Hedef, vatandaşlara daha nüanslı cevap verme imkânı sunmak: "kesinlikle evet", "daha çok evet", "daha çok hayır" veya "kesinlikle hayır" gibi seçeneklerin devreye girdiği bir sistem.

Katılımcılar daha hevesli

Basel-Stadt Hükümeti, bu sistemi değerlendirmek için yasal bir dayanak oluşturmak istiyor. Şimdiden elde edilen ilk sonuçlar ise dikkat çekici. Bern Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ile ortak çalışan Demokratielabor adlı sivil girişim, yeni modelin denemesini gerçekleştirdi. “Fuzzy Voting” (bulanık oylama) olarak adlandırılan bu sistemle test grubundaki seçmenler, yalnızca evet ya da hayır demek yerine, ne kadar onayladıklarını bir skalada ifade etti.

Sonuçlar, gerçek seçimlerle örtüşmekle birlikte, önemli bir farkı ortaya koydu: Bu sistem, normalde sandığa gitmeyen seçmenler arasında büyük ilgi gördü. Demokratielabor Başkanı Elias Schäfer’e göre bu, yeni oylama sisteminin katılımı artırabileceğini gösteriyor.

Seçimlerde ikinci tura gerek kalmadı

2024’teki Basel-Stadt Hükümet seçimlerinde test edilen başka bir yöntem ise sıralamalı oylamaydı. Seçmenler sadece bir adaya oy vermek yerine, tüm adayları tercih sırasına göre dizdi. Sonuç: Gerçek seçimde olduğu gibi yine aynı adaylar seçildi, ancak sıralamalı oylama sayesinde ikinci tura gerek kalmadan sonuca ulaşmak mümkündü.

100 yılı aşkın süredir değişmeyen sistem

Demokratielabor, bu yeni modellerin halkın iradesini daha isabetli yansıtacağına inanıyor. Elias Schäfer’e göre “demokrasi bir atölyedir” ve sistemlerin zamanla gelişmesi gerekir. Oylamalarda daha esnek yöntemlerin benimsenmesi, yalnızca sonuçları değil, sürece katılımı ve meşruiyeti de artırabilir.

Basel-Stadt’ta başlayan bu deneysel demokrasi arayışı, gelecekte İsviçre genelinde daha kapsayıcı ve etkili bir seçim sistemine öncülük edebilir.