Dağcılık dünyasında, Everest’e tırmanmak hala büyük bir zorluk ve bu süreç, yüksek maliyetler ve sağlık riskleri ile dolu. Dağcılar, zorlu hava koşulları, dağdaki yoğunluk ve fiziksel dayanıklılık gibi birçok faktörle mücadele etmek zorunda kalıyor. Ancak, Everest’in zirvesine ulaşmak için önerilen süre hala yaklaşık iki ay.
Everest’e ulaşmak için ana kamp bölgesine helikopterle gitmek bir hafta kadar sürerken, zirveye ulaşmak genellikle 40 gün alıyor. Fakat, Avusturyalı rehber Lukas Furtenbach, ksenon gazının kullanımı ile bu süreyi büyük ölçüde kısaltmayı planlıyor. Furtenbach, müşterilerine, Londra’dan bir hafta içinde Everest’in zirvesine ulaşmayı vaat ediyor.
Furtenbach’ın önerdiği yöntemde, dağcılar Nepal’e uçacak ve helikopterle Everest ana kampına geçecekler. Bu sayede, yüksek irtifada vücudun uyum sağlaması için gerekli olan üç haftalık iklimlendirme süresi atlanacak. Bu tur, katılımcılara 170 bin dolara mal olacak.
Ksenon gazının vücutta eritropoetin (EPO) üretimini artırarak, dağcıların oksijen seviyelerine uyumlarını hızlandırdığı düşünülüyor. EPO, vücudun oksijen eksikliği durumunda ürettiği bir protein olup, kırmızı kan hücrelerinin üretimini artırır. Ancak, bu tedavi yöntemi hakkında bilimsel olarak kesin bir kanıt bulunmamaktadır.
Furtenbach, daha önce ksenon kullanarak dağcıların iklimlendirme sürecini hızlandırmayı başardığını belirtiyor. Ancak bu konuda yapılmış bilimsel çalışmalar çok sınırlıdır. Glasgow Üniversitesi’nden irtifa tıbbı uzmanı Andrew Peacock, Eritropoetin üretiminin yalnızca kısa vadede etkili olabileceğine ve dağcının vücut adaptasyonunu yeterince hızlandırmayabileceğine dikkat çekiyor.
Dağcılık camiası, ksenon kullanımına karşı şüphelerle yaklaşırken, Uluslararası Tırmanış ve Dağcılık Federasyonu (UIAA) tıbbi komisyonu, yüksek irtifada ksenon kullanımının güvenliğine dair bilimsel kanıt eksikliğine vurgu yaparak uyarıda bulundu.
Ksenon gibi maddelerin, Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (WADA) tarafından yasaklanan maddeler arasında yer aldığını belirten bazı dağcılar ise, bu tür maddelerin dağcılıkta kullanılmasına karşı çıkıyor.
Tırmanışlarda oksijen takviyesi kullanımı yaygın ve bu takviye, birçok dağcı için zorunlu hale gelmiş durumda. Everest zirvesine tırmananların büyük bir kısmı, ek oksijen kullanarak bu başarıyı elde edebiliyor. Ancak yalnızca 230 dağcı, oksijen takviyesi olmadan Everest’in zirvesine ulaşmayı başarabildi.
Ksenon gazının Everest tırmanışlarını daha hızlı hale getirebileceği fikri, dağcılık camiasında heyecan uyandırmış olsa da, bu yeni yönteme dair hala büyük şüpheler ve endişeler bulunuyor.
