2023 yılı verilerine göre, İsviçre kişi başına 425 Euro kanser tedavi harcaması yaparken, İsveç'te bu miktar sadece 240 Euro oldu. Benzer farklar 2015 yılında da görülmüştü. Buna rağmen her iki ülkede beş yıllık kanserden sağkalım oranları yaklaşık %60 düzeyinde ve bazı kanser türlerinde İsveç, İsviçre'nin önünde yer alıyor.
Neden İsviçre Daha Fazla Harcıyor?
- Daha yüksek kanser oranları: İsviçre’de her 100.000 kişide 350–380 yeni kanser vakası görülürken, İsveç’te bu oran 280–300. Daha yoğun UV ışınlarına maruz kalma, dağlık bölgelerdeki yaşam tarzı ve İsviçre’deki ortalama yaşam süresinin (84) daha uzun olması bu farkı etkiliyor.
- Zayıf önleyici sağlık uygulamaları: İsveç, sigara kullanımında Avrupa’nın en düşük oranlarından birine sahip (yaklaşık %10). İsviçre’de bu oran %25’e çıkıyor. Ayrıca, HPV aşısı gibi koruyucu sağlık hizmetlerinin İsveç’te yaygın şekilde uygulanması, özellikle rahim ağzı kanseri oranlarını önemli ölçüde azaltıyor.
- Ulusal tarama eksikliği: İsviçre’de kanser taramaları kantonlar tarafından yönetiliyor, bu da eşitsizlik yaratıyor. Oysa İsveç’te tüm ülkede uygulanan ulusal tarama programları sayesinde meme, rahim ağzı ve bağırsak kanserlerinde erken tanı oranı daha yüksek.
Sağlık Sistemi Farklılıkları ve İlaç Fiyatları
İsviçre’de kanser ilaçları, İsveç’e kıyasla iki kat daha pahalıya mal oluyor. Bunun nedeni sadece ilaç fiyatlarının yüksek olması değil, aynı zamanda bu ilaçlara daha kolay ve hızlı erişim sağlanması. İsviçre’de Avrupa İlaç Ajansı’nın 2019-2022 arasında onayladığı kanser ilaçlarının %92’si sigorta kapsamında; İsveç’te bu oran %56.
İsveç, ilaç geri ödemelerinde daha seçici davranıyor ve kapsam öncesinde kapsamlı maliyet-etkinlik analizleri yapılıyor. İsviçre'de ise yeni bir kanser ilacı piyasaya sürüldüğünde, kamuoyu baskısıyla hastaların kullanımına hızla sunuluyor.
Buna rağmen 2020 yılında yayımlanan bir araştırma, İsviçre’de bazı kanser ilaçlarının aylık maliyeti ile klinik etkinliği arasında doğrudan bir ilişki olmadığını ortaya koydu.
İsviçre, dünyadaki en pahalı sağlık sistemlerinden birine sahip ve bu sistemin kanser özelinde de yansıması aynı şekilde görülüyor. Ancak harcanan para ile elde edilen tıbbi fayda her zaman doğru orantılı değil.
İsveç’in daha düşük maliyetle, daha planlı ve önleyici bir yaklaşımla benzer sağlık sonuçları elde etmesi, İsviçre sağlık sisteminin reform ihtiyacını gündeme getiriyor.
