Sadece doğum ve babalık izni var
İsviçre'de 2005 yılından bu yana kadınlara 14 haftalık doğum izni (Mutterschaftsurlaub) tanınıyor. Bu süre boyunca annelere maaşlarının en az %80’i ödeniyor. Ancak ebeveyn izni (Elternzeit) gibi her iki ebeveyni kapsayan, daha uzun vadeli bir uygulama bulunmuyor.
2021 yılında yürürlüğe giren ve önemli bir adım olarak görülen iki haftalık babalık izni (Vaterschaftsurlaub) ise hâlâ yetersiz bulunuyor. Çocuk bakım sorumluluğunun adil paylaşımı açısından bu düzenlemenin, özellikle diğer Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında, oldukça sınırlı olduğu ifade ediliyor.
Avrupa’da durum çok farklı
İsviçre'nin aksine, birçok Avrupa ülkesi ailelere daha kapsamlı izin hakları sunuyor:
- İsveç, ebeveynlere toplam 480 gün (yaklaşık 16 ay) ücretli ebeveyn izni tanıyor ve bu izin, anne ile baba arasında paylaşılabiliyor.
- Norveç, ebeveynlere ister 59 hafta %80 maaşla, ister 49 hafta tam maaşla izin kullanma seçeneği sunuyor.
- Finlandiya’da ebeveynler toplam 317 iş günü (yaklaşık 13 ay) izin alabiliyor.
- Danimarka'da ise ebeveyn izni süresi 52 hafta.
Bu örnekler, İsviçre’nin aile politikalarının Avrupa standartlarının oldukça gerisinde olduğunu açıkça gösteriyor.
Aileler daha fazla destek istiyor
Kadınların iş gücüne katılım oranı yüksek olan İsviçre'de, ebeveynlerin özellikle çocukların ilk yıllarındaki ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandıkları biliniyor. Doğum sonrası iş hayatına dönüş yapan anneler için yeterli iznin ve desteğin olmaması, hem ekonomik hem de psikolojik zorluklara neden oluyor.
Çalışan babalar ise çocuklarıyla daha fazla zaman geçirme isteğiyle, sadece iki haftalık iznin yetersizliğini sıkça dile getiriyor. Aile örgütleri ve sendikalar, devletin ebeveynleri daha fazla desteklemesi ve aile yaşamını kolaylaştıracak yeni düzenlemeler yapılması gerektiğini savunuyor.
Siyasi irade bekleniyor
İsviçre’de ebeveyn izni ile ilgili bazı siyasi girişimler olsa da, bugüne kadar kalıcı ve güçlü bir yasal düzenleme yapılamadı. Uzmanlar, İsviçre'nin ekonomik gücüne ve toplumsal refah düzeyine rağmen bu konuda yeterince ilerleme sağlayamamasının düşündürücü olduğunu belirtiyor.
Aile dostu bir toplum için kapsamlı ebeveyn izni düzenlemeleri, hem çocukların sağlıklı gelişimi hem de kadınların iş hayatında daha güçlü temsil edilmesi açısından büyük önem taşıyor.
