
Her yıl düzenli olarak gerçekleşen Eta Aquarid meteor yağmuru, bu yıl da gökyüzü tutkunlarına eşsiz bir görsel şölen sunacak. Meteor yağmuru özellikle güney yarımkürede daha belirgin şekilde izlenebilecek olsa da, Avrupa ve Türkiye gibi kuzey bölgelerden de uygun hava koşullarıyla birlikte izlenebilir.
Eta Aquarid yağmuru, her 75 yılda bir Dünya'nın yakınından geçen Halley kuyrukluyıldızının geride bıraktığı toz ve taş parçalarından oluşuyor. Bu nedenle, gökyüzünden süzülen bu meteorlar "Halley'in kırıntıları" olarak da anılıyor. Bu yılın zirve anı 5 ve 6 Mayıs sabahlarında yaşanacak.
Smithsonian Ulusal Hava ve Uzay Müzesi’nden Shauna Edson, bu gök olayı sırasında Dünya'nın Halley kuyrukluyıldızının izinden geçtiğini vurgulayarak, meteorların gece gökyüzünü aydınlatacağını belirtti.
NASA’dan Bill Cooke ise Eta Aquarid’lerin oldukça hızlı hareket eden meteorlar olduğunu ifade etti. Dünya, Güneş etrafındaki yörüngesinde ilerlerken zaman zaman kuyrukluyıldız ve asteroidlerin arkasında bıraktığı parçacık bulutlarının içinden geçiyor. Eta Aquarid yağmuru da bu tür geçişlerin en dikkat çekenlerinden biri.
Bu küçük taş parçaları atmosferimize büyük bir hızla girdiğinde ısınarak yanıyor ve bu sırada halk arasında “yıldız kayması” diye bilinen etkileyici bir ışık gösterisi oluşturuyor. Gözle çıplak görülebilen bu olay için özel bir ekipman gerekmezken, şehir ışıklarından uzak ve karanlık bir ortam yeterli oluyor.
Ne zaman ve nasıl gözlemlenir?
Eta Aquarid yağmuru özellikle güney yarımkürede daha belirgin olarak izlenebilecek. Ancak Türkiye gibi kuzeyde yer alan ülkelerde de sabahın erken saatlerinde bu olayı görmek mümkün. Özellikle 5 Mayıs sabahı 03:00’ten gün doğumuna kadar geçen süre en ideal zaman dilimini oluşturuyor.
Uluslararası Meteor Örgütü’ne göre güney yarımkürede saatte 50'den fazla meteor gözlemlenebilirken, Avrupa ve Kuzey Amerika gibi bölgelerde bu sayı saatte 10 ila 15 arasında değişebilir. Ay'ın yaklaşık üçte ikisinin görünür olması ise ışık kirliliğine neden olarak gözlemi bir miktar zorlaştırabilir.
Cooke, bu yılki yağmurda daha çok uzun kuyruklu meteorların görüleceğini, büyük ve parlak ateş toplarının ise daha az olacağını söyledi.
Gözlem için tavsiyeler
Uzmanlar, meteor yağmurlarını izlemek için Ay’ın ufka yakın olduğu, hava durumunun açık ve ışık kirliliğinin az olduğu saatlerin tercih edilmesini öneriyor. Gökyüzünü sürekli izlemek, gözün karanlığa alışmasını sağladığı için bu tür gözlemler açısından büyük önem taşıyor. Telefon gibi ekranlara bakmak ise bu adaptasyonu bozabilir.
Eta Aquarid yağmuru, 28 Mayıs'a kadar gökyüzünde gözlemlenmeye devam edecek. Bir sonraki dikkat çekici meteor yağmuru ise Güney Delta Aquaridleri olacak ve temmuz sonunda zirveye ulaşacak.