15. yüzyılda Osmanlı padişahı Fatih'in daveti üzerine İstanbul’a gelen İtalyan ressam Gentile Bellini tarafından yapılan eserler, Victoria ve Albert Müzesi ile Ulusal Galeri’de sergileniyor. Bellini’nin 1479-1481 yılları arasında İstanbul’da kaldığı dönemde hazırladığı portre ile bronz madalyon, Orta Çağ’ın en kıymetli sanat eserleri arasında gösteriliyor.
Sanatçı, Fatih'in portresinin yanı sıra dönemin Osmanlı yaşamını yansıtan çeşitli tablolar da üretmişti. Fatih’in emriyle yapılan portre ve madalyon, bugün dünyanın en prestijli koleksiyonlarına ev sahipliği yapan müzelerde yer almakta. Ancak zaman içinde uygulanan koruma çalışmaları ve onarımlar nedeniyle portrede bazı bozulmalar meydana gelmiş durumda.
Portredeki kemerli kapının altında yer alan yazılarda "1480 yılı Kasım ayının 25’i" ifadesi dikkat çekiyor. Kapının diğer tarafında ise Latince "Victor Orbis" yani "Dünyanın Fatihi" ifadesi yer alıyor. Üst köşelerde bulunan üç taç figürünün, Fatih’in fethettiği Roma İmparatorluğu, Trabzon Rum İmparatorluğu ve Konya’nın simgesi olduğu düşünülüyor.
Kapı motifi olarak ise İtalya’daki Aziz Zekeriya Kilisesi’nden esinlenildiği ifade ediliyor. Fatih'in yan profilden çizilmesi, Batı sanatında kişiliği ön plana çıkaran portre geleneğine uygun bir örnek olarak değerlendiriliyor. Burun yapısının belirgin gösterilmesi, bireysel özelliklerin vurgulanması açısından dikkat çekici.
Aynı müzede yer alan madalyonun arka yüzünde de üç taç bulunuyor. Bellini’ye ait olduğu bilinen tek madalyon bu olmakla birlikte, müzede bulunan bir diğer Fatih madalyonu İtalyan sanatçı Constanza de Ferrera’ya ait. Bu eserde Fatih, at üstünde tasvir ediliyor ve muhtemelen padişahın ölümünden sonra satılmak üzere yapılmış.
Bir başka madalyonda ise Bertoldo di Giovanni’nin imzası bulunuyor ve bu eserde at arabası üzerinde genç bir figür yer alıyor. Uzmanlara göre bu figür, Fatih'in askeri başarılarının simgesi olarak yorumlanıyor.
Portre, 1916 yılında İngiliz diplomat Austen Henry Layard’ın vasiyetiyle Ulusal Galeri’ye geçerken, madalyonlar iş insanı ve koleksiyoner George Salting tarafından müzeye bağışlanmış. Layard’ın diplomatik dokunulmazlığını kullanarak birçok eseri özel koleksiyonuna kattığı iddia ediliyor.
