İsviçre’de kiralar son 11 yılda ne kadar arttı?

İsviçre, 9 Şubat’ta  “Daha uygun fiyatlı konut” girişimine oy verecek. Kiracılar derneği, SP ve Yeşiller, Federal Hükümet’in kar amacı gütmeyen konut inşaatını teşvik etmesi gerektiğinin anayasasında yer almasını istiyor. Girişimi destekleyenler, hızla artan kira fiyatları nedeniyle giderek daha az sayıda insanın uygun bir yer bulabildiğini eleştiriyor.

Emlak portalı Homegate’in Zürcher Kantonalbank ile işbirliği içinde yayınladığı rakamların gösterdiği üzere kiralar 2009 yılının başından bu yana, İsviçre genelinde yüzde 14’ten fazla arttı.

Kiracı Birliği, 2009-2013 yılları arasında konut kıtlığının ardından girişim için imza toplamaya başladı. Konut kıtlığının nedeni ise iyi ekonomik duruma ve İsviçre´ye her yıl 100.000 kişinin gelmesine bağlandı. Aynı zamanda çok az yeni konut inşa edildi, bu da fiyatlarin önemli ölçüde yükselmesine neden oldu. Konut fiyatları 2016’nın başına kadar sürekli ve hızlı bir şekilde artarken, sonrasında biraz yavaşladı.

Kira fiyatlarında bölgesel olarak büyük farklılıklar söz konusu. Homegate, 2009’dan bu yana 12 kantonda rakamlar topladı. Fiyatlar Cenevre ve Vaud´da, yeniden kiralanan ve yeni yapılan dairelerde yüzde 24’ten daha fazla yükseldi. Yaşanan artış Zürih’te neredeyse yüzde 20 oranındayken, Ticino’da sadece yüzde 4,5 oranında oldu.

Durumun sakinleşmeye başladığı 2016´dan sonra ise kiralar Zug kantonunda yüzde 4,5; Bern, Graubünden, Obwalden ve Zürih’te yüzde 2 veya daha fazla arttı. Neuchâtel, Aargau ve Solothurn gibi bazı kantonlarda ise fiyatlar 2016´dan sonra neredeyse hiç değişmedi. Ticino’da kiralar son dört yılda yüzde 4 oranında bir düşüş dahi gösterdi.

Kantonlardaki yaşanan bu gelişme aynı zamanda büyük İsviçre şehirlerine de yansıdı. Zürih şehri pahalılıkta ciddi bir artış gösterirken (yüzde +6,6), Lugano’daki bir daire bugün dört yıl öncesine göre çok daha ucuz  (– %7,8). Lozan´daki kira fiyatlarında da hafif bir düşüş yaşanırken, Basel ve Bern’deki konutlar biraz daha pahalı bir hale geldi. Diğer şehirlerde ise kiralar neredeyse aynı kaldı.

Ancak son dört yılda yaşanan gelişmeler halk arasında görüş değişikliğine yol açmış gibi görünmüyor. Tamedia’nın ilk anketine göre, “Daha uygun fiyatlı konut” inisiyatifi şu anda net bir çoğunluğa sahip: Ankete katılanların yüzde 63’ü daha uygun fiyatlı konut girişimine evet diyor.

Destekçilerin en önemli argümanı, yaşanan konutların makul fiyatlı olması gereken temel bir ihtiyaç olduğu ve girişimin sadece anayasada bulunanı bir görev olarak uyguladığıdı yönünde. Karşı gelenlerin düşüncesi ise Federal Hükümet’in konut piyasasına müdahale etmemesi yönünde. Girişim, yeni inşa edilen dairelerin en az yüzde 10’unun kamu yararına olması gerektiğine dair bir talep içeriyor.