İsviçre’de hesap sahibi olma hakkının yasal güvenceye sahip olmaması da durumu daha da zorlaştırıyor.
RTS’nin haberine göre birçok banka, Rusya’ya yönelik uluslararası yaptırımlar nedeniyle Rus kökenli müşterilere karşı daha katı uygulamalar başlattı.
İsviçre’de yaşayan ve eşi Rus vatandaşı olan bir çift, yaşadıklarını RTS’ye anlattı. Ailesine destek olmak için Rusya’daki bir bankaya para göndermek isteyen çiftin işlemi bankada alarm oluşturdu. Banka, geniş çaplı güvenlik ve yaptırım incelemesi yaptı ve müşterinin Kremlin bağlantısı olmadığını doğruladı. Ancak buna rağmen banka, hesabı hiçbir gerekçe göstermeden kapattı.
“Yüksek uyum maliyetleri” gerekçe gösteriliyor
Cenevre merkezli Lenz & Staehelin hukuk bürosunda bankacılık hukuku uzmanı olan avukat Philipp Fischer, bankaların stratejik bir tutum benimsediğini belirtiyor:
“Bu tür müşteriler bankalar için yüksek uyum (compliance) maliyetleri oluşturuyor. Hesapların yaptırımların delinmesi için kullanılmadığından emin olmak için daha kapsamlı incelemeler yapmaları gerekiyor. Bu da bankalar açısından zaman ve kaynak kaybı anlamına geliyor.”
Fischer’e göre bankalar, yalnızca İsviçre’nin yaptırımlarına değil, aynı zamanda ABD ve Avrupa yaptırımlarına da uymak zorunda kaldıkları için risk almak istemiyor. Ayrıca bu durum bankalar için “itibar riski” de taşıyor.
İsviçre’de banka hesabı hakkı yok
Lausanne Üniversitesi’nde bankacılık hukuku profesörü olan avukat Carlo Lombardini ise mevzuattaki boşluğa dikkat çekiyor:
“İsviçre’de banka hesabı sahibi olmak yasal bir hak değil. Banka, istediği müşteriye hizmet verme veya reddetme özgürlüğüne sahip. Hesabınız kapatılırsa sizi kabul edecek başka bir banka bulmak zorundasınız.”
Lombardini, yalnızca Rus vatandaşlarının değil, bankalar tarafından riskli görülen birçok kişinin aynı sorunla karşılaştığını belirtiyor:
“Uluslararası ticaret yapan küçük işletmeler, bazı sektörlerde çalışan serbest meslek sahipleri ya da yeterince ‘kârlı’ bulunmayan müşteriler de hesaplarını kaybedebiliyor. Banka hesabı olmadan ekonomik ve sosyal hayata katılmak imkânsız hale geliyor.”
AB'de hak var, İsviçre'de yok
Avrupa Birliği ülkelerinde vatandaşların temel bankacılık hizmetlerine erişim hakkı yasal güvence altındayken, İsviçre'de böyle bir düzenleme bulunmuyor. Lombardini örnek veriyor:
“Fransa’da banka sizi reddetse bile, Merkez Bankası başka bir bankayı sizi kabul etmeye zorlayabiliyor. İsviçre’de ise böyle bir zorunluluk yok.”
