıma baktığımızda benim beklediğimin daha üzerinde gittiğini görüyoruz. Yalnız terörsüz Türkiye terörle mücadeleyi bırakmak değildir. Terörle mücadeleyi, elde edilen imkânı ve fırsatı taçlandırma girişimi olarak okumak daha doğrudur.&nbsp;<ul><li>Son dönemde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında devam eden dava süreci ve bazı CHP'li belediyelere yönelik yapılan operasyonlar, kamuoyunda "siyasi baskı" tartışmalarına neden oldu. Siz bu süreci nasıl değerlendiriyorsunuz? Hukuki süreçlerin siyasallaştığı yönündeki eleştirileri doğru buluyor musunuz?</li></ul>Ben doğru bulmuyorum. İBB merkezli olarak yürütülen bir yolsuzluk operasyonu var. Ama CHP: 'biz bunları görmeyelim, bunu bir siyasi operasyonmuş gibi yansıtalım' yaklaşımıyla bir tavır takınıyor. İlk önce, '3-5 gizli tanık üzerinden yürütülmeye çalışılan bir proje' diye sunmaya çalıştılar.&nbsp;Oysa bu, 20’nin üzerinde suçunu itiraf eden itirafçının olduğu bir durum. Bunlar sıradan insanlar değiller. Ekrem İmamoğlu’nun Beylikdüzü’nden bugüne birlikte çalıştığı ekipten insanlar da bu işin içinde. Ve bunlar diyor ki, bunu mealen dile getiriyorum: 'biz birlikte yolsuzluk yaptık, tamam Belediye başkanlığını kazandık ama birlikte İstanbul’u birlikte soyduk' diyorlar ve bunu detaylı bir şekilde anlatıyorlar.&nbsp;Ama CHP’li siyasetçiler ve onları destekleyen kişiler bu medya, akademi veya farklı alanlardan olabilir yapılan açıklamaları görmezden gelip doğrudan bunun siyasi bir operasyon olduğu yönünde bir algı yürütmeye çalışıyorlar. CHP’nin, hem partisinin yolsuzlukla anılmaması hem de İstanbul’daki süreci siyasi bir süreçmiş gibi anlatma çabası var. Ama ben, iddianame ortaya çıktıktan sonraki süreçte artık kimsenin bunu savunamaz duruma geleceğini düşünüyorum. Her gün bir iş insanı veya birlikte çalıştıkları bir kişi, itirafçı olarak ortaya çıkıyor. İtirafçı olduklarında da 'biz birlikte şu tarihte şunları yaptık' bilgisiyle bunu ortaya koyuyorlar.&nbsp;Bu ortadayken, bunların siyasi bir yönü var demek ve Cumhuriyet Savcılığı’nın bir şey yapmamasını beklemek kimse tarafından kabul edilemez. CHP’nin, bunu siyasi bir operasyon gibi anlatma konusunda bir çabası var. Ama zamanla bu işten pişman olacaklarını ve kendilerinin bile savunamayacağı bir resmin ortaya çıkacağını düşünüyorum.<ul><li>İsrail’in İran’a yönelik saldırısıyla birlikte Ortadoğu yeni bir kırılma eşiğine geldi. Türkiye bu kriz karşısında nasıl bir dış politika refleksi göstermeli?</li></ul>Ben, Ortadoğu’daki bu siyasi türbülansın her geçen gün artan bir hızla devam ettiğini düşünüyorum. Biz bunu uzun süredir yaşıyoruz. Bu süreçte Türkiye taraf olmamak için elinden geleni yapıyor. Bir taraftan da ortaya çıkan bu yangınları çözmek için diplomasiyi devreye koyduğunu görüyoruz. Bunu Ukrayna Rusya, Ortadoğu’daki gruplar, devletler arasındaki ilişkilerde veya uluslararası alanda yürütmüş olduğu diplomaside görebilirsiniz. Fakat bir taraftan diplomasiyi yürütürken diğer yandan aynı bölgede olduğunuzdan dolayı sessiz kalamıyorsunuz.&nbsp;Burada yapmanız geren şey kapasiteniz artırmanız. Bu coğrafyada yaşıyorsanız, maalesef bu cümle de bana ait, “Ortadoğu’da siyaset silahla yapılıyor”. Tabii burada dış politikayı kastediyorum. Bölgesel politikayı kastediyorum. Eğer Ortadoğu’da başkasının gücüne dayanarak varlık göstermeye çalışıyorsanız varlık gösteremezsiniz. Yani sizin istihbarat ve askeri kapasitenizin büyük oranda başka ülkelere bağımlı olmaması gerekiyor. Türkiye’nin, son dönemde özellikle hem askeri yeteneklerini artırması hem de savunma sanayi konusundaki bağımlılığını azaltması ve bunu yüzde 80’in üzerinde kendi kaynaklarına dayandırmasının ne kadar önemli olduğu; İsrail’in İran’a saldırması veya bölgedeki yaşanan son gelişmelerle birlikte daha net bir şekilde ortaya çıkmıştır, diyebiliriz.&nbsp;Türkiye’nin kendi savunma yeteneklerini hızla artırdığını ve bu konuda ciddi bir çaba harcadığını görüyorum. Bir taraftan diplomasi yürütürken, Ortadoğu’daki çatışmalar devam ettiğinde bunların bir parçası olmadan, bu krizleri sönümlendirme konusunda diplomasi çabası sürerken; diğer taraftan da kendi gücünü ve kapasitesini artırmaya yönelik bir çaba içinde olduğunu görüyoruz ve doğrusu da budur.&nbsp;<ul><li>Avrupa ülkeleri ‘gerilimi düşürün’ çağrısı yapıyor. Türkiye’nin bölgesel barış adına diplomatik bir arabulucu rolü üstlenmesi mümkün mü?</li></ul>Avrupa uluslararası politikada maalesef artık yok. Hatta ilginç bir şey söyleyeceğim Avrupa artık Avrupa sorununda bile yok. Ukrayna bir Avrupa sorunu ve Ukrayna ile ilgili bir masa kuruluyor, bu masada ABD, Rusya ve Türkiye var ama Avrupa yok. Hatta bir araya geldikleri zaman Avrupa ne diyor diye bakan da yok. Bu Avrupa ve dünya için çok kötü. Ben Avrupa’nın diplomasinin içinde olmalarını olumlu bulurum ama maalesef ortaya koydukları durum bu şekilde.&nbsp;Avrupa dışı bir konu olan meseleye geldiğimizde Avrupa’nın özellikle Gazze konusunda; Avrupa halklarının aldığı tavrı çok olumlu buluyorum. Maalesef Avrupa’daki halkın aldığı inisiyatifi yöneticiler alamadı. Ve kendi değer ve yetkilerini İsrail konusunda Gazze’de kaybettiler. Avrupa’dan gelen söylem dünyada ve bölgede çoğu kişinin ilgisini çekmiyor.&nbsp;Türkiye’nin arabuluculuk veya kolaylaştırıcılık konusuna gelince, Türkiye ve İran bölgesel anlamda iki önemli ülke ve hemen hemen her konuyu görüşürler. Ama Gazze meselesinden dolayı, Türkiye ile İsrail’in&nbsp; arasında böyle bir ilişki tarzı yok. Bundan dolayı Türkiye’nin Ukrayna meselesinde olduğu gibi hem Ukrayna ile hem de Rusya ile ilişkileri iyi ve her iki ülke Türkiye’nin tavrına önem veriyor. Ama Türkiye ve İsrail arasında bir güven sorunu var. Bunun zor olacağını düşünüyorum.<ul><li>Bu çatışma ortamı, Türkiye’nin İran’la ve İsrail’le olan ikili ilişkilerini nasıl etkileyebilir? Özellikle enerji, güvenlik ve ticaret boyutunda yeni riskler ya da fırsatlar doğabilir mi?</li></ul>Her olumsuz gelişme Türkiye’yi de olumsuz etkiliyor. Ortadoğu ülkeleri enerji üreten ülkeler ve İran’da bunların içerisinde. İran 1979 yılından bugüne kadar belli konularda ambargo uygulanan bir ülke. Komşunuza ambargo uygulanması size de uygulanması anlamına geliyor. Irak ve Suriye’de de aynısı yapıldı.&nbsp;Düşünsenize siz doğu ve güneydeki komşularınızla istediğiniz gibi ticaret yapamıyorsunuz veya bu konuda belli engeller olduğunu görüyorsunuz. Bunun bir maliyeti oluyor. Son dönemde özellikle enerji fiyatlarının artması konusunda Türkiye hiç işin içinde olmamasına rağmen bölge ve enerjiye ihtiyacı olan bir ülke olmasından dolayı diğer kalemleri bıraksak bile enerjide bir maliyetin ortaya çıktığını son bir kaç günde maalesef görüyoruz.&nbsp;<ul><li>İran-İsrail arasındaki çatışma savaşa dönüşürse Türkiye ve Avrupa’yı yeni bir göç dalgası bekliyor diyebilir miyiz?</li></ul>Şu anda savaşa dönüşmüş durumda. Göç dalgasının oluşabilmesi için İran topraklarının yoğun bir şekilde istikrarsızlaşması gerekir. İsrail’in yapacağı bir saldırıyla değil, başta ABD olmak üzere başka ülkelerinde savaşa dahil olmasıyla istikrasız bir yapının oluşmasıyla göç dalgası oluşabilir. Ben İsrail’in günlük belli noktalara atış yaparak burada bir göç dalgası oluşturabileceğini sanmıyorum.<ul><li>Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın zaman zaman siyasi farklılıklar nedeniyle kutuplaşabildiğini görüyoruz. Bu konuda onlara ne tür bir mesaj vermek istersiniz? Sizce Türkiye için birlik duygusunu nasıl güçlendirebilirler?</li></ul>Biz farklı siyasi partilerdeyiz ve bu demokrasinin bir gereğidir. Biz düşman değiliz. Farklı siyasi kimliklere sahip olmak ülke hakkında farklı görüşlere sahip olmamız anlamına gelir. Şu şekilde düşünmeyin; bu farklı siyasi partililer ekranlarda mecliste birbirlerine hep sert cümleler söylüyorlar. Ama şunu unutmayın; biz ekran dışında bir araya geldiğimiz zaman birbirimiz hastalığıyla ilgileniriz. Birlikte oturur yemek yeriz aynı masada buluşuruz. Çocuklarımızı sorarız ve birbirimize yardım ederiz.&nbsp;Yurtdışındaki vatandaşlarımız dışarda oldukları için kimliklerini hem siyasi kimliklerini hem de diğer kimliklerini daha sert yaşıyorlar. Bunu bıraksınlar. Biz siyasi rakibiz, düşman değiliz ama hepimiz Türkiye sevdalısıyız. Olaylara bu şekilde bakmalarında fayda vardır diye düşünüyorum. Ülkelerine de o şekilde yaklaşsınlar. Çünkü siyasi partiler ister iktidarda olsunlar ister muhalefette olsunlar milletin desteğiyle geliyorlar. Kutuplaşmayı bıraksınlar diye düşünüyorum. Kamera olmadığı zaman o kutuplaşma yok.&nbsp;Yurtdışındaki değerli vatandaşlarımızda bu perspektiften bakarlarsa olaylara daha iyi olur diye düşünüyoruz. Biz tüm vatandaşlarımızı seviyoruz. Ben kendi seçim bölgemde, Kahramanmaraş’tan bir talep geldiğinde ak parti mi ya da cumhur ittifakının üyesi midir diye bakmam. Hatta vatandaş siyasi kimliğini gündeme getirdiği zaman da neden bunu açıklıyorsun diye kızdığımda oldu. Bu yüzden bize gelen her talep vatandaşımızın talebidir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması ve bu ülkeye sevdalı olması yeterli. Bu şekilde yaklaşırlarsa kutuplaşmayı da bırakırlar ve ülkelerine çok daha iyi hizmet ederler.&nbsp;&nbsp;Yurt dışında farklı STK’larda yapılanmalar var. Tabii ki bu yapılanma olacak, tıpkı bizim farklı siyasi partilerde olduğumuz gibi. Ancak konu Türkiye olduğunda, lütfen birlikte hareket etsinler. Bizim onlardan isteğimiz bu olur.

Ak Parti Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Şahin: "Biz siyasi rakibiz, düşman değiliz"

İstanbul’dan Cenevre’ye, daktilo tuşlarından uluslararası yönetim masalarına uzanan sıra dışı bir kariyer öyküsü Hülya Kurt’unki… Almanya’da başlayan, Türkiye’de şekillenen ve İsviçre’de yükselen bu yolculuk, yalnızca profesyonel bir başarı hikâyesi değil; aynı zamanda içsel dönüşümün, cesaretin ve tutkunun da kanıtı.

From zero to hero

Tutkusunu mesleğe dönüştüren kadın: Hülya Kurt’un hayat yolculuğu

İsviçre'de yaşayan, Türkiye’ye ve sokak hayvanlarına yürekten bağlı bir grup hayvanseverin kurduğu Pets in Turkey, yıllardır terk edilmiş kedi ve köpeklere umut olmayı sürdürüyor. Sadece bir kurtarma operasyonu değil, aynı zamanda kalpten bir dayanışma hareketi olan bu organizasyon, Türkiye'deki sokak hayvanlarına yeni bir yaşam şansı sunuyor. 

Pets in Turkey’nin sessiz kahramanı

Barınaklardaki iyi olmayan koşullar, yetersiz yasalar ve toplumdaki bilinç eksikliğiyle mücadele eden ekip, sevgi, sabır ve kararlılıkla bu karanlık tabloya ışık tutuyor.Bu hareketin arkasındaki isimlerden biri de Sibel Akın. İsviçre merkezli kurulan bu yardım ağının kurucusu ve yöneticisi olan Akın, sadece bir hayvansever değil, aynı zamanda bir organizatör ve umut taşıyan bir yol arkadaşı. Onunla hayvanların yaşadığı zorlukları, "Pets in Turkey"in misyonunu, Avrupa'da sahiplenme sürecini ve sanatla birleşen bağış projelerini konuştuk. İşte kalpten gelen bir mücadeleye dair ilham verici bir röportaj, buyrun…Röportaj:&nbsp;Özgür Mumcular<ul><li>Sibel Hanım, öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?&nbsp;</li></ul>Ben 58 yaşındayım, İstanbul da doğdum ve büyüdüm ancak çok genç yaşlarda eğitim için yurtdışına çıktım sonra İstanbul’da kısa bir iş deneyimim olduysa da 30 yıldan fazladır İsviçre’de eşim ve 2 oğlumla yaşıyorum. Boğaziçi Üniversitesi’nde yöneticilik, Colorado State Üniversitesi’nde işletme okudum ve IUG’de (Int Uni in Geneva) medya ve iletişim üzerine yüksek lisans yaptım. Uzun yıllar reklam sektöründe çalıştım, daha sonra kendi danışmanlık şirketim oldu ve 2016 yılında devrettim.&nbsp;<ul><li>"Pets in Turkey" oluşumunu kurma fikri nasıl ortaya çıktı?</li></ul>Benim uzun yıllar Türkiye’deki bu sahipsiz ve terk edilen hayvanlar probleminden haberim yoktu. Hatta biz ilk goldenımızı ve sonra da Jack Russell köpeğimizi Fransa’da üreticiden almıştık, o derece konuya hakim değildim. Ancak 2010 yılında ilk defa Çeşme’de bir yazlığımız oldu ve orada geçirdiğimiz il yazımızda hepimiz şok olduk! Sokaklarda gördüğümüz onca perişan köpek ve kedi bizi çok üzdü. Ve gene o yaz diğer köpeğimiz Molly ile yolumuz kesişti. O bizim ilk kurtardığımız köpek oldu. İşlemler vs her şeyi onun sayesinde el yordamı ile öğrendim ve Şubat 2011’de Molly’yi Cenevre’ye getirdik. Hayvanlara yardım etme fikri de böylece gelişmeye başladı…<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e13.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>İsviçre’de yaşayıp Türkiye’deki sokak hayvanlarına yardım eli uzatmak güçlü bir bağ gerektiriyor. Bu bağ sizde nasıl oluştu?</li></ul>Hayvanları çok seviyorum ve bir toplumun en zayıf halkasının çocuklar ve hayvanlar olduğunu düşünüyorum özellikle de bazı toplumlarda, birilerinin onlara yardım elini uzatması ve onların sessiz çığlıklarını duyurması gerekiyor.<ul><li>Türkiye'deki sokak hayvanlarıyla ilgili durum sizce neden bu kadar ciddi ve çözümsüz kalıyor? En büyük sorun nedir?</li></ul>En büyük sorun yanlış devlet politikaları, yıllarca işini yapmamış olan bütün belediyeler ve maalesef hayvana saygı göstermeyen insanların çoğunlukta olması. Çok uzun zaman önce kolayca çözülebilecek bir sorunu bugünlere getirip şimdi de suçsuz hayvanlara bedel ödetiyorlar. 20 sene önce yürürlüğe giren 5199 nolu hayvan hakları yasası eksiksiz uygulansaydı ve sistematik kısırlaştırma yapılsaydı, aynı zamanda insanları da ciddi bir denetlemeye tabii tutup sokağa atmanın önüne geçilseydi, bugün böyle bir sorun yaşamazdık diye düşünüyorum.<ul><li>Pets in Turkey olarak bu soruna nasıl müdahale ediyorsunuz? Hangi aşamalarda devreye giriyorsunuz?</li></ul>Bizim kuruluştan beri amacımız terkedileni kurtarmak ve sahiplendirmek oldu ama yurtiçinde değil; onu yapan bir sürü başka dernek var zaten, biz Avrupa’ya yuvalandırıp kurtardıklarımıza, gerçekten de bir köpeğe ya da kediye yakışır bir hayat sunmak istiyoruz. Tabii bunun yanı sıra sokakta tedavi ettirdiklerimiz, kısırlaştırdıklarımız, deprem vs gibi durumlarda yardım eli uzattıklarımız da ayrı.<ul><li>Türkiye’deki iş birliklerinizden biraz bahseder misiniz? Ne zamandır ve nasıl bir destek sağlıyorsunuz?</li></ul>Yerel barınak gönüllüleri ya da kurtarma yapan şahıslarla senelerdir beraber çalışıyoruz, bazen ilanda gördüğümüz bazen de bize haber verdikleri hayvanı kurtarıp pet transfer ile İzmir’e getirtiyoruz, burada çalıştığımız bir klinik var; orada kontrol-test-tedavi yapılıyor, sonra aşı programına başlanıp ya yine senelerdir çalıştığımız pansiyona ya da Urla’daki büyük ırk yaşam alanımıza alıyoruz. En az 4 ay beklemeleri gerekiyor, Avrupa için işlemleri ancak bitiyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e14.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>İsviçre'deki etkinliklerinizden biri olan geleneksel piknik buluşmaları hayvanseverleri bir araya getiriyor. Bu yılki Cenevre etkinliği nasıl geçti? Katılımcı ilgisi nasıldı?</li></ul>Bu yıl etkinliğimizin beşincisi gerçekleşti, herhalde en renkli ve kalabalık olanı bu oldu, tekrar herkese katılım ve desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e15.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Raise Your Paw ile olan ortaklığınız neyi hedefliyor? Bu ortaklık size ne tür olanaklar sağlıyor?</li></ul>Bu aslında organik bir ortaklık, yola biz PIT ekibi olarak çıktık hep beraber ancak bir süre sonra Zürih tarafında dili Almanca olan bir yapı olmasının daha kolay olacağını gördük ve RYP böyle doğdu. Biz tüm operasyonlarımızı ortak yürütüyoruz. Urla’daki yaşam alanını da ortak kullanıyoruz, sürekli iletişim halindeyiz.<ul><li>Hayvan sahiplenme süreci Avrupa’da oldukça sıkı kurallara bağlı. Türkiye’den bir köpek veya kedi sahiplenmek isteyen biri hangi adımları izlemeli?</li></ul>Aslında biz o hazırlığı önceden kendileri için yapıyoruz, istenilenlere çok hakimiz ve kurtarmadan itibaren bir hayvanın çiplenmesi, kaydı, kuduz aşısı, titre testi gibi hepsini yapıp sonra yuva arıyoruz. Bilinmesi gereken, sağlıklı bir hayvan için en az 4 aylık bir süreç ve o sürede güvenli bir şekilde bakılması gerekiyor.<ul><li>Evcil hayvanların uçakla Avrupa’ya getirilmesi konusunda nelere dikkat ediyorsunuz? Bu süreç güvenli mi?</li></ul>Biz o konuda şanslıyız çünkü İzmir’deyiz ve SunExpress seferleri ile çok güvenli bir şekilde Avrupa’nın her yerine gönderebiliyoruz.<ul><li>Derneğinizde sanatla evcil hayvanları birleştiren çok özel bir çalışma da oldu. Ressam İzim Çetindağ’ın köpek ve kedi portrelerinden biraz bahsedebilir misiniz? Bu fikir nasıl doğdu?</li></ul>Evet bu çok güzel bir proje, sevgili İzim zaten bizim bir üyemiz, corona sırasında sahiplendirmeler ve seyahatler durunca biz çok zor bir durumda kalmıştık, finansal olarak da çok zordu o günler… İzim, tam o sırada bu fikirle bize geldi – sahipli kedi ve köpeklerin portrelerini yapıp gelirin büyük kısmını bize bağışladı; hala daha yapmaya devam ediyor. Hem ortaya <a href="https://izimcetindag.com/category/pet-portrait/">muhteşem eserler</a> çıktı hem de bize kaynak yaratılmış olduğu için çok teşekkür ederiz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e16.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Gönüllü olmak ya da bağış yapmak isteyenler size nasıl ulaşabilir, nasıl katkı sağlayabilirler?&nbsp;Bize her zaman sosyal medya hesaplarımızdan ya da dernek e-mailinden ulaşabilirler: <a href="mailto:info@petsinturkey.org">info@petsinturkey.org</a>Instagram: <a href="https://www.instagram.com/petsinturkey/">@petsinturkey</a></li><li>Son olarak, İsviçre’deki ya da Türkiye’deki hayvanseverlere iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?İsviçre’deki hayvanseverler lütfen ama lütfen artık üreticiden kedi ve köpek almayın! Dünyada her gün binlerce hayvan bir aile göremeden uyutuluyor, bu kabul edilir bir şey değil! Mutlaka içlerinde size arkadaş olacak bir can vardır. Ve elinizden geldiğince bizler gibi oluşumlara destek olun.Türkiye’deki hayvanseverler hep beraber mücadeleye devam! Elimizden geldiğince kurtaracağız, yılmayacağız ve bir gün gerçekten hayvanların haklarının da olduğu günleri göreceğiz.</li></ul>

Sibel Akın’ın gözünden Pets in Turkey: Bir patinin ardındaki hikaye

Çocukların sağlığı söz konusu olduğunda, ailelerin en çok endişelendiği konuların başında nörolojik sorunlar geliyor. Epilepsiden prematüre takibine, SMA’dan çocukluk çağı migrenine kadar birçok alanda hem bilimsel gelişmeleri hem de sahadaki deneyimiyle önemli katkılar sunan bir isimle, Prof. Dr. Ayşe Tosun ile bir araya geldik. 