1960’larda teorik olarak ortaya atılan ve 2010’ların başında piyasaya giren elektronik sigara, sağlık dünyasında hâlâ farklı görüşler doğuruyor. 2019’da Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), elektronik sigarayı “kesin olarak zararlı” olarak nitelendirerek düzenleme çağrısı yapmıştı. DSÖ, son açıklamasında da elektronik sigaranın tütünle mücadeledeki ilerlemeyi yavaşlattığını savundu.

Buna karşılık, bazı halk sağlığı uzmanları elektronik sigaranın, nikotin içeren sıvıları sayesinde, tütün kullanımına bağlı hastalık ve ölüm risklerini azaltmada bir araç olarak kullanılabileceğini düşünüyor.

Bu nedenle Frankofon Tütün Bağımlılığı Derneği (SFT), elektronik sigaranın tütün bırakma sürecindeki etkinliğini ve tütün kaynaklı sağlık risklerini azaltmadaki rolünü değerlendirmek üzere bir çalışma başlattı. Bu görev, Lozan’daki Unisanté Üniversitesi Genel Tıp ve Halk Sağlığı Merkezi’ne verildi. Yaklaşık yüz uzmanın katıldığı çalışmada 26 maddede fikir birliği sağlandı.

Sonuçlara göre, elektronik sigara kullanımı sigarayı en az altı ay boyunca bırakmada etkili olabilir ve risk/fayda oranı olumlu yöndedir. Ayrıca klasik sigara içimine kıyasla sağlık risklerini önemli ölçüde azaltır ve nikotin bantları gibi diğer yöntemlerle birlikte kullanılabilir.

Ancak uzmanlar, elektronik sigaranın uzun vadeli etkileri konusunda hâlâ belirsizlikler olduğunu vurguluyor. Bu nedenle, tütün bırakma süreci tamamlandıktan sonra e-sigaranın da bırakılması öneriliyor.

Gençler ve hamile kadınlar için uyarı
Araştırmaya göre, elektronik sigaranın reşit olmayanlarda kullanımı düşük oranda destek gördü. Unisanté’den Luc Lebon, “Elektronik sigara bağımlılık potansiyeli yüksek bir üründür. Nikotin bantlarından daha fazla bağımlılık yapabilir. Bu nedenle gençlerde kullanımına sıcak bakılmıyor” dedi.

Hamile veya emziren kadınlarda kullanım konusunda da fikir birliği oluşmadı. “Nikotin tek başına tütünden daha az zararlı görünse de uzun vadeli etkileri hâlâ bilinmiyor,” diye ekledi Lebon.

Daha erişilebilir ama düzenleme gerekiyor
Elektronik sigara, nikotin replasman ürünlerinden daha ucuz; ayrıca bu ürünler genellikle sağlık sigortası tarafından karşılanmıyor. Ancak elektronik sigaranın sadece eczanelerde satılması önerisi üzerinde de fikir birliği sağlanamadı.

Unisanté’nin açıklamasına göre bu sonuçlar, sağlık çalışanlarının tütün bırakma sürecinde daha bilinçli rehberlik yapmasını sağlayacak ve klinik öneriler ile eğitim programlarının geliştirilmesine katkıda bulunacak. Ayrıca bu çalışma, halk sağlığı alanındaki görüş ayrılıklarını azaltmayı ve politik karar süreçlerini yönlendirmeyi hedefliyor.