Ancak gerçeklik, kurallardan farklı işliyor: Her yıl milyonlarca frank ilaç firmalarından doktorlara ve sağlık kurumlarına akıyor.
Bir kadının ilaçla gelen değişimi
Barbara isimli bir kadın, kullandığı Wegovy adlı zayıflama iğnesi sayesinde vücut ağırlığının üçte birini kaybetti. Danimarkalı ilaç devi Novo Nordisk’in ürettiği bu ilaç hakkında Barbara, klinik bir çalışma için verilen bir gazete ilanı sayesinde bilgi sahibi oldu. Ancak bu durum reklam yasağıyla çelişiyor olabilir. Çünkü İsviçre'de reçeteli ilaçların halka doğrudan tanıtımı yasak.
İş birliği mümkün, ama sınırları var
Yasal düzenlemelere ek olarak, hem ilaç sektörü hem de sağlık meslek grupları için davranış kuralları bulunuyor. Zürih Üniversite Hastanesi’nden obezite uzmanı Dr. Philip Gerber, firma ile olan danışmanlık ilişkisini gizlemiyor. "İlaç firmalarıyla bilgi paylaşımı hasta yararınadır. Ancak bu süreçler artık çok daha şeffaf ve denetim altındadır" diyor.
Destek var ama lüks davetlere hayır
Firmalar uzmanları bilimsel etkinliklere davet edebiliyor, masraflarını karşılayabiliyor. Ancak lüks etkinlikler, eş-dost davetleri ya da pahalı hediyeler yasak. Buna karşılık “destek ödemeleri” adı altında araştırma ya da eğitim faaliyetlerine katkı yapılabiliyor.
Gizli reklam endişesi: Eleştiriler artıyor
İlaç sektörünün kendi oluşturduğu etik kodlar, kuralları yaklaşık 30 sayfada özetliyor. Ancak Pharmagelder.ch gibi araştırma platformları, bu sistemin şeffaf olmadığını savunuyor. Ödemeler yayınlansa da, bilgilerin dağınık ve anlaşılması zor olduğu eleştirisi yapılıyor. Bu nedenle platform, ödemeleri araştırmayı kolaylaştıran bir araç geliştirmiş durumda.
2023 verileri: Rekor ödemeler
Sitede yer alan verilere göre, Novo Nordisk 2023 yılında İsviçre'de doktorlar ve sağlık kurumlarına toplam 5 milyon frank ödeme yaptı. Bu miktar şirket için bir rekor. Novartis, Roche ve Pfizer gibi dev firmalar ise her biri yıllık yaklaşık 25–30 milyon frank düzeyinde ödeme yaptı.
Halka değil, uzmana reklam
Halka yönelik reklam yasak olsa da, uzmanlara yönelik tanıtımlar ve sponsorluklar yasal. Ancak bu uygulamaların tedavi tercihlerine etkisi kamuoyunda tartışma konusu olmaya devam ediyor.
