Turgut

İsviçre’de kadın ve erkeklerin eşitliği 1981’den beri anayasal güvence altında. Ancak dul maaşı, askerlik yükümlülüğü veya emeklilik yaşı gibi konularda yasal farklar onlarca yıl devam etti. Bu farklılıklar artık adım adım ortadan kalkıyor. Süreçte mahkemelerin rolü büyük oldu.

Eşitlik adımı parlamentoya taşındı

<h3>Dul maaşında eşitleme geliyor</h3>Bugüne kadar İsviçre’de dul kadınlar ömür boyu maaş alabilirken, dul erkeklere yalnızca en küçük çocuğun reşit olmasına kadar maaş ödeniyordu. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), bu ayrımı 2022’de İsviçre’ye karşı bir ihlal olarak kayda geçti. Bunun üzerine Federal Hükümet bir reform hazırladı ve şu anda parlamentoda görüşülen tasarıya göre dul kadınların maaşı erkeklerle aynı kurallara bağlanacak.<h3>Federal Mahkeme’nin yaklaşımı</h3>Federal Mahkeme uzun süredir şu ilkeyi benimsiyor: Kadın ve erkek kanunen eşit muamele görmelidir. Sadece biyolojik farklılıklar (örneğin hamilelik, doğum veya emzirme) durumunda ayrım yapılabileceği kabul ediliyor. Ancak askerlik hizmeti gibi konularda geçmişte daha esnek davranan mahkeme, artık farklı bir yaklaşım sergiliyor.<h3>Askerlik yükümlülüğü tartışması</h3>Uzun yıllar sadece erkeklerin zorunlu askerlik yapması meşru kabul edilmişti. Oysa bazı ülkelerde kadınlar da askere alınabiliyor. Bugün ise Federal Mahkeme, bu eşitsizliği değiştirme yetkisinin parlamentoya ait olduğunu vurguluyor. Konu, AİHM’de devam eden bir dava ile yeniden gündeme gelebilir.<h3>Siyasetin sorumluluğu</h3>Federal Mahkeme, açıkça eşitsiz görülen durumlarda bile yasaları uygulamak zorunda. Bu nedenle değişim çoğu zaman Strazburg’daki AİHM kararlarından sonra gerçekleşiyor. Dul maaşı reformu ya da geçmişte yalnızca kadınlara tanınan çift soyadı hakkının eşitlenmesi buna örnek.

İsviçre’de eşitlik süreci hızlanıyor: Dul maaşı ve askerlikte değişiklik yolda

İsviçre’de 2025 yılında bugüne kadar hiç olmadığı kadar çok miras bırakıldı. Lozan Üniversitesi’nin tahminine göre, toplam mirasın değeri 100 milyar İsviçre Frangı seviyesine ulaştı. Bu, ülke ekonomisinin yaklaşık yüzde 12’sine denk geliyor.

İsviçre’de miras patlaması

30 yıl öncesine kıyasla miras miktarı beş katına çıkmış durumda ve yıllık yüzde 3 ila 4 oranında büyüyor.<h3>Ortalama miras 1,4 milyon İsviçre Frangı</h3>Vermögenszentrum (VZ) tarafından 3000’den fazla kişi ve 1600’den fazla orta sınıf hanenin miras vakaları incelendi. Analize göre mirasların medyan değeri 1,4 milyon İsviçre Frangı. Yani mirasçıların yarısı bu miktardan daha fazlasını, yarısı ise daha azını aldı. Farklılıklar çok büyük: Bazı haneler 829 bin İsviçre Frangı’nın altında miras bırakırken, diğerleri 2,4 milyonun üzerinde aktardı.<h3>Emlak mirasın en önemli parçası</h3>Yüksek mirasların en büyük nedeni, içinde emlak varlıklarının bulunması. Çoğu hanede bir ev, apartman dairesi, yazlık veya arsa devredildi. İncelenen vakaların yalnızca yüzde 16’sında hiç emlak bulunmadı. Gayrimenkul piyasasındaki fiyat artışları, mirasların her yıl büyümesinin en önemli nedeni olarak öne çıkıyor.<h3>Hayattayken de miras aktarılıyor</h3>Analiz ayrıca, ortalama 140 bin İsviçre Frangı’nın hayattayken çocuklara veya yakınlara aktarıldığını gösterdi. Çeyrek oranında hane ise 400 bin İsviçre Frangı’nı aşan miktarları önceden devretti. Ancak bu genellikle 70 yaşından sonra gerçekleşiyor. VZ’den Renato Sauter’e göre bunun iki sebebi var: Birçok kişi kendisi de ancak 60–70 yaşında miras aldığı için geç devretmeye başlıyor. Ayrıca emeklilikte toplu ödeme alanlar, paranın hepsine ihtiyaç duymadıklarını fark edince çocuklarına aktarabiliyor.<h3>Kimler faydalanıyor?</h3>Mirasların çoğu eşlere ve çocuklara gidiyor. Böylece servet aile içinde kalıyor. Çocuğu olmayan kişilerin ise neredeyse beşte biri, miraslarını hayır kurumlarına bırakıyor. Çocuklu hanelerde bu oran yalnızca yüzde 1.

Çocuk sahibi olmayanların mirası çoğunlukla hayır kurumlarına gidiyor

İsviçre’de göç ve nüfus artışı üzerine tartışmalar giderek yoğunlaşıyor. Ekonomik açıdan son yirmi yılda ülke önemli bir büyüme kaydetti: Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) toplamda yüzde 48,9, kişi başına ise yüzde 23,3 arttı. 

Göç azalırsa İsviçre’yi neler bekliyor?

Ancak bu büyümeden herkes eşit şekilde faydalanmadı. Ev sahibi olanlar değer artışıyla kazanç sağlarken, kiracıların konut bulmakta zorlandığı ve artan yoğunluktan özellikle ulaşımda şikâyetçi olduğu görülüyor.Eleştirmenler, nüfus artışının büyümeyi kendi kendine beslediğini savunuyor: Daha fazla insanın gelmesi, daha fazla ev, hastane ve yol ihtiyacını doğuruyor. Öte yandan, İsviçre İstatistik Kurumu’nun (BFS) verileri, göçün yalnızca sayısal artış getirmediğini, üretkenliği de artırdığını ortaya koyuyor. Son 20 yılda işgücü verimliliği yüzde 20’nin üzerinde artış gösterdi. Bu dönemde daha fazla kişi işgücüne katıldı, ancak ortalama çalışma saatleri düştü. Ayrıca yarı zamanlı çalışma tercihleri ve iş ile yaşam arasındaki dengeyi gözeten yeni yaklaşımlar, refahın farklı biçimlerde değerlendirildiğini gösteriyor.<h3>Eksilen iş gücü riski</h3>Göçün azalması durumunda İsviçre’nin ciddi sorunlarla karşılaşacağına dikkat çekiliyor. Özellikle yaşlanan nüfus nedeniyle sağlık ve bakım sektöründe büyük açıklar oluşabileceği öngörülüyor. Aynı zamanda, göçün azalması devletin vergi gelirlerini düşürecek ve emeklilik fonları, sosyal yardımlar ya da iklim politikaları için ayrılabilecek bütçeyi daraltacak.İsviçre, uluslararası ölçekte zaten yüksek bir istihdam oranına sahip. Kadınların artan işgücüne katılımı olumlu bir etki yaratsa da, giderek daha fazla erkek çalışma sürelerini azaltıyor. Uzmanlara göre, emeklilik yaşının yükseltilmesi gibi yapısal adımlar da şu anda toplumda karşılık bulmuyor. Yeni kuşaklar iş-yaşam dengesi ile serbest zamanın değerini daha fazla önemsiyor. Bu nedenle göçün yerini yerli işgücünün daha uzun veya daha çok çalışmasıyla doldurmak, pratikte mümkün görünmüyor.

İsviçre’de göç tartışması: Ekonomik büyüme mi, yaşam kalitesi kaybı mı?

İsviçre’de gıda sektöründe fiyatların, maliyetlerin ve kâr marjlarının daha şeffaf hale getirilmesine yönelik önemli bir adım atıldı. 

Piyasa gözlemevi

Eyaletler Konseyi (Conseil des États), Perşembe günü yapılan oylamada 21’e karşı 18 oyla bu yönde hazırlanan bir parlamento girişimini kabul etti. Teklif, şimdi detaylı yasa tasarısı hazırlanması için komisyona gönderildi.Girişim, “Le Temps” ve “Heidi.news” tarafından yayımlanan ve Migros ile Coop gibi büyük perakendecilerin süt ürünlerindeki yüksek kâr marjlarını ortaya koyan araştırmaların ardından gündeme geldi. Tasarı, Tarım Yasası’nda oluşturulması planlanan bir piyasa gözlemevi aracılığıyla gıda tedarik zincirinde fiyat oluşumunun daha şeffaf hale getirilmesini öngörüyor.Yeşiller Partisi’nden eski milletvekili Isabelle Pasquier-Eichenberger ve meslektaşı Sophie Michaud Gigon tarafından desteklenen metinde, üreticilerin yıllardır artan baskı altında olduğuna dikkat çekildi. 1990’dan bu yana tarım ürünlerinin üretici fiyat endeksi %25 gerilerken, Avrupa ve küresel piyasa rekabeti ile gümrük vergilerindeki düşüş üreticilerin gelirlerini daha da sıkıştırdı. Buna karşın, tüketicilerin ödediği fiyatlar artmaya devam ediyor; çiftçilere ödenen bedel ise sabit kalıyor veya düşüyor.Komisyon, fiyat oluşumunun izlenmesinin geliştirilmesi ve katma değerin adil bir şekilde paylaşılmasının önemini kabul etti. Ancak bazı üyeler, bu konuların “Tarım Politikası 2030+” çerçevesinde ele alınması gerektiğini savundu.Merkez Partisi’nden Peter Hegglin, girişimin hedeflerini överse de bazı çekincelerini dile getirdi. Metinde yer alan taleplerin fazla ayrıntılı olduğunu belirten Hegglin, parlamentonun yalnızca genel çerçeveyi belirlemesi gerektiğini söyledi. Ayrıca, fiyat ve kâr marjlarının tüm aşamalarda açıklanmasının bazı şirketleri ticari sırlarını ifşa etmeye zorlayabileceğini ve ağır bir idari yük getirebileceğini vurguladı.

Gıda sektöründe fiyat şeffaflığına doğru adım

İsviçre ordusu, ABD ile askeri alanda iş birliğini güçlendirme kararı aldı.

Askeri işbirliği

İsviçre Genelkurmay Başkanı Thomas Süssli, 15 Eylül’de Colorado Ulusal Muhafızları Komutanı Tümgeneral Laura Clellan ile bir “niyet beyanı” imzalayarak iki ülke arasında askeri eğitim alanında yeni bir ortaklığın temellerini attı.Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, bu iş birliğinin amacının “İsviçre ordusunun uluslararası iş birliği sayesinde gelişmesini ve savunma kapasitesini artırmasını sağlamak” olduğu vurgulandı. Bakanlık ayrıca, bu ortaklığın sadece askeri düzeyde kalmayıp, ABD ile bağları güçlendireceğini ve ikili ilişkileri daha da pekiştireceğini belirtti.Yeni iş birliği çerçevesinde siber güvenlik, uzay, kritik altyapıların korunması ve lojistik gibi stratejik alanlarda ortak çalışmalar yürütülecek.<h4>Tarafsızlık ilkesine aykırı değil</h4>Savunma Bakanlığı, ABD ile imzalanan bu anlaşmanın İsviçre’nin tarafsızlık ilkesine aykırı olmadığının da altını çizdi. Açıklamada, “Bu iş birliği, İsviçre ordusunun yetkinliklerini geliştirmesini sağlarken herhangi bir yükümlülük veya bağımlılık yaratmaz” ifadeleri yer aldı.İki ordunun da milis sistemiyle örgütlenmiş olması, ortak çalışmaları kolaylaştıran önemli bir nokta olarak gösteriliyor. Ayrıca Colorado’nun coğrafi yapısının İsviçre Alpleri’ne benzer olması da iş birliğini daha anlamlı kılıyor.Ortak faaliyetler kapsamında dağ birliklerinin eğitimi, afet durumlarında yardım konusunda bilgi alışverişi ve zor arazi koşullarında lojistik taşımacılık organizasyonu gibi konular öne çıkıyor.Bu yeni ortaklık, İsviçre ordusunun modern savaş alanındaki kabiliyetlerini artırmayı hedeflerken, ülkenin askeri tarafsızlığını koruma politikasını da sürdürmesini sağlıyor.

İsviçre ordusu, ABD Ulusal Muhafızları ile iş birliğine gidiyor

İsviçre Ulusal Konseyi, göçü sıkı biçimde sınırlamayı hedefleyen sağ popülist İsviçre Halk Partisi’nin (SVP/UDC) “10 Milyonluk İsviçre’ye Hayır” adlı halk inisiyatifini uzun süren tartışmaların ardından reddetti. 

SVP, çoğunluğu ikna edemedi

Oylamada yalnızca SVP öneriye destek verirken, Merkez Partisi’nin karşı teklif çağrısı da çoğunluğu ikna edemedi.<h4>Nüfus 2050’ye kadar 10 milyonu geçmesin çağrısı</h4>İnisiyatif, İsviçre’nin sürekli ikamet eden nüfusunun 2050 yılına kadar 10 milyonu aşmamasını talep ediyor. Nüfus 9,5 milyonu geçtiği anda Federal Konsey ve Parlamento’nun göçü sınırlayıcı önlemler alması öngörülüyor.Taslak, geçici olarak kabul edilen kişilerin artık oturma veya yerleşim izni, İsviçre vatandaşlığı ya da kalıcı ikamet hakkı elde edememesini öngörüyor. Bu önlemler yetersiz kalırsa, İsviçre’nin Avrupa Birliği ile serbest dolaşım anlaşması da dahil olmak üzere uluslararası anlaşmaları feshetmesi gerektiği belirtiliyor.SVP, İsviçre nüfusunun son 25 yılda yaklaşık iki milyon arttığını hatırlatarak ülkenin altyapısının artık sınırlarına ulaştığını savundu.<h4>“Diplomatik ve ekonomik intihar olur”</h4>İnisiyatife karşı çıkan partiler ise İsviçre ekonomisinin göçe ihtiyaç duyduğunu vurguladı. Sağlık sektöründeki personel açığının göç olmadan daha da büyüyeceğini belirten milletvekilleri, hastanelerde çalışanların üçte birinin, yaşlı bakımevlerinde ise yaklaşık yarısının yabancı kökenli olduğunu hatırlattı.PLR’den Peter Schilliger, genç göçmenlerin AHV emeklilik sisteminin finansmanı açısından da hayati önem taşıdığını söyledi.Merkez Partisi’nden Benjamin Roduit ise inisiyatifin kabul edilmesinin, AB ile yapılan ikili anlaşmaların feshedilmesine yol açabileceğini vurgulayarak, bunun “diplomatik ve ekonomik intihar” anlamına geleceğini ifade etti. Yeşiller’den Raphaël Mahaïm de böyle bir senaryonun “programlanmış bir kaos” yaratacağını söyledi.Sonuç olarak Ulusal Konsey, SVP’nin nüfus artışını 10 milyonla sınırlama girişimini reddederek, İsviçre’nin göç politikasında radikal değişikliklere gitmeyeceğini açıkça ortaya koydu.

Ulusal Konsey, “10 Milyonluk İsviçre’ye Hayır” inisiyatifini reddetti

İsviçre Parlamentosu’nda uzun süredir devam eden isim hakkı (Namensrecht) tartışmalarında yeni bir aşamaya geçildi. Hem Ulusal Konsey hem de Eyaletler Konseyi evli çiftlerin veya kayıtlı partnerlerin yeniden çifte soyadı kullanabilmelerine onay verdi. 

2017’den beri tartışılıyordu...

Buna göre, örneğin Dubois-Huber veya Huber Dubois şeklinde iki soyadının birlikte kullanılması mümkün olacak. Ancak birden fazla soyadının üst üste eklenmesine izin verilmeyecek.Ständerat’taki tartışmalarda ise tasarıya ek sınırlamalar getirildi. Yeni düzenlemeye göre çiftler yalnızca kendi bekârlık soyadlarını kullanabilecek. Bu durum, boşanmış veya dul kişilerin önceki evliliklerinden gelen soyadlarını yeni bir evlilikte devam ettirmelerini imkânsız kılıyor.<h3>Tartışmalar ve Çekişme</h3>Valaisli (Walliser) merkez sağ Ständerat Beat Rieder, ismin kişisel kimliğin ve biyografinin bir yansıması olduğunu vurgulayarak çocuklara da bu kimlik üzerinden bir soyadının aktarılabilmesi gerektiğini savundu. Ona göre isim, yalnızca bireysel değil, toplumsal aidiyetin de bir göstergesi. Bu görüş parlamentoda kabul gördü.Ancak Federal Adalet Bakanı Beat Jans ile bazı parlamenterler bu kısıtlamaya karşı çıktı. Jans, yalnızca bekârlık soyadlarının kullanılmasının özellikle kadınlar açısından eşitlik ilkesine aykırı olduğunu belirtti:“Bu düzenleme kadınların dezavantajına yol açıyor. Oysa bu reformun asıl amacı eşitliği sağlamaktı.”Buna rağmen karşıt görüşler Ständerat’ta destek bulamadı.<h3>Süreç Nasıl İlerleyecek?</h3>Yeni değişiklikler yeniden Ulusal Konsey’e gönderilecek. Böylece çifte soyadı hakkı onaylanmış olacak, fakat yalnızca kişilerin kendi bekârlık soyadlarıyla sınırlı kalacak. Ayrıca çiftler, evlilikte ortak bir aile soyadı seçme hakkına sahip olacaklar.Adalet Bakanı Jans’ın sözleri ise parlamentodaki tartışmaların karmaşık yapısını özetler nitelikteydi:“İsviçre’nin isim hukuku bir kez daha itibarını kanıtladı: karmaşık ve anlaşılması güç.”2017’den beri süregelen bu tartışmaların önümüzdeki aylarda da parlamentonun gündemini meşgul etmesi bekleniyor.

Parlamentoda soyadı düzeni: Çifte isim mümkün, ama sınırlı

İsviçre’de seçmenler, Federal Parlamento’nun kabul ettiği Bireysel Vergilendirme Yasası hakkında sandığa gidecek. Bunun nedeni, sekizinci kantonun da Kanton Referandumu için karar alması oldu.

Sekiz kanton referandum kararı aldı

Son olarak Aargau Kantonu, 71’e karşı 59 oyla referandum başlatma yönünde karar verdi. Böylece St. Gallen, Thurgau, Schwyz, Obwalden, her iki Appenzell kantonu ve Wallis’in ardından sekizinci kanton da sürece katıldı. Önümüzdeki günlerde Uri ve Nidwalden kantonlarının da aynı yönde karar vermesi bekleniyor.<h3>Heiratsstrafe’nin Sonu mu Geliyor?</h3>Bireysel vergilendirme ile uzun süredir tartışılan “Heiratsstrafe” (evlilik cezası) kaldırılacak. Mevcut sistemde evli çiftler, bazı durumlarda bekar çiftlere göre daha yüksek vergi ödüyor. Yeni düzenleme ile her birey, medeni durumu ne olursa olsun, ayrı bir vergi beyannamesi doldurup verecek. Bu, İsviçre’nin vergi sisteminde köklü bir değişiklik anlamına geliyor.Referandumu destekleyenler arasında SVP, Mitte, EVP ve EDU partileri bulunurken; SP, FDP, Yeşiller ve GLP yasadan yana tavır aldı. Temmuz ayında ise farklı partilerden temsilcilerin yer aldığı bir komite de federal yasaya karşı referandum başlatmıştı.<h3>Tarihsel Önemi</h3>Kanton referandumu İsviçre’de son derece nadir kullanılan bir araç. En az sekiz kantonun aynı kararı almasıyla, bir federal yasa zorunlu olarak halkoyuna sunuluyor. İsviçre tarihinde bugüne kadar sadece bir kez, 2003 yılında kanton referandumu gerçekleşmişti. O dönemde on bir kanton, federal hükümetin vergi paketine karşı çıkmış; 2004’te yapılan halk oylamasında yasa %65,9 oranında reddedilmişti.Şimdi gözler, 9 Ekim’de dolacak referandum süresine ve ardından yapılacak halk oylamasına çevrilmiş durumda.

Bireysel vergilendirme İsviçre’de halkın kararına sunulacak

İsviçre’de yaşanan doktor açığını kapatmak amacıyla Zürih Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde büyük bir kapasite artışına gidiliyor. Bugün yıllık 430 olan öğrenci kontenjanı 2030’dan itibaren 700’e çıkarılacak. 

Doktor açığını kapatmak için büyük adım

Bu kapsamda Kanton Zürih, 2036 yılına kadar kademeli şekilde yapılacak genişleme için yaklaşık yarım milyar İsviçre Frangı yatırım yapacak.Zürih Kantonu Eğitim Direktörü Silvia Steiner, düzenlenen basın toplantısında şunları söyledi: “Dünyanın en iyi sağlık sistemlerinden birine sahibiz, ancak ülkede yetişmiş doktor sayısı yetersiz. Bu açığı bugüne kadar yabancı ülkelerden gelen hekimlerle kapattık. Artık daha fazla doktoru İsviçre’de yetiştirmek istiyoruz.”<h3>Doktor Açığına Karşı Önlem</h3>Bugün İsviçre’de görev yapan doktorların yaklaşık yüzde 40’ı (iki kişiden biri) yurtdışında eğitim görmüş hekimlerden oluşuyor. Yapılan araştırmalara göre, 2040 yılına kadar 5.500 ile 8.700 arasında doktor açığı ortaya çıkabilir. Zürih’teki kapasite artışı, bu açığın kapatılmasına önemli katkı sağlayacak.<h3>Yeni Müfredat ve Altyapı</h3>Artan öğrenci sayısı, mevcut eğitim altyapısının yeniden şekillendirilmesini zorunlu kılıyor. Yaklaşık 24.000 metrekarelik ek eğitim alanı inşa edilecek, 10 yeni profesörlük ve 140 tam zamanlı kadro açılacak. Ayrıca tıp eğitimi daha uygulamalı, dijital ve teknolojik altyapıya sahip hale getirilecek. Özellikle aile hekimliği ve psikiyatri gibi alanlarda eksikliklerin giderilmesi hedefleniyor.İlk genişletilmiş kontenjanla eğitim görecek öğrenciler, 2030 yılında üniversiteye başlayacak.

Zürih Üniversitesi Tıp Fakültesi yatırımla büyüyor

Avrupa’da giderek daha fazla ülke Filistin’i bağımsız devlet olarak tanırken, İsviçre Dışişleri Bakanlığı’nın (EDA) bu konudaki hukuki görüşünü içeren raporu kamuoyuyla paylaşmaması tartışmalara yol açtı. 

İki Devletli Çözüm Tartışması

Haziran ayında tamamlanan rapor, “uluslararası ilişkilerde risk oluşturabileceği” ve “Federal Konsey’in özgür iradesini korumak gerektiği” gerekçesiyle gizli tutuluyor.<h3>Gizlenen rapor ve gerekçeler</h3>İsviçre Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis’in talimatıyla hazırlanan rapor, Filistin’in olası devlet olarak tanınmasının hukuki boyutlarını inceliyor. Ancak belge, 10 Haziran’dan bu yana gizli tutuluyor. Bakanlık, raporun açıklanmasının İsviçre’nin dış ilişkilerini zedeleyebileceğini ve Federal Konsey’in karar alma sürecini baskı altına sokabileceğini savunuyor.Eleştiriler ise bu gerekçelerin gerçekte ABD Başkanı Donald Trump’ı kızdırmama kaygısından kaynaklandığını öne sürüyor. Trump, geçtiğimiz haftalarda Kanada’nın Filistin’i tanıması durumunda iki ülke arasındaki ticaret anlaşmasının zora gireceğini söylemişti.<h3>Avrupa ülkeleri tanıyor, İsviçre beklemede</h3>Bugüne kadar yaklaşık 150 ülke Filistin’i devlet olarak tanıdı. Son olarak Portekiz, İngiltere ve Fransa da tanıma sürecine gireceklerini duyurdu. İsviçre ise resmi olarak tarafsız kalmayı tercih ediyor. Federal Konsey, bugüne kadar yalnızca her iki tarafın saldırılarını kınamakla yetindi.Ancak EDA içindeki diplomatik değerlendirmelerde, İsviçre’nin belirli şartların oluşması halinde Filistin’i tanıyabileceği belirtiliyor. Orta Doğu ve Kuzey Afrika EDA Bölüm Başkanı Monika Schmutz Kirgöz, Temmuz ayında Birleşmiş Milletler’de yaptığı konuşmada, tanımanın yalnızca “kalıcı barışa götüren iki devletli çözüm perspektifi içinde” mümkün olabileceğini vurgulamıştı.<h3>İçeride farklı sesler</h3>İsviçre Parlamentosu’nun küçük meclisi olan Ständerat, geçtiğimiz haftalarda Cenevre Kantonunun “Filistin’i devlet olarak tanıma” girişimini 27’ye karşı 17 oyla reddetmişti. Bununla birlikte, Filistin’in resmi olarak tanınması kararının yalnızca Federal Konsey’in yetkisinde olduğu biliniyor.

İsviçre Dışişleri Bakanlığı Filistin Raporunu Gizliyor

İsviçre’de zorunlu sağlık sigortası primleri 2026 yılında bir kez daha yükseliyor. Federal Hükümet bugün yeni prim oranlarını açıklayacak. İlk veriler, artışın ortalama yüzde 4 ila 5 arasında olacağını gösteriyor. 

Yüzde 5’e varan artış bekleniyor

Böylece son yıllarda üst üste gelen yüksek zamların ardından primlerdeki yükseliş hızı yavaşlasa da, artış trendi durdurulamıyor.Geçtiğimiz yıllarda primler art arda rekor seviyelere ulaşmıştı: 2023’te yüzde 6,6, 2024’te yüzde 8,7 ve 2025’te yüzde 6 oranında artış kaydedildi. Bu tablo, birçok hane için sağlık sigortası ödemelerinin aylık bütçede en büyük yüklerden biri haline gelmesine yol açıyor.<h3>Kantona göre büyük farklar</h3>Federal Sağlık Dairesi (BAG) verilerine göre primler kantonlar arasında büyük farklılıklar gösteriyor. 2023 yılında en yüksek primler aylık ortalama 500 Frank ile Cenevre’de ödenirken, en düşük primler Appenzell Innerrhoden’de kaydedildi. Kent kantonlarında sağlık hizmetlerinin daha yoğun kullanılması, primlerin yüksek olmasında önemli rol oynuyor.<h3>Neden sürekli artıyor?</h3>Sağlık hizmetlerine yönelik talep her geçen yıl artıyor. Özellikle yaşlanan nüfus, sağlık sistemine daha fazla yük getiriyor. Ayrıca, zorunlu sağlık sigortasının kapsadığı hizmetlerin giderek genişlemesi ve yeni tedavi yöntemlerinin sisteme dahil edilmesi maliyetleri yükseltiyor. Örneğin, 2022’de psikoterapi hizmetlerinin farklı bir şekilde faturalandırılmaya başlanması maliyetleri artırdı. Güncel tartışmalarda yer alan kilo verme ilaçlarının teminat kapsamına alınması da benzer şekilde yeni yükler getirebilir.<h3>Çözüm: Kasa değişikliği</h3>BAG’nin çevrimiçi Priminfo hesaplayıcısı ve çeşitli özel karşılaştırma platformları, sigortalıların tasarruf edebilmesi için alternatif sigorta modellerini ve farklı sağlık kasalarını karşılaştırmalarına imkân tanıyor. Uzmanlar, her yıl prim artışları karşısında sigorta kasasını gözden geçirmenin önemli olduğunu vurguluyor.

İsviçre’de sağlık sigortası primleri 2026’da yine artıyor

İsviçre’de son günlerde dolandırıcılar, kendilerini “kiralık katil” olarak tanıtan e-postalarla insanları hedef alıyor. Söz konusu sahte tehdit mesajlarında, “Adam X” isimli sözde bir tetikçinin, alıcıyı öldürmek için para aldığını ancak ek bir ödeme karşılığında bu cinayetten vazgeçebileceği iddia ediliyor.

Korku yaratıp para koparmak amaçlanıyor

SRF’nin Espresso programına ulaşan e-postalarda, kurbanların paniğe kapılarak hızlı bir ödeme yapmaları hedefleniyor. İsviçre Federal Siber Güvenlik Dairesi (BACS) ise açıkça uyarıyor:“Amaç, kişileri korkutmak ve aceleyle ödeme yapmaya zorlamak. Bu mesajlar tamamen aldatmacadır.”Zürih Kanton Polisi’ne bağlı Cybercrimepolice birimi de yöntemin, daha önceki “sextortion” (sözde seks videoları ile şantaj) dolandırıcılıklarının bir türevi olduğunu, tamamen bir blöf niteliği taşıdığını vurguluyor.<h3>Polis: “Kesinlikle ödeme yapmayın”</h3>Uzmanlar, bu tür e-postalara kesinlikle yanıt verilmemesi ve hiçbir şekilde para gönderilmemesi gerektiğini belirtiyor. Daha önce de benzer uyarılar yapılmış, ancak son haftalarda yeni bir dalga başladığı tespit edilmiş durumda.BACS’in açıklamasında şu ifadeler yer aldı: “Bu tehditleri dikkate almayın, tamamen bir aldatmacadır.”<h3>Olay nereye bildirilmeli?</h3>Mağdurlar, cybercrimepolice.ch adresinden hem detaylı bilgi alabiliyor hem de kendi durumlarını yetkililere bildirebiliyor. Eğer ödeme yapılmışsa, polis şu adımı öneriyor:“Önceden telefonla randevu alarak en yakın kanton polis merkezine gidin ve resmi şikâyette bulunun.”

İnternette Yeni Dolandırıcılık Yöntemi: Sahte Suikastçi Tehdidi

İsviçre Ulusal Meclisi, nüfusun 2050 yılına kadar 10 milyonu geçmesini önlemeyi hedefleyen SVP’nin (İsviçre Halk Partisi) «10 Milyonluk İsviçre Olmasın» başlıklı halk inisiyatifini tartışıyor. Öneri, nüfus 9,5 milyona ulaştığında hükümetin göçü sınırlayıcı önlemler almasını zorunlu kılıyor.

Göç kaynaklı büyüme tartışılıyor

<h3>İsviçre nüfusu hızla artıyor</h3>Resmî istatistiklere göre, 2024 yılında İsviçre’nin sürekli ikamet eden nüfusu 9 milyon sınırını aştı. Federal İstatistik Dairesi’nin (BFS) projeksiyonlarına göre, mevcut eğilimler devam ederse ülke nüfusu 2040 yılında 10 milyonu geçecek. Bu da inisiyatifin öngördüğü kritik 9,5 milyonluk sınırın önümüzdeki beş ila altı yıl içinde aşılması anlamına geliyor.<h3>Büyümenin ana nedeni: Göç</h3>Zürcher Kantonalbank’ın analizine göre, İsviçre’deki nüfus artışının %90’ı göç kaynaklı. Özellikle Avrupa Birliği ve EFTA ülkelerinden gelen göçmenler, işgücü ihtiyacını karşılamak üzere İsviçre’ye yerleşiyor.Buna karşılık, 2011–2023 yılları arasında ülkeye yaklaşık 300 bin kişi sığınmacı statüsüyle giriş yaptı. Bunların içinde, Rusya ile savaş nedeniyle geçici koruma statüsü S alan Ukraynalılar da bulunuyor. Ancak bu gruptaki kişilerin %43’ü ülkeyi terk etti. Dolayısıyla İsviçre’de uzun süre kalan göçmenlerin büyük çoğunluğu çalışma amacıyla gelenlerden oluşuyor.<h3>Ekonomi açısından farklı görüşler</h3>Bazı ekonomistler, yüksek göç oranının iş gücü açığını kapatması ve ekonomiyi desteklemesi nedeniyle olumlu bir etki yarattığını savunuyor. Ancak SVP ve destekçileri, bu büyümenin altyapı, konut piyasası ve sosyal güvenlik sistemi üzerinde aşırı baskı yarattığını öne sürerek sınırlandırılması gerektiğini iddia ediyor.

«İsviçre 10 Milyon Olmasın» inisiyatifi meclis gündeminde

17–20 Eylül tarihleri arasında düzenlenen şampiyonada, 92 farklı meslekte 1000’den fazla genç yarışmacı hünerlerini sergiledi. Kaplamadan marangozluğa kadar uzanan meslek yelpazesi, ziyaretçilere hem çeşitlilik hem de yüksek standartta bir vitrin sundu.

Bern madalya rekoru kırdı

İsviçre’nin en büyük mesleki yarışması Swiss Skills 2025, genç yeteneklerin kıyasıya mücadelesine sahne oldu.&nbsp;<h3>Bern Madalya Rekortmeni Oldu</h3>Şampiyonada en başarılı kanton Bern oldu. Bernli gençler 66 madalya kazanarak zirveye yerleşti. Onu 34 madalya ile St. Gallen ve 28 madalya ile Zürih izledi. Katılımcı sayısına oranla bakıldığında ise küçük kantonlar Glarus ve Nidwalden öne çıktı.<h3>İlkler ve Gelenekler</h3>Bu yıl yarışmaya ilk kez drogistlik (eczane ve doğal ürünler alanı) mesleği dahil edildi. 12 katılımcı arasında Solothurn kantonundan Andrea Zihlmann altın madalyayı kazandı. Öte yandan mimarlık ve inşaatın temel mesleklerinden olan duvarcılık, köklü geleneğini sürdürdü. St. Gallen’den Robin Hollenstein, bu alanda birincilik elde etti.<h3>Uluslararası Başarıya Açılan Kapı</h3>Swiss Skills yalnızca ulusal bir yarışma değil; aynı zamanda genç yeteneklere uluslararası şampiyonalara katılma fırsatı da sunuyor. İsviçre, kısa süre önce düzenlenen Avrupa Mesleki Şampiyonaları’nda 11 madalya kazanarak Avrupa’nın en başarılı ülkesi olmuştu.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/beeb0ec678733af57cb312206.jpg" width="1024" height="576"></figure><h3>Parmelin’den Tebrik</h3>Eğitim Bakanı Guy Parmelin, tüm kazananları kutlayarak, “Başarınızla gurur duyabilirsiniz” mesajını paylaştı.

Swiss Skills 2025: 92 farklı meslekte genç yetenekler yarıştı

Pazar akşamı Basel semaları, görenleri hayran bırakan bir mor renge büründü. Şehrin dört bir yanından çekilen fotoğraflar, gökyüzünün adeta mor bir örtüyle kaplandığını ortaya koydu.

Basel’de mor gökyüzü

Bazı gözlemciler, bu olağanüstü manzaranın kuzey ışıklarından kaynaklanabileceğini düşündü. İsviçre’de nadiren görülen kuzey ışıkları, en son Ekim 2024’te ülkede gözlemlenmişti. Uzmanlara göre, bu ışıkları kutup bölgeleri dışında görmek, 11 yılda bir tekrarlanan güneş döngüsüne bağlı. NASA, güneşin maksimum aktivite döneminin şu anda devam ettiğini ve yıl sonuna kadar süreceğini açıkladı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/0cad471263fe5841ce71e9618.jpg" width="1024" height="576"></figure>Öte yandan uzmanlar, mor gökyüzünün daha olası nedeninin FC Basel’in St.-Jakob-Park Stadyumu’nda kullanılan özel büyüme lambaları olduğunu söylüyor. Lambalar, çimlerin ışık ve ısı ile ideal şekilde büyümesini sağlıyor. Böylece Basel’deki mor gökyüzü, doğal bir olaydan ziyade yapay ışığın yarattığı etkileyici bir görüntü olarak ortaya çıkıyor.&nbsp;

Basel semaları mor renge büründü

İsviçre’de altmış yılı aşkın süredir evlerin alışkanlığı olan gece indirimli elektrik tarifesi giderek tarihe karışıyor. Artık bulaşık veya çamaşır makinelerini akşam 21’den sonra çalıştırıp ucuz elektrikten faydalanma dönemi sona eriyor. Birçok enerji sağlayıcısı tek tip tarife uygulamasına geçiyor.

60 yıllık alışkanlık sona eriyor

<h3>Neden düşük tarife vardı?</h3>1960’lı yıllarda hidroelektrik ve nükleer santrallerin devreye girmesiyle, gece-gündüz sürekli üretim yapan bant enerji oluştu. Tüketicilerin elektriği gündüzden geceye kaydırması için düşük tarife teşvik aracı olarak devreye sokuldu. Böylece özellikle öğle saatlerinde oluşan tüketim zirveleri dengelenmek isteniyordu.<h3>Neden sona eriyor?</h3>Bugün tablo değişti: Güneş enerjisinin yükselişiyle elektrik üretimi artık gündüz saatlerinde fazlalaşıyor. Bu nedenle tüketimin özellikle akşam ve geceye kaydırılması istenmiyor. AEW Energie AG ve BKW gibi büyük enerji sağlayıcıları 2026 itibarıyla düşük tarifeyi kaldırarak tek tip tarifeye geçeceğini açıkladı.<h3>Gelecek: Akıllı sayaçlar ve dinamik tarifeler</h3>Enerji uzmanlarına göre tek tip tarife de kalıcı olmayacak. Asıl hedef, dinamik tarifeler. Yani fiyatların, şebekedeki arz ve talebe göre sürekli değişmesi. Böylece evlerdeki cihazlar, akıllı sayaçlar ve otomasyon sistemleri sayesinde en ucuz saatlerde kendiliğinden devreye girecek.Elektrik üretiminde fazlalığın yaşandığı öğle saatlerinde, örneğin sıcak su kazanlarının veya çamaşır makinelerinin otomatik olarak çalışması hedefleniyor. 2027 yılı sonuna kadar İsviçre’deki evlerin %80’inde akıllı sayaç (Smart Meter) kurulacak. Bu sayaçlar, akıllı şebekeler (Smart Grids) için altyapıyı oluşturacak.

İsviçre’de elektrik tarifeleri değişiyor: Gece indirimi bitiyor

İsviçre’de kira sözleşmelerinde sıkça karşılaşılan kira rezervi (Mietzinsreserve) konusu yeniden gündemde. Referans faiz oranı düşse bile bazı ev sahipleri kira indirimini reddediyor ya da kira artışı talep ediyor. Peki bu gerçekten yasal mı?

Kira rezervi gerekçesiyle indirim reddi

<h3>Kira rezervi nedir?</h3>Kira rezervi, kira sözleşmesinde veya bir kira değişiklik formunda yer alan bir nottur. Ev sahibi, ödediğiniz kiranın aslında yasal olarak alınabilecek tutardan daha düşük olduğunu iddia eder ve bu farkı ileride kiraya ekleyebileceğini belirtir.Bu rezervin geçerli olabilmesi için net kira bedeli üzerinden açıkça bir tutar ya da yüzde belirtilmesi ve gerekçesinin somut şekilde açıklanması gerekir. “Yetersiz kira artışı” gibi genel bir ifade yeterli değildir.<h3>Önceden kabul edilmiş sayılır mı?</h3>Mieterinnen- und Mieterverband Zürich’ten (Kiracılar Derneği) Nicole Schweizer, şu noktaya dikkat çekiyor:“Kira rezervi sözleşmeye yazıldığında, kiracı bunu hemen kabul etmiş sayılmaz. Bu sadece bir niyet beyanıdır. Ancak ev sahibi bunu resmi olarak uygulamak istediğinde itiraz edilebilir.”Yani kira rezervi tek başına kira artışına ya da indirim talebinin reddine otomatik hak vermez.<h3>Ne zaman harekete geçmeli?</h3>Kiracılar, referans faiz oranı düştüğü halde ev sahibinin kira indirimini kira rezervine dayanarak reddetmesi durumunda harekete geçmeli. Aynı şekilde, ev sahibi kira artışı talep ederse de itiraz hakkı vardır.Bunun için:<ul><li>Mietvertrag (mevcut sözleşme) ve son kira değişiklik formu dikkatle incelenmeli.</li><li>Rezervin gerçekten tutar ve gerekçesiyle belirtilip belirtilmediği kontrol edilmeli.</li><li>Ev sahibinden hesaplama ve belgeler talep edilmeli.</li><li>Gerekirse Mietschlichtungsbehörde (kira uzlaştırma kurulu) aracılığıyla itiraz edilmeli.</li></ul><h3>Hukuki süreç ve başarı şansı</h3>İtiraz için 30 günlük süre vardır. Bu süre kaçırılırsa karar kabul edilmiş sayılır. Nicole Schweizer’in açıklamasına göre:“Çoğu durumda kira rezervleri ya hukuken geçersizdir ya da sadece kısmen uygulanabilir. Bu yüzden itiraz etmek ücretsiz olduğu gibi çoğu zaman kiracı lehine sonuç verir.”

Referans faiz düştü ama kira inmiyor: Yasalar ne diyor?

Geçtiğimiz hafta içinde üç kez tanımlanamayan uçan cisimler Danimarka hava sahasına girdi. Kopenhag hükümeti bu olayı artık bir hibrit saldırı olarak nitelendiriyor. Bu gelişme İsviçre için de kritik bir soruyu gündeme getirdi: Böyle bir durumda ülkede kim sorumluluk üstlenecek?

Dron tehdidi

SRF araştırmalarına göre, İsviçre’de hibrit saldırılara karşı kimin görev alacağı konusunda henüz net kurallar bulunmuyor. Güvenlik uzmanları ve siyasetçiler bu boşluğun acilen giderilmesi gerektiğini söylüyor.<h3>Sorumluluk karmaşası</h3>Teoride kritik altyapıların –örneğin havaalanlarının– güvenliği işletmecilerin kendi sorumluluğunda. Yasak bölgeler ihlal edilirse devreye polis giriyor. Ancak durum bir savaş haline dönüşürse yetki orduya geçiyor. Fakat uzmanlara göre savaş ve barış arasındaki sınırlar giderek bulanıklaşıyor.ETH Zürih’ten savunma politikası uzmanı Ivo Capaul, hibrit saldırıların en büyük etkisinin, ilk anda hangi kurumun görevli olduğunun belirsiz kalması olduğunu belirtiyor. Bu da tehlikenin bertaraf edilmesini daha karmaşık hale getiriyor.SP Ulusal Konsey üyesi ve Güvenlik Politikası Komisyonu Başkanı Priska Seiler Graf da sorunun altını çiziyor:“Kritik altyapı sahipleri mi sorumlu, yoksa dışarıdan bir saldırı olarak mı değerlendirilmeli? Eğer öyleyse ordu devreye girmeli. Ancak bu konu hâlâ düzenlenmiş değil.”<h3>“Barış zamanı çözümü” çağrısı</h3>SVP’li güvenlik politikacısı ve pilot Thomas Hurter ise küçük dron saldırılarında sorumluluğun tamamen belirsiz olduğunu vurguluyor:“Barış zamanı için bir çözüm gerekiyor. Gerekirse federal hükümet desteğiyle kritik altyapılar korunmalı. Ama aynı zamanda ordunun da güvenlik zincirine dâhil edilmesi şart.”Ordudan yapılan açıklamada, gerekirse sivil otoritelere destek verilebileceği belirtildi. Ancak hibrit saldırıların ani ve beklenmedik gelişmesi nedeniyle, ordunun kısa vadede etkili olamayacağına da dikkat çekildi. Üstelik bugün dronlar gündemdeyken, yarın başka saldırı yöntemleriyle karşılaşılması da olası.

Uzmanlar uyarıyor: İsviçre hibrit saldırılara hazır değil

Avrupa Birliği’nde elektrikli araç satışları yükselirken, geleneksel otomobil pazarı durgunluğunu koruyor.

Elektrikli araç yükselişi

Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA) verilerine göre, batarya-elektrikli (BEV) ve hibrit araçlara olan talep artarken, benzinli ve dizel otomobil satışları düşüşte. Hibrit-elektrikli modeller hâlâ AB’de en çok tercih edilen seçenek olarak öne çıkıyor.2025’in ilk sekiz ayında AB’de yeni araç tescilleri geçen yıla göre yüzde 0,1 azalma gösterirken, yalnızca Ağustos ayında yüzde 5,3 artış kaydedildi. Aynı dönemde elektrikli araç satışları yıllık bazda yüzde 24,8 yükseldi. ACEA açıklamasında, batarya-elektrikli otomobillerin pazar payının yüzde 15,8’e ulaştığı, ancak dönüşüm sürecinin hâlâ yeterli hızda ilerlemediği belirtildi. Hibrit-elektrikli araçların popülerliğinin ise devam ettiği vurgulandı.Benzinli araç satışları Ocak-Ağustos 2025 döneminde yüzde 19,7, dizel araç satışları ise yüzde 25,7 azaldı.AB’nin büyük dört ekonomisinde elektrikli araç satışları farklılık gösteriyor. Almanya’da Ocak-Ağustos döneminde elektrikli araç satışları yüzde 39,2 artarken, İtalya’da yüzde 28,9, İspanya’da ise neredeyse iki kat yükseldi. Fransa’da yıl genelinde hafif bir düşüş görülse de Ağustos ayında satışlar yüzde 29,3 arttı.Volkswagen, 2025’in ilk sekiz ayında AB’de yeni otomobil satışlarında lider konumunu sürdürdü. Şirket, toplam satışlarını yüzde 4,1 artırırken, Skoda yüzde 10 ve Cupra yüzde 39,1 büyüme kaydetti. Audi, Porsche ve Seat satışları ise geriledi.Fransız Renault Grubu’nun satışları yüzde 5,8 yükseldi; Renault, Dacia ve Alpine markaları tescil sayılarını artırdı. Toyota ve Stellantis’in toplam satışları düşerken, BMW ve Mercedes satışlarını artırdı. Tesla’nın satışları yüzde 42’den fazla azalarak pazar payı yüzde 2,1’den yüzde 1,2’ye geriledi. Öte yandan Çinli üreticiler Avrupa pazarında büyümeye devam ediyor; BYD satışları yüzde 244 artarken, SEIC Motors’un satışları yüzde 33,1 yükseldi.

Avrupa'da elektrikli araç satışları artıyor

İsviçre, Gazze’de yaralanan yaklaşık yirmi çocuğu ve ailelerini kabul etmeyi planlıyor. 

Çocukların kabulü

Federal Adalet ve Polis Dairesi (DFJP), bu planın değerlendirildiğini doğrularken, uygulamaya geçilebilmesi için İsrail’in onayının gerektiğini belirtti.Gazze Şeridi’nde yaşayanların yaklaşık yarısını, yani yaklaşık bir milyon kişiyi çocuklar oluşturuyor. İsrail’in saldırılarının başladığı günden bu yana binlerce çocuk hayatını kaybetti veya yaralandı. Bu ağır insani tablo karşısında, İsviçre federal yönetimi ülkenin uzun yıllara dayanan insani geleneklerine uygun olarak bir tahliye planı hazırlığı yürütüyor.<h4>Cassis: “Çocukların kabulü Federal Konsey kararı”</h4>Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda konuşan Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis, Federal Konsey’in Gazze’den çocukları kabul etmeye yönelik bir karar aldığını dile getirdi. İsviçre Radyo Televizyonu SRF, yayımladığı haberinde yaklaşık yirmi çocuğun ve yakınlarının – toplamda 100 kişiye yakın bir grubun – İsviçre’ye getirilmesinin planlandığını, bu kişilerin daha sonra sığınma başvurusu yapabileceklerini aktardı.DFJP, rakamları doğrulamasa da, İsviçre’nin güçlü sağlık sistemi sayesinde bu kişileri kabul edip tedavi edebileceğini bildirdi. Yetkililer, kaç kişinin kabul edileceği ve nasıl yerleştirilecekleri konusunda çalışmalar yürütüyor.Federal Konsey üyesi Martin Pfister de konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Yirmi çocuğun kabulü İsviçre için bir sorun oluşturmaz. Savaş mağdurlarını destekleyen uluslararası bir inisiyatifin parçası olmak önemlidir,” dedi.<h4>İsrail ile görüşmeler sürüyor</h4>Ancak planın hayata geçebilmesi için İsrail’in onayı gerekiyor. Gazze’ye yönelik ablukayı sürdüren İsrail, geçiş noktalarını kontrol ettiği için tahliye süreci bu izne bağlı. İsviçreli ve İsrailli yetkililer arasında görüşmelerin sürdüğü bildirildi.Bu süreçte yalnızca DFJP değil, Dışişleri Bakanlığı (DFAE), İçişleri Bakanlığı (DFI) ve Savunma Bakanlığı (DDPS) da projeye dahil oldu. Ayrıca kanton yönetimlerinin de prensipte olumlu görüş bildirdiği aktarıldı.<h4>Diğer ülkeler de yaralı çocukları kabul etti</h4>Gazze’de sağlık altyapısının ağır bombardımanlar nedeniyle büyük ölçüde çöktüğü, bu yüzden ciddi yaralıların bölge dışında tedavi edilmesinin zorunlu olduğu belirtiliyor.İtalya ve Birleşik Krallık, son aylarda Gazze’den yaralı Filistinlileri kabul ederek hastanelerinde tedavi altına almıştı. İsviçre’nin de bu uluslararası insani çabaya katılmasıyla, savaşın en savunmasız kurbanları olan çocuklara yaşama şansı sunulması hedefleniyor.

İsviçre, Gazze’den yaralı çocukları kabul etmeye hazırlanıyor

Avrupa Birliği ülkeleri, Su Çerçeve Direktifi’nin güncellenmesini tamamlarken ilaçlardan kaynaklanan kimyasal kirliliğe ilişkin kuralları yumuşattı. 

AB’den kirlilik toleransı

Yeni düzenlemeyle birlikte, Avrupa Komisyonu’nun ilk teklifine kıyasla yeraltı sularında on kata kadar daha fazla kimyasal kirliliğe izin verilecek.Üye devletler, yeraltı sularında kabul edilebilir ilaç oranına yönelik geniş sınır önerisini daralttı. Böylece yalnızca belirli maddeler denetime alınırken, diğerleri kapsam dışında bırakıldı.2000 yılında yürürlüğe giren Su Çerçeve Direktifi, nehir, göl ve yeraltı sularının ekolojik ve kimyasal sağlığını korumayı amaçlıyordu. Ancak 2025 raporuna göre, AB’de yüzey sularının yalnızca yüzde 39,5’i “ekolojik açıdan iyi durumda”, yüzde 26,8’i ise “kimyasal açıdan iyi durumda” kabul ediliyor.AB dönem başkanlığını yürüten Danimarka’nın Çevre Bakanı Magnus Heunicke, yeni düzenlemeyle ilgili yaptığı açıklamada, “Su ekosistemlerini korumakla birlikte, üye ülkelere gereksiz yük bindirmemek ve toplumsal açıdan kritik faaliyetleri engellememek arasında doğru dengeyi bulmalıyız.” dedi.Avrupa Parlamentosu üyesi Hildegard Bentele (EPP) ise paketi “sorumlu ve pragmatik” olarak değerlendirdi: “Bu düzenlemeler, aşırı kurallar getirmeden su kalitesini koruyor. En zararlı maddelere odaklandık, gereksiz yüklerden kaçındık ve en güncel bilimsel verileri esas aldık.”Buna karşın Slovak parlamenter Mihal Wiezik (Renew Europe) karara tepki gösterdi: “Eğer şimdi harekete geçmezsek, suları eski haline döndürmenin maliyeti, önleyici tedbirlerin maliyetini katbekat aşacak.”Avrupa Çevre Bürosu’ndan Sara Johansson da anlaşmayı eleştirdi. Johansson, üç yıl süren görüşmelerin ardından ortaya çıkan metnin, üye ülkelerin kendilerine tanıdığı uzun zaman çizelgeleri yüzünden zayıfladığını söyledi: “Bu karar, Su Çerçeve Direktifi’nin AB sularındaki kirliliği önleme potansiyelini ciddi ölçüde baltalıyor.”AB kurumları arasındaki bu anlaşma, yürürlüğe girmeden önce Avrupa Parlamentosu tarafından da onaylanmak zorunda.

AB, kimyasal kirlilik konusunda kuralları esnetti

İsviçre’de giderek daha fazla kişi evden çalışıyor. Özellikle Covid-19 pandemisiyle birlikte işyeri dışında çalışma büyük ölçüde artmış durumda. 

Evden çalışmada yeni dönem

Bu gelişmelerin yasal zemine oturtulması için Ulusal Konsey (Nationalrat), iş yasasında (Arbeitsgesetz) esneklik sağlayacak değişikliklere onay verdi. Genel oylamada öneri 119’a karşı 63 oyla, 5 çekimserle kabul edildi.<h3>Daha Esnek, Daha Az Kuralcı</h3>Değişiklikler, 2016 yılında FDP’li Thierry Burkart’ın girişimiyle başlatılan ve pandemi sonrası ivme kazanan bir sürece dayanıyor. Parlamento çoğunluğu, evden çalışmanın artık modern iş dünyasının bir parçası olduğunu belirterek, yasal çerçevenin buna uyarlanması gerektiğini savunuyor.Komisyon sözcüsü Philipp Matthias Bregy (Mitte/VS), “Homeoffice artık hayatın bir gerçeği, iş yasası da buna ayak uydurmalı” dedi. SVP, FDP, Mitte ve GLP temsilcileri ise değişikliklerin aile-iş dengesi için fırsatlar sunacağını, katı kuralların ekonomiyi yavaşlattığını savundu. Ekonomi Bakanı Guy Parmelin de tasarıyı destekledi.<h3>Sol Partilerden Sert Eleştiri</h3>SP ve Yeşiller, düzenlemeyi çalışan haklarına yönelik bir tehdit olarak görüyor. SP’li David Roth, “Bize esneklik diye sunulan şey, aslında milyonlarca çalışanın iş koşullarına doğrudan saldırıdır” diyerek uyardı. Yeşiller Partisi’nden Franziska Ryser ise mevcut yasaların zaten yeterince esnek olduğunu savundu.İsviçre Sendikalar Birliği (SGB) de Ulusal Konsey’in kararını sert şekilde eleştirdi ve “İki milyondan fazla çalışanın pazar günleri ve mesai sonrası serbest zamanı tehlikede” açıklamasını yaptı.<h3>Sırada Ständerat Var</h3>Tasarıyı bir sonraki aşamada Eyaletler Konseyi (Ständerat) ele alacak. Sol partiler ve sendikalar, burada da kabul edilmesi halinde değişikliğe karşı güçlü bir kampanya başlatacaklarını duyurdu.

Ulusal konsey evden çalışma kurallarını esnetmek istiyor

İsviçre’de sağlık sigortası primleri 2026 yılında da artmaya devam edecek. Federal Sağlık Dairesi (BAG), zorunlu sağlık sigortasında primlerin ortalama %4,4 oranında yükseleceğini açıkladı. 

Sağlık Sigortası primleri yükseliyor

Bu oran, 2025 yılındaki ortalama %6’lık artışın altında kalsa da özellikle düşük gelirli haneleri zorlaması bekleniyor. Uzmanlara göre, tasarruf etmenin en etkili yollarından biri sigorta değişikliği.<h3>Uygun Sigorta Şirketi Nasıl Bulunur?</h3>Vatandaşlar, resmi BAG karşılaştırma portalı ya da Tüketici Koruma Vakfı’nın prim hesaplayıcısı üzerinden farklı sağlık sigortalarının primlerini kıyaslayabiliyor. Ancak internette arama yaparken dikkatli olunması gerekiyor: Bazı portallar bağımsız görünse de aslında belirli bir sigorta şirketine ait olabiliyor. Bu nedenle impressum bölümünü kontrol etmek önemli.<h3>Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar</h3>Sigorta değişikliğinden önce, seçilecek şirketin müşteri memnuniyeti yorumları incelenmeli. Ayrıca, halihazırda belirli bir tedavi için alınmış maliyet onayı (Kostengutsprache) varsa, yeni sigortanın bu masrafları karşılayıp karşılamayacağı mutlaka sorulmalı. Çünkü şirketlerin uygulamaları farklılık gösterebiliyor.Eğer hem temel (Grundversicherung) hem de ek sigortalar (Zusatzversicherung) aynı şirketteyse, sadece temel sigortayı değiştirmeniz halinde ek sigortadaki indirimlerin kaybolabileceği de göz önünde bulundurulmalı.<h3>Mevcut Sigortayı Ne Zaman ve Nasıl İptal Etmeli?</h3>Mevcut sigortanın iptali, yazılı olarak ve tercihen taahhütlü posta (Einschreiben) ya da en azından A-Post Plus ile yapılmalı. İptalin en geç 28 Kasım 2025 Cuma günü şirkete ulaşmış olması gerekiyor. Burada postadaki damga tarihi değil, sigortanın mektubu teslim aldığı tarih geçerli olacak. Bu nedenle iptal işlemlerini en geç Kasım ortasında başlatmak tavsiye ediliyor.<h3>Yeni Sigortaya Başvuru Süresi</h3>Yeni bir sigortaya başvurmak için yıl sonuna kadar süre bulunuyor. Ancak değişiklik yalnızca, yeni sigortanın eski sigortaya üyeliğin onaylandığını bildirmesiyle geçerli oluyor.

Sigorta değiştirerek nasıl tasarruf edebilirsiniz?

İsviçre’de yıllardır SRG’nin rolü ve finansmanı üzerine tartışmalar sürüyor. Bugün Ständerat’ta görüşülen «200 Frank yeter (SRG-İnisiyatifi)» de bu tartışmaların bir yansıması. 

Medya krizi

Ancak kamu yayıncılığına yönelik eleştiriler yalnızca İsviçre’ye özgü değil; Almanya’dan İngiltere’ye, Avusturya’dan ABD’ye kadar benzer baskılar yaşanıyor.<h3>Almanya: AfD’nin ARD ve ZDF’e Baskısı</h3>Almanya’da ARD, ZDF ve Deutschlandradio yıllık yaklaşık 9 milyar Euro kamu fonu alıyor. Ancak AfD bu sistemin kaldırılmasını ya da ücretlerin azaltılmasını talep ediyor. Gerekçe: Yeterince “tarafsız” yayın yapılmadığı iddiası. Buna rağmen diğer siyasi partiler, eleştirilere rağmen kamu yayıncılığını desteklemeye devam ediyor.<h3>İngiltere: BBC’ye Siyasi ve Mali Darbe</h3>BBC, uzun yıllardır bağımsız ve kaliteli gazeteciliğin simgesi olarak görülüyor. Ancak son dönemde hem muhafazakârlar hem de İşçi Partisi tarafından eleştiriliyor. Muhafazakârlar BBC’yi “devletçi ve pahalı” bulurken, sol çevreler BBC’nin kendilerini yeterince temsil etmediğini savunuyor. 2022’de BBC’ye 550 milyon Frank tasarruf paketi dayatıldı, 1000’den fazla pozisyon kapatıldı. Yine de BBC her gün 400 milyon kişiye ulaşarak küresel gücünü koruyor.<h3>Avusturya: FPÖ’nün ORF Planı</h3>Avusturya’da ORF ücreti (eski adıyla GIS) kişi başına değil, hane başına alınıyor ve ayda ortalama 15,30 Euro. FPÖ lideri Herbert Kickl, bu katkı payını tamamen kaldırmayı seçim vaadi haline getirdi. Eğer gerçekleşirse, ORF’nin ayakta kalması neredeyse imkânsız olacak. Şimdilik mevcut düzenleme korunuyor, ancak kamu yayıncılığının geleceği belirsiz.<h3>ABD: Trump’ın NPR ve PBS’e Saldırısı</h3>ABD’de Başkan Donald Trump, kamu fonlarıyla desteklenen NPR ve PBS’i “radikal sol canavarlar” olarak niteledi. Federal yardımlar kesildi, küçük bölgesel radyo ve TV istasyonları zor durumda kaldı. Trump’ın politikası, yalnızca kamu yayıncılığını değil, aynı zamanda muhalif özel medya kuruluşlarını da hedef alıyor.<h3>İsviçre’nin Kararı</h3>İsviçre’deki tartışmalar da bu küresel bağlamda okunuyor. Ständerat’ta görüşülen «200 Frank yeter» inisiyatifi, SRG’nin fonlarını önemli ölçüde kısabilir. Uluslararası örnekler ise şunu gösteriyor: Kamu medyası, hem mali hem de siyasi baskılarla karşı karşıya, ancak demokratik toplumlarda varlığı hâlâ kritik önemde.

Dünya genelinde kamu yayıncılığı baskı altında

İsviçre’nin ABD’ye ihracatı, Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 20’den fazla gerileyerek 2020 sonundan bu yana en düşük seviyeye indi. Federal Hükümet’in açıkladığı verilere göre, en büyük darbe saat sektörü ile kimya ve ilaç endüstrisinde yaşandı.

Trump’ın ek vergileri ekonomiyi Zorluyor

ABD Başkanı Donald Trump’ın 1 Ağustos’ta uygulamaya koyduğu yüzde 39’luk ek gümrük vergisi İsviçre ürünlerine ağır bir darbe indirdi. Özellikle saat ihracatı büyük kayıp yaşadı: toplam saat ihracatı yüzde 16,5 düşerek 1,64 milyar İsviçre Frangı’na geriledi. ABD’ye yönelik ihracat ise yüzde 23,9 azalarak 245,1 milyon İsviçre Frangı’na düştü. İsviçre Saat Endüstrisi Federasyonu (FH), bu düşüşün güçlü nisan ve temmuz aylarındaki ihracatın ardından beklendiğini açıkladı.<h3>Çin ve Japonya’da da Sert Gerileme</h3>Sadece ABD değil, Asya pazarında da kayıplar dikkat çekti. Çin’e yapılan ihracat yüzde 35,6 düşerek 115,3 milyon İsviçre Frangı’na indi. Böylece Çin, Hongkong’un gerisine düştü. Hongkong’a satışlar yüzde 12,5 gerileyerek 116 milyon İsviçre Frangı oldu.Benzer şekilde İngiltere’ye yapılan saat ihracatı yüzde 20,5, Japonya’ya ise yüzde 22,5 azaldı. Singapur pazarı da yüzde 14,2’lik düşüşle kayıplar listesine eklendi. İlk 10 büyük pazar arasında sadece İtalya artış kaydetti; ülkeye yapılan ihracat yüzde 3,1 yükseldi.<h3>Kanada Pazarı Öne Çıktı</h3>Olumsuz tabloya rağmen Kanada’ya ihracatın yüzde 67,7 artarak büyük bir sıçrama yapması dikkat çekti. Federal Gümrük ve Sınır Güvenliği Dairesi’nin (BAZG) açıkladığı verilere göre, toplam İsviçre ihracatı mevsimsellikten arındırılmış rakamlarla yüzde 1 gerileyerek 22,03 milyar İsviçre Frangı oldu. Reel (sabit fiyatlarla) bazda ise yüzde 2,4 artış kaydedildi.Aynı dönemde ithalat ise yüzde 0,4 artarak 18,1 milyar İsviçre Frangı’na çıktı. Böylece İsviçre’nin dış ticaret fazlası temmuzdaki 4,2 milyardan 3,9 milyar İsviçre Frangı’na geriledi.

İsviçre ihracatı 2020’den bu yana en düşük seviyeye indi

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Avrupa’nın yabancı doktor ve hemşirelere olan bağımlılığının giderek arttığını ve önümüzdeki yıllarda sağlık sistemleri için ciddi zorluklar yaratabileceğini belirten bir rapor yayımladı.

Avrupa'da sağlık sistemi krizi

DSÖ’nün Avrupa ve Orta Asya bölgesindeki 53 ülkeyi kapsayan raporuna göre, Avrupa’nın 2030 yılına kadar yaklaşık 950 bin sağlık çalışanı açığıyla karşı karşıya kalacağı ve bu açığı kapatmak için göç yoluna başvuracağı öngörülüyor.2014-2023 yılları arasında Avrupa işgücüne katılan yeni doktor sayısı neredeyse üç katına çıkarken, hemşire sayısı da beş kat artış gösterdi. Bu dönemde yabancı eğitimli doktorların oranı %58, yabancı eğitimli hemşirelerin oranı ise %67 arttı. Almanya ve İngiltere, bu artışın en büyük kısmını oluşturan ülkeler oldu.2023 itibarıyla Avrupa’daki yeni doktorların %60’ı ve hemşirelerin %72’si yurtdışında eğitim aldı. Bu sağlık çalışanları hem komşu Avrupa ülkelerinden hem de Asya, Afrika ve Amerika’dan geliyor.Raporda, bu durumun Doğu ve Güney Avrupa ülkeleri için ciddi bir işgücü kaybı anlamına geldiği; Batı ve Kuzey Avrupa ülkelerinin ise bu açığı doldurduğu vurgulandı.DSÖ Avrupa ülke sağlık politikaları ve sistemleri ekibi başkanı Dr. Natasha Azzopardi-Muscat, göç eden sağlık çalışanlarının ardında hem kişisel hedefler hem de aile ve ülkelerinin sağlık sistemine baskı gibi etkiler bulunduğunu belirtti.Rapora göre, yaşlanan nüfusun artan sağlık talebi ve emekli olacak doktorların yerine geçecek nitelikli işgücünün sınırlı olması, bu zorlukları daha da büyütecek. Bazı ülkelerde doktorların %40’ından fazlası 55 yaş ve üzeri.DSÖ yetkilileri, ülkeleri sağlık çalışanlarını elde tutma stratejilerini geliştirmeye ve uzun vadeli işgücü planlaması yapmaya çağırdı. Politikalarda kısa süreli sözleşmeler, günlük sınır ötesi çalışmalar ve uluslararası işe alım baskılarının etkilerinin dikkate alınması gerektiği ifade edildi.Azzopardi-Muscat, sağlık çalışanı göçünün Avrupa işgücü piyasasının kaçınılmaz bir gerçeği olduğunu ve bunu daha adil ve sürdürülebilir biçimde yönetmek gerektiğini söyledi.

DSÖ Raporu: Avrupa'da yabancı doktor ve hemşire sayısı artıyor

Kanton Zürih Parlamentosu, Eigenmietwert (ev sahiplerinin kendi evlerinde oturuyormuş gibi vergilendirilmesi) konusunda önemli bir adım attı. 

Amaç düşük gelire sahip emeklileri korumak

Pazartesi günü yapılan oylamada, özellikle düşük gelire sahip emeklileri korumak amacıyla hâlâ evinde oturan yaşlılar için bir “hâl zorlukları düzenlemesi” (Härtefallregelung) kabul edildi.Yeni düzenlemeye göre, ev kredilerini ödemiş fakat sınırlı gelirleri nedeniyle yüksek vergi faturalarını karşılamakta zorlanan emeklilere indirim sağlanacak. Böylece birçok yaşlı, sırf vergilerini ödeyemediği için evini satmak zorunda kalmaktan kurtulacak.<h3>Referanduma Bağlı</h3>Ancak bu düzenlemenin geleceği, önümüzdeki pazar günü yapılacak olan ulusal oylamaya bağlı. Eğer İsviçre halkı Eigenmietwert’in tamamen kaldırılması yönünde oy kullanırsa, bu geçici uygulama yalnızca sistem değişene kadar yürürlükte kalacak. Yeni düzenlemenin 2027 veya 2028’de devreye girmesi bekleniyor.Eğer ise Eigenmietwert devam ederse, Zürih kantonundaki bu yeni hâl zorlukları düzenlemesi kalıcı olacak.<h3>&nbsp;</h3>

Zürih’te vergi düzenlemesi: Emekliler evlerini satmaktan kurtulacak

İngiliz müzik grubu Massive Attack, Spotify’ın kurucusu Daniel Ek’in savunma teknolojisi şirketi Helsing’in askeri yapay zeka alanındaki çalışmalarına yatırım yapmasına tepki olarak eserlerini platformdan kaldırttı.

Müziğin ahlaki direnişi

Grup, daha önce Gazze’de Filistinlilere yönelik devam eden saldırıları protesto etmek amacıyla İsrail’in dijital platformlarından eserlerini kaldırmak için başlatılan “Soykırıma Müzik Yok” boykot girişimine katılmıştı. Şimdi ise Massive Attack, Daniel Ek’in başkanlığını yürüttüğü Helsing şirketine 600 milyon avro yatırım yapmasını gerekçe göstererek Spotify’daki tüm eserlerinin kaldırılmasını talep etti.Grup yaptığı açıklamada, “Şirket CEO’sunun insansız hava araçları (İHA) ve savaş uçaklarına entegre edilen yapay zeka teknolojisi üreten bir şirkete yaptığı ciddi yatırım nedeniyle, Massive Attack tüm bölgelerde eserlerinin Spotify’dan kaldırılması için talepte bulunmuştur” ifadelerini kullandı. Ayrıca, Spotify’ın ekonomik yükünün sanatçılar üzerinde olduğunu belirten grup, bu yatırımların sanatçılara aynı zamanda ahlaki ve etik bir sorumluluk yüklediğini vurguladı. Açıklamada, “Yeter artık yeter. Başka bir yol mümkün” denildi.Spotify’dan yapılan açıklamada ise şirket ile Helsing’in tamamen bağımsız iki kuruluş olduğu ifade edildi. Sözcü, Helsing’in Gazze’deki saldırılarda kullanılmadığını ve faaliyetlerinin ağırlıklı olarak Avrupa ile Ukrayna’ya odaklandığını belirtti. Helsing yetkilileri de, şirketin teknolojisinin Ukrayna dışındaki kullanımlarıyla ilgili yayılan bilgilerin doğru olmadığını açıkladı.Helsing, Daniel Ek’in başkanlığında yapay zeka destekli HX-2 İHA’ları ile tanınıyor.

Massive Attack, etik ve ahlaki gerekçelerle Spotify’dan çekildi

İsviçre’nin büyük altyapı projelerinden biri olarak tanıtılan Cargo Sous Terrain (CST), yani yer altı yük taşımacılığı tüneli, şimdilik durduruldu. Federal Hükümet, kantonlar ve Zürih kenti, projeyle ilgili çok sayıda açık ve kritik soruya henüz yanıt bulunmadığını açıkladı.

Yeraltı yük tüneli belirsizlikte

<h3>Finansman ve fayda konusunda soru işaretleri</h3>Projenin en büyük belirsizliği, finansman modeli. İsviçre yasaları, CST’nin tamamen özel sermaye ile finanse edilmesini öngörüyor. Ancak yapılan bağımsız inceleme, bunun şu an için güvence altında olmadığını ortaya koydu. Federal Ulaştırma Dairesi, bu durumun kamuya mali risk yüklediğini belirtiyor.Bunun yanında, projenin ekonomik faydaları ve teknik uygulanabilirliği de sorgulanıyor. Planlanan tünel hatları çevresinde yeraltı suyu üzerindeki etkiler, yeni trafik yükü ve çıkan hafriyatın bertarafı gibi çevresel ve lojistik sorunların çözüme kavuşturulmadığı vurgulandı.<h3>Süreç nasıl ilerleyecek?</h3>Federal Konsey, Haziran 2025’te projenin mekânsal planına ilişkin ilk onayı vermişti. Ancak kantonlar ve Zürih kenti, görüş bildirme sürecinde ciddi çekinceler sundu. Sonuç olarak, nihai onayın ancak finansman, fayda ve çevresel etkiler netleştiğinde verileceği duyuruldu.Öte yandan, CST yönetimi de 8 Eylül’de yaptığı açıklamada, mevcut yasal koşullarda projenin ekonomik açıdan sürdürülebilir olmadığını kabul etmişti.

Federal Hükümet Cargo Sous Terrain projesini askıya alındı

İspanya’nın Filistin davasına verdiği destek, Arap ülkeleriyle olan uzun soluklu dostane ilişkilerin bir uzantısı olarak görülüyor. Elcano Kraliyet Enstitüsü’nün yaptığı araştırmaya göre, İspanyol halkının yüzde 82’si İsrail’in Gazze’deki eylemlerini soykırım olarak nitelendiriyor.

İspanya ve Filistin

Geçtiğimiz günlerde Filistin yanlısı göstericiler, Vuelta bisiklet yarışında İsrail ekibinin varlığını protesto ederek organizasyonu durdurdu. Birçok etap yarıda kaldı, sporcular finişe ulaşamadan bisikletlerinden indi ve ödül töreni seyircisiz yapıldı. Aynı günlerde Başbakan Pedro Sanchez, Rusya’nın Ukrayna savaşı nedeniyle uluslararası müsabakalardan men edilmesini örnek göstererek İsrail’in de benzer şekilde dışlanabileceğini savundu. Ayrıca İsrail’e yönelik silah ambargosunun resmileştirilmesi, Gazze’ye insani yardımın artırılması ve İsrail ordusuna yakıt taşıyan gemilerin İspanyol limanlarından geçişinin yasaklanması gibi önerilerde bulundu.<h3>Tarihsel arka plan</h3>İspanya’nın Filistin’e yakın tutumu, II. Dünya Savaşı sonrası şekillenen diplomatik ilişkilerden kaynaklanıyor. Dönemin diktatörü Francisco Franco, savaş sonrası dönemde Batı dünyasından izole edilmişti. Bu yalnızlığı kırmak amacıyla Arap dünyasıyla yakın bağlar kurdu. İsrail’i tanımayı reddeden Franco, Arap ülkelerinin desteğini alarak hem enerji krizlerini aşmayı hem de Batı Sahra’daki gerginliklerde elini güçlendirmeyi hedefledi.Franco’nun ölümünden sonra İspanya, Filistin ile ilişkilerini daha da geliştirdi. Başbakan Adolfo Suarez, 1979’da Yaser Arafat’ı kabul ederek Filistin Kurtuluş Örgütü’ne (FKÖ) kapılarını açan ilk Avrupalı liderlerden biri oldu. O dönemde birçok ülke FKÖ’yü terör örgütü olarak görürken İspanya için bu olağan bir durumdu. İspanya, İsrail’le resmi diplomatik ilişkilerini ancak 1986’da kurdu ve bu sayede çatışmada arabulucu bir rol üstlendi.<h3>Toplumsal ve kültürel bağlar</h3>1960’larda eğitim için İspanya’ya gelen Filistinli öğrenciler, ülkede kalarak kök saldı. Bugün İspanya’da ekonomi ve ticaret gibi farklı alanlarda çalışan, entegre olmuş küçük ama etkin bir Filistin kökenli topluluk bulunuyor. Örneğin İspanya’nın Gençlik ve Çocuk Bakanı Sira Rego, Filistinli bir baba ile İspanyol bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi.Temmuz 2025’te açıklanan Elcano araştırmasına göre, İspanyolların yüzde 78’i Avrupa ülkelerinin Filistin’i tanımasını destekliyor. Zaten İspanya, İrlanda ve Norveç ile birlikte 22 Mayıs 2024’te Filistin devletini tanıyan ülkeler arasına katıldı.Uzmanlara göre hükümetin tavrı ile toplumun genel bakışı örtüşüyor. Nitekim İsrail’e silah satışının durdurulması çağrısı, yüzlerce sivil toplum kuruluşunun desteğini aldı. Ayrıca hem muhafazakâr Halk Partisi (PP) hem de Sosyalist Parti (PSOE), İsrail-Filistin meselesinin çözümünün bir Filistin devletinin kurulmasından geçtiği konusunda ortak görüşte.Ancak Pedro Sanchez’in son dönemdeki Filistin yanlısı söylemleri iç siyasette tartışmalara yol açtı. PP hükümetin kararlarını muhalefet sorumluluğu gereği eleştirirken, aşırı sağcı Vox ise diğer Avrupa’daki benzer partiler gibi İsrail’den yana bir çizgide duruyor.<h3>İspanyol dış politikası ve uluslararası imaj</h3>Uzmanlar, İspanya’nın bu duruşunu uluslararası hukuka saygı ilkesine dayandırıyor. Ayrıca mevcut koalisyon hükümetindeki sol eğilimli partiler, Filistin konusundaki kararların doğrudan Başbakan’dan çıkmasına yol açıyor. Bu yaklaşım, İspanya’nın Akdeniz’de ve küresel Güney’de bağımsız ve tutarlı bir aktör olarak algılanmasını sağlıyor.Fransa’nın eski Dışişleri Bakanı Dominique de Villepin, Gazze’deki insani durum sorulduğunda “Bugün bu bölgede Avrupa’nın onurunu kim kurtarıyor? İspanya” ifadelerini kullanmıştı.Sanchez’in politikaları aynı zamanda Avrupa Birliği’ndeki bölünmüşlüğü de gözler önüne seriyor. Almanya, Avusturya ve Çekya gibi ülkeler İsrail ile diyaloğu sürdürürken İspanya, hareketsiz kalan AB’ye karşı daha net bir duruş sergiliyor.<h3>Antisemitizm konusu</h3>Dikkat çeken noktalardan biri, İspanya’daki Filistin yanlısı hareketin antisemitizme dönüşmemiş olması. Elcano’nun anketi de bu ayrımı doğruluyor. Avrupa genelinde antisemitik olayların arttığı raporlanırken, İspanya’da Yahudiler ile İsrail politikaları arasında bilinçli bir ayrım yapılıyor. Uzmanlara göre bu yaklaşım, tartışmanın olgun bir seviyede yürütülmesine katkı sağlıyor.

İspanya'da Filistin meselesi neden bu kadar önemli?

İtalya’nın başkenti Roma ile Fransa’nın başkenti Paris’te, Filistin halkına ve Küresel Sumud Filosu’na destek amacıyla gösteriler düzenlendi.



Avrupa’dan Filistin’e destek

Roma’daki yoğun meydanlardan Vittorio’da bir araya gelen Müslümanlar, Cuma namazını kıldıktan sonra Filistin için dua etti. Namazın ardından başlayan yürüyüşte, Gazze’de süren İsrail saldırılarının son bulması istendi.Göstericiler, “Müslümanlar sessiz kalmayacak” yazılı pankart açarken, kefene sarılı temsili bebek naaşı taşıdılar. Yürüyüşte “Soykırımı durdurun”, “Filistin için adalet”, “Terörist İsrail”, “İsrail’e silah desteğini kesin” ve “Adalet olmadan barış da olmaz” ifadelerinin yer aldığı dövizler dikkat çekti.Katılımcılar, sık sık “Özgür Filistin” sloganı atarak Gazze halkına destek verdi. Sapienza Üniversitesi önünde son bulan yürüyüş olaysız tamamlandı.Paris’in Bastille Meydanı’nda toplanan kalabalık ise Gazze’ye yıllardır uygulanan ablukanın kaldırılmasını talep etti. Gösteriye siyonizm karşıtı Yahudi gruplar da katıldı. Katılımcılar, Gazze’ye insani yardım ulaştırmayı hedefleyen Küresel Sumud Filosu’na destek mesajları verdi.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/937a6d45b76f7dcb3c565cb00.jpg" width="1024" height="576"></figure>Eylemde, “Nekbe devam ediyor, Filistin kazanacak” ve “Filolara destek verin, Gazze ablukasını kıralım” yazılı afişler taşındı. Sık sık “Filistin’e özgürlük” sloganı yükseldi.“Barış için Yahudi Fransız Birliği” üyesi Sarah Katz, AA muhabirine yaptığı açıklamada iki yıl Gazze’de yaşadığını belirtti. Katz, yaklaşık 20 sivil toplum kuruluşunun çağrısıyla bu eylemin gerçekleştiğini vurgulayarak, Gazze’de yaşananların artık dayanılmaz bir hal aldığını söyledi.Gazze’de kadın-erkek ayrımı yapılmadan insanların öldürüldüğünü, kentin sistemli biçimde yok edildiğini dile getiren Katz, bu gidişata son verilmesi gerektiğini ifade etti.Katz ayrıca, İsrail’in 2010’da Mavi Marmara gemisine düzenlediği saldırıyı hatırlatarak, bu olayın ardından İsrail makamlarının kimsenin Gazze’ye deniz yoluyla gitmeye cesaret edemeyeceğini düşündüğünü aktardı. Ancak dünya çapındaki filoların, “Gazze abluka altında kaldığı sürece yardım tekneleri gitmeye devam edecek” kararı aldığını söyledi.Katz, Gazze’de açlığın bir “savaş aracı” olarak kullanılmasının kabul edilemez olduğunu da sözlerine ekledi.

Roma ve Paris’te Filistin’e destek için yürüyüş düzenlendi

Cenevre Kantonu’nun sınır ötesi öğrencilerin eğitimine son verme kararı, İsviçre-Fransa ilişkilerinde krize yol açtı. Fransız yetkililer, bu karara tepki olarak 9 Ekim’de Annecy’de yapılması planlanan sınır ötesi iş birliği toplantısını iptal etti.

Fransız yetkililer Cenevre ile görüşmeyi iptal etti

Cenevre Kantonu Haziran ayında aldığı bir kararla, Fransa’da yaşayan ve her gün sınırı geçerek Cenevre’de eğitim gören öğrencilerin bu uygulamadan yararlanmasına son vereceğini duyurmuştu. Bu karar, diplomatik gerginlik yaratmış; hatta Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da konuyla ilgilenmesine neden olmuştu.Geçtiğimiz Cuma günü Cenevre Eyalet Konseyi, tansiyonu düşürmek amacıyla Fransa’nın İsviçre Büyükelçisi ve Auvergne-Rhône-Alpes Bölge Valisi ile bir araya geldi. Ancak, hükümetin kararını askıya almayı reddetmesi Fransız tarafında hayal kırıklığı yarattı. Annemasse Belediye Başkanı ve Genevois Français Metropoliten Alanı Başkanı Christian Dupessey, bu tutumun “şok etkisi yarattığını” söyledi.Fransız yerel yönetimleri ve Bölge Valisi Fabienne Buccio, Çarşamba günü yaptıkları toplantıda, sınır ötesi iş birliği için kritik önemdeki “Siyasi İşbirliği Platformu” toplantısını iptal etme kararı aldı. Dupessey, “Fransız devleti bu toplantının eş başkanıdır ve bunu ilk kez teknik değil, siyasi bir nedenle iptal ediyoruz. Bu, yerel yönetimler ile merkezi hükümet arasında nadir görülen bir fikir birliği anlamına geliyor,” dedi.Fransız tarafı ayrıca, konuyu Cenevre hükümetiyle yüz yüze görüşmek üzere yerel temsilcilerden oluşan özel bir heyet kurma hazırlığında. Ancak şu an için, sınır ötesi öğrencilerin geleceği belirsizliğini koruyor.

Sınır öğrencilerinin dışlanması krizi büyüyor

Neuchâtel kantonunda bulunan Colombier’de sürücüler, bir kavşakta yeşil ışığı görebilmek için tam 11 dakikaya kadar beklemek zorunda kalıyor. 

Trafik ışıklarının koordinasyonu

RTN’nin aktardığına göre, Longueville kavşağında yaşanan bu sıra dışı durum, sürücülerin sabrını ciddi şekilde test ediyor.Söz konusu kavşak, Colombier’in batı çıkışında kanton yolunun üzerinde bulunuyor ve çok sayıda faktörün birleşmesinedeniyle yönetimi oldukça zor. Tramvay hattının geçtiği noktada bariyerlerin kapanması, yakınlardaki okul çıkışları ve spor kompleksine erişim gibi unsurlar trafik ışıklarının koordinasyonunu karmaşık hale getiriyor.<h4>Yetkililer sorunun farkında</h4>Kanton Köprü ve Yol Hizmetleri Müdürü Nicolas Merlotti, kırmızı ışıkta bekleme süresinin “gerçekten aşırı” olduğunu kabul ediyor. Ancak sorunun çözümünün tamamen belediyenin sorumluluğunda olduğunu da vurguluyor. Çünkü ilgili kanton yolu, Colombier’in yerleşim alanı içinde yer alıyor.Milvignes belediyesinin teknik ve ulaşım servisi ise durumun farkında olduklarını ve bu alışılmadık trafik sorununun giderilmesi için kısa sürede önlemler alınacağını bildirdi.<h4>Yasal bekleme süresi tanımlı değil</h4>Merlotti ayrıca İsviçre yasalarında kırmızı ve yeşil ışıklar arasında “makul” sayılabilecek belirli bir bekleme süresinin tanımlanmadığını da hatırlattı. Bu durum, yerel yönetimlere çözüm bulma konusunda geniş bir hareket alanı tanıyor.Yetkililerden somut bir adım bekleyen sürücüler ise şimdilik kırmızı ışıkta dakikalarca beklemeye devam ediyor — kimi zaman zen ustası sabrıyla, kimi zaman ise artan bir huzursuzlukla.

Kırmızı ışıkta 11 dakikalık bekleyiş sürücülerin sabrını ölçüyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, altı yıl aradan sonra Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi.

2 Saat 20 dakikalık görüşme

Görüşmede F-16 ve F-35 savaş uçaklarının alımı, Heybeliada Ruhban Okulu’nun açılması, Halkbank davası, ABD’nin Türkiye’ye yönelik ticari yaptırımları ve Ankara’nın Rusya’dan petrol alımları gündemin ana başlıkları arasında yer aldı.Beyaz Saray’daki karşılama Trump, saat 18.31’de Beyaz Saray kapısına çıkarak Erdoğan’ı bekledi. Birkaç dakika sonra Cumhurbaşkanının aracı komplekse giriş yaptı. Trump, Erdoğan’ı kapıda karşıladı, iki lider tokalaşarak gazetecilere görüntü verdikten sonra içeri geçti.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/247182a8c51e0cb30b2af6102.jpg" width="1024" height="576"></figure>Basın önünde yapılan kısa açıklamalarda, görüşmede özellikle savunma sanayisi, ticaret, enerji ve bölgesel gelişmelerin öne çıktığı ifade edildi. Erdoğan, F-16 ve F-35 konularının yanı sıra Halkbank davasının da ele alınacağını söyledi. Heybeliada Ruhban Okulu konusunda ise Türkiye’nin gerekli adımları atmaya hazır olduğunu belirtti.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/247182a8c51e0cb30b2af6101.jpg" width="1024" height="576"></figure>Trump: “Harika bir görüşmeydi” Toplantı toplamda 2 saat 20 dakika sürdü. Erdoğan, saat 20.50’de Beyaz Saray’dan ayrılırken Trump kendisini kapıya kadar uğurladı. Trump, Erdoğan ve heyetiyle tokalaşarak vedalaştı. Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Trump, görüşmenin oldukça verimli geçtiğini vurguladı ve “Harika bir görüşmeydi, birçok konuda ilerleme kaydettik” dedi.F-35 ve CAATSA yaptırımları Trump, F-35 konusunda Türkiye ile anlaşmaya varılabileceğini dile getirdi. Ayrıca, başarılı bir görüşme gerçekleştirilmesi halinde CAATSA yaptırımlarının kaldırılabileceğini söyledi.Gazze ve Rusya-Ukrayna Savaşı Gazze meselesine değinen Trump, BM’de Erdoğan ve diğer liderlerle bu konuda önemli bir görüşme yaptıklarını, bir anlaşmaya yaklaşmakta olduklarını belirtti. Rusya-Ukrayna savaşına ilişkin olarak ise Erdoğan’ın her iki tarafça da saygı duyulan bir lider olduğunu vurguladı ve Ankara’nın arabuluculuk girişimlerinin değerli olduğunu ifade etti.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/247182a8c51e0cb30b2af6103.jpg" width="1024" height="576"></figure>Suriye ve bölgesel sorunlar Trump, Suriye’de Erdoğan’ın elde ettiği başarıların altını çizerek, bunun Türkiye açısından büyük bir kazanım olduğunu söyledi. Erdoğan da bölgedeki krizlerin aşılmasında iş birliğine inandığını belirtti.Enerji alanında anlaşma İki liderin huzurunda Türkiye ile ABD arasında sivil nükleer iş birliği mutabakatı imzalandı. Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, anlaşmanın iki ülke arasında köklü iş birliğini enerji alanında daha da geliştireceğini belirtti.Görüşme sırasında Trump’ın yakasına taktığı F-22 Raptor rozeti dikkat çekti. Ayrıca Erdoğan’a sandalye çekerek jest yaptığı anlar kameralara yansıdı.Uçak alımları ve savunma programları Erdoğan-Trump görüşmesinde gündeme gelen bir diğer başlık, Türk Hava Yolları’nın Boeing’den yapmayı planladığı 300 uçaklık alımdı. THY, 2030 yılına kadar filosuna 600 yeni uçak katmayı hedefliyor; bunun yarısının Airbus’tan, diğer yarısının ise Boeing’den alınması planlanıyor.Öte yandan, Türkiye’nin uzun süredir gündeminde olan F-16 Block 70 alımı ve F-35 programına geri dönüş konusu da masaya yatırıldı. Türkiye, JSF programına 1999 yılında katılmış ancak S-400 sistemlerinin alınmasının ardından süreç askıya alınmıştı. Türk Hava Kuvvetleri için üretilen 6 adet F-35’in halen ABD’de depolandığı biliniyor.Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, yeni savaş uçaklarının maliyetinin yaklaşık 7 milyar dolar olacağını açıklamış, Ankara’nın 40 adet F-35’e ihtiyaç duyduğunu belirtmişti. Ayrıca Eurofighter Typhoon seçeneğinin de değerlendirildiğini kaydetmişti.Erdoğan-Trump buluşması, savunma sanayisi, enerji ve ticari ilişkilerde kritik başlıkların ele alındığı, iki ülke arasında iş birliğinin geleceğini şekillendirecek tarihi bir görüşme olarak değerlendiriliyor.

Erdoğan ve Trump, Beyaz Saray’da kritik zirvede buluştu

ABD’nin başkanı Donald Trump, BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada göçmenleri hedef alarak İsviçre’yi örnek gösterdi ve “İsviçre hapishanelerinde mahkumların %72’si yabancı” dedi. 

İsviçre hapishanelerindeki yabancı oranı neden yüksek?

Bu rakam istatistiksel olarak doğru olsa da, Trump’ın kullandığı şekilde yorumlamak gerçek tabloyu yansıtmıyor. Uzmanlara göre bu oran, doğrudan yabancıların “daha suçlu” olduğunu değil, İsviçre’deki adli ve hukuki sistemin yapısal özelliklerini gösteriyor.<h4>Hukuki ve yapısal nedenler etkili</h4>İsviçre’de yabancıların hapishanelerdeki oranının yüksek olmasının en önemli nedenlerinden biri, mahkûmiyet sonrası alternatif ceza infaz yöntemlerinden yararlanamamaları. Neuchâtel Üniversitesi Ceza Hukuku Profesörü André Kuhn’a göre, “Yabancıların çoğunun İsviçre’de resmi ikamet adresi bulunmadığı için elektronik kelepçe ya da ev hapsi gibi alternatif infaz yollarından faydalanamıyorlar. Bu durum, hukukun kendi içinde bir ayrımcılık yaratıyor.”Ayrıca yabancılar, yargılama öncesi dönemde de daha sık tutuklu yargılanıyor. Bunun nedeni, kaçma riski taşıdıkları düşüncesiyle hakimlerin geçici tutukluluğa daha kolay karar vermesi. Bu durum, suçluluğu henüz kanıtlanmamış kişilerin de cezaevi istatistiklerine “yabancı mahkûm” olarak yansımasına yol açıyor.<h4>Yargı öncesi tutuklamalarda yabancı oranı %79</h4>İsviçre Federal İstatistik Ofisi’nin 31 Ocak 2025 verilerine göre ülkedeki toplam 6994 tutuklunun 2211’i yargılama öncesi tutuklu durumda. Bu kişilerin %79’u yabancı uyruklu. Ayrıca 1199 kişi “ceza ve tedbirlerin erken infazı” kapsamında cezaevinde bulunuyor ve bu kişiler de henüz hüküm giymemiş olmalarına rağmen istatistiklere dahil ediliyor.1988’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşan bu oran, yabancıların cezaevi nüfusundaki ağırlığını artırıyor. Buna karşın İsviçre vatandaşları çoğu zaman yargı süreci sonuçlanana kadar tutuksuz yargılanabildiği için istatistiklere daha az yansıyor.Sonuç olarak, İsviçre hapishanelerinde yabancıların oranı gerçekten de %72 seviyesinde. Ancak uzmanlara göre bu oran, doğrudan suç oranlarının bir göstergesi değil; hukuki prosedürler, sosyal koşullar ve yapısal farklılıkların bir sonucu. Trump’ın iddiası bu bağlamı dışarıda bıraktığı için yanıltıcı nitelikte.

Trump’ın iddiası doğru ama eksik

Cenevre’de, Carouge Caddesi boyunca devam eden büyük çaplı inşaat çalışmaları nedeniyle zor durumda kalan mağaza, restoran ve diğer işletmelere yönelik destek artırıldı. 

İşletme maliyetlerinde ciddi sıkıntılar

Caddenin bazı bölümlerinde 2027’ye kadar sürecek ağır altyapı ve tramvay hattı çalışmaları, esnafın kira ve işletme maliyetlerinde ciddi sıkıntılara yol açmıştı.Ağustos sonunda, bazı işletmelerin kapanma riskiyle karşı karşıya kalması üzerine, Cenevre Belediyesi ilk etapta 1,5 milyon franklık bir destek açıklamıştı. Bu tutar, yaklaşık 100 işletmenin kirasının %40’ını karşılamayı hedefliyordu ve kapsam Augustins Meydanı ile Plainpalais Dönel Kavşağı arasındaki iş yerlerini kapsıyordu. Ancak sektörden gelen tepkiler “yetersiz” olarak değerlendirildi.Çarşamba günü yapılan açıklamayla, destek miktarı iki kat artırılarak 3,3 milyon franka yükseltildi. Bu desteğin 2 milyon frankı belediye bütçesinden sağlanırken, inşaatın diğer iki sorumlusu olan Cenevre Toplu Taşımacılık (TPG) ve Cenevre Sanayi Hizmetleri (SIG) de katkıda bulundu. TPG 1 milyon frank, SIG ise 300.000 frank ile esnafın zararını karşılamaya destek oldu.Ayrıca, destek kapsamı da genişletildi. Yeni düzenlemeye göre yalnızca Carouge Caddesi’nin belirli bir bölümü ve Plainpalais Dönel Kavşağı değil, Augustins Meydanı ile Dancet Caddesi’ni birbirine bağlayan dik bir sokak olan Battoirs Caddesi de destek kapsamına dahil edildi. Ancak diğer yan sokaklar, inşaatın olumsuz etkisinin “istisnai” seviyede görülmediği gerekçesiyle yardım kapsamına alınmadı.Carouge Caddesi projesi, bölgeyi yayalaştırmayı, yeni tramvay rayları döşemeyi ve kanalizasyon sistemini yenilemeyi amaçlıyor. Belediye yetkilileri, artırılan destekle esnafın projeden kaynaklanan kayıplarını hafifletmeyi ve işletmelerin faaliyetlerini sürdürebilmelerini hedefliyor.

Cenevre'de esnafa 3,3 milyon franklık destek

Vaud Kantonu Büyük Konseyi, Syasama döneminin önemli projelerinden biri olan enerji yasası reformunu görüşmeye başladı. 

Tartışmalar giriş oylaması üzerinden iki saatten fazla sürdü. UDC partisi yasayı sert bir şekilde eleştirirken, PLR içinde fikir ayrılıkları göze çarptı; sol partiler ise çoğunlukla yasayı destekledi.Giriş oylamasında 87 “evet” oyu çıktı. Bu oylar sol ve Yeşil-Liberal üyelerden, ayrıca PLR’nin bir kısmından geldi. 44 “hayır” oyu ise UDC ve PLR’nin bazı üyelerinden, dört üye ise çekimser kaldı. Bu ilk uzun tartışmalar, enerji yasasının 80 maddesi ve 90’a yakın değişiklik önerisi üzerinde yapılacak kapsamlı tartışmaların habercisi oldu.Reformun hedefleriReform, yerel yenilenebilir enerji kullanımını artırmayı, enerji tüketimini azaltmayı ve fosil yakıtlı ısıtma sistemlerinin yerini yenilenebilir sistemlere bırakmasını amaçlıyor. Ayrıca yasa, ilgili tüm paydaşların sürece etkin şekilde dahil edilmesini sağlayacak mekanizmalar da içeriyor.Reformun nihai hedefi, Vaud İklim Planı kapsamında 2050 yılına kadar karbon nötrlüğüne “önemli bir adım” atmak ve enerji ithalatına bağımlılığı azaltarak kantonun enerji bağımsızlığını artırmak. Vaud, enerji ihtiyacının yaklaşık yüzde 84’ünü dışarıdan karşılıyor.UDC: “Zorlayıcı, dogmatik ve maliyetli”Çevre ve Enerji Komisyonu’nda tüm partiler giriş oylamasını tartışmasız kabul etmişti. Ancak Salı günü plenumda denge bozuldu. UDC, reformu sert bir dille eleştirdi.UDC grup başkanı Cédric Weissert, “Bu yasa çok kötü, hatta başarısız sayılabilir. Enerji dönüşümünü çok hızlı ve zorlayıcı bir şekilde dayatıyor. Maddeler uygulanamaz, önerilen dönüşüm pratik değil” dedi.Bazı UDC üyeleri yasayı “çevreci çevrelerden kaynaklanan binalar için fazla kısıtlayıcı”, “dogmatik” ve “çok maliyetli” olarak nitelendirdi.Sol partiler: “Hedef odaklı, gerçekçi ve dengeli”Sosyalist grup başkanı Sébastien Cala ise UDC’ye yanıt verdi. “UDC konunun ciddiyetini kavrayamıyor, sadece seçim odaklı tavır sergiliyor” dedi ve olası bir referandum hazırlığına işaret etti.Sol ve Yeşil partiler, reformu “hırslı, gerçekçi, pratik, dengeli, cesur ve yerel ekonomiyi destekleyen” bir proje olarak değerlendirdi. Yeşil Alberto Mocchi, enerji dönüşümü ve iklim aciliyeti konusunda “artık sözleri eyleme dönüştürme zamanı” dedi.Bazı sol ve radikal çevreciler ise projenin komisyonda zayıflatıldığını ve daha ileri gitmek gerektiğini belirtti. Her iki grup da yeni değişiklik önerileri sunacak, ancak “komisyonda bulunan dengeli uzlaşmadan daha iyisini yapmak zor” ifadelerini kullandı.PLR: Parti içinde bölünmüşlükPLR partisi içinde reform konusunda görüş ayrılıkları göze çarptı. Komisyon başkanı ve uzlaşmanın de facto hakemi Nicolas Suter’in liderliğinde, bazı PLR üyeleri reformun uygulanabilirliğini sorguladı.Enerji yasası reformu, Vaud Kantonu’nun enerji geleceğini şekillendirecek kritik bir adım olarak öne çıkarken, tartışmalar ve öneriler önümüzdeki haftalarda devam edecek.

Vaud Kantonu enerji yasası reformu mecliste tartışma yarattı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, uluslararası topluma karşı çıkarak Filistin Devleti’ni tanıyan Batılı ülkelere sert ifadelerle yüklendi.

'Filistin Devleti' 

İsrail Başbakanlık Ofisinden yapılan açıklamada, Netanyahu’nun, Batılı ülkelerin Birleşmiş Milletler’in (BM) 80. Genel Kurulu çerçevesinde Filistin’i devlet olarak tanımasını “utanç verici bir boyun eğiş” olarak nitelendirdiği belirtildi.Netanyahu, yaptığı açıklamada “Filistin Devleti olmayacak” diyerek, bu ülkelerin aldığı tanıma kararlarının İsrail açısından “hiçbir bağlayıcılığı olmadığını” savundu. Açıklama, Netanyahu’nun BM Genel Kurulu’na hitap etmek için ABD’ye gitmesinden kısa süre önce yayımlandı.Geçtiğimiz günlerde Fransa ve Suudi Arabistan’ın öncülüğünde düzenlenen, “Filistin Meselesine Çözüm ve İki Devletli Çözümün Uygulanması” başlıklı uluslararası konferansta, Lüksemburg, Belçika, Andorra, Fransa, Malta, Monako ve San Marino Filistin Devleti’ni tanıdıklarını açıklamıştı.Ayrıca Kanada Başbakanı Mark Carney, Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve Portekiz Dışişleri Bakanı Paulo Rangel de benzer şekilde Filistin’i devlet olarak kabul ettiklerini duyurdu.Yasir Arafat’ın 1988’de ilan ettiği bağımsızlıktan bu yana Filistin’i tanıyan ülke sayısı BM’nin 193 üyesi arasından 157’ye yükseldi. Buna ek olarak, BM üyesi olmayan Vatikan da Filistin Devleti’ni tanıyor.

Netanyahu’dan Filistin’i tanıyan Batılı ülkelere sert tepki

Luzern’de İsviçre vatandaşlığına başvurmak isteyenler için maliyetler önemli ölçüde azalacak. Şehir yönetimi, başvuru başına tek tip 500 Franklık bir ücret getirmeyi planlıyor. 

Yabancıların siyasi katılımı kolaylaşsın

Bu düzenleme ile vatandaşlığa geçişin sosyal açıdan daha erişilebilir hale gelmesi ve iyi entegre olmuş yabancıların siyasi katılımının kolaylaştırılması amaçlanıyor.Bugün yürürlükte olan uygulamada ücretler işleme göre değişiyor: Tek başına başvuran bir kişi ortalama 1900 Frank, çiftler ise yaklaşık 2300 Frank ödüyor. Buna ek olarak kanton ve federal makamların ücretleri de başvuruculara yansıtılıyor.Yeni düzenleme ile, 25 yaş üstü bireyler, evli çiftler ve aileler için ücret aynı olacak. Şehir yönetimi, işlem maliyetlerinin yüksek olduğunu kabul ediyor ancak 500 Franklık sabit ücretin hem maliyete katkı sağladığını hem de sosyal açıdan uygun olduğunu vurguluyor.Gelir kaybı da öngörülüyor: Belediye, bu düzenleme ile kasaya giren gelirlerin yılda yaklaşık 270 bin Frank azalabileceğini hesaplıyor. Ancak şehir yönetimi, bu adımı entegrasyon ve demokratik katılım adına gerekli bir yatırım olarak görüyor.

Luzern’de vatandaşlık başvurusu 500 franka sabitleniyor

Kanton Bern, öğrenici ehliyetinde (Lernfahrausweis) dijital döneme geçti. Artık ehliyet adayları, sınav sonrası verilen öğrenici ehliyetini sadece kâğıt formunda değil, aynı zamanda doğrudan akıllı telefonlarında da kullanabilecek.

Lernfahrausweis artık cep telefonunda

Bern Strassenverkehrs- und Schifffahrtsamt (Karayolu ve Denizcilik Dairesi) tarafından yapılan açıklamaya göre, dijital öğrenici ehliyet (eLFA) için başvuru elektronik hizmet (E-Service) üzerinden yapılacak. Bunun için adayın hâlihazırda geçerli bir kâğıt ehliyet belgesine sahip olması gerekiyor.Teorik sınavı geçen adaylara öğrenici ehliyet kâğıt üzerinde verilmeye devam edecek, ancak isteyenler bu belgenin dijital versiyonunu ücretsiz olarak cep telefonlarına indirebilecek.Dijital öğrenici ehliyeti, federal makamlar ile Strassenverkehrsämter (karayolu daireleri birlikteliği) iş birliğiyle geliştirildi. Uygulamanın hem adaylara kolaylık sağlayacağı hem de idari süreçleri dijitalleştirme yolunda önemli bir adım olacağı vurgulanıyor.

Kanton Bern’den ehliyet adaylarına dijital kolaylık

Pazar akşamı Zug kentinde çıkan bıçaklı kavgada üç kişi yaralandı. Olayda ikisi ağır olmak üzere toplam üç erkek şahıs çeşitli bıçak ve kesik yaraları aldı.

İki kişi ameliyata alındı

Zuger Strafverfolgungsbehörden’in (Zug Ceza Makamları) Salı günü yaptığı açıklamaya göre, olay saat 22.30’dan kısa süre önce meydana geldi. İki kişi yaralı halde Zug Kanton Polisi’nin ana binasına giderek yardım istedi. İlk müdahale ekipleri tarafından tedavi edilen yaralılar, daha sonra farklı kantonlardaki hastanelere sevk edilerek ameliyata alındı. Her iki yaralının da 32 yaşında ve Türk vatandaşı olduğu bildirildi.Gece saatlerinde polis müdahale birimi «Luchs» şüpheliyi Zug’daki ikametinde yakaladı. 48 yaşındaki İsviçre vatandaşı olan zanlının da yaralı olduğu ve hastanede tedavisinin ardından taburcu edildiği belirtildi. Şahıs tutuklandı, savcılık ise hakkında tutuklama talebinde bulundu.Olayın nedeni ve tam seyriyle ilgili soruşturmanın sürdüğü açıklandı.<h3>&nbsp;</h3>

Zug kentinde bıçaklı kavga: İki Türk vatandaşı yaralandı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, özellikle Gazze’de yaşanan insani krize dikkat çekti.

BM’de soykırım vurgusu

Erdoğan, 700 günü aşkın süredir bölgede soykırımın sürdüğünü belirterek, İsrail yönetiminin artık kontrolü tamamen kaybettiğini ifade etti.“Filistin’in sesi kısılmak isteniyor” Konuşmasına Filistin meselesiyle başlayan Erdoğan, birçok ülkenin Filistin’i tanıdığı bu dönemde Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın aralarında bulunamamasından üzüntü duyduğunu söyledi. Erdoğan, “Bu kürsüden hem kendi halkımızın hem de susturulmak istenen Filistin halkının sesi olmak için bulunuyorum” dedi.“Gazze’de soykırım sürüyor” BM’nin 80. yılı kutlanırken dünyada kuruluş ilkelerine gölge düşüren trajediler yaşandığını belirten Erdoğan, “Gazze’de 23 aydır, yani 700 günü aşkın süredir gözlerimizin önünde bir soykırım sürüyor. Siviller katlediliyor, ölü sayısı 65 bini geçti, enkaz altındaki kayıpların sayısı ise bilinmiyor” ifadelerini kullandı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/e541c83b6a25929a236c11b01.jpg" width="1024" height="576"></figure>“Her gün 1 çocuk öldürülüyor” Hayatını kaybedenlerin 20 binden fazlasının çocuk olduğunu vurgulayan Erdoğan, “23 aydır Gazze’de her saat 1 çocuk acımasızca hayattan koparılıyor. Bu rakamların her biri birer masum insana karşılık geliyor” dedi. Ayrıca açlık nedeniyle de ölümler yaşandığını, 428 kişinin 146’sı çocuk gıda yetersizliğinden yaşamını yitirdiğini belirtti.“İnsanlık bu vahşete sessiz kalamaz” Gazze’de sağlık sisteminin tamamen çöktüğünü, hastanelerin bombalandığını ve doktorların öldürüldüğünü dile getiren Erdoğan, “Bugün Gazze’nin günlük fotoğrafı 2-3 yaşında kolları, bacakları olmayan çocuklardır. Buna hangi vicdan dayanır?” diye sordu.“İsrail yönetimi kontrolü kaybetmiştir” Erdoğan, İsrail’in yalnızca Gazze’de değil Batı Şeria’da da masum sivilleri hedef aldığını, bölgedeki barış girişimlerini engellediğini söyledi. Netanyahu hükümetinin barış niyeti taşımadığını belirten Erdoğan, İsrail’in saldırgan politikalarının Batı değerlerini de zedelediğini vurguladı.“Gazze’de bir savaş yok, soykırım var” Cumhurbaşkanı, Gazze’de yaşananları “terörle mücadele” olarak tanımlamanın mümkün olmadığını ifade ederek, “Bir tarafta en modern silahlarla donatılmış düzenli bir ordu, diğer tarafta ise silahsız siviller ve çocuklar var. Bu savaş değil, açık bir toplu kıyımdır” dedi.“Suriye’de yeni dönem” Konuşmasında Suriye’ye de değinen Erdoğan, 8 Aralık devrimiyle rejim karşıtı mücadelenin başarıya ulaştığını ve Suriyelilerin yeni bir döneme adım attığını belirtti. Türkiye’nin “bir ve bütün Suriye” vizyonunu desteklediğini kaydetti.“Bölge yeni krizleri kaldıramaz” Erdoğan, İran’ın nükleer dosyasının diplomasiyle çözülmesi gerektiğini vurguladı. Irak’ın istikrarının bölge için kritik önemde olduğunu, Rusya-Ukrayna savaşında da ateşkes ve barış için Türkiye’nin çabalarını sürdüreceğini ifade etti.“Kıbrıs’ta iki devlet gerçeği” Kıbrıs meselesinde federasyon modelinin tüketildiğini söyleyen Erdoğan, “Kıbrıs’ta iki ayrı devlet ve iki ayrı halk vardır. KKTC’nin tanınması yönünde uluslararası topluma çağrıda bulunuyorum” dedi.“Daha adil bir dünya mümkündür” Türkiye-AB ilişkilerinde yeni bir vizyon arzuladıklarını dile getiren Cumhurbaşkanı, uluslararası ticaret, enerji, çevre ve yapay zekâ gibi konularda da mesajlar verdi. BM’nin İstanbul’da merkez haline gelmesi hedefini yineleyen Erdoğan, “Biz güçlünün haklı olduğu değil, haklının güçlü olduğu bir sistem kurulana kadar ‘Dünya Beşten Büyüktür’ demeyi sürdüreceğiz” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan BM Genel Kurulu’nda konuştu

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu kapsamında New York’ta düzenlenen Gazze konulu özel toplantıya Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump da katıldı.

Erdoğan - Trump yan yana

BM binasında yapılan toplantı basına kapalı gerçekleşirken, Erdoğan ile Trump toplantıda yan yana oturdu.Cumhurbaşkanı Erdoğan, toplantıda yaptığı konuşmada, “Tüm dünya liderlerine sesleniyorum; bugün Filistinli mazlumların yanında kararlı bir şekilde durma günüdür.” ifadelerini kullandı.Toplantıya Türkiye ve ABD’nin yanı sıra Endonezya, Katar, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Pakistan ve Mısır’dan devlet ve hükümet başkanları katıldı.Trump, toplantının açılışında yaptığı kısa değerlendirmede, “Bu çok önemli bir görüşme olacak. Orta Doğu’nun önde gelen liderleriyle birlikteyiz. Gazze’deki savaşı bitirmek istiyoruz, hatta belki bugün bunu başarabiliriz.” dedi. ABD Başkanı ayrıca, bölgede savaşın son bulması halinde hayatın çok daha güzel olacağını vurguladı.Trump, esirlerin iadesi ve çatışmaların sona erdirilmesinin toplantının öncelikli gündemleri olduğunu kaydetti. Toplantı sonrasında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve diğer bölge liderleriyle de görüşeceğini söyleyen Trump, “Bu süreç fazla uzadı. Biz bunun bitmesini istiyoruz. Esirleri de geri almak istiyoruz.” şeklinde konuştu.Liderlerin saygın ve güçlü isimler olduğuna dikkat çeken Trump, “Bu grup, diğer herkesten daha fazla çözüm üretebilir. Burada onlarca toplantı yaptık ama benim için en önemlisi buydu çünkü hiç başlamaması gereken bir çatışmayı sona erdirebiliriz.” ifadelerini kullandı.Katar Emiri’nden Gazze mesajı Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani ise toplantının başında yaptığı konuşmada, katılan liderlere gayretlerinden dolayı teşekkür etti. Gazze’deki insani durumun son derece ağır olduğuna işaret eden Emir, bu görüşmede neler yapılabileceğini ele alacaklarını belirtti ve ev sahipliğinden ötürü Trump’a teşekkürlerini sundu.Trump: “Çok verimli bir görüşme oldu” Toplantı sonrası kısa bir açıklama yapan Trump, “Gazze konusunda çok faydalı bir toplantı gerçekleştirdik. İsrail hariç bölgedeki birçok önemli aktörle bir araya geldik. Onlarla da ayrıca görüşeceğim. Bugün önemli liderlerle oldukça başarılı bir toplantı yaptık.” dedi.Erdoğan’dan değerlendirme Cumhurbaşkanı Erdoğan ise toplantı sonrası Türkevi önünde gazetecilerin sorularını yanıtladı.“Gazze Zirvesi’nde Donald Trump’la birlikteydiniz. Oradaki masum siviller için somut bir sonuç bekliyor musunuz?” sorusuna Erdoğan, “Sonuç bildirgesi herhalde birazdan açıklanır. Sayın Trump’ın ve Katar Emiri Şeyh Temim’in yapacağı açıklamalarla bu akşamki toplantının sonuçları netleşir. Çok verimli, güzel bir toplantı oldu.” cevabını verdi.Bir gazetecinin, “Siz memnun musunuz?” sorusuna ise Erdoğan, “Ben memnunum. Sonucu da hayırlı olur inşallah.” şeklinde yanıt verdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Trump Gazze konulu toplantıya katıldı

Fransa, Monako, Belçika, Lüksemburg ve Malta, Filistin Devleti’ni resmen tanıdıklarını açıkladı. Açıklamalar, Birleşmiş Milletler çatısı altında Suudi Arabistan ve Fransa’nın öncülük ettiği “Filistin Meselesine Çözüm ve İki Devletli Çözümün Hayata Geçirilmesi” başlıklı konferansta yapıldı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, “Gazze’de çatışmaları durdurmanın vakti geldi” diyerek Fransa’nın Filistin’i tanıma kararını duyurdu. Macron, bu adımın Filistin halkının meşru haklarının tanınması anlamına geldiğini, aynı zamanda İsrail’in güvenliğini de destekleyeceğini vurguladı. Filistin’in tanınmasının, İsrail ve Filistin arasında verimli müzakerelerin önünü açacağını belirtti.Monako Prens II. Albert, ülkesinin en başından beri hem İsrail’in güvenli sınırlar içinde varlığını hem de Filistin halkının demokratik ve bağımsız bir devlete sahip olma hakkını savunduğunu hatırlattı. “Bugün, İsrail’in varlığını desteklediğimizi bir kez daha teyit ediyor, aynı zamanda Filistin’i uluslararası hukuk çerçevesinde devlet olarak tanıyoruz” dedi. Albert, kalıcı barış için iki devletli çözümün en doğru yol olduğunu vurguladı.Belçika Başbakan Bart De Wever, ülkesinin uzun süredir iki devletli çözümü savunduğunu ifade ederek, bu kararıyla New York Bildirgesi’nin imzacıları arasında yer aldığını söyledi. De Wever, Batı Şeria’daki yasa dışı yerleşimlerin iki devletli çözümü tehdit ettiğini belirterek, Netanyahu ve bazı İsrailli bakanların Filistin’in asla kurulmayacağı yönündeki açıklamalarının, tanıma kararını daha da gerekli hale getirdiğini dile getirdi.Lüksemburg Başbakan Luc Frieden, “Lüksemburg bugünden itibaren Filistin Devleti’ni tanımaktadır. Bu, bir sürecin sonu değil, aksine umuda, diyaloğa ve barışa bağlılığın başlangıcıdır” dedi. Frieden, bu kararın yaslı ailelere teselli, çocuklara ise bir umut mesajı olduğunu söyledi.Malta Başbakan Robert Abela, ülkesinin Filistin’i resmen tanıdığını belirterek, bu adımın iki devletli çözüm vizyonuna bağlılıklarının somut bir göstergesi olduğunu kaydetti. Abela, sivillere yönelik saldırıların ve Batı Şeria’daki yasa dışı yerleşimlerin derhal sona ermesi gerektiğini ifade etti. Gazze’de açlık yaşayan insanların insani yardıma ulaşmasının engellenemeyeceğini vurguladı.Norveç’ten destek Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, konferansta yaptığı konuşmada Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın ABD’nin vize vermemesi nedeniyle toplantıya video ile katılmak zorunda kalmasını “adaletsizlik” olarak nitelendirdi. Store, zirvenin “tarihi” olduğunu belirterek, Norveç’in geçen yıl İspanya, İrlanda ve Slovenya ile birlikte Filistin’i tanıdığını hatırlattı. “Bugün alınan tanıma kararlarını da memnuniyetle karşılıyoruz” dedi.Store ayrıca, Filistin’in BM ailesinin bir parçası olması gerektiğini vurgulayarak ülkesinin desteğinin süreceğini kaydetti.

Fransa dahil beş Avrupa ülkesi daha Filistin Devleti’ni resmen tanıdı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, pazartesi günü New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi’nde düzenlenen “Filistin Meselesine Çözüm Bulunması ve İki Devletli Çözümün Hayata Geçirilmesi” başlıklı uluslararası konferansa katıldı.

Erdoğan’dan Gazze çağrısı

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Filistin’i tanıdıklarını açıklamasının ardından Erdoğan, “Bu kararı alan ülkeleri kutluyorum. Bu adımların iki devletli çözüm sürecini hızlandırmasını temenni ediyorum” dedi.21 Eylül’de Portekiz, İngiltere, Kanada ve Avustralya da Filistin’i resmen devlet olarak tanımıştı.Suudi Arabistan ve Fransa’nın öncülük ettiği toplantıda konuşan Erdoğan, Gazze’de yaşananlara değinerek şunları söyledi: “Gazze’de katliam tüm vahşetiyle devam ediyor. Vicdan sahibi hiçbir insan bu manzaraya kayıtsız kalamaz, böylesi bir soykırıma sessiz kalması da mümkün değildir.”Netanyahu hükümetinin Filistin devletinin kurulmasını engellemeye çalıştığını dile getiren Erdoğan, “BM Güvenlik Konseyi üyelerinin de aralarında bulunduğu bazı ülkelerin Filistin’i tanıma kararı tarihi bir adımdır” ifadelerini kullandı.“İsrail, Gazze’den çekilmek zorunda” Konuşmasının devamında İsrail Başbakanı Netanyahu’ya seslenen Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu: “Bir dönem Holokost ile yok edilmek istenen bir halkın torunlarını yöneten Netanyahu hükümeti, bu kez aynı topraklarda binlerce yıllık komşularına soykırım uyguluyor. Uluslararası toplum, Batı Şeria’daki yayılmacılığı, Doğu Kudüs’teki oldu bittileri ve bölgede kaosu artırma girişimlerini durdurmalıdır. Derinleşen işgal ve ilhak politikalarının amacı nettir: İki devletli çözümü ortadan kaldırmak, Filistin halkını sürgün etmek. Buna asla müsaade edilmemelidir. Artık ateşkesin sağlanması, insani yardımların Gazze’ye engelsiz biçimde ulaşması ve İsrail’in Gazze’den askerlerini çekmesi zorunludur.”BM uzman komisyonunun İsrail’in Gazze’de “soykırım” işlediği yönündeki raporunun ardından, 20’den fazla yardım kuruluşu uluslararası toplumu İsrail saldırılarını durdurmak için daha net ve kararlı adımlar atmaya çağırdı. Yardım örgütlerinin ortak açıklamasında şu ifadelere yer verildi: “Gazze’de yaşananlar sadece benzeri görülmemiş bir insani felaket değil; BM Soruşturma Komisyonu’nun tanımıyla artık bir ‘soykırımdır’. Devletler siyasi, ekonomik ve hukuki tüm imkanları kullanmalı; yarım önlemler ve söylemler yeterli değildir, bu an güçlü bir eylem gerektiriyor.”Katar Dışişleri Bakanlığı da 17 Eylül’de yaptığı açıklamada İsrail’in kara harekâtını “Filistinlilere yönelik soykırım savaşının devamı” olarak nitelendirdi. Katar ayrıca, beş Hamas mensubu ile bir yerel güvenlik yetkilisinin öldüğü saldırıya tepki gösterdi.İsrail ordusunun yayımladığı bir grafikte, mevcut operasyon sonunda Gazze’nin kıyı bölgesi dışında tüm alanların kontrol altına alınmasının hedeflendiği aktarıldı. İsrailli yetkililer bu kez Gazze’nin tamamında hâkimiyet sağlamaya kararlı olduklarını duyurdu. Askeri kaynaklar, bölgede hâlâ yaklaşık üç bin Hamas mensubu ile çok sayıda tünelin bulunduğunu öne sürüyor. Ancak Hamas’ın askeri kapasitesinin büyük ölçüde zayıfladığı belirtiliyor.Çatışmalar, Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’in güneyine düzenlediği baskınla başlamıştı. Bu saldırıda çoğu sivil 1.200 kişi yaşamını yitirmiş, 251 kişi ise rehin alınmıştı. Halen Gazze’de 48 rehinenin bulunduğu, bunların yarısından azının hayatta olduğu tahmin ediliyor.Gazze’deki Hamas yönetimindeki Sağlık Bakanlığı ise ölü sayısının 65 bini geçtiğini duyurdu. BM, hayatını kaybedenlerin üçte ikisinden fazlasının kadın ve çocuk olduğunu bildirdi.

Erdoğan BM’de konuştu: "İsrail Gazze’den çekilmek zorunda"

İsviçre’nin prestijli teknik üniversitelerinden EPFL’de tamamladığı doktora çalışmasıyla bilim dünyasında dikkatleri üzerine çeken Nergiz Şahin Solmaz, 2025 EUROMAR Konferansı’nda verilen Raymond Andrew Ödülü’nün bu yılki sahibi oldu.

Başarıya uzanan yol

Nergiz Şahin Solmaz’ın Samsun Bafra’da başlayan başarı hikayesi, ailesinin İstanbul’a taşınma kararıyla ivme kazandı. Yatılı okulda edindiği disiplin ve Türkiye’nin önde gelen mühendislik fakültelerinde aldığı eğitimle şekillenen bu yolculuk, İTÜ’deki çift anadal programıyla bilim tutkusuna dönüştü. Akademik hedefleri onu İsviçre’ye, Avrupa’nın ileri teknoloji merkezlerine taşıdı. Bugün, bilimi insanlığa faydaya dönüştürme hedefiyle çalışan Solmaz’ın bu yolculuğu, 2025 EUROMAR Konferansı’nda verilen Raymond Andrew Ödülü ile taçlandı.Manyetik rezonans alanında en iyi doktora tezine verilen bu ödülle, genç bilim insanı sadece akademik bir başarıya değil, aynı zamanda teknolojiye erişimi demokratikleştirmeye yönelik vizyoner bir çalışmaya da imza attı.İstanbul Teknik Üniversitesi’nden başlayan mühendislik yolculuğunu İsviçre’de ileri düzey araştırmalara taşıyan Solmaz, tek yongada (single-chip) Elektron Spin ve Nükleer Manyetik Rezonans dedektörlerini entegre eden öncü projesiyle büyük takdir topladı. Kendisiyle hem bu çığır açan araştırmasını hem de bir Türk kadın mühendisin İsviçre’deki başarı hikâyesini konuştuk.Röportaj: Özgür Mumcular - Ferah Koçak ErdoğanNergiz Hanım sizi tanıyabilir miyiz?Samsun Bafra doğumluyum ve dört kardeşin en küçüğüyüm. Üç yaşındayken İstanbul’a taşındık ve ilkokulu Kağıthane Hasdal İlköğretim Okulu’nda okudum. Lise eğitimimi, Çapa Anadolu Öğretmen Lisesi’nde yatılı olarak tamamladım. Üniversite giriş sınavında Türkiye genelinde 300. olarak İTÜ Elektronik Mühendisliği bölümüne üçüncü sıradan girdim ve İTÜ Vakfı ile Türk Eğitim Vakfı’ndan üstün başarı bursları aldım.Üniversitede Elektronik Mühendisliği ile birlikte Kontrol Mühendisliği çift anadal programını tamamladım. Lisans eğitimim sırasında VLSI Laboratuvarı’nda çalışarak devre tasarımına ilk adımlarımı attım. Yüksek lisans dönemimde, uzay uygulamaları için kriyojenik sıcaklıklara ve radyasyona dayanıklı radyo frekansı devre tasarımı üzerine araştırmalar yürüttüm.Üniversite yıllarında eşimle tanıştım ve evlenerek İsviçre’ye birlikte taşındık. Doktora eğitimimi EPFL’de tamamladım ve burada manyetik rezonans sensörleri için entegre devre tasarımına odaklandım. Amerika, İtalya, Almanya, Fransa ve Finlandiya’da düzenlenen konferanslara katıldım ve konuşmacı olarak davet edildim.&nbsp;Yaklaşık bir buçuk yıldır, akademiyle endüstri arasında bir köprü kuran CSEM’de görev alıyorum. Temel amacım; ileri teknolojiler geliştirmek, onları erişilebilir kılmak ve bilimsel yenilikler ile gerçek dünya problemlerine somut çözümler üreterek insanlığa katkı sağlamak.Gelecekte, daha bağımsız araştırmalar yürütebileceğim bir konuma ulaşmayı hedefliyorum.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/31eb92bc7b5b4ee63b53d3600.jpg" width="1024" height="576"></figure>Raymond Andrew Ödülü’nü kazandığınızı ilk duyduğunuzda neler hissettiniz? Bu ödül sizin için ne ifade ediyor?Bu ödülü kazandığımı ilk duyduğumda büyük bir mutluluk ve onur hissettim. Elektronik mühendisliği altyapısıyla manyetik rezonans alanına adım attığımda önümde pek çok belirsizlik vardı. Bu alana yeni giren bir araştırmacı olarak kendimi ne kadar geliştirebileceğimi ve bilimsel topluluk tarafından nasıl karşılanacağımı bilemiyordum. Raymond Andrew Ödülü, manyetik rezonans alanında doktorasını tamamlayan genç araştırmacılara verilen çok prestijli bir ödül ve benim için hem bir motivasyon kaynağı hem de bu alanda doğru yolda olduğumun güzel bir göstergesi.Doktora tezinizde geliştirdiğiniz “Single Chip Dynamic Nuclear Polarization Microsystems” teknolojisinin bilimsel dünyaya katkısını nasıl özetlersiniz?Bu teknoloji, dinamik nükleer polarizasyon (DNP) yöntemini çip ölçeğinde minyatürize ederek manyetik rezonansın hassasiyet sınırlarını genişletmeyi amaçlıyor. Yani, daha düşük maliyetli, daha kompakt ve yaygın kullanılabilir manyetik rezonans cihazlarının önünü açıyor. Bu sayede laboratuvar dışına taşabilecek, daha erişilebilir ölçüm ve analiz imkânları yaratmayı hedefliyoruz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/31eb92bc7b5b4ee63b53d3601.jpg" width="1024" height="576"></figure>Bu araştırma sürecinde sizi en çok zorlayan teknik ya da teorik engel neydi ve bunu nasıl aştınız?En zorlu kısımlardan biri, yüksek frekansta çalışan DNP deneylerini gerçekleştirmekti. Hem deney düzenekleri hem de kullandığımız malzemeler benim için yeniydi ve tasarladığım devrenin doğru çalıştığını göstermek için ön testler yapmak gerekiyordu. Deneyleri yürütürken bir yandan da hangi malzemenin hangi sonucu vereceğini öngörmeye, bunu güncel yayınlardan edindiğimiz bilgilerle birleştirerek en uygun deney planını oluşturmaya çalışıyorduk. Farklı fiziksel süreçleri aynı anda kontrol etmek karmaşık bir süreçti ama bu engelleri disiplinler arası bir yaklaşımla, sabırla ve ekip çalışmasıyla aşabildik. Bu süreç uzun ama öğretici oldu.&nbsp;Projenizin, özellikle DNP teknolojisinin yaygınlaştırılması ve erişilebilir kılınması açısından gelecekte nasıl etkiler yaratmasını bekliyorsunuz?Özellikle yüksek frekansta çalışan DNP test ekipmanları oldukça pahalı ve dünyada sadece sayılı üniversite ve araştırma merkezi bu ekipmanlara sahip olabilecek bütçeye sahip. Doktora tezimde tasarladığımız DNP çipleri sayesinde, yüksek maliyetli gyrotronlara ve mikrodalga dalga kılavuzlarına ihtiyaç duymadan bu deneyleri gerçekleştirebildik.&nbsp;Umudum, bu teknolojinin sadece büyük laboratuvarlarla sınırlı kalmayıp daha küçük araştırma gruplarında ve hatta klinik uygulamalarda da kullanılabilir hale gelmesi. DNP, manyetik rezonans sinyalini yüzlerce kat artırabiliyor; bu da daha hızlı ve daha detaylı ölçümler yapılmasına imkân tanıyor. Böylece hem deney süreleri kısalıyor hem de daha önce mümkün olmayan, çok kısa ömürlü ve hızlı gerçekleşen dinamik süreçler takip edilebiliyor. Uzun vadede, bu teknolojinin tıp, malzeme bilimi ve biyosensörler gibi alanlarda yeni fırsatlar yaratacağına inanıyorum.İTÜ’den EPFL’ye uzanan yolculuğunuzda sizi bu alana yönlendiren motivasyon neydi?İTÜ’de lisans eğitimim sırasında elektromanyetik dalgalar, radyo frekansı devreleri gibi konularda sağlam bir altyapı edindim. Bunun yanında, kuantum fiziğinin geniş uygulama alanları tam olarak kavrayamasam da her zaman ilgimi çekiyordu. Doktora konusu seçerken EPFL’de karşıma bu alanda çalışma fırsatı çıktı. Neredeyse hiç bilmediğim bir konuda doktora yapmak başta oldukça ürkütücüydü.&nbsp;Ancak manyetik rezonansın neredeyse sınırsız uygulama alanına sahip olması ve bir elektronik mühendisi olarak bu alana kendi katkımı sunma ihtimali beni çok heyecanlandırdı. EPFL bu tür araştırmalar için çok uygun bir ortam sunuyor; deneysel olanaklarımız oldukça ileri düzeyde. Bu alanda beni en çok motive eden şey ise temel bilimin, yenilikçi mühendislikle birleşerek somut bir ürüne dönüşebilmesi.Doktora süreciniz boyunca sizi en çok etkileyen kişi ya da olay neydi?Yüksek frekansta çalışan DNP deneylerini başarıyla gerçekleştirmek oldukça uzun zaman aldı. Bir dönem, deneylerden elde ettiğimiz verileri yorumlamakta çok zorlandık ve doğrudan neden beklediğimiz DNP etkisini gözlemleyemediğimizi anlamıyorduk. Danışman hocamla aylar boyunca deneme ve sonuç değerlendirme süreci yürüttük. Her seferinde yeni bir yorum geliştiriyor, o yorumu doğrulamak için yeni bir deney ya da matematiksel hesaplama yapıyorduk. Doğru cevaba ulaşana kadar pek çok yanlış varsayımı test ettik.&nbsp;Tüm bunlar olurken büyük bir merak ve heyecanla yeni olasılıklar üretmeye devam ettik. Pes etmeyi hiç düşünmedik çünkü cevabı mutlaka bulacağımıza inanıyorduk. Danışman hocamla, daha önce birlikte yürüttüğümüz deneylerde de bana aşıladığı bu yaklaşım, neredeyse her akşam laboratuvardan çıkarken ‘Çözümü bulacağız, yarın görüşürüz’ diyerek bitirdiğimiz uzun tartışmaların bir parçasıydı. Bu süreç bana yalnızca mühendislik ve tasarımın değil, bilimsel araştırmanın da ne kadar keyifle ve azimle yürütülebileceğini gösterdi.Kadın bir mühendis ve araştırmacı olarak bilim dünyasında karşılaştığınız zorluklar oldu mu? Bunlarla nasıl baş ettiniz?Açıkçası bu konuda kendimi şanslı azınlık içinde görüyorum. Hayatım boyunca ailemden, öğretmenlerimden ve arkadaşlarımdan güçlü bir destek hissettim. Hiçbir zaman ‘bunu sen yapamazsın ama bir erkek yapar’ gibi bir düşünce bana aşılanmadı; yeteneklerim küçümsenmedi. Aksine öğretmenlerimin özel ilgisi ve kazandığım burslar bu özgüveni pekiştirdi. Egitim hayatım boyunca arkadaşlarımdan, asistanlardan ve hocalarımdan her zaman saygı ve destek gördüm. Türkiye’de kız öğrencilerin çalışkan ve başarılı olduğu yönündeki yaygın algının da bu anlamda bana moral verdiğini söyleyebilirim.EPFL’ye geldiğimde de içinde yer aldığım laboratuvar ortamında ve hocalarımla çalışırken hep yeteneklerime değer verildiğini hissettim. Bunun yanında EPFL’de kadın araştırmacılara destek sağlayan ‘Fix the Leaky Pipeline’ programına katıldım. Bu sayede harika kadın araştırmacılarla tanıştım ve aslında pek çok kadının bilim dünyasında ne tür engellerle yüz yüze kaldığını yakından gördüm. Bu süreçte ben de kendi kendime koyduğum görünmez sınırların farkına vardım. Bu, hâlâ üzerinde çalışmaya ve kendimi geliştirmeye devam ettiğim bir alan.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/31eb92bc7b5b4ee63b53d3603.jpg" width="1024" height="576"></figure>Sizin gibi yüksek teknoloji alanlarında çalışmak isteyen gençlere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?Meraklı olun, soru sormaktan çekinmeyin ve hata yapmaktan korkmayın. Yeni bir alana girerken yeteneklerinizden şüphe etmeyin, cesur olun. Ben hiçbir başarının sadece büyük bir zekânın ürünü olduğuna inanmıyorum; ama her başarının mutlaka büyük bir emeğin sonucu olduğundan eminim.&nbsp;İyi bir ekipte yer almak ve farklı disiplinlerden insanlarla çalışmak vizyonunuzu inanılmaz derecede genişletir. Mümkünse farklı alanlarda araştırma yapan insanlarla iletişim kurun, onlardan öğrenin. Ve unutmayın: Sabır çok önemli. Büyük fikirler bir günde gerçeğe dönüşmez, ama emekle, inatla ve merakla mutlaka yolunu bulur.Akademide mi kalmayı düşünüyorsunuz yoksa endüstride de çalışmalar yapmak istiyor musunuz?Şu anda çalıştığım kurum olan CSEM, akademi ile endüstri arasında tam anlamıyla bir köprü görevi görüyor. Doktora sonrasında araştırmalarımı burada yürütüyorum. İçinde yer aldığım grup bugüne kadar birçok başarılı tasarıma imza atmış, içinden start-up şirketler çıkarmış bir ekip.&nbsp;Bu farklı ortam, uzun zamandır fırsat bulamadığım alanlarda kendimi geliştirmeme imkân sağlıyor. Grubumuzda elektronik devre tasarımında 20 yılı aşkın deneyime sahip mühendislerle çalışıyorum ve onlarla yaptığım fikir alışverişleri manyetik rezonans alanında uygulanabilir yeni fikirler ortaya çıkarıyor.Aslında yüksek lisansım sırasında da bir süre İTÜ Teknopark’taki Mikroelektronik firmasında yarı zamanlı çalışmış ve oradaki tecrübeli mühendislerden çok şey öğrenmiştim. Hatta o dönemde edindiğim pratik bilgilerin, doktora sırasında tasarladığım devrelerin başarıyla çalışmasında kritik rol oynadığına inanıyorum.Demek istediğim şu ki: akademi ve endüstri, birbirini sürekli besleyen ve birlikte ilerleyen iki DNA sarmalı gibidir. Benim gönlümde uzun vadede akademi var; çünkü bir ürünü geliştirmekten ziyade, sıfırdan yepyeni bir ürünün gerçeğe dönüşebileceğini göstermek bana çok daha heyecan verici geliyor. Tabii en büyük hayalim, bu fikirlerin sadece laboratuvarda kalmayıp bir gün gerçek dünyaya taşınarak birilerine, ne kadar küçük olursa olsun, somut bir fayda sağlaması.Araştırma konularınız arasında özellikle ilginizi çeken, gelecekte derinleşmeyi planladığınız yeni bir teknoloji ya da alan var mı?Şu anda kuantum algılama ve biyouyumlu mikro sistemler alanı özellikle ilgimi çekiyor. Manyetik rezonans tekniklerini biyomedikal cihazlarla birleştirmek önemli fırsatlar sunabilir ve bu yönde derinleşmeyi hedefliyorum. Bu alanda ilerlemek için iş birlikleri geliştirmem ve yapılabilecekler konusunda kendimi daha fazla beslemem gerektiğinin farkındayım.&nbsp;Şu anda bilgi ve yetkinlik alanım doğrultusunda alana katkı sağlayacağına inandığım devreleri tasarlamaya devam ediyorum. Kısa vadede, geniş sıcaklık aralığında çalışabilen, farklı yöntemleri ve frekansları aynı çipte bir araya getiren gelişmiş manyetik rezonans devreleri tasarlamayı hedefliyorum. Böylece pek çok farklı deney tek bir çip ile gerçekleştirilebilecek.Uluslararası iş birliklerinin araştırmalarınızdaki yeri nedir? Türkiye’deki üniversitelerle ortak projeler yürütmeyi düşünüyor musunuz?Uluslararası iş birliklerinin degerini gittikce daha iyi anliyorum. Farklı bakış açıları ve teknik imkanlar bir araya geldiğinde çok daha yaratıcı çözümler üretilebiliyor. Gelecekte Türkiye’deki üniversitelerle de ortak projelerde yer almayı çok isterim. Bu tür bağların hem bilgi paylaşımı hem de insan kaynağı açısından büyük katkı sağladığına inanıyorum.Kendi kariyer hikayenizi düşündüğünüzde, geriye dönüp genç Nergiz’e bir cümleyle ne söylemek isterdiniz?Kendine güven ve fikirlerinin pesinden kosmaktan asla çekinme. Daima açık iletişimden yana ol; sorunları ertelemeden, güzel bir iletişimle çöz. Yıllar önce İTÜ’den bir hocamın bana söylediği bir sözün ne kadar doğru olduğunu her geçen gün daha iyi anlıyorum: ‘Ne olmak istiyorsan, o olacaksın.’ Çok basit ama benim için çok güçlü bir cümle. Hâlâ kendime sık sık bunu hatırlatıyorum.

Bir Türk kadınının bilimde çığır açan devrimi

Modernleşme denince akla genellikle teknolojik gelişmeler, eğitim reformları ve hukukta yapılan değişiklikler gelir. Ancak tarihî süreçler sadece görünen yüzlerden ibaret değildir. Bir toplumun dönüşümünde, yüksek sesle konuşmayan ama derin izler bırakan aktörler de vardır. 

Sessiz aktörler

Pusula Swiss olarak, Osmanlı’nın son döneminde hem devletin çeşitli kademelerinde görev almış hem de tasavvuf geleneğine sıkı sıkıya bağlı kalmış bu "sessiz aktörler"i gündeme taşımak istedik.&nbsp;Harvard Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmalarını sürdüren ve Osmanlı’nın geç dönem sûfî bürokratları üzerine kapsamlı çalışmalar yürüten Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya ile gerçekleştirdiğimiz bu röportaj, modernleşme ile maneviyat arasında kurulmuş köprülerin izini sürüyor.Pusula Swiss: Sayın Yalçınkaya, bize öncelikle akademik geçmişinizden ve sizi “sûfî bürokratlar” gibi özel bir alana yönlendiren sebeplerden bahseder misiniz?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Elbette. Lisans ve yüksek lisans eğitimim sırasında Osmanlı düşünce tarihi ve tasavvuf geleneği benim ana ilgi alanımdı. Doktora tezimi Ken’ân Rifâʿî üzerine hazırladım. Ardından Üsküdar Üniversitesi Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü’nde akademik kariyerime başladım. 2022-2024 arasında Harvard Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları Merkezi’nde (CMES) doktora sonrası araştırmalarımı yürüttüm. Halen Harvard Universitesi kaynaklarıyla sabbatical sürecimdeyim ve doktora sonrası araştırmalarımı yayın haline getiriyorum. Burada geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet döneminde sûfî entelektüellerin devlet ve toplum üzerindeki etkilerini inceledim. Bu konuyu seçmemin en büyük nedeni, tarih yazımında çoğu zaman göz ardı edilen bu aktörlerin, modernleşme sürecinin manevî ve ahlâkî yüzünü temsil etmesiydi.Pusula Swiss: "Sûfî bürokrat" kavramı ilk bakışta tezat gibi görünüyor. Bu tanımı biraz açar mısınız?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Haklısınız, kulağa zıt gibi geliyor. Bir yanda mistik hayatın sadeliğini benimseyen sûfîler, diğer yanda seküler devlet düzeni içinde görev yapan bürokratlar... Ancak Osmanlı toplumunda bu ikilik düşündüğümüz kadar keskin değildi. 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyıl başlarında birçok devlet adamı aynı zamanda bir tarikata mensuptu. Bu kişiler hem mektepler açıyor, eğitim reformları yapıyor hem de dergâhlarda zikir halkalarına katılıyor, Mesnevî okutuyorlardı. Onların çok yönlü kimlikleri sayesinde devletin teknik modernleşmesi ile toplumun manevî değerleri arasında bir denge sağlandı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/4cd25ef3a8c8b7b7fcc50c819.jpg" width="1024" height="576"></figure>Pusula Swiss: Bu sûfî bürokratlar Osmanlı modernleşmesine ne tür katkılar sundular? Reformlara karşı mıydılar yoksa desteklediler mi?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Bu noktada geleneksel anlatılarla yüzleşmemiz gerekiyor. Osmanlı modernleşmesini genellikle seküler, Batıcı elitlerin projesi gibi görürüz. Ancak gerçekte sûfî entelektüeller bu sürecin tam içindeydiler. Örneğin, Aşçı Dede İbrahim Halil Efendi'nin hatıratında Japonya'nın modernleşmesinden övgüyle bahsedilir. Bu isimler reformları bir tür dinî sorumluluk olarak gördüler. Gazetelerde yazılar yazdılar, halka yeniliklerin gerekçelerini anlattılar. Modernleşmenin vicdanı oldular diyebiliriz. Yaptıkları iş, sadece modern kurumları savunmak değil; bu kurumlara manevî ve ahlâkî içerikler kazandırmaktı.Pusula Swiss: Örnek olarak kimleri sayabiliriz?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Ken’ân Rifâʿî bu profilin en çarpıcı örneği. Galatasaray Sultanîsi mezunu, aynı zamanda şeyh. Maarif Nezareti’nde müfettişlik yapmış, vilayetlerde maarif müdürlüğü görevinde bulunmuş. İstanbul’da Ümmü Ken’an Dergâhı’nı kurmuş. Cumhuriyet’in radikal reformlarına dahi anlayışla yaklaşmış biri. "Gerçek tekke kalptedir" diyerek, zahiri kurumların değil, tasavvufun özünün korunmasını savunmuştur. Hem klasik Türk musikisine hem de Batı müziğine ilgi göstermiş, piyano çalmış ve ilahiler bestelemiştir.Veled Çelebi İzbudak da önemli bir örnek. Mevlânâ soyundan gelen bir Mevlevî şeyhi, ama aynı zamanda II. Meşrutiyet’ten itibaren Modernleşme süreçlerinde aktif olarak yer almış, Cumhuriyet döneminde de milletvekili olarak görev almış bir dil âlimi. Türk Dil Kurumu’nda çalışmış, 12 ciltlik bir sözlük hazırlamış. Mevlânâ Dergâhı'nın müzeye dönüştürülmesinde de adı geçiyor. Onun hikâyesi, sûfî kimliğin ulus-devlet reformlarıyla çatışmadığını, tam tersine bu sürece içeriden katkı sunduğunu gösteriyor.Pusula Swiss: Daha az bilinen ama önemli isimlerden de bahseder misiniz?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Mehmet Şemseddin Ulusoy, Bursa’da Halvetî-Misrî Dergâhı'nın son şeyhi. Şiirlerinde modern toplumun meselelerini tasavvuf perspektifinden değerlendirmiş. Aşçı Dede İbrahim Halil, II. Abdülhamid döneminde hem mutfakta hizmet etmiş hem de hatıratında dönemin reform tartışmalarına yer vermiştir. Bu metinler, sufîlerin dünyadan kopuk olmadığını, aksine yenilikleri takip ettiklerini gösteriyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/4cd25ef3a8c8b7b7fcc50c81a.jpg" width="1024" height="576"></figure>Tâhirü’l-Mevlevî ise tam bir entelektüel. Hem mevlevî hem de eğitimci, şair ve yayıncı. 1912’de yazdığı "Teşebbüs-i Şahsî" romanı, tasavvufun çalışma ve girişimcilik ahlâkıyla nasıl örtüştüğünü gösteriyor. O, “çalışmak da ibadettir” anlayışıyla sûfîlerin üretken bireyler olmasını savunmuş.Pusula Swiss: Günümüz için bu “sessiz aktörler”in ne gibi bir anlamı olabilir sizce?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Bu isimler bize çok şey söylüyor. Öncelikle tarihî süreçlerde seküler ve dindar ayrımının bu kadar keskin olmadığını hatırlatıyorlar. Modernleşme, manevî değerlerle çatışmak zorunda değil. Aksine, etik ilkelerle desteklendiğinde daha kalıcı hale geliyor. Ken’ân Rifâʿî gibi bir isim hem Batılı yaşam tarzına açık hem de tasavvufun özüne sadık kalabiliyorsa, bu bizler için çok güçlü bir mesaj. Kamu hizmetinde, eğitimde ya da kültürde çalışan herkes için ilham verici. Sessiz aktörlerin geçmişte söyledikleri, bugün de içimizde yankılanıyor. Bu yüzden onları hatırlamak, sadece tarihî bir borç değil; aynı zamanda toplumsal bilinç ve geleceğe yönelik vizyon açısından da çok değerli.Pusula Swiss: Çok teşekkür ederiz bu derinlikli ve ufuk açıcı sohbet için.Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Ben teşekkür ederim. Bu tür konulara yer vermeniz, geçmişle bugün arasında kurduğumuz bağların güçlenmesine katkı sağlıyor.

Tasavvufla reform arasında: Sessiz bir dönüşümün izinde

AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Şahin ile Türkiye’nin güncel siyasetinden Sivil Anayasa çalışmalarına, terörle mücadeleden İBB’deki yolsuzluk iddialarına ve bölgesel gerilimlerin odağındaki İsrail-İran krizine kadar pek çok önemli konuyu konuştuk.

Demokrasi için birlik

Sorularımızı yanıtlayan Prof.Dr. Mehmet Şahin, AK Parti’nin politikalarını ve bölgesel gelişmelere bakışını detaylı bir şekilde paylaştı. Röportajımızda, Türkiye’nin hem iç hem de dış gündemine dair kritik değerlendirmeler yer alıyor.Röportaj: Ferah Koçak Erdoğan<ul><li>Sayın Şahin, Türkiye siyaseti son dönemde yeniden ‘Yeni Anayasa’ tartışmalarına sahne oluyor. AK Parti bu sürece nasıl yaklaşıyor? Mevcut sistemde hangi temel değişiklikleri gerekli görüyorsunuz?</li></ul>Türk siyasetinde Sivil Anayasa Türkiye’nin gündeminden hiç düşmedi. Çünkü bugüne kadar Türk milletine hiç Anayasa yaptırmadılar. Türkiye’de daha çok darbelerden sonra (1960-1980 darbelerini hatırlayalım) darbecilerin yaptığı Anayasa oldu ve bu Anayasa darbeci ruhunu hep korudu. Sivil siyaset sivil bir Anayasa yapmayı istedi ve bunu her zaman gündeme taşıdı, şimdide gündemde olduğunu görüyoruz.&nbsp;Bu konuda özellikle Ak Parti’nin geldiği andan itibaren zaman zaman bazı girişimleri oldu. Geçmiş zamanda hatırlayalım bazı partiler 60 maddede anlaştılar, sonra CHP’nin geri adım attığı dönemler olmuştu. Son dönemde yine Ak Parti gündeme getirdi Sivil Anayasayı. Bu konuda siyasi partiler TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş Bey tarafından ziyaret edildi. Türkiye’de siyasal bir gelişim ve dönüşüm yaşanıyor. Kastettiğim şu; 2017 yılında önemli bir sistem değişikliğine gidildi. Bunu muhalefet, maalesef rejim değişikliği olarak yorumladı. Bu rejim değişikliği değil bir sistem değişikliğiydi.&nbsp;2017 yılında madem bir sistem değişikliği yapıldı bunu bir Anayasa ile taçlandırmak gibi bir niyet de var. Sivil bir Anayasanın yapılması için tüm siyasi partiler özellikle Meclis’te olanlar ( tabi olmayanlarda) ziyaret ediliyor. Onların desteği çok önemli. Çünkü bugün baktığımızda yüzde 95’in üzerinde Milli İradenin Meclise yansıdığını görüyoruz.&nbsp; Sivil bir Anayasa oluşmasında tabiki siyasi partilerin desteği önemli çünkü Türkiye’nin demokratikleşmesi açısından çok büyük katkı sağlar. Ak Parti’nin ve Cumhur İttifakının çabası da bu yöndedir.&nbsp;<ul><li>AK Parti’nin uzun süredir yürüttüğü terörle mücadele politikasında son dönemde bir değişiklik söz konusu mu? ‘Terörsüz bir Türkiye’ hedefi doğrultusunda PKK’nın silah bırakması ve Abdullah Öcalan’ın çeşitli taleplerinin gündeme gelmesi bu süreci nasıl etkiliyor?</li></ul>Ak Parti’nin terörle mücadelesinde bir değişiklik yok. Terörle mücadelede zaten en ufak bir zafiyet de yok.&nbsp; Özellikle hatırlayalım 2014-2015 yıllarında hendek sürecinden sonra Türkiye terörle mücadelede bir konsept değişikliğine gitti. Terörle mücadele geçmiş yıllarda genellikle ülke sınırları içinde yapılır, terörün bir anda gelmesi beklenirdi.&nbsp;Ak Parti konsept değişikliğine giderek terörü kaynağında yok etme stratejisini benimsedi. Türkiye, terör örgütünün rahatlıkla Türkiye içine gelip terör faaliyetinde bulunmaması için Suriye’ de 5-6 operasyon yaptı. Aynı zamanda Irak’ta kendisine yakın sınırlarda bir 30-35 km’lik bir alanı tamamen kontrol eder hale geldi. Burada üsler kurdu ve bunu da geçen dönem kapattı kilidi de kapattı. Bunlara Pençe Kilit operasyonları adı verilmişti. Bu, terörle mücadelede Türkiye’ye çok büyük bir katkı sağladı. Ne tür katkı sağladı; tabii elinde imkanlar da oldu. Özellikle savunma sanayindeki elde etmiş olduğu imkân da Türkiye’ye hem konsept değişikliği hem savunma sanayindeki imkân hem de burada sağlam bir iradenin bir araya gelmesi terörle mücadelede Türkiye’nin elini oldukça güçlendirdi.&nbsp;Bir yandan da diplomasi yürüttü onu da söylemekte fayda var.&nbsp; Bunlar devam ederken, bölgede meydana gelen değişiklikleri de göz önünde bulundurmak hem terörle mücadelede yakalanan ivme hem de başta Suriye olmak üzere bölgemizde yaşanan gelişmeler, Türkiye’nin yeni bir sürecin başlaması sürecine doğru evrilmesini sağladı.&nbsp;Terörsüz Türkiye kavramıyla birlikte Türkiye, bir anlamda yaklaşık 40 yıldır mücadele ettiği terör örgütünün sonlanması konusunda bir inisiyatif aldı. Burada MHP’nin Genel Başkanı sayın Devlet Bahçeli’nin almış olduğu güçlü inisiyatif sayın Cumhurbaşkanı’mızın desteği ve birlikte hareket etmeleri özellikle kimsenin beklemediği acaba olur mu diye şüpheyle baktığı bir dönemde PKK terör örgütünün silah bırakma ve kendini feshetme kararıyla süreç belli bir noktaya geldi. Ki; bu benim beklediğimin de çok üzerinde gidiyor. Çünkü bende de belli şüpheler vardı.&nbsp;Terörsüz Türkiye kavramını, terör sorununu artık çözmüş bir Türkiye olarak yorumlayabiliriz. Ama terörsüz Türkiye tek başına sadece Türkiye’yi kapsamıyor, terörsüz bölge kapsamını da bunun içine almak gerekiyor. Çünkü PKK’nın yürütmüş olduğu faaliyetler sahip oldukları angajmanlar Irak ve Suriye’deki varlığını da göz önünde bulundurduğumuzda bu terörsüz Türkiye’nin, terörsüz bölgeyi de kapsadığını rahatlıkla görebiliriz. Burada alınan yeni inisiyatif ve ortaya çıkan yaklaşıma baktığımızda benim beklediğimin daha üzerinde gittiğini görüyoruz. Yalnız terörsüz Türkiye terörle mücadeleyi bırakmak değildir. Terörle mücadeleyi, elde edilen imkânı ve fırsatı taçlandırma girişimi olarak okumak daha doğrudur.&nbsp;<ul><li>Son dönemde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında devam eden dava süreci ve bazı CHP'li belediyelere yönelik yapılan operasyonlar, kamuoyunda "siyasi baskı" tartışmalarına neden oldu. Siz bu süreci nasıl değerlendiriyorsunuz? Hukuki süreçlerin siyasallaştığı yönündeki eleştirileri doğru buluyor musunuz?</li></ul>Ben doğru bulmuyorum. İBB merkezli olarak yürütülen bir yolsuzluk operasyonu var. Ama CHP: 'biz bunları görmeyelim, bunu bir siyasi operasyonmuş gibi yansıtalım' yaklaşımıyla bir tavır takınıyor. İlk önce, '3-5 gizli tanık üzerinden yürütülmeye çalışılan bir proje' diye sunmaya çalıştılar.&nbsp;Oysa bu, 20’nin üzerinde suçunu itiraf eden itirafçının olduğu bir durum. Bunlar sıradan insanlar değiller. Ekrem İmamoğlu’nun Beylikdüzü’nden bugüne birlikte çalıştığı ekipten insanlar da bu işin içinde. Ve bunlar diyor ki, bunu mealen dile getiriyorum: 'biz birlikte yolsuzluk yaptık, tamam Belediye başkanlığını kazandık ama birlikte İstanbul’u birlikte soyduk' diyorlar ve bunu detaylı bir şekilde anlatıyorlar.&nbsp;Ama CHP’li siyasetçiler ve onları destekleyen kişiler bu medya, akademi veya farklı alanlardan olabilir yapılan açıklamaları görmezden gelip doğrudan bunun siyasi bir operasyon olduğu yönünde bir algı yürütmeye çalışıyorlar. CHP’nin, hem partisinin yolsuzlukla anılmaması hem de İstanbul’daki süreci siyasi bir süreçmiş gibi anlatma çabası var. Ama ben, iddianame ortaya çıktıktan sonraki süreçte artık kimsenin bunu savunamaz duruma geleceğini düşünüyorum. Her gün bir iş insanı veya birlikte çalıştıkları bir kişi, itirafçı olarak ortaya çıkıyor. İtirafçı olduklarında da 'biz birlikte şu tarihte şunları yaptık' bilgisiyle bunu ortaya koyuyorlar.&nbsp;Bu ortadayken, bunların siyasi bir yönü var demek ve Cumhuriyet Savcılığı’nın bir şey yapmamasını beklemek kimse tarafından kabul edilemez. CHP’nin, bunu siyasi bir operasyon gibi anlatma konusunda bir çabası var. Ama zamanla bu işten pişman olacaklarını ve kendilerinin bile savunamayacağı bir resmin ortaya çıkacağını düşünüyorum.<ul><li>İsrail’in İran’a yönelik saldırısıyla birlikte Ortadoğu yeni bir kırılma eşiğine geldi. Türkiye bu kriz karşısında nasıl bir dış politika refleksi göstermeli?</li></ul>Ben, Ortadoğu’daki bu siyasi türbülansın her geçen gün artan bir hızla devam ettiğini düşünüyorum. Biz bunu uzun süredir yaşıyoruz. Bu süreçte Türkiye taraf olmamak için elinden geleni yapıyor. Bir taraftan da ortaya çıkan bu yangınları çözmek için diplomasiyi devreye koyduğunu görüyoruz. Bunu Ukrayna Rusya, Ortadoğu’daki gruplar, devletler arasındaki ilişkilerde veya uluslararası alanda yürütmüş olduğu diplomaside görebilirsiniz. Fakat bir taraftan diplomasiyi yürütürken diğer yandan aynı bölgede olduğunuzdan dolayı sessiz kalamıyorsunuz.&nbsp;Burada yapmanız geren şey kapasiteniz artırmanız. Bu coğrafyada yaşıyorsanız, maalesef bu cümle de bana ait, “Ortadoğu’da siyaset silahla yapılıyor”. Tabii burada dış politikayı kastediyorum. Bölgesel politikayı kastediyorum. Eğer Ortadoğu’da başkasının gücüne dayanarak varlık göstermeye çalışıyorsanız varlık gösteremezsiniz. Yani sizin istihbarat ve askeri kapasitenizin büyük oranda başka ülkelere bağımlı olmaması gerekiyor. Türkiye’nin, son dönemde özellikle hem askeri yeteneklerini artırması hem de savunma sanayi konusundaki bağımlılığını azaltması ve bunu yüzde 80’in üzerinde kendi kaynaklarına dayandırmasının ne kadar önemli olduğu; İsrail’in İran’a saldırması veya bölgedeki yaşanan son gelişmelerle birlikte daha net bir şekilde ortaya çıkmıştır, diyebiliriz.&nbsp;Türkiye’nin kendi savunma yeteneklerini hızla artırdığını ve bu konuda ciddi bir çaba harcadığını görüyorum. Bir taraftan diplomasi yürütürken, Ortadoğu’daki çatışmalar devam ettiğinde bunların bir parçası olmadan, bu krizleri sönümlendirme konusunda diplomasi çabası sürerken; diğer taraftan da kendi gücünü ve kapasitesini artırmaya yönelik bir çaba içinde olduğunu görüyoruz ve doğrusu da budur.&nbsp;<ul><li>Avrupa ülkeleri ‘gerilimi düşürün’ çağrısı yapıyor. Türkiye’nin bölgesel barış adına diplomatik bir arabulucu rolü üstlenmesi mümkün mü?</li></ul>Avrupa uluslararası politikada maalesef artık yok. Hatta ilginç bir şey söyleyeceğim Avrupa artık Avrupa sorununda bile yok. Ukrayna bir Avrupa sorunu ve Ukrayna ile ilgili bir masa kuruluyor, bu masada ABD, Rusya ve Türkiye var ama Avrupa yok. Hatta bir araya geldikleri zaman Avrupa ne diyor diye bakan da yok. Bu Avrupa ve dünya için çok kötü. Ben Avrupa’nın diplomasinin içinde olmalarını olumlu bulurum ama maalesef ortaya koydukları durum bu şekilde.&nbsp;Avrupa dışı bir konu olan meseleye geldiğimizde Avrupa’nın özellikle Gazze konusunda; Avrupa halklarının aldığı tavrı çok olumlu buluyorum. Maalesef Avrupa’daki halkın aldığı inisiyatifi yöneticiler alamadı. Ve kendi değer ve yetkilerini İsrail konusunda Gazze’de kaybettiler. Avrupa’dan gelen söylem dünyada ve bölgede çoğu kişinin ilgisini çekmiyor.&nbsp;Türkiye’nin arabuluculuk veya kolaylaştırıcılık konusuna gelince, Türkiye ve İran bölgesel anlamda iki önemli ülke ve hemen hemen her konuyu görüşürler. Ama Gazze meselesinden dolayı, Türkiye ile İsrail’in&nbsp; arasında böyle bir ilişki tarzı yok. Bundan dolayı Türkiye’nin Ukrayna meselesinde olduğu gibi hem Ukrayna ile hem de Rusya ile ilişkileri iyi ve her iki ülke Türkiye’nin tavrına önem veriyor. Ama Türkiye ve İsrail arasında bir güven sorunu var. Bunun zor olacağını düşünüyorum.<ul><li>Bu çatışma ortamı, Türkiye’nin İran’la ve İsrail’le olan ikili ilişkilerini nasıl etkileyebilir? Özellikle enerji, güvenlik ve ticaret boyutunda yeni riskler ya da fırsatlar doğabilir mi?</li></ul>Her olumsuz gelişme Türkiye’yi de olumsuz etkiliyor. Ortadoğu ülkeleri enerji üreten ülkeler ve İran’da bunların içerisinde. İran 1979 yılından bugüne kadar belli konularda ambargo uygulanan bir ülke. Komşunuza ambargo uygulanması size de uygulanması anlamına geliyor. Irak ve Suriye’de de aynısı yapıldı.&nbsp;Düşünsenize siz doğu ve güneydeki komşularınızla istediğiniz gibi ticaret yapamıyorsunuz veya bu konuda belli engeller olduğunu görüyorsunuz. Bunun bir maliyeti oluyor. Son dönemde özellikle enerji fiyatlarının artması konusunda Türkiye hiç işin içinde olmamasına rağmen bölge ve enerjiye ihtiyacı olan bir ülke olmasından dolayı diğer kalemleri bıraksak bile enerjide bir maliyetin ortaya çıktığını son bir kaç günde maalesef görüyoruz.&nbsp;<ul><li>İran-İsrail arasındaki çatışma savaşa dönüşürse Türkiye ve Avrupa’yı yeni bir göç dalgası bekliyor diyebilir miyiz?</li></ul>Şu anda savaşa dönüşmüş durumda. Göç dalgasının oluşabilmesi için İran topraklarının yoğun bir şekilde istikrarsızlaşması gerekir. İsrail’in yapacağı bir saldırıyla değil, başta ABD olmak üzere başka ülkelerinde savaşa dahil olmasıyla istikrasız bir yapının oluşmasıyla göç dalgası oluşabilir. Ben İsrail’in günlük belli noktalara atış yaparak burada bir göç dalgası oluşturabileceğini sanmıyorum.<ul><li>Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın zaman zaman siyasi farklılıklar nedeniyle kutuplaşabildiğini görüyoruz. Bu konuda onlara ne tür bir mesaj vermek istersiniz? Sizce Türkiye için birlik duygusunu nasıl güçlendirebilirler?</li></ul>Biz farklı siyasi partilerdeyiz ve bu demokrasinin bir gereğidir. Biz düşman değiliz. Farklı siyasi kimliklere sahip olmak ülke hakkında farklı görüşlere sahip olmamız anlamına gelir. Şu şekilde düşünmeyin; bu farklı siyasi partililer ekranlarda mecliste birbirlerine hep sert cümleler söylüyorlar. Ama şunu unutmayın; biz ekran dışında bir araya geldiğimiz zaman birbirimiz hastalığıyla ilgileniriz. Birlikte oturur yemek yeriz aynı masada buluşuruz. Çocuklarımızı sorarız ve birbirimize yardım ederiz.&nbsp;Yurtdışındaki vatandaşlarımız dışarda oldukları için kimliklerini hem siyasi kimliklerini hem de diğer kimliklerini daha sert yaşıyorlar. Bunu bıraksınlar. Biz siyasi rakibiz, düşman değiliz ama hepimiz Türkiye sevdalısıyız. Olaylara bu şekilde bakmalarında fayda vardır diye düşünüyorum. Ülkelerine de o şekilde yaklaşsınlar. Çünkü siyasi partiler ister iktidarda olsunlar ister muhalefette olsunlar milletin desteğiyle geliyorlar. Kutuplaşmayı bıraksınlar diye düşünüyorum. Kamera olmadığı zaman o kutuplaşma yok.&nbsp;Yurtdışındaki değerli vatandaşlarımızda bu perspektiften bakarlarsa olaylara daha iyi olur diye düşünüyoruz. Biz tüm vatandaşlarımızı seviyoruz. Ben kendi seçim bölgemde, Kahramanmaraş’tan bir talep geldiğinde ak parti mi ya da cumhur ittifakının üyesi midir diye bakmam. Hatta vatandaş siyasi kimliğini gündeme getirdiği zaman da neden bunu açıklıyorsun diye kızdığımda oldu. Bu yüzden bize gelen her talep vatandaşımızın talebidir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması ve bu ülkeye sevdalı olması yeterli. Bu şekilde yaklaşırlarsa kutuplaşmayı da bırakırlar ve ülkelerine çok daha iyi hizmet ederler.&nbsp;&nbsp;Yurt dışında farklı STK’larda yapılanmalar var. Tabii ki bu yapılanma olacak, tıpkı bizim farklı siyasi partilerde olduğumuz gibi. Ancak konu Türkiye olduğunda, lütfen birlikte hareket etsinler. Bizim onlardan isteğimiz bu olur.

Ak Parti Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Şahin: "Biz siyasi rakibiz, düşman değiliz"

İstanbul’dan Cenevre’ye, daktilo tuşlarından uluslararası yönetim masalarına uzanan sıra dışı bir kariyer öyküsü Hülya Kurt’unki… Almanya’da başlayan, Türkiye’de şekillenen ve İsviçre’de yükselen bu yolculuk, yalnızca profesyonel bir başarı hikâyesi değil; aynı zamanda içsel dönüşümün, cesaretin ve tutkunun da kanıtı.

From zero to hero

Tutkusunu mesleğe dönüştüren kadın: Hülya Kurt’un hayat yolculuğu

İsviçre'de yaşayan, Türkiye’ye ve sokak hayvanlarına yürekten bağlı bir grup hayvanseverin kurduğu Pets in Turkey, yıllardır terk edilmiş kedi ve köpeklere umut olmayı sürdürüyor. Sadece bir kurtarma operasyonu değil, aynı zamanda kalpten bir dayanışma hareketi olan bu organizasyon, Türkiye'deki sokak hayvanlarına yeni bir yaşam şansı sunuyor. 

Pets in Turkey’nin sessiz kahramanı

Barınaklardaki iyi olmayan koşullar, yetersiz yasalar ve toplumdaki bilinç eksikliğiyle mücadele eden ekip, sevgi, sabır ve kararlılıkla bu karanlık tabloya ışık tutuyor.Bu hareketin arkasındaki isimlerden biri de Sibel Akın. İsviçre merkezli kurulan bu yardım ağının kurucusu ve yöneticisi olan Akın, sadece bir hayvansever değil, aynı zamanda bir organizatör ve umut taşıyan bir yol arkadaşı. Onunla hayvanların yaşadığı zorlukları, "Pets in Turkey"in misyonunu, Avrupa'da sahiplenme sürecini ve sanatla birleşen bağış projelerini konuştuk. İşte kalpten gelen bir mücadeleye dair ilham verici bir röportaj, buyrun…Röportaj:&nbsp;Özgür Mumcular<ul><li>Sibel Hanım, öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?&nbsp;</li></ul>Ben 58 yaşındayım, İstanbul da doğdum ve büyüdüm ancak çok genç yaşlarda eğitim için yurtdışına çıktım sonra İstanbul’da kısa bir iş deneyimim olduysa da 30 yıldan fazladır İsviçre’de eşim ve 2 oğlumla yaşıyorum. Boğaziçi Üniversitesi’nde yöneticilik, Colorado State Üniversitesi’nde işletme okudum ve IUG’de (Int Uni in Geneva) medya ve iletişim üzerine yüksek lisans yaptım. Uzun yıllar reklam sektöründe çalıştım, daha sonra kendi danışmanlık şirketim oldu ve 2016 yılında devrettim.&nbsp;<ul><li>"Pets in Turkey" oluşumunu kurma fikri nasıl ortaya çıktı?</li></ul>Benim uzun yıllar Türkiye’deki bu sahipsiz ve terk edilen hayvanlar probleminden haberim yoktu. Hatta biz ilk goldenımızı ve sonra da Jack Russell köpeğimizi Fransa’da üreticiden almıştık, o derece konuya hakim değildim. Ancak 2010 yılında ilk defa Çeşme’de bir yazlığımız oldu ve orada geçirdiğimiz il yazımızda hepimiz şok olduk! Sokaklarda gördüğümüz onca perişan köpek ve kedi bizi çok üzdü. Ve gene o yaz diğer köpeğimiz Molly ile yolumuz kesişti. O bizim ilk kurtardığımız köpek oldu. İşlemler vs her şeyi onun sayesinde el yordamı ile öğrendim ve Şubat 2011’de Molly’yi Cenevre’ye getirdik. Hayvanlara yardım etme fikri de böylece gelişmeye başladı…<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e13.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>İsviçre’de yaşayıp Türkiye’deki sokak hayvanlarına yardım eli uzatmak güçlü bir bağ gerektiriyor. Bu bağ sizde nasıl oluştu?</li></ul>Hayvanları çok seviyorum ve bir toplumun en zayıf halkasının çocuklar ve hayvanlar olduğunu düşünüyorum özellikle de bazı toplumlarda, birilerinin onlara yardım elini uzatması ve onların sessiz çığlıklarını duyurması gerekiyor.<ul><li>Türkiye'deki sokak hayvanlarıyla ilgili durum sizce neden bu kadar ciddi ve çözümsüz kalıyor? En büyük sorun nedir?</li></ul>En büyük sorun yanlış devlet politikaları, yıllarca işini yapmamış olan bütün belediyeler ve maalesef hayvana saygı göstermeyen insanların çoğunlukta olması. Çok uzun zaman önce kolayca çözülebilecek bir sorunu bugünlere getirip şimdi de suçsuz hayvanlara bedel ödetiyorlar. 20 sene önce yürürlüğe giren 5199 nolu hayvan hakları yasası eksiksiz uygulansaydı ve sistematik kısırlaştırma yapılsaydı, aynı zamanda insanları da ciddi bir denetlemeye tabii tutup sokağa atmanın önüne geçilseydi, bugün böyle bir sorun yaşamazdık diye düşünüyorum.<ul><li>Pets in Turkey olarak bu soruna nasıl müdahale ediyorsunuz? Hangi aşamalarda devreye giriyorsunuz?</li></ul>Bizim kuruluştan beri amacımız terkedileni kurtarmak ve sahiplendirmek oldu ama yurtiçinde değil; onu yapan bir sürü başka dernek var zaten, biz Avrupa’ya yuvalandırıp kurtardıklarımıza, gerçekten de bir köpeğe ya da kediye yakışır bir hayat sunmak istiyoruz. Tabii bunun yanı sıra sokakta tedavi ettirdiklerimiz, kısırlaştırdıklarımız, deprem vs gibi durumlarda yardım eli uzattıklarımız da ayrı.<ul><li>Türkiye’deki iş birliklerinizden biraz bahseder misiniz? Ne zamandır ve nasıl bir destek sağlıyorsunuz?</li></ul>Yerel barınak gönüllüleri ya da kurtarma yapan şahıslarla senelerdir beraber çalışıyoruz, bazen ilanda gördüğümüz bazen de bize haber verdikleri hayvanı kurtarıp pet transfer ile İzmir’e getirtiyoruz, burada çalıştığımız bir klinik var; orada kontrol-test-tedavi yapılıyor, sonra aşı programına başlanıp ya yine senelerdir çalıştığımız pansiyona ya da Urla’daki büyük ırk yaşam alanımıza alıyoruz. En az 4 ay beklemeleri gerekiyor, Avrupa için işlemleri ancak bitiyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e14.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>İsviçre'deki etkinliklerinizden biri olan geleneksel piknik buluşmaları hayvanseverleri bir araya getiriyor. Bu yılki Cenevre etkinliği nasıl geçti? Katılımcı ilgisi nasıldı?</li></ul>Bu yıl etkinliğimizin beşincisi gerçekleşti, herhalde en renkli ve kalabalık olanı bu oldu, tekrar herkese katılım ve desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e15.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Raise Your Paw ile olan ortaklığınız neyi hedefliyor? Bu ortaklık size ne tür olanaklar sağlıyor?</li></ul>Bu aslında organik bir ortaklık, yola biz PIT ekibi olarak çıktık hep beraber ancak bir süre sonra Zürih tarafında dili Almanca olan bir yapı olmasının daha kolay olacağını gördük ve RYP böyle doğdu. Biz tüm operasyonlarımızı ortak yürütüyoruz. Urla’daki yaşam alanını da ortak kullanıyoruz, sürekli iletişim halindeyiz.<ul><li>Hayvan sahiplenme süreci Avrupa’da oldukça sıkı kurallara bağlı. Türkiye’den bir köpek veya kedi sahiplenmek isteyen biri hangi adımları izlemeli?</li></ul>Aslında biz o hazırlığı önceden kendileri için yapıyoruz, istenilenlere çok hakimiz ve kurtarmadan itibaren bir hayvanın çiplenmesi, kaydı, kuduz aşısı, titre testi gibi hepsini yapıp sonra yuva arıyoruz. Bilinmesi gereken, sağlıklı bir hayvan için en az 4 aylık bir süreç ve o sürede güvenli bir şekilde bakılması gerekiyor.<ul><li>Evcil hayvanların uçakla Avrupa’ya getirilmesi konusunda nelere dikkat ediyorsunuz? Bu süreç güvenli mi?</li></ul>Biz o konuda şanslıyız çünkü İzmir’deyiz ve SunExpress seferleri ile çok güvenli bir şekilde Avrupa’nın her yerine gönderebiliyoruz.<ul><li>Derneğinizde sanatla evcil hayvanları birleştiren çok özel bir çalışma da oldu. Ressam İzim Çetindağ’ın köpek ve kedi portrelerinden biraz bahsedebilir misiniz? Bu fikir nasıl doğdu?</li></ul>Evet bu çok güzel bir proje, sevgili İzim zaten bizim bir üyemiz, corona sırasında sahiplendirmeler ve seyahatler durunca biz çok zor bir durumda kalmıştık, finansal olarak da çok zordu o günler… İzim, tam o sırada bu fikirle bize geldi – sahipli kedi ve köpeklerin portrelerini yapıp gelirin büyük kısmını bize bağışladı; hala daha yapmaya devam ediyor. Hem ortaya <a href="https://izimcetindag.com/category/pet-portrait/">muhteşem eserler</a> çıktı hem de bize kaynak yaratılmış olduğu için çok teşekkür ederiz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e16.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Gönüllü olmak ya da bağış yapmak isteyenler size nasıl ulaşabilir, nasıl katkı sağlayabilirler?&nbsp;Bize her zaman sosyal medya hesaplarımızdan ya da dernek e-mailinden ulaşabilirler: <a href="mailto:info@petsinturkey.org">info@petsinturkey.org</a>Instagram: <a href="https://www.instagram.com/petsinturkey/">@petsinturkey</a></li><li>Son olarak, İsviçre’deki ya da Türkiye’deki hayvanseverlere iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?İsviçre’deki hayvanseverler lütfen ama lütfen artık üreticiden kedi ve köpek almayın! Dünyada her gün binlerce hayvan bir aile göremeden uyutuluyor, bu kabul edilir bir şey değil! Mutlaka içlerinde size arkadaş olacak bir can vardır. Ve elinizden geldiğince bizler gibi oluşumlara destek olun.Türkiye’deki hayvanseverler hep beraber mücadeleye devam! Elimizden geldiğince kurtaracağız, yılmayacağız ve bir gün gerçekten hayvanların haklarının da olduğu günleri göreceğiz.</li></ul>

Sibel Akın’ın gözünden Pets in Turkey: Bir patinin ardındaki hikaye

Çocukların sağlığı söz konusu olduğunda, ailelerin en çok endişelendiği konuların başında nörolojik sorunlar geliyor. Epilepsiden prematüre takibine, SMA’dan çocukluk çağı migrenine kadar birçok alanda hem bilimsel gelişmeleri hem de sahadaki deneyimiyle önemli katkılar sunan bir isimle, Prof. Dr. Ayşe Tosun ile bir araya geldik. 