Bu rakam, 2024 yılı boyunca bildirilen toplam 636 vaka ve 2 ölümle karşılaştırıldığında endişe verici bir yükselişe işaret ediyor.

Sağlık yetkilileri gerçek vaka sayısının açıklananlardan çok daha yüksek olabileceğini belirtiyor. Karaciğerde iltihaplanmaya neden olan hepatit A, nadiren de olsa ölümcül olabiliyor ve yayılımı çoğu zaman tespit edilemiyor. Devlet Sağlık Enstitüsü (SZU), “Doğrulanmış tek bir vaka dahi ciddi bir salgının habercisi olabilir” diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekti.

Hepatit A nasıl bulaşır ve ne kadar tehlikeli?

Hepatit A, genellikle enfekte bireylerin dışkısıyla temas sonucu bulaşıyor. Ellerin yeterince yıkanmaması, kirli yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi, ya da kapı kolları gibi yüzeyler aracılığıyla yayılabiliyor. Özellikle hijyen koşullarının zayıf olduğu ortamlarda bulaşma riski daha yüksek.

Çekya’daki vakaların çoğunda belirti görülmezken, yaklaşık yüzde 10’luk kesim ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaşıyor. Virüs özellikle 50 yaş üstü bireyler ile karaciğer rahatsızlığı olanlarda hayati risk taşıyor. Ateş, iştahsızlık, ishal, mide bulantısı ve sarılık gibi belirtiler genellikle enfeksiyondan 2-4 hafta sonra ortaya çıkıyor. Ancak hastalar bu süre öncesinde de 1-2 hafta boyunca virüsü yayabiliyor.

Bu yıl en fazla vaka başkent Prag, Orta Bohemya ve Moravya-Silezya bölgelerinde bildirildi. Virüs; çocuklar, gençler, genç yetişkinler ve 'riskli davranışlarda bulunan' kişiler arasında hızla yayılıyor. Prag’daki vakaların yaklaşık üçte biri evsiz bireylerden oluşuyor ve bu kişilerin çoğu uyuşturucu kullanıyor. Yetkililer, aşı yaptırmayan ya da bağışıklığı bulunmayan birey sayısının arttığını ifade ediyor.

Çek sağlık yetkilileri, halkı hepatit A’ya karşı aşı yaptırmaları konusunda uyarıyor. İki doz halinde ve 6 ila 18 ay arayla uygulanan aşı, virüse karşı etkili koruma sağlıyor. Aşı zorunlu değil, ancak bazı sağlık sigortası kapsamına giriyor. Aşı bedeli yaklaşık 68 euro (2936 TL).

Evsiz bireylerin yoğun yaşadığı bölgelerde, barınma merkezlerinde ücretsiz aşı kampanyaları düzenleniyor. Sokakta yaşayan kişilerle çalışan sosyal hizmet görevlileri ve sağlıkçılar da aşılanıyor. Ancak bu gruplarda hijyen ve takip koşullarının yetersiz olması, salgının kontrolünü zorlaştırıyor.

Geçtiğimiz yıl sağlık görevlileri hepatit A hastalarıyla teması olan 6375 kişiye ulaşmıştı. Bu kişilere henüz aşı yaptırmadılarsa, yüzme havuzları, saunalar, yaz kampları ve büyük etkinliklere katılmamaları yönünde kısıtlamalar getirilmişti.

2022 yılında Avrupa genelinde 30 ülkede toplam 4548 hepatit A vakasının bildirildiği dikkate alındığında, Çekya’daki mevcut durum bölgesel ancak ciddi bir halk sağlığı sorunu olarak değerlendiriliyor.