Isı stresi —yani vücudun uzun süre yüksek sıcaklık ve çevresel faktörlere maruz kalması sonucu sıcaklığını düzenleyememesi— kasırga, sel veya diğer aşırı hava olaylarından daha fazla insanın ölümüne neden oluyor.
İspanya’da kamu kurumları, Temmuz ayındaki sıcak dalgasını 1000 ölüme bağlarken, Tokyo’nun merkezinde Haziran–Temmuz döneminde 56 kişinin muhtemelen sıcak nedeniyle hayatını kaybettiği bildirildi. Bu rakamların, gerçekte yaşanan ölümleri önemli ölçüde az gösterdiği düşünülüyor.
Dünya Meteoroloji Örgütü’nden (WMO) Alejandro Saez Reale, “Sıcak sessiz bir katildir; belirtiler hemen fark edilmeyebilir ve özellikle önceden sağlık sorunu olanlarda sonuçlar çok ağır olabilir” uyarısını yapıyor.
En hassas gruplar:
- Bebekler
- Yaşlılar
- Sağlık sorunları olan kişiler
- Açık havada çalışanlar
Ölüm Oranları ve İklim Değişikliği
WMO’ya göre aşırı sıcaklar yılda yaklaşık yarım milyon insanın ölümüne yol açıyor; gerçek sayının ise 30 kat daha fazla olabileceği tahmin ediliyor. İklim değişikliği, sıcak hava dalgalarını daha sık, daha uzun ve daha şiddetli hale getirerek bu riski artırıyor.
Isı Stresini Ölçen İndeksler
- UTCI (Evrensel İklimsel Termal İndeksi) – Sıcaklık, nem, rüzgâr, güneşlenme ve ısıl radyasyonu hesaba katar. 46°C “hissedilen sıcaklık” veya üzeri, aşırı ısı stresi olarak kabul ediliyor.
- Heat Index (ABD) – Sıcaklık ve gölgedeki nem oranına dayalı “hissedilen sıcaklık” değeri verir; sarı (dikkat) ile parlak kırmızı (aşırı tehlike) arasında renk kodlaması yapar.
- Humidex (Kanada) – Sıcaklık ve nemi çaprazlayarak “hissedilen sıcaklık” hesaplar; ayrıca soğuk hava tehlikesi değerlendirmesi de içerir.
Bu veriler, sıcak dalgalarında sadece termometre değerine değil, nem ve diğer çevresel etkenlere de bakmanın hayati önem taşıdığını gösteriyor.
