
Nedir Bu Liegenschaftssteuer?
Taşınmaz vergisi anlamına gelen Liegenschaftssteuer, Thurgau’da 1971 yılından beri uygulanıyor. Vergi, ev ya da arsa sahiplerinden her yıl, taşınmazın vergi değeri üzerinden alınıyor. Mevcut oran binde 0.5 (0.5 Promille) ile İsviçre genelinde en düşük oranlardan biri. Kanton yönetiminin açıkladığı verilere göre, bu vergi 2024 yılında kanton bütçesine 15.5 milyon frank, belediyelere ise 20.5 milyon frank katkı sağladı.
Vergi her ne kadar düşük görünse de, taşınmaz sahipleri yılda ortalama 300 ila 500 frank arasında ödeme yapıyor.
Oylama Neden Gündeme Geldi?
Thurgau Kantonu Parlamentosu (Grosser Rat), Liegenschaftssteuer’in kaldırılmasına karar verdi. Ancak bu karar, özellikle sol-yeşil partiler tarafından referanduma taşındı. Bu nedenle karar artık seçmenlerin onayına sunulmuş durumda.
Verginin Kaldırılmasını Savunanlar Ne Diyor?
Verginin kaldırılmasını isteyenler şu argümanları öne sürüyor:
- Çifte Vergilendirme: Taşınmazlar zaten mal varlığı (Vermögen) olarak değerlendirilip ayrı bir vergiye tabi. Bu nedenle bir de taşınmaz vergisi alınması adil değil.
- Eşitsizlik: Bu vergi sadece taşınmaz sahiplerinden alınıyor. Ancak devlet hizmetlerinden tüm toplum faydalanıyor.
- Gelire Duyarsız: Vergi ödeme gücü dikkate alınmadan sabit oranda alınıyor.
- Borçlar Göz Ardı Ediliyor: Hypothek (ipotek) borçları vergiden düşülemiyor.
SVP’li milletvekili Mathias Tschanen, “Aynı mal varlığından iki kez vergi alınması adil değil,” diyerek değişikliğe destek veriyor.
Karşı Olanlar Ne Diyor?
Liegenschaftssteuer’in korunmasını isteyenler ise şu noktaları vurguluyor:
- Vergi düşük oranlı ve çoğu mülk sahibi için maddi açıdan yönetilebilir.
- Kantonun bütçesi zor durumda, bu gelir kaybı büyük açık yaratabilir.
- Dışarıdan gelen gelir önemli: Thurgau’da yaşamasalar da taşınmazı olan kişi ve şirketlerden vergi alınıyor. Bu vergi kaldırılırsa, kayıp başka vergilerle telafi edilebilir.
- Toplumsal Sorumluluk: SP’li milletvekili Felix Meier, “Toplumdan fayda sağlayan herkes, gücüne göre katkı yapmalı,” diyor.
Oylama Sonucu Ne Zaman Uygulanacak?
Olası bir kabul durumunda bile verginin kaldırılması hemen gerçekleşmeyecek. Thurgau’nun finansal durumu nedeniyle, uygulamanın 1 Ocak 2029 itibarıyla yürürlüğe girmesi planlanıyor.
İsviçre’de Durum Ne?
Thurgau dışında 10 İsviçre kantonu daha Liegenschaftssteuer uyguluyor. Bunlar: Bern, Freiburg, Appenzell Innerrhoden, St. Gallen, Graubünden, Tessin, Vaud (Waadt), Neuenburg, Cenevre ve Jura.
Taşınmaz vergisi üzerine yapılacak bu oylama, Thurgau seçmenlerinin vergi adaleti, kamu hizmetlerinin finansmanı ve mülk sahipliğine dair görüşlerini ortaya koyacak. Seçimin sonucu sadece mülk sahiplerini değil, tüm kanton sakinlerini yakından ilgilendiriyor; çünkü vergi kaldırılırsa oluşacak bütçe açığı farklı yollarla kapatılmak zorunda kalınabilir.