Aralık 2023’ten bu yana Grindavik çevresinde yaşanan dokuz ayrı volkanik patlama, bölge halkının defalarca tahliye edilmesine yol açtı. Yetkililer, güvenlik nedeniyle kasabayı kimi zaman birkaç günlüğüne, kimi zaman ise aylarca kapatmak zorunda kaldı.

Aralık 2023’ten bu yana süren patlamalar nedeniyle halk sürekli tahliye edilmiş, kasaba defalarca kapatılmış. Kasaba sakinleri bu durumu şu sözlerle anlatıyor:
“İnsanlara buraya gelmemeleri söylenirken biz nasıl iş yapabiliriz? Böyle bir şey mümkün mü?”

İzlanda ve volkanların kaderi

İzlanda, volkanik hareketliliğiyle ünlü bir ülke. Grindavik çevresindeki patlamalar, Reykjanes Yarımadası’ndaki Svartsengi volkanik sistemine bağlı Sundhnuksgigar kraterlerinden kaynaklanıyor. Bu sistem, ilk patlama gerçekleşmeden önce tam 783 yıl boyunca sessizdi.

Bilim insanları, bölgedeki faaliyetin hâlâ sona ermediğini belirtiyor. İzlanda Meteoroloji Dairesi, eylül ayında yaptığı açıklamada önümüzdeki aylarda 10. bir patlamanın olasılığının yüksek olduğunu bildirdi. Ne kadar süreceğini ise kimse tahmin edemiyor.

Halk, sürekli stres altında yaşamaya alışmak zorunda kalmış durumda.

18 yaşındaki Kristolina Osk Gudjonsdottir, Kasım 2023’teki ilk tahliyeyi şöyle hatırlıyor:
“Eşyalarımızı toplayabilmemiz için sadece beş dakikamız vardı.”

Gudjonsdottir şu anda Grindavik’in 23 kilometre kuzeyindeki Keflavik’te bir liseye gidiyor. Okulların kapalı olması nedeniyle arkadaşlarıyla bağlarını sürdürmenin zor olduğunu söylüyor ve ekliyor:
“Birçok arkadaşımın geri dönmek istediğini biliyorum.”

Yeniden doğuşun ilk işaretleri

Kasabanın bazı bölgeleri lavlarla kaplanmış durumda; yollar ve evler kullanılamaz hâle gelmiş. Lavların bıraktığı keskin kaya kütleleri hâlâ sıcaklığını koruyor. Yeraltındaki magma hareketleri de ciddi sarsıntılara yol açarak yapılarda büyük çatlaklar oluşturmuş.

Çoğu sakin kasabayı terk etmiş olsa da, geri dönmeyi seçenler de var. Kalanlar, tüm zorluklara rağmen yaşamın bir gün normale döneceğine inanıyor.

Şimdilik çoğu iş yeri kapalı olsa da kasabaya turistler uğruyor. Ziyaretçiler lav alanlarını keşfediyor, drone’larla manzarayı görüntülüyor.

Küçük de olsa toparlanma belirtileri görülmeye başlanmış. Grindavik’in profesyonel basketbol takımı yeniden maçlara çıkarken, yerel yönetim okulların gelecek yıl yeniden açılma olasılığını değerlendiriyor. Bazı sakinlerin kasabaya geri döndüğü bildiriliyor, ancak kesin sayılar bilinmiyor.

Belediye yetkilileri ise röportaj taleplerine yanıt vermemiş.

Evlerin geri alınması planı

2024 yılının başında hükümet, kasaba halkına evlerini satın alma teklifinde bulunmuş. Pek çok kişi bu teklifi kabul etmiş. Anlaşmaya göre, isteyenler üç yıl içinde evlerini geri alma hakkına sahip. Ancak bu düzenleme ticari mülkleri kapsamıyor.

İnsanların evlerine dönüp dönmeyecekleri, büyük ölçüde yeni yaşamlarına ne kadar uyum sağladıklarına bağlı olacak.