Bu devasa harcamalar artık yalnızca teknoloji sektörünü değil, tüm ABD ekonomisini etkileyen bir güç haline gelmiş durumda. Ancak bazı uzmanlar, bu hızlı yükselişin bir “yapay zeka balonuna” dönüşebileceği konusunda uyarıyor.

Wall Street Journal’a konuşan yatırımcı Paul Kedrosky, Başkan Donald Trump dönemindeki gümrük vergilerinin ekonomik etkilerinin, özel sektörün yapay zeka yatırımları sayesinde ertelendiğini ileri sürdü. Aynı zamanda, bu yatırımların 2000’lerin başındaki “dot-com” balonundaki tüm harcamaları aştığını vurguladı. Bu karşılaştırma, olası bir ekonomik çöküş riskine dikkat çekiyor.

Dot-com balonu ne anlama geliyor?
1990'ların sonlarında internet şirketlerine duyulan aşırı güven ve yatırımcı ilgisi, "dot-com balonu" adı verilen ekonomik bir krize neden olmuştu. Kâr etmeyen pek çok “.com” şirketinin borsa değerleri spekülasyonla şişirilmiş, 2000 yılına gelindiğinde ise Nasdaq borsası yaklaşık %75 değer kaybederek binlerce internet şirketinin iflasına yol açmıştı.

Bu olay, plansız teknoloji yatırımlarının ve piyasa abartılarının nasıl yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini açık şekilde ortaya koymuştu.

Renaissance Macro Research baş ekonomisti Neil Dutta’ya göre, 2025’in başından itibaren yapay zekaya yapılan yatırımlar, ABD’nin ekonomik büyümesine tüketici harcamalarından daha fazla katkı sağladı. Ancak uzmanlar, bu olağanüstü büyümenin sürdürülebilir olup olmadığını sorguluyor.

Yapay zeka şirketleri vaat ettikleri büyük kârları sağlayamazsa, bu durum geniş çaplı ekonomik sorunlara yol açabilir.

Dev teknoloji şirketleri zirvede
Yapay zekaya olan ilgi, teknoloji şirketlerinin piyasa değerlerini rekor düzeylere taşıdı. 2018’de 1 trilyon dolar sınırını geçen ilk şirket Apple olurken, bugün bu seviyeyi aşan yapay zeka odaklı dokuz şirket bulunuyor. Nvidia’nın değeri yalnızca bir yılda üç kat artarak 4 trilyon dolara ulaşırken, Microsoft kısa süre önce bir çeyrekte 30 milyar dolar yapay zeka yatırımı yaptığını duyurdu.

Ancak bu şirketlerin büyük harcamalarının ne kadar kârlı olduğu hâlâ belirsiz. ChatGPT gibi uygulamalar geniş kullanıcı kitlesine ulaşsa da, işletme ve geliştirme maliyetleri çok yüksek. Ayrıca kullanıcılar çoğunlukla ücretsiz veya ucuz sürümleri tercih ediyor.

Yatırım şirketi Citi mevcut durumu “uzun vadeli bir boğa piyasası” olarak yorumlasa da, birçok uzman bu iyimserliğe şüpheyle yaklaşıyor. Eğer bu yükseliş gerçekten bir balonsa, patlaması durumunda büyük kayıplar yaşanabilir.

Yapay zeka sektöründe maaşlar zirvede
Yapay zeka uzmanlarına olan yoğun talep maaşlara da yansıdı. Futurism’e göre Meta gibi şirketler, rakip firmalardan yetenekli çalışanları transfer edebilmek için milyarlarca dolarlık teklifler sunuyor.

Öte yandan, ABD yönetiminin sektörle ilgili düzenlemeler konusunda hâlâ net bir adım atmaması da dikkat çekiyor. Bazı analistlere göre sektörü asıl tehdit eden unsur içsel değil, Çin gibi dış kaynaklı rakipler olabilir.

Günümüzde gözler, bu teknoloji devlerinin üzerine çevrilmiş durumda. Bu şirketlerin yalnızca yatırımcılarını değil, aynı zamanda dünya genelindeki kamuoyunu yapay zekanın ekonomik ve toplumsal faydalarına ikna etmesi gerekiyor.

Ve en kritik soru hâlâ ortada duruyor: Bu dev yatırımlar sonunda gerçekten karşılığını verecek mi?