İki İngiliz akademisyen, Harvard’ın 1946’da Londra merkezli kitapçılık firması Sweet & Maxwell'den sadece 27,50 dolara edindiği bu nüshanın, İngiltere Kralı I. Edward tarafından yayımlanan ve günümüze ulaşabilmiş sadece yedi orijinal Magna Carta’dan biri olduğunu belirledi. Enflasyon hesaplamasına göre bu tutar 2025 yılına kıyaslandığında yaklaşık 450 dolara (yaklaşık 17.400 TL) denk geliyor.
Söz konusu belge, daha önce 1327 yılına ait ve "nem lekeli, biraz yıpranmış" bir kopya olarak tanımlanmıştı. Ancak King's College London'dan Ortaçağ tarihçisi Profesör David Carpenter ve East Anglia Üniversitesi'nden meslektaşı Profesör Nicholas Vincent tarafından yapılan detaylı analizler, bu tanımın yanlış olduğunu ortaya koydu.
Uzmanlar, belgeyi spektral görüntüleme ve ultraviyole ışık gibi teknolojilerle inceledi ve yazım tarzı ile metindeki kelime sırasının 1300 yılına ait tüzüklerle tamamen örtüştüğünü doğruladı. HLS MS 172 olarak bilinen bu belge artık "dünyanın en değerli belgeleri" arasında kabul ediliyor.
Profesör Carpenter, bu belgenin hukukun üstünlüğü ilkesini yazılı hale getiren ilk metinlerden biri olduğunu ve batı demokrasisinin temel taşlarından sayıldığını ifade etti. "Bu belge, hükümdarın keyfi kararlarla hareket edemeyeceğini, hukuki sürece uymak zorunda olduğunu vurgular. Bu, özgürlüklerin temelidir," dedi.
Profesör Vincent ise, belgenin geçmişte nasıl yanlış tanımlanmış olabileceğine dair şunları söyledi: "Savaş sonrası yorgunlukla birlikte, Sotheby’s çalışanları bunun gerçek olamayacağını varsayıp yanlış bir krala ait olarak kataloglamışlar. Bu da onun değerinin gözden kaçmasına yol açtı."
2007’de açık artırmada 1297 tarihli bir Magna Carta'nın 21 milyon dolara satıldığını hatırlatan Vincent, Harvard’daki nüshanın da benzer bir değere sahip olabileceğini belirtti.
Profesörler, belgenin 1300 yılında İngiltere’nin Appleby bölgesine gönderilmiş olabileceğini düşünüyor. Carpenter, “Harvard bu belgeyi artık sadece bir koleksiyon parçası olarak değil, anayasal tarih açısından eşi benzeri olmayan bir miras olarak görmeli,” yorumunu yaptı.
Harvard Hukuk Fakültesi'nden Amanda Watson da bu önemli keşfi yapan akademisyenleri tebrik ederek, "Böylesine kapsamlı koleksiyonların, parlak araştırmacılarla buluştuğunda neler başarılabileceğine dair mükemmel bir örnek," değerlendirmesinde bulundu.
Harvard yetkilileri, Magna Carta’nın orijinal nüshasının yakında kamuoyuyla paylaşılmak üzere sergilenmesini planlıyor.
