Cihan

Beşiktaş, uzun süredir gündeminde olan Çek futbolcu Vaclav Cerny transferinde mutlu sona ulaştı. Siyah-beyazlı kulüp, Wolfsburg ile anlaşmaya varırken, yıldız futbolcu resmi imzayı atmak için bu akşam İstanbul'a geliyor.

Vaclav Cerny İstanbul'da!

Beşiktaş, uzun süredir gündeminde olan Çek futbolcu Vaclav Cerny transferinde mutlu sona ulaştı. Siyah-beyazlı kulüp, Wolfsburg ile anlaşmaya varırken, yıldız futbolcu resmi imzayı atmak için bu akşam İstanbul'a geliyor.3+1 Yıllık Sözleşme ve Ödeme Planı Belli OlduSiyah-beyazlıların, 27 yaşındaki başarılı kanat oyuncusu için Wolfsburg'a 6-7 milyon Euro civarında bir bonservis bedeli ödeyeceği öğrenildi. Ödeme planının ise 2029 yılına kadar taksitler halinde yapılacağı belirtildi. Kulüpten yapılan açıklamaya göre, Cerny ile 3+1 yıllık bir sözleşme imzalanacak."Hayran Kaldım" Dediği Oyuncu İstanbul'a GeliyorGeçtiğimiz sezonu Rangers'ta kiralık olarak geçiren Vaclav Cerny, 52 maçta 18 gol ve 9 asistlik etkileyici bir performans sergileyerek dikkatleri üzerine çekmişti. Çek futbolcunun, geçtiğimiz günlerde Beşiktaş'ın transfer videosunu beğenmesi ve Instagram'da siyah-beyazlıları takibe alması transferin sinyalini vermişti. Öte yandan, Beşiktaş Teknik Direktörü Sergen Yalçın'ın da yorumculuk yaptığı dönemde Cerny için "Hayran kaldım" ifadelerini kullanması, bu transferin önemini bir kat daha artırdı.Uçağı Bu Akşam 23.05'te İniyorBeşiktaş Kulübü, yaptığı resmi açıklamayla transferi duyururken, Vaclav Cerny'nin bu akşam saat 23.05'te İstanbul Havalimanı Dış Hatlar Terminali'ne ineceğini bildirdi. Yıldız oyuncu, sağlık kontrollerinin ardından kendisini siyah-beyazlı renklere bağlayacak resmi sözleşmeye imza atacak.

Beşiktaş'tan sürpriz transfer hamlesi

İsviçre’de uzun süredir tartışma konusu olan Tempo 30 düzenlemelerine Federal Konsey’den yeni bir müdahale geldi. Hükümet, ana trafik yollarında hız sınırının düşürülmesini zorlaştırmak için düzenlemelerde değişiklik yapma kararı aldı.

İsviçre’de Tempo 30 tartışması büyüyor

Yeni düzenlemeye göre, şehirlerde ve kasabalarda ana arterlerde Tempo 30 uygulaması sadece belirli şartlar altında mümkün olacak. Belediyeler, hız düşürme kararını uygulamadan önce, bu önlemin mahallerde istenmeyen trafik sapmalarına yol açmayacağını ispatlamak zorunda olacak.<h3>Direnç Artıyor: Kantonlar da Devrede</h3>Federal Konsey’in kararı, özellikle Zürih, Bern ve Basel gibi büyük şehirlerde yıllardır yeşil ve sol partilerin desteklediği Tempo 30 uygulamalarına ciddi bir engel olarak yorumlanıyor.Son aylarda kantonlardan da benzer tepkiler gelmişti:<ul><li>Aargau: Tempo 30 uygulamalarında son sözü halk oylaması belirleyecek.</li><li>Zürih: FDP ve SVP’nin girişimiyle, Zürih ve Winterthur’un kendi başına Tempo 30 uygulaması zorlaştırıldı.</li><li>St. Gallen: Şehir yönetimi artık tek başına Tempo 30 kararı alamayacak, yetki kantona devredildi. Benzer tartışmalar Luzern, Bern, Baselland ve Cenevre’de de yaşanıyor.</li></ul><h3>VCS’den Karara Tepki</h3>Karara karşı çıkanlar da var. Verkehrs-Club der Schweiz (VCS), Federal Konsey’in hamlesine tepki göstererek “Tempo 30 iç bölgelerde korunmalı” diyerek Ağustos ortasında bir imza kampanyası başlattı.<h3>Neden Bu Kadar Tartışmalı?</h3>Tempo 30 meselesinin bu kadar hararetle tartışılmasının ardında, yalnızca trafik güvenliği değil, psikolojik ve sosyolojik boyutlar da yatıyor. Hochschule für angewandte Psychologie’den Prof. Dorothea Schaffner, “Tempo 30 sürücülerin bireysel özgürlüğünü kısıtlıyor. Bu da otomobil kullanıcılarında öfke yaratıyor” diyor.Ancak araştırmalara göre, sokak tasarımı sürücülerin kabulünü etkiliyor. Eğer sokakta çocuklar, banklar, ağaçlar veya yaya yoğunluğu varsa, sürücüler hız düşürmeyi doğal bir refleks olarak benimsiyor. Buna karşın, sadece bir hız tabelası dikmek çoğu zaman tepkiyle karşılanıyor.<h3>Siyasete Net Mesaj</h3>Federal Konsey’in aldığı bu karar, belediyelere ve şehir yönetimlerine “Ana arterlerde Tempo 50 kuraldır, Tempo 30 istisnadır” mesajı gönderiyor. Yeni düzenleme ile bu ilkenin yasal zemine oturtulması hedefleniyor.

Federal Konsey’den karar: Tempo 30 uygulamalarına fren

İsviçre Radyo ve Televizyon Kurumu (SRG) adına araştırma enstitüsü GFS Bern’in gerçekleştirdiği geniş kapsamlı anket, ülkedeki yaşam kalitesine dair dikkat çekici sonuçlar ortaya koydu.

Geleceğe dair endişeler artıyor

İsviçre’de peş peşe yaşanan küresel krizlere, ekonomik zorluklara ve siyasi belirsizliklere rağmen halkın büyük çoğunluğu yaşamından memnun.<h2>Üç yıl üst üste aynı tablo</h2>Araştırma 2023, 2024 ve 2025 yıllarında üç dalga halinde yapıldı. Her birinde 50 binden fazla kişi ankete katıldı. Böylece çalışma, İsviçre’de şimdiye kadar yapılan en büyük kamuoyu yoklamalarından biri oldu.Sonuçlara göre halkın yüzde 80’i hayatından memnun olduğunu belirtirken, yüzde 14’ü ancak “orta derecede memnun”, yüzde 6’sı ise açıkça “memnun olmadığını” ifade etti.Araştırmayı yöneten GFS Bern eş-direktörü Urs Bieri, bu tabloyu şöyle yorumladı:“Art arda gelen krizlere rağmen bu kadar yüksek bir yaşam memnuniyetinin korunması beni çok şaşırttı. Bu durum İsviçre’de hâlâ güçlü bir ortak payda olduğunu gösteriyor.”<h2>Memnuniyetin temel sebepleri</h2>Ankete göre İsviçre halkının olumlu yaşam değerlendirmesinin ardında üç ana faktör bulunuyor:<ul><li>Mali güvence: Katılımcıların üçte ikisi mali durumlarını “rahat” olarak tanımlıyor.</li><li>İş güvencesi: Dört kişiden üçü işini kaybetme korkusu taşımıyor.</li><li>Kişisel güvenlik: Halkın yüzde 90’ı güvenlik konusunda ciddi bir endişe hissetmiyor.</li></ul><h2>Memnun olmayan kesim</h2>Yaşamdan memnun olmayan yüzde 20’lik kesim ise ağırlıklı olarak yüksek yaşam maliyetlerinden, sağlık sorunlarından ve artan performans baskısından şikâyetçi. Dikkat çekici olan nokta: Bu grubun oranı son üç yılda artmamış olması. Yükselen fiyatlara ve sağlık sigortası primlerine rağmen memnuniyetsizlik aynı seviyede kaldı.<h2>Bölgesel farklılıklar</h2>Dil bölgeleri arasında ise bazı farklılıklar öne çıkıyor. Almanca ve Romanşça konuşulan bölgelerde yaşam memnuniyeti daha yüksekken, özellikle Tessin (İsviçre İtalyancası konuşulan bölge) dikkat çekiyor. Burada halk, emeklilik sistemi, vergi yükü ve sağlık sigortası primlerinden diğer bölgelere kıyasla daha fazla endişe duyuyor.<h2>Gelecek kaygısı artıyor</h2>Bugün İsviçre halkı yaşamından memnun olsa da, gelecek söz konusu olduğunda tablo daha karamsar.<ul><li>Çocukların geleceği: 2023’te halkın yüzde 32’si çocukların geçmiş nesillere göre daha rahat bir yaşam süreceğine inanıyordu. 2025’te bu oran yüzde 20’ye geriledi.</li><li>Ortak değerler: 2024’te İsviçrelilerin yüzde 68’i ülke halkının aynı değerleri paylaştığını düşünüyordu. Bu oran 2025’te yüzde 58’e düştü.</li></ul>Urs Bieri bu durumu, “Ülkedeki ortak değerler baskı altında. ABD’deki kadar kutuplaşma olmasa da, İsviçre’de de benzer bir yönelim görülüyor” sözleriyle değerlendirdi.<h2>Toplumda daha fazla bencillik algısı</h2>Ankete göre halkın yüzde 84’ü, İsviçre toplumunun son yıllarda daha bencil ve saygısız hale geldiğini düşünüyor. Ancak işin ilginç tarafı, katılımcıların yüzde 80’i kendilerinin gündelik yaşamda saygılı davrandığını belirtiyor.SRG’nin dev anketi, İsviçre’nin bugün için bir “mutluluk adası” olduğunu gösteriyor. Ancak geleceğe dair artan endişeler ve ortak değerlerdeki zayıflama, siyasetin ve toplumun dikkatle üzerinde durması gereken işaretler olarak öne çıkıyor.

SRG anketi: İsviçreliler bugün mutlu, yarın için kaygılı

Luzern Uygulamalı Bilimler Üniversitesi’nin (HSLU) yaptığı araştırma, 1200’den fazla kişinin sorulara verdiği yanıtları analiz etti ve ortaya çarpıcı bir tablo koydu: Çoğu kişi, mesleki emeklilik konusunda doğru bilgiye sahip olduğunu düşünmesine rağmen yanlış cevap veriyor.

Emeklilikte danışmanlık şart

İsviçre’de çalışan nüfusun büyük bir kısmı, mesleki emeklilik sistemi (berufliche Vorsorge / BV) hakkında temel konuları dahi yanlış biliyor.&nbsp;<h2>Yanlış bilgi, yanlış karar riski</h2>Katılımcılara mesleki emeklilikle ilgili temel sorular yöneltildi. Örneğin:<ul><li>Sütun 3a’ya kimler katkı yapabilir? → Doğru: Yalnızca çalışanlar. Ancak katılımcıların yarısından fazlası bunun herkese açık olduğunu sandı.</li><li>Pensionskasse’de birikmiş para ölüm durumunda tamamen eşe/life-partner’a aktarılır mı? → Doğru: Hayır, otomatik ve tam aktarım yapılmıyor. Bunu yanlış bilenlerin oranı %42.</li><li>Kapitaldeckung (sermaye fonlama sistemi) hangi sütunda geçerli? → Doğruyu bilenlerin oranı sadece %37.</li></ul>Araştırmacılar, asıl tehlikenin “bilgisizlik değil, yanlış bilgiye güvenmek” olduğunu vurguluyor. Yanlış bilgiye sahip olan kişiler, ek araştırma yapma ihtiyacı hissetmedikleri için ileride ciddi finansal kayıplarla karşılaşabilirler.<h2>Güvensizlik de yüksek</h2>Çalışanların yarısı, İsviçre’deki mesleki emeklilik sistemine (2. sütun) güvenmediğini söyledi. Katılımcıların %60’ı ise ileride AHV (1. sütun) ve BV’den (2. sütun) yeterli gelire sahip olamayacaklarını düşünüyor.Ayrıca çoğu kişi, gönüllü katkılar konusunda da Pensionskasse yerine 3a sütununu tercih ediyor. Bunun başlıca nedeni: Pensionskasse’lerin yüksek idari masrafları. Katılımcıların %60’ı bu masrafları gereksiz buluyor.<h2>Emeklilikte nasıl ödeme almak istiyoruz?</h2>Araştırmada ayrıca, çalışanların emeklilik döneminde birikmiş paralarını nasıl almak istediklerine de bakıldı.<ul><li>%47’si karma model (bir kısmı toplu para, bir kısmı aylık maaş) tercih ediyor.</li><li>%23’ü yalnızca maaş isterken, %13’ü yalnızca toplu para istiyor.</li><li>Toplu para isteyenlerin gerekçeleri: esneklik (%53), vergi avantajı (%45) ve daha çok sermaye bırakma arzusu (%45).</li></ul><h2>En büyük ihtiyaç: Daha fazla danışmanlık</h2>Katılımcıların %80’i emeklilik birikimini nasıl çekeceği konusunda danışmanlık almak istiyor. Ayrıca, kademeli emeklilik (%75) ve gönüllü Pensionskasse katkıları (%67) konusunda da yoğun bir rehberlik talebi var.Araştırma, profesyonel danışmanlık alanların daha dengeli ve güvenli çözümler seçtiğini; danışmanlık almayanların ise çoğunlukla riskli tek seferlik toplu para çekimine yöneldiğini ortaya koydu.<h2>Çözüm: Bilgi kampanyası şart</h2>HSLU araştırmacılarına göre sorun, sadece genel bilgi eksikliği değil, bireylerin kendi özel emeklilik durumlarını bilmemesi. Bu nedenle İsviçre’de geniş çaplı bir bilgilendirme kampanyasına ihtiyaç var.Amaç: Çalışanların doğru bilgiyle, gelecekteki emeklilik gelirlerini daha iyi planlaması ve yanlış kararların önüne geçilmesi.

İsviçre’de çalışanların çoğu emeklilik hakkında yanlış bilgiye sahip

Basel yakınlarındaki Birsfelden belediyesi, İsviçre’de bir ilke imza attı. Ana yollardaki yoğunluktan kaçıp mahalle aralarına yönelen sürücüler artık otomatik olarak 100 frank para cezası ile karşılaşacak. Pazartesi devreye giren sistem, ülke genelinde benzer uygulamalara örnek olabilir.

Her yolu deneyen sürücüler dikkat

<h3>Trafikten kaçanlara kamera takibi</h3>Birsfelden’in yeni sisteminde araç plakaları kameralarla otomatik taranıyor ve yerel sakinler ile yetkili araçların listesiyle karşılaştırılıyor.<ul><li>Listede olmayan sürücüler, 15 dakika içinde mahalleden çıkarlarsa yani sadece kestirme yol olarak kullanırlarsa doğrudan 100 frank ceza alıyor.</li><li>Ancak mahallede daha uzun süre kalanlar (örneğin alışveriş, ziyaret veya diğer geçerli nedenlerle) cezalandırılmıyor.</li></ul>Kural günün her saati geçerli. Taksiler, acil servis araçları ve köy içindeki kısa süreli ziyaretler sistemden muaf.<h3>Neden gerekli oldu?</h3>Yaklaşık 10.500 nüfuslu küçük bir yerleşim olan Birsfelden, Basel yönündeki A2 otoyolundaki sıkışıklıklardan en çok etkilenen bölgelerden biri. Otoyolda trafik tıkandığında, çok sayıda sürücü mahalle aralarına girerek yoğunluk yaratıyordu.Daha önce konulan yasak tabelaları etkili olmadı, denetimler ise hem zorlayıcı hem de masraflıydı. Belediye bu nedenle teknolojik çözüme geçti.<h3>Veri güvenliği ve uygulama</h3>Belediye, sistemin yalnızca plaka numaralarını kaydettiğini, sürücülerin veya yolcuların yüzlerinin kaydedilmediğini vurguladı. Kantonun veri koruma kurumu da sürecin tasarımına katkı sundu.Uzmanlar, sistemin navigasyon uygulamalarına entegrasyonunun zaman alabileceğini belirtiyor. FHNW’den trafik uzmanı Prof. Alex Erath, “Şu anda bu yasakları Google Maps veya benzeri uygulamalarda göremiyoruz. Bunun için yeni bir veri formatına ihtiyaç var” dedi.<h3>Diğer belediyeler de ilgi gösteriyor</h3>Uygulama şimdiden komşu belediyelerin dikkatini çekti. Muttenz benzer bir sistemi incelerken, Cham (ZG) 2027’de tamamlanacak çevre yolunun ardından uygulamayı başlatmayı planlıyor. Basel Kantonu’nda da konu parlamentoya taşındı.<h3>Tepkiler karışık</h3>Bazı vatandaşlar uygulamayı olumlu buluyor. Bir Birsfelden sakini, “Büyük umutlarım var, bu kez etkili olabilir” dedi.Ancak bazıları kuşkulu: “Eğer sürücüler 15 dakika boyunca mahallede oyalanırsa ceza almazlar. O zaman trafik sorunu devam eder” yorumunu yaptı.Uzmanlara göre 100 franklık ceza caydırıcı olabilir ve sistem başka bölgelerde de uygulanabilir. Yine de bunun kalıcı çözüm değil, sorunu başka bölgelere kaydıran bir yöntem olabileceği de vurgulanıyor.

İsviçre’de bir ilk: Birsfelden’de trafik kaçaklarına otomatik ceza 

“Kompass Girişimi”, İsviçre’nin Avrupa Birliği (AB) ile yapacağı yeni anlaşmaların yalnızca halk oylamasıyla değil, aynı zamanda kantonların çoğunluğunun (Ständemehr) onayıyla da kabul edilmesini istiyor. Girişim, bugün Bern’de 140 bin imzayla resmen teslim edildi.

AB anlaşmalarına çifte onay

<h3>Ne talep ediliyor?</h3>Komiteye göre, AB ile yapılacak anlaşmalar İsviçre’yi fiili bir “pasif üyelik” konumuna sokabilir. Özellikle AB yasalarının dinamik şekilde üstlenilmesi ve Avrupa Adalet Divanı’nın ihtilaflarda yetki sahibi olması, doğrudan demokrasiyi sınırlayacağı gerekçesiyle eleştiriliyor.Girişimin öncülerinden Marcel Erni, Bern’de yaptığı açıklamada şunları söyledi:“Tam da bu jeopolitik fırtınalı dönemde, başımızın üzerinden karar verilmemesi çok önemlidir.”Komite, bu tür anlaşmaların “önemli yasal düzenlemelerin devralınmasını” içerdiğini ve dolayısıyla mutlaka Ständemehr şartına bağlanması gerektiğini savunuyor.<h3>Federal Hükümetin tavrı</h3>Federal Konsey (Bundesrat), AB anlaşmaları için yalnızca halkın çoğunluğunun (“Volksmehr”) yeterli olması gerektiğini öneriyor. Ancak Kompass Girişimi buna karşı çıkıyor. Girişim, milyarder Alfred Gantner’in de desteğiyle, 11 ayda 140 bin imza toplayarak federal makamlara teslim etti.<h3>Taraftarlar ve karşıtlar</h3><ul><li>Destekçiler: Girişimi destekleyenler, İsviçre’nin demokratik yapısının korunması ve kantonların söz hakkının güçlendirilmesi gerektiğini savunuyor. Onlara göre, AB anlaşmaları ülkenin yasama yetkisini ciddi şekilde etkiliyor.</li><li>Karşıtlar: Avrupa yanlısı gruplar ise AB ile güvenilir ve kural bazlı ilişkilerin önemine vurgu yapıyor. İsviçre’nin en büyük ticaret ortaklarının AB ülkeleri olduğuna dikkat çekerek, bu ilişkilerin ülke ekonomisine ciddi avantaj sağladığını belirtiyorlar. ABD’nin İsviçre’ye uyguladığı %39’luk gümrük vergileri bağlamında, AB ile güçlü ilişkilerin ekonomik açıdan kritik olduğu da öne sürülüyor.</li></ul><h3>Süreç nasıl işleyecek?</h3>Şimdi sırada Federal Konsey ve parlamentonun girişime dair resmi görüşünü açıklaması var. Komite, oylamanın mümkün olan en kısa sürede, hatta AB anlaşmaları için yapılacak halk oylamasından önce gerçekleştirilmesini istiyor.Ancak bundan sonraki takvimi belirleyecek olan, girişim sahipleri değil, Federal Konsey ve parlamento olacak. Girişimciler ise “taktiksel oyunlara” izin verilmemesi gerektiğini söylüyor.<h3>Arka plan: AB ile anlaşmalar</h3>İsviçre ile AB arasında yeni müzakereler kapsamında gündeme gelen düzenlemeler; işgücü koruma önlemleri, ücret seviyelerinin korunması ve göçün olumsuz etkilerini azaltabilecek koruma maddeleri içeriyor. Ancak yine de, anlaşmaların İsviçre’nin bağımsızlığı ve doğrudan demokrasisi açısından ciddi tartışmalara yol açtığı görülüyor.

140 bin kişi, AB anlaşmalarında Kanton onayı talep ediyor

İş değişikliği cinsiyete göre farklılık gösteriyor. İsviçre Federal İstatistik Ofisi’nin yeni araştırması, kadınların iş değişikliklerinde daha çok aile ve iş-yaşam dengesi faktörlerini ön planda tuttuğunu, erkeklerin ise kariyer odaklı davrandığını ortaya koydu.

İş değişiminde cinsiyet farkı

<h3>Çalışmanın arka planı</h3>Araştırmada, 2018’de yükseköğrenimini tamamlayan kişiler, mezuniyetlerinden bir yıl sonra ve beş yıl sonra tekrar sorgulandı. Amaç, iş değiştirme nedenleri, gelir ve memnuniyet arasındaki bağlantıyı anlamaktı. Ek modül sayesinde ilk kez kadın ve erkeklerin iş değişimindeki farklılıkları da ortaya kondu.<h3>Erkekler: Kariyer ve yükselme öncelikli</h3>Her iki cinsiyet için en sık dile getirilen neden yeni bir mesleki meydan okumaydı. Ancak erkeklerde bu oran yüzde 47,9, kadınlarda ise 41,7 oldu.Daha çarpıcı fark ise kariyer motivasyonunda görüldü: Erkeklerin %35’i iş değişikliğini terfi ve yükselme amacıyla yaparken, kadınlarda bu oran yalnızca %22 olarak kaldı. Erkekler ayrıca, daha iyi bir iş teklifi almaları veya başka bir işverenin kendilerini doğrudan davet etmesi nedeniyle iş değişimini daha sık gerekçelendirdi.<h3>Kadınlar: Aile ve uyum öne çıkıyor</h3>Kadınlar, iş değişikliğinde ailevi nedenleri daha sık belirtiyor. Çocuk bakımı nedeniyle iş değiştiren kadınların oranı %4,6 iken, erkeklerde bu oran sadece %1,6 oldu. Genel ailevi yükümlülükler kadınlarda %3,5, erkeklerde ise %3,7 olarak kaydedildi.İş-yaşam dengesi kadınlar için belirgin şekilde daha önemli. Aile hayatına daha fazla alan bırakma ihtiyacı kadınlarda %23,7, erkeklerde ise %19,3 oranında gerekçe olarak gösterildi. Esnek çalışma modelleri eksikliği de kadınlar için daha büyük bir sorun (kadınlar %13,7, erkekler %11,8).<h3>Uzman yorumları</h3>Lausanne Üniversitesi’nden iş piyasası uzmanı Rafael Lalive, sonuçların şaşırtıcı olmadığını belirtiyor:“İsviçre’de ev ve bakım işleri hâlâ eşit dağılmıyor. Kadınların daha fazla bakım işi üstlenmesi, onların iş seçimlerini kısıtlıyor. Kariyerde yükselme fırsatları bu nedenle daha sınırlı oluyor.”Freiburg Üniversitesi’nden sosyolog Dominik Schöbi ise kadınların kariyer risklerini daha az alma eğiliminde olduklarını söylüyor:“Kadınlar, yükselme fırsatları için risk almaya daha az istekli olabilir. Erkeklerde ise kariyer, statü sembolü olarak daha büyük önem taşıyor. Kadınlar güçlü kariyer arzusu gösterdiğinde ise bu sıklıkla eleştiri konusu oluyor.”Kariyer platformu meinBeruf.ch’un kurucusu psikolog Martin Steppan ise iki yaklaşımı karşılaştırarak şöyle diyor:“Erkekler maddi olarak daha çok kazanıyor ama bunu yaşam kalitesi, sosyal ilişkiler ve sağlıkta kayıplarla ödüyor. Kadınlar daha çok bakım işi üstleniyor, bu da daha düşük toplam gelire yol açıyor, ancak yaşam kalitesine daha çok önem veriyorlar.”<h3>Diğer bulgular</h3>Araştırma, eğitim seviyesinin de iş değişim sıklığını etkilediğini gösteriyor.<ul><li>Üniversite yüksek lisans veya doktora mezunlarının %72’si, mezuniyetten sonraki beş yıl içinde en az bir kez iş değiştirdi.</li><li>Uygulamalı bilimler fakültesi (Fachhochschule) lisans mezunlarında bu oran %68.</li><li>En istikrarlı meslek yolu ise öğretmenlik diploması alanlarda: Sadece %44 iş değiştirdi.</li></ul>

Kadınlar aile için, erkekler kariyer için iş değiştiriyor

İsviçre’de sağlık harcamaları artmaya devam ederken, SVP bunun başlıca sorumlusu olarak göçü görüyor. Parti, bu nedenle göçmenlere yönelik kısıtlamalar ve daha yüksek sağlık sigortası katılım payı (franchise) talep ediyor.

Sağlık Sigortası Primleri

<h3>SVP’den yeni sağlık politikası önerisi</h3>SVP, Salı günü 28 sayfalık bir sağlık politikası pozisyon belgesi açıkladı. Parti, son 25 yılda sağlık sistemi harcamalarının 40 milyar franktan 94 milyara çıktığını, bunun “patlama” boyutuna ulaştığını savundu. Ancak gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYİH) oranla artışın yüzde 9’dan yüzde 11’e çıktığına da dikkat çekildi.<h3>Yeni gelenlere 2000 franklık franchise</h3>SVP’nin önerisine göre İsviçre’ye yeni gelenler, ilk beş yıl boyunca en az 2000 franklık bir franchise ödemek zorunda olacak. Bugün ise en düşük franchise 300 frank. Parti ayrıca, İsviçre’ye göç eden kişinin yaşı ne kadar büyükse, ödemesi gereken asgari franchise’ın da o kadar yüksek olması gerektiğini savunuyor.<h3>Sığınmacılar için kısıtlama</h3>SVP, ayrıca iltica sistemindeki kişilerin sağlık hizmetlerinde de kısıtlama yapılmasını talep ediyor. Buna göre sığınmacılar yalnızca temel ve acil sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek, fakat serbest doktor seçimi gibi imkanlardan, primlerini kendileri ödeyene kadar faydalanamayacak.<h3>Tepkiler: “Göçmenleri günah keçisi yapmak”</h3>Öneriler kamuoyunda ve siyasette tartışma yarattı. FDP’li sağlık politikacısı Kris Vietze, SVP’nin fikirlerini tamamen reddetmezken, bunların “sahte çözümler” olup olmadığının önce incelenmesi gerektiğini söyledi. FDP’nin odak noktasında ise genel olarak bütçe sigortası ve daha yüksek franchise uygulaması yer alıyor.SP’li ulusal meclis üyesi Sarah Wyss ise çok daha sert eleştirdi: “SVP, yine göçmenleri günah keçisi ilan eden, siyasi olarak kullanışsız öneriler sunuyor. Hanelerin gerçek anlamda rahatlaması veya alım gücünün güçlendirilmesi için bugüne kadar hiçbir katkıları olmadı.”

Yok artık! SVP, göçmenlerden daha yüksek katılım payı istiyor

Son aylarda gençler, zayıflama iğnesi Wegovy’yi sağlık sigortası üzerinden karşılatabiliyor. Ancak beklenen yoğun ilgi şimdilik görülmedi.

Uzun vadeli umut olabilir ama...

<h3>İsviçre’de kullanım ve yeni düzenleme</h3>İsviçre’de obezite hastaları, yani tıbben hastalık boyutuna ulaşmış aşırı kilolu kişiler, Wegovy tedavisini sağlık sigortası kapsamında alabiliyor. Sadece geçen yıl sigortalar yaklaşık çeyrek milyon aylık dozun bedelini karşıladı. Mayıs ayından itibaren Wegovy, gençler için de sigorta kapsamında geri ödenmeye başladı.<h3>Terapistler için kolaylık</h3>Doğu İsviçre Çocuk Hastanesi başhekimlerinden Dunja Wiegand, uzun süredir kilo problemi yaşayan ve dikkatli beslenip spor yapmasına rağmen kilo almaya devam eden gençlerde bu ilacın büyük bir kolaylık sağladığını vurguluyor: “Bu ilaç, kontrolsüz yeme isteğini ve sürekli açlık hissini bir miktar azaltabiliyor.”Wegovy, Mayıs ayından bu yana 12 yaşından itibaren gençler için sigorta üzerinden reçete edilebiliyor. Ancak Wiegand’a göre doktorların kapısı bu konuda gençler tarafından aşındırılmıyor: “Çoğu genç ve ailesi henüz bunun sigorta tarafından karşılandığını bilmiyor. Bu yüzden neredeyse hiç kimse özellikle bu iğneyi istemek için gelmiyor.”<h3>Sigortadan ödeme şartları</h3>Krankenkasse Helsana’nın açıklamasına göre, son üç ayda Wegovy reçetelerinin yalnızca yüzde 1’inden daha azı 18 yaş altındaki kişilere ait oldu. Üstelik gençler için Wegovy ancak ikinci derece obezite durumunda ödeniyor. Yetişkinlerde ise daha erken aşamada, örneğin hipertansiyon gibi ek hastalıklar varsa geri ödeme yapılabiliyor.Wiegand, bu uygulamanın gençler için çok geç kalındığını düşünüyor. Ona göre bazı durumlarda gençlerin sürdürülebilir kilo kaybı için medikal destekle bir motivasyon kazanması gerekiyor: “İlacın kesilmesinden sonra herkesin yeniden kilo alacağına inanmıyorum. Gençlerin önemli bir kısmı uzun vadede sağlıklı kiloda kalabilir.”<h3>Gelecek için umut</h3>Wiegand, Wegovy sayesinde gençlerin kalıcı olarak kilo verebileceğine ve hipertansiyon ya da diyabet gibi ileride ortaya çıkabilecek hastalıkların önlenebileceğine inanıyor.

Zayıflama İğnesi Wegovy gençler arasında ilgi görmedi

İsviçre’de Eylül ayı itibarıyla vatandaşların günlük yaşamını etkileyecek bir dizi değişiklik yürürlüğe giriyor. 

Gotthard Tüneli geceleri kapanacak

Değişiklikler arasında belirli lambaların satış yasağı, Gotthardtunnel’in geceleri kapatılması, Spotify’ın fiyat artışı ve hava yolu şirketlerinin uçuş planlarında düzenlemeler yer alıyor. İşte ayrıntılar:<h3>1. Satış yasağı: Bazı lambalar artık yasak</h3>1 Eylül’den itibaren T8 floresan lambalar, G9 yüksek voltajlı halojenler ve G4/GY6.35 düşük voltajlı halojen lambalar satılamayacak.<ul><li>İthalat zaten 2023 yazında yasaklanmıştı, ancak satıcılar stoklarını tüketebiliyordu.</li><li>Kullanım ise yasak değil; elinde bu tip lambaları olanlar bunları evlerinde kullanmaya devam edebilecek.</li><li>Gerekçe: AB’nin ekotasarım yönetmeliği – enerji verimliliğini artırmak ve cıva gibi zararlı maddeleri azaltmak. İsviçre de bu düzenlemeyi devraldı.</li></ul><h3>2. Gotthardtunnel: Gece kapatmaları</h3>Ülkenin en önemli ulaşım arterlerinden biri olan Gotthard karayolu tüneli, bakım çalışmaları nedeniyle Eylül ayında birkaç kez gece boyunca kapalı olacak.<ul><li>Kapatma tarihleri:<ul><li>8–12 Eylül</li><li>15–19 Eylül</li><li>22–26 Eylül</li><li>29 Eylül–3 Ekim</li></ul></li><li>Saatler: 20.00 – 05.00 arası</li><li>TCS (Touring Club Schweiz), sürücülere Gotthard Geçidini alternatif rota olarak öneriyor.</li></ul><h3>3. Spotify fiyatları artıyor</h3>Milyonlarca kullanıcısı olan Spotify, yaklaşık iki yıl aradan sonra tekrar zam yapıyor.<ul><li>Avrupa’da bireysel abonelik 10,99 €’dan 11,99 €’ya çıkacak.</li><li>İsviçre’de bireysel abonelik şu anda 13,95 CHF. Henüz resmi yeni fiyat açıklanmadı, ancak artış kesin.</li><li>İsviçre’de yaklaşık 1,6 milyon kişi Spotify kullanıyor.</li></ul><h3>4. ABD’den İsviçre’ye uçuşlarda azalma</h3>Delta Airlines, Eylül’den itibaren İsviçre uçuşlarını azaltıyor.<ul><li>Atlanta – Zürih: 8 Eylül’den itibaren haftada 7 yerine 3 uçuş. Uçak tipi de değişiyor: Boeing 767-300ER yerine Airbus A330-200.</li><li>New York JFK – Cenevre: 3 Eylül’den itibaren haftada 7 yerine 5 uçuş. 1 Eylül–11 Ekim arasında ise yalnızca 4 uçuş olacak. Ayrıca burada da uçak tipi değişiyor: 767-300ER yerine 767-400ER.</li></ul>

Eylül’de İsviçre’de hayatı etkileyecek değişiklikler neler?

İsviçre’de kiracılar, önümüzdeki dönemde kira indirimleri bekleyebilir. Konut Dairesi (BWO) tarafından açıklanan verilere göre, ipotek referans faizi %1,50’den %1,25’e indirildi.

İsviçre’de kira indirimlerinin önü açıldı

Bu düşüşün nedeni, İsviçre bankalarının ipotek kredilerinden hesaplanan ortalama faizin 7 baz puan gerileyerek %1,37’ye inmesi. Bu oran, kritik eşik olan %1,38’in altına düştüğü için referans faizi otomatik olarak çeyrek puan indirildi.Kiracılar Ne Kadar İndirim Talep Edebilir? BWO’ya göre, daha önce %1,50’lik referans faiz üzerinden belirlenmiş kira sözleşmelerinde %2,91 oranında kira indirimi talep etme hakkı doğdu. Önceki sözleşmelerde daha yüksek oranlar baz alınmışsa, indirim talebi daha da fazla olabilir. Ancak nihai kira tutarı, enflasyon ve ek maliyetler gibi başka faktörlere de bağlı olacak.Uzmanlara Göre Faizler Uzun Süre Düşük Kalacak Analistler, referans faiz oranının önümüzdeki 1-2 yıl boyunca %1,25 seviyesinde kalacağını öngörüyor. Raiffeisen Başekonomisti Fredy Hasenmaile, faizlerde bir artışın en erken 2027’nin ikinci yarısında mümkün olabileceğini belirtiyor: “Kiracılar büyük ihtimalle daha uzun bir süre faiz artışı görmeyecek.”UBS ekonomisti Fabian Waltert ise daha düşük bir referans faiz için negatif faiz dönemine geri dönülmesi gerektiğini, bunun ise şu an için olası görünmediğini söylüyor.

İsviçre’de kiracılara müjde: Referans faiz oranı 1,25’e düştü

İsviçre’de emeklilik sistemi (AHV) yeniden düzenleniyor. Ulusal Parlamentonun Sosyal Güvenlik ve Sağlık Komisyonu, evli çiftler için uzun süredir tartışılan “çifte maaş sınırını” kaldırmak istiyor.

İsviçre’de emeklilik sistemi değişiyor

<h4>Mevcut sistem nasıl işliyor?</h4>Bugün yürürlükte olan kurala göre, evli çiftler emekli olduklarında toplamda en fazla bireysel emekli maaşının %150’sini alabiliyor. Yani birlikte aldıkları maaş, iki ayrı kişinin alabileceğinden daha düşük oluyor. Bu durum yıllardır “evlilik cezası” olarak eleştiriliyordu.<h4>Ne değişecek?</h4>Komisyonun önerdiği reform kabul edilirse:<ul><li>Yeni emekliliklerde çift maaş sınırı kalkacak. Evli çiftler, iki kişi olarak tam maaş alma hakkına sahip olacak. (Mevcut emekliler için değişiklik olmayacak, onlar bugünkü sistemde kalacak.)</li><li>Dul maaşları kaldırılacak. Eşini kaybeden kişiler için ömür boyu dul maaşı artık verilmeyecek. Sadece mevcut dul maaşları devam edecek.</li><li>%20 dul zammı kaldırılacak. Yeni dul veya maluliyet maaşı alanlara bu ek ödeme yapılmayacak.</li><li>Çocuk maaşları sona erecek. AHV’den çocuklar için ödenen ek emeklilik maaşları artık verilmeyecek (mevcut ödemeler devam edecek).</li><li>Prim muafiyeti kalkacak. Çalışmayan eşler, eşleri üzerinden prim muafiyeti hakkına sahip olmayacak.</li></ul><h4>Finansal sonuçlar</h4><ul><li>Çiftlerin maaş sınırının kaldırılması, başlangıçta devlete daha fazla maliyet getirecek.</li><li>Ancak dul maaşlarının, dul zamlarının ve çocuk maaşlarının kaldırılmasıyla uzun vadede tasarruf sağlanacağı öngörülüyor.</li></ul><h4>Siyasi tartışma</h4>Karar, komisyonda 13’e karşı 12 oyla alındı. Bu da değişikliklerin halen kesinleşmediği anlamına geliyor. Önümüzdeki haftalarda reformun finansal etkileri detaylı şekilde açıklanacak.Bu reform, bir yandan evli çiftlere daha adil davranmayı amaçlarken, diğer yandan dul ve çocuk haklarının kısıtlanması nedeniyle sosyal tartışmaları da alevlendirecek gibi görünüyor.

Emeklilik reformu: Evlilik cezası kalkıyor, dul maaşları bitiyor

“Puls” programı kapsamında yayınlanan haber dosyasında, İstanbul’un güzellik operasyonlarında neden bir küresel cazibe merkezi haline geldiği incelendi. Programın sunucusu Daniela Lager, Zug kantonundan İstanbul’a giden Gisela ve Flavio’nun estetik yolculuklarını adım adım takip etti.

İsviçre’den Türkiye’ye uzanan bir sağlık yolculuğu…

Amaç yalnızca onların kişisel operasyon sürecini belgelemek değil; aynı zamanda Türkiye’deki sağlık turizminin işleyişini, yöntemlerini, kalitesini ve risklerini ortaya koymaktı.&nbsp;2024 yılında 1,5 milyondan fazla insan, güzellik veya sağlık operasyonu için Türkiye’ye seyahat etti. Bu sayı arasında İsviçre’den gelen hastalar da önemli bir paya sahip. Türkiye, son yıllarda yalnızca kültür ve turizm değil, aynı zamanda estetik cerrahi, saç ekimi ve diş tedavilerinde de öne çıkarak, dünyanın en popüler destinasyonlarından biri haline geldi.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/03aaab0aaa1e0718fed8c2a0a.jpg" width="1024" height="576"></figure>Gisela ve Flavio’nun Yolculuğu SRF kameraları, Zug kantonundan Gisela ve Flavio’yu İstanbul’a kadar takip etti.<ul><li>Gisela, menopoz sonrası göğüslerindeki değişim nedeniyle göğüs dikleştirme ameliyatı yaptırmaya karar verdi.</li><li>Flavio ise dökülmeye başlayan saçlarını geri kazanmak için saç ekimi operasyonuna girdi. Daha önce Tayland’da göz kapağı operasyonu yaptırmış olan Flavio, gelecekte diş implantı ve göz tedavisi için de tekrar yurtdışını düşünüyor.</li></ul>Çift, Bern merkezli bir medikal seyahat acentesi aracılığıyla uçuş, otel, transfer ve tercüman hizmeti dâhil olan bir “paket tur” satın aldı. SRF, çiftin bazı masraflarının medya görünürlüğü sayesinde karşılandığını da ortaya koydu.Türkiye’de Uygulanan Yöntemler<ul><li>Göğüs dikleştirme (Lollipop tekniği): Meme başı etrafından ve altına doğru yapılan sınırlı kesiler sayesinde, daha az iz bırakan bir yöntem.</li><li>Saç ekimi: Flavio’nun ense bölgesinden alınan saç kökleri (“graft”) tek tek ön kısma nakledildi. Türkiye, bu tekniği dünyada ilk uygulayan ülkelerden biri ve saç ekiminde “lider” olarak kabul ediliyor.</li></ul>Her iki operasyon da başarılı geçti. Çift, dönüş öncesi olası komplikasyonlar için İstanbul’da birkaç gün daha kaldı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/03aaab0aaa1e0718fed8c2a0b.jpg" width="1024" height="576"></figure>Başarı Hikâyeleri ve Riskler Gisela ve Flavio’nun operasyonları sorunsuz ilerlese de, her hasta aynı şansa sahip değil. SRF, aynı zamanda burnunu düzelttirmek için Türkiye’ye giden Melda’nın hikâyesini de aktardı. İlk operasyon sonrasında solunum problemleri yaşayan Melda, tekrar aynı doktora başvurmak zorunda kaldı. İkinci ameliyat estetik açıdan başarılı olsa da, nefes alma güçlüğü devam etti ve sonunda İsviçre’de bir uzmana danışmak zorunda kaldı.Zürih Üniversitesi Hastanesi’nin araştırmasına göre, İsviçre’de komplikasyonlarla başvuran hastaların %80’i ameliyatlarını yurtdışında yaptırdı. En sık karşılaşılan sorunlar; enfeksiyon, dikiş açılması ve kanamalar.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/03aaab0aaa1e0718fed8c2a0c.jpg" width="1024" height="576"></figure>Neden Türkiye?<ul><li>Fiyat avantajı: İsviçre’ye kıyasla %60’a varan tasarruf.</li><li>Kapsamlı paketler: Uçuş, otel, transfer, tercüman dâhil.</li><li>Uzmanlaşma: Özellikle saç ekimi ve diş tedavisinde dünya liderliği.</li><li>Görsel pazarlama: Sosyal medya ve influencer etkisi.</li></ul>Ancak uzmanlar uyarıyor: Türkiye’de çok sayıda saygın klinik var, fakat aynı zamanda kontrolsüz bir büyüme de mevcut. Kalitesiz hizmet, özellikle enfeksiyon riski yüksek operasyonlarda ciddi sorunlara yol açabiliyor.SRF’nin haberi, Türkiye’deki sağlık turizminin cazibe merkezine dönüşümünü gözler önüne sererken, aynı zamanda hastaların karşı karşıya olduğu fırsatları ve riskleri de gösterdi. Gisela ve Flavio şimdilik sonuçlardan memnun, fakat hem kendi deneyimleri hem de Melda’nın yaşadıkları, bu yolculukların iyi planlama, doğru doktor seçimi ve dikkatli bir takip süreci gerektirdiğini ortaya koyuyor.SRF'te yayınlanan Puls adlı programı <a href="https://www.srf.ch/wissen/gesundheit/beauty-tourismus-schoenheits-ops-in-istanbul-was-ein-schweizer-paar-antreibt">link adresine tıklayarak</a> izeleyebilirsiniz.

SRF, sağlık turizminin yükselen adresi Türkiye’yi mercek altına aldı

İsviçre’de enerji dönüşümü artık ağır vasıtalarda da hız kazanıyor. 2025’in ilk yarısında trafiğe çıkan her altı yeni kamyondan biri elektrikli oldu. Hafif ticari araçlarda bu oran %10’u aşarken, Avrupa genelinde de her üç yeni otobüsten biri artık elektrikle çalışıyor.

Çöp Kkamyonundan beton mikserine

Elektrikli Araçlar Dizeli Yakaldı Zürih merkezli elektrikli kamyon üreticisi Designwerk AG’nin CEO’su Adrian Melliger, “Elektrikli ticari araçlar bugün menzil, performans ve günlük kullanımda dizel araçlarla eşdeğer, hatta bazı alanlarda üstün” diyor. Volvo Trucks’a bağlı olan Designwerk, yılda yaklaşık 50 özel amaçlı elektrikli kamyon üretiyor: çöp toplama araçları, beton mikserleri, tramvay kurtarma araçları veya vinçli nakliye kamyonları.Bu araçlar dizellere göre iki kat pahalı olsa da, düşük bakım maliyetleri ve LSVA (ağır taşıtlardan alınan yol vergisi) muafiyeti sayesinde uzun vadede daha avantajlı. LSVA, araç başına yılda on binlerce franka mal olabiliyor.Sektörden Net Mesaj: Planlama Güvencesi Şart İsviçre Kamyon Taşımacılığı Birliği (Astag) Başkanı ve FDP’li Ständerat Thierry Burkart, elektrikli kamyonlara geçişin hızlanması için siyasi istikrar gerektiğini vurguluyor:“Bir girişimci ancak geleceğe dair planlama güvenliği varsa elektrikli kamyona yatırım yapar. Bu güvence şu anda yok. Devlet, şarj altyapısının geliştirilmesinde ve ağırlık limitleri gibi konularda rolünü netleştirmeli.”Net Sıfır 2050 Hedefi Astag, İsviçre’nin 2050’ye kadar Net Sıfır emisyon hedefine bağlı olduğunu açıkladı. Burkart’a göre çerçeve koşullar netleştiğinde, bugün kamyon filosunda yalnızca %3 olan elektrikli araç oranı hızla yükselecek.

Yollarda enerji dönüşümü: Dizel yerine elektrikli kamyonlar

Ulusal Konsey’in Sosyal Güvenlik ve Sağlık Komisyonu (SGK-N), 13. AHV emekli maaşının finansmanına ilişkin kararını açıkladı. Komisyon, maaşın yalnızca %0,7’lik bir Katma Değer Vergisi (KDV) artışıyla finanse edilmesini destekliyor.

Ulusal Konsey de destekledi

Böylece Komisyon, birden fazla modelin analiz edilmesinin ardından, esasen Federal Konsey’in önerisini benimsedi.Ständerat farklı bir model istemişti Geçtiğimiz yaz oturumunda Ständerat, finansmanın iki aşamalı bir modelle sağlanmasını önermişti. Bu modelde, hem maaş katkı paylarının artırılması hem de KDV’nin iki adımda yükseltilmesi öngörülüyordu. İkinci adım ise, evli çiftler için uygulanan emekli maaşı tavanının kaldırılması veya artırılması şartına bağlanmıştı.Geçici finansman 2030’a kadar SGK-N, KDV artışının 2030’a kadar sınırlı süreyle geçerli olmasını talep ediyor. Komisyon, yeni finansal öngörüler ışığında, AHV’nin açıklarının daha önce tahmin edilenden düşük olacağını belirtti. Bu nedenle, yaklaşan AHV reformu öncesinde yalnızca geçiş finansmanına ihtiyaç duyulduğu görüşünü savundu.Ayrıca Komisyon, 20’ye karşı 5 oyla, Federal Konsey’in öngördüğü AHV’ye yapılan federal katkının azaltılması planını reddetti.Komisyon, finansmanla ilgili iki tasarıyı 13’e karşı 12 oyla kabul etti. Dosya, sonbahar oturumunda Ulusal Konsey’de ele alınacak.&nbsp;

İsviçre’de 13. AHV emekli maaşı yalnızca KDV artışıyla finanse edilecek

İsviçre’de yaklaşık 600 enerji sağlayıcısı, önümüzdeki yılın elektrik tarifelerini açıklamaya başladı. İlk verilere göre 2025’te elektrik fiyatları genel olarak biraz düşecek gibi görünüyor. 

Elektrik daha esnek fiyatlanacak

Ancak asıl yenilik, bazı şirketlerin dinamik elektrik tarifelerine geçmesi olacak. Bu modeli ilk uygulayanlardan biri, Zürih Kantonu Elektrik İşletmeleri (EKZ) oldu.Dinamik Tarife Nasıl Çalışıyor? Yeni modelde elektrik fiyatları günün saatine ve mevsime göre değişiyor.<ul><li>Güneşli bir yaz öğleninde elektrik bol olduğunda fiyat düşüyor.</li><li>Kışın tüketim yüksek, üretim düşük olduğunda ise fiyat artıyor.</li></ul>Bugüne kadar çoğu sağlayıcı sabit tarifeler veya yalnızca gündüz/gece ayrımıyla çalışıyordu. Dinamik modelle birlikte bu sistem tamamen esnek hale geliyor.Kimler Yararlanabilir? Dinamik tarifelerden özellikle tüketimini kontrol edebilen haneler yararlanabilecek. Bunun için en önemli şart, dijital sayaç yani “Smart Meter” kullanımı.<ul><li>Kendi evinde yaşayan kişiler elektrikli arabalarını düşük fiyatlı saatlerde şarj edebilecek,</li><li>Çamaşır makinelerini veya su ısıtıcılarını uygun saatlerde çalıştırabilecek.</li></ul>Kiracılar içinse modelin cazibesi sınırlı kalıyor, çünkü çoğu durumda tüketimlerini doğrudan yönetmeleri mümkün olmuyor. Dolayısıyla gerçek tasarruf, ancak tüketimi optimize edebilen hanelerde sağlanabilecek.Neden Şimdi? Değişimin arkasında, 2025 başında yürürlüğe giren yeni Elektrik Yasası bulunuyor. Yasa, sağlayıcılara dinamik tarife sistemlerini mevcut modellerle birlikte sunma imkânı veriyor. Ancak bu bir zorunluluk değil, şirketlerin teknik ve idari kapasitelerine bağlı. Ayrıca, İsviçre’de hâlâ tüm haneler akıllı sayaçlarla donatılmış değil.Avrupa’da Yaygın Dinamik fiyatlandırma modelleri İspanya gibi ülkelerde uzun süredir uygulanıyor. İsviçre’de de amaç aynı: tüketimi üretime yaklaştırmak ve özellikle yaz aylarında şebekeyi dengelemek. Elektrikli araçların yoğun saatler dışında şarj edilmesi, bu açıdan enerji şirketleri için büyük önem taşıyor.

İsviçre’de 2025 için dinamik elektrik tarifeleri geliyor

Kanton Schwyz’de öğretmen açığı büyüyor. Özellikle Zürich sınırına yakın bölgelerde okullar giderek daha fazla öğretmen bulmakta zorlanıyor. Nedeni ise açık: Zürich ve diğer komşu kantonlar çok daha yüksek maaşlar sunuyor.

Çözüm daha yüksek maaşlar mı?

<h3>Öğretmenler Komşu Kantona Kaçıyor</h3>Schwyz Öğretmenler Derneği Başkanı Rita Marty, durumun son derece kritik olduğunu söylüyor: “En çok öğretmen açığı dış bölgedeki okullarda. Zürich’in hemen yanı başında olunca genç öğretmenler kantonumuzda kalmak istemiyor.”Rakamlar bu tabloyu doğruluyor. Zürich’te bir öğretmen yıllık 98.915 frank maaşla işe başlarken, Schwyz’de bu rakam yalnızca 79.087 frank. Fark neredeyse 20.000 frank.2023’te Schwyz Pedagoji Yüksekokulu’ndan mezun olanların üçte biri başka kantonlarda çalışmayı tercih etti.<h3>Çözüm Önerisi: 8.500 Franklık Artış</h3>Kanton Eğitim Konseyi, genç öğretmenleri çekebilmek için 8.500 franklık maaş artışı önerdi. Bu adımla Schwyz, komşu kantonlara göre daha cazip hale gelecek, Zürich’le olan maaş farkı da yarıya inecek.Önerinin yıllık maliyeti 3,3 milyon frank olacak. Konsey’de FDP, Mitte, SP ve GLP destek verirken, SVP karşı çıktı. Karar, şimdi 29 Eylül’de halk oylamasına sunulacak.<h3>Taraftarlar: “Artış Zorunlu”</h3>Mitte Kantonsrat üyesi Claudia Rickenbacher, zam önerisini savunuyor: “Bu artış sadece bir maaş düzenlemesi değil, aynı zamanda okulların geleceğini güvence altına almak için gerekli bir adım. Schwyz uzun yıllar bu konuda geri kaldı.”Rickenbacher, maaş artışı sayesinde daha fazla öğretmenin kantonda kalabileceğine inanıyor.<h3>Muhalifler: “Maaş Çözüm Değil”</h3>SVP’den Fredy Prachoinig ise tam tersini savunuyor: “Bu sadece geçici bir çözüm. Birkaç öğretmeni buraya çeksek bile, başka kantonlarda açık büyüyecek. Asıl sorun maaş değil, iş yükü.”Prachoinig, özellikle reformların getirdiği bürokrasi ve yüksek iş temposu nedeniyle mesleğin cazibesini kaybettiğini belirtiyor. Ayrıca çok sayıda öğretmenin yarı zamanlı çalıştığını, bunun da açığı büyüttüğünü söylüyor.<h3>Schwyz’in Kararı Ne Olacak?</h3>Kanton halkı, yalnızca maaş artışı konusunda değil, aynı zamanda öğretmenlerin işten ayrılma tarihlerinin değiştirilmesi gibi ek düzenlemeler konusunda da oy kullanacak.Eğer halk zam önerisine onay verirse, Schwyz 2026’dan itibaren komşu kantonlarla daha rekabetçi bir seviyeye gelecek. Ancak eğer reddedilirse, kantondaki öğretmen açığının önümüzdeki yıllarda daha da büyümesi bekleniyor.

Schwyz’de eğitim krizi: Maaşlar yükselmezse okullar boş kalacak

İtalya’nın güneyindeki Katanya kentinde binlerce kişi, İsrail’in Gazze’ye yönelik ablukasını protesto etmek ve İspanya’dan yola çıkan Küresel Sumud Filosu ile Filistin halkına destek vermek amacıyla yürüyüş düzenledi.

İtalya’da Filistin yürüyüşü

Katanya Limanı’nda toplanan kalabalık, ellerinde Filistin bayrakları ve destek pankartlarıyla şehir merkezine yürüdü. Kortej, Cali ve Vittorio Emanuele 2 caddeleri ile Duomo Meydanı üzerinden Federico di Svevia Meydanı’na ulaştı ve burada mitingle sona erdi. Miting alanındaki ekranda “Gazze, biz geliyoruz” mesajı yansıtıldı.Gösteri boyunca “Filistin’e özgürlük”, “Soykırımı durdurun”, “Bizim şehirlerimiz Filistin’le” ve “Nehirden denize özgür Filistin” gibi sloganlar atıldı. Katılımcılar, İsrail’in saldırılarını ve Gazze’ye yönelik kuşatmayı protesto etti.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/63176a9bdd206a0dc32d33505.jpg" width="1024" height="576"></figure>Organizatör öğrenci gruplarından bir temsilci, yürüyüşe yaklaşık 15 bin kişinin katıldığını açıkladı. Konuşmacılardan biri, “Bu soykırımı durdurmak için daha fazlasını yapmalıyız” derken, bir başka aktivist ise Küresel Sumud Filosu’nun taşıdığı anlamı vurgulayarak, “Kalplerimiz, bu limandan Gazze’ye hareket edecek dostlarımızla birlikte atıyor. Bugün güzel bir dayanışma gösterisi ortaya koyduk ama binlerce insan katledilirken normale dönmek diye bir şey olamaz” ifadelerini kullandı.İtalya’dan katılacak teknelerin, Sicilya’nın doğusundaki limanlardan 7 Eylül’de hazırlıklarını tamamladıktan sonra Barselona’dan hareket eden gemilerle birleşip Gazze’ye doğru devam etmesi bekleniyor.Küresel Sumud Filosu&nbsp; Filistin’le dayanışma amacıyla oluşturulan Küresel Sumud Filosu, İsrail’in ablukasını kırmayı hedefliyor. 31 Ağustos’ta Barselona’dan yola çıkan filoya, İtalya’nın Cenova limanından 300 ton yardım malzemesi taşıyan tekneler de katıldı. 44’ten fazla ülkenin destek verdiği bu sivil girişim, Gazze’ye insani yardım ulaştırmayı amaçlıyor.Arapça’da “direnç” ya da “sarsılmaz azim” anlamına gelen “Sumud” kavramı, 1967’deki Altı Gün Savaşı sonrası Filistinliler arasında direniş ve toprakta kalma iradesini simgeleyen bir terim haline geldi. Zeytin ağacı ve hamile köylü kadın figürleri de bu kavramı temsil eden semboller arasında yer alıyor.

İtalya’da binlerce kişi Filistin ve Sumud Filosuna destek verdi

Azalan gelirler ve artan maliyetler nedeniyle İsviçre Radyo ve Televizyon Kurumu (SRF) tasarrufa gidiyor. 2025’in sonuna kadar toplam 66 tam zamanlı pozisyon ortadan kaldırılacak.

12 milyon frank tasarruf hedefi

Bu adım, kısmen doğal işten ayrılmalarla, kısmen de işten çıkarmalar ve erken emekliliklerle gerçekleşecek.<h3>12 milyon frank tasarruf hedefi</h3>SRF’nin açıkladığı tasarruf önlemleri, 2025’in sonuna kadar yaklaşık 12 milyon İsviçre frangı kazanç sağlamayı hedefliyor. Personel azaltımının yarısından fazlası doğal işten ayrılmalarla sağlanacak; boşalan pozisyonlar artık çok sınırlı şekilde doldurulacak. Ancak Eylül ayından itibaren işten çıkarmalar ve erken emeklilik uygulamaları da gündeme gelecek. Etkilenen çalışanlar, SRG’nin sosyal planı kapsamında desteklenecek.<h3>Stratejik proje «SRF 4.0»</h3>Alınan önlemler, SRF’nin stratejik dönüşüm programı «SRF 4.0» çerçevesinde uygulanıyor. Özellikle üretim ve teknoloji bölümleri bu süreçten etkilenecek. Planlanan adımlar arasında bazı stüdyoların kademeli kapatılması, benzer görevleri olan ekiplerin birleştirilmesi ve altyapının daha verimli kullanılması bulunuyor.Ayrıca stüdyo dekorları, yazılım lisansları ve resepsiyonların açık kalma süreleri gibi alanlarda da tasarruf yapılacak.<h3>Wappler: Çalışanların önerileri dikkate alındı</h3>SRF Direktörü Nathalie Wappler, Leutschenbach kampüsünde düzenlenen personel toplantısında, 200’den fazla çalışanın katıldığı istişare sürecinden gelen birçok önerinin plana dahil edildiğini belirtti. Bunlar arasında stüdyoların daha iyi kullanımı, enerji giderlerinde tasarruf ve yönetim kurulunun küçültülmesi yer alıyor. Ancak personel azaltımının önüne geçilemedi.<h3>20 milyon franklık ek tasarruf</h3>SRF, 2025 yılı için ayrıca 20 milyon franklık ek tasarruf planlıyor. Bunun nedeni, federal hükümetin enflasyon telafisini azaltması, ticari gelirlerin düşmesi ve maliyetlerin artması.Ayrıca SRF, ulusal dönüşüm projesi «Enavant SRG SSR» kapsamında tüm bölgesel birimlerin önümüzdeki aylarda yeniden yapılandırılacağını açıkladı. Bu süreç tamamlanana kadar büyük ölçekli organizasyon değişiklikleri yapılmayacak.

SRF 2025 sonuna kadar 66 çalışanı ile yollarını ayıracak 

Zürih’te Fransızca derslerinin ilkokuldan ortaokula kaydırılması planlanıyor. İsviçre’nin en kalabalık kantonu böylece Appenzell Ausserrhoden’in yolunu izlemiş oluyor.

Fransızca eğitimi Ortaokula taşınacak

<h3>Erken Fransızca hedefe ulaşmadı</h3>Mitte, SVP, GLP ve EVP partilerinden kanton meclisi üyelerine göre, ilkokulda verilen erken Fransızca dersi çocuklara çok az fayda sağlıyor. Beşinci sınıftan itibaren Fransızca dersine ciddi zaman ayrılmasına rağmen, öğrencilerin yarısından fazlası altıncı sınıfta hedeflenen seviyelere ulaşamadı.SVP’li Ursula Junker, “İlkokulda bir yabancı dil yeterlidir” dedi. Ona göre İngilizce ve Fransızca dersleri, öğrencilerin Almanca ve matematikteki temel becerilerini zayıflatıyor. Politikacılar, gramer açısından daha karmaşık olan Fransızcanın ortaokulda daha hızlı ve verimli öğrenilebileceğini savunuyor.<h3>“Fransızca’ya hayır değil”</h3>Mitte’den Kathrin Wydler ise, çocukların ikinci ulusal dili daha motive bir şekilde öğrenebilmesi için Fransızca dersinin ilkokuldan kaldırılması gerektiğini söyledi: “Birçok çocuk ilkokulda aşırı zorlandığı için Fransızca sevilmeyen bir derse dönüşüyor. Bu da kimseye fayda sağlamıyor.”FDP de girişimi büyük ölçüde destekledi. FDP’li Marc Bourgeois, “Bizim desteğimiz Fransızca’ya ya da Batı İsviçre’ye karşı bir tutum değildir” açıklamasında bulundu.<h3>Sol partiler karşı çıktı</h3>SP, AL ve Yeşiller ise öneriye karşı çıktı. SP’li Carmen Marty Fässler, “Erken Fransızca eğitimi oyunlaştırılarak verilmelidir. Böylece yabancı dile karşı ilgi korunur” dedi. Ona göre sorun, Fransızca’nın öğretilme yöntemindeydi.Yeşiller’den David Galeuchet ise, “Eğer Zürih erken Fransızca’yı kaldırırsa, bu ülkenin dilsel uyumuna ve kimliğine karşı tehlikeli bir sinyal olur” dedi. Galeuchet sözlerine Fransızca başladı ancak Kantonsrat Başkanı Beat Habegger (FDP) tarafından Alman dilinde konuşması gerektiği gerekçesiyle uyarıldı.<h3>Hükümet uyardı: “Ateşle oynamak”</h3>Zürih hükümeti ise erken Fransızca’nın sürdürülmesinden yana tavır aldı. Eğitim Direktörü Silvia Steiner (Mitte), “Bu girişim ateşle oynamaktır” dedi. Steiner, Zürih’in en büyük Almanca konuşulan kanton olarak özel bir sorumluluk taşıdığını vurguladı. Eğer Fransızca ertelenirse, Zürih’in yabancı dil eğitimini düzenleyen HarmoS Konkordatosu’ndan çıkması gerekecek.Steiner, derslerin kalitesinde iyileştirme gerektiğini kabul ederek şunları söyledi:&nbsp; “Ama sadece sonuçtan memnun değiliz diye pes etmek doğru değil. Daha iyi yürüyemiyorsunuz diye yürümeyi de bırakmıyorsunuz.”<h3>Zürih, Appenzell Ausserrhoden’i takip ediyor</h3>Uyarılara rağmen parlamentoda çoğunluk girişimi destekledi. Böylece Zürih, bu yıl bahar ayında aynı yönde karar alan Appenzell Ausserrhoden’i takip etmiş oldu. Erken Fransızca’yı kaldırma fikri yeni değil. Özellikle Doğu İsviçre’de, St. Gallen, Thurgau ve hatta iki dilli Bern kantonunda bile yıllardır benzer siyasi girişimler gündemde.<h3>Alternatif Başlıklar</h3><ol><li>Zürih’te Erken Fransızca Eğitimi Kaldırılıyor</li><li>Zürih Parlamentosu Fransızcayı Ortaokula Taşıyor</li><li>İsviçre’nin En Kalabalık Kantonu Erken Fransızca’dan Vazgeçti</li></ol><h3>Anahtar Sözcükler</h3>Zürih, erken Fransızca, yabancı dil eğitimi, İsviçre, HarmoS, kanton politikası, eğitim reformu

İsviçre’nin en kalabalık kantonu erken Fransızca’dan vazgeçti

Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasında Gazze konusunda görüş ayrılıkları devam ederken AB'nin iki devletli çözümü canlı tutacak unsur olarak değerlendirilen Filistin'i tanıma hamlelerine her gün bir yenisi ekleniyor. Şimdi de Belçika, Filistin'i tanıyacağını açıkladı.

AB’de fikir ayrılığı

Belçika’nın “Filistin devletini” tanıyacağına dair duyuru, 2 Eylül’de Dışişleri Bakanı Maxime Prevot tarafından yapıldı.Prevot, sosyal medya platformu X’te paylaştığı mesajda, Belçika’nın New York Deklarasyonu’na katılmasıyla birlikte iki devletli çözüme ya da İsrail’le barış içinde yaşayacak bir Filistin devletinin kurulmasına katkı sağlayacağını belirtti.25 Temmuz’da gerçekleştirilen BM Yüksek Düzeyli Uluslararası Konferansı’nın sonunda kabul edilen New York Deklarasyonu’nun imzacıları arasında Türkiye de bulunuyor.Deklarasyona destek veren ülkeler, Filistin Devleti’nin tanınması ve kurulmasının, iki devletli çözümün hayata geçirilmesi açısından temel ve vazgeçilmez bir unsur olduğunu yinelerken, bu tanımanın her ülkenin kendi egemenlik hakkı kapsamında olduğunu hatırlattılar. İmzacılar arasında Avrupa Birliği de yer alıyor.“Filistin’i devlet olarak tanıma” meselesi, 9 Eylül’de New York’ta başlayacak BM Genel Kurulu toplantılarında kritik gündem maddelerinden biri olacak. Ancak, bu adımın AB’de ortak bir tutum haline gelmesi şimdilik uzak ihtimal görünüyor.<h3>AB’de son durum</h3>Son yıllarda Filistin’i devlet olarak tanıyan ülkelerin sayısında artış gözlense de bunun geniş çaplı bir dalgaya dönüştüğü söylenemez. AB içerisinde Filistin’i uzun süredir tanıyan ülkeler Bulgaristan, Çekya, Kıbrıs, Macaristan, Polonya, Romanya ve Slovakya olmuştu. Bu tanımalar, söz konusu ülkeler AB üyesi olmadan önce gerçekleşmişti.Buna karşın Çekya’nın mevcut hükümeti farklı bir tutum sergiliyor. Dışişleri Bakanı Jan Lipavsky, 31 Temmuz’da yaptığı açıklamada mevcut şartlarda “Filistin devletini tanımanın bir anlamı olmadığını” dile getirdi.AB üyesi olduktan sonra Filistin’i tanıyan ilk ülke, 2014’te bu adımı atan İsveç olmuştu. 7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail’e düzenlediği saldırılar ve ardından İsrail’in Gazze’de büyük yıkıma neden olan operasyonları ise bu tartışmaları farklı bir boyuta taşıdı.28 Mayıs 2024’te İspanya ve İrlanda, AB üyesi olmayan Norveç’le birlikte eş zamanlı bir girişimle Filistin’i tanıdı. Özellikle İspanya’nın bu kararı, “büyük AB ülkelerinin” de benzer bir adım atabileceği yönünde önemli bir kırılma olarak değerlendirildi.4 Haziran’da Slovenya da aynı yolu izledi. Ardından, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron 24 Temmuz’da yaptığı açıklamada, BM toplantısında ülkesinin Filistin’i tanıyacağını duyurdu. Bu çıkış, Fransa’nın AB’nin ikinci büyük ülkesi olmasının yanı sıra, ilk kez bir G-7 ülkesi ve BM Güvenlik Konseyi daimi üyesinin böyle bir adım atacak olması nedeniyle dikkat çekti.Fransa’nın bu kararı, Filistin’in 1967 öncesi sınırları içindeki Batı Şeria, Gazze ve Doğu Kudüs’te egemen ve bağımsız bir devlet olarak kabul edilmesi anlamına geliyor. Ayrıca, iki ülke arasında tam diplomatik ilişkilerin kurulmasının da önü açılacak. BM Genel Kurulu’nda bu yönde adım atması beklenen bir diğer AB ülkesi Malta.<h3>Karşı çıkan ülkeler</h3>Buna karşın AB içinde bu karara kesinlikle sıcak bakmayan ülkeler de mevcut. Almanya, Angela Merkel döneminde yerleşen “tek taraflı tanımanın iki devletli çözüme hizmet etmeyeceği” yaklaşımını koruyor ve İsrail’in onayı olmadan böyle bir adımın atılamayacağını savunuyor.İtalya da aynı çizgide. Başbakan Giorgia Meloni ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, Temmuz ayında yaptıkları açıklamalarda tanıma kararının ters sonuç doğuracağını, bu nedenle bu yönde adım atmayacaklarını net şekilde belirtti.Diğer birçok AB ülkesi ise “tanımama” eğilimini sürdürürken bazıları “bekle-gör” politikasını tercih ediyor. AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da iki devletli çözüme vurgu yapıyor. 1 Eylül’de Slovenya’daki Bled Forumu’nda konuşan Kallas, bu adımın çatışmaları hemen durdurmayacağını ancak iki devletli çözümü canlı tutacağını belirterek, “Daha güçlü ve eşit bir Filistin devleti olmadan iki devletli çözüm mümkün değil” dedi.<h3>İsrail’in tepkisi</h3>İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise uluslararası baskılara rağmen politikasında değişikliğe gitmedi. Netanyahu, tanıma adımlarının “antisemitizmi körüklediğini, Hamas’ın terörünü ödüllendirdiğini ve kurbanları cezalandırdığını” öne sürdü.Son dönemde ülkelerin Filistin’i tanıma eğilimlerinde Gazze’de yaşanan gelişmelerin önemli bir payı bulunuyor. İsrail’in baskılara rağmen geri adım atmaması ve Gazze’yi işgal etme niyeti, bu süreci hızlandıran etkenlerden biri oldu.Bunun yanında, iç politika dinamiklerinin de etkili olduğu dile getiriliyor. Özellikle Müslüman nüfusun Yahudilerden fazla olduğu ülkelerde bu kararın daha kolay alındığı yorumları yapılıyor.Her ne kadar tanıma kararlarının sahadaki durumu, özellikle mevcut İsrail hükümeti görevde olduğu sürece, kısa vadede değiştirme ihtimali zayıf görülse de uzun vadede Filistinlilerin iki devletli çözüm sürecinde ellerini güçlendireceği düşünülüyor. ABD’nin yaklaşımı da bu değerlendirmeleri destekler nitelikte.

Avrupa’da Filistin Devletini tanıma eğilimi hız kazanıyor

Zürih Kantonu’nda Rottweiler cinsi köpeklerin sahiplenilmesi ve yetiştirilmesi bu yılın başından itibaren yasaklandı. Bu karar, çocuklara yönelik Rottweiler saldırılarının artmasının ardından alındı. Daha önce Pitbull ve Bullterrier gibi ırklar da yasaklanmıştı.

Rottweiler sahipleri mercek altında 

Halihazırda Rottweiler sahibi olan kişilere ise 31 Haziran 2025’e kadar köpekleri için özel izin alma şartı getirildi. Bu izin, ancak hayvanların davranış ve karakter testlerinden (Wesensprüfung) geçmesi halinde veriliyor. Ancak bazı sahipler bu yükümlülüğü yerine getirmedi.Zürih Veterinerlik Dairesi, dokuz Rottweiler sahibine karşı işlem başlattığını açıkladı.<h3>Yasak Neden Getirildi?</h3><ul><li>Son yıllarda Rottweiler’lerin karıştığı ciddi ısırma ve saldırı vakaları, özellikle de çocuklara yönelik olaylar kamuoyunda endişe yaratmıştı.</li><li>Yetkililer, bu tür köpeklerin kontrolsüz yetiştirilmesinin yüksek risk taşıdığını vurguladı.</li><li>Yasak sayesinde kamu güvenliğinin artırılması ve hayvanların daha sıkı denetime alınması hedefleniyor.</li></ul><h3>Tepkiler ve Tartışmalar</h3>Karar, toplumda geniş yankı buldu:<ul><li>Eleştiriler: “Sorun köpeklerde değil, sorumsuz sahiplerde” görüşü sıkça dile getiriliyor. Birçok hayvansever, zorunlu eğitim ve sertifika sisteminin yasaktan daha etkili olacağını savunuyor.</li><li>Destekleyenler: Yasak ise çocukların ve toplumun güvenliği için zorunlu bir adım olarak görülüyor.</li></ul><h3>Arka Plan: Zürih’te Tehlikeli Irklar Listesi</h3><ul><li>2010’dan beri yasaklı: Pitbull, Bullterrier ve benzeri bazı ırklar.</li><li>2025’ten itibaren yasaklı: Rottweiler.</li><li>İstisna: Yasaktan önce sahip olunan köpekler için izin alınabiliyor, ancak sıkı denetim ve test zorunlu.</li></ul>

Çocuklara saldırılar sonrası Zürih’te Rottweiler’ler yasaklandı

Zürich, artan nüfus ve yoğun şehir içi trafiği karşılamak için toplu taşıma ağını genişletmeye hazırlanıyor. Kentin en önemli ulaşım merkezi olan Hauptbahnhof (ana tren istasyonu) kapasite sınırına ulaşmış durumda. 

Tramvay ve Otobüs hatlarında yenilikler

Bu nedenle şehir yönetimi, özellikle Altstetten bölgesinde yeni tramvay ve otobüs hatları için 450 milyon franklık ön finansman talep ediyor.<h3>İç ve Dış Ring Projesi</h3>Zürich Şehir İdaresi’nin planına göre, gelecekte iki büyük toplu taşıma hattı inşa edilecek:<ul><li>İç Ring: Albisrieden – Hardbrücke – Wipkingen – Oerlikon bağlantısı</li><li>Dış Ring: Altstetten – Höngg – Affoltern – Oerlikon hattı</li></ul>Toplam maliyetin yaklaşık 2,5 milyar frank olması bekleniyor. Normalde bu tür projeleri kantonun toplu taşıma birliği finanse ediyor, ancak şehrin daha hızlı ilerlemek istemesi nedeniyle Stadtrat Michael Baumer (FDP), belediye meclisinden 450 milyon franklık ön bütçe istedi.Baumer, bu girişimin kantonun sorumluluğunu ortadan kaldırmadığını vurguladı: “Kanton finansman yükümlülüğünden muaf tutulmuyor. Ama bu noktada şehirlerin katkı payı üzerine de tartışmamız gerekiyor.”<h3>5–10 Yıl Kazanılacak</h3>Şehrin bu erken yatırımı sayesinde bazı projelerin 5 ila 10 yıl daha önce hayata geçirilebileceği belirtiliyor. İlk etapta öne çıkan hatlar şunlar:<ul><li>Hardplatz ile Albisriederplatz arasında yeni tramvay bağlantısı (iç ringteki mevcut boşluğun tamamlanması)</li><li>Flurstrasse ile Gutstrasse arasında yeni tramvay hattı (dış ringin ilk ayağı)</li><li>Altstetten tren istasyonu üzerinde yeni bir özel otobüs şeridi, gelecekte planlanan tramvay hattının öncüsü</li></ul><h3>Süreç ve Zamanlama</h3><ul><li>450 milyon franklık ön bütçe, önce şehir parlamentosunda görüşülecek.</li><li>Nihai kararı ise Zürich halkı 2026’da referandumla verecek.</li><li>Yeni hatların 2040 yılı civarında hizmete açılması planlanıyor.</li></ul><h3>Alternatif Başlıklar</h3><ol><li>Zürich’te Toplu Taşıma Atağı: 450 Milyon Franklık Yatırım</li><li>&nbsp;</li></ol>

Zürich’te toplu taşıma atağı: 450 milyon franklık yatırım

Avrupa Komisyonu, gönüllü gebelik sonlandırma hakkına ilişkin yeni bir girişimi gündemine aldı. “Sesim, Seçimim: Güvenli ve Erişilebilir Kürtaj İçin” adıyla yürütülen Avrupa vatandaş girişimi, bir milyondan fazla imza toplayarak hazırladığı dilekçeyi pazartesi günü Komisyon’a teslim etti.

Kürtaj hakkı

Dilekçede, güvenli ve düşük maliyetli kürtaja erişimi garanti altına alacak bir fon oluşturulması için Komisyon’un yasal düzenleme teklifinde bulunması talep ediliyor.Girişimin koordinatörü Nika Kovač, Avrupa’daki duruma dikkat çekerek şunları söyledi: “Kıta genelinde 20 milyon kadının güvenli kürtaja erişimi yok. Bu da kısıtlamalar nedeniyle kadınların hayatını kaybetmeye devam ettiği anlamına geliyor.”Kovač, kürtaj yasağının çözüm olmadığını da vurguladı: “Yasaklar kadınları durdurmaz; onlar yine bir yol bulur. Ancak bu yol çoğu kez tehlikeli olur.”Brüksel’de düzenlenen etkinlikte konuşan girişim üyeleri, dilekçenin günümüz siyasi ortamında taşıdığı öneme de değindi. Yunanistan’dan katılan aktivist Anastasia Giamali, “Malta’da, Polonya’da ve birçok ülkede olanları gördüğümüzde, aşırı sağın temel hakları kısıtlamak ve tartışmaya açmak için bu konuyu araçsallaştırdığını fark ediyoruz. Bunları savunmak için mücadele etmemek utanç olurdu,” dedi.Kürtaj düzenlemelerinde farklılıklar Avrupa genelinde kürtaj yasaları arasında ciddi farklılıklar bulunuyor. AB’ye üye 25 ülke gönüllü gebelik sonlandırmayı yasallaştırmış olsa da süreler değişiklik gösteriyor. Portekiz ve Hırvatistan’da bu süre 10 hafta, Hollanda’da 24 hafta, çoğu ülkede ise 12 hafta ile sınırlandırılmış durumda.Polonya ve Malta ise en kısıtlayıcı düzenlemelere sahip ülkeler olarak öne çıkıyor. Polonya’da sadece tecavüz vakalarında veya annenin hayatı tehlikedeyse kürtaja izin veriliyor. Malta’da ise annenin yaşamı ya da fetüsün yaşayabilirliği temel şart olarak kabul ediliyor.Avrupa Komisyonu, dilekçeye ilişkin adım atıp atmayacağına Mart ayına kadar karar verecek. Komisyon yetkilileri, girişimin “Avrupa çapında ortak bir kürtaj hakkı oluşturmayı” hedeflemediğini özellikle vurguladı.

Avrupa Komisyonu’na 1 milyondan fazla imza toplayan kürtaj dilekçesi sunuldu

Hipotek referans faiz oranının 2 Eylül 2025’ten itibaren %1,50’den %1,25’e indirileceğini açıkladı. Bu, pek çok kiracı için daha düşük kira ödeme hakkı anlamına geliyor. Ancak bu indirimden yararlanmak için kiracıların kendilerinin harekete geçmesi gerekiyor.

Milyonlarca kiracıya rahatlama

<h3>Ne Kadar Tasarruf Edilebilir?</h3>Referans faiz oranındaki 0,25 puanlık düşüş, kira bedelinde %2,91 oranında indirim hakkı doğuruyor.<ul><li>Örneğin aylık 1.500 CHF kira ödeyen bir kiracı, yeni oranla ayda yaklaşık 44 CHF, yılda ise 524 CHF tasarruf edebilecek.</li></ul>Eğer kira sözleşmesi daha yüksek bir referans oranına dayanıyorsa, indirim hakkı daha da büyük olabilir. Ancak kira sözleşmesi halihazırda %1,25 oranına göre düzenlenmişse, ek bir indirim hakkı bulunmuyor.<h3>İndirim İçin Ne Yapılmalı?</h3><ul><li>Otomatik indirim yok: İsviçre’de kira indirimi yasa gereği otomatik uygulanmaz.</li><li>Kiracı talep etmeli: İndirim için kiracının yazılı olarak ev sahibine veya yönetime başvurması gerekiyor.</li><li>Mektup ya da e-posta yeterli: Çoğu durumda basit bir e-posta iş görse de, tavsiye edilen yöntem iadeli taahhütlü mektup göndermek.</li><li>30 gün içinde yanıt: Ev sahibi veya yönetim, yazılı başvuruya 30 gün içinde yanıt vermek zorunda. Yeni kira, bir sonraki fesih döneminden itibaren geçerli oluyor.</li></ul>Mieterverband (Kiracılar Birliği), resmi internet sitesinde indirimi talep etmek için hazır dilekçe örnekleri sunuyor.<h3>Ev Sahibi İndirim Yapmazsa?</h3>Ev sahipleri, kira indirimini tam olarak uygulamak zorunda değil. Enflasyon ve işletme maliyetlerindeki artışları indirime karşı mahsup edebiliyorlar.<ul><li>Ancak uzmanlara göre İsviçre’de son dönemde enflasyon düşük seyrettiği için, kiracılar %2,9’a yakın bir indirimi büyük ölçüde elde edebilecek.</li></ul>Ev sahibinin kira artışı talep etmesi halinde ise bu artış, 30 gün içinde yazılı olarak itiraz edilerek Schlichtungsbehörde (uzlaştırma makamı) ya da Kiracılar Birliği’ne götürülebiliyor.<h3>Kiracılar İçin Anlamı</h3>İsviçre halkının yaklaşık %60’ı kiracı olduğu için, bu indirim hane bütçelerine doğrudan yansıyacak. Migros Bankası’ndan kıdemli ekonomist Santosh Brivio, “Kira harcamalarındaki bu düşüş, hane halklarının serbest kullanılabilir gelirini artıracak” diyor.<h3>Referans Oranı Daha da Düşer mi?</h3>Uzmanlar, bu indirimin uzun bir süre için son düşüş olabileceğini belirtiyor.<ul><li>SNB’nin politika faizi şimdilik sıfırda kalacak.</li><li>Negatif faiz oranlarına geri dönülmesi beklenmiyor.</li><li>Dolayısıyla referans faiz oranının tarihi düşük seviye olan %1,25’te uzun süre sabit kalması muhtemel.</li></ul>

Kira indirimi için harekete geçin: Otomatik uygulama yok

Batı İsviçre’deki bir broyler çiftliğinde gizli kameralarla kaydedilen görüntüler, topallayan, zor hareket eden ve deri iltihapları yaşayan tavukları ortaya koydu. Bu çiftlik, Migros’a bağlı Micarna için üretim yapıyor.

Tavuk ırkı Ross 308 tartışılıyor

İsviçre’de tavukçuluk endüstrisi üzerine yeni görüntüler, hayvan refahı tartışmalarını yeniden alevlendirdi.&nbsp;Görüntülerin odağında, dünya çapında en yaygın kullanılan hızlı büyüyen broyler hattı olan Ross 308 bulunuyor.35 Günde 50 Kat Büyüme Ross 308 civcivleri doğduğunda ortalama 40 gram geliyor. Yalnızca 35 gün içinde 2 kilograma ulaşıyorlar – bu da doğum ağırlıklarının 50 katı. Bu hız sayesinde kesime hazır hale gelseler de, süreç genellikle tavukların sağlığını olumsuz etkiliyor.Hayvan hakları örgütü Observatoire du spécisme sözcüsü Pia Shazar durumu şöyle özetliyor:“Sanayi çıkarları için tamamen işlevsiz bedenlere sahip hayvanlar yarattık.”Sağlık Sorunları ve Yüksek Ölüm Oranı Bilimsel araştırmalar Ross 308 hattındaki sorunları teyit ediyor. Poultry Science (2019) dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, bu ırktaki tavukların %99’u büyümenin sonunda az ya da çok yürüme bozukluğu yaşıyor. Yavaş büyüyen ırklarda bu oran %15 civarında.Shazar, özellikle bacak sorunlarının yaygın olduğuna dikkat çekiyor: “Tavuklar ağırlıklarını taşıyamıyor, bu da kemik hasarına yol açıyor. Ayrıca kalp ve akciğer yetmezliği de çok daha sık görülüyor.”Migros ve Endüstrinin Yanıtı Migros sözcüsü Tristan Cerf, üreticilerin bağımsız işletmeler olduğunu ve hayvan refahı, sürdürülebilirlik ve kalite standartlarına uymak zorunda olduklarını vurguladı: “Micarna grubu bu standartların uygulanmasını düzenli olarak denetliyor.”Ancak Cerf, başka ırkların kullanılmasının sektör çapında bir karar olması gerektiğini belirtti.Ekonomik Çıkarlar ve Pazar Gerçeği İsviçre Kümes Hayvancılığı Üreticileri Birliği (SGP) yönetim kurulu üyesi Jacques Clément, sektörün piyasa taleplerine göre hareket ettiğini söylüyor: “Bizden farklı bir şey üretmemiz istenirse yaparız. Ama asıl belirleyici piyasa.”Clément, hızlı büyüyen ırklardan vazgeçmenin İsviçre’de ciddi sonuçlar doğuracağı görüşünde:<ul><li>İthalat artacak,</li><li>İsviçre tavuğunun fiyatı %20 ila %50 arasında yükselecek.</li></ul>Çünkü standart Ross 308 tavukları, çiftlik tipi yavaş büyüyen tavuklara kıyasla çok daha az yemle et üretilebiliyor.Ross 308, endüstri için verimliliğin sembolü; ancak hayvan refahı açısından “acımasız bir genetik üretim” olarak eleştiriliyor. İsviçre’de bu tartışma, tüketici talebi ve sektör çıkarları arasında zorlu bir dengeyi gözler önüne seriyor.

Ucuz etin bedeli: Hayvan sağlığı mı, endüstri çıkarları mı?

Villa Vie Residences, emeklilik dönemini farklı bir şekilde geçirmek isteyen gezginlere “denizde kalıcı yaşam” imkânı sunuyor. 

Huzurevi yerine Cruise

Şirketin “Golden Passport” (Altın Pasaport) adlı programı, MV Odyssey gemisinde ömür boyu sürecek bir dünya turu ve konforlu yaşam deneyimi vaat ediyor. Ancak, geminin geçmişte yaşadığı aksaklıklar bazı yolcuları temkinli davranmaya itebilir.Ekim 2024’ten bu yana seferde olan Odyssey, 3,5 yıl süren rotası boyunca 147 ülke ve 425 limanı ziyaret ediyor. Program, yolculara tropik adalar da dâhil olmak üzere yüzlerce noktada 2-3 gün süren uzun liman konaklamalarıyla derin kültürel deneyimler yaşama fırsatı sağlıyor. Bu girişim, geleneksel emeklilik ve huzurevi modellerine bir alternatif olarak öne çıkıyor.Villa Vie, “Endless Horizons” adlı planıyla yolculara kabin kiralama, satın alma ya da ömür boyu kullanım seçeneği sunuyor. Böylece yolcular, gemide ev konforunu ve çeşitli hizmetleri kalıcı olarak deneyimleyebiliyor.Cruise hattının yakın zamanda başlattığı Golden Passport programı sayesinde katılımcılar, 3,5 yıllık dünya yolculuğunu tekrar tekrar yaşayabiliyor ve bir “yüzen topluluk” içinde yaşamlarını sürdürebiliyor.Şirketin CEO’su Kathy Villalba, “Hayat hızla akıp gidiyor ve birçok insanın en büyük pişmanlığı, fırsat varken dünyayı görememiş olmaları. Golden Passport, bu hayali uygun maliyetlerle gerçeğe dönüştürüyor. Bu, cruise ve seyahat sektöründe benzeri görülmemiş bir adım” ifadelerini kullandı.<h4>Maliyetler ve hizmetler</h4>Golden Passport için yaşa göre değişen fiyatlar belirlenmiş durumda: 90 yaş ve üzerindekiler 85 bin 885 euro (yaklaşık 4,1 milyon TL) öderken, 55-60 yaş grubundakiler için ücret 343 bin 522 euroya (16,5 milyon TL) çıkıyor.Pakete; yemek, temizlik, internet, eğlence, yıllık sağlık kontrolleri, çamaşırhane ve alkollü içecekler (bira ve şarap gibi) dâhil. Ayrıca liman vergileri ve hizmet ücretleri de fiyata eklenmiyor. Yolcular, ailelerini veya dostlarını günlük 110,8 euro (5.319 TL) karşılığında gemiye davet edebiliyor.Şu anda yalnızca Odyssey gemisi bu programa dâhil. Ancak şirket, ilerleyen dönemde Golden Passport’un diğer gemilerde de geçerli olacağını ve böylece yolcuların yeni gemilerden faydalanabileceğini açıkladı.Kurucu Mike Petterson, “Emeklilik döneminde en büyük kaygılardan biri, birikimlerin yetip yetmeyeceğidir. Golden Passport, tek bir ödeme ile ömür boyu sürecek macerayı garanti altına alıyor” dedi.<h4>Gecikmeler ve sorunlar</h4>Her ne kadar program cazip görünse de Odyssey, sefere başlamadan önce defalarca gecikme yaşadı. 30 yılı aşkın süredir hizmet veren gemi, 3,5 yıllık dünya turuna çıkmadan önce denize elverişlilik için çeşitli testlerden geçti ve birçok onarım ile yenilemeye ihtiyaç duydu.Bu nedenle yüzlerce yolcu, Kuzey İrlanda’nın Belfast kentinde aylarca geminin yola çıkmasını bekledi. Euronews Travel’a konuşan bazı yolcular, beklemekten sıkılarak ABD’ye geri döndüklerini anlattı. Başlangıçta cruise hattı yolcuların başka şehirleri ziyaret etmesi için masrafları üstlense de, bu uygulama bir süre sonra durduruldu ve yolcular ek maliyetlerle karşılaştı.Birikimlerinin tamamını böylesi uzun vadeli bir cruise programına ayırmak istemeyenler için ise alternatifler mevcut. Princess Cruises ve Oceania Cruises gibi şirketler, birkaç aylık deniz yolculuklarıyla “denizde yaşam” deneyimini daha kısa süreli olarak sunuyor.

Emekliler için yeni bir seçenek: Huzurevi yerine dünya turu ve gemide yaşam

Dün akşam Mus-Et Restoran’da gerçekleştirilen Başkonsolos İpek Zeytinoğlu’nun veda yemeğinde, İsviçre Türk Toplumu Başkanı Suat Şahin, Türk mutfağının İsviçre’de kurumsal olarak temsil edilmesi için İsviçre Türk Aşçıları Derneği’nin (İTAD) kurulduğunu açıkladı.

Türk mutfağının sesi olacak

Yeni dernek ile birlikte İsviçre Türk toplumu çatısı altındaki dernek sayısı 81’e yükseldi.<h2>Diplomatik Destek ve Övgü</h2>Kuruluş duyurusunun ardından söz alan Zürih Başkonsolosu Büyükelçi Fazlı Çorman ve Cenevre Başkonsolosu İpek Zeytinoğlu, bu girişimin büyük bir eksikliği giderdiğini belirterek, Türk mutfağının İsviçre’de daha güçlü tanıtılması için önemli bir adım olduğunu vurguladılar. Her iki başkonsolos da derneğin oluşumuna katkılarından dolayı Suat Şahin’e teşekkür etti.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/92af01f70934d3e4008760b0a.jpg" width="1024" height="576"></figure><h2>Mustafa Yılmaz: “Gençlerimizi Türkiye’de eğitip İsviçre’ye kazandıracağız”</h2>Derneğin kurucu başkanı Mustafa Yılmaz, yaptığı konuşmada derneğin amaçlarını şu sözlerle anlattı:“Avrupa’da Türk mutfağının eğitimi ve nitelikli personel konusunda ciddi sıkıntılar yaşıyoruz. Amacımız, burada doğup büyüyen gençlerimizi Türkiye’deki otellere göndererek onlara orijinal mutfak eğitimi kazandırmak. Daha sonra İsviçre’ye dönerek hem kendi toplumumuza hem de farklı milletlere Türk mutfağını en iyi şekilde tanıtmalarını sağlamak. Bu bir ekip işi; hep beraber çalışacağız, hep beraber başaracağız.”Konuşmasının devamında Yılmaz, derneğin faaliyet alanlarını da açıkladı: “İsviçre’deki tüm etkinlik ve fuarları yakından takip ederek hem ülkemizin mutfağını tanıtacağız hem de üyelerimizin kendilerini geliştirmelerine katkı sağlayacağız. Derneğimizin merkezi Zürih’te olacak. Yakında tamamlanacak olan web sitemiz ve sosyal medya hesaplarımız üzerinden detaylı bilgilendirmeler yaparak üyelik başvurularını başlatacağız.”<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/92af01f70934d3e4008760b0b.jpg" width="1024" height="576"><figcaption>ITAD Yönetim Kurulu üyeleri Zürih Başkonsolosu Fazlı Çorman ve Cenevre Başkonsolosu İpek Zeytinoğlu ile hatıra fotoğrafı çektirdiler</figcaption></figure><h2>Yönetim Kurulu Belirlendi</h2>İsviçre Türk Aşçıları Derneği’nin yönetim kurulu şu isimlerden oluştu:<ul><li>Başkan: Mustafa Yılmaz</li><li>Başkan Yardımcısı: Bahar Gökbender</li><li>Üyeler: Can Algün, Sedat Cömert, Mustafa Türkkan, Ali Otay, Yufus Kılıç</li></ul><h2>Türk Mutfağı İçin Yeni Bir Sayfa</h2>İsviçre’de yaşayan Türk toplumunun yıllardır ihtiyaç duyduğu bu yapılanma, hem gastronomi alanında gençlere yeni fırsatlar yaratmayı hem de Türk mutfağının uluslararası tanıtımına katkıda bulunmayı amaçlıyor.

Gastronomide yeni dönem: İsviçre Türk Aşçıları Derneği faaliyete başladı

İsviçre Türk Toplumu (İTT), görev süresi sona eren Cenevre Başkonsolosu İpek Zeytinoğlu için Zürih’te Mus-Et Restoran’da anlamlı bir veda yemeği düzenledi. Zürih’te düzenlenen gecede duygusal anlar yaşanırken, minnet ve dostluk mesajları öne çıktı.

İTT`den Zeytinoğlu’na veda yemeği

30 Ağustos Zafer Bayramı’na denk gelen gecede, sivil toplum temsilcileri, diplomatik misyon görevlileri, iş dünyasından isimler ve basın mensupları bir araya geldi. Etkinlikte ev sahibi sıfatıyla İTT Başkanı Suat Şahin açılış konuşmasını yaparken, Zürih Başkonsolosu Büyükelçi Fazlı Çorman ve Başkonsolos İpek Zeytinoğlu da konuklara hitap etti.<h2>Geniş Katılım</h2>Geceye; Bern Büyükelçiliği’ni temsilen Rabia Şurgun, Başkonsolos Yardımcısı Furkan Yılmaz, Muavin Konsolos Sema Coşaroğlu, ITDV Müdürü Zafer Terkeşli, SIG Başkanı Abdullah Kasapoğlu, UID İsviçre Başkanı Murat Şahin, CHP İsviçre Birliği Başkanı Ersoy Orak ve İsviçre Türk Federasyonu Başkanı İrfan Okutan’ın yanı sıra, çok sayıda STK temsilcisi, iş dünyasından önemli isimler ve basın görevlileri katıldı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/92af01f70934d3e4008760b05.jpg" width="1024" height="576"></figure><h2>Suat Şahin: “Bir Başkonsolosun Ötesinde, Samimi Bir Dostluk Gördük”</h2>İTT Başkanı Suat Şahin, konuşmasına 30 Ağustos Zafer Bayramı’nı kutlayarak başladı ve Zeytinoğlu ile ilk temaslarının İTT Genel Merkezi’nin açılışında gerçekleştiğini hatırlattı. Ardından duygularını şu sözlerle dile getirdi:“Görev süresi boyunca birlikte çok kıymetli çalışmalar yaptık. Bazıları kamuoyuna yansıdı, bazıları perde arkasında kaldı ama hepsi vatandaşlarımız için değerliydi. Cenevre uzak olmasına rağmen, kendisine ulaştığımız her an yanımızda oldu. Günün hangi saati olursa olsun, tatil ya da hafta sonu demeden vatandaşlarımızın sorunlarına çözüm üretmek için çaba gösterdi. Bu samimiyetiyle sadece görevini yerine getiren bir diplomat değil, aynı zamanda güven veren bir dost, fedakâr bir anne ve örnek bir Türk vatandaşı oldu. İsviçre Türk toplumu adına kendisine minnettarlığımı sunuyorum. Zaman hızlı geçti; bugün sevgiyle ve muhabbetle uğurluyoruz. İsviçre onu unutmayacak.”<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/92af01f70934d3e4008760b06.jpg" width="1024" height="576"></figure><h3>Fazlı Çorman: “Bu bir ayrılık değil, mesleğin doğal bir süreci”</h3>Zürih Başkonsolosu Büyükelçi Fazlı Çorman ise, diplomasi mesleğinin özelliği gereği vedaların bir ayrılık olmadığını, farklı görevlerde tekrar bir araya gelmenin her zaman mümkün olduğunu söyledi. Çorman, Zeytinoğlu için “Çok iyi yetişmiş, liyakatli, herkesin sevgisini ve saygısını kazanmış bir meslektaşımız. Ankara’da en güzel görevlerde bulunmasını temenni ediyorum” dedi.30 Ağustos Zafer Bayramı’nın anlamına da vurgu yapan Çorman, “Bugün Türk İstiklal Mücadelesi’nin sonuçlandığı ve Cumhuriyetimizin kuruluşuna giden yolun son adımının atıldığı gündür. Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere bütün şehitlerimizi rahmetle ve minnetle anıyorum” diye konuştu.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/92af01f70934d3e4008760b07.jpg" width="1024" height="576"></figure><h2>İpek Zeytinoğlu: “İsviçre Türk Toplumuna Hizmet Etmek Büyük Bir Gururdu”</h2>Son olarak söz alan Cenevre Başkonsolosu İpek Zeytinoğlu, İsviçre Türk toplumuna hizmet etmenin kendisi için büyük bir onur olduğunu söyledi. Görev süresince İsviçre’deki Türk diasporasının gücünü yakından gördüğünü belirten Zeytinoğlu, şu ifadeleri kullandı:“İlk resmi programım İTT’nin açılışı olmuştu, bugün yine İTT’nin veda yemeğinde son kez sizlerle beraberim. Bu benim için çok anlamlı. İsviçre Türk toplumu, geçmişten bugüne büyük bir güç oluşturdu. Deprem felaketlerinde gösterilen dayanışma, seçimlerde sergilenen demokrasi şöleni ve sivil toplum kuruluşlarımızın çabaları bana her zaman gurur verdi. Kadınlarımızın enerjisinden, gençlerimizin ilgisinden, öğrencilerimizin başarısından ilham aldım. İsviçre Türk toplumunun birlik içinde olduğu sürece daha büyük başarılara imza atacağına inanıyorum.”Zeytinoğlu ayrıca, Türkçe eğitimine yönelik girişimlerden, gençlerle düzenlenen buluşmalardan ve toplumun Türkiye ile bağlarını güçlendirme çalışmalarından söz ederek “İsviçre benim için ikinci bir yuva oldu. Ankara’ya yolunuz düşerse sizleri görmekten mutluluk duyarım. Hepinize destekleriniz için yürekten teşekkür ediyorum” dedi.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/92af01f70934d3e4008760b08.jpg" width="1024" height="576"></figure><h2>Plaket Takdimi ve Samimi Bir Veda</h2>Programın sonunda, İTT Başkanı Suat Şahin tarafından hazırlanan teşekkür plaketi Başkonsolos İpek Zeytinoğlu’na takdim edildi. Zeytinoğlu ise büyük bir içtenlikle tüm davetlilerle tek tek vedalaştı. Samimi atmosferde gerçekleşen bu anlar, geceye damga vurdu ve katılımcıların hafızasında unutulmaz bir iz bıraktı.

Başkonsolos İpek Zeytinoğlu: “İsviçre Türk Toplumuna hizmet etmek gururdu”

Avrupa, giderek daha şiddetli hava olaylarıyla karşı karşıya kalırken, bilim insanları bu yıkıcı fırtınaların arkasındaki özel koşulları araştırıyor. Yeni bir çalışmaya göre, iklim değişikliği Avrupa’daki süper hücre fırtınalarını güçlendirebiliyor.

Araştırma

Science Advances dergisinde yayımlanan araştırma, Alpler ile Orta ve Doğu Avrupa’nın bazı bölgelerinde fırtına aktivitesinde ciddi bir artış olabileceğini ortaya koyuyor. Küresel sıcaklıklar sanayi öncesi seviyelerin 3 derece üzerine çıkarsa, Alpler’in kuzeyindeki fırtına sıklığı yüzde 50’ye kadar artabilir.Bu fırtınalar, Avrupa’daki en yıkıcı hava olayları arasında yer alıyor ve son yıllarda sigorta hasar taleplerini artırmış durumda. Araştırmacılar, süper hücrelerin hangi koşullarda oluştuğunu ve iklim değişikliğinin bu koşulları nasıl etkilediğini anlamanın, hazırlıklı olmak açısından hayati öneme sahip olduğunu belirtiyor.<h3>Süper hücre fırtınası nedir?</h3>Tipik gök gürültülü fırtınalardan farklı olarak süper hücrelerin içinde “mezosiklon” adı verilen derin, dönen bir hava sütunu bulunur. Bu dönme hareketi süper hücreye olağanüstü bir dayanıklılık kazandırır. Çoğu fırtına kısa sürede etkisini yitirirken, süper hücreler saatler boyunca devam edebilir ve geniş alanlara yayılabilir.Süper hücreler, yere yakın sıcak ve nemli hava, yükseklerde daha soğuk hava ve rüzgarın yükseklikle değiştiği durumlarda oluşur. Bu atmosferik şartlar kararsızlık yaratır ve dönmeye başlayan hava sütunları, süper hücrelerin gelişmesine zemin hazırlar.Genellikle yaz aylarında görülen bu fırtınalar, güçlü rüzgarlar, büyük dolu ve yoğun yağışla kendini gösterir. Avrupa’da nadir rastlansa da, ciddi tehlikeler ve mali kayıplar yaratabilirler.<h3>Artan hasar riski</h3>Süper hücreler ve uzun süreli rüzgar fırtınaları ile büyük dolu olayları, son yıllarda sigorta taleplerinde artışa yol açtı. 2023’te şiddetli konvektif fırtınalar yaklaşık 55 milyar euro sigortalı hasar oluşturdu ve böylece dünyanın en maliyetli doğal afet türü haline geldi.Avrupa’da nadir görülmelerine rağmen, süper hücreler ciddi yerel hasarlara neden olabiliyor. Haziran ayında Fransa’nın Loire bölgesinde L’Hopital-le-Grand’ı vuran bir süper hücre, 6 santimetre çapında dolu taneleri oluşturarak evlere ve araçlara zarar verdi. Ağustos ayında İtalya’nın Rimini ve Ravenna şehirlerini vuran başka bir süper hücre ise şiddetli dolu, yağmur ve saatte yaklaşık 100 km hızla esen rüzgarlarla geniş çaplı hasara yol açtı; ağaçlar devrildi, araçlar zarar gördü ve ekinler tahrip oldu.<h3>Süper hücreler nasıl takip ediliyor?</h3>Avrupa’da ulusal radar sistemlerinin farklılıkları, süper hücrelerin geçmişten günümüze izlenmesini zorlaştırıyor. Bern Üniversitesi’ndeki Mobiliar Doğal Riskler Laboratuvarı ve Oeschger İklim Değişikliği Araştırma Merkezi’nden Monika Feldmann, sınır ötesi fırtına tespitinin bu nedenle zor olduğunu belirtiyor.Bu sorunun üstesinden gelmek için Bern Üniversitesi ve ETH Zürih iş birliğiyle yüksek çözünürlüklü simülasyon modelleri geliştirildi. Bu dijital haritalama teknikleri, fırtına hücrelerini çok ayrıntılı biçimde simüle ederek, gelişim süreçlerini daha net bir şekilde gösteriyor.<h3>Süper hücreler için “sıcak noktalar”</h3>Yeni modellemeler, Alpleri süper hücre fırtınaları açısından bir sıcak nokta olarak belirledi. Bölgenin kuzey yamaçları sezonda ortalama 38, güney yamaçları ise 61 güçlü fırtına yaşıyor. Araştırmaya göre, küresel sıcaklık 3 derece artarsa, bu dağlık bölgede süper hücre sayısı yüzde 50’ye kadar artabilir; bu durum İsviçre, Avusturya, kuzey İtalya ve güney Almanya için riski yükseltecek. Buna karşın, İber Yarımadası ve Fransa’nın güneybatısında azalma gözlenebilir.Genel olarak Avrupa’da süper hücre fırtınalarının sayısında yüzde 11’lik bir artış bekleniyor. Feldmann, bu bölgesel farklılıkların iklim değişikliğinin Avrupa’daki çeşitli etkilerini yansıttığını vurguluyor.Araştırma, Avrupa ülkelerinin daha sık ve şiddetli hava olaylarına hazırlıklı olması gerektiğini ortaya koyuyor. Altyapı, tarım, acil durum hizmetleri ve sigorta sistemlerinin bu değişime uyum sağlaması zorunlu hale geliyor. Feldmann, süper hücreleri tetikleyen koşulları anlamanın, bu tür fırtınalara karşı hazırlıklı olmanın anahtarı olduğunu söylüyor.

Küresel ısınma Avrupa’da süper hücre fırtınalarını artırıyor mu?

Geçtiğimiz perşembe günü Meteo Schweiz, Tessin ve Güney Graubünden için en yüksek tehlike seviyesi olan 5. dereceyi duyurdu. Ancak beklenen şiddetli felaket gerçekleşmedi, yağışlar öngörülenden daha hafif geçti. 

Fırtına uyarıları ve gerçek...

Bu durum, “Uyarılar gereğinden fazla mı abartıldı?” sorusunu gündeme getirdi.Yerel Tepkiler: “Bu Yağışlara Alışığız” Maggiatal bölgesinde yaşayan bazı Tessinliler, 20 Minuten gazetesine yaptıkları açıklamada endişeli olmadıklarını, dağlık bölgelerde bu tür yağışların olağan olduğunu söyledi. Fontana’dan Lukas Dreyer ise 2024’te köyünü vuran ve can kayıplarına yol açan toprak kayışını hatırlatarak, “O zaman hiçbir uyarı yapılmamıştı. Şimdi çok daha temkinliler” dedi.Meteorologların Açıklaması Meteorolog Peter Wick, yağış tahminlerinin aslında doğru olduğunu, bazı istasyonlarda 200 litrenin üzerinde yağış ölçüldüğünü belirtti. Ancak geriye dönüp bakıldığında, uyarı seviyesinin 3 veya 4’te tutulabileceğini söyledi. Bunun nedenini de şu şekilde açıkladı: “Yağış miktarı, arazi yapısı, nehir yataklarının kapasitesi önceden tam hesaplanamaz. Bu nedenle geniş alanlar için yüksek seviyeli uyarılar yapılmak zorunda kalınıyor.”Meteo Schweiz’den Marco Stoll ise, kararın çarşamba günü mevcut verilere dayandığını, uyarının bu yüzden haklı olduğunu savundu. Ayrıca geçmişte (2022’de Alp bölgesinde) bazı yağışların tam tersi şekilde önemsiz görülüp son anda şiddetli çıktığını hatırlattı.Neden Yanılma Payı Var? Uzmanlara göre özellikle Alpler üzerinde oluşan büyük gök gürültülü fırtınalar, tahminleri zorlaştırıyor. Akdeniz’den gelen nemli hava, topografyanın etkisi ve hatta Sahra tozu gibi faktörler hava olaylarını tahmin etmeyi daha da güçleştiriyor. Bu yüzden uyarılar bazen “abartılı” görünebiliyor.Meteorologlara göre bu kez en kötü senaryolar gerçekleşmediği için rahat bir nefes alındı. Ancak 2024’teki ölümcül sellerin hatırası hâlâ taze olduğundan, yetkililerin “temkinli davranmasının” anlaşılır olduğu vurgulanıyor.

Meteo Schweiz’in uyarıları tartışma yarattı: En yüksek alarm gereksiz miydi?

İsviçre kamuoyunu sarsan olayda, 31 yaşındaki bir İsviçreli ile 34 yaşındaki bir Alman, yaşlı bir adamı (81) kandırarak önce evine kilitledi, ardından İtalya’nın Elba Adası’ndaki yazlık evine götürüp günlerce yemek ve ilaçsız bıraktı. 

Yaşlı adamı evine kilitleyip arabasını sattılar

İddianameye göre bu süre zarfında mağdurun yaşamı ciddi tehlike altına girdi. Sanıklar bugün Zürih Kantonu Dietikon Bölge Mahkemesi’nde hâkim karşısına çıktı.<h3>Perfid plan: “Araban vericilerle dolu” yalanı</h3>Soruşturma dosyasına göre sanıklar, yaşlı adamla ortak bir tanıdıkları sayesinde tanıştı. Ona aracının dinleme cihazlarıyla donatıldığını söyleyerek güvenini kazandılar. Daha sonra aracı bir galericiye 2200 İsviçre Frangı karşılığında sattılar ve parayı ceplerine indirdiler.<h3>İşkence ve baskı iddiaları</h3>Sanıklar, mağduru yalnızca dolandırmakla kalmadı. İddianamede yer alan bilgilere göre:<ul><li>Yaşlı adamın telefonlarını elinden aldılar.</li><li>Onu evine kilitleyerek günlerce dış dünyadan kopardılar.</li><li>Milano’ya götürdükleri sırada çeşitli işkencelere maruz bıraktılar: Mağdurun ayakkabı ve çorapla bir çeşmenin içine girmeye zorlandığı, defalarca yere düşmesi için ayağının kaydırıldığı iddia edildi.</li><li>Ardından tekrar Zürih’e götürülüp evine kilitlendi.</li></ul><h3>Elba Adası’nda aç ve ilaçsız bırakıldı</h3>En dramatik kısım ise İtalya’da yaşandı. Sanıklar, sağlık sorunları nedeniyle hareket kabiliyeti kısıtlı olan yaşlı adamı Elba Adası’ndaki yazlık evine kapattı. Ona ne yiyecek ne de yaşamsal ilaçlarını bıraktılar. Adam yaklaşık iki hafta boyunca yardım çağıramadan, evden çıkamadan mahsur kaldı. Ancak bir tanıdığının araması sonucu kurtarılabildi.<h3>“Kötü bir film gibiydi”</h3>Davanın savcısı, duruşmada olayın vahametini şu sözlerle ifade etti: “Kendimi kötü bir filmde sandım.”Sanıklara özgürlüğü kısıtlama, tehdit, dolandırıcılık ve hırsızlık suçlamaları yöneltiliyor. Savcılık, her iki sanık için dört yıldan fazla hapis cezası talep ediyor. İki sanık yaklaşık bir yıldır tutuklu bulunuyor.

Dietikon’da şok dava: İki sanığa 4 yıldan fazla hapis istemi

İslam araştırmacısı Tariq Ramadan, hakkında verilen mahkûmiyet kararına karşı İsviçre Federal Mahkemesi’ne yaptığı temyiz başvurusunda başarısız oldu. Federal Mahkeme, Cenevre Kantonu Mahkemesi’nin kararını onayladı.

Cenevre Mahkemesi’nin tecavüz kararı

Ramadan, 2008 yılında Cenevre’de bir otelde bir kadına tecavüz ve cinsel saldırıda bulunmakla suçlanmıştı. 2023’te ilk derece mahkemesi tarafından beraat eden Ramadan, 2024’te Cenevre Kantonu Mahkemesi tarafından 3 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Bu cezanın 1 yılı kesinleşmiş (koşulsuz) hapis olarak uygulanacak.Mahkeme kararını, mağdurun ifadeleriyle örtüşen tanık beyanları, doktor raporları, adli belgeler ve uzman görüşlerine dayandırdı. Ramadan’ın “kanıtların keyfi şekilde değerlendirildiği” yönündeki savunması ise Federal Mahkeme tarafından reddedildi.Akademik kariyeri ve tartışmalar 63 yaşındaki Ramadan, kökeni Mısır’a dayanan tanınmış bir İslam bilimci. Bir kesim tarafından “Avrupa İslamı” fikrinin öncüsü olarak görülürken, bazı çevreler onu İslamcılığın teşvikçisi olmakla suçluyor. 2009 yılından itibaren Oxford Üniversitesi’nde İslam Araştırmaları profesörlüğü yaptı. Ancak hakkında açılan tecavüz davaları nedeniyle 2017’de ve 2021’de görevinden uzaklaştırıldı. Ramadan’ın eşiyle dört çocuğu bulunuyor, fakat çift ayrı yaşıyor.

İslam bilimci Tariq Ramadan’a verilen 3 yıl hapis cezası onaylandı

ABD’de 16 yaşındaki bir gencin ölümü sonrası ailesi, yapay zeka sohbet robotu ChatGPT’nin bu süreçte ihmali bulunduğu iddiasıyla OpenAI’ye dava açtı. 

ChatGPT’ye 'İntihar' davası

Gencin yapay zeka ile yaptığı yazışmalar da dava dosyasında delil olarak yer aldı. Bu dava, OpenAI’ye karşı “ihmal sonucu ölüme sebebiyet” suçlamasıyla açılan ilk hukuki süreç olma özelliğini taşıyor.Kaliforniya’da yaşayan Matt ve Maria Raine çifti, Nisan ayında yaşamını yitiren oğulları Adam Raine için Kaliforniya Yüksek Mahkemesi’ne başvurdu. Ailenin sunduğu belgelerde, gencin intihar düşüncelerini ChatGPT ile paylaştığı görülüyor.Adam Raine’in, Eylül 2024’te okul ödevlerinde destek almak amacıyla ChatGPT’yi kullanmaya başladığı, ardından müzik, manga ve üniversite eğitimi gibi konularda da rehberlik için başvurduğu aktarıldı. Dosyada, ChatGPT’nin zamanla Raine’in “en yakın sırdaşı” haline geldiği, gencin kaygılarını ve ruhsal sıkıntılarını düzenli olarak yapay zeka ile paylaştığı vurgulandı.Aile, Ocak 2025’te oğullarının ChatGPT ile intihar yöntemleri üzerine konuşmaya başladığını iddia ediyor. Raine’in, kendine zarar verdiğine dair fotoğrafları da programa yüklediği belirtiliyor. Dava dosyasında, ChatGPT’nin bu durumu “acil bir sağlık sorunu” olarak algılamasına rağmen görüşmeyi sürdürdüğü kaydedildi.Son konuşmalarda Raine’in intihar planlarından söz ettiği, ChatGPT’nin ise buna karşılık “Bunu dürüstçe söylediğin için teşekkür ederim. Ne istediğini biliyorum, bunu görmezden gelmeyeceğim” dediği öne sürüldü. Raine aynı gün annesi tarafından ölü bulundu.Aile, oğullarının ölümünü “öngörülebilir bir sonucun sonucu” olarak nitelendirerek OpenAI’yi, ChatGPT’nin psikolojik bağımlılık yaratacak şekilde tasarlandığını ve kullanılan GPT-4o versiyonunun güvenlik testlerinin yetersiz olduğunu ileri sürüyor.Davada OpenAI CEO’su Sam Altman’ın yanı sıra, projede yer alan çok sayıda yönetici, mühendis ve çalışanın da sanık olarak adı geçiyor.OpenAI, yaptığı açıklamada Raine ailesine başsağlığı dilerken, ChatGPT’nin kriz anlarında kullanıcıları ABD’deki 988 intihar hattı ya da Birleşik Krallık’taki Samaritans gibi profesyonel yardım kaynaklarına yönlendirmek üzere eğitildiğini hatırlattı. Şirket, sistemin her zaman beklendiği şekilde davranmadığını da kabul etti.Bu dava, yapay zeka ile ruh sağlığı arasındaki tartışmaları gündeme taşıyan ilk örnek değil. Geçtiğimiz hafta New York Times’ta çıkan bir yazıda gazeteci Laura Reiley, intihar eden kızı Sophie’nin ChatGPT’ye olan güveninin, yaşadığı ruhsal sorunları ailesinden gizlemesine yol açtığını aktarmıştı.

İntihar eden gencin ailesi OpenAI’ye dava açtı

İsrail’in 7 Ekim 2023’te Gazze’ye başlattığı saldırıların ardından Avrupa siyasetinde peş peşe istifalar yaşandı. Gazze’de devam eden ve pek çok kesim tarafından “soykırım” olarak nitelendirilen sürece karşı hükümetlerinin tutumunu protesto eden çok sayıda siyasetçi ve kamuoyu önündeki isim görevlerinden ayrıldı.

Avrupa’da Gazze tepkisi

Hollanda Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, İsrail yerleşimlerinden gelen ürünlere ambargo uygulanması, İsrail’den silah alımlarının durdurulması, aşırı sağcı İsrailli bakanlara seyahat yasağı getirilmesi ve Filistin devletinin tanınması yönündeki taleplerinin reddedilmesi üzerine 22 Ağustos’ta istifa etti. Veldkamp’ın bu kararı, koalisyonda domino etkisi yarattı ve Yeni Sosyal Sözleşme Partisi (NSC) üyesi diğer bakanlar da geçici hükümetten çekildi.İstifa edenler arasında NSC Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Eddy van Hijum, İçişleri Bakanı Judith Uitermark, Eğitim Bakanı Eppo Bruins, Sağlık Bakanı Danielle Jansen, Dış Ticaret Devlet Bakanı Hanneke Boerma, Hukuki Koruma Devlet Bakanı Teun Struycken, Vergi ve Gümrüklerden Sorumlu Bakan Tjebbe van Oostenbruggen ile Sosyal Yardımlar Devlet Bakanı Sandra Palmen-Schlangen yer aldı.Van Hijum, İsrail’in uygulamalarını “uluslararası hukukla tamamen çelişen” eylemler olarak tanımladı ve “Kısacası, artık bu noktada bitti” ifadelerini kullandı. Geçici Başbakan Dick Schoof ise istifalardan “derin üzüntü” duyduğunu belirtirken, Gazze’deki gidişatı “dramatik” sözleriyle değerlendirdi. İstifaların ardından hükümeti destekleyen sandalye sayısı 150’den 32’ye düştü.İngiltere İngiltere’de de istifalar dikkat çekti. Başbakan Keir Starmer’ın muhalefet lideri olduğu dönemde ateşkese karşı durması, birçok milletvekilinin tepkisini çekti. İşçi Partili Imran Hussain, Gazze’deki çatışmalarla ilgili söylemleri nedeniyle 8 Kasım’da Gölge Bakanlık görevinden ayrıldı. Bir hafta sonra Jess Phillips ve Yasmin Qureshi de ateşkes önergesine destek vermek için gölge kabinedeki görevlerini bıraktı.İngiltere’nin Dublin Büyükelçiliği’nde görevli diplomat Mark Smith, 2024 Ağustos’unda ülkesinin İsrail’e silah satmaya devam etmesini protesto ederek istifa etti. Smith, mektubunda “İngiltere’nin savaş suçlarına ortak olabileceği” uyarısında bulundu. Ayrıca Shaista Aziz, Amar Latif, Amna Abdullatif ve Altaf Patel gibi isimler yerel meclislerdeki görevlerinden ayrıldı. Eski milletvekili Lynne Jones ve İşçi Partisi yöneticisi, Filistinli fotoğrafçı Lubaba Khalid de aynı gerekçelerle istifa edenler arasında yer aldı.İspanya İspanya’da ise koalisyon ortağı Sumar ittifakı ile Podemos arasında gerilim arttı. Aralık 2023’te yapılan parlamento oturumunda Podemos lideri Ione Belarra’nın konuşmasının engellenmesi kriz yarattı. Belarra, Netanyahu’yu “soykırım planlamakla” suçlamıştı. Onun yerine söz alan Agustin Santos ise Filistin’in tanınması ve İsrail ile silah anlaşmalarının gözden geçirilmesi çağrısı yaptı fakat “soykırım” ifadesini kullanmadı. Bunun üzerine Podemos’tan 5 milletvekili istifa etti.İrlanda İrlandalı insan hakları avukatı Michael Farrell, Avrupa Konseyi’ne bağlı ECRI’deki 14 yıllık görevinden istifa etti. Farrell, Gazze konusunda defalarca girişimde bulunduğunu ancak önerilerinin bastırıldığını belirtti. “Eğer Gazze’deki saldırılar hakkında konuşamayacaksam, insan hakları ihlallerini yapan devletleri eleştirmeye de devam edemem,” ifadeleriyle görevinden ayrıldığını açıkladı.Belçika Belçika’da Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Maxime Prevot, hükümete İsrail karşısında daha sert bir tavır alınmazsa koalisyonun dağılabileceği uyarısında bulundu. Prevot, De Standaard gazetesine yaptığı açıklamada “Eğer İsrail’in insan hakları ihlallerine karşı kararlı bir tutum sergilenmez veya Filistin resmen tanınmazsa büyük bir kriz kapıda” dedi. Sorunun çözülmemesi halinde hükümet kararlarını engellemeyi düşüneceğini de belirtti.

İsrail’in Gazze saldırıları Avrupa’da istifa dalgası yarattı

Jura Kantonu’nda sağlık hizmetlerinde yeni bir dönem başlıyor. Jura Hastanesi, Jura Tıp Ağı ve sağlık sigortası sağlayıcısı CSS, Pazartesi günü yaptıkları açıklamada entegre bir sağlık hizmeti ağını hayata geçirdiklerini duyurdu. 

Sağlık hizmetleri

Bu modelle amaçlanan, bölgede yaşayan hastalara kaliteli ve koordineli sağlık hizmeti sunmak ve aynı zamanda sağlık sistemindeki maliyet artışını kontrol altına almak.Yeni sistem, aile hekimleri, uzmanlar, hastaneler, hemşireler ve evde bakım hizmetleri arasındaki iş birliğini güçlendirmeyi hedefliyor. Böylece yalnızca tedaviye değil, önleyici sağlık hizmetlerine de odaklanılarak hastaların bütüncül bir şekilde desteklenmesi planlanıyor.Yetkililer, entegre sağlık hizmeti sayesinde daha iyi ilaç yönetimi, yüksek kaliteli bakım ve maliyetlerin daha etkin kontrol edilebileceğini belirtiyor.<h3>Sağlık Sisteminin Zorluklarına Yanıt</h3>Jura Hastanesi, Jura Tıp Ağı ve CSS’ye göre bu model, sağlık sisteminin en önemli sorunlarına çözüm niteliğinde. Bunların başında yaşlanan nüfus, nitelikli sağlık çalışanı açığı ve kronik hastalıkların artışı geliyor.CSS sigortalıları için erişilebilir olacak yeni sağlık ağı, 1 Ocak 2026 itibarıyla hizmete girecek. CSS’nin Jura’daki yüksek sigortalı sayısı dikkate alındığında, bu girişimin Romand bölgesindeki en büyük entegre sağlık ağlarından biri olma potansiyeline sahip olduğu vurgulandı.

Jura Kantonu’nda entegre sağlık ağı kuruluyor

Dior, Chanel ya da Givenchy gibi markaların parfümlerine yüzlerce frank ödemeden benzer bir kokuya sahip olmak mümkün mü? 

“Dupe” parfümler

Sosyal medyada hızla yayılan “dupe” parfümler bu soruya “evet” yanıtını veriyor. Lüks parfümlerden ilham alınarak üretilen, fakat çok daha uygun fiyata satılan bu şişeler artık yalnızca internette değil, büyük market raflarında da yer buluyor.<h3>TikTok’tan Market Raflarına</h3>TikTok’ta “Chloé kokusuna 7 frank”, “Prada Paradoxe sevenler için birebir” paylaşımları binlerce kez izleniyor. Gençler kadar yetişkinlerin de ilgi gösterdiği bu ürünler, lüks parfüm kodlarını yıkma iddiasıyla satışa sunuluyor.Zug merkezli Parfumunglaublich.ch sitesinin kurucusu Sasha Tognarelli, İtalya’da üretilen ve 18–60 frank arasında satılan kokularıyla büyük ilgi görüyor. En çok satan ürünü, ünlü Baccarat Rouge’un esinlenmiş versiyonu. Tognarelli, “500 frank vermeden de güzel kokulabilir. Şatafatlı kampanyalara gerek yok; Johnny Depp’in çölde at sürmesine ihtiyacımız yok” diyor.<h3>Teknik Bir Kopyalama Süreci</h3>Profesyonel parfümör Jean-Jacques Rouge, dupe parfümlerin nasıl üretildiğini anlatıyor: “Orijinal kokudan birkaç damla alınıp kromatograf cihazına konuyor. Moleküller ve oranları çıkarılıyor, ardından profesyonel bir ‘burun’ son rötuşları yapıyor.”Lüks markalar yeni moleküller geliştirerek kopyacıların önüne geçmeye çalışsa da bu genellikle kısa ömürlü oluyor. Çünkü bir kokunun kendisi yasal olarak korunamıyor. İçeriğin küçük bir farkla değiştirilmesi, dupe üreticilerini hukuken koruma altına alıyor.<h3>Yasal Sınır: Şişe ve İsim</h3>Stop Piratage Derneği’nden Eveline Capol’a göre asıl sınır tasarımda: “Eğer şişe, isim veya ambalaj birebir aynıysa bu sahteciliktir. Ama yalnızca kokudan esinlenildiyse, bu yasal olarak tolere ediliyor.”Bu nedenle gümrükler özellikle ambalaj ve marka taklitlerini denetliyor. Ancak koku birebir kopyalanmadıkça, çoğu “dupe” ürünü raflara rahatlıkla girebiliyor.<h3>Kalite Farklı</h3>Uzmanların yaptığı testlerde bazı dupe parfümler oldukça başarılı bulunurken (örneğin Chanel No. 5’in Parfumunglaublich versiyonu), bazıları ise “zayıf bir taklit” olarak değerlendirildi (Lidl’in One Million yorumu).<h3>Demokratikleşme mi, Duplicité mi?</h3>Lüks sektörünün kaygıları sürse de, tüketiciler çoğu zaman cüzdanlarıyla karar veriyor. Böylece, “parfümde lüks” hiç olmadığı kadar erişilebilir hale geliyor.

Lüks endüstrisini korkutan gerçek–sahte kokular

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Birliği ile ABD arasındaki gümrük tarifeleri anlaşmasının bilinçli bir adım olduğunu ve olası bir ticaret savaşını önlediğini bir kez daha vurguladı.

AB-ABD gümrük anlaşması

Von der Leyen, pazar günü İtalyan IlSole24ore ve Alman Frankfurter Allgemeine Zeitung gibi gazetelerde yayımlanan makalesinde, eski ECB Başkanı ve İtalya Başbakanı Mario Draghi’nin AB’nin “gümrükler ve ticaret konusundaki yetersizliği” eleştirisine dolaylı bir yanıt verdi.İtalyan gazetesine yaptığı açıklamada von der Leyen, “Bu anlaşmayla ilgili pek çok yorum yapıldı ve bunlar doğrudan yanıt gerektiriyor” diyerek, “Demokratik dünyanın iki en büyük ekonomisi anlaşmaya varamamış ve bir ticaret savaşı başlatmış olsaydı, bu durum sadece Moskova ve Pekin tarafından sevinçle karşılanırdı” ifadelerini kullandı.ABD’nin bazı ürünlerde uygulayabileceği yüzde 15’lik üst sınır tarifelere değinen von der Leyen, anlaşmayı “iyi, belki de kusursuz olmayan bir çözüm” olarak nitelendirirken, tarifelerin “tüketici ve işletmeler üzerinde ek yük oluşturan vergiler” olduğunu ve ekonomilerin rekabet gücünü zayıflattığını hatırlattı.Von der Leyen, Trump yönetimiyle yapılan anlaşmanın Avrupa’ya ek ticaret güvence ve fırsatları sağladığını belirterek, AB’nin ihracat pazarlarını çeşitlendirme çabalarını öne çıkardı:“Yakın dönemde Meksika ve Mercosur ile ticaret anlaşmaları imzaladık, İsviçre ve İngiltere ile ilişkilerimizi güçlendirdik. Endonezya ile görüşmeleri tamamladık ve yıl sonuna kadar Hindistan ile bir anlaşmaya varmayı hedefliyoruz.”Von der Leyen, ayrıca güçlü ve bağımsız bir Avrupa çağrısı yaparak, tek pazarın tamamlanması ve rekabet gücünün artırılması gerektiğini vurguladı.Draghi ise cuma günü Rimini Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, “Yıllarca Avrupa Birliği, 450 milyonluk tüketici kitlesine sahip ekonomik büyüklüğünün uluslararası ticarette jeopolitik güç sağladığına inandı. Ancak bu yıl, bu yanılgının sona erdiği yıl olarak hatırlanacak” uyarısında bulunmuştu.Geçen yıl Draghi, AB’nin ekonomik büyümesini artırmak için öneriler içeren bir rapor sunmuş ve blokun varlığını sürdürebilmesi için uyum sağlamasının önemini vurgulamıştı.

Avrupa Komisyonu Başkanı ticaret anlaşmasının önemini vurguladı

İsviçre’de cam atıkların büyük bölümü artık ülke içinde değil, yurt dışında geri dönüştürülüyor. 

Artan ulaşım yükü

2024 yılında St-Prex’teki son Vetropack fabrikasının kapanmasının ardından, bugün toplanan camın %80’den fazlası Avrupa’ya ihraç ediliyor.<h3>Yüksek Geri Dönüşüm Oranı, Artan Ulaşım Yükü</h3>İsviçre, %95’lik cam toplama oranıyla dünyada en yüksek geri dönüşüm oranlarından birine sahip. Kişi başına yılda 40 kilo cam atık toplanıyor. Ancak 90%’ı yalnızca tek kullanımlık şişelerden oluşuyor.Fabrikanın kapanmasına kadar, toplanan camın üçte biri İsviçre’de yeniden eritilip şişeye dönüştürülüyordu. Bugün ise yılda 288 bin ton cam, yani 11 binden fazla kamyon yükü, yurt dışına taşınıyor.<h3>İtalya’dan Çekya’ya Uzanan Yolculuk</h3>RTS’nin “Mise au Point” programı, farklı bölgelerdeki konteynerlere takip cihazları yerleştirerek camın yolculuğunu inceledi. Sonuç: İsviçre’de toplanan şişeler İtalya, Almanya, Avusturya ve Çekya gibi ülkelere gidiyor. Çekya, kuş uçuşu 650 km ile en uzak destinasyon, ancak tek tren hattıyla doğrudan ulaşım sağlanan ülke. Diğer tüm güzergâhlarda cam kamyonlarla taşınıyor.<h3>Uzmanlardan Eleştiri</h3>Sürdürülebilirlik vakfı durabilitas uzmanı Martina Rapp, durumu eleştiriyor: “İsviçrelilerin şişelerini titizlikle ayırmasına rağmen, bu camların yüzlerce kilometre yol yaparak geri dönüştürülmesi üzücü.”Milano’daki Eurovetro şirketinden Riccardo Galli ise sürecin sonucuna dikkat çekiyor: “Ortalama bir şarap şişesinin %80’i geri dönüştürülmüş camdan oluşuyor.”<h3>Yeni Düzenlemeler Yolda</h3>Cam şişelerin geri dönüşümü yerine yeniden kullanılmasını teşvik etmek için eylül ayında Bienne’de yeni bir çatı dernek kurulacak.Öte yandan, Federal Hükümet içecek ambalajlarına dair yönetmeliği (OEB) gözden geçiriyor. Yeni düzenleme, yalnızca içecek şişelerini değil, tüm ambalajları kapsayacak. Bu taslak hâlen kamuoyu danışma sürecinde.

İsviçre’de camın %80’i geri dönüşüm için yurt dışına gönderiliyor

Fransa’nın Ain bölgesinde, İsviçre sınırına yakın bir çiftlikte nodüler dermatose (DNC) vakası tespit edildi. 

İtlaf

Hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla, enfekte sürüdeki tüm büyükbaş hayvanların önümüzdeki günlerde itlaf edileceği açıklandı.<h3>Yaz Boyunca Yayılım Gösterdi</h3>Söz konusu hastalık, yaz boyunca Savoie ve Haute-Savoie bölgelerinde yüzlerce hayvanın itlaf edilmesine yol açmıştı. İlk vaka 29 Haziran’da Savoie’de görülmüş, kısa sürede yayılım göstermişti. Ağustos ortasına gelindiğinde 39 çiftlikte toplam 74 vaka rapor edildi.<h3>Sıkı Önlemler ve Devlet Desteği</h3>Ain’deki yeni vakayla birlikte bölgedeki hayvan hareketleri durduruldu, gözetim önlemleri artırıldı. Etkilenen çiftçilere psikolojik destek sağlanırken, hayvan kayıpları için devlet tarafından mali tazminat ödenecek.<h3>Aşı Kampanyası Devam Ediyor</h3>Hastalığın insanlara bulaşmadığı belirtilirken, bulaşmanın ısırıcı böcekler yoluyla gerçekleştiği kaydedildi. Bu nedenle Fransa, 18 Temmuz’da büyük bir aşı kampanyası başlatarak Savoie, Haute-Savoie, Ain ve Isère bölgelerinde 310 bin sığırın aşılanmasını hedefledi.<h3>İsviçre Yakından İzliyor</h3>İsviçre Gıda Güvenliği ve Veterinerlik Dairesi (OSAV), yeni vakanın Fransa’nın batısında ortaya çıktığını ve şu an için İsviçre’deki gözetim alanının genişletilmeyeceğini bildirdi. Ancak durum yakından izlenecek ve gerekirse ek önlemler alınacak.OSAV, daha önce de Cenevre, Vaud’un Terre Sainte bölgesi ve Valais’nin Champéry, Finhaut ve Ferret bölgelerinde zorunlu aşılamayı başlatmıştı. Amaç, Fransa’daki salgının İsviçre’ye sıçramasını önleyecek bir bağışıklık bariyeri oluşturmak.

İsviçre sınırına yakın bölgedeki ineklerde Nodüler Dermatose vakası

Bern Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmaya göre pazar günü çalışmak hem fiziksel hem de psikolojik refahı olumsuz etkiliyor. Çalışma, özellikle kadınların bu durumdan daha fazla etkilendiğini ortaya koyuyor.

Yeni araştırma

“Pazar Günü İttifakı” (Alliance pour le dimanche) isimli oluşum, Cuma günü yaptığı açıklamada, haftanın bu özel gününün kısa vadeli ekonomik çıkarlara feda edilmemesi gerektiğini vurguladı. İttifak, Bern Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Merkezi tarafından yürütülen araştırmaya dikkat çekti.Araştırmaya göre pazar günü çalışma, uyku bozuklukları, kalp-damar hastalıkları ve depresyon riskini artırıyor. Düzenli dinlenme dönemlerinin ortadan kalkması, duygusal tükenmişliği de hızlandırıyor. Ayrıca pazar mesaileri, dini törenler, aile buluşmaları veya spor etkinlikleri gibi sosyal ritüelleri de sekteye uğratıyor.<h4>Kadınlar daha fazla etkileniyor</h4>Araştırmada, pazar günleri çalışanlar arasında kadınların, göçmenlerin ve güvencesiz işlerde çalışanların daha fazla temsil edildiği vurgulandı. Kadınların pazar günü çalışma oranı %17,3 ile erkeklerin %14’lük oranının üzerinde. Sağlık sektörü, otelcilik, restoran ve perakende gibi alanlarda çalışan kadınların pazar mesaileri daha sık görülüyor.Bunun yanında, kadınlar erkeklere kıyasla bir buçuk kat daha fazla güvencesiz çalışma koşullarına maruz kalıyor. Çalışma saatlerini belirleme imkanlarının sınırlı olması, bu durumun başlıca nedenlerinden biri.<h4>Yasal esnemeye karşı çıkılıyor</h4>Sendikalar, dini kuruluşlar ve İsviçre İş Sağlığı Derneği’nin de yer aldığı Pazar Günü İttifakı, yürürlükteki iş yasalarının gevşetilmesine karşı çıkıyor. Koalisyon, pazar günü çalışmanın yalnızca “toplum için vazgeçilmez” mesleklerle sınırlı kalması gerektiğini savunuyor.

Pazar günü çalışmak refahı olumsuz etkiliyor

Valais Kantonu’nda devam eden kuraklık ve geçtiğimiz haftalarda etkili olan aşırı sıcaklar, yangın riskini en üst seviyeye çıkardı. 

Yangın riski

Kantondan yapılan açıklamada, yağış beklentisine rağmen tehlikenin azalmayacağı belirtilerek, 19 Ağustos'tan itibaren açık havada ateş yakmanın tamamen yasaklandığı duyuruldu.Yetkililer, yalnızca yerleşim bölgelerindeki özel alanlarda yapılan mangallara sınırlı bir şekilde izin verileceğini açıkladı. Ancak bu mangalların, beton veya taş gibi yanmaz bir zemin üzerinde ve çevredeki yanıcı bitki örtüsünden en az on metre uzaklıkta olması zorunlu. Ateşi yakan kişinin sorumluluk bilinciyle hareket etmesi gerektiği de özellikle vurgulandı.<h3>Kısa Süreli Yağış Yeterli Olmayacak</h3>Kanton yetkililerine göre, mevcut tehlikenin azalması için en az üç gün boyunca metrekare başına 30 mm’yi aşan sürekli yağış gerekiyor. Kısa süreli sağanaklar veya gök gürültülü fırtınaların ise mevcut duruma etkisi bulunmuyor. Halktan, olası yangın durumlarında 118 numaralı acil hattı aramaları istendi.<h3>Tehlike Seviyesi En Üst Noktada</h3>Konfederasyon’un yayımladığı uyarıya göre, Valais’in bazı bölgelerinde yangın tehlikesi 5 üzerinden 5 seviyesinde. Bu bölgeler arasında Sierre ile Sion arası, Val d’Anniviers’in bir kısmı, Saas ve Zermatt vadileri bulunuyor. Bu, herhangi bir anda yangın çıkabileceği ve hızla büyüyebileceği anlamına geliyor.Kantonun geri kalanında ise tehlike seviyesi 4/5 (yüksek risk) olarak değerlendiriliyor. Yalnızca güneybatı bölgesi daha düşük risk altında. İsviçre Romand bölgesinin diğer kısımlarında ise uyarı seviyesi 3/5 (belirgin risk) olarak bildirildi.

Valais’te açık havada ateş yakmak yasaklandı

Vaud Kantonu’nda sağlık alanında bu yaz açıklanan 20 milyon franklık bütçe kesintisi, Büyük Konsey’de sert tepkilere yol açtı. 

Büyük Konsey’den geri adım çağrısı

Milletvekilleri yaptıkları oylamada çok büyük çoğunlukla bir kararı kabul ederek, hükümete bu tasarruf planından geri dönme çağrısı yaptı.Kesintilerin en çok bölgesel hastaneleri ve dolayısıyla yerel sağlık hizmetlerini etkilemesinden endişe ediliyor. Vaud Hastaneler Federasyonu (FHV), kantondaki 12 bölgesel hastaneyi temsil ediyor ve alınan karar karşısında “şok” yaşadığını açıklamıştı. Özellikle Pays-d’Enhaut ve Vallée de Joux sağlık merkezlerinin bütçelerinin %25-30 oranında azalabileceği belirtiliyor. Bu da çok sayıda işten çıkarmayı gündeme getirebilir; zira bu kurumlarda maliyetlerin %70-75’i personelden oluşuyor.<h3>“Yerel sağlık hizmetlerinin idamı”</h3>UDC’li milletvekili Céline Baux, Büyük Konsey’de yaptığı konuşmada bu kesintileri “bölgesel sağlık merkezlerinin idamı” olarak nitelendirdi. Baux, “Bu 20 milyonluk tasarruf, doğrudan kırsal bölgelerde yaşayanların sırtına yükleniyor” dedi.PLR’li milletvekili ve aynı zamanda FHV Başkanı Carole Dubois da “ciddi sonuçlar” olacağı uyarısında bulunarak, bazı hizmetlerin ortadan kalkabileceğini ve iki sağlık merkezinin kapanma riski bulunduğunu ifade etti. Dubois, hükümetten diyaloğa açık olmasını talep etti.Sol partiler ise bu politikayı “kısa vadeli, eşitsizliği artıran ve hizmetlere doğrudan zarar veren” bir yaklaşım olarak eleştirdi. Solcu vekil Vincent Keller, “Kamu hizmetini güçlendirmek gerekirken, şu an parçalanıyor” dedi.<h3>Tüm partiler karşı çıktı</h3>Tartışmada söz alan tüm siyasi gruplar karara destek verdi. Yalnızca 16 vekil çekimser kaldı; 117 “evet” oyu ile karar kabul edildi.Buna rağmen hükümet cephesinden sessizlik hâkimdi. O sırada Meclis’te bulunan Centrist Bakan Valérie Dittli, sağlık alanından sorumlu olmamasını gerekçe göstererek söz almadı.<h3>Daha büyük tasarruflar yolda</h3>Vaud Hükümeti, 2025 için toplam 94 milyon franklık bütçe kesintisi öngörüyor. 2026’da ise yasal çerçevede mali dengeyi sağlamak amacıyla 300-400 milyon frank arasında tasarruf yapılması planlanıyor.

Vaud Kantonu’nda sağlıkta bütçe kesintilerine tepki

Greenpeace Europe’un yayımladığı yeni bir rapora göre, Avrupa’da şehirlerarası yolculuklarda tren biletleri uçak biletlerinden daha pahalı. 

Fiyat politikaları

Araştırmaya göre, incelenen hatların %54’ünde tren yolculuğu uçuştan daha yüksek maliyetli.Toplamda 109 sınır ötesi ve 33 ülke içi güzergâh analiz edildi. Hepsinde trenle ulaşım “makul ölçüde” mümkündü; yani ya gündüz yolculuğuyla ya da gece treniyle. Ancak fiyat karşılaştırmalarında uçak çoğu zaman çok daha ucuz çıktı. En çarpıcı örnek: Barselona – Londra hattı. Bir ay önceden alınan bilette tren 389 euroya mal olurken, uçak sadece 14,99 euroya bulundu.<h3>Çevre Dostu Ama Cep Yakıyor</h3>Greenpeace, mevcut fiyat politikalarının insanları tren yerine uçağa yönlendirdiğini vurguluyor. Oysa tren, yolcu-kilometre başına en az karbon salımı yapan ulaşım araçlarından biri. Uçak ise en yüksek emisyon yaratan seçenek.Raporda, Fransa en dikkat çekici örneklerden biri oldu. Ülkede sınır ötesi tren seferlerinin %95’i, incelenen günlerin çoğunda uçaktan daha pahalı çıktı. Özellikle gece trenleri, iklim dostu bir alternatif sunmalarına rağmen, çoğunlukla düşük maliyetli uçuşlardan pahalıya geliyor.<h3>Neden Daha Pahalı?</h3>Uzmanlara göre bu fiyat farkının temel nedeni, yüksek demiryolu kullanım ücretleri (peajlar). Demiryolu işletmeleri enerji vergileri, KDV ve ray kullanım ücretleri öderken, havayolu şirketleri uçak yakıtı olan kerosenden vergi ödemiyor.Demiryolu uzmanı François Guénard, “Demiryolu altyapısının bakımı çok pahalı. Bu finansman kısmen peajlarla sağlanıyor” diyerek farkı açıkladı.Greenpeace ise çözüm olarak, tüm Avrupa güzergâhlarında trenin uçaktan daha ucuz hale getirilmesini talep ediyor. Ayrıca kıta genelinde ray aralıklarının ve elektrik akımlarının uyumlu hale getirilmesi, trenlerin ülkeler arasında daha kolay işletilebilmesi için önerilen adımlar arasında yer alıyor.

Avrupa’da tren uçaktan daha pahalı

İsrail’in Batı Şeria’yı kuzey ve güneyden ayıracak tartışmalı “E1 Projesi”, Sivil İdare Birimi Yüksek Planlama Kurulu tarafından onaylandı. Birleşmiş Milletler (BM) projeyi yasa dışı ilan ederken, Türkiye Dışişleri Bakanlığı da kararı sert bir dille kınadı.

BM’den İsrail’e tepki

Söz konusu proje kapsamında, Doğu Kudüs ile Batı Şeria’daki yasa dışı Ma’ale Adumim yerleşimi arasında 3 bin 401 yeni konut inşa edilmesi planlanıyor. Bu adım, Filistin topraklarının bölünmesine ve iki devletli çözüm ihtimalinin ortadan kalkmasına yol açacağı gerekçesiyle tepki çekti.İsrailli sivil toplum kuruluşu Ir Amim’in temsilcisi Aviv Tatarsky, bu gelişmenin İsrail yönetiminin “Filistin devletini tamamen geçersiz kılmayı” hedeflediğinin açık göstergesi olduğunu belirtti. Tatarsky, “Uluslararası toplum, E1 Projesi’nin uygulanmasını önlemek için derhal harekete geçmelidir” çağrısında bulundu.Aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Ma’ale Adumim yerleşimini genişletme planlarının Filistinlilerin Ramallah ile Beytüllahim arasındaki bağlantısını koparmayı amaçladığını söylemişti. Smotrich ayrıca, Başbakan Netanyahu’dan Batı Şeria’nın resmi olarak ilhak edilmesini ilan etmesini talep etmişti.Türkiye Dışişleri Bakanlığı da yaptığı yazılı açıklamada, “E1 Projesi, uluslararası hukuku ve BM kararlarını hiçe saymakta, Filistin’in toprak bütünlüğünü ve kalıcı barış umutlarını hedef almaktadır. Filistin halkının haklı mücadelesini desteklemeye devam edeceğiz” ifadelerine yer verdi.Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric ise kararı “uluslararası hukuka aykırı” olarak niteledi. Dujarric, İsrail hükümetine tüm yerleşim faaliyetlerini derhal durdurma çağrısında bulunarak, bu adımların “iki devletli çözümü imkânsız hale getirdiğini” vurguladı.

İsrail, Batı Şeria’yı bölecek E1 projesine onay verdi

Sınır Tanımayan Doktorların (MSF) Gazze’deki Tıbbi Koordinatör Yardımcısı Muhammed Ebu Mugaysib, bölgedeki insani krizin artık “felaket” kelimesiyle tarif edilemeyecek kadar ağırlaştığını söyledi. Mugaysib, insani yardım sisteminin çöküşte en dip noktaya ulaştığını vurguladı.

Felaketten daha vahim

Cenevre’de konuşan Mugaysib, İsrail’in aylardır süren saldırılarının Gazze’de sağlık altyapısını tamamen yok ettiğini belirtti. “Durum düzelmiyor, tam tersine giderek kötüleşiyor” diyen Mugaysib, artık ortada işleyen bir sağlık sisteminden söz edilemeyeceğini, hastanelerin ve sahra kliniklerinin yaralılarla dolup taştığını aktardı.Hastanelerde yatak kalmadığını, birçok hastanın yerde yattığını dile getiren Mugaysib, yoğun bakım ünitelerinin de yetersiz olduğunu, tıbbi malzeme eksikliği nedeniyle bazı ameliyatların yapılamadığını ifade etti. “Gazze’deki durum gerçekten felaket kelimesiyle açıklanamayacak kadar vahim. Bu kelime çok basit kalıyor” dedi.“Yiyecek olsaydı çocuklar ölmezdi” Mugaysib, mart ayında ateşkesin bozulmasından bu yana İsrail’in engellemeleri yüzünden bölgeye insani yardım tırlarının girmediğini hatırlattı. Gıda, ilaç ve temel yardımların yokluğu nedeniyle Gazze’nin kıtlığın eşiğine geldiğini belirterek, “Açlıktan ölen çocuklar var. Hastalıklar elbette var ama tedavi edilebilirdi. Eğer yiyecek, özel protein destekleri ve süt olsaydı, bu çocuklar hayatta kalabilirdi” dedi.Son günlerde birkaç yardım tırının girişine izin verilse de bunların yetersiz olduğunu söyleyen Mugaysib, ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı’nın sadece dört yardım noktası açtığını, oysa geçmişte BM’nin 400’den fazla noktada gıda dağıttığını anımsattı. Dağıtım süreçlerini “korku filmi sahnesine” benzeten Mugaysib, bu noktalarda vurularak yaralanan çok sayıda kişinin MSF kliniklerine getirildiğini belirterek, “Buralar yardım değil ölüm noktaları” dedi.“Gazze halkının tamamı acı çekiyor” İsrail’in Gazze kentini işgal planı hakkındaki soruya yanıt veren Mugaysib, bölgedeki halkın büyük baskı altında olduğunu söyledi. “Gazze’nin yüzde 75’i İsrail’in kontrolünde. Kalan yüzde 25’lik bölgede 2 milyon insan sıkışmış durumda” diyen Mugaysib, kıyılarda ve şehirlerin farklı bölgelerinde çadırlarda yaşamaya çalışan insanların aşırı kalabalık ve zor koşullar altında olduğunu ifade etti.“İsrail yetkilileri ‘insani bölgelerden’ söz ediyor ama Gazze’de böyle bir yer yok. 2 milyon kişiyi küçücük bir alana sığdırmak, onlara sağlık ve gıda sağlamak imkânsız” diyen Mugaysib, planın çok sayıda sivilin hayatına mal olacağını belirtti.Son sözlerinde, “Bu gerçekten delilik. İnsanlar çaresiz, nereye gideceklerini bilmiyorlar. Birçoğu öleceğini düşünüyor. Güçleri kalmadı, gidecek yerleri de yok. Bu işgal planının iptal edilmesi için dua ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Sınır Tanımayan Doktorlara göre Gazze’deki tablo “felaket” tanımını aşıyor

İsviçre’nin prestijli teknik üniversitelerinden EPFL’de tamamladığı doktora çalışmasıyla bilim dünyasında dikkatleri üzerine çeken Nergiz Şahin Solmaz, 2025 EUROMAR Konferansı’nda verilen Raymond Andrew Ödülü’nün bu yılki sahibi oldu.

Başarıya uzanan yol

Nergiz Şahin Solmaz’ın Samsun Bafra’da başlayan başarı hikayesi, ailesinin İstanbul’a taşınma kararıyla ivme kazandı. Yatılı okulda edindiği disiplin ve Türkiye’nin önde gelen mühendislik fakültelerinde aldığı eğitimle şekillenen bu yolculuk, İTÜ’deki çift anadal programıyla bilim tutkusuna dönüştü. Akademik hedefleri onu İsviçre’ye, Avrupa’nın ileri teknoloji merkezlerine taşıdı. Bugün, bilimi insanlığa faydaya dönüştürme hedefiyle çalışan Solmaz’ın bu yolculuğu, 2025 EUROMAR Konferansı’nda verilen Raymond Andrew Ödülü ile taçlandı.Manyetik rezonans alanında en iyi doktora tezine verilen bu ödülle, genç bilim insanı sadece akademik bir başarıya değil, aynı zamanda teknolojiye erişimi demokratikleştirmeye yönelik vizyoner bir çalışmaya da imza attı.İstanbul Teknik Üniversitesi’nden başlayan mühendislik yolculuğunu İsviçre’de ileri düzey araştırmalara taşıyan Solmaz, tek yongada (single-chip) Elektron Spin ve Nükleer Manyetik Rezonans dedektörlerini entegre eden öncü projesiyle büyük takdir topladı. Kendisiyle hem bu çığır açan araştırmasını hem de bir Türk kadın mühendisin İsviçre’deki başarı hikâyesini konuştuk.Röportaj: Özgür Mumcular - Ferah Koçak ErdoğanNergiz Hanım sizi tanıyabilir miyiz?Samsun Bafra doğumluyum ve dört kardeşin en küçüğüyüm. Üç yaşındayken İstanbul’a taşındık ve ilkokulu Kağıthane Hasdal İlköğretim Okulu’nda okudum. Lise eğitimimi, Çapa Anadolu Öğretmen Lisesi’nde yatılı olarak tamamladım. Üniversite giriş sınavında Türkiye genelinde 300. olarak İTÜ Elektronik Mühendisliği bölümüne üçüncü sıradan girdim ve İTÜ Vakfı ile Türk Eğitim Vakfı’ndan üstün başarı bursları aldım.Üniversitede Elektronik Mühendisliği ile birlikte Kontrol Mühendisliği çift anadal programını tamamladım. Lisans eğitimim sırasında VLSI Laboratuvarı’nda çalışarak devre tasarımına ilk adımlarımı attım. Yüksek lisans dönemimde, uzay uygulamaları için kriyojenik sıcaklıklara ve radyasyona dayanıklı radyo frekansı devre tasarımı üzerine araştırmalar yürüttüm.Üniversite yıllarında eşimle tanıştım ve evlenerek İsviçre’ye birlikte taşındık. Doktora eğitimimi EPFL’de tamamladım ve burada manyetik rezonans sensörleri için entegre devre tasarımına odaklandım. Amerika, İtalya, Almanya, Fransa ve Finlandiya’da düzenlenen konferanslara katıldım ve konuşmacı olarak davet edildim.&nbsp;Yaklaşık bir buçuk yıldır, akademiyle endüstri arasında bir köprü kuran CSEM’de görev alıyorum. Temel amacım; ileri teknolojiler geliştirmek, onları erişilebilir kılmak ve bilimsel yenilikler ile gerçek dünya problemlerine somut çözümler üreterek insanlığa katkı sağlamak.Gelecekte, daha bağımsız araştırmalar yürütebileceğim bir konuma ulaşmayı hedefliyorum.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/31eb92bc7b5b4ee63b53d3600.jpg" width="1024" height="576"></figure>Raymond Andrew Ödülü’nü kazandığınızı ilk duyduğunuzda neler hissettiniz? Bu ödül sizin için ne ifade ediyor?Bu ödülü kazandığımı ilk duyduğumda büyük bir mutluluk ve onur hissettim. Elektronik mühendisliği altyapısıyla manyetik rezonans alanına adım attığımda önümde pek çok belirsizlik vardı. Bu alana yeni giren bir araştırmacı olarak kendimi ne kadar geliştirebileceğimi ve bilimsel topluluk tarafından nasıl karşılanacağımı bilemiyordum. Raymond Andrew Ödülü, manyetik rezonans alanında doktorasını tamamlayan genç araştırmacılara verilen çok prestijli bir ödül ve benim için hem bir motivasyon kaynağı hem de bu alanda doğru yolda olduğumun güzel bir göstergesi.Doktora tezinizde geliştirdiğiniz “Single Chip Dynamic Nuclear Polarization Microsystems” teknolojisinin bilimsel dünyaya katkısını nasıl özetlersiniz?Bu teknoloji, dinamik nükleer polarizasyon (DNP) yöntemini çip ölçeğinde minyatürize ederek manyetik rezonansın hassasiyet sınırlarını genişletmeyi amaçlıyor. Yani, daha düşük maliyetli, daha kompakt ve yaygın kullanılabilir manyetik rezonans cihazlarının önünü açıyor. Bu sayede laboratuvar dışına taşabilecek, daha erişilebilir ölçüm ve analiz imkânları yaratmayı hedefliyoruz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/31eb92bc7b5b4ee63b53d3601.jpg" width="1024" height="576"></figure>Bu araştırma sürecinde sizi en çok zorlayan teknik ya da teorik engel neydi ve bunu nasıl aştınız?En zorlu kısımlardan biri, yüksek frekansta çalışan DNP deneylerini gerçekleştirmekti. Hem deney düzenekleri hem de kullandığımız malzemeler benim için yeniydi ve tasarladığım devrenin doğru çalıştığını göstermek için ön testler yapmak gerekiyordu. Deneyleri yürütürken bir yandan da hangi malzemenin hangi sonucu vereceğini öngörmeye, bunu güncel yayınlardan edindiğimiz bilgilerle birleştirerek en uygun deney planını oluşturmaya çalışıyorduk. Farklı fiziksel süreçleri aynı anda kontrol etmek karmaşık bir süreçti ama bu engelleri disiplinler arası bir yaklaşımla, sabırla ve ekip çalışmasıyla aşabildik. Bu süreç uzun ama öğretici oldu.&nbsp;Projenizin, özellikle DNP teknolojisinin yaygınlaştırılması ve erişilebilir kılınması açısından gelecekte nasıl etkiler yaratmasını bekliyorsunuz?Özellikle yüksek frekansta çalışan DNP test ekipmanları oldukça pahalı ve dünyada sadece sayılı üniversite ve araştırma merkezi bu ekipmanlara sahip olabilecek bütçeye sahip. Doktora tezimde tasarladığımız DNP çipleri sayesinde, yüksek maliyetli gyrotronlara ve mikrodalga dalga kılavuzlarına ihtiyaç duymadan bu deneyleri gerçekleştirebildik.&nbsp;Umudum, bu teknolojinin sadece büyük laboratuvarlarla sınırlı kalmayıp daha küçük araştırma gruplarında ve hatta klinik uygulamalarda da kullanılabilir hale gelmesi. DNP, manyetik rezonans sinyalini yüzlerce kat artırabiliyor; bu da daha hızlı ve daha detaylı ölçümler yapılmasına imkân tanıyor. Böylece hem deney süreleri kısalıyor hem de daha önce mümkün olmayan, çok kısa ömürlü ve hızlı gerçekleşen dinamik süreçler takip edilebiliyor. Uzun vadede, bu teknolojinin tıp, malzeme bilimi ve biyosensörler gibi alanlarda yeni fırsatlar yaratacağına inanıyorum.İTÜ’den EPFL’ye uzanan yolculuğunuzda sizi bu alana yönlendiren motivasyon neydi?İTÜ’de lisans eğitimim sırasında elektromanyetik dalgalar, radyo frekansı devreleri gibi konularda sağlam bir altyapı edindim. Bunun yanında, kuantum fiziğinin geniş uygulama alanları tam olarak kavrayamasam da her zaman ilgimi çekiyordu. Doktora konusu seçerken EPFL’de karşıma bu alanda çalışma fırsatı çıktı. Neredeyse hiç bilmediğim bir konuda doktora yapmak başta oldukça ürkütücüydü.&nbsp;Ancak manyetik rezonansın neredeyse sınırsız uygulama alanına sahip olması ve bir elektronik mühendisi olarak bu alana kendi katkımı sunma ihtimali beni çok heyecanlandırdı. EPFL bu tür araştırmalar için çok uygun bir ortam sunuyor; deneysel olanaklarımız oldukça ileri düzeyde. Bu alanda beni en çok motive eden şey ise temel bilimin, yenilikçi mühendislikle birleşerek somut bir ürüne dönüşebilmesi.Doktora süreciniz boyunca sizi en çok etkileyen kişi ya da olay neydi?Yüksek frekansta çalışan DNP deneylerini başarıyla gerçekleştirmek oldukça uzun zaman aldı. Bir dönem, deneylerden elde ettiğimiz verileri yorumlamakta çok zorlandık ve doğrudan neden beklediğimiz DNP etkisini gözlemleyemediğimizi anlamıyorduk. Danışman hocamla aylar boyunca deneme ve sonuç değerlendirme süreci yürüttük. Her seferinde yeni bir yorum geliştiriyor, o yorumu doğrulamak için yeni bir deney ya da matematiksel hesaplama yapıyorduk. Doğru cevaba ulaşana kadar pek çok yanlış varsayımı test ettik.&nbsp;Tüm bunlar olurken büyük bir merak ve heyecanla yeni olasılıklar üretmeye devam ettik. Pes etmeyi hiç düşünmedik çünkü cevabı mutlaka bulacağımıza inanıyorduk. Danışman hocamla, daha önce birlikte yürüttüğümüz deneylerde de bana aşıladığı bu yaklaşım, neredeyse her akşam laboratuvardan çıkarken ‘Çözümü bulacağız, yarın görüşürüz’ diyerek bitirdiğimiz uzun tartışmaların bir parçasıydı. Bu süreç bana yalnızca mühendislik ve tasarımın değil, bilimsel araştırmanın da ne kadar keyifle ve azimle yürütülebileceğini gösterdi.Kadın bir mühendis ve araştırmacı olarak bilim dünyasında karşılaştığınız zorluklar oldu mu? Bunlarla nasıl baş ettiniz?Açıkçası bu konuda kendimi şanslı azınlık içinde görüyorum. Hayatım boyunca ailemden, öğretmenlerimden ve arkadaşlarımdan güçlü bir destek hissettim. Hiçbir zaman ‘bunu sen yapamazsın ama bir erkek yapar’ gibi bir düşünce bana aşılanmadı; yeteneklerim küçümsenmedi. Aksine öğretmenlerimin özel ilgisi ve kazandığım burslar bu özgüveni pekiştirdi. Egitim hayatım boyunca arkadaşlarımdan, asistanlardan ve hocalarımdan her zaman saygı ve destek gördüm. Türkiye’de kız öğrencilerin çalışkan ve başarılı olduğu yönündeki yaygın algının da bu anlamda bana moral verdiğini söyleyebilirim.EPFL’ye geldiğimde de içinde yer aldığım laboratuvar ortamında ve hocalarımla çalışırken hep yeteneklerime değer verildiğini hissettim. Bunun yanında EPFL’de kadın araştırmacılara destek sağlayan ‘Fix the Leaky Pipeline’ programına katıldım. Bu sayede harika kadın araştırmacılarla tanıştım ve aslında pek çok kadının bilim dünyasında ne tür engellerle yüz yüze kaldığını yakından gördüm. Bu süreçte ben de kendi kendime koyduğum görünmez sınırların farkına vardım. Bu, hâlâ üzerinde çalışmaya ve kendimi geliştirmeye devam ettiğim bir alan.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/31eb92bc7b5b4ee63b53d3603.jpg" width="1024" height="576"></figure>Sizin gibi yüksek teknoloji alanlarında çalışmak isteyen gençlere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?Meraklı olun, soru sormaktan çekinmeyin ve hata yapmaktan korkmayın. Yeni bir alana girerken yeteneklerinizden şüphe etmeyin, cesur olun. Ben hiçbir başarının sadece büyük bir zekânın ürünü olduğuna inanmıyorum; ama her başarının mutlaka büyük bir emeğin sonucu olduğundan eminim.&nbsp;İyi bir ekipte yer almak ve farklı disiplinlerden insanlarla çalışmak vizyonunuzu inanılmaz derecede genişletir. Mümkünse farklı alanlarda araştırma yapan insanlarla iletişim kurun, onlardan öğrenin. Ve unutmayın: Sabır çok önemli. Büyük fikirler bir günde gerçeğe dönüşmez, ama emekle, inatla ve merakla mutlaka yolunu bulur.Akademide mi kalmayı düşünüyorsunuz yoksa endüstride de çalışmalar yapmak istiyor musunuz?Şu anda çalıştığım kurum olan CSEM, akademi ile endüstri arasında tam anlamıyla bir köprü görevi görüyor. Doktora sonrasında araştırmalarımı burada yürütüyorum. İçinde yer aldığım grup bugüne kadar birçok başarılı tasarıma imza atmış, içinden start-up şirketler çıkarmış bir ekip.&nbsp;Bu farklı ortam, uzun zamandır fırsat bulamadığım alanlarda kendimi geliştirmeme imkân sağlıyor. Grubumuzda elektronik devre tasarımında 20 yılı aşkın deneyime sahip mühendislerle çalışıyorum ve onlarla yaptığım fikir alışverişleri manyetik rezonans alanında uygulanabilir yeni fikirler ortaya çıkarıyor.Aslında yüksek lisansım sırasında da bir süre İTÜ Teknopark’taki Mikroelektronik firmasında yarı zamanlı çalışmış ve oradaki tecrübeli mühendislerden çok şey öğrenmiştim. Hatta o dönemde edindiğim pratik bilgilerin, doktora sırasında tasarladığım devrelerin başarıyla çalışmasında kritik rol oynadığına inanıyorum.Demek istediğim şu ki: akademi ve endüstri, birbirini sürekli besleyen ve birlikte ilerleyen iki DNA sarmalı gibidir. Benim gönlümde uzun vadede akademi var; çünkü bir ürünü geliştirmekten ziyade, sıfırdan yepyeni bir ürünün gerçeğe dönüşebileceğini göstermek bana çok daha heyecan verici geliyor. Tabii en büyük hayalim, bu fikirlerin sadece laboratuvarda kalmayıp bir gün gerçek dünyaya taşınarak birilerine, ne kadar küçük olursa olsun, somut bir fayda sağlaması.Araştırma konularınız arasında özellikle ilginizi çeken, gelecekte derinleşmeyi planladığınız yeni bir teknoloji ya da alan var mı?Şu anda kuantum algılama ve biyouyumlu mikro sistemler alanı özellikle ilgimi çekiyor. Manyetik rezonans tekniklerini biyomedikal cihazlarla birleştirmek önemli fırsatlar sunabilir ve bu yönde derinleşmeyi hedefliyorum. Bu alanda ilerlemek için iş birlikleri geliştirmem ve yapılabilecekler konusunda kendimi daha fazla beslemem gerektiğinin farkındayım.&nbsp;Şu anda bilgi ve yetkinlik alanım doğrultusunda alana katkı sağlayacağına inandığım devreleri tasarlamaya devam ediyorum. Kısa vadede, geniş sıcaklık aralığında çalışabilen, farklı yöntemleri ve frekansları aynı çipte bir araya getiren gelişmiş manyetik rezonans devreleri tasarlamayı hedefliyorum. Böylece pek çok farklı deney tek bir çip ile gerçekleştirilebilecek.Uluslararası iş birliklerinin araştırmalarınızdaki yeri nedir? Türkiye’deki üniversitelerle ortak projeler yürütmeyi düşünüyor musunuz?Uluslararası iş birliklerinin degerini gittikce daha iyi anliyorum. Farklı bakış açıları ve teknik imkanlar bir araya geldiğinde çok daha yaratıcı çözümler üretilebiliyor. Gelecekte Türkiye’deki üniversitelerle de ortak projelerde yer almayı çok isterim. Bu tür bağların hem bilgi paylaşımı hem de insan kaynağı açısından büyük katkı sağladığına inanıyorum.Kendi kariyer hikayenizi düşündüğünüzde, geriye dönüp genç Nergiz’e bir cümleyle ne söylemek isterdiniz?Kendine güven ve fikirlerinin pesinden kosmaktan asla çekinme. Daima açık iletişimden yana ol; sorunları ertelemeden, güzel bir iletişimle çöz. Yıllar önce İTÜ’den bir hocamın bana söylediği bir sözün ne kadar doğru olduğunu her geçen gün daha iyi anlıyorum: ‘Ne olmak istiyorsan, o olacaksın.’ Çok basit ama benim için çok güçlü bir cümle. Hâlâ kendime sık sık bunu hatırlatıyorum.

Bir Türk kadınının bilimde çığır açan devrimi

Modernleşme denince akla genellikle teknolojik gelişmeler, eğitim reformları ve hukukta yapılan değişiklikler gelir. Ancak tarihî süreçler sadece görünen yüzlerden ibaret değildir. Bir toplumun dönüşümünde, yüksek sesle konuşmayan ama derin izler bırakan aktörler de vardır. 

Sessiz aktörler

Pusula Swiss olarak, Osmanlı’nın son döneminde hem devletin çeşitli kademelerinde görev almış hem de tasavvuf geleneğine sıkı sıkıya bağlı kalmış bu "sessiz aktörler"i gündeme taşımak istedik.&nbsp;Harvard Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmalarını sürdüren ve Osmanlı’nın geç dönem sûfî bürokratları üzerine kapsamlı çalışmalar yürüten Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya ile gerçekleştirdiğimiz bu röportaj, modernleşme ile maneviyat arasında kurulmuş köprülerin izini sürüyor.Pusula Swiss: Sayın Yalçınkaya, bize öncelikle akademik geçmişinizden ve sizi “sûfî bürokratlar” gibi özel bir alana yönlendiren sebeplerden bahseder misiniz?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Elbette. Lisans ve yüksek lisans eğitimim sırasında Osmanlı düşünce tarihi ve tasavvuf geleneği benim ana ilgi alanımdı. Doktora tezimi Ken’ân Rifâʿî üzerine hazırladım. Ardından Üsküdar Üniversitesi Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü’nde akademik kariyerime başladım. 2022-2024 arasında Harvard Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları Merkezi’nde (CMES) doktora sonrası araştırmalarımı yürüttüm. Halen Harvard Universitesi kaynaklarıyla sabbatical sürecimdeyim ve doktora sonrası araştırmalarımı yayın haline getiriyorum. Burada geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet döneminde sûfî entelektüellerin devlet ve toplum üzerindeki etkilerini inceledim. Bu konuyu seçmemin en büyük nedeni, tarih yazımında çoğu zaman göz ardı edilen bu aktörlerin, modernleşme sürecinin manevî ve ahlâkî yüzünü temsil etmesiydi.Pusula Swiss: "Sûfî bürokrat" kavramı ilk bakışta tezat gibi görünüyor. Bu tanımı biraz açar mısınız?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Haklısınız, kulağa zıt gibi geliyor. Bir yanda mistik hayatın sadeliğini benimseyen sûfîler, diğer yanda seküler devlet düzeni içinde görev yapan bürokratlar... Ancak Osmanlı toplumunda bu ikilik düşündüğümüz kadar keskin değildi. 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyıl başlarında birçok devlet adamı aynı zamanda bir tarikata mensuptu. Bu kişiler hem mektepler açıyor, eğitim reformları yapıyor hem de dergâhlarda zikir halkalarına katılıyor, Mesnevî okutuyorlardı. Onların çok yönlü kimlikleri sayesinde devletin teknik modernleşmesi ile toplumun manevî değerleri arasında bir denge sağlandı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/4cd25ef3a8c8b7b7fcc50c819.jpg" width="1024" height="576"></figure>Pusula Swiss: Bu sûfî bürokratlar Osmanlı modernleşmesine ne tür katkılar sundular? Reformlara karşı mıydılar yoksa desteklediler mi?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Bu noktada geleneksel anlatılarla yüzleşmemiz gerekiyor. Osmanlı modernleşmesini genellikle seküler, Batıcı elitlerin projesi gibi görürüz. Ancak gerçekte sûfî entelektüeller bu sürecin tam içindeydiler. Örneğin, Aşçı Dede İbrahim Halil Efendi'nin hatıratında Japonya'nın modernleşmesinden övgüyle bahsedilir. Bu isimler reformları bir tür dinî sorumluluk olarak gördüler. Gazetelerde yazılar yazdılar, halka yeniliklerin gerekçelerini anlattılar. Modernleşmenin vicdanı oldular diyebiliriz. Yaptıkları iş, sadece modern kurumları savunmak değil; bu kurumlara manevî ve ahlâkî içerikler kazandırmaktı.Pusula Swiss: Örnek olarak kimleri sayabiliriz?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Ken’ân Rifâʿî bu profilin en çarpıcı örneği. Galatasaray Sultanîsi mezunu, aynı zamanda şeyh. Maarif Nezareti’nde müfettişlik yapmış, vilayetlerde maarif müdürlüğü görevinde bulunmuş. İstanbul’da Ümmü Ken’an Dergâhı’nı kurmuş. Cumhuriyet’in radikal reformlarına dahi anlayışla yaklaşmış biri. "Gerçek tekke kalptedir" diyerek, zahiri kurumların değil, tasavvufun özünün korunmasını savunmuştur. Hem klasik Türk musikisine hem de Batı müziğine ilgi göstermiş, piyano çalmış ve ilahiler bestelemiştir.Veled Çelebi İzbudak da önemli bir örnek. Mevlânâ soyundan gelen bir Mevlevî şeyhi, ama aynı zamanda II. Meşrutiyet’ten itibaren Modernleşme süreçlerinde aktif olarak yer almış, Cumhuriyet döneminde de milletvekili olarak görev almış bir dil âlimi. Türk Dil Kurumu’nda çalışmış, 12 ciltlik bir sözlük hazırlamış. Mevlânâ Dergâhı'nın müzeye dönüştürülmesinde de adı geçiyor. Onun hikâyesi, sûfî kimliğin ulus-devlet reformlarıyla çatışmadığını, tam tersine bu sürece içeriden katkı sunduğunu gösteriyor.Pusula Swiss: Daha az bilinen ama önemli isimlerden de bahseder misiniz?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Mehmet Şemseddin Ulusoy, Bursa’da Halvetî-Misrî Dergâhı'nın son şeyhi. Şiirlerinde modern toplumun meselelerini tasavvuf perspektifinden değerlendirmiş. Aşçı Dede İbrahim Halil, II. Abdülhamid döneminde hem mutfakta hizmet etmiş hem de hatıratında dönemin reform tartışmalarına yer vermiştir. Bu metinler, sufîlerin dünyadan kopuk olmadığını, aksine yenilikleri takip ettiklerini gösteriyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/4cd25ef3a8c8b7b7fcc50c81a.jpg" width="1024" height="576"></figure>Tâhirü’l-Mevlevî ise tam bir entelektüel. Hem mevlevî hem de eğitimci, şair ve yayıncı. 1912’de yazdığı "Teşebbüs-i Şahsî" romanı, tasavvufun çalışma ve girişimcilik ahlâkıyla nasıl örtüştüğünü gösteriyor. O, “çalışmak da ibadettir” anlayışıyla sûfîlerin üretken bireyler olmasını savunmuş.Pusula Swiss: Günümüz için bu “sessiz aktörler”in ne gibi bir anlamı olabilir sizce?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Bu isimler bize çok şey söylüyor. Öncelikle tarihî süreçlerde seküler ve dindar ayrımının bu kadar keskin olmadığını hatırlatıyorlar. Modernleşme, manevî değerlerle çatışmak zorunda değil. Aksine, etik ilkelerle desteklendiğinde daha kalıcı hale geliyor. Ken’ân Rifâʿî gibi bir isim hem Batılı yaşam tarzına açık hem de tasavvufun özüne sadık kalabiliyorsa, bu bizler için çok güçlü bir mesaj. Kamu hizmetinde, eğitimde ya da kültürde çalışan herkes için ilham verici. Sessiz aktörlerin geçmişte söyledikleri, bugün de içimizde yankılanıyor. Bu yüzden onları hatırlamak, sadece tarihî bir borç değil; aynı zamanda toplumsal bilinç ve geleceğe yönelik vizyon açısından da çok değerli.Pusula Swiss: Çok teşekkür ederiz bu derinlikli ve ufuk açıcı sohbet için.Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Ben teşekkür ederim. Bu tür konulara yer vermeniz, geçmişle bugün arasında kurduğumuz bağların güçlenmesine katkı sağlıyor.

Tasavvufla reform arasında: Sessiz bir dönüşümün izinde

AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Şahin ile Türkiye’nin güncel siyasetinden Sivil Anayasa çalışmalarına, terörle mücadeleden İBB’deki yolsuzluk iddialarına ve bölgesel gerilimlerin odağındaki İsrail-İran krizine kadar pek çok önemli konuyu konuştuk.

Demokrasi için birlik

Sorularımızı yanıtlayan Prof.Dr. Mehmet Şahin, AK Parti’nin politikalarını ve bölgesel gelişmelere bakışını detaylı bir şekilde paylaştı. Röportajımızda, Türkiye’nin hem iç hem de dış gündemine dair kritik değerlendirmeler yer alıyor.Röportaj: Ferah Koçak Erdoğan<ul><li>Sayın Şahin, Türkiye siyaseti son dönemde yeniden ‘Yeni Anayasa’ tartışmalarına sahne oluyor. AK Parti bu sürece nasıl yaklaşıyor? Mevcut sistemde hangi temel değişiklikleri gerekli görüyorsunuz?</li></ul>Türk siyasetinde Sivil Anayasa Türkiye’nin gündeminden hiç düşmedi. Çünkü bugüne kadar Türk milletine hiç Anayasa yaptırmadılar. Türkiye’de daha çok darbelerden sonra (1960-1980 darbelerini hatırlayalım) darbecilerin yaptığı Anayasa oldu ve bu Anayasa darbeci ruhunu hep korudu. Sivil siyaset sivil bir Anayasa yapmayı istedi ve bunu her zaman gündeme taşıdı, şimdide gündemde olduğunu görüyoruz.&nbsp;Bu konuda özellikle Ak Parti’nin geldiği andan itibaren zaman zaman bazı girişimleri oldu. Geçmiş zamanda hatırlayalım bazı partiler 60 maddede anlaştılar, sonra CHP’nin geri adım attığı dönemler olmuştu. Son dönemde yine Ak Parti gündeme getirdi Sivil Anayasayı. Bu konuda siyasi partiler TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş Bey tarafından ziyaret edildi. Türkiye’de siyasal bir gelişim ve dönüşüm yaşanıyor. Kastettiğim şu; 2017 yılında önemli bir sistem değişikliğine gidildi. Bunu muhalefet, maalesef rejim değişikliği olarak yorumladı. Bu rejim değişikliği değil bir sistem değişikliğiydi.&nbsp;2017 yılında madem bir sistem değişikliği yapıldı bunu bir Anayasa ile taçlandırmak gibi bir niyet de var. Sivil bir Anayasanın yapılması için tüm siyasi partiler özellikle Meclis’te olanlar ( tabi olmayanlarda) ziyaret ediliyor. Onların desteği çok önemli. Çünkü bugün baktığımızda yüzde 95’in üzerinde Milli İradenin Meclise yansıdığını görüyoruz.&nbsp; Sivil bir Anayasa oluşmasında tabiki siyasi partilerin desteği önemli çünkü Türkiye’nin demokratikleşmesi açısından çok büyük katkı sağlar. Ak Parti’nin ve Cumhur İttifakının çabası da bu yöndedir.&nbsp;<ul><li>AK Parti’nin uzun süredir yürüttüğü terörle mücadele politikasında son dönemde bir değişiklik söz konusu mu? ‘Terörsüz bir Türkiye’ hedefi doğrultusunda PKK’nın silah bırakması ve Abdullah Öcalan’ın çeşitli taleplerinin gündeme gelmesi bu süreci nasıl etkiliyor?</li></ul>Ak Parti’nin terörle mücadelesinde bir değişiklik yok. Terörle mücadelede zaten en ufak bir zafiyet de yok.&nbsp; Özellikle hatırlayalım 2014-2015 yıllarında hendek sürecinden sonra Türkiye terörle mücadelede bir konsept değişikliğine gitti. Terörle mücadele geçmiş yıllarda genellikle ülke sınırları içinde yapılır, terörün bir anda gelmesi beklenirdi.&nbsp;Ak Parti konsept değişikliğine giderek terörü kaynağında yok etme stratejisini benimsedi. Türkiye, terör örgütünün rahatlıkla Türkiye içine gelip terör faaliyetinde bulunmaması için Suriye’ de 5-6 operasyon yaptı. Aynı zamanda Irak’ta kendisine yakın sınırlarda bir 30-35 km’lik bir alanı tamamen kontrol eder hale geldi. Burada üsler kurdu ve bunu da geçen dönem kapattı kilidi de kapattı. Bunlara Pençe Kilit operasyonları adı verilmişti. Bu, terörle mücadelede Türkiye’ye çok büyük bir katkı sağladı. Ne tür katkı sağladı; tabii elinde imkanlar da oldu. Özellikle savunma sanayindeki elde etmiş olduğu imkân da Türkiye’ye hem konsept değişikliği hem savunma sanayindeki imkân hem de burada sağlam bir iradenin bir araya gelmesi terörle mücadelede Türkiye’nin elini oldukça güçlendirdi.&nbsp;Bir yandan da diplomasi yürüttü onu da söylemekte fayda var.&nbsp; Bunlar devam ederken, bölgede meydana gelen değişiklikleri de göz önünde bulundurmak hem terörle mücadelede yakalanan ivme hem de başta Suriye olmak üzere bölgemizde yaşanan gelişmeler, Türkiye’nin yeni bir sürecin başlaması sürecine doğru evrilmesini sağladı.&nbsp;Terörsüz Türkiye kavramıyla birlikte Türkiye, bir anlamda yaklaşık 40 yıldır mücadele ettiği terör örgütünün sonlanması konusunda bir inisiyatif aldı. Burada MHP’nin Genel Başkanı sayın Devlet Bahçeli’nin almış olduğu güçlü inisiyatif sayın Cumhurbaşkanı’mızın desteği ve birlikte hareket etmeleri özellikle kimsenin beklemediği acaba olur mu diye şüpheyle baktığı bir dönemde PKK terör örgütünün silah bırakma ve kendini feshetme kararıyla süreç belli bir noktaya geldi. Ki; bu benim beklediğimin de çok üzerinde gidiyor. Çünkü bende de belli şüpheler vardı.&nbsp;Terörsüz Türkiye kavramını, terör sorununu artık çözmüş bir Türkiye olarak yorumlayabiliriz. Ama terörsüz Türkiye tek başına sadece Türkiye’yi kapsamıyor, terörsüz bölge kapsamını da bunun içine almak gerekiyor. Çünkü PKK’nın yürütmüş olduğu faaliyetler sahip oldukları angajmanlar Irak ve Suriye’deki varlığını da göz önünde bulundurduğumuzda bu terörsüz Türkiye’nin, terörsüz bölgeyi de kapsadığını rahatlıkla görebiliriz. Burada alınan yeni inisiyatif ve ortaya çıkan yaklaşıma baktığımızda benim beklediğimin daha üzerinde gittiğini görüyoruz. Yalnız terörsüz Türkiye terörle mücadeleyi bırakmak değildir. Terörle mücadeleyi, elde edilen imkânı ve fırsatı taçlandırma girişimi olarak okumak daha doğrudur.&nbsp;<ul><li>Son dönemde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında devam eden dava süreci ve bazı CHP'li belediyelere yönelik yapılan operasyonlar, kamuoyunda "siyasi baskı" tartışmalarına neden oldu. Siz bu süreci nasıl değerlendiriyorsunuz? Hukuki süreçlerin siyasallaştığı yönündeki eleştirileri doğru buluyor musunuz?</li></ul>Ben doğru bulmuyorum. İBB merkezli olarak yürütülen bir yolsuzluk operasyonu var. Ama CHP: 'biz bunları görmeyelim, bunu bir siyasi operasyonmuş gibi yansıtalım' yaklaşımıyla bir tavır takınıyor. İlk önce, '3-5 gizli tanık üzerinden yürütülmeye çalışılan bir proje' diye sunmaya çalıştılar.&nbsp;Oysa bu, 20’nin üzerinde suçunu itiraf eden itirafçının olduğu bir durum. Bunlar sıradan insanlar değiller. Ekrem İmamoğlu’nun Beylikdüzü’nden bugüne birlikte çalıştığı ekipten insanlar da bu işin içinde. Ve bunlar diyor ki, bunu mealen dile getiriyorum: 'biz birlikte yolsuzluk yaptık, tamam Belediye başkanlığını kazandık ama birlikte İstanbul’u birlikte soyduk' diyorlar ve bunu detaylı bir şekilde anlatıyorlar.&nbsp;Ama CHP’li siyasetçiler ve onları destekleyen kişiler bu medya, akademi veya farklı alanlardan olabilir yapılan açıklamaları görmezden gelip doğrudan bunun siyasi bir operasyon olduğu yönünde bir algı yürütmeye çalışıyorlar. CHP’nin, hem partisinin yolsuzlukla anılmaması hem de İstanbul’daki süreci siyasi bir süreçmiş gibi anlatma çabası var. Ama ben, iddianame ortaya çıktıktan sonraki süreçte artık kimsenin bunu savunamaz duruma geleceğini düşünüyorum. Her gün bir iş insanı veya birlikte çalıştıkları bir kişi, itirafçı olarak ortaya çıkıyor. İtirafçı olduklarında da 'biz birlikte şu tarihte şunları yaptık' bilgisiyle bunu ortaya koyuyorlar.&nbsp;Bu ortadayken, bunların siyasi bir yönü var demek ve Cumhuriyet Savcılığı’nın bir şey yapmamasını beklemek kimse tarafından kabul edilemez. CHP’nin, bunu siyasi bir operasyon gibi anlatma konusunda bir çabası var. Ama zamanla bu işten pişman olacaklarını ve kendilerinin bile savunamayacağı bir resmin ortaya çıkacağını düşünüyorum.<ul><li>İsrail’in İran’a yönelik saldırısıyla birlikte Ortadoğu yeni bir kırılma eşiğine geldi. Türkiye bu kriz karşısında nasıl bir dış politika refleksi göstermeli?</li></ul>Ben, Ortadoğu’daki bu siyasi türbülansın her geçen gün artan bir hızla devam ettiğini düşünüyorum. Biz bunu uzun süredir yaşıyoruz. Bu süreçte Türkiye taraf olmamak için elinden geleni yapıyor. Bir taraftan da ortaya çıkan bu yangınları çözmek için diplomasiyi devreye koyduğunu görüyoruz. Bunu Ukrayna Rusya, Ortadoğu’daki gruplar, devletler arasındaki ilişkilerde veya uluslararası alanda yürütmüş olduğu diplomaside görebilirsiniz. Fakat bir taraftan diplomasiyi yürütürken diğer yandan aynı bölgede olduğunuzdan dolayı sessiz kalamıyorsunuz.&nbsp;Burada yapmanız geren şey kapasiteniz artırmanız. Bu coğrafyada yaşıyorsanız, maalesef bu cümle de bana ait, “Ortadoğu’da siyaset silahla yapılıyor”. Tabii burada dış politikayı kastediyorum. Bölgesel politikayı kastediyorum. Eğer Ortadoğu’da başkasının gücüne dayanarak varlık göstermeye çalışıyorsanız varlık gösteremezsiniz. Yani sizin istihbarat ve askeri kapasitenizin büyük oranda başka ülkelere bağımlı olmaması gerekiyor. Türkiye’nin, son dönemde özellikle hem askeri yeteneklerini artırması hem de savunma sanayi konusundaki bağımlılığını azaltması ve bunu yüzde 80’in üzerinde kendi kaynaklarına dayandırmasının ne kadar önemli olduğu; İsrail’in İran’a saldırması veya bölgedeki yaşanan son gelişmelerle birlikte daha net bir şekilde ortaya çıkmıştır, diyebiliriz.&nbsp;Türkiye’nin kendi savunma yeteneklerini hızla artırdığını ve bu konuda ciddi bir çaba harcadığını görüyorum. Bir taraftan diplomasi yürütürken, Ortadoğu’daki çatışmalar devam ettiğinde bunların bir parçası olmadan, bu krizleri sönümlendirme konusunda diplomasi çabası sürerken; diğer taraftan da kendi gücünü ve kapasitesini artırmaya yönelik bir çaba içinde olduğunu görüyoruz ve doğrusu da budur.&nbsp;<ul><li>Avrupa ülkeleri ‘gerilimi düşürün’ çağrısı yapıyor. Türkiye’nin bölgesel barış adına diplomatik bir arabulucu rolü üstlenmesi mümkün mü?</li></ul>Avrupa uluslararası politikada maalesef artık yok. Hatta ilginç bir şey söyleyeceğim Avrupa artık Avrupa sorununda bile yok. Ukrayna bir Avrupa sorunu ve Ukrayna ile ilgili bir masa kuruluyor, bu masada ABD, Rusya ve Türkiye var ama Avrupa yok. Hatta bir araya geldikleri zaman Avrupa ne diyor diye bakan da yok. Bu Avrupa ve dünya için çok kötü. Ben Avrupa’nın diplomasinin içinde olmalarını olumlu bulurum ama maalesef ortaya koydukları durum bu şekilde.&nbsp;Avrupa dışı bir konu olan meseleye geldiğimizde Avrupa’nın özellikle Gazze konusunda; Avrupa halklarının aldığı tavrı çok olumlu buluyorum. Maalesef Avrupa’daki halkın aldığı inisiyatifi yöneticiler alamadı. Ve kendi değer ve yetkilerini İsrail konusunda Gazze’de kaybettiler. Avrupa’dan gelen söylem dünyada ve bölgede çoğu kişinin ilgisini çekmiyor.&nbsp;Türkiye’nin arabuluculuk veya kolaylaştırıcılık konusuna gelince, Türkiye ve İran bölgesel anlamda iki önemli ülke ve hemen hemen her konuyu görüşürler. Ama Gazze meselesinden dolayı, Türkiye ile İsrail’in&nbsp; arasında böyle bir ilişki tarzı yok. Bundan dolayı Türkiye’nin Ukrayna meselesinde olduğu gibi hem Ukrayna ile hem de Rusya ile ilişkileri iyi ve her iki ülke Türkiye’nin tavrına önem veriyor. Ama Türkiye ve İsrail arasında bir güven sorunu var. Bunun zor olacağını düşünüyorum.<ul><li>Bu çatışma ortamı, Türkiye’nin İran’la ve İsrail’le olan ikili ilişkilerini nasıl etkileyebilir? Özellikle enerji, güvenlik ve ticaret boyutunda yeni riskler ya da fırsatlar doğabilir mi?</li></ul>Her olumsuz gelişme Türkiye’yi de olumsuz etkiliyor. Ortadoğu ülkeleri enerji üreten ülkeler ve İran’da bunların içerisinde. İran 1979 yılından bugüne kadar belli konularda ambargo uygulanan bir ülke. Komşunuza ambargo uygulanması size de uygulanması anlamına geliyor. Irak ve Suriye’de de aynısı yapıldı.&nbsp;Düşünsenize siz doğu ve güneydeki komşularınızla istediğiniz gibi ticaret yapamıyorsunuz veya bu konuda belli engeller olduğunu görüyorsunuz. Bunun bir maliyeti oluyor. Son dönemde özellikle enerji fiyatlarının artması konusunda Türkiye hiç işin içinde olmamasına rağmen bölge ve enerjiye ihtiyacı olan bir ülke olmasından dolayı diğer kalemleri bıraksak bile enerjide bir maliyetin ortaya çıktığını son bir kaç günde maalesef görüyoruz.&nbsp;<ul><li>İran-İsrail arasındaki çatışma savaşa dönüşürse Türkiye ve Avrupa’yı yeni bir göç dalgası bekliyor diyebilir miyiz?</li></ul>Şu anda savaşa dönüşmüş durumda. Göç dalgasının oluşabilmesi için İran topraklarının yoğun bir şekilde istikrarsızlaşması gerekir. İsrail’in yapacağı bir saldırıyla değil, başta ABD olmak üzere başka ülkelerinde savaşa dahil olmasıyla istikrasız bir yapının oluşmasıyla göç dalgası oluşabilir. Ben İsrail’in günlük belli noktalara atış yaparak burada bir göç dalgası oluşturabileceğini sanmıyorum.<ul><li>Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın zaman zaman siyasi farklılıklar nedeniyle kutuplaşabildiğini görüyoruz. Bu konuda onlara ne tür bir mesaj vermek istersiniz? Sizce Türkiye için birlik duygusunu nasıl güçlendirebilirler?</li></ul>Biz farklı siyasi partilerdeyiz ve bu demokrasinin bir gereğidir. Biz düşman değiliz. Farklı siyasi kimliklere sahip olmak ülke hakkında farklı görüşlere sahip olmamız anlamına gelir. Şu şekilde düşünmeyin; bu farklı siyasi partililer ekranlarda mecliste birbirlerine hep sert cümleler söylüyorlar. Ama şunu unutmayın; biz ekran dışında bir araya geldiğimiz zaman birbirimiz hastalığıyla ilgileniriz. Birlikte oturur yemek yeriz aynı masada buluşuruz. Çocuklarımızı sorarız ve birbirimize yardım ederiz.&nbsp;Yurtdışındaki vatandaşlarımız dışarda oldukları için kimliklerini hem siyasi kimliklerini hem de diğer kimliklerini daha sert yaşıyorlar. Bunu bıraksınlar. Biz siyasi rakibiz, düşman değiliz ama hepimiz Türkiye sevdalısıyız. Olaylara bu şekilde bakmalarında fayda vardır diye düşünüyorum. Ülkelerine de o şekilde yaklaşsınlar. Çünkü siyasi partiler ister iktidarda olsunlar ister muhalefette olsunlar milletin desteğiyle geliyorlar. Kutuplaşmayı bıraksınlar diye düşünüyorum. Kamera olmadığı zaman o kutuplaşma yok.&nbsp;Yurtdışındaki değerli vatandaşlarımızda bu perspektiften bakarlarsa olaylara daha iyi olur diye düşünüyoruz. Biz tüm vatandaşlarımızı seviyoruz. Ben kendi seçim bölgemde, Kahramanmaraş’tan bir talep geldiğinde ak parti mi ya da cumhur ittifakının üyesi midir diye bakmam. Hatta vatandaş siyasi kimliğini gündeme getirdiği zaman da neden bunu açıklıyorsun diye kızdığımda oldu. Bu yüzden bize gelen her talep vatandaşımızın talebidir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması ve bu ülkeye sevdalı olması yeterli. Bu şekilde yaklaşırlarsa kutuplaşmayı da bırakırlar ve ülkelerine çok daha iyi hizmet ederler.&nbsp;&nbsp;Yurt dışında farklı STK’larda yapılanmalar var. Tabii ki bu yapılanma olacak, tıpkı bizim farklı siyasi partilerde olduğumuz gibi. Ancak konu Türkiye olduğunda, lütfen birlikte hareket etsinler. Bizim onlardan isteğimiz bu olur.

Ak Parti Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Şahin: "Biz siyasi rakibiz, düşman değiliz"

İstanbul’dan Cenevre’ye, daktilo tuşlarından uluslararası yönetim masalarına uzanan sıra dışı bir kariyer öyküsü Hülya Kurt’unki… Almanya’da başlayan, Türkiye’de şekillenen ve İsviçre’de yükselen bu yolculuk, yalnızca profesyonel bir başarı hikâyesi değil; aynı zamanda içsel dönüşümün, cesaretin ve tutkunun da kanıtı.

From zero to hero

Tutkusunu mesleğe dönüştüren kadın: Hülya Kurt’un hayat yolculuğu

İsviçre'de yaşayan, Türkiye’ye ve sokak hayvanlarına yürekten bağlı bir grup hayvanseverin kurduğu Pets in Turkey, yıllardır terk edilmiş kedi ve köpeklere umut olmayı sürdürüyor. Sadece bir kurtarma operasyonu değil, aynı zamanda kalpten bir dayanışma hareketi olan bu organizasyon, Türkiye'deki sokak hayvanlarına yeni bir yaşam şansı sunuyor. 

Pets in Turkey’nin sessiz kahramanı

Barınaklardaki iyi olmayan koşullar, yetersiz yasalar ve toplumdaki bilinç eksikliğiyle mücadele eden ekip, sevgi, sabır ve kararlılıkla bu karanlık tabloya ışık tutuyor.Bu hareketin arkasındaki isimlerden biri de Sibel Akın. İsviçre merkezli kurulan bu yardım ağının kurucusu ve yöneticisi olan Akın, sadece bir hayvansever değil, aynı zamanda bir organizatör ve umut taşıyan bir yol arkadaşı. Onunla hayvanların yaşadığı zorlukları, "Pets in Turkey"in misyonunu, Avrupa'da sahiplenme sürecini ve sanatla birleşen bağış projelerini konuştuk. İşte kalpten gelen bir mücadeleye dair ilham verici bir röportaj, buyrun…Röportaj:&nbsp;Özgür Mumcular<ul><li>Sibel Hanım, öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?&nbsp;</li></ul>Ben 58 yaşındayım, İstanbul da doğdum ve büyüdüm ancak çok genç yaşlarda eğitim için yurtdışına çıktım sonra İstanbul’da kısa bir iş deneyimim olduysa da 30 yıldan fazladır İsviçre’de eşim ve 2 oğlumla yaşıyorum. Boğaziçi Üniversitesi’nde yöneticilik, Colorado State Üniversitesi’nde işletme okudum ve IUG’de (Int Uni in Geneva) medya ve iletişim üzerine yüksek lisans yaptım. Uzun yıllar reklam sektöründe çalıştım, daha sonra kendi danışmanlık şirketim oldu ve 2016 yılında devrettim.&nbsp;<ul><li>"Pets in Turkey" oluşumunu kurma fikri nasıl ortaya çıktı?</li></ul>Benim uzun yıllar Türkiye’deki bu sahipsiz ve terk edilen hayvanlar probleminden haberim yoktu. Hatta biz ilk goldenımızı ve sonra da Jack Russell köpeğimizi Fransa’da üreticiden almıştık, o derece konuya hakim değildim. Ancak 2010 yılında ilk defa Çeşme’de bir yazlığımız oldu ve orada geçirdiğimiz il yazımızda hepimiz şok olduk! Sokaklarda gördüğümüz onca perişan köpek ve kedi bizi çok üzdü. Ve gene o yaz diğer köpeğimiz Molly ile yolumuz kesişti. O bizim ilk kurtardığımız köpek oldu. İşlemler vs her şeyi onun sayesinde el yordamı ile öğrendim ve Şubat 2011’de Molly’yi Cenevre’ye getirdik. Hayvanlara yardım etme fikri de böylece gelişmeye başladı…<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e13.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>İsviçre’de yaşayıp Türkiye’deki sokak hayvanlarına yardım eli uzatmak güçlü bir bağ gerektiriyor. Bu bağ sizde nasıl oluştu?</li></ul>Hayvanları çok seviyorum ve bir toplumun en zayıf halkasının çocuklar ve hayvanlar olduğunu düşünüyorum özellikle de bazı toplumlarda, birilerinin onlara yardım elini uzatması ve onların sessiz çığlıklarını duyurması gerekiyor.<ul><li>Türkiye'deki sokak hayvanlarıyla ilgili durum sizce neden bu kadar ciddi ve çözümsüz kalıyor? En büyük sorun nedir?</li></ul>En büyük sorun yanlış devlet politikaları, yıllarca işini yapmamış olan bütün belediyeler ve maalesef hayvana saygı göstermeyen insanların çoğunlukta olması. Çok uzun zaman önce kolayca çözülebilecek bir sorunu bugünlere getirip şimdi de suçsuz hayvanlara bedel ödetiyorlar. 20 sene önce yürürlüğe giren 5199 nolu hayvan hakları yasası eksiksiz uygulansaydı ve sistematik kısırlaştırma yapılsaydı, aynı zamanda insanları da ciddi bir denetlemeye tabii tutup sokağa atmanın önüne geçilseydi, bugün böyle bir sorun yaşamazdık diye düşünüyorum.<ul><li>Pets in Turkey olarak bu soruna nasıl müdahale ediyorsunuz? Hangi aşamalarda devreye giriyorsunuz?</li></ul>Bizim kuruluştan beri amacımız terkedileni kurtarmak ve sahiplendirmek oldu ama yurtiçinde değil; onu yapan bir sürü başka dernek var zaten, biz Avrupa’ya yuvalandırıp kurtardıklarımıza, gerçekten de bir köpeğe ya da kediye yakışır bir hayat sunmak istiyoruz. Tabii bunun yanı sıra sokakta tedavi ettirdiklerimiz, kısırlaştırdıklarımız, deprem vs gibi durumlarda yardım eli uzattıklarımız da ayrı.<ul><li>Türkiye’deki iş birliklerinizden biraz bahseder misiniz? Ne zamandır ve nasıl bir destek sağlıyorsunuz?</li></ul>Yerel barınak gönüllüleri ya da kurtarma yapan şahıslarla senelerdir beraber çalışıyoruz, bazen ilanda gördüğümüz bazen de bize haber verdikleri hayvanı kurtarıp pet transfer ile İzmir’e getirtiyoruz, burada çalıştığımız bir klinik var; orada kontrol-test-tedavi yapılıyor, sonra aşı programına başlanıp ya yine senelerdir çalıştığımız pansiyona ya da Urla’daki büyük ırk yaşam alanımıza alıyoruz. En az 4 ay beklemeleri gerekiyor, Avrupa için işlemleri ancak bitiyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e14.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>İsviçre'deki etkinliklerinizden biri olan geleneksel piknik buluşmaları hayvanseverleri bir araya getiriyor. Bu yılki Cenevre etkinliği nasıl geçti? Katılımcı ilgisi nasıldı?</li></ul>Bu yıl etkinliğimizin beşincisi gerçekleşti, herhalde en renkli ve kalabalık olanı bu oldu, tekrar herkese katılım ve desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e15.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Raise Your Paw ile olan ortaklığınız neyi hedefliyor? Bu ortaklık size ne tür olanaklar sağlıyor?</li></ul>Bu aslında organik bir ortaklık, yola biz PIT ekibi olarak çıktık hep beraber ancak bir süre sonra Zürih tarafında dili Almanca olan bir yapı olmasının daha kolay olacağını gördük ve RYP böyle doğdu. Biz tüm operasyonlarımızı ortak yürütüyoruz. Urla’daki yaşam alanını da ortak kullanıyoruz, sürekli iletişim halindeyiz.<ul><li>Hayvan sahiplenme süreci Avrupa’da oldukça sıkı kurallara bağlı. Türkiye’den bir köpek veya kedi sahiplenmek isteyen biri hangi adımları izlemeli?</li></ul>Aslında biz o hazırlığı önceden kendileri için yapıyoruz, istenilenlere çok hakimiz ve kurtarmadan itibaren bir hayvanın çiplenmesi, kaydı, kuduz aşısı, titre testi gibi hepsini yapıp sonra yuva arıyoruz. Bilinmesi gereken, sağlıklı bir hayvan için en az 4 aylık bir süreç ve o sürede güvenli bir şekilde bakılması gerekiyor.<ul><li>Evcil hayvanların uçakla Avrupa’ya getirilmesi konusunda nelere dikkat ediyorsunuz? Bu süreç güvenli mi?</li></ul>Biz o konuda şanslıyız çünkü İzmir’deyiz ve SunExpress seferleri ile çok güvenli bir şekilde Avrupa’nın her yerine gönderebiliyoruz.<ul><li>Derneğinizde sanatla evcil hayvanları birleştiren çok özel bir çalışma da oldu. Ressam İzim Çetindağ’ın köpek ve kedi portrelerinden biraz bahsedebilir misiniz? Bu fikir nasıl doğdu?</li></ul>Evet bu çok güzel bir proje, sevgili İzim zaten bizim bir üyemiz, corona sırasında sahiplendirmeler ve seyahatler durunca biz çok zor bir durumda kalmıştık, finansal olarak da çok zordu o günler… İzim, tam o sırada bu fikirle bize geldi – sahipli kedi ve köpeklerin portrelerini yapıp gelirin büyük kısmını bize bağışladı; hala daha yapmaya devam ediyor. Hem ortaya <a href="https://izimcetindag.com/category/pet-portrait/">muhteşem eserler</a> çıktı hem de bize kaynak yaratılmış olduğu için çok teşekkür ederiz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e16.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Gönüllü olmak ya da bağış yapmak isteyenler size nasıl ulaşabilir, nasıl katkı sağlayabilirler?&nbsp;Bize her zaman sosyal medya hesaplarımızdan ya da dernek e-mailinden ulaşabilirler: <a href="mailto:info@petsinturkey.org">info@petsinturkey.org</a>Instagram: <a href="https://www.instagram.com/petsinturkey/">@petsinturkey</a></li><li>Son olarak, İsviçre’deki ya da Türkiye’deki hayvanseverlere iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?İsviçre’deki hayvanseverler lütfen ama lütfen artık üreticiden kedi ve köpek almayın! Dünyada her gün binlerce hayvan bir aile göremeden uyutuluyor, bu kabul edilir bir şey değil! Mutlaka içlerinde size arkadaş olacak bir can vardır. Ve elinizden geldiğince bizler gibi oluşumlara destek olun.Türkiye’deki hayvanseverler hep beraber mücadeleye devam! Elimizden geldiğince kurtaracağız, yılmayacağız ve bir gün gerçekten hayvanların haklarının da olduğu günleri göreceğiz.</li></ul>