Geriye dönük ihlaller ve eksik reformlar
Söz konusu skandal, NDB’nin internet sağlayıcılardan hukuka aykırı şekilde veri topladığının ortaya çıkmasıyla başlamıştı. Kurum, bu gelişmelerin ardından daha sıkı denetimler getireceğine, bir “dört göz” prensibi uygulayacağına ve ilgili veri analiz sistemini devre dışı bırakacağına söz vermişti.
Ancak denetim kurumu AB-ND’nin başkanı Priska Fischer, bu sözlerin tam olarak yerine getirilmediğini vurgulayarak, kurumun itibarının ciddi anlamda zedelendiğini belirtti: “Burada mesele sadece eksik uyum değil, aynı zamanda NDB’nin kendi talimatlarına bile sadık kalmaması. Bu, kurumun güvenilirliğini doğrudan etkiler.”
NDB: “Durum güncel tabloyu yansıtmıyor”
NDB ise eleştirileri kısmen kabul etmekle birlikte, denetim raporunun güncel durumu yansıtmadığını savunuyor. Kurumun açıklamasına göre, Mart 2024 itibarıyla kapsamlı bir yeniden yapılanma sürecine girildi, siber görev dağılımı değiştirildi ve veri toplama süreçleri köklü biçimde yenilendi. Bununla birlikte, hangi somut denetim mekanizmalarının hayata geçirildiği konusunda detay verilmedi.
Özellikle tartışmalı veri analiz sisteminin devreden çıkarılması konusunda gecikmeler yaşandığını kabul eden NDB, teknik ve operasyonel zorlukların süreci uzattığını belirtiyor. Yeni altyapının bir bölümünün 2025 yılı içinde devreye alınması planlanıyor.
Denetim kurulu ısrarlı: Uygulamalar yakından izlenecek
AB-ND’ye göre ise bu açıklamalar yeterli değil. Kurum, NDB’nin özellikle siber departman yönetiminde yaşanan eksiklikleri zamanında fark edemediğini bildiriyor. 2025’in başında yapılan değerlendirmelerde ise bazı olumlu gelişmelerin yaşandığı ifade ediliyor. Denetim kurulu başkanı Fischer, bu reformların hayata geçip geçmediğini “özellikle yakından takip edeceklerini” dile getiriyor.
Sonuç: Güven krizinin gölgesinde reform baskısı
İsviçre’nin güvenlik ve gözetim politikaları açısından bu gelişmeler kritik öneme sahip. Skandalın ortaya çıkmasının üzerinden üç yıl geçmesine rağmen, hala yerine getirilmeyen reform vaatleri ve eksik kalan uygulamalar, hem kamuoyunda hem de siyasette NDB’ye olan güveni zedeliyor. Gözler şimdi, vaat edilen reformların gerçekten hayata geçip geçmeyeceğinde.
