Turgut

Ekonomi Sekreterliği (Seco) tarafından yapılan açıklamaya göre, mart ayında ülkede toplam 132.569 kişi işsiz olarak kayıtlara geçti. Bu sayı, geçen yılın aynı dönemine göre %22,1’lik bir artışı temsil ediyor. Yani bir yıl içinde 23.976 kişi daha işsiz kaldı.

Çalışma hayatı

<h3>Mevsimsel veriler ne gösteriyor?</h3>Her ne kadar işsiz sayısı, şubat ayına göre %2,1 azalmış olsa da, mevsimsel etkiler dikkate alındığında işsiz sayısı %2,7 arttı. Bu artış, ekonomideki yavaşlamanın henüz tamamen kontrol altına alınamadığını gösteriyor. Mart ayı itibarıyla:<ul><li>İşsizlik oranı (ham veri): %2,9</li><li>Mevsimsel düzeltilmiş işsizlik oranı: %2,8</li></ul><h3>Açık iş pozisyonlarında da düşüş var</h3>Mart ayında İsviçre genelinde işverenler tarafından bildirilen açık pozisyon sayısı da düştü. Bölgesel İş Bulma Merkezleri’ne (RAV) bildirilen açık pozisyon sayısı:<ul><li>Şubat 2024: 44.398</li><li>Mart 2024: 42.530</li></ul>Yani bir ayda 1.868 pozisyon azaldı. Ancak geçen yılın aynı dönemine kıyasla bu alanda %0,3’lük hafif bir artış var.<h3>Hangi kantonlarda işsizlik daha yüksek?</h3><ul><li>En yüksek işsizlik oranı Jura (%4,9) ve Cenevre (%4,7) kantonlarında görüldü.</li><li>En düşük oranlar ise Appenzell-Innerrhoden (%0,8) ve Obwalden (%0,9) kantonlarında kaydedildi.</li></ul><h3>Zürih’te umut verici sinyaller</h3>Zürih kantonundan yapılan ayrı bir açıklamada, şirketlerin ekonomik durumlarını genel olarak olumlu değerlendirdikleri bildirildi. Mart ayında yapılan bir ankete göre, işletmeler önümüzdeki aylarda iş hacminin artmasını ya da en azından sabit kalmasını bekliyor. Çoğu sektörde istihdam beklentileri de pozitif yönde.

İsviçre'de işsizlik oranı yükselmeye devam ediyor: 132.569 kişi işsiz

İsviçre pop müziğinin en önemli gecesi Swiss Music Awards 2025, geçtiğimiz akşam Hallenstadion’da gerçekleşti. Dört dalda aday gösterilen Nemo, iki ödül kazanarak gecenin en çok ödül alan ismi oldu.

Swiss Music Awards 

Ancak Eurovision zaferiyle tanınan Nemo, sahne bitmeden önce ödüllerden birine hasar vererek, ödül kırma geleneğini sürdürdü.Nemo, Eurovision’da büyük başarı yakalayan «The Code» şarkısıyla «En İyi Hit» ödülünü kazanırken, «Ulusal En İyi Solo Sanatçı» kategorisinde de ödüle layık görüldü. Tören sonrası basın mensuplarına konuşan Nemo, ödüllerden birinin köşesinin tören esnasında zarar gördüğünü itiraf etti.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/3492d42c8416b947eade1ab09.jpg" width="1024" height="576"></figure>Bu yılın «SRF 3 En İyi Yetenek» ödülü ise Linda Elys’in oldu. Folk-pop türündeki «House on Fire» adlı şarkısıyla dikkat çeken Linda Elys, Milune ve Ilira gibi güçlü rakiplerini geride bırakarak bu önemli ödülün sahibi oldu. Ödül konuşmasında ekibine teşekkür eden Linda Elys, kendisini bir çiçeğe benzetti.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/3492d42c8416b947eade1ab07.jpg" width="1024" height="576"></figure>Swiss Music Awards’ta diğer önemli kazananlar arasında «En İyi Çıkış Yapan Sanatçı» ödülünü alan Kings Elliot, «Yılın En İyi Canlı Performans Sanatçısı» seçilen Dabu Fantastic, «En İyi Romandie Sanatçısı» Nnavy, «En İyi Grup» ödülünü kazanan Patent Ochsner, «En Çok Dinlenen Sanatçı (Streaming)» Stubete Gäng ve «Sosyal Medyada En Çok Yükselen Sanatçı» Rusch Büeblä yer aldı. Bu sanatçıların tamamı daha önce «SRF 3 En İyi Yetenek» seçilmiş isimlerden oluşuyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/3492d42c8416b947eade1ab0a.jpg" width="1024" height="576"></figure>Törenin sunucuları Annina Frey ve Melanie Winiger, sosyal medyanın müzik dünyasındaki önemine vurgu yaparken, bu konu üzerine uzun süre sohbet ettiler. Ancak bu durum, 2025 yılında hâlâ Nemo için yanlış zamirlerin kullanılması gibi demode kalan bazı alışkanlıkları akıllara getirdi.

İsviçre’nin ESC harikası Nemo iki ödüle layık görüldü

İsviçre’de SUV (sport utility vehicle – spor amaçlı arazi aracı) satışları hız kesmeden artıyor. 2024 yılı itibarıyla ülkede tescil edilen her iki araçtan biri SUV oldu. Bu dikkat çekici eğilim, karşılaştıkları ekolojik eleştirilere ve şehir yaşamına uygunluk sorunlarına rağmen, SUV’ların popülerliğini sürdürdüğünü ortaya koyuyor. 

Yeni analiz verisi

Veriler, online karşılaştırma platformu Comparis tarafından yayınlanan bir analizle doğrulandı.Güvenlik hissi ve konfor ön plandaSUV’ların tercih edilmesindeki başlıca nedenler, sürücülerde yarattığı “güvenlik hissi” ve yüksek oturma pozisyonunun özellikle yaşlılar ve çocuklu aileler için sağladığı konfor. Comparis uzmanı Jean-Claude Frick’e göre, "SUV’ların elektrikli versiyonlarının hemen her büyük marka tarafından sunulmaya başlanması, bu araçların cazibesini daha da artırıyor."BMW başı çekiyorİsviçre’de en çok tercih edilen SUV markaları arasında BMW ilk sırada yer alıyor. Onu Audi ve Skoda takip ediyor. Özellikle Alman üreticilerin SUV modelleri, İsviçre yollarında giderek daha fazla görülüyor.Çevresel etkiler tartışma konusuSUV’ların büyüklüğü, ağırlığı ve yüksek enerji tüketimi, çevre dostu ulaşım tartışmalarında eleştiri konusu olmaya devam ediyor. Comparis’in değerlendirmesine göre, elektrikli SUV’lar başlangıçta yüksek üretim kaynakları gerektirse de, uzun vadeli kullanımda içten yanmalı motorlara göre daha çevreci hale geliyorlar. Ancak bu farkın ortaya çıkması için yıllar geçmesi gerekiyor.Küresel eğilimde İsviçre öncüler arasındaComparis’e göre İsviçre, SUV tercihi bakımından dünya genelindeki eğilimin öncü ülkelerinden biri konumunda. Bu durum, hem otomotiv sektörünün yönelimlerini hem de şehir planlaması ve çevresel sürdürülebilirlik açısından yeni soru işaretlerini beraberinde getiriyor.Uzmanlar, SUV satışlarındaki artışın kent içi trafik, otopark alanları ve karbon ayak izi üzerindeki etkilerinin önümüzdeki yıllarda daha belirgin şekilde hissedileceğine dikkat çekiyor.

İsviçreliler SUV araçlara yöneliyor: Her iki yeni araçtan biri SUV

İsviçre’de aile içi şiddet mağdurları için ulusal düzeyde tek bir acil yardım hattı hâlâ hizmete girmiş değil. 142 numarasıyla planlanan sistemin devreye alınması, bir kez daha ertelendi.

Acil yardım hattı 

İlk başta Kasım 2025’te hayata geçirilmesi planlanan hizmet, artık Mayıs 2026’ya kaldı.Yavaş İsviçre prosedürleri mi sorun?Acil yardım hattı fikri, ilk olarak Nisan 2021’de dönemin Adalet Bakanı Karin Keller-Sutter tarafından açıklanan ulusal yol haritası kapsamında ortaya konmuştu. Projenin sorumluluğu öncelikle Kantonal Sosyal İşler Direktörleri Konferansı’na verilmiş, ardından 2023’te İletişim Bakanlığı da sürece dahil olmuştu.İsviçre’nin en büyük telekomünikasyon sağlayıcısı Swisscom, normalde 18 ila 24 ay sürebilecek olan teknik kurulum süresini 11 aya indirerek projeye hız kazandırmaya çalıştı. Ancak ülkedeki 158 diğer operatörle entegrasyon süreci ve 34 bin özel ağın uyumlandırılması gibi teknik zorluklar, yeni bir gecikmeye neden oldu.Kantonlar zor durumdaGecikmenin özellikle kantonlar açısından sıkıntı yarattığı belirtiliyor. Valais Kantonundan Ulusal Parlamento Üyesi Mathias Reynard, bazı kantonların acil yardım hattı için personel alımı yaptığını ve eğitim süreçlerini başlattığını ifade ederek, bu ertelemenin birçok kantonu “karmaşık bir duruma” soktuğunu dile getirdi.142 numaralı hattın, aile içi şiddet mağdurlarına hızlı ve merkezi yardım sunması amaçlanıyor. Ancak her geçen gecikme, mağdurların korunmasız kaldığı sürenin uzaması anlamına geliyor. Eleştirmenler, aile içi şiddetle mücadele gibi acil bir konuda daha hızlı hareket edilmesi gerektiğini vurguluyor.Yeni hedef tarih olan Mayıs 2026’ya kadar teknik hazırlıkların tamamlanması ve tüm telekom altyapısının ulusal çapta bu hatta entegre edilmesi gerekiyor. İsviçre gibi gelişmiş bir ülkede, böylesi hayati bir hizmetin hâlâ devreye alınmamış olması kamuoyunda da tepkiyle karşılanıyor.

İsviçre’de aile içi şiddet mağdurları hâlâ acil yardım numarasız

İsviçre'de insan hakları ve çevresel sorumluluğa yönelik çokuluslu şirketlerin bağlayıcı yükümlülükler altına alınmasını hedefleyen ikinci halk inisiyatifi için toplanan 287 binden fazla imza, Salı günü Federal Şansölyelik’e teslim edildi.

AB normlarına yakınlaşılıyor

“Sorumlu Çokuluslu Şirketler Koalisyonu” tarafından başlatılan bu ikinci girişim, İsviçre merkezli büyük şirketlerin hem yurt içi hem de yurt dışı faaliyetlerinde insan haklarına ve çevresel standartlara uymalarını yasal olarak zorunlu hale getirmeyi amaçlıyor. Girişim, 1.000’den fazla çalışanı ve yıllık 450 milyon frankın üzerinde cirosu olan şirketleri kapsayacak.2020 yılında benzer bir girişim, halkoylamasında %50.7 oranında çoğunluk elde etmişti; ancak İsviçre’nin 26 kantonunun çoğunluğu tarafından desteklenmediği için kabul edilmemişti. Yeni girişim, Avrupa Birliği’nin kısa süre önce kabul ettiği kurallar ve uluslararası normlar doğrultusunda şekillendirildi. 2020’deki kampanyada karşı çıkanlar, İsviçre’nin bu konuda tek başına hareket etmemesi gerektiğini, AB ile eşgüdüm içinde davranmasının daha doğru olacağını savunmuştu.Hızlı destek dikkat çekiyorYeni girişim, yılın başında başlatılmış olmasına rağmen, gereken 100 bin imzanın çok üzerinde bir destekle yalnızca birkaç ayda tamamlandı. Girişim komitesi üyesi ve eski merkez sağ milletvekili Dominique de Buman, bu hızlı imza toplama sürecinin konunun halk nezdinde güçlü bir karşılık bulduğunun açık göstergesi olduğunu vurguladı.Koalisyon, yeni teklifin hem halkın vicdanına hem de küresel normlara hitap ettiğini belirtiyor. Şimdi gözler, Federal Konsey’in bu yeni halk inisiyatifine nasıl yaklaşacağına ve sürecin nasıl ilerleyeceğine çevrildi. Eğer halk oylamasına sunulursa, İsviçre halkı bir kez daha büyük şirketlerin etik ve çevresel sorumluluklarını oy pusulasında değerlendirecek.

İsviçre'de sorumlu çokuluslu şirketler için ikinci girişim yolda

Avrupa kıtasının liderlerini bir araya getiren Avrupa Siyasi Topluluğu’nun (AST) 2027 ilkbahar zirvesine İsviçre ev sahipliği yapacak. Açıklama, Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa tarafından sosyal medya platformu X üzerinden yapıldı.

Büyük vizyon

İsviçre’nin bu önemli diplomatik toplantıya ev sahipliği yapma isteği, federal hükümetin son dış politika raporunda da yer bulmuştu. İsviçre Cumhurbaşkanı Karin Keller-Sutter ise geçen hafta Arnavutluk’un başkenti Tiran’da gerçekleşen AST zirvesinin ardından yaptığı açıklamada bu ihtimali güçlü bir şekilde dile getirmişti.Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa, yaptığı paylaşımda, 2025 yılının Ekim ayında Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da, 2026 yılında ise Ermenistan ve İrlanda’da zirvelerin yapılacağını, ardından sıranın 2027 ilkbaharında İsviçre’ye geleceğini duyurdu. 2027'nin ikinci yarısında ise zirve Yunanistan'da gerçekleştirilecek.<h3>Geniş Katılım, Büyük Vizyon</h3>Tiran’daki son AST toplantısına Avrupa’nın 47 devlet ve hükümet başkanı ile Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi ve NATO gibi başlıca Avrupa kurumlarının liderleri davet edilmişti. 2022 yılında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un girişimiyle kurulan Avrupa Siyasi Topluluğu, özellikle Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası Avrupa'nın geleceğine dair siyasi ve stratejik tartışmalar için bir platform olarak tasarlandı.Bugüne kadar altı kez toplanan AST, genellikle yılın ilk yarısında AB üyesi olmayan bir ülkede, ikinci yarısında ise AB dönem başkanlığını yürüten ülkede toplanıyor. İsviçre’nin ev sahipliği yapacağı 2027 ilkbahar zirvesi de bu çerçevede şekillenecek.İsviçre'nin bu rolü üstlenmesi, ülkenin tarafsızlık politikası ve diplomatik itibarı açısından önemli bir adım olarak değerlendirilirken, Avrupa’nın jeopolitik geleceğine katkıda bulunma isteğini de gözler önüne seriyor. Zirvenin tam yeri ve tarihine ilişkin detayların önümüzdeki aylarda İsviçre Dışişleri Bakanlığı tarafından açıklanması bekleniyor.

Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi 2027'de İsviçre'de yapılacak

Orta Doğu'daki güvenlik durumu nedeniyle Swiss International Air Lines (SWISS), İsrail'in Tel Aviv kentine olan uçuşlarını 15 Haziran 2025’e kadar durdurma kararı aldı. Şirket, yolcuların güvenliğini öncelik olarak gördüklerini belirtti.

Hava ulaşımı

SWISS yetkilileri, etkilenen yolculara bilgi verileceğini açıkladı. Dileyen yolcular, yer olması durumunda alternatif uçuşlara aktarılabilecek. Ayrıca ücretsiz şekilde ileri bir tarihe bilet değişikliği ya da bilet iadesi de mümkün olacak.Yaklaşık bir hafta önce yapılan açıklamada uçuşların 8 Haziran’a kadar askıya alındığı duyurulmuştu. Ancak son gelişmelerin ardından bu süre bir hafta daha uzatıldı. SWISS'in ana şirketi Lufthansa Grubu da internet sitesinde yaptığı duyuruda, tüm Lufthansa grubuna ait havayollarının Tel Aviv seferlerini 15 Haziran’a kadar durdurduğunu bildirdi.<h3>Houthi Saldırıları Endişe Yaratıyor</h3>Uçuş iptallerinin temelinde, Yemen'deki Husi milislerinin İsrail'e düzenlediği roket saldırılarının yarattığı güvenlik endişeleri yatıyor. Mayıs ayı başında, Husi milisleri Tel Aviv yakınlarındaki Ben Gurion Uluslararası Havalimanı çevresini hedef aldı. Bu saldırının ardından hem SWISS hem de Lufthansa, Tel Aviv’e olan uçuşlarını güvenlik gerekçesiyle iptal etti.İsrail ordusunun 18 Mart'ta Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarına yeniden başlamasıyla birlikte, Husi milisleri de Hamas’a destek amacıyla İsrail'e düzenli olarak roket fırlatmaya başladı. Bu durum, hava ulaşımında ciddi riskler yaratıyor.<h3>Durum Yakından Takip Ediliyor</h3>SWISS tarafından yapılan açıklamada, “Yolcularımızın, uçuş ekiplerimizin ve bölgede görev yapan çalışanlarımızın güvenliği en büyük önceliğimizdir” denildi. Havayolu, gelişmeleri yakından izlemeye devam ettiklerini ve şartlar uygun hale geldiğinde uçuşların yeniden başlatılacağını belirtti.Bu gelişme, İsrail'e seyahat etmeyi planlayan yolcular için önemli bir belirsizlik yaratırken, havayolu şirketlerinin güvenlik odaklı kararları dikkatle izlenmeye devam ediyor.

SWISS, Tel Aviv uçuşlarını 15 Haziran'a kadar askıya aldı

İsviçre’de toplumun düşündüğünden daha fazla kişi küçük çaplı hilelere başvuruyor. Moneyland tarafından yayımlanan bir ankete göre, İsviçrelilerin %40’ı en az bir kez biletsiz tren veya otobüs yolculuğu yaptığını, %25’i ise mağazalardan hırsızlık yaptığını kabul ediyor. 

Küçük çaplı hileler

Özellikle İsviçre Alman kantonlarında bu oranlar daha yüksek.Toplu taşımada kuralsızlık öne çıkıyor1500 kişiyle yapılan ankette, toplu taşıma en çok suistimal edilen alanlardan biri olarak öne çıkıyor. Her on kişiden dördü en az bir kez biletsiz seyahat ettiğini, dörtte biri ise bunu birden fazla kez yaptığını belirtiyor. Araştırmacılar, bu durumun toplu taşıma gibi gündelik alanlarda “engellenme eşiğinin” daha düşük olmasına bağlıyor.Gençler ve erkekler daha az çekiniyorAynı şekilde, mağazalardan küçük eşyalar çalma oranı da %25 seviyelerinde. Katılımcıların önemli bir kısmı otellerden sabun veya havlu gibi ürünleri yanına aldığını, hatta yakınlarının eşyalarına el uzattığını da itiraf ediyor. Ankete göre gençler, yaşlılara kıyasla bu tür davranışlara daha yatkın. Erkekler ise kadınlara oranla daha sık hırsızlık yapıyor.İş yerlerinden izinsiz bir şeyler alanların oranı da az değil: Her on kişiden üçü, çalıştığı yerden kendine ait olmayan bir eşyayı en az bir kez aldığını söylüyor. Araştırmada, bu tür davranışların İsviçre’nin Alman kantonlarında Romandlara göre belirgin şekilde daha yaygın olduğu görülüyor. Özellikle toplu taşımada bu fark daha da açılıyor.Sebep bilinmiyor, itiraf cesareti daha yüksek olabilirAraştırma, Almanca konuşulan bölgelerdeki bu farkın nedenlerine dair net bir açıklama sunmuyor. Alışkanlık mı, dikkatsizlik mi, yoksa sadece itiraf etmeye daha yatkın olmak mı? Kesin olan bir şey varsa, o da bu küçük kurnazlıkların toplumun farklı kesimlerinde yaygın olduğu.“Çalmak sadakat yaratıyor”Antropolog Fanny Parise ise sonuçlara şaşırmadığını belirtiyor. Parise’ye göre birçok büyük mağaza zinciri, tüketicilere “kaçakçılık” hissi vererek aslında sadakat oluşturmayı hedefliyor. Hatta bazı mağazalar, kolayca çalınabilecek düşük değerli ürünleri bilinçli olarak müşterilerin erişimine sunuyor. “Çalmak, sadakati artırabilir ve ortalama alışveriş sepeti tutarını yükseltebilir,” diyor.

Özellikle Alman kantonlarında kaçakçılık yaygın

İsviçre Federal İstihbarat Servisi, 2022 yılında patlak veren siber gözetim skandalının ardından verdiği reform sözlerini tam anlamıyla yerine getirmediği gerekçesiyle bir kez daha ağır eleştirilerin hedefi oldu. Yeni bir denetim raporu, NDB’nin kendi koyduğu kurallara dahi uymadığını ortaya koyuyor. 

NDB'ye uyarı

<h3>Geriye dönük ihlaller ve eksik reformlar</h3>Söz konusu skandal, NDB’nin internet sağlayıcılardan hukuka aykırı şekilde veri topladığının ortaya çıkmasıyla başlamıştı. Kurum, bu gelişmelerin ardından daha sıkı denetimler getireceğine, bir “dört göz” prensibi uygulayacağına ve ilgili veri analiz sistemini devre dışı bırakacağına söz vermişti.Ancak denetim kurumu AB-ND’nin başkanı Priska Fischer, bu sözlerin tam olarak yerine getirilmediğini vurgulayarak, kurumun itibarının ciddi anlamda zedelendiğini belirtti: “Burada mesele sadece eksik uyum değil, aynı zamanda NDB’nin kendi talimatlarına bile sadık kalmaması. Bu, kurumun güvenilirliğini doğrudan etkiler.”<h3>NDB: “Durum güncel tabloyu yansıtmıyor”</h3>NDB ise eleştirileri kısmen kabul etmekle birlikte, denetim raporunun güncel durumu yansıtmadığını savunuyor. Kurumun açıklamasına göre, Mart 2024 itibarıyla kapsamlı bir yeniden yapılanma sürecine girildi, siber görev dağılımı değiştirildi ve veri toplama süreçleri köklü biçimde yenilendi. Bununla birlikte, hangi somut denetim mekanizmalarının hayata geçirildiği konusunda detay verilmedi.Özellikle tartışmalı veri analiz sisteminin devreden çıkarılması konusunda gecikmeler yaşandığını kabul eden NDB, teknik ve operasyonel zorlukların süreci uzattığını belirtiyor. Yeni altyapının bir bölümünün 2025 yılı içinde devreye alınması planlanıyor.<h3>Denetim kurulu ısrarlı: Uygulamalar yakından izlenecek</h3>AB-ND’ye göre ise bu açıklamalar yeterli değil. Kurum, NDB’nin özellikle siber departman yönetiminde yaşanan eksiklikleri zamanında fark edemediğini bildiriyor. 2025’in başında yapılan değerlendirmelerde ise bazı olumlu gelişmelerin yaşandığı ifade ediliyor. Denetim kurulu başkanı Fischer, bu reformların hayata geçip geçmediğini “özellikle yakından takip edeceklerini” dile getiriyor.<h3>Sonuç: Güven krizinin gölgesinde reform baskısı</h3>İsviçre’nin güvenlik ve gözetim politikaları açısından bu gelişmeler kritik öneme sahip. Skandalın ortaya çıkmasının üzerinden üç yıl geçmesine rağmen, hala yerine getirilmeyen reform vaatleri ve eksik kalan uygulamalar, hem kamuoyunda hem de siyasette NDB’ye olan güveni zedeliyor. Gözler şimdi, vaat edilen reformların gerçekten hayata geçip geçmeyeceğinde.

İsviçre İstihbaratı yine eleştirilerin hedefinde

Artan stres şikayetleri ve dinlenme sürelerinin kısalması üzerine Federal Hükümet, çalışanların tatil ve serbest zamanlarında işverenler tarafından aranmama hakkının açıkça yasal güvence altına alınmasını önerdi.

Uçuş modu tartışması

<h3>Sürekli bağlı olmanın yükü artıyor</h3>Yapılan bir araştırmaya göre, İsviçreli çalışanların %60'ı zaman zaman tatil ya da boş zamanlarında çalışmak zorunda kalıyor. WhatsApp, e-posta ya da telefon gibi araçlarla her an ulaşılabilir olmak, birçok kişi için stres kaynağı haline gelmiş durumda.Travailsuisse sendikasının verilerine göre, 2024’te çalışanların %44’ü iş stresinden ciddi şekilde etkilendiğini belirtiyor. Bu oran 2023’te %27 seviyesindeydi.<h3>Federal Hükümet açık bir düzenleme istiyor</h3>Federal Hükümet, İş Kanunu’na (Obligationenrecht) şu ifadeyi eklemeyi öneriyor: “Çalışan, tatil, izin ya da boş zamanlarında erişilebilir olmak zorunda değildir.”Hükümete göre bu hak zaten dolaylı olarak mevcut olsa da, dijitalleşmenin etkisiyle daha açık ve bağlayıcı bir biçimde yasada yer alması gerekiyor.<h3>Meclis daha esnek çalışma saatleri de planlıyor</h3>Ulusal Meclis’in Ekonomi Komisyonu ise “Homeoffice” ve esnek çalışma biçimlerini yeniden düzenlemeye hazırlanıyor. Yeni öneriye göre:<ul><li>Günlük çalışma süresi 14 saatten 17 saate çıkarılabilecek.</li><li>Dinlenme süresi minimum 11 saatten 9 saate indirilebilecek.</li></ul>Bu esnekliğe karşılık olarak, “erişilememe hakkı”nın da güvence altına alınması gerektiği görüşü ağırlık kazanıyor.<h3>Sendikalar destekliyor, işverenler kaygılı</h3>Yeşiller Partisi Ulusal Meclis Üyesi ve Transfair sendikası başkanı Greta Gysin, hükümetin önerisini olumlu karşılarken, çalışma saatlerinin 17 saate çıkarılması fikrine ise karşı çıkıyor.İsviçre İşverenler Birliği’nden Daniella Lützelschwab ise bu hakkın zorunlu hale getirilmesinin şirketleri “gölge planlamalar”a zorlayacağını, bu nedenle pahalı vardiya sistemleri kurulması gerekeceğini söylüyor. Lützelschwab, mevcut yasaların zaten çalışanları gece saatlerinde aranmaktan koruduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Çalışan işyerinden çıktığında bile hiç ulaşılamayacaksa, acil durumlarda firmalar çözüm üretemez.”

İsviçre’de çalışanlar için “telefon kapatma” hakkı geliyor

İsviçre Dışişleri Bakanlığı, Gazze’ye yönelik insani yardımların engellenmesine karşı tutumunu bir kez daha açıkça dile getirdi. Aralarında Almanya, Avusturya ve İngiltere’nin de bulunduğu 20’den fazla ülkenin ortak açıklamayla İsrail’e yaptığı çağrıya İsviçre imza atmasa da, benzer endişeleri taşıdığı bildirildi.

İsviçre'den İsrail'e çağrı

EDA Orta Doğu ve Kuzey Afrika Departmanı Başkanı Büyükelçi Monika Schmutz Kirgöz, SRF’ye yaptığı açıklamada, "İsviçre bu açıklamada yer alan birçok noktaya katılıyor. Hatta bir ay önce İsrail’in Bern Büyükelçisi’ni çağırarak bu insani ablukanın hemen sona erdirilmesini talep ettik" dedi.<h3>Yeni vakıf, çok fazla soru işareti taşıyor</h3>ABD’nin öncülüğünde kurulan ve merkezi İsviçre’nin Cenevre kentinde bulunması planlanan "Gaza Humanitarian Foundation" adlı yeni oluşumun yardımların özel güvenlikli bölgelerde dağıtılması yönündeki planları ise İsviçre tarafından temkinli karşılandı. Schmutz Kirgöz’e göre bu vakıfla ilgili net bilgi eksikliği ciddi bir sorun teşkil ediyor: “ABD’nin Tel Aviv’de düzenlediği sadece bir bilgilendirme toplantısı oldu ve burada yeterince somut bilgi verilmedi. Ayrıca vakıf henüz faaliyete geçmiş değil.”EDA, bu nedenle İsviçre’nin söz konusu vakfa katılımını şu an için “kesinlikle mümkün görmüyor”. İsviçre, bunun yerine doğrudan ve engelsiz insani yardımların girişini savunuyor.<h3>İsviçre: 6000 kamyon hazır, günde en az 600 girmeli</h3>Schmutz Kirgöz, yardımların Gazze’ye girebilmesi için İsrail’den acil izin talep ettiklerini belirterek, mevcut girişlerin yetersiz olduğunu vurguladı: “Pazartesi günü sadece 6, salı günü 97, çarşamba ise 100 kamyon girdi. Oysa her gün en az 600 kamyona ihtiyaç var. 6000 kamyon zaten yardım için hazır bekliyor.”<h3>İsviçre’nin tutumu açık: Blokaj kaldırılsın</h3>İsviçre'nin, Cenevre Sözleşmeleri’nin garantör ülkesi olarak daha açık tavır göstermesi gerektiği yönündeki eleştirilerle ilgili konuşan Schmutz Kirgöz, “Biz son derece netiz. Hem İsrail’e hem uluslararası kamuoyuna doğrudan ve güçlü mesajlar veriyoruz” dedi.İsviçre ayrıca dün aldığı kararla, Filistinli sivillere yönelik insani yardım çalışmaları için 20 milyon İsviçre Frangı tahsis etti.

İsviçre: Gazze'ye yardımın önündeki engeller derhal kaldırılmalı

Zürih kantonunda bir yıl önce başlatılan ve İsviçre’nin en büyük regüle esrar satışını test eden pilot proje, yasa dışı pazar üzerinde baskı kurmaya başladı. Çalışmaya katılan yaklaşık 3000 kişinin büyük çoğunluğu esrar ihtiyaçlarını artık yasal yollarla temin ediyor.

 İlk yılın değerlendirmesi 

Kamuoyuyla paylaşılan ilk verilere göre, katılımcıların %90’ından fazlası esrar ürünlerini projeye dahil olan dokuz eczane ya da üç özel mağazadan satın alıyor. Katılımcıların yalnızca yarısı zaman zaman yasa dışı kaynaklardan da alım yaptıklarını belirtiyor. Araştırmayı yürüten uzmanlara göre bu durum, yasa dışı esrar pazarını ciddi şekilde zorluyor.Yasal ve Bilinçli TüketimAraştırmanın başındaki doktor Thilo Beck, katılımcıların artık karanlık pazara bağımlı kalmadan, damgalanma korkusu yaşamadan, bilgi alarak ve yargılanmadan ürün tükettiklerini vurguladı. Katılımcıların alışkanlıkları da değişmeye başladı. Özellikle düşük THC oranına sahip ürünler – ki bunlar genellikle yasa dışı pazarda bulunmaz – tercih edilmeye başlandı. Bu ürünler, kullanıcılar arasında daha sağlıklı ve daha iyi hissettiren seçenekler olarak öne çıkıyor.Farklı Ürünler İlgi GörüyorProje kapsamında %5 ila %25 arasında değişen THC oranına sahip esrar ürünleri satışa sunuluyor. Özellikle THC içeren jöle şekerlemeler ve pralin çikolatalar büyük ilgi görüyor. Bu ürünler, katılımcıların daha az sigara içerek tüketim yapmalarını sağlıyor. Bu da kalp-damar ve akciğer rahatsızlıkları olan kullanıcılar için büyük bir avantaj sağlıyor.Toplumun Tüm Kesimleri Katılıyorİlk yıl sonunda toplamda yaklaşık 37 kilogram THC içeren esrar ürünü satıldı. En çok tercih edilen ürünler ise esrar çiçekleri, haşhaş, jöle şekerler ve pralinler oldu.Projenin yöneticisi ve Swiss Cannabis Research Derneği Başkanı Paul-Lukas Good, sonuçlardan duyduğu memnuniyeti dile getirerek, “Katılımcılar toplumun her kesiminden: Oğlunuz, kızınız ya da büyükanneniz olabilir,” ifadelerini kullandı. Katılımcıların esrarı bilinçli bir şekilde tükettiğini ve İsviçre’de yasal esrar satışını desteklediklerini de sözlerine ekledi.

Zürih’te regüle esrar satışı pilot projesi sonuçları

Federal Mahkeme, İsviçre'de uzun yıllardır yaşayan bir Türk vatandaşının vatandaşlık başvurusunun beş yıl süreyle askıya alınmasına yönelik Devlet Göç Sekreterliği (SEM) kararını iptal etti. SEM, bu kararı başvuru sahibi kişinin vatandaşlık sürecinde işlediği bir trafik suçu gerekçesiyle almıştı. 

Vatandaşlıkta bütünsel değerlendirme şart

Federal Mahkeme, SEM’in yalnızca bu cezayı esas alarak karar veremeyeceğine hükmetti ve bireysel bir değerlendirme yapılması gerektiğini vurguladı.Bu kararı değerlendiren kamusal hukuk ve göç hukuku uzmanı, emekli profesör Peter Uebersax, kararın yalnızca ilgili başvuru sahibi için değil, İsviçre’de vatandaşlık almak isteyen tüm göçmenler için önemli sonuçlar doğurabileceğini belirtti.<h3>uzman yorumu: bireysel durumlar öne çıkmalı</h3>Prof. Dr. Uebersax, Federal Mahkeme’nin daha önceki kararlarında da entegrasyon kriterlerinin bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiğine dikkat çektiğini hatırlatarak, bu davanın da bu içtihatla uyumlu olduğunu söyledi: “Vatandaşlık başvurularında sadece sabıka kaydına ya da tekil bir entegrasyon kriterine odaklanmak, hukuka uygun değil. Mahkeme, SEM’in bunu yapamayacağını açıkça ifade etti.”Bu kararın en dikkat çekici yönü, Mahkeme’nin SEM’in resmi kılavuzu olan “Handbuch Bürgerrecht” (Vatandaşlık El Kitabı) üzerindeki etkisidir. El kitabı, belirli suç türlerine karşı sabit bekleme süreleri öngörüyordu. Ancak Mahkeme, bu uygulamayı hukuka aykırı bularak her başvurunun bireysel olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.<h3>el kitabı değişmek zorunda kalabilir</h3>Prof. Uebersax’a göre bu karar, SEM’in el kitabını gözden geçirmesini zorunlu kılacak: “SEM artık sabit bekleme süreleriyle hareket edemez. Belki bundan sonra maksimum süreler belirlenir ama istisnalara açık bir sistem olması gerekecek. Çünkü vatandaşlık gibi önemli bir kararda bireyin genel entegrasyon durumu dikkate alınmalıdır.”<h3>cezanın niteliği ve kasıt farkı gözetilmeli</h3>Bu karar, hafif suçlar nedeniyle vatandaşlık başvurusu yapma hakkı elinden alınan göçmenler için de umut verici bir gelişme oldu. Prof. Uebersax, küçük çaplı ve özellikle kasıtsız suçlarla daha ciddi suçlar arasında ayrım yapılması gerektiğine dikkat çekti: “Elbette ağır bir suç işleyen bir kişinin vatandaşlık alması düşünülemez. Ancak basit bir trafik suçu, hele ki kasıtlı değilse, yıllarca vatandaşlık hakkını bekletmek için yeterli neden değildir.”<h3>vatandaşlıkta bireysel adalet dönemi</h3>Mahkeme kararının ardından SEM’in uygulamalarında ciddi bir değişiklik yapmak zorunda kalacağı düşünülüyor. Bu kararın ardından vatandaşlık başvurularında daha insani ve bütüncül bir yaklaşımın benimsenmesi bekleniyor.Prof. Uebersax şu sözlerle özetliyor: “Bu karar, hukuk devletinin bir gereğidir. Kararların daha kişiye özel ve adil olması, idari işleyiş açısından daha zor olabilir ama vatandaşlık gibi hayati bir konuda bu tür özenli değerlendirme elzemdir.”

Bir trafik suçu nedeniyle beş yıl boyu vatandaşlık hakkı bekletilemez

İsviçre Finans Piyasası Denetleme Kurumu (Finma), bankaların ipotek kredisi verme kriterlerinde ciddi yetersizlikler tespit etti. Dün yayımladığı denetim bildirisinde Finma, birçok finans kuruluşunun kredi geri ödeme riski ve gayrimenkul değerleme riski konularında fazla esnek davrandığını belirtti.

Finma’dan ipotek uyarısı

<h3>Finma’dan uyarı: ipotek kredilerinde riskler göz ardı ediliyor</h3>Finma, bankaların ipotek kredisi verirken karar alma alanlarını gereğinden fazla kullandıklarını ifade etti. Denetim kurumuna göre, kurum içi politikalarında borç geri ödeme (tragbarkeitskriterien) kriterleri çok gevşek belirleniyor. Dahası, bankalar sıklıkla bu kendi belirledikleri kriterlerin dışında da yüksek oranlarda finansman sağlıyor – yani “policy exception” adı verilen uygulamalar yaygınlaşıyor.Ayrıca gayrimenkul değerlemesinde de benzer bir gevşeklik dikkat çekiyor. Özellikle getiri sağlayan emlaklar (renditeliegenschaften) için daha düşük sermaye oranlarının kullanılması, değerlemelerdeki güvenliği zayıflatıyor. Finma bu bağlamda, sektörün kendi kendine oluşturduğu düzenlemeleri “denetimsel asgari standart” olarak kabul ettiğini, ancak bankaların bu standartları iç politikalarında gerektiğinde daha da sıkılaştırması gerektiğini vurguladı.<h3>Reputasyon riski de büyüyor</h3>Finma yalnızca finansal risklere değil, itibar risklerine de dikkat çekti. Bankaların, kredi verdikleri müşterilerle ilgili olası reputasyon risklerini sistematik bir şekilde tespit etmeleri ve bu risklerin uzmanlarca şeffaf bir biçimde anlaşılabilir olmasını sağlamaları gerekiyor.<h3>Kurallara uymak yetmez, risk bazlı iç denetim de şart</h3>Finma, yalnızca sektörün kendi düzenlemelerine (Selbstregulierung) uymanın yeterli olmayacağını belirtiyor. Bankaların ayrıca, kredi türlerine göre özel risklere uygun iç düzenlemeler yapması gerektiği hatırlatılıyor. Getiri amaçlı taşınmazlar için daha düşük ipotek oranları belirlenmeli, geri ödeme koşulları (amortisation) ise daha sıkı tutulmalı.Bu bulgular, Finma’nın 2024 yılı boyunca 27 banka ve 18 sigorta şirketi ile yürüttüğü kapsamlı anket çalışması ve 6 saha denetimine dayanıyor. Ayrıca 13 bankada ipotek stres testleri gerçekleştirildiği bildiriliyor.

İsviçre’de bankalara sert uyarı: Kredi kuralları gevşek, risk yüksek

İsviçre genelinde son 10-20 yılda art arda kapanan doğumhaneler, gelecek ebeveynler için doğrudan sonuçlar doğuruyor. Finansal zorluklar ve personel eksikliği nedeniyle birçok doğumhane kapatılarak büyük hastanelerde hizmetlerin birleştirilmesi eğilimi öne çıkıyor.

Doğuma ulaşım zorlaşıyor

Son olarak bu baharda, Bern kantonuna bağlı Frutigen’deki doğumhane kapılarını kapattı. Ancak bu vaka tekil değil: Zweisimmen, Belp ve Moutier gibi bölgelerde de benzer kapanmalar yaşandı. Romand bölgesinde de Aigle ve Vevey doğumhaneleri kapanarak Rennaz’daki Riviera-Chablais Hastanesi’ne entegre edildi. Aynı şekilde, Riaz doğumhanesi de Fribourg Hastanesi’ne taşınan doğumlarla birlikte faaliyetlerine son verdi.Bu kapanmaların başlıca nedeni, küçük doğumhanelerin artık kârlı olmaması. Ayrıca, bir doğumhanenin 7/24 çalışabilmesi için en az sekiz nitelikli personelin – kadın doğum uzmanı, anestezist, ebe ve çocuk doktoru dahil – görevlendirilmesi gerekiyor. Bu da özellikle kırsal bölgelerde büyük bir insan kaynağı sorunu yaratıyor.Bununla birlikte, kapanan doğumhaneler nedeniyle ailelerin doğuma giderken katetmeleri gereken mesafe de artıyor. Uzmanlar, doğuma ulaşım süresinin mümkünse 30-45 dakikayı, en fazla bir saati aşmaması gerektiği görüşünde birleşiyor.<h3>Alternatif Çözümler</h3>Bazı hastaneler bu duruma alternatif çözümler sunuyor. Örneğin, Thoune Hastanesi, uzak vadilerde yaşayan ebeveyn adaylarına, doğumdan birkaç gün önce şehirdeki bir otelde konaklama imkânı tanıyor ve bu masraflar hastane tarafından karşılanıyor. Benzer şekilde Lozan’daki CHUV da “Hôtel des patients” adı verilen bir program sunuyor. Bu çözümler, hem yolda oluşabilecek riskleri azaltıyor hem de doğum sürecinde ebeveynlerin yaşadığı stresi düşürüyor.Ancak uzmanlar, bir doğumhaneye yakın olmanın sadece doğum için değil, aynı zamanda doğum merkezlerinin yanında yer alabilecek doğum evlerinin (maison de naissance) sürdürülebilirliği açısından da kritik olduğunu belirtiyor. Bu nedenle her kapanan doğumhane, sadece tıbbi değil, aynı zamanda sosyal bir boşluk da yaratıyor.

İsviçre'de doğumhane kapanmaları gelecek ebeveynleri etkiliyor

Jeologların olası toprak kayması uyarısının ardından Alpler'deki Blatten köyü boşaltıldı, bölgede yaşayan insanlar ve hayvanlar güvenlik önlemleriyle tahliye edildi.

Köy tahliye edildi

İsviçre'nin güneyinde yer alan bir Alp köyünde jeologların heyelan riski konusunda yaptığı uyarıların ardından tahliyelere başlandı. Blatten köyünde yaşayan yaklaşık 300 kişi güvenlik önlemleri kapsamında Salı günü bölgeden çıkarıldı.Loetschental vadisindeki köyde yapılan tahliye sırasında 52 inek de kurtarıldı. Hayvanlardan bazıları helikopterle tahliye edilirken, diğerleri yürüyerek ya da araçlarla taşındı.Ayrıca, köy çevresindeki yürüyüş yollarına geçici olarak erişim kısıtlaması getirildi. Uzmanlar, köyün üst kısmındaki yamaçta toprak hareketliliği tespit edildiğini, bu nedenle alana izleme sistemleri yerleştirildiğini ifade etti.

İsviçre'de heyelan riski: Köy ve hayvanlar tahliye edildi

Birleşmiş Milletler’e bağlı olarak faaliyet gösteren Dünya Meteoroloji Örgütü (DMÖ), küresel iklimle ilgili dikkat çeken bir açıklama yaptı.

İklim krizi derinleşiyor

İngiltere Meteoroloji Kurumu ile ortaklaşa hazırlanan rapora göre, önümüzdeki beş yıl boyunca dünya genelindeki sıcaklıkların tarihi rekorlara ulaşması ya da bu değerlere oldukça yakın seyretmesi bekleniyor.Raporda şu ifadelere yer verildi: “2025–2029 yılları arasında, her bir yıl için ortalama küresel yüzey sıcaklığının, sanayi devrimi öncesi dönem olan 1850–1900 yıllarına kıyasla 1,2 ila 1,9 °C daha yüksek olacağı tahmin edilmektedir.”Ayrıca rapor, bu beş yıllık dönemdeki herhangi bir yılın, sanayi öncesi seviyelere göre 1,5 derece daha sıcak geçme olasılığının yüzde 86 olduğunu ortaya koydu. Beş yılın ortalamasının 1,5 dereceyi aşma ihtimali ise yüzde 70 olarak değerlendiriliyor.Her ek sıcaklık artışı, daha yoğun sıcak hava dalgaları, şiddetli yağışlar, uzun kuraklıklar, buzulların erimesi ve deniz seviyelerinde yükselme gibi yıkıcı etkileri beraberinde getiriyor. Bu durumun, toplumlar ve ekonomiler üzerindeki yükü daha da artıracağı vurgulandı.Paris Anlaşması’nda belirlenen sıcaklık artışını 1,5 derecede tutma hedefi de hatırlatılarak, mevcut gidişatın bu sınırın giderek daha sık aşılmasına yol açabileceği belirtildi.DMÖ Genel Sekreter Yardımcısı Ko Barrett, raporla ilgili şu uyarılarda bulundu: “Son on yıl, tarihteki en sıcak dönem oldu. Maalesef, yeni yayımlanan bu rapor, önümüzdeki yıllarda sıcaklıkların düşeceğine dair hiçbir umut vermiyor. Bu durum; doğrudan gezegenimiz, günlük yaşantımız, ekonomimiz ve doğal sistemlerimiz üzerinde ciddi baskılar yaratacak.”Barrett ayrıca, iklimin sürekli olarak izlenmesinin ve sıcaklık değişimlerine yönelik bilimsel öngörüler geliştirmenin, karar vericiler açısından son derece kritik olduğunu da vurguladı.

Dünya Meteoroloji Örgütü: Gelecek 5 yıl zorlu geçicek

Eurostat’ın en güncel verilerine göre, Avrupa Birliği’nde yaşayan bireyler geçmişe kıyasla daha yüksek eğitim seviyelerine ulaşıyor. 27 AB üyesi ülke genelinde kadınlar, eğitim alanında erkekleri büyük ölçüde geride bırakmış durumda.

Kadınlar zirvede

2014 yılında 25-74 yaş arası AB vatandaşlarının yalnızca yüzde 26’sı yükseköğretim diplomasına sahipken, bu oran 2024 itibarıyla yüzde 33,5’e ulaştı.Genç yetişkinler arasında en yüksek üniversite mezuniyet oranlarına sahip ülkeler İrlanda, Lüksemburg ve Güney Kıbrıs oldu. Bu ülkelerde 25-34 yaş grubundaki bireylerin yüzde 60’ından fazlası üniversite eğitimini tamamlamış durumda. Listenin sonunda ise Romanya yer alıyor; burada aynı yaş aralığındaki bireylerin yüzde 30’undan azı yükseköğretim almış.Kuşaklar arası eğitim uçurumuVeriler, farklı yaş grupları arasındaki eğitim düzeyinde belirgin farklılıklar olduğunu ortaya koyuyor. 25-54 yaş arasındaki bireylerin yüzde 82,7’si en az lise mezunu iken, 55-74 yaş grubunda bu oran yüzde 70,4’e düşüyor.Üniversite eğitimi açısından da benzer bir tablo görülüyor: Genç yetişkinlerin yüzde 39,8’i üniversite diplomasına sahipken, bu oran yaşlı kuşakta yüzde 23,9’da kalıyor.Mesleki eğitimdeki artış dikkat çekiyorMesleki eğitim oranlarında da kuşaklar arası fark dikkat çekiyor. Lüksemburg’da her iki yaş grubunda da ortaöğretim mezunlarının yüzde 96’sından fazlası mesleki eğitim almış durumda. Buna karşılık, Portekiz’de bu oran yaşlı bireylerde yüzde 13,5 iken, gençlerde yüzde 37,2’ye çıkmış.Benzer şekilde, Yunanistan, İrlanda, Güney Kıbrıs ve İspanya gibi ülkelerde de gençlerin mesleki eğitime ilgisi geçmişe göre önemli ölçüde artmış. Bu durum, Avrupa'da pratik becerilere dayalı eğitime olan ilginin yükseldiğini gösteriyor.Kadınlar eğitimde liderKadınlar, Avrupa genelinde eğitim başarısında erkeklerin önüne geçmiş durumda. 2024 yılı itibarıyla, 25-34 yaş grubundaki kadınların yüzde 49,9’u yükseköğretimi tamamlamışken, aynı yaş grubundaki erkeklerde bu oran yüzde 38,7 olarak kaydedildi. Aradaki fark, son 10 yılda belirgin şekilde arttı.Üst ortaöğretim (lise) düzeyinde de kadınlar avantajlı. 20-24 yaş grubundaki kadınların yüzde 86,8’i en az lise mezunuyken, erkeklerde bu oran yüzde 81,8’de kaldı.Bu genel eğilimin dışında kalan tek ülke ise Romanya. Burada erkeklerin eğitim düzeyi kadınlara kıyasla bir miktar daha yüksek.

Avrupa’da eğitim seviyesi yükseliyor

Fribourg Kantonu’nda meclis, zorunlu eğitim kapsamındaki okulların dijital ekipmanlarla donatılmasını öngören ENEO (Équipement Numérique des Écoles Obligatoires) projesini kabul etti. Yapılan oylamada yasa değişikliği 80 evet, 10 hayır ve 2 çekimser oyla kabul edildi. 

Eğitimde dijitalleşme

Bu kararla birlikte Fribourg’da eğitimde dijitalleşme süreci resmen başlatıldı.Daha Uygun, Daha Uygulanabilir Bir ModelYeni kabul edilen model, hükümetin üç yıl önce sunduğu ve referanduma takılan ilk öneriye kıyasla daha az iddialı, fakat uygulanabilir bir çerçeve sunuyor. Kantonal hükümetin önceki planında tüm finansmanın merkezi düzeyde sağlanması öngörülüyordu. Ancak güncellenen versiyonda, ekipmanların alım sorumluluğu yerel belediyelere bırakılırken, teknik destek ve yönetim masrafları kanton tarafından karşılanacak.Belediyeler Cihazları Alacak, Kanton Bakımı ÜstlenecekYeni plana göre, kanton önümüzdeki beş yıl boyunca dijital ekipmanların yönetimi ve teknik desteği için yaklaşık 34 milyon frank ayıracak. Öğrencilere dağıtılacak cihazların maliyeti ise 24 milyon frank olarak öngörülüyor ve bu kısmı belediyeler karşılayacak.Bu bütçe paylaşımıyla birlikte, eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak ve dijital uçurumu azaltmak amaçlanıyor. Proje kapsamında tüm öğrencilerin kaliteli dijital araçlara erişimi güvence altına alınacak.2027’de Tamamen Dijital Eğitime GeçilecekENEO planı doğrultusunda Fribourg’daki tüm okullarda dijital eğitim altyapısının 2027 yılına kadar tamamlanması hedefleniyor. Sosyalist Parti’den Pierre Vial başkanlığındaki özel komisyonun önerisiyle şekillenen bu düzenleme, kantonun dijitalleşme sürecinde önemli bir adım olarak görülüyor.Proje, sadece teknik bir dönüşüm değil, aynı zamanda pedagojik bir reform olarak da değerlendiriliyor. Öğrencilerin dijital becerilerinin artırılması ve öğretmenlerin bu alanda desteklenmesi de planın önemli unsurları arasında yer alıyor.

Okullara dijital dönüşüm: Yeni ekipman planı kabul edildi

Şef Masis Aram Gözbek yönetimindeki Boğaziçi Gençlik Korosu, 30 Mayıs'da İsviçre'nin Basel kentinde düzenlenecek 14. Avrupa Gençlik Koroları Festivali kapsamında sahne alıcak.

İsviçre’de Türkiye rüzgârı

Türkiye'yi bu uluslararası platformda temsil edecek olan koro, yalnızca müzikal performansıyla değil, aynı zamanda çok sesli müziğin toplumsal farkındalığını artırma yönündeki sosyal projeleriyle de dikkat çekiyor.2014 yılında “Dünya Şampiyonu” Boğaziçi Caz Korosu bünyesinde kurulan Boğaziçi Gençlik Korosu, kısa sürede Türkiye’de koro kültürünün yaygınlaşmasında etkili olmuş ve uluslararası başarılarıyla adından sıkça söz ettirmiştir. 15-28 yaş aralığındaki yaklaşık 40 gençten oluşan dinamik kadrosuyla koro, bugüne dek hem yurt içinde hem de yurt dışında 100’ün üzerinde konser verdi, önemli festivallerde sahne aldı ve çeşitli sosyal sorumluluk projelerinde yer aldı.Uluslararası başarılarla dolu bir yolculukKoronun ilk yurt dışı deneyimi olan 2019 Ohrid Koro Festivali’nde, “Gençlik Koroları” kategorisinde şampiyonluk ve “En İyi Koro” büyük ödülüyle döndü. 2020 yılında INTERKULTUR’un düzenlediği çevrim içi video yarışmasında yayımladıkları 'Balleilakka' performansı, yılın en çok izlenen ve beğenilen videosu oldu.2021'de Belçika, Bulgaristan, Arjantin ve İspanya'da düzenlenen festivallerde Türkiye'yi başarıyla temsil eden Boğaziçi Gençlik Korosu, 2022 yılında ise Hong Kong’da "Karma Korolar" kategorisinde birincilik, Barcelona’daki uluslararası festivalde yine birincilik ödülünü kazandı ve Amerika Atatürk Derneği tarafından verilen Atatürk Gençlik Ödülü’ne layık görüldü. 2023 yılında İstanbul’da düzenlenen 12. Dünya Koro Müziği Sempozyumunda Türkiye’yi temsil eden koro, aynı yıl Dünya Koro Festivali video yarışmasında “Gençlik Koroları” kategorisinde ikincilik, altın madalya ve “Outstanding Choir” ile “Outstanding Conductor” ödüllerinin sahibi oldu.Boğaziçi Gençlik Korosu, yalnızca sahnedeki başarısıyla değil, sosyal sorumluluk alanındaki çalışmalarıyla da öncü bir rol üstleniyor. Boğaziçi Caz Korosu ve MAGMA Koroları ile birlikte yürüttükleri “Benim Kitabım Senin Kitabın” projesi, koro müziğini bir araç olarak kullanarak toplumda kitap okuma alışkanlığı ve eğitim farkındalığı yaratmayı hedefliyor.Ayrıca bir bileşeni olduğu MAGMA Filarmoni Korosu ile, Türkiye’nin önde gelen orkestraları ve şefleriyle sahne aldı. Bunlar arasında Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ile “Yunus Emre Oratoryosu”, Tekfen Filarmoni ile “İstiklal Marşı’nın Bilinmeyen Hikayesi” ve “Ravel: Daphnis ve Khloe” projeleri yer alıyor. Son olarak, dünyaca ünlü keman virtüözü Aleksey Igudesman ile “Beethoven ve Daha Fazlası” konserinde de yer aldı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023ba9.jpg" width="1024" height="576"><figcaption>Şef Masis Aram Gözbek</figcaption></figure>Şef Masis Aram Gözbek: Türkiye’yi dünyada temsil eden bir sanat elçisi1987 doğumlu, çok ödüllü şef Masis Aram Gözbek, yalnızca kurucusu olduğu Boğaziçi Caz Korosu ile değil, aynı zamanda Boğaziçi Gençlik Korosu ve MAGMA Koroları’nın da genel sanat yönetmenliğini yürütüyor. Gözbek, bugüne kadar ABD’den Çin’e, İsveç’ten Arjantin’e uzanan geniş bir coğrafyada yarışma, atölye ve konserlere katıldı.JCI Türkiye’nin En Başarılı Genci, ODTÜ Kristal Ağaç Yılın Girişimcisi, Genç Şef Ödülü, 2021 Avrupa Video Ödülü ve Atatürk Gençlik Ödülü gibi birçok ödüle layık görülen Gözbek, aynı zamanda Kültürlerin Sesi Projesi ve KOROHANE gibi yenilikçi koro platformlarının da kurucusu. İtalya, Hong Kong ve İsviçre gibi ülkelerde saygın festivallerde jüri üyeliği ve konuk şeflik görevlerinde bulundu.Boğaziçi Gençlik Korosu, sadece bir koro değil; gençlerin bir araya gelip müzik aracılığıyla dünyaya sesini duyurduğu, çok sesliliğin ortak bir değer haline geldiği kültürel bir hareket. Şimdi gözler, Basel’deki festivalde Türkiye’yi temsil edecek olan bu genç ve yetenekli topluluğun sahnesinde olacak.

Türkiye’nin gururu Boğaziçi Gençlik Korosu Basel’de

Yüksek gerilim hattı direkleri büyük kuşlar için ölümcül olabiliyor. İsviçre Federal Çevre Dairesi ve demiryolu işletmecileri, özellikle nesli nadir bulunan baykuş türlerini korumak amacıyla yeni bir güvenlik projesi başlattı.

Yeni proje

İsviçre demiryolları, büyük kuşların elektrik çarpması sonucu hayatını kaybetmesini önlemek amacıyla yeni bir koruma projesini hayata geçiriyor. Federal Çevre Dairesi (FOEN) tarafından yapılan açıklamaya göre, özellikle gece yırtıcı kuşları arasında yer alan uhu (Bubo bubo), demiryolu hatlarında bulunan elektrik iletim direklerinde ciddi risk altında.<h3>Baykuşlar için yüksek ama tehlikeli konumlar</h3>Uçuş sırasında avını gözlemlemek isteyen uhu gibi büyük yırtıcı kuşlar, genellikle yüksek yapılara konmayı tercih ediyor. Elektrik iletim direkleri de bu açıdan ideal gözükse de, kuşların yaklaşık 1.80 metreye varan kanat açıklığı, iki iletken hattı aynı anda temas ettiklerinde ölümcül bir elektrik akımına maruz kalmalarına neden oluyor.FOEN’in açıklamasına göre, elektrik çarpmaları bu tür büyük kuşların ölümlerinde ciddi bir paya sahip. Ölü bulunan uhuların yaklaşık üçte biri elektrik çarpması nedeniyle hayatını kaybediyor. Ancak uzmanlar, birçok kuşun cesedine ulaşılamadığı için bu oranın gerçekte daha yüksek olabileceğini belirtiyor.<h3>Tehlikeli direkler yeniden düzenlenecek</h3>Proje kapsamında, tehlike arz eden iletim direklerinin tespiti yapılarak bu yapıların kuşlar için güvenli hale getirilmesi planlanıyor. İsviçre Demiryolları (SBB) ile birlikte yürütülecek olan çalışma, direklerin yalıtılması veya kuşların konmasını engelleyecek tasarım değişikliklerini içerebilir. Özellikle üreme bölgelerine ve kuş göç yollarına yakın olan direkler öncelikli olarak elden geçirilecek.<h3>Türlerin korunmasına katkı</h3>Bu girişim, sadece uhular değil, aynı zamanda diğer büyük kuş türlerinin de korunmasına katkı sağlayacak. Doğal yaşam alanları daralan bu kuşlar için insan yapımı yapılardaki risklerin azaltılması, türlerin uzun vadeli korunması açısından büyük önem taşıyor.Projenin hayata geçirilmesiyle birlikte, hem demiryolu güvenliği artırılacak hem de İsviçre'nin biyolojik çeşitliliğinin korunmasına yönelik önemli bir adım atılmış olacak. Uzmanlar, bu tür iş birlikçi yaklaşımların Avrupa genelinde örnek teşkil etmesini umuyor.

İsviçre Demiryolları'ndan baykuşlar için hayat kurtaran proje

İsviçre’nin yeni Savunma Bakanı Martin Pfister, göreve başlamasının ardından kısa bir süre geçmesine rağmen güvenlik politikası alanında izleyeceği rotayı netleştirdi. 

Uluslararası iş birlikleri ön planda

Jura kantonundaki Bure silah eğitim sahasında düzenlenen basın toplantısında konuşan Pfister, güvenlik stratejisinin geliştirilmesi, ordunun savunma kapasitesinin artırılması ve Savunma Bakanlığı’na olan güvenin yeniden inşası gibi üç temel hedef belirlediğini açıkladı.<h3>“İsviçre’nin güvenliği ciddi tehdit altında”</h3>Pfister, yaptığı açıklamada, İsviçre’nin güvenlik açısından son yılların en riskli dönemlerinden birinden geçtiğine dikkat çekti. "İsviçre güvenliğini artık kendi ellerine almalı ve mevcut tüm araçları kullanmalı" ifadeleriyle ulusal güvenlikte daha aktif ve hazırlıklı bir tutumun altını çizdi.Parlamentonun daha önce aldığı kararla, 2032 yılına kadar savunma bütçesinin gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) %1’ine çıkarılması hedeflenmişti. Pfister, bu adımın 2030’ların sonuna kadar orduyu güçlendirmeye yönelik stratejinin ilk aşamasını tamamlayacağını belirtti.<h3>Uluslararası iş birliği vurgusu</h3>Yeni bakan, sadece iç güvenlik değil, uluslararası iş birliğinin de önemine vurgu yaptı. Pfister, İsviçre’nin tarafsızlık ilkesini koruyarak aynı zamanda Avrupa ve dünya güvenliği ile ilgili konularda da aktif rol üstlenmesi gerektiğini dile getirdi. NATO ve AB ile sürdürülen mevcut iş birliği anlaşmalarının geliştirilmesinin de gündeminde olduğu kaydedildi.<h3>İlk 50 günde net mesajlar</h3>Genelde yeni bakanlar göreve geldikten sonra ilk 100 gün içinde kamuoyuna programlarını tanıtırken, Martin Pfister bu geleneği bozarak yaklaşık 50 gün gibi kısa bir sürede ilk basın toplantısını gerçekleştirmiş oldu. Bu hızlı başlangıç, güvenlik politikasında kararlı ve proaktif bir tutumun göstergesi olarak değerlendiriliyor.Pfister’in açıklamaları, İsviçre’nin değişen jeopolitik dengelere karşı daha hazırlıklı olma çabasının bir parçası olarak yorumlanıyor. Savunma alanında atılacak yeni adımların, ülke içinde olduğu kadar Avrupa güvenlik politikası açısından da yakından izleneceği belirtiliyor.

Yeni Savunma Bakanı Pfister, İsviçre güvenlik politikasında yeni bir dönemin sinyallerini verdi

İsviçre Konfederasyonu, bilinmeyen yer hareketlerini – özellikle eriyen donmuş toprak (permafrost) nedeniyle oluşabilecek çökme ve kaymaları – önceden tespit edebilmek için uzaydan veri toplama sistemine geçmeye hazırlanıyor. 

Uydu destekli yer hareketi takibi

NZZ am Sonntag gazetesinin ortaya çıkardığı bilgiye göre, bu amaçla Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) Sentinel-1 uydusu kullanılacak.700 kilometre yükseklikten yeryüzünü sürekli tarayan bu uydu, Avrupa Birliği’nin Copernicus gözlem programı kapsamında; hava, su, toprak ve atmosferi düzenli verilerle izliyor. İsviçre’nin hedefi ise bu yüksek çözünürlüklü veriler sayesinde, halihazırda bilinmeyen zemin istikrarsızlıklarını ortaya çıkarmak.<h3>Permafrost Tehlikesine Erken Müdahale</h3>Federal Çevre Dairesi (OFEV), özellikle dağlık alanlarda permafrost çözülmesine bağlı büyük zemin hareketlerini tespit etmek istediklerini belirtiyor. Blatten köyü üzerindeki toprak kaymalarının hâlâ devam ettiği ve köylülerin evlerine dönemediği bir dönemde, bu sistemin önemi bir kez daha gün yüzüne çıkıyor.İspanya'nın Barselona kentinde bulunan bir özel şirkete verilen görevle, uydu verileri toplanacak ve analiz edilecek. İlk harita ve analizlerin 2025 sonunda hazır olması bekleniyor. Ancak proje başlangıçta planlanandan bir yıl geride ilerliyor. OFEV, bu gecikmeyi teknik gerekliliklere daha iyi yanıt veren yeni bir hizmet sağlayıcı seçimine bağlıyor.<h3>Uzmanlar ve Kantonlar Destekliyor</h3>Davos’taki Kar ve Çığ Araştırma Enstitüsü’nden uzaktan algılama uzmanı Yves Bühler, bu tür uydu destekli izleme sistemlerini “önemli bir erken uyarı aracı” olarak değerlendiriyor. Norveç gibi ülkeler bu yöntemi ulusal ölçekte uygularken, İsviçre’de de kantonlar bu teknolojilere yoğun ilgi gösteriyor.<h3>Tehlike: Stratejik Verilere Ulaşım Sıkıntısı</h3>Ancak proje henüz başlamadan tehlikeye girebilir. Federal Hükümet, geçen yıl yaklaşık 45 milyon franklık yıllık maliyeti nedeniyle Copernicus programına tam katılım sağlamama kararı aldı. Bu durum, İsviçre’nin uzun vadeli ve doğrudan veri erişimini zorlaştırarak, stratejik çevre gözetimi hedeflerini riske atabilir. Buna rağmen yetkililer, alternatif çözümlerle sistemi hayata geçirme konusunda kararlı olduklarını belirtiyor.

İsviçre Konfederasyonu, toprak kaymalarını uzaydan izlemek istiyor

Romand bölgesinin en büyük LGBTQIA+ etkinliği olan Marche romande des fiertés, bu yıl 7 Haziran Cumartesi günü Cenevre sokaklarında düzenlenecek. Geneva Pride Derneği tarafından organize edilen yürüyüş, renkli görüntülere sahne olacak olsa da, etkinlik aynı zamanda önemli bir toplumsal mesaj da taşıyor: LGBTQIA+ bireylerin sağlığı ve hakları tehdit altında.

Sosyal adalet için

Geçtiğimiz yıl Valais kantonunun Martigny kentinde düzenlenen yürüyüşe 12 binden fazla kişi katılmış, 2023’te Cenevre’deki organizasyon ise 35 bin katılımcıyla büyük ilgi görmüştü. Bu yıl da katılımın yoğun olması bekleniyor. Yürüyüş, Quai Wilson’dan başlayarak Mont-Blanc köprüsünden geçip Place Neuve meydanında son bulacak.Görünürlük ve mücadele mesajıGeneva Pride Derneği, yürüyüşün amacının sadece kutlama olmadığını vurguluyor. Dernek, İsviçre'de son dönemde alınan bazı siyasi kararların LGBTQIA+ bireylerin sağlığı açısından tehlikeli sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekiyor. Özellikle Federal Konsey’in duyurduğu bütçe kesintilerinin, toplumsal destek ve önleyici sağlık hizmetlerini tehdit ettiğini ifade ediyor.Haftalık etkinliklerle dolu programYürüyüşten bir hafta önce, 31 Mayıs Cumartesi günü başlayacak farkındalık etkinlikleri kapsamında Plainpalais Toplum Salonu’nda Café des fiertés adı altında açılış ve kapanış etkinlikleri, film gösterimleri, konferanslar ve atölyeler düzenlenecek. Bu etkinliklerle hem bilgi paylaşımı hem de topluluk içinde dayanışma hedefleniyor.6 Haziran Cuma günü itibarıyla Parc des Bastions, Onur Haftası’nın kalbi olacak. Yaklaşık otuz Romand bölgesi derneği, bilgi ve dayanışma stantlarıyla orada yer alacak. Ayrıca müzik sahneleri, performanslar ve eğlenceli aktivitelerle alan canlanacak.Haftanın finali, her zaman olduğu gibi Onur Yürüyüşü olacak. Organizasyon, yalnızca kutlama değil, aynı zamanda eşit haklar, görünürlük ve sosyal adalet için güçlü bir çağrı niteliği taşıyor.

Onur Yürüyüşü 7 Haziran’da Cenevre’de gerçekleşecek

İsviçre'de oylama sistemleri genellikle keskin bir ikiliye dayanıyor: evet mi, hayır mı? Ancak Basel-Stadt kantonu, halkın siyasi iradesini daha ayrıntılı yansıtacak yeni bir oylama ve seçim modeli üzerinde çalışıyor. 

Evet' ya da 'Hayır' artık yeterli değil 

Hedef, vatandaşlara daha nüanslı cevap verme imkânı sunmak: "kesinlikle evet", "daha çok evet", "daha çok hayır" veya "kesinlikle hayır" gibi seçeneklerin devreye girdiği bir sistem.<h3>Katılımcılar daha hevesli</h3>Basel-Stadt Hükümeti, bu sistemi değerlendirmek için yasal bir dayanak oluşturmak istiyor. Şimdiden elde edilen ilk sonuçlar ise dikkat çekici. Bern Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ile ortak çalışan Demokratielabor adlı sivil girişim, yeni modelin denemesini gerçekleştirdi. “Fuzzy Voting” (bulanık oylama) olarak adlandırılan bu sistemle test grubundaki seçmenler, yalnızca evet ya da hayır demek yerine, ne kadar onayladıklarını bir skalada ifade etti.Sonuçlar, gerçek seçimlerle örtüşmekle birlikte, önemli bir farkı ortaya koydu: Bu sistem, normalde sandığa gitmeyen seçmenler arasında büyük ilgi gördü. Demokratielabor Başkanı Elias Schäfer’e göre bu, yeni oylama sisteminin katılımı artırabileceğini gösteriyor.<h3>Seçimlerde ikinci tura gerek kalmadı</h3>2024’teki Basel-Stadt Hükümet seçimlerinde test edilen başka bir yöntem ise sıralamalı oylamaydı. Seçmenler sadece bir adaya oy vermek yerine, tüm adayları tercih sırasına göre dizdi. Sonuç: Gerçek seçimde olduğu gibi yine aynı adaylar seçildi, ancak sıralamalı oylama sayesinde ikinci tura gerek kalmadan sonuca ulaşmak mümkündü.<h3>100 yılı aşkın süredir değişmeyen sistem</h3>Demokratielabor, bu yeni modellerin halkın iradesini daha isabetli yansıtacağına inanıyor. Elias Schäfer’e göre “demokrasi bir atölyedir” ve sistemlerin zamanla gelişmesi gerekir. Oylamalarda daha esnek yöntemlerin benimsenmesi, yalnızca sonuçları değil, sürece katılımı ve meşruiyeti de artırabilir.Basel-Stadt’ta başlayan bu deneysel demokrasi arayışı, gelecekte İsviçre genelinde daha kapsayıcı ve etkili bir seçim sistemine öncülük edebilir.

Basel-Stadt oylama sisteminde yeni bir demokrasi modeli arıyor

İsviçre’nin Valais kantonuna bağlı Blatten beldesinde meydana gelen olası büyük bir kaya düşmesi felaketi, gelişmiş izleme sistemleri sayesinde büyük bir faciaya dönüşmeden önlendi. Blatten’deki kaya felaketi son anda nasıl önlendi? 

Blatten’deki kaya düşmesi

Nesthorn Dağı’nın yamacında yer alan milyonlarca metreküplük kaya kütlesinin bir bölümü çökerken, tehlikenin büyümesi hâlâ ihtimal dahilinde. Ancak Blatten halkı, modern teknolojiler sayesinde zamanında uyarılarak bölgeden tahliye edildi.<h3>Üç kademeli erken uyarı sistemi</h3>Kar örtüsü ve çığ araştırmaları alanında uzman olan Davos’taki SLF (Kar ve Çığ Araştırma Enstitüsü) bünyesinde görev yapan coğrafyacı Dr. Yves Bühler’e göre İsviçre, dağlık bölgelerde tehlike izleme konusunda dünyanın öncülerinden biri. Bühler, “İsviçre’de kamu otoriteleri, özel şirketler ve bilim insanları arasında benzersiz bir iş birliği var” diyor.Bu sistem üç ana aşamadan oluşuyor:<ol><li>Uydu gözlemleri Avrupa Uzay Ajansı (ESA) gibi kurumların uyduları, dağ yüzeylerini düzenli olarak izliyor ve en ufak hareketlilikleri bile kaydediyor.</li><li>Dron ve helikopterle hava gözlemleri Eğer uydular büyük bir kayma tespit ederse, bölgeye dronlar veya helikopterler gönderiliyor. Bu araçlar, çok hassas veriler toplayarak toprağın hareketliliğini milimetre seviyesinde ölçebiliyor. Ancak kötü hava koşulları, bu yöntemin zayıf noktası. Nitekim Blatten’deki son olayda yoğun sis nedeniyle helikopterle yapılması planlanan keşif uçuşu iptal edilmek zorunda kaldı.</li><li>Sabit radar sistemleri Havanın izin vermediği durumlarda devreye sabit radarlar giriyor. Bu sistemler yüksek maliyetli ve kurulumu zor olmasına rağmen, bulunduğu bölgedeki hareketleri çok sık ve yüksek hassasiyetle izleyebiliyor. Ani hızlanmalar, çökmeye işaret edebilecek kritik göstergeler arasında yer alıyor.</li></ol><h3>Blatten’de sistem başarılı çalıştı</h3>Yves Bühler’e göre Blatten örneğinde bu üçlü sistem etkili biçimde işledi. Hem uydu verileri hem de radar ölçümleri sayesinde bölgede tehlikeli hareketler zamanında fark edildi. Böylece halk tahliye edilerek herhangi bir can kaybı yaşanmasının önüne geçildi.Bu gelişmeler, İsviçre’nin doğayla iç içe yaşamını sürdürebilmesinde bilimin ve teknolojinin ne denli hayati bir rol oynadığını bir kez daha ortaya koydu.

İsviçre dağlarını izliyor: Üç katmanlı sistem facianın önüne geçti

Cenevre'de Uber ile çalışan şoförlerin, İsviçre'deki "İstihdam Hizmeti ve Hizmet Kiralama Yasası"na (LSE) tabi olduğu, Federal Mahkeme tarafından resmen onaylandı. Bu karar, Cenevre Kantonu Ekonomi ve İstihdam Dairesi’nin (DEE) duruşunu güçlendirirken, sektördeki kuralların daha net hale gelmesini sağladı.

Federal Mahkeme son noktayı koydu

Karar, Uber’in yerel iş ortağı olan MITC Mobility adlı şirketin yaptığı itirazın reddedilmesiyle alındı. Şirket, faaliyetlerinin LSE kapsamına alınmaması gerektiğini savunuyordu. Ancak Federal Mahkeme, Mart 2024’te Cenevre Adalet Mahkemesi’nin verdiği kararı onayladı ve MITC’nin, Uber şoförlerini yönlendirme biçiminin, hizmet kiralama kapsamına girdiğini belirtti.“Kurallı Rekabet” VurgusuCenevre Ekonomi ve İstihdam Dairesi Başkanı Delphine Bachmann, kararın ardından yaptığı açıklamada, platformların artık şoförlerine planlanmış çalışma saatleri ve maksimum %5 fazla mesaiyle düzenli sözleşmeler sunmak zorunda kalacaklarını belirtti. RTS’ye konuşan Bachmann, "Amaç bu platformların varlığını engellemek değil, onları adil rekabet kuralları içinde çalışmaya zorlamaktır," dedi.Şeffaflık ve Çalışan Koruması Ön PlandaLSE yasası, çalışanların daha iyi korunmasını amaçlıyor. Planlı çalışma saatleri, çalışanların gelirlerini önceden tahmin etmelerine olanak tanıyor. Ayrıca, hizmet kiralama şirketlerinin ticaret siciline kayıtlı olması, uygun fiziksel ofis alanına sahip olması ve çalışanlarla yasal sözleşmeler yapması zorunlu hale geliyor.MITC Uyum Sürecine GirecekFederal Mahkeme, MITC'nin UberEats iş modeline benzer bir yapıda olduğunu tespit etti. Bu durumda Uber platformunun yalnızca sipariş yönlendirme değil, aynı zamanda yönetsel bir rol üstlendiği, yani operasyonel kararların çoğunu verdiği ifade edildi. Böylece MITC, bir hizmet kiralama şirketi olarak sınıflandırıldı.MITC Mobility kararı kabul ettiğini ve LSE kapsamında faaliyet izni almak üzere gerekli adımları atacağını açıkladı.Bu karar, Cenevre başta olmak üzere İsviçre genelinde dijital platformların işleyişine dair önemli bir emsal teşkil ediyor. Uber benzeri tüm hizmetlerin yasal çerçevede denetlenmesi ve çalışanların haklarının korunması açısından kritik bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.

Uber şoförleri Cenevre’de hizmet yasasına tabi

İsviçre’de dijitalleşmenin toplum üzerindeki etkileri tartışma konusu olmaya devam ediyor. Bu yılki Mobiliar Dijital Barometresi sonuçlarına göre, İsviçre halkının üçte ikisi dijitalleşmenin toplumsal uyumu tehdit ettiğini düşünüyor. 

Her 10 kişiden 8’i okullarda kısıtlama istiyor

Araştırmaya katılanların yüzde 80’i sosyal medya üzerinden yayılan manipülasyon ve dezenformasyonu ciddi bir risk olarak görüyor.<h3>Sosyal medya endişesi: Kutuplaşma, yalnızlık ve bilgi kirliliği</h3>Ankete katılanların yarısı, sosyal medyanın sosyal etkileşimi zayıflattığını ve toplumsal kutuplaşmayı artırdığını ifade ediyor. Özellikle Instagram, TikTok ve X (eski adıyla Twitter) gibi platformlar eleştirilerin merkezinde yer alıyor. Katılımcıların yüzde 39’u sosyal medyayı “rahatsız edici” bulurken, yalnızca yüzde 31’i “olumlu” olarak değerlendiriyor.Bu nedenle toplumda dijital dengeye yönelik güçlü bir talep var. Katılımcıların yüzde 80’i okullarda dijital kısıtlamalar (örneğin cep telefonu yasağı) ve özel çevrimdışı alanlar oluşturulmasını destekliyor.Uzmanlar bu durumu şöyle yorumluyor: “Her nesil, teknolojik gelişmelerle ilgili olarak belirli bir ‘günah keçisi’ yaratır. Şu anda bu rolü sosyal medya üstlenmiş durumda – ve bence bu, geçmişte oyunlara atfedilen suçlamalardan çok daha haklı bir endişe. Çünkü sosyal medyanın toplumsal etkileri çok daha derin ve yaygın.”<h3>Dijitalleşmede umut vadeden alanlar da var</h3>Araştırma sonuçları yalnızca kaygılara odaklanmıyor. Dijitalleşmenin fırsatlar sunduğunu düşünenlerin oranı da oldukça yüksek. Katılımcıların yüzde 76’sı dijitalleşmenin kamu yönetiminde şeffaflığı ve modernliği artırdığına inanıyor. Eğitim alanında yeni erişim imkanları (yüzde 65) ve yerel topluluk katılımı gibi konularda da dijital çözümler olumlu bulunuyor.Zihinsel sağlık konusunda da birçok dijital uygulama destekleyici olarak değerlendiriliyor. Katılımcıların üçte ikisi; sağlık, organizasyon ve iletişim uygulamalarının genel yaşam kalitelerine olumlu katkı sağladığını belirtiyor.<h3>Oyunların imajı değişiyor</h3>Araştırmanın dikkat çeken bir diğer sonucu ise bilgisayar oyunlarına ilişkin algının önemli ölçüde iyileşmiş olması. Katılımcıların neredeyse yarısı, oyunları olumlu değerlendiriyor. Hatta her üç kişiden biri her gün en az bir kez oyun oynadığını belirtiyor. Oyun oynayanların yarısı bunun kendi psikolojik sağlıkları üzerinde pozitif etkisi olduğunu söylüyor.Bu sonuçlar, geçmişte şiddet olaylarının nedeni olarak sıkça gösterilen oyunların toplum nezdinde artık daha olumlu bir yer edindiğine işaret ediyor.

2025 dijitalleşme araştırması: Sosyal medyaya yönelik endişeler artıyor

İsviçre’de yapılan bir araştırma, halkın siyasetle daha yakından ilgilenmeye hazır olduğunu ortaya koydu. Basel Üniversitesi Ekonomi Fakültesi tarafından yayımlanan ve SSR’nin ulusal çapta gerçekleştirdiği ankete dayanan çalışmaya göre, halkın %44’ü bir siyasi görev üstlenmeyi az ya da çok düşündüğünü belirtiyor. 

Yeni araştırma

Ayrıca %42’si, böyle bir teklif gelmesi halinde siyasete atılabileceğini ifade ediyor.Araştırmacılar, bu oranların İsviçre’de "gizli siyasal angajman" seviyesinin oldukça yüksek olduğunu gösterdiğini belirtiyor. Bu kavram, adaylıkla sonuçlansın ya da sonuçlanmasın, vatandaşların bir siyasi görev üstlenmeye yönelik içsel motivasyonunu tanımlıyor.<h3>Yerel Bağ, Siyasi İstekle Doğrudan İlişkili</h3>Araştırma, yerel topluluklarla güçlü bağ kuran bireylerin siyasete daha meyilli olduğunu gösteriyor. Özellikle ev sahibi olmak ya da bir dernekte gönüllü çalışmak gibi yerel düzeydeki ekonomik ve sosyal yatırımların, siyasete yönelmeyi teşvik ettiği vurgulanıyor.Küçük yerleşim yerlerinde ise siyasal katılım isteğinin daha yüksek olduğu görülüyor. Bu durum, küçük topluluklarda dayanışma hissinin daha güçlü olması ve sorunların daha doğrudan algılanmasıyla açıklanıyor. Araştırmacılar, bu eğilimin küçük belediyelerde yaşanan siyasi aday eksikliğini kısmen telafi ettiğini belirtiyor.<h3>Dil Bölgeleri Arasında Farklılıklar</h3>Araştırma, siyasal katılım isteğinin dil bölgeleri arasında da farklılık gösterdiğine dikkat çekiyor. Ortalama olarak Fransızca konuşulan bölgelerde siyasi angajman isteği, Almanca konuşulan bölgeler ve Ticino’ya kıyasla daha düşük seviyede.Ancak İsviçre Almancası konuşulan kantonlar arasında da önemli farklılıklar gözlemleniyor. Romandiyedeki kantonlar daha homojen bir tablo çizerken, Ticino siyasi angajman açısından oldukça yüksek bir seviyede bulunuyor.2023 Federal Seçimlerinde 6000 kişinin Ulusal Konsey üyeliği için aday olması, bu "gizli" katılım isteğinin pratiğe döküldüğüne dair önemli bir işaret olarak görülüyor. Benzer eğilimler 2022 Bern Büyük Konsey seçimlerinde ve 2025 Mart ayında yapılan Cenevre belediye seçimlerinde de gözlemlendi.Bu bulgular, İsviçre’deki demokrasinin temellerinin hâlâ güçlü olduğunu ve halkın siyasete aktif katılım için hazır beklediğini gösteriyor.

İsviçre halkının yarısı siyasete atılmaya hazır

Posta ve telekomünikasyon trafiğinin gözetimine ilişkin iki yönetmelikte yapılması planlanan değişiklikler, yalnızca siyasi çevrelerde değil, teknoloji dünyasında da ciddi tartışmalara yol açtı. Şifreli e-posta hizmeti sunan Proton, bu düzenlemelerin yürürlüğe girmesi halinde Cenevre’den taşınabileceğini açıkladı.

E-posta hizmeti

Andy Yen, dünya genelinde 100 milyon kullanıcıya ulaşan Proton’un kurucusu olarak, RTS’ye yaptığı açıklamada bu projeyi “açıkça özel hayatın gizliliğine yönelik ciddi bir ihlal” olarak nitelendirdi.Yeni düzenlemeyle birlikte Threema, WhatsApp veya Proton gibi şifreli mesajlaşma hizmetlerinin, kullanıcı verilerini tanımlama ve saklama yükümlülüğü getiriliyor. Yen, bu uygulamanın AB ve ABD’de yasa dışı olarak değerlendirildiğini, Avrupa’da buna benzer yasanın yalnızca Rusya’da bulunduğunu vurguladı.Yen, “Bu düzenleme yürürlüğe girerse, İsviçre’den ayrılmaktan başka seçeneğimiz kalmaz,” diyerek, böyle bir yasanın şirketin faaliyetlerini sürdürülemez kılacağını belirtti. “Google’ın ABD’deki merkezinden bile daha güvensiz bir konumda oluruz. Bu, bizim iş modelimiz için kabul edilemez bir durum.”İsviçre makamları, gözetim taleplerinin hala mahkeme onayıyla gerçekleşeceğini savunuyor. Ancak Yen, buna itiraz ederek, “Bu doğru değil. Gözetim taleplerinin büyük çoğunluğu bir hâkim tarafından onaylanmıyor,” dedi.Yen yine de umutlu bir mesaj vererek, “Eğer Bern’deki yetkililer, Proton gibi şirketlerin İsviçre’de ve dünya çapında rekabetçi kalmasını sağlayacak makul kurallar benimserse, biz de burada kalır ve İsviçre’ye yatırım yapmaya devam ederiz,” ifadelerini kullandı.

Yeni veri gözetimi düzenlemesi: Proton, İsviçre’den ayrılma tehdidinde bulundu

Zürih Kantonu’nda oylamaya sunulan şirket vergilerinin yüzde 1 oranında düşürülmesine yönelik teklif, halkın çoğunluğu tarafından reddedildi. Uzun yıllardır özellikle ekonomik açıdan güçlü kantonlarda hâkim olan “ekonomiye faydalı olan, halka da fayda sağlar” anlayışının, bu kez Zürih’te karşılık bulmadığı görülüyor.

Şirket vergileri

SVP'nin (İsviçre Halk Partisi) güçlü olduğu kırsal bölgelerde bile öneriye yeterli destek gelmedi. Büyükşehirlerde ise sol partilerin öne sürdüğü “vergi kayıplarının kamu hizmetlerine zarar vereceği” uyarısı etkili oldu. Seçmenlerin büyük bölümü, devlet kasasında oluşacak kaybın, büyük şirketler için yaratılacak potansiyel faydadan daha ağır bastığını düşündü.Basel’de farklı bir tabloZürih’teki red kararının aksine, aynı gün Basel-Stadt Kantonu'nda yapılan oylamada benzer bir vergi düzenlemesi kabul edildi. Ancak Basel’deki teklif sadece doğrudan bir vergi indirimi öngörmüyordu. OECD’nin küresel asgari kurumlar vergisi uygulamasıyla birlikte daha fazla vergi ödeyecek olan küçük ve orta ölçekli şirketlere destek vermeyi amaçlayan daha kapsamlı bir teşvik paketi sunuluyordu.Basel ekonomisinin Zürih’e kıyasla daha az çeşitlilik göstermesi ve özellikle ilaç sektörüne olan yüksek bağımlılığı, geniş bir siyasi yelpazede desteğin sağlanmasına neden oldu.Sonuç: Ekonomik öneriler hâlâ karşılık bulabiliyorBu durum, ekonomik çıkarları savunan tekliflerin hâlâ seçmen nezdinde karşılık bulabildiğini gösteriyor. Ancak bunun için, teklifin genel kamu yararını gözettiği ve sadece büyük sermaye çevrelerine avantaj sağlamadığı yönünde güçlü bir inanç oluşturması gerekiyor. Halk, artık yalnızca vergi indirimleriyle değil, ekonomik yapıyı güçlendirecek bütüncül yaklaşımlarla ikna edilebiliyor.

Zürih Kantonu’nda vergi indirimi önerisi reddedildi.

İsviçre’nin Blatten köyünde bu hafta meydana gelen büyük bir heyelan, dünya genelinde buzulların çöküşüyle bağlantılı olarak küresel ısınmanın etkilerini bir kez daha gözler önüne serdi.

Küresel iklim krizi

Bilim insanları, kömür gibi fosil yakıtların yanması sonucu ortaya çıkan sera gazlarının, küresel sıcaklıkları artırarak birçok buzulun yok olmasına yol açtığını vurguluyor. Buzulların çökme şekli coğrafi olarak değişkenlik gösterse de (Alpler, Andlar, Himalayalar ve Antarktika gibi), bu süreçlerde iklim krizinin payı büyük.Çarşamba günü İsviçre’nin güneyindeki Lötschental Vadisi’nde, Blatten köyü yakınında bir dağ yamacı çöktü. Alaska Fairbanks Üniversitesi’nden fizik profesörü Martin Truffer, çöküşün, Birch Buzulu üzerindeki kaya yüzeyinin altında bulunan kalıcı donmuş zeminin erimesiyle meydana geldiğini belirtti. Bu kayalar başlangıçta buzulun erimesini yavaşlatsa da ağırlıkları nedeniyle buzulun hareketine neden oldu. Son haftalarda bu hareket ciddi şekilde hız kazandı.Yetkililer, dağın tamamen çökme riski belirdiğinde köyde yaşayan yaklaşık 300 kişiyi ve tüm hayvanları tahliye etti.Buzulların erimesiyle birlikte ortaya çıkan göller de büyük riskler taşıyor. Bu göllerin ani taşmaları, ciddi yıkımlara yol açabiliyor. Truffer’a göre, biriken su bazen buzul kütlesini kaldırarak ani boşalmalara neden olabiliyor. Alaska’nın başkenti Juneau’da da benzer bir durum yaşanıyor; oradaki buzul gölü defalarca taşarak sel baskınlarına neden oldu.<h3>Geçmişteki benzer olaylar</h3>2022’de İtalya’nın Dolomitler bölgesinde yer alan Marmolada Buzulu’ndan kopan dev buz kütlesi, 11 kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştu. Tibet’teki Aru Dağları’nda ise 2016 yılında ani bir buzul çöküşü 9 kişinin ve hayvanlarının ölümüne yol açtı. Aynı yıl bölgede ikinci bir çöküş daha yaşandı.Peru’da da benzer felaketler görüldü. 2006’da gerçekleşen bir çöküş mini bir tsunamiye neden olmuştu. En son Nisan ayında taşan bir buzul gölü, iki kişinin yaşamını yitirdiği bir heyelana neden oldu.Ohio State Üniversitesi’nden buzul araştırmacısı Lonnie Thompson, buzulların çok hızlı çöktüğüne dikkat çekerek, "Buzulların dengesizliği giderek büyüyen ve ciddi bir sorundur. Bu tehlike altında binlerce, hatta on binlerce insan yaşıyor," dedi.Bilim insanları, fosil yakıt kullanımıyla artan sera gazı emisyonlarının, bazı buzulların yok oluşunu artık kaçınılmaz hale getirdiğini ifade ediyor. Örneğin Alpler’deki buzullar 1950'lerden bu yana yüzey alanlarının yarısını kaybetti. Mevcut tahminler, bu yüzyıl sona ermeden Alpler'deki tüm buzulların eriyebileceğine işaret ediyor.İsviçre, Avrupa’daki en fazla buzulun bulunduğu ülke konumunda. Sadece 2023 yılında toplam buzul hacminin yüzde 4’ü kaybedildi. Bu oran, 2022'deki yüzde 6’lık tarihi düşüşün ardından ikinci en büyük yıllık kayıp oldu.2023’te yayımlanan bir çalışmaya göre Peru, son 60 yılda buzul yüzeyinin yarısından fazlasını yitirdi. 2016 ile 2020 yılları arasında ise 175 buzul tamamen yok oldu. Bu durumun temel nedeni ise artan küresel sıcaklıklar.Science dergisinde bu hafta yayımlanan yeni bir araştırma, sıcaklıklar bugünkü seviyede sabit kalsa bile dünya buzullarının yüzde 40’ının yine de yok olacağını gösteriyor. Ancak Paris İklim Anlaşması’ndaki hedef olan 1,5°C sınırı sağlanırsa, korunabilecek buzul miktarı iki katına çıkabilir.Buna rağmen, bazı bölgelerin tüm çabalara rağmen buzulsuz kalacağı tahmin ediliyor. Alaska Üniversitesi’nden Truffer, “Bazı yerlerde daha fazla ısınmaya gerek yok. Şu an hâlâ var olmalarının tek nedeni, tamamen erimelerinin zaman alıyor olması. Ancak iklim onları şimdiden mahvetti,” ifadelerini kullandı.

Alpler’den Antarktika’ya kadar buzullar tehlikede

Ukrayna’da devam eden savaşın çözümünde yeni bir diplomatik döneme girilirken, gözler tekrar İsviçre’nin Cenevre kentine çevrildi. ABD’nin Ukrayna ve Rusya özel temsilcisi Keith Kellogg’un yaptığı dikkat çekici açıklama, bu olasılığı yeniden gündeme taşıdı: “Zirve için bir yer seçmek gerekirse, bu yer muhtemelen Cenevre olur.”

Cenevre'nin diplomasideki ağırlığı

Kellogg’un Fox News kanalındaki açıklamasında, ileride gerçekleşebilecek muhtemel bir barış zirvesine, Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve yeniden adaylık sinyalleri veren Donald Trump’ın katılabileceği vurgulandı. Vatikan’ın da düşünüldüğü ancak Rus tarafının bu seçeneğe sıcak bakmadığı belirtildi.<h3>Bürgenstock Sonrası Yeni Bir Hamle</h3>Haziran 2024’te düzenlenen Bürgenstock Barış Konferansı’nın başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından, İsviçre’nin diplomatik ara buluculuk rolü sorgulanmıştı. Ancak son gelişmeler, Bern’in yeniden devreye girdiğine işaret ediyor. Dışişleri Bakanlığı’nın iletişim şefi Nicolas Bideau, “Bürgenstock’tan sonra bir duraksama yaşandı. Ancak şimdi Türkiye’de süren temaslarla birlikte tüm tarafların yeniden düşündüğü bir dönemdeyiz. İsviçre bu noktada devreye girebilir,” dedi.<h3>Cenevre'nin Diplomasideki Ağırlığı</h3>Cenevre uzun yıllardır uluslararası anlaşmaların ve barış görüşmelerinin yapıldığı tarihi bir şehir. İsviçre’nin tarafsızlık politikası, güçlü diplomatik ağı ve gelişmiş altyapısı, kenti olası bir “Bürgenstock 2.0” için doğal bir aday yapıyor. Ancak Kremlin’in hâlâ İsviçre’yi “dost olmayan ülke” olarak tanımlaması, bu ihtimali gölgede bırakabilir.Yine de diplomasi arka planda işliyor. Dışişleri Bakanlığı’nın güvenlik politikalarından sorumlu üst düzey diplomatı Gabriel Lüchinger, şu anda Moskova’da düzenlenen Güvenlik Zirvesi’nde İsviçre’yi temsilen bulunuyor ve bu zirvede yer alan tek Batılı yetkili. Bideau’ya göre bu tesadüf değil: “Orada olmamızın sebebi bu süreçte kilit aktörlerle temaslarımızı sürdürmek. Özellikle Küresel Güney ülkeleriyle ilişkilerimiz burada bize destek sağlıyor.”<h3>Barışa Doğru Adım mı?</h3>İsviçre Cumhurbaşkanı Karin Keller-Sutter’in son üç hafta içinde Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky ile iki kez görüşmesi, Bern’in arabuluculuk rolünü sürdürmekte kararlı olduğunu gösteriyor. Cenevre’de düzenlenecek potansiyel bir barış zirvesi, Ukrayna-Rusya savaşında diplomatik çözüm arayışlarında yeni bir sayfa olabilir.Ancak gözlemciler uyarıyor: Savaşın tarafları arasında doğrudan bir diyalog henüz başlamış değil ve barış yolundaki en büyük engel, tarafların siyasi irade eksikliği. Buna rağmen, önümüzdeki haftalar İsviçre’nin yeniden barış diplomasisinin merkezine oturup oturamayacağını gösterecek.

Cenevre yeni bir Ukrayna Barış Zirvesi'ne ev sahipliği yapabilir mi?

ABD Başkanı Donald Trump ile Harvard Üniversitesi arasında yaşanan gerilim sonrası ABD yönetimi önemli bir karar aldı. 

ABD öğrencileri denetleyecek

Yurt dışından ABD’ye eğitim amacıyla gelecek öğrencilerin sosyal medya hesapları detaylı şekilde incelenene kadar, yeni vize başvuruları geçici olarak durduruldu.ABD Dışişleri Bakanlığı, öğrenci vizelerine yönelik yeni görüşme randevularının askıya alındığını duyurdu. Başkan Trump’ın yönetimi, tüm büyükelçiliklere öğrenci vizesi başvurularını planlamamaları talimatını verdi.Dışişleri Bakanı Marco Rubio, diplomatlara gönderdiği yazıda, bu durdurma işleminin “daha ayrıntılı yönergeler verilene kadar” süreceğini belirtti. Yazıda, sosyal medya incelemelerinin öğrenci vize sürecinde artırılacağı ve bunun büyükelçiliklerde önemli etkileri olacağı vurgulandı.Ayrıca, Dışişleri Bakanlığı’nın tüm öğrenci vize başvurularında zorunlu sosyal medya tarama ve inceleme uygulamasını genişletmeye hazırlandığı ifade edildi.Reuters’ın Politico’ya dayandırdığı habere göre, yalnızca öğrenciler değil, ABD’ye misafir öğretim üyesi olarak gelecek kişiler için de vize görüşmeleri askıya alındı.Trump-Harvard gerilimiABD Başkanı Trump, yabancı öğrencilerle ilgili bilgi sahibi olunması gerektiğini savundu ve Harvard Üniversitesi’ne “basit matematik sorularını bile çözemeyen öğrencilerin” kabul edildiğini iddia etti.Trump ayrıca, Filistin yanlısı kampüs protestolarını antisemitizmle ilişkilendirerek Harvard’a sağlanan federal fonları askıya aldı. Yönetim, Harvard’ın uluslararası öğrencileri kabul etmesini de engelleme kararı aldı. ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem, bu kararı üniversiteye resmi bir mektupla bildirdi.Ancak Boston Bölge Mahkemesi, bu kararın uygulanmasını geçici olarak durdurdu.Harvard Üniversitesi, uluslararası öğrencilerin kabulünün engellenmesine karşı resmi web sitesinden yaptığı açıklamada, uluslararası öğrencilere destek vermeye devam edeceklerini belirterek, “Uluslararası öğrenciler olmadan Harvard, Harvard değildir” ifadelerini kullandı.Öte yandan, Filistin yanlısı olduğu gerekçesiyle gözaltına alınan Türk öğrenci Rümeysa Öztürk, yaklaşık 6 haftalık tutukluluk sonrası serbest bırakılmıştı.

ABD uluslararası öğrencilerin sosyal medya hesaplarını inceleyecek

Cenevre’de giderek artan sayıda kiracı, bina yenileme çalışmaları bahanesiyle evlerinden çıkarılıyor. Bu uygulama, kiracı dernekleri tarafından “yenileme tatili” olarak tanımlanıyor ve ciddi kira artışlarına yol açıyor. Zaten Zürih’te uzun süredir uygulanan bu yöntem, şimdi İsviçre’nin Fransızca konuşulan bölgelerine sıçradı. 

Kiracıların kabusu

Kiracılar Derneği Asloca, bu eğilimin özellikle düşük kiralı dairelerde yaygınlaştığını ve sosyal dengeyi tehdit ettiğini vurguluyor.Zürih’ten Cenevre’ye yayılan bir taktikZaten Zürih’te uzun süredir uygulanan bu yöntem, şimdi İsviçre’nin Fransızca konuşulan bölgelerine sıçradı. “Yenileme tatili” adı verilen bu yöntem, ev sahiplerinin kiracıları tahliye edip, daireleri yüksek bedellerle yeniden kiralamasını sağlıyor. Tahliye edilen dairelerin çoğu, piyasa değerinin altında kiraya verilmiş ve kiracılar uzun süredir aynı adreste oturuyordu.Kira iki katına çıkıyorCenevreli kiracı Carole-Anne Deschoux, ev sahibinin yenileme gerekçesiyle kendisini tahliye ettiğini belirterek, “Yenileme sürecinde geçici olarak çıkmayı ve kiraya 500 ila 600 frank zam yapılmasını kabul etmiştik. Ancak ev sahibi yeni kirayı 3000 ila 3500 frank olarak belirlemek istiyordu” diyor. Bu da yaklaşık %80 ila %90’lık bir artış anlamına geliyor.Yasal önlemler yetersiz mi?Asloca’ya göre, Cenevre’de bu tür uygulamalara karşı bazı yasal araçlar bulunmasına rağmen (örneğin konutların yıkım, dönüşüm ve yenilemesine ilişkin yasa), uygulamada bu düzenlemeler etkili şekilde devreye sokulamıyor. Kiracıları korumaya yönelik bu yasalara rağmen, ev sahiplerinin boşluklardan yararlandığı belirtiliyor.Gayrimenkul sektörü şaşkın, kanton tedbir arıyorCenevre Emlak Odası (Chambre immobilière de Genève), bu tür tahliye vakaları hakkında bilgileri olmadığını belirterek Asloca’nın iddialarına şaşırdıklarını ifade etti. Öte yandan Cenevre Kantonu, barınma hakkını garanti altına almak için ellerindeki tüm araçları kullandıklarını açıkladı.Cenevre’de barınma sorunu, sadece sosyal bir mesele değil, aynı zamanda giderek büyüyen bir siyasi tartışma haline geliyor. Kiracı haklarını savunan dernekler, bu eğilimin kontrol altına alınmazsa kentteki kira krizini daha da derinleştireceği uyarısında bulunuyor.

Cenevre’de yenileme gerekçeli tahliyeler artıyor

Valais Kantonu’nda özellikle Chablais bölgesinde Tigre (Asya kaplanı) sivrisineğinin yayılımı artış gösteriyor. İlk olarak 2019’da Monthey’de tespit edilen tür, zamanla Collombey-Muraz ve Fully’e yerleşmişti. Yetkililer, sivrisineğin bu yıl ilk kez Massongex’te de saptandığını duyurdu. 

Yerel salgın endişesi

Öte yandan Brigue’de 2022’den beri herhangi bir izine rastlanmadı.Yeni Strateji: Tuzak Ağı ve Önleyici Biyolojik MüdahaleValais kanton yetkilileri 2025 yılı için 67 tuzaktan oluşan beş ayrı ağ kurarak sivrisinek izleme çalışmasını yoğunlaştırma kararı aldı. Bu siyah renkli küçük kaplara bırakılan özel granüller ve çubuklar her 15 günde bir toplanarak yumurta tespiti amacıyla incelenecek. Bu sistemle kolonileşmenin yoğunluğu ölçülecek.Buna paralel olarak belediyeler yüzey suyu tahliye ızgaralarına biyolojik bir ürün döküyor. Aynı ürün, özel mülk sahiplerine de dağıtılarak küçük su birikintileri kontrol altına alınmaya çalışılıyor. Zira konut alanlarında yumurtlama alanlarının %80’i özel alanlarda bulunuyor.Amaç: Yerli Salgının Önüne Geçmek“Zika, dengue ve chikungunya gibi hastalıkları taşıyan bu sivrisineğin yerel vakalara neden olmasını engellemek istiyoruz,” diyor Valais Orman, Doğa ve Peyzaj Servisi’nden biyolog Camille Pitteloud.Tigre sivrisineği küçük su birikintilerinde, örneğin saksılarda ürüyor. Kendi başına sadece 100-200 metre hareket edebilen bu sivrisinek, araç lastikleri gibi taşıyıcılar sayesinde uzun mesafelere yayılabiliyor. Kuraklığa ve soğuğa karşı da oldukça dirençli olması yayılımını kolaylaştırıyor.Şimdilik Sadece İthal Vaka2024 yılında Valais’te 32 dengue vakası kaydedildi; bu yılın başından bu yana ise 3 yeni vaka daha bildirildi. Ayrıca 2024’te bir chikungunya vakası da saptandı. Ancak tüm vakaların yurt dışı kaynaklı olduğu belirtiliyor. Şu ana kadar İsviçre’de bu hastalıkların yerel olarak bulaştığına dair bir bulguya rastlanmadı.Yetkililer, toplumun bu konuda bilinçlenmesi ve bireysel önlemlerin artırılması gerektiğini vurguluyor.

Valais’te kaplan sivrisineği yayılıyor

Valais kantonuna bağlı Blatten köyünün üzerinde yer alan Birch Buzulu’nda Salı akşamı büyük çaplı bir çökme meydana geldi. Buz, kaya, kar ve su karışımından oluşan devasa kütle yerinden koparak vadide etkileyici bir heyelana neden oldu.

Buzul hızla ilerliyor

Neyse ki köy zarar görmedi; ancak bu, Blatten’in tahliyesinden bu yana yaşanan en büyük çökme olarak kayıtlara geçti.Bir haftadır dağın yamacında gözlemlenen çökmeler sonucu, buzulu zorlayan yaklaşık 9 milyon tonluk moloz yığını birikmişti. Gün boyunca genişleyen çatlaklar sonunda büyük bir kopmaya neden oldu. Yetkililer, düşen enkazın köyün 400 metre yakınında durduğunu ve bir baraj tarafından engellendiğini açıkladı. Miktar net olmamakla birlikte, binlerce metreküp malzemenin kaydığı tahmin ediliyor.Yapılan son ölçümlere göre, buz kütlesinin ön cephesi günde 10 metre ilerliyor. Bölgede görevli jeologlar, buzuldaki çatlakların gelişimini yakından izlemek için hem helikopter destekli gözlem uçuşları yapıyor hem de yeni kameralar yerleştiriyor. Özellikle buzula yukarıdan bakış sağlayan ikinci kamera, analizlerde büyük kolaylık sağlıyor.Ümit Veren Gelişme: Petit Nesthorn'da Durum SakinleştiBuzulun üst kısmında yer alan ve çökmeye neden olan Petit Nesthorn dağındaki hareketlilik ise son 24 saattir büyük ölçüde durulmuş durumda. Bu gelişme, bölgedeki riskin kademeli olarak azaldığına dair umut veriyor.300 Kişi Tahliye EdilmiştiBlatten köyü, yaklaşık sekiz gün önce ani çökme riski nedeniyle tamamen tahliye edilmişti. Yaklaşık 300 kişi evlerini yalnızca temel ihtiyaçlarını alarak terk etmişti. Yetkililer, tahliye edilen köy sakinlerinden sabırlı olmalarını istedi. Zira şu aşamada, Blatten’in bazı bölgelerinin tamamen yutulması ihtimali tamamen göz ardı edilemiyor. Amaç, herkesin güvenli bir şekilde evine dönebilmesi.

Blatten üzerindeki Birch Buzulu’ndan devasa kütle koptu

25 Mayıs 2025 Pazar günü Cenevre’de düzenlenen geleneksel Pets in Turkey Pikniği, İsviçre'deki hayvanseverleri doğa içinde sıcak ve duygu dolu bir buluşmada bir araya getirirken, Türkiye’deki sokak hayvanları için umut dolu bir dayanışma mesajı verdi.

‘Pitnik’ 2025

Pets in Turkey (PiT), İsviçre'de yaşayan ve Türkiye'deki sokak hayvanlarına yardım etmeyi amaçlayan bir grup hayvansever tarafından kurulmuş bir sivil toplum kuruluşudur. 2017 yılında kurulan bu organizasyon, Türkiye'de terk edilmiş ve kötü muamele görmüş kedi ve köpekleri kurtararak onlara yeni yuvalar bulmayı hedeflemektedir. Ayrıca, Türkiye genelinde güvenilir barınak gönüllüleri ile iş birliği yaparak barınaklardaki hayvanların bakım ve sağlık ihtiyaçlarını desteklemekte ve onları kurtarmaktadırlar.&nbsp;<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b92.jpg" width="1024" height="576"></figure>Her yıl İsviçre'de düzenlenen geleneksel piknik etkinlikleriyle hayvanseverleri bir araya getiren Pets in Turkey, bu yılki etkinliğini Berlin, Lizbon ve Fransa’dan da gelenlerle 25 Mayıs 2025 tarihinde Cenevre'de gerçekleştirdi. Etkinlik, doğayla iç içe, samimi bir atmosferde geçti ve birçok hayvanseverin katılımıyla renkli görüntülere sahne oldu. Katılımcılar, evcil hayvanlarıyla birlikte keyifli bir gün geçirirken, aynı zamanda Türkiye'deki sokak hayvanlarına nasıl destek olabilecekleri konusunda bilgi alışverişinde bulundular.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b86.jpg" width="1024" height="576"></figure>Etkinlikte, organizasyonun misyonu ve faaliyetleri hakkında bilgilendirme yapıldı, bağış ve gönüllülük çağrıları yinelendi. Ayrıca, Türkiye'den kurtarılan ve yeni yuvalar arayan hayvanların hikayeleri paylaşıldı. Katılımcılar, bu hikayelerle duygusal anlar yaşarken, hayvanların yeni bir hayat şansı bulmaları için nasıl katkıda bulunabileceklerini öğrendiler.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b87.jpg" width="1024" height="576"></figure>Pets in Turkey'in bu tür etkinlikleri, hem farkındalık yaratmak hem de topluluk içinde dayanışmayı güçlendirmek açısından büyük önem taşıyor. Organizasyon, önümüzdeki yıllarda da benzer etkinliklerle hayvanseverleri bir araya getirmeyi ve Türkiye'deki sokak hayvanlarına destek olmayı sürdüreceğini belirtiyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b9b.jpg" width="1024" height="576"></figure>Daha fazla bilgi ve destek olmak için organizasyonun resmi web sitesini ziyaret edebilirsiniz: <a href="https://www.petsinturkey.org">https://www.petsinturkey.org</a>Fotoğraflar: Kay De Groot

Cenevre’de patili buluşma: Pets in Turkey pikniği hayvanseverleri bir araya getirdi

Goldau Hayvanat Bahçesi’nde tam 25 yıl aradan sonra ilk kez vaşak yavruları dünyaya geldi. Hayvanat bahçesi yönetiminden yapılan açıklamaya göre, dişi vaşak Matra yaklaşık iki hafta önce doğum yaptı. Doğum, ziyaretçilerin göremediği özel bir doğum kutusunda gerçekleşti.

Nesli tehlike altındaki vaşaklar

Merkezi İsviçre’deki Goldau Hayvanat Bahçesi, nesli tehlike altındaki vaşakların korunması adına önemli bir başarıya imza attı.<h3>Matra ve Bagheera’nın yavruları</h3>Matra, Ocak ayında Zürih’teki Langenberg Hayvanat Bahçesi’nden Goldau’ya getirilmiş ve burada erkek vaşak Bagheera ile eşleştirilmişti. Doğumun ardından yavrular, gözlerini 10-12 gün içinde açıyor ve yürümeye ilk adımlarını yaklaşık 10 gün sonra atıyor. Ziyaretçiler, yavruları ilk kez yaklaşık 6 ila 8 hafta sonra görebilecek.Annelik görevini Matra üstleniyor. Erkek vaşak Bagheera ise hayvanat bahçesinde kalmaya devam edecek ancak yavruların bakımına katılmayacak.<h3>Tür koruma adına önemli bir gelişme</h3>Goldau Hayvanat Bahçesi, bu doğumu sadece sevindirici bir olay olarak değil, aynı zamanda tür koruma adına “önemli bir katkı” olarak değerlendiriyor. Vaşaklar, İsviçre’de 50 yıl önce yeniden doğaya kazandırılmış ve nüfusları istikrarlı şekilde artış göstermeye başlamıştı. Ancak doğaya yeniden salınma programları için henüz Goldau’da uygun bir alan bulunmuyor. Bu nedenle hayvanat bahçesi, gelecekte vaşakların yaban hayata hazırlanabileceği özel bir tesis kurmayı planlıyor.<h3>İsviçre’de vaşakların dönüşü</h3>Bir zamanlar İsviçre’de nesli tükenmek üzere olan vaşaklar, doğaya yeniden salınma programlarıyla birlikte son 50 yılda sayıca artış gösterdi. Ancak doğal popülasyonun güçlenmesi için kontrollü üreme ve koruma alanlarında yetiştirme projeleri hâlâ büyük önem taşıyor.Goldau’daki bu yeni doğum, yalnızca hayvanat bahçesinin değil, aynı zamanda İsviçre’nin doğa koruma çalışmalarının da başarılı bir yansıması olarak görülüyor. Ziyaretçilerin sabırsızlıkla beklediği vaşak yavrularının, önümüzdeki haftalarda ilk kez halka açık alana çıkmaları bekleniyor.

Goldau Hayvanat Bahçesi’nde 25 yıl sonra ilk vaşak yavruları dünyaya geldi

İsviçre’nin merkezindeki Uri Kantonu, patenci kayak (roller ski) sporunun kamuya açık yollarda kullanımını resmi olarak düzenleyerek hem sporcuların güvenliğini artırmayı hem de trafikle uyumlu bir uygulama oluşturmayı hedefliyor.

Roller ski sporu

Patenci kayaklar, daha önce de Uri’de bazı yol kesimlerinde kullanılıyordu. Ancak yeni yasal gereklilikler ve artan trafik hacmi nedeniyle mevcut düzenlemeler gözden geçirildi ve daha net kurallar belirlendi. Pazartesi günü kanton polisinin yaptığı açıklamaya göre, değişiklikler özellikle profesyonel sporcuların antrenman güvenliğini sağlamayı amaçlıyor.Yeni düzenlemeler, İsviçre Federal Karayolları Ofisi (ASTRA), Federal Spor Dairesi, Uri kanton polisi ve Ursern Spor Merkezi iş birliğiyle hazırlandı ve yürürlüğe girdi. Düzenleme hem yol güvenliğini hem de sporcuların ihtiyaçlarını dikkate alıyor.<h3>Roller Ski İçin Belirlenen Güzergahlar</h3>Yeni kurallara göre, aşağıdaki yollar patenci kayak kullanımına açık olacak:<ul><li>Hospental’den Andermatt üzerinden geçit zirvesine kadar Gotthard ve Oberalp yolları</li><li>Realp’ten geçit zirvesine kadar Furka yolu</li><li>Urnerboden’den Klausen geçidine kadar ve Bürglen (Brügg)’den Seelital tüneline kadar Klausen yolu</li><li>Seedorf’dan Isleten üzerinden Isenthal’a kadar olan rota</li></ul>Bu rotalar yalnızca Swiss-Ski üyeleri, Orta İsviçre Kar Sporları Derneği, Uri Kayak Derneği üyeleri ve Ursern Spor Merkezi’nde kurslara katılan kişiler tarafından kullanılabilecek.Yetkililer, bu adımın sporcular için daha güvenli antrenman koşulları sağlayacağını ve aynı zamanda araç trafiğiyle potansiyel çatışmaları önlemeyi hedeflediğini belirtti. Kanton Uri böylece İsviçre’de patenci kayağın daha güvenli ve kurallara bağlı bir şekilde yapılabildiği öncü bölgelerden biri haline geliyor.

Patenci kayak kullanımı artık resmi olarak düzenlendi

Avrupa Birliği, Çin merkezli e-ticaret devi Shein’i, tüketici yasalarına aykırı hareket ettiği gerekçesiyle eleştirdi. 

E-ticarette AB denetimi

AB Komisyonu, Shein’in yanıltıcı indirimler, manipülatif satış stratejileri ve şeffaflıktan uzak uygulamalarla tüketici haklarını ihlal ettiğini bildirdi ve şirketten acilen düzeltici adımlar atmasını talep etti.Avrupa Komisyonu’nun ulusal tüketici koruma kurumlarıyla birlikte yürüttüğü soruşturma neticesinde, Shein’in AB kurallarına aykırı ticari faaliyetlerde bulunduğu ortaya çıktı. Şirketin, özellikle yapay fiyat düşüşleriyle alıcıları yanıltması ve sürekli yenilenen geri sayım sayaçlarıyla baskı yaratması dikkat çekti.Shein’in eksikleri arasında şunlar yer aldı:<ul><li>Gerçek dışı iade prosedürleri,</li><li>Sürdürülebilirlik hakkında yanıltıcı iddialar,</li><li>Anlaşılması güç ürün etiketlemeleri.</li></ul>Yetkililer ayrıca, kullanıcıların müşteri hizmetlerine ulaşmakta güçlük çektiğini ve bunun, temel tüketici haklarını kullanmalarını engellediğini vurguladı.AB, Shein’e söz konusu sorunların nasıl çözüleceğine dair bir çözüm planı sunması için bir aylık süre tanıdı. Eğer yeterli ilerleme kaydedilmezse, para cezası gibi yaptırımlar gündeme gelecek. Bu yaptırımların uygulanmasında Belçika, Fransa, İrlanda ve Hollanda’daki yetkili kurumlar görev alacak.Adalet ve Tüketici Koruma Komiseri Michael McGrath konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “AB’de satış yapan her şirket kurallarımıza riayet etmelidir. Bugün attığımız adım, kural tanımaz platformlara açık bir uyarıdır,” dedi. Ayrıca, “Tüketici koruma yasaları keyfi değil, zorunludur” ifadesini kullandı.Bu gelişme, Çin merkezli bir platformun AB tarafından ilk kez hedef alınışı değil. Geçtiğimiz Kasım ayında, Shein’in rakibi Temu da benzer gerekçelerle soruşturulmuştu. Temu’nun, kullanıcıları yönlendirmek amacıyla alışverişi oyunlaştırdığı ve sahte ürün yorumları kullandığı tespit edilmişti.Ayrıca, hem Shein hem de Temu, şu anda Dijital Hizmetler Yasası (DSA) kapsamında da denetim altında. Bu incelemelerde, algoritmaların ürün önerme biçimi ve sağlık/güvenlik kurallarına uymayan ürünlerin satışı gibi konular ele alınıyor.

AB, Shein’i tüketici haklarını ihlal etmekle suçladı

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş sürerken, son dönemde barış görüşmelerine dair dikkat çeken açıklamalar yapıldı. Özellikle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in daha önce yaptığı ateşkes önerisi üzerine gelişen diplomatik temaslar gündemdeki yerini koruyor.

Vatikan mı Türkiye mi?

Geçtiğimiz hafta, her iki liderin katılmadığı barış görüşmeleri kapsamında heyetler İstanbul'da buluştu. Batılı devletler ise Putin ile Zelenskiy’nin olası bir görüşmesini Vatikan’da gerçekleştirme fikri üzerinde yoğunlaşıyor.Ancak Reuters’a konuşan Rus yetkililer, bu öneriye sıcak yaklaşmadıklarını belirtti. Yetkililer, Vatikan’ın İtalya sınırları içinde bulunması ve çok sayıda Rus yetkilinin Batı yaptırımları nedeniyle bu ülkeye seyahat edememesi nedeniyle, Türkiye ya da bazı Arap ülkelerinin tercih edilebileceğini ifade etti.Trump’ın Vatikan önerisine Ruslar tepki gösterdiGeçtiğimiz hafta ABD Başkanı Donald Trump, Putin’le yaptığı görüşmede, Papa 14. Leo’nun arabulucu olabileceğini öne sürdü. Konuya ilişkin Vatikan’dan henüz resmi bir açıklama yapılmazken, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, ABD doğumlu Papa’nın barış sürecine katkı sunmaya istekli olduğunu dile getirdi.Ancak Kremlin'e yakın kaynaklardan biri Reuters’a verdiği demeçte, Rusya’nın bu tür karmaşık bir sorunun çözümü için Vatikan’ı etkili bir aktör olarak görmediğini söyledi. Ayrıca kaynaklar, Ukrayna ve Rusya’nın Doğu Ortodoks inancına mensup olması ve Vatikan’ın, Ukrayna’ya açık destek veren NATO üyesi İtalya’nın ortasında bulunmasını gerekçe gösterdi.Bir başka Rus yetkili ise Vatikan önerisiyle ilgili esprili bir yorum yaparak, “Vatikan’dan daha uygun bir yer varsa o da Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi olurdu” dedi. Hatırlanacağı üzere söz konusu mahkeme, yakın zamanda Vladimir Putin hakkında tutuklama kararı almıştı.Türkiye giderek daha fazla ön plana çıkıyorRusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da geçen Cuma günü yaptığı açıklamada, hem Rusya’nın hem de Ukrayna’nın Doğu Ortodoks ülkeleri olduğunu hatırlatarak, “Vatikan’da müzakerelerin yapılması uygunsuz olur” ifadesini kullandı.Reuters’ın haberine göre, Rus yetkililer Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Katar ve Umman gibi ülkelerin barış görüşmeleri için daha uygun yerler olduğunu savundu.Putin de daha önceki açıklamalarında Türkiye ile birlikte bazı Körfez ülkelerinin savaşın sona erdirilmesine yönelik çabalarını takdir ettiğini dile getirmişti.

Trump Vatikan’ı öneriyor, Rusya Türkiye seçeneğinde ısrarcı

Almanya Genelkurmay Başkanı Carsten Breuer, 2029 yılına kadar Alman ordusunun eksiksiz silah ve teçhizatla donatılmasını hedefleyen bir direktif yayınladı.

Tam donanım çağrısı

Breuer’in 19 Mayıs’ta imzaladığı ve "Hazırlığın Artırılması için Öncelikli Talimatlar" başlığını taşıyan belgede, Rusya’nın aynı tarihe kadar NATO topraklarına büyük çaplı bir saldırı gerçekleştirebilecek askeri kapasiteye ulaşabileceği uyarısı yer aldı.Belgeye göre Almanya, “borç freni” kısıtlamalarının gevşetilmesiyle sağlanan bütçe kaynaklarını kullanarak askeri kapasitesini artırmayı planlıyor. Öncelikler arasında özellikle hava savunma sistemlerinin, insansız hava araçlarına karşı güçlendirilmesi dikkat çekiyor. NATO’nun Berlin’den kısa ve uzun menzilli sistemleri içeren Patriot bataryalarının sayısını dört kat artırmasını talep edeceği öngörülüyor.Alman ordusu, aynı zamanda düşman hatlarının 500 kilometre gerisindeki hedeflere hassas saldırı yeteneği kazandırmaya odaklanıyor. Breuer, mühimmat stoklarının genişletilmesi ve her tür mühimmat için stok hedeflerinin yükseltilmesi talimatını verdi.Belgede ayrıca, elektronik harp kabiliyetlerinin geliştirilmesi ve uzay ortamında dayanıklı bir savunma-saldırı sisteminin kurulması da öncelikler arasında sıralanıyor.Ordu Komutanı Alfons Mais de kısa süre önce yaptığı açıklamada, Rusya’nın endüstriyel ve toplumsal mobilizasyonla hızla ateş gücünü artırabileceğini belirtmişti. Mais, "En geç 2029’dan itibaren Rusya, NATO’ya karşı büyük ölçekli konvansiyonel saldırı yapabilecek kapasiteye sahip olacak. Ancak bu gücünü sınamaya çok daha erken başlayabilir" ifadelerini kullandı.

Alman ordu komutanından uyarı: 2029’a kadar savaşa hazır olun

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Vietnam ziyareti, eşi Brigitte Macron ile yaşadığı beklenmedik bir gerilimle gündeme geldi. 

Vietnam’da tokat krizi

Güneydoğu Asya turunun ilk durağı olan Vietnam’a resmi ziyaret kapsamında ulaşan Macron çifti, Hanoi’de uçağın kapısında yaşadıkları tartışmayla dikkatleri üzerine çekti.Vietnamlı gazeteciler, bürokratlar ve resmi heyetlerin uçağın önünde beklediği esnada Brigitte Macron'un eşi Emmanuel Macron’a tokat attığı anlar kameralara yansıdı. Görüntülerde, Fransa First Lady’sinin Cumhurbaşkanı'nın yüzüne sert bir şekilde vurduğu görülüyor. O anlarda Macron’un çevredeki kameraları fark edip kendini toparlayarak aşağıda bekleyen heyeti selamladığı gözlemlendi. Çift daha sonra uçaktan birlikte inse de Brigitte Macron'un eşiyle fiziksel temasta bulunmadığı, koluna girmediği dikkat çekti. Tartışmanın nedeni ise şu an için bilinmiyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b74.jpg" width="1024" height="576"></figure>Macron’un Vietnam ziyaretinin öne çıkan gündem maddesi ise uluslararası düzeyde "hukuka dayalı bir dünya düzeni" çağrısı oldu. Hanoi'de Vietnamlı mevkidaşı Luong Cuong ile ortak bir basın toplantısı düzenleyen Macron, günümüzde yaşanan büyük dengesizlikler ve güç odaklı tehditlerin arttığı bir ortamda kurallara dayalı bir sistemin önemini vurguladı.Fransa Cumhurbaşkanı, ABD ile yaşanan ticaret gerilimlerine ve Çin’in Güney Çin Denizi üzerindeki iddialarına atıfta bulunarak, Fransa’yı Vietnam için güvenilir bir alternatif ortak olarak sundu. Macron ayrıca, 100 milyondan fazla nüfusu olan ve hızlı ekonomik büyüme gösteren Vietnam ile ortak bir vizyona sahip olduklarını belirtti.Vietnam ziyareti, Endonezya ve Singapur’u da içeren altı günlük Güneydoğu Asya turunun ilk durağı olarak planlandı. Ancak resmi temaslardan önce yaşanan tokat olayı, Macron’un diplomatik gezisine kişisel bir gölge düşürdü.

Macron, uçakta eşi Brigitte tarafından tokatlandı

Léman Gölü’nün su yönetimi konusunda Fransa, yakında resmi söz hakkı elde edecek. 

Resmi söz hakkı

RTS’nin edindiği bilgilere göre, aylardır müzakere edilen bir Fransız-İsviçre anlaşması imzalanmak üzere. Bu gelişme, suyun giderek kıymetlenen bir kaynak haline gelmesi ve Fransa’nın nükleer santral projeleri nedeniyle artan su talebiyle bağlantılı olarak gündeme geldi.Fransa, İsviçre sınırına 70 kilometre mesafedeki Bugey Nükleer Santrali’nin yakınına, 2040’a kadar yeni nesil reaktörler inşa etmeyi planlıyor. Bu santrallerde soğutma işlemi için Rhône Nehri’nden su çekiliyor ve ardından tekrar nehre salınıyor.Bu uygulama, Cenevre Kantonu Ekonomi Bakanı Antonio Hodgers’ın tepkisini çekiyor. Hodgers, su tüketiminin artmasıyla birlikte, iklim değişikliğinin etkileri birleştiğinde İsviçre’nin ciddi bir su sıkıntısıyla karşı karşıya kalabileceğine dikkat çekiyor. “Fransa nükleer kapasitesini artırıp daha fazla su çekmek isterse, biz de iklim krizinden dolayı suya erişimde zorlanırsak, hepimiz sorun yaşarız,” diyor Hodgers.<h3>Fransa İçin Nükleer Öncelikli</h3>Su, halihazırda sınır aşan jeopolitik bir mesele. Geçtiğimiz yaz yaşanan kuraklıkta Fransız çiftçilerin su tüketimini azaltmak zorunda kalması bu duruma bir örnek. Uzmanlara göre, önümüzdeki 30 yılda Rhône Nehri'nin debisi %20 azalacak; 2100 yılına kadar bu düşüş %75'e kadar çıkabilir.Su yönetimi uzmanı Christian Bréthaut, “Her kullanım için öncelikleri belirlememiz gerekiyor. Fransa açısından Léman’dan su çekme konusundaki öncelik nükleerdir,” diyerek enerji politikalarının su talepleri üzerindeki etkisine dikkat çekiyor.<h3>İsviçre İçin Kısmi Zafer</h3>Yeni anlaşmaya göre, İsviçre olağan koşullarda Léman Gölü’nün seviyesini yönetmeye devam edecek. Ancak kuraklık gibi olağanüstü durumlarda Fransa müdahale edebilecek. Önemli bir ayrıntı ise, anlaşmada Fransa’ya ayrılacak belirli bir su miktarının belirtilmemiş olması; bu da İsviçre için diplomatik bir kazanım sayılıyor.“Léman’ı bir nükleer santrali beslemek için boşaltmayacağız. Bu konuda Fransa’ya net bir mesaj verdik,” diyor Hodgers.Fransa cephesinden ise EDF, gelecekteki reaktörlerin daha az su tüketeceğini ve Rhône’daki mevcut suyun hem reaktörleri hem de diğer kullanıcıları karşılamaya yeteceğini belirtiyor.Ancak suya olan talep arttıkça, içme suyu, tarım, sanayi ve enerji arasında yaşanacak çekişmelerin daha da artacağı kesin görünüyor. Yaklaşan Fransız-İsviçre anlaşması bu konuda yeni bir dönemi başlatabilir.

Fransa, Léman Gölü’nün su yönetiminde söz sahibi oluyor

İsviçre'de çevreciler ile hükümet arasında, istilacı Asya eşekarısına karşı ormanlarda pestisit kullanımının yasallaştırılması ihtimali üzerine tartışmalar büyüyor. 

İstilaya karşı çözüm

Mart ayında Federal Çevre Dairesi, kimyasal ürünlerle ilgili riskleri azaltmayı amaçlayan ORRChim yönetmeliğini yeniden düzenleyerek ormanda pestisit kullanımını istisnai olarak serbest bırakmayı gündeme aldı.Yeşiller Partisi’nden Basel-Campagne Eyalet Konseyi Üyesi Maya Graf, bu fikri "son çare" olarak destekliyor. Graf, "Asya eşekarısı her şeyi yok ediyor, bir yuva, yavrularını beslemek için 11 kiloya kadar böcek tüketebiliyor," diyerek acil önlem alınması gerektiğini savunuyor. Graf’a göre en etkili çözüm, izinle ormanda sınırlı bölgelerde böcek ilacı kullanımı olabilir.Ancak doğa koruma örgütleri bu öneriye sert tepki gösteriyor. Pro Natura’dan orman politikası sorumlusu Elena Strozzi, “Bu doğrudan biyoçeşitliliğe zarar verir” diyerek alternatif yöntemlerin varlığına dikkat çekiyor. Örneğin yuvalara karbondioksit enjekte edilerek sıcaklık düşürülüp frelonlar etkisiz hale getirilebiliyor. Bunun tersine yüksek ısı kullanımıyla da yuvalar yok edilebiliyor.İstilacı türler üzerine çalışan bilim insanları ise pestisit yerine ormanda kısıtlı miktarda kükürt dioksit kullanımı talep ediyor. Lozan Üniversitesi’nden biyolog François Cherix, çevreci örgütlerin endişelerini anladığını belirtirken, "Bu gaz toprağa bulaşmadan çözülüyor. Sadece birkaç püskürtme yapılacak," diyerek yöntemin doğaya zarar vermediğini savunuyor. Cherix, "Pestisit kullanımı kesinlikle hedefimiz değil," sözleriyle bu yöntemden uzak durulması gerektiğini vurguladı.Tartışmalar sürerken, hükümetin nasıl bir karar alacağı merakla bekleniyor. Bir yanda hızla yayılan istilacı bir tür, diğer yanda orman ekosisteminin korunması... İsviçre doğası için hassas bir denge arayışı devam ediyor.

Ormanlarda asya eşekarısına karşı pestisit kullanımı gündemde

Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasıyla birlikte Türkiye siyaseti bir kez daha önemli bir sınavdan geçiyor. Bu gelişme sadece siyasi tartışmalara değil, toplumsal reflekslere de yön veriyor.

Yeni Türkiye mücadelesi

Özellikle gençlerin tutumu, toplumsal muhalefetin yeniden şekillenişi ve uluslararası kamuoyunun yaklaşımı gibi pek çok başlık kamuoyunda geniş yankı buluyor. Biz de bu süreci daha iyi anlayabilmek adına CHP Parti Meclisi Üyesi ve Dr. İletişim Bilimci Ali Haydar Fırat ile bir araya geldik. Hem İmamoğlu’nun tutuklanmasının yarattığı etkiyi hem de muhalefetin bundan sonraki adımlarını kendisine sorduk.Röportaj: Ferah Koçak Erdoğan<ul><li>İmamoğlu'nun tutuklanması, muhalefet seçmeninde nasıl bir psikoloji yarattı? Bu&nbsp;noktada özellikle Z kuşağındaki gençlerin tutumu çok önemli. Siz gençlerden böyle bir duruş ve destek bekliyor muydunuz?</li></ul>18 Mart’ta Ekrem İmamoğlu’nun diplomasının iptal edilmesi ve 19 Mart’ta gözaltına alınıp tutuklanması toplumun geniş kesimlerinde çok ciddi bir tepkiye neden oldu. Genel toplumsal kanı bu operasyonun siyasi olduğu yönündeydi. Bu algı iktidarın bütün çabasına rağmen hala tersine çevrilmiş değil. Özellikle partimizde ve muhalif seçmende bu durum tümüyle bir iktidar operasyonu olarak görüldü ve çok ciddi bir tepki ortaya çıktı. Çok uzun bir dönemdir Türkiye’de toplumsal muhalefet sokağa çıkmıyor ve geniş bir tepki göstermiyordu. Ekrem Başkan’ın tutuklanması ile birlikte toplumsal muhalefet siyasal muhalefet ile birleşti ve iktidarın oluşturmak istediği yenilgi psikolojisini tersyüz etti.&nbsp;Z kuşağı ya da yeni gençlik genel olarak kendi yaşam dünyalarına kapanmış geniş bir kesim olarak görülmekteydi. Ancak bu kesimin özellikle internet kullanımı ve sosyal medya konusundaki becerisi hep ihmal edildi. Diğer yandan bu kuşak ciddi bir belirsizlik içinde ve geleceğini başka ülkelerde aramak zorunda bırakılmış durumda. Bundan dolayı mevcut iktidara çok ciddi bir tepki gösteriyor. Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması bu geniş kesimde inanılmaz bir tepkiyi ortaya çıkardı. Hemen hemen bütün eylem ve mitinglerde çok geniş bir katılımla sürecin ana aktörlerinden biri oldular.&nbsp;<ul><li>Ekrem İmamoğlu serbest bırakılmazsa, bu durum CHP'nin stratejisini nasıl etkiler?</li></ul>Bizim bütün çabamız haksızlığın ve hukuksuzluğun son bulmasıdır. Bunun için Ekrem Başkan ve diğer belediye başkanlarımızın serbest bırakılması için her türlü mücadeleyi ortaya koyacağız. Seçim dönemine kadar halen bu durumda bir değişim olmazsa elbette ki bütün seçenekleri tek tek tartışacağız. Ancak bu haksızlığın uzun sürmesini beklemiyoruz.&nbsp;<ul><li>Uluslararası kamuoyunun Ekrem İmamoğlu’nun tutukluluk durumuna yaklaşımı hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce yeterli tepkiyi gösterdiler mi?</li></ul>İnsan hakları bir ülkenin iç sorunu değildir. Hak ihlalleri konusunda daha fazla bir tepkinin ortaya konulması gerekiyordu ancak bu tepki gösterilmedi ve bunun bir iç mesele olduğu söylendi. Çünkü mevcut iktidar Türkiye’yi bir mülteci deposuna çevirdi ve uluslararası kurumlar, aktörler bu kozun kendilerine karşı kullanılmaması için sessiz kaldılar. Çok daha vahimi de Gazze’de yaşananlardır. Ona bile seyirci kalmaları asla kabul edilemez.&nbsp;<ul><li>Ekrem İmamoğlu'nun tutuklanması, özellikle cumhurbaşkanlığı adaylığı sürecinde, ciddi tepkilere neden oldu. Bu gelişmeyi, Türkiye'deki demokratik süreç ve muhalefetin geleceği açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?</li></ul>Mevcut iktidar net bir biçimde seçimden korkuyor ve ilk seçimde kaybedeceğini görüyor. Son yerel seçimde elde ettiğimiz başarı ve hala bütün anketlerde oy oranımızın sürekli bir biçimde artıyor oluşu iktidarda ciddi bir rahatsızlık yaratıyor. Ekonomik krize çözüm üretememeleri, eğitimden sağlığa çok ciddi krizlerin yaşanması mevcut iktidarı sürekli geriletiyor.&nbsp;Bu çerçevede iktidar her gün daha fazla otoriter bir alana kanalize oluyor. Toplumsal rıza üretemiyor bunun için daha fazla baskıyla muhalefeti sindirme yoluna gidiyor. Ancak sadece bürokratik ve baskıcı bir yaklaşımla seçimi kazanamayacağını biliyor. Başka bir seçeneği kalmadığı için bu baskılar daha da artacaktır. Ancak ülkemizin çok ciddi bir demokrasi ve cumhuriyet birikimi mevcut ve bütün bu anti demokratik süreçlerin üstesinden gelecektir.&nbsp;<ul><li>CHP, “mevcut iktidar anayasaya uymuyor” diyerek anayasa yapım sürecine katılmayacağını söyledi. Sizce bu tavır demokratik sürecin dışında kalmak anlamına gelir mi, yoksa haklı bir direniş mi olur?</li></ul>Demokratik kapasitesi olmayan, baskıcı ve otoriter bir yaklaşımla anayasa yapılamaz. Anayasa Mahkemesi kararlarına uymayan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını yok sayan, muhalefeti terör örgütü gibi gören bir anlayış demokratik siyasal bir atmosfer ve toplum sözleşmesi hazırlayamaz. AK Parti’nin bugüne kadar yaptığı bütün anayasa değişiklikleri kendi siyasal alanını genişletmek ve siyasi ömrünü uzatmak için yapıldı. Bu konuda da sicili temiz değil. Dolayısıyla eşit ve özgür bir toplum sözleşmesi ancak bu birikime ve değerlere inanan bir anlayışla mümkün olabilir. Bizim demokrasi mücadelemiz elbette ki devam edecektir. Ülkemizin bütün demokratik süreçlerinin ana aktörü olan bir partiyiz ve bizim içinde olmadığımız bir anayasa yapım süreci söz konusu olamaz.&nbsp;<ul><li>Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “benim adaylık gibi bir derdim yok” sözü gerçek bir geri çekilme mesajı mı?</li></ul>Biz sayın Cumhurbaşkanının adaylığını en önemli mesele olarak görmüyoruz. Mevcut koşullarda bir daha aday olması mümkün değil. Buna dönük belli hamleler yapacaktır. Burada söylemek istediği “benim bir daha aday olma imkanım vardır ve bunun için CHP’nin desteğine ihtiyacım yoktur” mealindeki bir açıklamasıdır. Dolayısıyla aday olmak istemektedir ama mesele aday olması değil, seçilebilmesidir. Bu koşullarda da mümkün görünmemektedir.&nbsp;<ul><li>Erken seçim ya da siyasi ittifaklar açısından önümüzdeki süreci nasıl değerlendiriyorsunuz?</li></ul>Ekonomik, siyasi ve diplomatik süreç ve krizler erken seçimi zorunlu kılmaktadır. AKP bundan kaçamaz. Türkiye sistemsel bir kriz yaşamaktadır ve bu krizi aşmanın tek yolu erken seçimdir. İktidar istese de istemese de sandığı halkın önüne getirecektir. İttifak süreci ancak seçim kararı alındıktan sonra ortaya çıkacak bir durumdur.&nbsp;<ul><li>Ekonomik kriz, yüksek enflasyon ve işsizlik gibi sorunlar, halkın günlük yaşamını derinden etkiliyor. CHP'nin bu sorunlara yönelik çözüm önerileri nelerdir?</li></ul>Mevcut iktidar sadece finans sistemi ve para politikasıyla günü kurtarmaya çalışmaktadır. Yaşadığımız ekonomik krizin temelinde bir yönetim krizi bulunmaktadır. Ülkemiz iyi yönetilmiyor ve sağlıklı kararlar alınmıyor. Bu yönetim değişmeden ekonomik krizin çözülmesi mümkün değildir. Ekonomide ve ekonomi kurumlarında yaşanan yapısal sorunlara hiçbir çözüm üretmeyip sıcak para ile çarkları döndürmeye alışmış bir iktidar var ve o yüzden kriz sürekli derinleşiyor.&nbsp;Biz Cumhuriyet Halk Partisi olarak ekonomik alanda bir paradigma değişimi öneriyoruz. Üretimi esas alan, kamucu politikaları temel öncelik olarak gören ve üretim-bölüşüm süreçlerini adil, eşit ve demokratik bir düzleme taşımayı tasarlayan bir politika seti öneriyoruz.&nbsp;<ul><li>Geçmiş çözüm sürecinden alınan dersler, yeni bir barış inşasında nasıl kullanılabilir?</li></ul>Ülkemizin toplumsal ve siyasal barışı tarihi bir sorun alanıdır ve mutlaka yaşama geçirilmelidir. Geçmiş çözüm sürecinde CHP olarak öne sürdüğümüz öneriler kabul edilmedi ve bunun bedeli çok ağır ödendi. Bugün de tarihi bir sorumlulukla hareket ediyor, Terörsüz Türkiye sürecine siyaset üstü bakıyoruz. Ancak bizim sunduğumuz çerçeve meselenin salt güvenlik konseptiyle çözülemeyeceğidir. O nedenle kapsamlı bir demokratikleşme süreci yaşama geçirilmelidir. Zaten terör meselesi de, Kürt meselesi de demokratik olmayan süreçlerin bir çıktısıdır. Çözüm için gerçek ve tam bir demokratik bir yapılanma yaratılmalıdır. Elbette bütün süreç TBMM çatısı altında yürütülmelidir.&nbsp;<ul><li>Sizce Türkiye'de demokrasi, barış ve adaletin önünü açacak temel adım ne olmalı?</li></ul>Ülkemiz için yeni bir sürecin, demokratik bir sürecin önünün açılması ve iktidarın değişmesi gerekiyor. Hiçbir farklı düşünce ya da toplumsal harekete izin vermeyen, günden güne otoriterleşen bir iktidarla ülkemizin yol alması mümkün değildir. Toplumla bağı kopan, bürokratik vesayetle ayakta kalmaya çalışan bir yapı demokratik bir sistem kuramadı, kuramayacak. O nedenle yeni bir yönetim anlayışının, halkçı bir programın, liyakatli bir kadronun ülkemizi yönetmesi tek çıkar yoldur.&nbsp; &nbsp;

Ali Haydar Fırat: Bu ülkede demokrasi mücadelesi bitmedi, bitmeyecek

Sosyal medya ekranında karşımıza çıkan bazı insanlar vardır; enerjisiyle, doğal haliyle, paylaştığı küçük ama etkili detaylarla sizi hemen içine çeker.

Yaşamdan kareler

<a href="https://www.instagram.com/isvicredenselam/">@isvicredenselam</a>&nbsp;işte tam da böyle bir profil. Takipçilerine sadece İsviçre’de yaşamdan kareler sunmuyor, aynı zamanda günlük hayatın içinden gerçek bir samimiyetle sesleniyor.&nbsp;Sadece İsviçre’yi tanımakla kalmıyor, aynı zamanda bir göçmen annenin duygu dünyasına, hayvan sevgisine ve üretme tutkusuna da ortak oluyorsunuz.Bir içerik üreticisi ve bir anne olarak sosyal medyada kendi yolunu bulmuş bu sımsıcak profilin arkasındaki isme mikrofonu uzattık. Pusula Swiss olarak; influencerlığa nasıl başladığını, anneliğin içerik üretimine etkisini, hayvan sevgisini ve sosyal medya sahnesinin görünmeyen yönlerini konuştuk. Keyifli, ilham verici ve içten bir sohbet sizi bekliyor.Röportaj:&nbsp;Özgür Mumcular<ul><li>Tuba Öztürk kimdir? Kendinizi bize kısaca tanıtır mısınız?</li></ul>Ben Tuba Öztürk. Ordu doğumluyum. Lise eğitimimi Ünye Anadolu Lisesinde, üniversite eğitimimi ise Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümünde tamamladım.&nbsp; Uzun yıllar Türkiye’de Ulaştırma Bakanlığı’nda memur olarak çalıştım. Evliyim, eşim gazeteci. 7 yaşında bir kızımız var. 2 yıl önce Ankara’dan İsviçre’ye göç ettik.&nbsp; Ailemle yeni bir düzen kurmaya çalışıyoruz.&nbsp; İsviçre’nin Vaud Kantonu’nda yaşıyoruz. Hayata güzel tarafından bakmaya çalışan, doğayı, hayvanları seven ve küçük detaylarla mutlu olmayı bilen pozitif biri olduğumu söyleyebilirim.&nbsp; &nbsp;<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b7d.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Sosyal medyada ‘isvicredenselam’ olarak tanınıyorsunuz. Peki, içerik üreticiliği serüveniniz nasıl başladı?</li></ul>İsviçre’ye gelmeden önce burayla ilgili araştırmalar yapıyordum. Nihayetinde bir bilinmeze gelecektim. Bizi neyin beklediğini ve neyle karşılaşacağımız konusunda en ufak bir fikrim yoktu. Az da olsa bilgi edinmek istedim. Ama yaptığım araştırmalar sonucu aradığımı bulamadım diyebilirim. Çünkü gündelik hayatın gerçeklerinden ya da yaşanan duygu durumundan bahseden pek kimse yoktu. Dolayısıyla Türkiye’deyken böyle bir hesap açmaya karar verdim.&nbsp; Göçmenlik deneyimimi, öğrendiklerimi ve adı “Gurbet” olan bu serüvenimi insanlarla paylaşmak istedim. Belki bizim yaşadığımız tecrübeler diğer insanlara da ışık tutar diye düşündüm.&nbsp; Bugün geriye baktığımda doğru bir karar verdiğime inanıyorum. Yaptığım paylaşımların birçok insana dokunduğunu söyleyebilirim.&nbsp; Bunu geri dönüşlerde, yaptığım soru-cevap etkileşimlerinde görebiliyorum. Burada kocaman bir aile olduğumuzu hissediyorum. Bu hesap sayesinde çok güzel arkadaşlıklar kurdum ve birbirinden değerli insanlar tanıdım. İyi ki varlar.<ul><li>Küçükken hayalinizdeki meslek neydi? Şu an yaptıklarınızla arasında nasıl bir bağ kuruyorsunuz?</li></ul>Küçüklüğümde hayalim Türkçe öğretmeni olmaktı. Çok konuşmayı seven biri değilim ama insanlara bir şeyler aktarmayı, bildiklerimi başkalarıyla paylaşmayı seviyorum. Bu şekilde birilerinin hayatına dokunmak ve onların mutlu olduğunu görmek beni mutlu ediyor. Nihayetinde hayat paylaştıkça güzelleşiyor. Şuan yaptığım içerik üretimi ile arasında net bir bağ olduğunu söyleyemeyiz belki ama aldığım teşekkür mesajları bana iyi hissettiriyor. &nbsp;<ul><li>İçerik üreticiliğini bir meslek olarak görüyor musunuz? Günlük yaşantınızı nasıl etkiliyor?</li></ul>Günümüz şartlarında içerik üreticiliğine tam olarak bir meslek diyebilir miyiz, emin değilim.&nbsp; Ama arka planında büyük bir emek ve enerji harcandığını rahatlıkla söyleyebilirim.&nbsp; Şöyle bir örnek vermem gerekirse bir dakikalık içerik için bazen saatlerce mesai harcıyoruz. Oldukça zaman alan ve motivasyon gerektiren bir iş. Farklı bir bakış açısı sunabilmek için düşünmek gerekiyor.&nbsp; Haliyle günlük hayatımızı da ister istemez biraz etkiliyor. Bu noktada eşimin desteği ile bu süreci yönetiyorum. Ama bunları birbirinden ayırabiliyor ve dengelemeye çalışıyorum. Tüm hayatım sosyal medya değil elbette. &nbsp;<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b7b.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>7 yaşında çok tatlı bir kızınız var. Bir anne olarak sosyal medyada ailelere yönelik ne tür içerikler hazırlıyorsunuz?</li></ul>Teşekkür ederim. Evet, her şeyden önce ben bir anneyim ve bir ailem var. İsviçre’de özellikle çocuklara yönelik çok fazla etkinlik oluyor.&nbsp; Mesela çocukların spora ilgi duyması için birçok organizasyon yapılıyor. Olimpiyat başkenti Lozan da gerçekten bunun hakkını veriyor diyebiliriz. Bu anlamda elimden geldiğince çocuklu ailelerin faydalanabileceği etkinlikleri daha çok duyurmaya özen gösteriyorum. Bunun yanında İsviçre’de yaşayan çocuklarımızın güzel Türkçemizi de unutmamaları adına online çocuk kitapları satışı yapan yayın evlerine destek olmaya çalışıyorum. Bu anlamda sık sık çocuk kitaplarına nasıl ulaşabileceklerine yönelik içerikler de paylaşıyorum.&nbsp;<ul><li>Annelik ve içerik üreticiliği bir arada nasıl yürüyor? İkisi arasında denge kurmak zor oluyor mu?</li></ul>Zaman zaman zorlayıcı olabiliyor evet. Bunu dengelemeye çalışıyorum. Ailemle kaliteli zaman geçirmek ilk önceliğim elbette. İkisi farklı roller. Önemli olan bunları bir birine karıştırmamak.&nbsp;Annelik bana sabrı ve sevgiyi, içerik üreticiliği ise üretkenliği ve farklı bakış açılarını öğretti. Bir noktada yardımlaşmanın ne kadar değerli olduğunu da hatırlatıyor. Yaptığınız bir paylaşımda aldığınız olumlu dönüşler sizi manevi anlamda besliyor. İnsanların hayatına dokunduğunuzu hissediyorsunuz. Bazen hüznü bazen mutluluğu.&nbsp; Her şeyin merkezine sevgiyi ve samimiyeti koymaya çalışıyorum. Böylece bu dengeyi kurmak daha kolaylaşıyor. Bu iki rolü keyifle harmanlayabiliyorum artık ve ailemle paylaştığım anlar çok seviliyor. Çünkü direkt hayatın içinden anlık ve samimi anlar oluyor bunlar. Özetle ikisini dengelediğinizde hepsinden keyif alıyorsunuz.&nbsp;<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b7c.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Evde bir de kediniz var. Hayvan sevgisiyle ilgili toplumsal farkındalık oluşturmak ister misiniz?</li></ul>Kesinlikle evet. Hayvanlar bizim yol arkadaşlarımız. Evimizdeki kedimiz, Lili, hem kızım için hem bizim için çok özel bir dost. Lili’yi paylaştığım zamanlar arka planda patili dostları olan takipçilerimle hemen diyaloğa geçiveriyoruz. “Benimki de bugün şöyle yaptı” falan diye tatlı bir sohbet dönüyor. Kedilerle çok arası olmayan eşim bile eve gelir gelmez onu sevmeye gidiyor. Bunu gerçekten hayvan sahibi olanlar daha iyi anlayabilir. Onların çok güzel masum bir etkisi var hayatımıza.&nbsp; Özellikle çocukların hayvan sevgisiyle büyümesi, daha duyarlı bireyler olarak yetişmelerine büyük katkı sağladığını düşünüyorum.<ul><li>İsviçre’ye ilk geldiğinizde sizi en çok şaşırtan ya da hayran bırakan şeyler nelerdi?</li></ul>Her şeyden önce düzen ülkesi diyebilirim İsviçre için. Doğasını zaten anlatmaya kelimeler yetmez bence. Ülkenin her bir yanı kart postal gibi. Sokaklardaki huzur,&nbsp;sakinlik, insanların birbirine olan saygısı ve nezaketleri beni çok etkiledi.&nbsp; Ayrıca, sade ama çok fonksiyonel bir yaşam tarzı var burada. Her şey yerli yerinde ve planlı, bu da hayatın sorunsuz akmasını sağlıyor.&nbsp;<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b7e.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Sosyal medyada İsviçre’deki yaşamı yansıtma biçiminiz oldukça sıcak ve samimi. Bu özgün tarzı nasıl geliştirdiniz?</li></ul>Sanırım sırrı şu: Hiçbir zaman kendim olmaktan vazgeçmedim. Zaten yapmacık olmayı, olanı abartmayı ya da olmayanı da var gibi göstermeyi beceremem. Süslü cümlelerin, mükemmel karelerin arkasında sonuçta acısıyla tatlısıyla yaşanan gerçek bir hayat da var. Ben o gerçeği paylaşmayı seçtim. Bazen takipçilerimle dertleştiğimiz zamanlar bile oluyor. Güldüğümüz zamanlarda oluyor üzüldüğümüz zamanlar da.&nbsp; Aramızdaki bağı da bu samimiyet sayesinde kurdum diye düşünüyorum. Çünkü en başından bu yana rakamlara takılmadım. Çok izlenmek yerine üretmeyi ve faydalı olmayı amaçladım.&nbsp; Aldığım pozitif dönüşler de bunu doğruluyor diyebilirim.&nbsp;<ul><li>Hiç olumsuz yorumlar ya da eleştirilerle karşılaştınız mı? Bu tür durumlarla nasıl başa çıkıyorsunuz?</li></ul>Zaman zaman oluyor tabi. Sayfamın hızlı büyüdüğü zamanlar keşfete düşen içeriklerime gelen bazı yorumlara üzülürdüm.&nbsp; Sonra bunlara takılmamayı öğrendim. Ama bunlar bu işin doğasında var. Saygısızlık yapılmadığı sürece kabul ediyorum. Ve empati kurmaya çalışıyorum. Nihayetinde böyle durumlarda herkes kendi düşüncesini açığa vuruyor. Bazen insanlar yaşadıkları mutsuzluğu size yansıtabiliyor. Eğer eleştiri yapıcısıyla almam gerekeni alıyorum. Ama hakaret ve saygısızlık boyutundaysa direk engelliyorum. Ama öyle insanlarla da karşılaşıyoruz ki kendi kalplerindeki ya da o an yaşadıkları mutsuzluğa sadece sizi ortak etmek için yorumlar yazabiliyorlar. Kısaca kalbimi yoran ve enerjimi düşüren her ne olursa olsun hayatımda yer vermemeyi tercih ediyorum.&nbsp;<ul><li>Size göre iyi bir içerik üreticisinin olmazsa olmazı nedir? Yeni başlayanlara neler önerirsiniz?</li></ul>Samimiyet, özgünlük, tutarlılık ve sabır. Taklit etmek yerine kendi yolunu çizenler her zaman bir adım önde olur.&nbsp;Yeni başlayanlara önerim ise: Neyi neden hangi amaçla yaptığınızı bilin ve gerçekten sevdiğiniz şeyleri paylaşın. Hırsla ya da kıyasla ilerlemeye çalışmak size keyiften çok stres yükler.&nbsp; Zamanla zaten doğru kitle sizi bulur ve severek üretmeye devam edersiniz. Ama sabırlı olmak gerekir. Çünkü güzel şeyler zaman alır ve emek ister.&nbsp;<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b7f.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Bir gününüz nasıl geçiyor? İçerik üretmek dışında sizi neler mutlu eder?</li></ul>Doğada olmak, yeni yerler keşfetmek, kitap okumak, bazen sadece sessizce Leman Gölü'nün kıyılarında oturmak ve müzik dinlemek beni mutlu edebiliyor. Ailemle keyif almaya çalışıyoruz hayattan. Hafta içi sıklıkla kızım, ev, Fransızca dil eğitimim ve içerik üretimi arasındaki geçiyor. Ama fırsat buldukça farklı kantonları ya da farklı bölgeleri ziyaret etmeye çalışıyoruz. Öyle çok büyük organizasyonlara gerek yok benim hayatımda mutlu olmak için. Ailemle kahvelerimizi ve atıştırmalıklarımızı alarak bir ormana gitmek inanın bana birçok şeyden daha çok keyif veriyor ve beni mutlu ediyor. Küçük şeylerle de gerçekten mutlu olabilmeyi bilen biriyim ve sahip olduklarıma her zaman şükrederim.<ul><li>Takipçilerinizden ne tür mesajlar alıyorsunuz? İlginç bir durumla karşılaştığınız oluyor mu?&nbsp;</li></ul>Mutlaka oluyor. Hayatın her alanında olduğu gibi burada da ilginç durumlarla karşılaşıyoruz. Mesela komik gelebilir ama en çok aldığım sorulardan biri hava durumu ile alakalı oluyor. Zaman zaman hava durumunu soranlar oluyor takipçilerim arasında. Mesajlara ise elimden geldiğince dönmeye çalışırım. O an yazamıyorsam hemen ses kaydı bile attığım anlar oluyor. Bu da bir anlamda onları ne kadar önemsediğimi gösteriyor. Bazı paylaşımlarımda insanların “bizi anlatıyorsun” demeleri ya da kendi hikâyelerini içtenlikle bana açmaları beni mutlu ediyor. Zaman zaman benim eksik kaldığım yerler de oluyor elbette. Bu durumda takipçilerimden öneriler ve tavsiyeler geliyor hemen. Bu yolu neden yürüdüğümü her defasında yeniden hatırlatıyorlar bana.&nbsp;<ul><li>Son olarak, deneyimlerinizden yola çıkarak, size ilham duyan gençlere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?</li></ul>Her şeyden önce kendilerine inansınlar diyebilirim. Hayalini kurdukları şeyleri gerçekleştirmek için harekete geçmeleri gerekiyor. Önce hedefi belirlemek ve sonra ilerlemek için sabır ve emek lazım. Kalıplara sıkışan bir yerden değil, ya da başkalarının gölgesinden değil, kendi ışığınızda yürümelisiniz. Ve unutmayın: Her küçük adım yeni ve umut dolu bir yol açar. Siz yeter ki niyet edin.

“İsviçre’den Selam” ile sosyal medyada sıcacık bir yolculuk

Ukrayna’nın 40 aya yaklaşan savaş ortamında yeniden inşaası sadece askeri ya da siyasi bir mesele değil; aynı zamanda büyük bir ekonomik seferberlik gerektiriyor. Bu bağlamda Ukrayna’da faaliyet gösteren 1.200’den fazla Türk şirketiyle Türk iş dünyası önemli bir rol oynuyor. 

Türk iş dünyası Ukrayna’da neden lider?

TÜRKONFED International Başkanı  ve Türkiye Ukrayna İş İnsanları Derneği (TUİD) Başkanı Burak Pehlivan, savaşın başından bu yana bölgedeki ekonomik dayanıklılığın artırılması için aktif rol üstlenen en önemli isimlerden biri. Pehlivan ile Cenevre’de düzenlenen İsviçre-Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası (CCIST) etkinliği sonrasında Ukrayna’nın yeniden inşaası, Türk yatırımları ve gelecek vizyonu üzerine konuştuk.Röportaj: Özgür Mumcular <ul><li>Burak Pehlivan kimdir? Kendinizi bize kısaca tanıtır mısınız? </li></ul>1978 İstanbul doğumluyum. İstanbul Erkek Lisesi ve ardından İTÜ Endüstri Mühendisliği mezunuyum. 2016’dan bu yana TUİD başkanlığını yürütüyorum. Aynı zamanda 5 kıta ve 79 ülkedeki Türk iş dünyası derneklerini bir araya getiren TÜRKONFED International’ın başkanıyım. Ukrayna’da mühendislik ve yenilenebilir enerji sektörlerinde yatırımlarım bulunuyor.<ul><li>Ukrayna’daki savaş süreci boyunca Türk iş dünyasının faaliyetlerini nasıl değerlendirirsiniz? </li></ul>Ukrayna’da, faaliyet gösteren 1.200 civarındaki Türk firmasının, ülkedeki toplam yatırımları 5 milyar $’ı aşıyor. Türkiye Ukrayna İş İnsanları Derneği ise üyeleri vasıtasıyla bu yatırımların %95’den fazlasını temsil ediyor.&nbsp; Ukrayna’da, 2024 yılında açılan 1.109 yabancı sahipli firmanın %20’si Türkler tarafından açıldı. Savaşın başlaması sonrası başta enerji, makine ve altyapı olmak üzere 500 milyon $'a ulaşan yeni Türk yatırımına tanıklık ettik. Son 5 yılda ve savaş döneminde Türk sermayesi Ukrayna’daki en büyük yabancı sermaye yatırımcısı haline geldi. Savaş başladığında Türk firmaları 30 binin üzerinde Ukrayna vatandaşını istihdam ediyordu. Türk şirketleri Ukrayna’ya savaş döneminde de inanmaya ve yatırım yapmaya devam ettiler, ediyorlar.<ul><li>40 aya yaklaşan bir savaş sürecinde TUİD olarak en büyük zorluklarınız nelerdi? Süreç içerisinde&nbsp;TUİD’in somut destekleri neler oldu? </li></ul>En büyük zorluklardan biri güvenlik ve istikrarı sağlamak, diğeri ise moral kaybını önlemekti. TUİD olarak üyelerimize düzenli bilgi akışı sağladık, uluslararası iş forumları düzenledik ve yatırımcıların sahada kalmasını destekledik. Daha savaşın ilk aylarında bile farkındalığın artması ve gerekli pozisyonların alınabilmesi için Türk iş dünyası olarak faaliyetlerimizi hızlandırdık. 2022 yılı Temmuz ayında, Ukrayna’daki Amerikan, Alman, Fransız, Avusturya, Büyük Britanya, Çin, Kanada, Türk ve İsveç iş dernek ve ticaret odalarının ve Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası’nın oluşturduğu International Council of Business Associations and Chambers in Ukraine olarak 30 ülkeden 1000’in üzerinde iş insanın katıldığı, onur konuğunun ise 45 milyon üyesiyle Dünya’nın en büyük iş insanları organizasyonu olan ICC’nin genel sekreteri John Denton’un olduğu o güne kadar Ukrayna hakkında özel sektör tarafından düzenlenen en büyük yeniden imar ve inşaa forumunun düzenlenmesinde Türkiye Ukrayna İş İnsanları Derneği (TUİD) olarak önemli rol oynadık. 2022 yılının Eylül ayındaysa, 1,5 milyon üye firmayla Türkiye’nin en büyük iş insanları örgütü olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Ukrayna’daki en büyük iş organizasyonu, Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası ve TUİD olarak, Ukrayna’da savaş sonrası düzenlenen ilk iş forumu olan Türkiye Ukrayna İş Forumunu Lviv’de birlikte düzenledik.&nbsp;<ul><li>Ukrayna’nın yeniden inşaası için 524 milyar dolarlık bir maliyet öngörülüyor. Bu sürece Türk iş dünyası nasıl katkı sunabilir? </li></ul>Savaşın tüm yıkıcı etkisine rağmen, Batı’nın güçlü desteği ve Ukrayna halkının yüksek dayanıklılığı ile bugün için Ukrayna ekonomisinde stabilizasyon sağlandı.&nbsp;Ülkenin döviz rezervleri 40 milyar $ ile tarihinin en yüksek seviyelerinde, makro ekonomik göstergeler istikrarlı. Enflasyon ve faizler kontrol altında, reel ücretlerde, özellikle de yurtdışına yoğun göçten de dolayı son üç yıllık dönemde artış dahi yaşandı. Türk firmaları daha şimdiden savaş sırasında 500 milyon doların üzerinde yatırım yaptı. İnşaat, enerji, lojistik gibi sektörlerde tecrübemiz büyük. Ukrayna’nın yeniden inşaasında Türk firmalarının sahadaki kabiliyeti ve hızı kritik katkı sağlayacak.<ul><li>Savaş öncesi ve sonrası Ukrayna’daki Türk yatırımlarında hangi değişimler yaşandı? </li></ul>Savaş öncesinde yatırımlar daha dengeliydi, savaşla birlikte enerji, altyapı ve makine sektörlerine yönelim arttı.&nbsp;Rusya’nın Ukrayna’nın enerji altyapısını hedef alan hava saldırılarının sonucunda, ülkenin enerji altyapısının bir kısmı zarar gördü. Türkiye, başta trafolar ve güç sistemleri olmak üzere, Ukrayna’nın elektrik altyapısına dönük malzeme alımında en büyük iki tedarikçisinden biri oldu. Türk enerji şirketleri şu anda ülkenin yenilenebilir enerji kaynaklı elektriğinin %8’sini üretiyor. Türkiye, Ukrayna’nın enerji güvenliğine en çok katkı sağlayan ülkelerin şüphesiz başında geliyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/62240add26471fa1d6dc52209.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Stratejik sektörlerde Türkiye-Ukrayna iş birliğinin potansiyelini nasıl görüyorsunuz? </li></ul>Türk inşaat ve altyapı şirketleri, Ukrayna’da toplam tutarı 10,4 milyar doları aşan, aralarında ülkenin en büyük havalimanı, en modern stadyumu, binlerce kilometre yol ve otoyol inşaatı, ulaştırma köprüleri, raylı sistemler, yüz binlerce metrekarelik yaşam alanları, alışveriş merkezleri, beş yıldızlı oteller, enerji santralleri ve endüstriyel tesislerin de bulunduğu 300’den fazla altyapı ve üstyapı projesini başarıyla tamamladılar. Bugün için Türkiye, inşaat firmalarının yaptığı iş hacmiyle, Ukrayna’da tüm ülkeler arasında birinci sırada. Savaş döneminde Ukrayna’da hem konut inşaatı hem de altyapı sektörlerinde faaliyetler gösteren tüm yabancı inşaat firmaları Türk firmaları. Dünyanın en büyük 250 uluslararası müteahhitlik firması arasında 44 Türk şirketinin yer aldığı, Türk firmalarının Ukrayna’nın bağımsızlığından bu yana ülkede çalıştığı ve iki ülke arasındaki coğrafi yakınlık da göz önüne alındığında, böyle bir sonucun ortaya çıkması hiç de şaşırtıcı değil.&nbsp;<ul><li>CCIST’in davetlisi olarak 7 Mayıs 2025 tarihinde Cenevre’de katıldığınız toplantıda “Savaşın bitmesini beklememeliyiz” diyorsunuz. Bu çağrınızı biraz açar mısınız? </li></ul>Ukrayna’nın yatırıma, istihdama ve üretime her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyduğu bir dönemde, mevcut yatırımların korunması, yeni yatırımların çekilmesi için yeniden inşaa faaliyetlerinin savaş sırasında bile sürdürülmesi kritik öneme sahip. Görece güvenli bölgelerde inşaat ve üretim faaliyetleri sürdürülmeli. Bu, ülkeye hem ekonomik canlılık hem moral kazandırır.<ul><li>Türk firmalarının Ukrayna’da finansmana erişim konusunda yaşadığı zorluklar var mı? </li></ul>Savaş ortamında finansmana erişim zorlu olabilir. Ancak Türk firmalarının güvenilirliği sayesinde uluslararası finans kuruluşlarıyla bazı projeler ilerliyor. Üçlü iş birlikleri bu noktada stratejik avantaj sağlıyor.<ul><li>Türkiye-Japonya-Ukrayna ve Türkiye-Polonya-Ukrayna gibi üçlü iş modelleri üzerinde çalışıyorsunuz. İsviçre’nin de içinde olduğu böyle bir üçlü modeli bize açıklar mısınız? </li></ul>Bu yöndeki çalışmalarımızı ilk olarak Japonya ile başlattık. 2023 yılının Eylül ayında, İstanbul’da, Japonya’dan 7 Sogo Shosha’nın, JBIC, JETRO ve JICA’nın katılımlarıyla, bu anlamda Ukrayna’daki ilk organizasyonu yaptık.&nbsp;Tabi haklı olarak sorulabilir, Japon firmaları mesela neden Ukrayna firmalarıyla doğrudan çalışmıyor, niye üçlü işbirliklerine ihtiyaç var? Çünkü ortakların birbirini tanıması, birbirlerine güvenmesi için zamana ihtiyaç var. Mesela Türk ve Japon firmaları dünyanın farklı coğrafyalarında 50 yıldır birlikte çalışıyorlar.&nbsp;Japon şirketlerinin finansmana erişim ve teknolojik imkanlarıyla Türk inşaat şirketlerinin tecrübe ve yeteneklerini, Ukrayna’da sahip oldukları nitelikli iş gücü ve makine parklarından kaynaklanan avantajlarını, deneyim ve birikimlerini bir araya getirdiğimiz bu platform, Ukrayna’nın yeniden inşaasına dönük çabaların hızlandırılmasında, bu noktada üçlü işbirliklerinin geliştirilmesinde şüphesiz değerli bir kilometre taşı olmuştu. İsviçreli firmaların finansal ve teknolojik gücü, Türk firmalarının sahadaki kabiliyetiyle birleşirse; sadece Ukrayna’da değil Orta Asya, Afrika ve Balkanlar gibi birçok bölgede ortak projeler üretilebilir.&nbsp;İsviçre Ukrayna’ya savaşının başlangıcından bu yana insani yardım, mali destek, yeniden inşaa, mayın temizleme, yaptırımlar ve diplomatik girişimler yoluyla önemli katkılar sağladı. İsviçre şirketleri küresel ölçekte makine, ekipman, mühendislik, gibi sektörlerde sahip olduğu teknolojik imkanlar ve getirdiği inovatif çözümlerle rekabetçi ürünlere sahip.&nbsp;İsviçreli firmalar uygun finansmana hızlı ve güçlü erişimi ve teknolojik avantajları ve Türk inşaat ve altyapı şirketlerinin Ukrayna’daki deneyimi, birikimi, sahadaki binlerce makine ekipmanla ve binlerce uzmanla oluşan iş yapma kabiliyeti birleştiğinde Ukrayna firmalarının da katılımıyla özellikle makine ekipman tedariki, altyapı yatırımları ve teknoloji alanlarında üçlü işbirlikleri oluşturabilir; böylece bölgede uzun vadeli kalkınma sağlanabilir.<ul><li>Cenevre’deki “Rebuilding Ukraine” toplantınızı nasıl değerlendirirsiniz? </li></ul>İsviçre yalnızca İsviçre, Cenevre de yalnızca Cenevre değil. Cenevre, aralarında Dünya Ticaret Örgütü'nün de yer aldığı birçok uluslararası kurumun merkezi olarak diplomatik, ticari, ekonomik, finansal ağırlığı çok yüksek bir şehir. Nitekim, 1985’de kurulan İsviçre Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası’nın, yurtdışındaki en eski Türk iş organizasyonlarından birinin, belki de hala faaliyette olan en eskisinin Cenevre’de kurulması da bu anlamda tesadüf değil. Burada attığımız adım Türk, İsviçre ve Ukrayna firmaları arasındaki potansiyel işbirlikleri için kuşkusuz bir altyapı hazırlayacaktır.&nbsp;İsviçre Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası’na bu vizyonist adımları ve değerli organizasyonları için tekrar teşekkür ediyorum. Ateşkes sonrası büyük ölçekli inşaa projeleri ve kamu-özel sektör ortaklıkları başlayacak. Türk firmaları bu döneme güçlü şekilde hazırlıklı girmeli.<ul><li>Son olarak, Pusula Swiss okurlarına ve Türk iş dünyasına Ukrayna’ya yatırım yapma çağrınızı nasıl özetlersiniz? </li></ul>Ukrayna’da ateşkesin ne zaman ve hangi şartlarda yürürlüğe gireceği, Ukrayna’nın yeniden imar ve inşaasının biçimi ve boyutları konusunda belirleyici olacaktır. &nbsp;Şimdiden pozisyon alan, risk alan firmalar kazananlar olacak. Ukrayna'nın, uzun vadede Avrupa'nın en önemli kalkınma alanlarından biri olacağına inanıyorum.Fotoğraflar: Kay de Groot

TUİD Başkanı Burak Pehlivan: “Savaş devam ederken de yatırım yapılabilir”

Deprem senaryolarına farklı bir bakış açısı getiren Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara Denizi’ndeki yapısının sanıldığı gibi olmadığını söylüyor. Üşümezsoy’a göre Marmara’nın kuzeyinde kırılmamış ve büyük deprem üretecek aktif bir fay segmenti bulunmuyor. En fazla 6,5 büyüklüğünde bir depremin mümkün olduğunu belirtiyor.

Prof.Dr. Şener Üşümezsoy’dan deprem analizi

Prof.Dr. Üşümezsoy, diğer birçok jeologdan farklı olarak, Marmara’da büyük bir deprem olacağı yönündeki genel görüşe itiraz etmiş ve bu senaryoların bilimsel temelden yoksun olduğunu savunmuştur. Jeolojik veriler, tarihsel kayıtlar ve saha gözlemlerini bir arada değerlendirerek alternatif deprem modelleri geliştirmiştir. “İstanbul Depremi” ve “Vatandaş için Deprem Rehberi” gibi kitaplarıyla deprem bilincinin yaygınlaşmasına katkı sağlamıştır.Marmara’da beklenen büyük deprem yıllardır aynı şekilde anlatılıyor ve bu tekrar eden senaryolar, ister istemez hepimizi tedirgin ediyor. Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, bu konuya dair merak edilen tüm soruları yanıtladı.Röportaj: Ferah Koçak Erdoğan<ul><li>Hocam, yıllardır Marmara’da büyük bir deprem beklentisi gündemde. Sizin bu konuda farklı düşündüğünüzü biliyoruz. Öncelikle Marmara’daki fay yapısı neden bu kadar tartışmalı?</li></ul>Marmara'daki deprem sorunu ve bu konudaki ikilemler, aslında Marmara'daki fay yapısının diğer bölgelerden farklı oluşmasından kaynaklanmaktadır.Kuzey Anadolu Fayı’nın doğu kesimi, Yalova-Çınarcık’tan güneye doğru dönerek Bandırma üzerinden Ege Denizi'ne ulaşan bir kol oluşturur. Diğer bir kol ise Silivri'den başlayarak Saros Körfezi, Gaziköy ve Halkidiki'ye kadar uzanır. Bu iki kol arasında, yani Yalova ile Küçükçekmece arasında aktif bir fay bulunmamaktadır. Ancak bazı araştırmacılar, Kuzey Anadolu Fayı’nı düz bir hat şeklinde düşündüklerinden, bu iki nokta arasına hayali bir fay hattı yerleştirmeye çalışmaktadırlar. Bu nedenle fayın yeri sürekli olarak değiştirilmektedir. Kimi çalışmalarda fay hattı tam ortadan geçirilmekte, kimilerindeyse daha kuzeye kaydırılmaktadır.<ul><li>Kuzey Anadolu Fayı Marmara Denizi’nde nasıl bir rota izliyor? Bu hattın iki ayrı kola ayrıldığını söylüyorsunuz, biraz açar mısınız?</li></ul>Bu yaklaşımlara karşılık olarak, biz MSSCB'de (Mikro Sismik Saha Çalışmaları Birimi), Kuzey Anadolu Fayı'nın Çınarcık çukuru ve Marmara çukurlarının (özellikle Tekirdağ Çukuru) güneyinden geçtiğini, bu hattın plaka sınırı olarak değerlendirilmesi gerektiğini ve Saros’tan Halkidiki’ye kadar uzandığını ortaya koyduk. Ancak Marmara'nın kuzey kıyısına yakın olan Adalar Fayı, Silivri Fayı ve Tekirdağ Fayı başlangıçta bu ana sistemle ilişkilendirildi ve bu bölgede büyük bir deprem olacağı öngörüldü.<ul><li>1999 depreminden sonra sıkça dile getirilen 'Marmara’da büyük deprem olacak' iddiası neye dayanıyordu? Neden yanlış olduğunu düşünüyorsunuz?</li></ul>1999 yılından sonra, Marmara'da 30 yıl içinde 7'nin üzerinde depremler olacağı ve bu durumun yüzde 60 olasılıkla gerçekleşeceği yönünde söylemler ortaya atıldı. Ancak bu varsayımlar daha sonra yapılan çalışmalarla çürütüldü. Çünkü bu çalışmaları gerçekleştiren bilim insanları da hatalı varsayımlarda bulunduklarını kabul ettiler. Tarihi verilere göre, 1894 yılında Çınarcık Çukuru olarak adlandırılan bölgede bir fay kırılmıştır. 1912 yılında ise Tekirdağ segmenti kırılmıştır.&nbsp;<ul><li>Silivri ile Yeşilköy arasında kalan yaklaşık 50 kilometrelik fay segmenti çok konuşuluyor. Bu bölüm gerçekten 7 ve üzeri büyüklükte bir deprem üretebilir mi?</li></ul>Şu an Marmara’da kırılmamış tek bölüm, Silivri ile Yeşilköy arasında kalan yaklaşık 50 kilometrelik bir fay parçasıdır. Ancak bu fayın uzunluğu ve özellikleri nedeniyle, 7 büyüklüğünde bir deprem üretmesi beklenmemektedir. Çünkü bu fayın kitlenme derinliği 10 kilometreden daha azdır ve bu nedenle en fazla 6,5 büyüklüğünde bir deprem yaratabilir. Bazı araştırmalarda Silivri ile Büyükçekmece arasında, Kumburgaz’dan Büyükçekmece’ye ve oradan Yeşilköy’e uzanan bir fay hattı olduğu iddia edilmiştir. Ancak benim yaptığım çalışmalarda, Büyükçekmece ile Yeşilköy arasında, Marmara Denizi içindeki Beylikdüzü sırtı olarak bilinen bölgede aktif bir fay bulunmadığı ortaya konmuştur. Buna rağmen bazı araştırmacılar burada bir fay olduğunu savunmuşlardır.Geçtiğimiz depremler bu iki tezi doğrulamıştır:<ul><li>Orta sırt üzerindeki fay iki parçadan oluşmaktadır ve 6,5 büyüklüğünün altında depremler üretmektedir.</li><li>Bu depremden sonra Beylikdüzü sırtı üzerinde hiçbir artçı deprem meydana gelmemiştir. Eğer burada stres birikimi olsaydı, artçı depremler mutlaka gözlenirdi.</li></ul>1999 depreminden sonra Çınarcık Çukuru içinde bazı küçük faylar kırılmış ve buralarda stres birikimi olmuştur. Ancak Adalar Fayı’nda herhangi bir artçı deprem gözlenmemiştir. Bu da bu fayda stres olmadığını gösterir.<ul><li>Marmara Denizi’nde kısa ya da orta vadede büyük bir deprem bekliyor musunuz?</li></ul>Bugünkü bulgular, Kuzey Marmara’da bu yüzyılda büyük bir deprem yaratacak aktif bir fay bulunmadığını göstermektedir. Diyelim ki bu bölgede ikinci bir fay daha var, bu durumda bile 6,2 büyüklüğünden büyük bir deprem üretmesi mümkün değildir. Diğer yandan Güney Marmara’da, Kuzey Anadolu Fayı’nın güney kolu Bandırma’dan başlayarak Sarıköy ve Gönen’e kadar uzanmaktadır. Gönen’den sonra Yenice’ye giden bir hat ve bu hatta paralel olarak Kazdağları'na doğru yönelen başka bir hat daha vardır. Bu faylar, Ege’deki Skiros Hattı’na doğru devam eder. Yani bölgede iki ayrı fay kuşağı vardır ve aralarında boşluk bulunmaktadır; bu faylar birbiriyle birleşmemiştir.Ancak bazı araştırmacılar, ısrarla bu fayları Adalar Fayı üzerinden birleştirmeye çalışmış ve bu da büyük ölçüde yanlış yorumlara yol açmıştır.<ul><li>Tarihsel depremler üzerine yapılan analizlerde 1894 depremi yeterince dikkate alınıyor mu? Bu depremin önemi nedir?</li></ul>1999 sonrası ortaya atılan bir diğer varsayım ise Marmara Denizi’ndeki fayların 1766 yılından bu yana kırılmamış olduğu ve bu nedenle ortalama 250 yılda bir kırıldığı yönündeki kronolojik varsayımdı. Bu düşünceye göre Marmara’nın tamamının boydan boya kırılarak 7,8 büyüklüğünde bir deprem oluşturacağı, hatta Yeşilköy’den Gaziköy’e kadar uzanacak 110 kilometrelik bir fay parçasının 7,4 veya 7,5 büyüklüğünde bir deprem yaratacağı iddia edilmiştir.Ancak daha sonra yapılan ayrıntılı çalışmalardan sonra 1894 yılında Çınarcık Çukuru’nun güney kıyısında 60 kilometrelik bir fay parçasının kırıldığını ve 1912’de de Tekirdağ’da benzer büyüklükte bir segmentin kırıldığını ortaya koymuştur. Dolayısıyla Marmara’da kırılmamış olarak kalan tek fay parçası, Silivri ile Kumburgaz arasındaki segmenttir.Tarihçilerin bu konuda yaptığı çalışmalar da önemlidir. Örneğin Murat Bardakçı ve Erhan Afyoncu, tarih kaynaklarına göre 1894 yılında deprem olduğunu söylediler. Ve 1894 depremi, 1766’daki depremden altı kat daha fazla bina yıkımına yol açmıştır. Tarihçilerin bu gerçekleri ortaya koymaları, Marmara ile ilgili yanlış varsayımların çürütülmesinde önemli bir rol oynamıştır.