Avrupa Komisyonu, İtalya ve İspanya liderlerinden gelen tepkilerin ardından Avrupa'nın yeniden silahlanmasını amaçlayan milyarlarca euroluk girişimin adını değiştirme kararı aldı.
Bundan böyle, AB genelinde savunma kapasitesini ve üretimini artırmayı amaçlayan plan "Readiness 2030" (Hazırlık 2030) olarak anılacak. Bu isim, Rusya’nın 2030 yılına kadar bir AB veya NATO üyesine saldırı düzenlemek için gerekli kapasiteye sahip olabileceği öngörüsüne atıfta bulunuyor.
Öte yandan, ileri düzey silah ve mühimmat satın alımını kolaylaştırmak amacıyla 150 milyar euro değerinde düşük faizli kredi sağlamak için tasarlanan programın adı "SAFE" olarak belirlendi. Avrupa Komisyonu bu kapsamda ayrıca mali kuralların hedefe yönelik olarak gevşetilmesini önerdi ve böylece 800 milyar euroya kadar fon sağlanmasının önünü açtı.
Avrupa Komisyonu'nun baş sözcüsü Paula Pinho, cuma günü yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Bazı üye ülkelerde bu isim hassasiyet yaratabilir, bu yüzden bunu dikkate alıyoruz. Eğer bu isim AB vatandaşlarına bu tedbirlerin neden alınması gerektiğini anlatmayı zorlaştırıyorsa, bizler de hem dinlemeye hem de iletişimimizi buna göre uyarlamaya hazırız.”Komisyon, "Readiness 2030" adının planın daha geniş kapsamlı olduğunu vurgulamak için seçildiğini belirtti. Ancak, planın hedefleri değişmeyecek.
İtalya ve İspanya neden tepki gösterdi?
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, daha sunumdan önce bu terimden duyduğu rahatsızlığı açıkça dile getirmişti.
"Bence 'Avrupa’yı Silahlandır' ismi, vatandaşlar için yanıltıcı bir adlandırma. Evet, savunma kapasitemizi güçlendirmeliyiz ama bu yalnızca silah satın almak anlamına gelmiyor." dedi.Meloni'ye göre savunmanın kapsamı daha geniş olmalı ve “operasyonel kapasite, temel hizmetler, enerji altyapıları ve tedarik zincirleri gibi unsurlar da bu kapsama dahil edilmeli ve savunma, yalnızca silahlarla sağlanamaz." diye ekledi.
İspanya Başbakanı Pedro Sánchez de Brüksel’deki AB liderler zirvesinde aynı şekilde tepki gösterdi. Meloni gibi, daha geniş bir savunma tanımı yapılmasını istedi ve bu çerçevede siber güvenlik, terörle mücadele, kuantum bilişim, yapay zeka ve uydu bağlantılarının da dahil edilmesi gerektiğini savundu.
"‘Silahlandırma’ kelimesini sevmiyorum. Bence bu eksik bir yaklaşım. Savunma, güvenlik çatısı altında çok daha geniş bir perspektifle ele alınmalı." dedi.
Ayrıca, Güney Avrupa'nın karşılaştığı tehditlerin Doğu Avrupa’dakilerden farklı olduğunu belirterek şunları ekledi: "İnsanları eğitmemiz gerekiyor. Çünkü güvenlik ve savunmadan bahsettiğimizde, aslında çoğunlukla teknolojiden bahsediyoruz. Çift kullanımlı mallardan bahsediyoruz. Çünkü, örneğin doğu Ukrayna’da savaşta kullanılan dronlar, orman yangınlarıyla mücadelede de kullanılabiliyor."
Von der Leyen: Yaklaşımımız çok daha geniş kapsamlı
AB zirvesinin sonunda, Ursula von der Leyen İtalya ve İspanya’nın eleştirilerine duyarlı olduklarını belirtti ve isim değişikliğinin bu durumu yansıttığını açıkladı.
"Yaklaşımımız çok daha geniş kapsamlı," diyerek elektronik savaş, siber güvenlik ve telekomünikasyonu da kapsayan unsurlara dikkat çekti. "Bu yüzden yeni ismimiz 'Readiness 2030'." dedi.
İtalya ve İspanya’dan gelen tepkiler, bazı AB yetkilileri tarafından şaşkınlıkla karşılandı. Çünkü bu iki ülke, NATO’nun savunma harcamaları için belirlediği %2 hedefini halen karşılamayan ülkeler arasında yer alıyor.
