Önemli ticaret yollarındaki çatışmalar ve ablukalar yüzünden gemiler uzun rotalara yönelmek, gecikmeleri göze almak zorunda kalıyor.

Risk büyük: Kim doğru, kim yanlış planladı?

Uzmanlara göre malların yaklaşık dörtte biri çoktan yola çıktı. Ancak hangi ürünlerin, ne zaman ve hangi yolla gönderileceği konusunda şirketler ketum davranıyor. Çünkü yanlış bir strateji milyonlarca frank zarara yol açabiliyor. Dünyanın en büyük lojistik şirketlerinden Kühne und Nagel’in uzmanı Paolo Montrone uyarıyor:
“Firmalar şunu sorgulamalı: Stokta mal tutmanın bana maliyeti nedir? Ya da mallar gecikirse kaybım ne olur? Doğru ürünü rakipten önce teslim edebilirsem ne kazanırım?”

ABD’de depolara dönüş

Özellikle ABD’de şirketler artık “tam zamanında” teslimattan uzaklaşıyor. Bunun nedeni, tüketimin büyük ölçüde Noel dönemine bağlı olması. Montrone, belirsiz gümrük vergilerinin de şirketleri daha fazla stok yapmaya ittiğini söylüyor: “Çin’den bir konteyner fincan ithal eden firma, yüzde 30 mu, 40 mı yoksa 50 mi vergi ödeyeceğini bilmiyor. Bu belirsizlik depoların dolmasına yol açıyor.”

Avrupa şimdilik sakin, ama risk sürüyor

Avrupa’da lojistik şimdilik düzenli işliyor. Ancak Kızıldeniz rotasının yeniden açılması bile sorun yaratabilir. Montrone’ya göre bu durumda Afrika etrafından dolaşan gemiler ile kısa rotadan gelenler aynı anda limanlara ulaşacak, yükleme ve boşaltmalarda tıkanıklık yaşanacak. “Bir günlük liman sıkışıklığı bir haftalık sorun demektir. Birden fazla limanda aynı anda yaşanırsa, bu aylar sürecek bir krize dönüşebilir.”

İsviçre’de online perakendeciler depoları dolduruyor

İsviçreli e-ticaret şirketleri de şimdiden depolarını doldurmaya başladı. Uzmanlar, kara senaryolara hazırlık yapan binlerce uzmanın olası tüm krizler için alternatif planlar geliştirdiğini, gerçekleşmeyen senaryoların çoğunun “kâğıt üzerinde kaldığını” belirtiyor. Amaç, Noel öncesinde tüketimin kesintisiz sürmesini sağlamak – fırtına, savaş, gümrük vergileri veya ablukalar ne olursa olsun.