Birçok sürücü, araçlarının kendileri hakkında veri topladığının farkında değil. Almanya’da yapılan bir araştırma, 2024 yılında 800 bin elektrikli aracın hassas konum bilgilerinin Amazon’un bulut sisteminde korunmasız şekilde durduğunu ortaya çıkardı. İsviçre’ye kayıtlı 22 bin aracın da bu kapsamda olduğu belirtildi. Sızan verilerin, araç sahiplerinin adları ve iletişim bilgileriyle bağlantılı olması, siber korsanlar için büyük bir fırsat yarattı.
Öte yandan, İsviçre’de yeni araçlara zorunlu olarak eklenen kara kutular da sürüş tarzı ve kaza anındaki sorumluluk hakkında veri topluyor. Bu bilgilerin, sigorta primlerinin belirlenmesinde kullanılabileceği belirtiliyor.
Bu tür riskler karşısında, 2023 yılında veri güvenliği konusunda uyarılarda bulunan bir sivil toplum kuruluşu, otomobil üreticilerinin sürücülerden habersiz bilgi toplamayı bırakmasını talep eden bir kampanya başlattı.
Veriler anlık olarak analiz ediliyor
Veri güvenliği konusunda uzman olan bir hukukçu, İsviçre’de araçlardan hangi bilgilerin toplandığını ve nasıl kullanıldığını detaylandırdı.
"Aracın iç mekanına dair veriler ve sürüş alışkanlıkları kaydediliyor. Telefonunuzu araca bağladığınızda, mesajlarınız, çağrılarınız ve e-postalarınız gibi ek bilgilere de erişim sağlanabiliyor. Bu veriler, anlık olarak veri merkezlerinde ya da yapay zeka sistemleri tarafından analiz edilebilir."
Araçlar ayrıca, kaza anında hava yastığının açılıp açılmadığını tespit ederek otomatik olarak yardım çağrısı yapabiliyor. "Bu artık yasal bir zorunluluk. Öncelikle sürücünün telefonuna çağrı yapılarak belirli sorular soruluyor. Verilen yanıtlara göre yardım gerekip gerekmediğine karar veriliyor. Bu da zaman zaman gereksiz polis müdahalelerine ve hatta sürücünün ehliyetinin alınmasına yol açabiliyor."
Araçlardan toplanan bu verilerin nasıl kullanıldığı ve kimlerle paylaşıldığı konusundaki belirsizlikler sürerken, uzmanlar bu konuda daha sıkı düzenlemelere ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor.