Von der Leyen, Ukrayna’nın gelecek iki yıllık destek planı için hızlı bir karar alınmasının Avrupa Konseyi’nin aralık toplantısı açısından hayati olduğunu belirtti.

Mektubunda “Ukrayna için gerekli kaynağın nasıl sağlanacağına ilişkin net bir taahhüde süratle ulaşmak kritik bir konudur” ifadesini kullanan von der Leyen, bu süreçte kolay ya da kusursuz seçeneklerin bulunmadığını da dile getirdi. “Avrupa, tereddüt ederek ya da ulaşılamayacak kadar mükemmel çözümler arayarak hareket kabiliyetini kaybedemez” sözleriyle uyarıda bulundu.

Belgede, Ukrayna’nın 2026-2027 döneminde ihtiyaç duyacağı finansmanın büyüklüğüne özellikle dikkat çekiliyor. Bu tahminlere göre Ukrayna ordusunun desteklenmesi için 83,4 milyar euro, ekonomik istikrarın sağlanması ve bütçe açığının kapatılması için ise 55,2 milyar euro gerekiyor. IMF ve Kiev makamlarının çalışmaları esas alınarak hazırlanan bu rakamlar kesin olmamakla birlikte, savaşın 2026 sonunda sona ereceği varsayımına dayanıyor. Ancak ateşkese yönelik beklentiler hâlâ düşük.

Von der Leyen’in mektubunda Ukrayna’ya destek için üç temel yol öne çıkıyor:

• Üye ülkelerin toplam 90 milyar euroluk ikili katkı sunması. Bu fon hibe olarak aktarılacak ve faiz dahil tüm maliyetler ilgili ülkelerin bütçelerine yansıyacak.
• 90 milyar euroluk ortak borçlanma. Faiz yükü ya ulusal garantilerle ya da AB bütçesiyle karşılanacak. Ancak bunun için bütçe kurallarında oybirliğiyle değişiklik yapılması gerekiyor; Macaristan’ın Ukrayna fonlarına karşı çıkması süreci zorlaştırıyor.
• Rusya’nın dondurulan varlıklarına dayanarak oluşturulacak 140 milyar euroluk tazminat kredisi. Bu kredinin Ukrayna tarafından ancak Rusya’nın savaş tazminatını kabul etmesi durumunda geri ödenmesi söz konusu olacak.

İlk iki yöntem üye devletlere ek mali yük bindiriyor; çünkü kaynak ya doğrudan ulusal bütçelerden ya da yeni borçlanma yoluyla sağlanacak. Üçüncü seçenek olan tazminat kredisi ise ek borç ya da yeni katkı gerektirmiyor. Bu modelde, büyük bölümü Brüksel’deki Euroclear sisteminde tutulan Rus Merkez Bankası’na ait dondurulmuş varlıklardan elde edilen nakit gelirler kullanılacak.

Bu noktada en sert itiraz Belçika’dan geliyor. Moskova’nın olası davalarına karşı yasal güvence talep eden Belçika, ayrıca riskin tüm AB tarafından eşit paylaşılmasında ısrarcı. Von der Leyen mektubunda hukuki risklerin farkında olduğunu belirtirken, “olası domino etkileri” konusunda uyarıda bulunuyor.

Geçtiğimiz cuma günü von der Leyen, süreci hızlandırmak amacıyla Belçika Başbakanı Bart De Wever ile bir görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşme, şu ana kadar sınırlı ilerleme kaydedilen müzakerelerin canlandırılması amacıyla yapıldı.