PFAS nedir ve neden tehlikeli?
PFAS (per- ve polifloroalkil maddeler), su, yağ ve kir geçirmez özelliklerinden ötürü 1940’lı yıllardan bu yana endüstride yaygın olarak kullanılıyor. Ancak bu maddeler doğada çözünmediği için "sonsuz kimyasallar" olarak da adlandırılıyor ve insan sağlığı açısından ciddi riskler taşıyor.

Lausanne Üniversitesi’nde halk sağlığı profesörü Murielle Bochud, RTS'ye yaptığı açıklamada, PFAS maddelerinin büyük kısmının henüz yeterince araştırılmadığını ve bu yüzden de özellikle çocuklar ve hamileler için ihtiyatlı davranılması gerektiğini vurguladı:
“Açık bir sağlık etkisi kanıtlanmamış olsa da potansiyel tehlike göz önünde bulundurulmalı. Koruyucu ilkelere göre hareket edilmesi gerekiyor.”

Tüm plastik oyuncaklar riskli olabilir
Bochud'ya göre plastikten yapılan ya da boyalı, kumaş içerikli her türlü oyuncak PFAS veya hormon sistemini etkileyen kimyasallar (endokrin bozucular) içerebilir. Bu maddelerin vücuda ağız yoluyla, cilt temasıyla ya da solunum yoluyla girebildiği belirtiliyor. Özellikle bebeklik, çocukluk ve ergenlik döneminde ya da anne karnındaki bebekler için bu maddeler daha büyük risk oluşturuyor.

AB’de CE etiketi daha da önem kazanacak
PFAS yasağının 2030’da yürürlüğe girmesiyle birlikte AB’de oyuncaklara verilen CE sertifikasının şartları daha da sıkılaştırılacak. CE etiketi, bir ürünün Avrupa Birliği güvenlik standartlarına uygun olduğunu gösteriyor.
Bochud, ebeveynlere özellikle pelüş oyuncakları kullanmadan önce yıkamalarını, plastik oyuncaklarda ise CE işaretine dikkat etmelerini tavsiye etti.

İsviçre bu adımı takip edecek mi?
AB’nin kararına göre PFAS içeren tüm oyuncaklar yasaklanacak. Ancak, çocukların bu kimyasallarla hiçbir şekilde temas etmediği ürünler muaf tutulacak. İsviçre ise henüz bu yönde bir karar almadı. Ancak uzmanlar, AB ile uyumlu bir düzenlemenin çocuk sağlığı açısından önemli olduğuna dikkat çekiyor.