İsviçre Ekonomi Sekreterliği (SECO), ABD ile yaşanan ticaret anlaşmazlıklarında profesyonel yardım almak için Amerika’nın en prestijli lobi şirketlerinden Akin Gump’ı görevlendirdi. Bu adım, Ekonomi Bakanı Guy Parmelin ve Devlet Sekreteri Helene Budliger Artieda'nın, ABD ile bozulan ticari ilişkileri onarmak amacıyla attığı diplomatik girişimlerin bir parçası.
Yapay zekâ çiplerine erişim sınırlı
Geçtiğimiz haftalara kadar İsviçre’de, ABD ile ilişkilerin uyumlu bir şekilde sürdüğü düşünülüyordu. Bankacılık sırlarıyla ilgili tartışmalar geride kalmıştı. İsviçreli firmalar ABD’de en çok tercih edilen ve cömert işverenler arasında yer alıyordu. İsviçre ordusu kısa süre önce milyarlarca franklık Amerikan silah sistemi siparişi vermişti ve tarım sektörü dışında çoğu endüstri alanı koruma tarifeleri dışında kalmıştı.
Ancak tüm bu olumlu işaretlere rağmen, 2025 yılında iki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler gözle görülür biçimde kötüleşti. Süreç, Joe Biden yönetiminin görev süresinin sonunda, Ocak ayında, gelişmiş yapay zekâ çiplerinin ihracatına yönelik yeni kuralları açıklamasıyla başladı. Washington, İsviçre’yi “müttefik ülke” olarak tanımadığı için, İsviçreli firmaların bu çiplere erişimi kısıtlandı.
Geçtiğimiz çarşamba günü ise asıl şok yaşandı: Donald Trump, tüm dünyaya karşı ticaret savaşı başlattı. Batılı ülkeler arasında İsviçre, %31’lik ek gümrük vergisiyle en ağır şekilde etkilenenlerden biri oldu. Bu durumun nedeni olarak İsviçre'nin ABD’ye yönelik yüksek düzeydeki ilaç ve altın ihracatından kaynaklanan dış ticaret fazlası gösterildi.
Akin Gump’a aylık 30.000 dolar
Akin Gump firması, İsviçre ile “kardeş cumhuriyet” ABD arasındaki ilişkileri yeniden iyileştirmek için çalışacak. SECO, görevle ilgili ayrıntı vermekten kaçınsa da, “Uzman bir Amerikan hukuk firması, İsviçre’ye yapay zekâ çipleri konusunda destek sağlamaktadır” açıklamasında bulundu. Ancak firmanın gümrük vergileri konusunda da destek sağlayıp sağlamadığına dair sorulara yanıt verilmedi.
Ancak Tages-Anzeiger gazetesine ulaşan sözleşme metnine göre, Akin Gump’ın görev alanı sadece yapay zekâ çipleriyle sınırlı değil. Şirketin, her iki tarafın onayıyla “gümrük tarifeleri ve diğer ticaret konularında” da SECO’yu temsil edebileceği belirtiliyor. Ayrıca SECO, bu hizmetler için Akin Gump’ın saatlik ücretlerinde %20 indirim alacak.
İlk aşamada Akin Gump, Trump yönetimindeki yetkililer ile Kongre üyeleriyle temas kurarak İsviçre adına görüşmeler organize edecek. Bu görüşmeler gerektiğinde İsviçreli yetkililer olmadan da yapılabilecek. Anlaşmaya göre, firma bu hizmetler karşılığında aylık 30.000 dolar alacak. Anlaşmanın süresi ise şimdilik belirsiz. Amaç, İsviçre’nin yapay zekâ çiplerine yeniden tam erişim sağlaması.
Budliger yeniden ABD’de
Akin Gump’ın lobi çalışmaları dışında, Ekonomi Bakanı Guy Parmelin ve Devlet Sekreteri Helene Budliger da ABD tarafını yumuşatmak için bizzat devrede. Budliger, geçen hafta olduğu gibi bu hafta da ABD’ye giderek Trump yönetimiyle temaslarını sürdürüyor. Ancak gümrük kararının sadece Trump’ın en yakın çevresi tarafından alındığı ve Washington’daki diğer yetkililerin de bu karardan sonradan haberdar olduğu ortaya çıktı.
Ekonomi Bakanı Parmelin ise pazartesi günü ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer ile bir görüşme gerçekleştirdi. Parmelin, bu görüşmenin ardından sosyal medya platformu X’te yaptığı açıklamada “ikili ticari ilişkileri görüşmek için büyük bir fırsat” olduğunu ifade etti. Görüşmelerin devam edeceği belirtildi.
Cumartesi gününden bu yana İsviçre’nin ABD’ye yaptığı ihracatlarda %10 oranında ek gümrük vergisi uygulanıyor. Çarşamba günü ise ülkeye özel %21’lik ek vergi de yürürlüğe girecek.
