Yapılan bir araştırmaya göre Avrupa pazarında satılan 121 çocuk ürününün battaniyeler ve biberonlar dahil yüzde 60’ından fazlasında, bebeklerin, çocukların ve fetüslerin beyin ve prostat gelişimine zarar verebilecek en az bir bisfenol türü tespit edildi.
Perşembe günü AB kurumları, oyuncaklarda çocuk sağlığını tehdit eden kimyasalların kullanımını yasaklamak ve üreticilere, özellikle çevrimiçi satış yapanlara, daha sıkı güvenlik şartları getirmek üzere bir anlaşmaya vardı.
Bu yeni kurallar, 2009 tarihli Oyuncak Güvenliği Direktifi’nin güncellenmiş hali olarak tehlikeli maddelere karşı daha fazla kısıtlama getiriyor. Avrupa Parlamentosu adına müzakereleri yürüten Alman milletvekili Marion Walsmann, Komisyon’un gelecekte kimyasallarla ilgili yeni bilimsel bulgulara daha hızlı yanıt verebileceğini ifade etti.
Yeni düzenleme, çocuk sağlığını korumak adına temel güvenlik standartlarını zorunlu hale getiriyor.
Bu kapsamda, kansere neden olabilen, genetik yapıyı bozabilen veya üreme sistemine zarar verebilen maddelerle birlikte; hormon sistemini bozan kimyasallar, solunum yoluyla hassasiyete yol açanlar ve "sonsuz kimyasallar" olarak bilinen PFAS türleri de yasaklanıyor.
Ayrıca, açık havada kullanılmayan oyuncaklar hariç olmak üzere ciltte alerjik reaksiyonlara yol açan maddelerle biyosit içeren ürünlerin kullanımı da yasaklanıyor. Biyositler, zararlı organizmalara karşı koruma sağlamak için kullanılan kimyasal ürünlerdir.
Üç yaşından küçük çocuklara yönelik oyuncaklarda ve ağız yoluyla temas eden ürünlerde koruyucu kimyasal kullanımı kısıtlanırken, koku alerjenleri tamamen yasaklanıyor.
Polonya Ekonomik Kalkınma ve Teknoloji Bakanı Krzysztof Paszyk, yaptığı açıklamada çocuk güvenliğinin her şeyden önce geldiğini vurgularken, AB'nin oyuncak güvenliği standartlarının dünyanın en sıkı düzenlemeleri arasında yer aldığını belirtti. Paszyk, bu standartların hem Avrupa içinde hem de dışarıdan ithal edilen tüm oyuncaklar için geçerli olması gerektiğini ekledi.
Yeni düzenlemelere göre üreticilerin, oyuncakları piyasaya sunmadan önce kimyasal, fiziksel, mekanik, elektriksel, yanıcılık, hijyen ve radyoaktivite gibi tüm riskleri içeren bir güvenlik değerlendirmesi yapması gerekecek.
Walsmann, AB pazarının zaten dünyanın en güvenli oyuncaklarını sunduğunu, ancak tehlikeli ürünlerin beşte birinin hâlâ oyuncak kategorisinde yer aldığını belirtti.
Kimyasalların insan sağlığına ve çevreye verdiği zararlarla mücadele eden CHEM Trust’ın temsilcisi Ioana Bere, PFAS sınırlamasının bu "sonsuz kimyasalların" neden olduğu kirlenmeye karşı önemli bir adım olduğunu söyledi. Bere, bu yasayla Avrupa’nın oyuncak güvenliği düzenlemelerinin küresel standartlarla uyumlu hale geldiğini ifade etti.
Danimarka’da yapılan bir tüketici araştırması da oyuncakların büyük kısmında birden fazla bisfenol türü bulunduğunu ortaya koydu.
Online satış platformlarına yönelik yeni yükümlülükler de getirildi. Avrupa Tüketici Örgütü BEUC’un Genel Müdürü Agustin Reyna, oyuncakların AB'nin tehlikeli ürünler alarm sisteminde en çok bildirilen ürünler arasında olduğunu belirtti. Reyna, yeni düzenlemelerin güçlü olduğunu ancak asıl başarının etkili uygulamaya bağlı olduğunu vurguladı.
BEUC’un Çin menşeli online pazar Temu’da sattığı oyuncaklara dair araştırması, bu platformun Avrupa’ya tehlikeli ürün girişinde önemli bir rol oynadığını ortaya koydu.
Bu nedenle, yeni yasalar online satıcıların Dijital Hizmetler Yasası (DSA) kapsamındaki kurallara uymasını şart koşuyor. Artık Avrupa pazarında satılan tüm oyuncakların, güvenlik standartlarına uygunluklarını gösteren dijital bir ürün pasaportuna sahip olması gerekiyor. Bu sistemle ürünlerin izlenmesi kolaylaşacak, piyasa denetimleri ve gümrük kontrolleri daha etkili hale gelecek ve şeffaflık artacak.