Araştırmaya göre, obez anne ya da babaya sahip çocukların obezite riskinin arttığı bilinse de, özellikle annenin genetik etkisinin çocuğun beden kitle indeksi (BMI) üzerinde daha baskın olduğu görülüyor.

Obezite hem kalıtsal faktörler hem de çevresel koşulların ortak etkisiyle ortaya çıkıyor. Ebeveynlerden geçen genler, bireyin yeme alışkanlıklarını, tokluk hissini, metabolizma hızını ve yağ dağılımını doğrudan etkileyebiliyor.

PLOS Genetics adlı dergide yayımlanan araştırmada, çocuklar DNA’larının yarısını anneden, yarısını babadan almasına rağmen, annenin genetik mirasının BMI üzerinde daha etkili olduğu sonucuna ulaşıldı.

University College London’dan araştırmacı Liam Wright, "Anne genetiğinin, çocuğun sadece genetik yapısı üzerinden değil, çevresel koşulları belirleyerek de kilosuna etki ettiğini görüyoruz," dedi.

Wright ve ekibi, 2001-2002 yılları arasında çocuk sahibi olmuş 2.600’den fazla İngiliz ailesinin genetik ve sağlık kayıtlarını analiz etti. Çocukların gelişimi doğumdan 17 yaşına kadar izlenerek, ebeveynlerin sadece kalıtsal genlerini değil, doğrudan aktarılmayan ama çevresel yollarla etki eden genetik özellikleri de incelendi.

Araştırmacılar, bu tür dolaylı etkileri “genetik terbiye” olarak tanımlıyor. Bu kavram, anne karnındaki koşullardan ebeveynlerin beslenme ve bakım tarzlarına kadar çocuk gelişimini etkileyen birçok faktörü kapsıyor.

Sonuçlar, her iki ebeveynin de BMI değerlerinin çocuk üzerinde etkili olduğunu ortaya koysa da, babanın etkisinin yalnızca genetik aktarım düzeyinde kaldığı, annenin ise genleri aracılığıyla kendi kilosunu ve yeme alışkanlıklarını da etkilediği, bunun da çocuğun sağlığını şekillendirdiği belirtildi.

Araştırmaya göre, annelerin gebelik dönemindeki beslenme biçimi ve sağlık durumu, çocuğun ilerleyen yaşlardaki kilo eğilimleriyle doğrudan ilişkili olabilir.

Wright, “Annenin genleri yalnızca doğrudan miras yoluyla değil, çocuğun büyüdüğü ortamı şekillendirerek de etkili oluyor. Bu da çocuğun BMI’si üzerinde dolaylı ama güçlü bir etki oluşturuyor,” dedi.

Ancak araştırmacılar, bu bulguların anneleri suçlamak anlamına gelmediğini, aksine, ailelerin çocuk sağlığı açısından daha fazla desteklenmesi gerektiğine işaret ettiğini belirtti.

Daha önce yapılan bazı araştırmalarda ise, gebelik döneminde aşırı kilolu ya da obez olan babaların da obez çocuk sahibi olma olasılığının arttığı görülmüştü.

Çalışmanın yazarları, obezite eğilimindeki ebeveynlere sağlanacak kilo verme desteklerinin, çocuklarda uzun vadeli sağlık yararları doğurabileceğini ifade etti.

Wright ayrıca, "Özellikle hamilelik sırasında annenin BMI’sini düşürmeye yönelik müdahaleler, obezitenin nesiller arası geçişini azaltmada etkili olabilir," şeklinde konuştu.