Uzmanlara göre bu karar, iklim koruma hedefleri açısından ciddi bir geri adım anlamına geliyor.
Programın önemi
Bina programı kapsamında ev sahipleri, eski yağ veya gaz sistemlerini ısı pompaları gibi çevre dostu çözümlerle değiştirdiklerinde veya evlerinin dış cephelerini daha iyi yalıttıklarında mali destek alıyor. Her yıl yaklaşık 300 milyon İsviçre Frangı tutarında teşvik ödeniyor. Bugün İsviçre’de her yıl binaların yalnızca %1’i enerji açısından yenileniyor. Ancak 2050 net sıfır hedefine ulaşmak için bu hızın en az iki katına çıkması gerektiği belirtiliyor.
Federal Hükümet neden kesmek istiyor?
Federal Konsey, “Entlastungspaket 27” adı verilen tasarruf paketi çerçevesinde teşvikleri kaldırmayı gündeme aldı. Gerekçe olarak, 2024 yılında yapılan bir incelemede programın “yüksek oranda faydalanma etkisine” sahip olduğu, yani bazı ev sahiplerinin bu yatırımları teşvik olmasa da yapacağı gösterildi. Buna karşın sektör temsilcileri ve kantonların enerji ofisleri bu görüşe karşı çıkıyor.
Yeni araştırmanın bulguları
Aeesuisse (Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Derneği) tarafından hazırlatılan araştırmaya göre bina programı ekonomik olarak da kârlı.
- 315 milyon Franglık teşvik, 1,6 milyar Franglık brüt katma değer yaratıyor.
- Mitigasyon etkileri hesaba katıldığında dahi, net 535 milyon Franglık brüt katma değer ortaya çıkıyor.
- Ayrıca program, vergi gelirlerini artırıyor, istihdam yaratıyor ve çevre maliyetlerini düşürüyor.
Enerji danışmanı Stefan Haas ise teşviklerin önemli bir hızlandırıcı etki yarattığını vurguluyor: “Birçok ev sahibi belki zaten yenileme yapacaktı, ancak teşvikler sayesinde bunu daha erken yapıyorlar. İklim korumada her yılın kritik öneme sahip olduğunu unutmamalıyız.”
Siyasi süreç nasıl işleyecek?
Federal Konsey bugün tasarruf paketini kamuoyuna açıklayacak. Bina programının kaldırılması bu pakette yer alacak. Ancak enerji sektörü, konuyu parlamentoya taşıyarak programı en azından kısmen kurtarmayı hedefliyor. Alternatif finansman modelleri de tartışılıyor; örneğin CO₂ vergisinin artırılarak teşviklere kaynak aktarılması öneriler arasında.
