SVP tarafından sunulan «J’y vis, j’y paie» (Yaşadığım yerde öderim) isimli halk inisiyatifi, vergilendirmenin iş yeri yerine sadece ikamet edilen yerde yapılmasını talep ediyor. Bu değişiklik, Cenevre’nin bugüne dek uyguladığı özel bir vergi modeline son verecek nitelikte.

Mevcut sistemde ne var?

Cenevre’de şu an biri başka bir yerde çalışsa bile vergisinin büyük kısmını iş yerinde, kalanını ise yaşadığı yerde ödüyor. SVP’nin önerisi, bu sistemin diğer İsviçre kantonlarında olduğu gibi yalnızca ikamet yerine dayalı olmasını istiyor. Gerekçe olarak da altyapı hizmetlerinin – örneğin okul, ulaşım, sosyal yardım – çoğunlukla yaşanılan bölgede kullanılması gösteriliyor. Ayrıca demokrasinin temel prensiplerinden biri olan “vergiyi ödediğin yerde söz hakkın olur” ilkesinin böylece güçlendirileceği savunuluyor.

Eleştiriler ne yönde?

Sol partiler ve sendikalar, önerinin yoksul şehirlerden zengin banliyölere doğru bir kaynak kaymasına yol açacağını savunuyor. Özellikle Cenevre gibi büyük şehirlerin sosyal hizmet yükünü taşıdığına dikkat çeken muhalifler, bu şehirlerin milyarlarca franklık kamu hizmeti verdiğini, fakat önerinin kabulü halinde bunun karşılığını alamayacağını ifade ediyor. Tahminlere göre Cenevre kenti yılda 50 milyon frank, Lancy ise 10 milyon frank gelir kaybına uğrayabilirken; zengin bir banliyö olan Cologny 5 milyon frank daha fazla vergi geliri elde edebilir.

Karşı teklif ne öneriyor?

Parlamentoda kıl payı kabul edilen karşı teklif ise vergi sisteminde değişiklik yapılmasını kabul ediyor, ancak bu değişiklik hayata geçmeden önce kanton içinde yeni bir mali dengeleme sistemi kurulmasını şart koşuyor. Böylece büyük şehirlerin gelir kaybı bir ölçüde telafi edilmeye çalışılacak. Ancak sol partiler bu sistemin yoksul-zengin ayrımını tamamen dengeleyemeyeceği gerekçesiyle karşı teklifi de reddediyor.

Sınır ötesi çalışanları etkiler mi?

Görünen o ki, bu değişikliğin Fransa’da yaşayıp Cenevre’de çalışan yüz binlerce sınır ötesi işçiye doğrudan etkisi olmayacak. Cenevre bu kişileri vergilendirmeye devam edecek. Ancak inisiyatife karşı çıkanlar, Fransa’nın bu çifte standardı kabul etmeyebileceğinden ve mevcut vergi anlaşmasının tehlikeye girebileceğinden endişe ediyor.

18 Mayıs'ta Cenevre halkı, sadece bir vergi sistemine değil, kantonun sosyal yapısına ve kaynak adaletine dair de kritik bir karar verecek. Oylama sonucunun, hem şehir merkezleri hem de çevresindeki banliyöler için uzun vadeli etkileri olacağı kesin.