Galler'deki yerel yönetim, 2013 yılında 79 yaşındaki bireylere zona aşısı sağlamaya başladı ve o zamandan sonra bu yaş sınırını kabul etti. Ancak, stok yetersizliği nedeniyle, 79 yaşın üzerindeki bireylere neredeyse hiç aşı yapılmadı. ABD, Almanya ve Avusturya'dan araştırmacılar, aşılı ve aşısız 80'li yaşlardaki bireyleri gözlemledi.

Yedi yıl boyunca aşı olmayan her sekiz kişiden biri demans riskiyle karşılaştı, ancak aşılananlarda bu oran yüzde 20 daha azdı. Bu etki, kadınlarda erkeklere göre daha belirgin olarak gözlemlendi.

Çalışmanın başyazarı Dr. Pascal Geldsetzer, bu bulguyu "gerçekten dikkat çekici" olarak değerlendirdi. Başka araştırmalar da zona aşısının demanstan korunmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor. Nature Medicine dergisinde yayımlanan bir önceki analizde, yeni zona aşısını yaptıran kişilerin altı yıl boyunca daha düşük demans riski taşıdığı belirtildi.

Yeni aşı, hem suçiçeği hem de zona hastalığına neden olan varisella zoster virüsünden alınan bir protein içeriyor. Galler’deki çalışmada kullanılan aşı ise zayıflatılmış canlı virüs içeriyordu. İngiltere 2023’te, yeni aşının daha uzun süre koruma sağladığı gerekçesiyle eski aşıları raflardan kaldırma kararı aldı.

Zona, suçiçeği geçiren bir kişinin vücudunda pasif halde bulunan virüsün yıllar sonra aktive olup, deri döküntülerine yol açmasıyla ortaya çıkar. Yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar risk grubundadır.

Zona aşısının demansa karşı koruma sağladığına dair çalışmaların sonuçları umut verici olsa da, kesin kanıtlar için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyuluyor. Ayrıca, bu etkinin kaynağı hâlâ netleşmiş değil. Geldsetzer'in ekibi, sinir sistemini etkileyen virüslerin bunama riskini artırabileceğini, ancak bu teorinin daha fazla test edilmesi gerektiğini belirtiyor. Euronews Health'e konuşan Dr. Maxime Taquet ise, kadınlar ve erkekler arasındaki farklı sonuçların bağışıklık sistemindeki farklardan kaynaklanabileceğini vurguluyor.