Turgut

Avrupa Birliği (AB) 4. çeyrek büyüme verileriyle birlikte 28 üyeli birlik 2017 yılında yüzde 2.3 büyüdü.

AB üyelerinin içinden 19 ülkenin üye olduğu Euro Bölgesi’ndeki yıllık büyüme ise yüzde 2.4 oldu. AB ve Euro Bölgesi ekonomileri 2016 yılında sırasıyla yüzde 2.0 ve 1.8 büyümüştü.

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan 4. çeyrek büyüme verilerine göre AB 2017’nin 4. çeyreğinde yıllık yüzde 2.6 büyürken, Euro Bölgesi 4. çeyrekte yıllık yüzde 2.7 büyüdü.

28 üyeli Avrupa Birliği ve Euro Bölgesi, geçen yılın son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.6 büyüdü. Eurostat verilerine göre Avrupa Birliği ve Euro Bölgesi üçüncü çeyrekte yüzde 0.7 büyümüştü.

AB 2017 yılında yüzde 2.3 büyüdü

İsviçre’de iltica başvurusu reddedilen yabancı uyruklular, sınır dışı edilene kadar idari gözetim altına alınabiliyor. Ancak İsviçre İltica ve Yabancılar Hukuku Gözlemevi, bu kişilerin tutulduğu koşulların cezai cezaevlerinden neredeyse farkı olmadığını belirterek durumu eleştirdi.

Koşullar cezai tutuklulukla aynı

İdari gözaltının amacı ceza vermek değil, kişinin ülkeden ayrılmasını sağlamak. Bu nedenle koşulların cezai cezaevlerinden açıkça farklı olması gerekiyor. Fakat uygulamada bu farkların yeterince belirgin olmadığı ifade ediliyor.<h3>“Görünüş bile bir hapishaneyi andırıyor”</h3>Gözlemevi direktörü Lars Scheppach, konuyla ilgili şunları söylüyor: “Neredeyse tüm sınır dışı merkezleri eski cezaevlerinden dönüştürülmüş durumda. Yüksek duvarlar, parmaklıklar ve dikenli tellerle çevrili bu yerler görsel olarak da cezalandırma izlenimi yaratıyor.”Ayrıca bazı kantonlarda gözaltındaki kişilerin hücreye kapatılma sürelerinin orantısız derecede uzun olduğu da belirtiliyor.<h3>“Suçlu değillerse daha özgür olmalılar”</h3>Gözlemevi, idari gözaltındaki kişilerin mümkün olduğunca serbest hareket edebilmeleri ve iş, etkinlik gibi meşguliyet imkânlarının sağlanması gerektiğini vurguluyor. Çünkü bu kişiler suç işlemiş değil; yalnızca sınır dışı edilmeyi bekliyorlar.<h3>Kantonlar: “İyileştirme var ama bütçe kısıtlı”</h3>Kantonların adalet ve polis direktörleri konferansı (KKJPD), SRF’ye yaptığı yazılı açıklamada: “Yıllardır cezai tutukluluk ile idari gözetimi birbirinden ayırmaya çalışıyoruz. Ancak bunun tamamen ve anında uygulanması lojistik olarak mümkün değil ve aşırı maliyetli olur.”<h3>Uygulamada kanton farkı büyük</h3>Eleştiriler sadece koşullarla sınırlı değil. İdari gözaltının süresi ve uygulanma sıklığı, kantondan kantona büyük farklılık gösteriyor. Bu durum da anayasal eşitlik ilkesine aykırı olarak değerlendiriliyor.Gözlemevi direktörü Scheppach: “Benzer durumdaki vakalar, hangi kantonda olduklarına göre farklı değerlendiriliyor. Bu, İsviçre Anayasası’ndaki hukuki eşitlik ilkesine açıkça ters düşüyor.”KKJPD ise bu farklılıkların federal sistemin doğal sonucu olduğunu belirtiyor ve uygulamaların hâlâ kabul edilebilir sınırlar içinde olduğunu savunuyor.

Gözaltında tutulan sığınmacılar için eleştiriler artıyor

Aralarında ETH Zürih ve TU Münih’ten uzmanların da bulunduğu 100’den fazla bilim insanı, İsviçre Federal Konseyi’ne (Bundesrat) yazdıkları açık mektupta ülkenin iklim finansmanına katkısını artırmasını talep etti. 

İsviçre'ye açık çağrı

Bilim insanlarına göre, iklim krizi sadece çevresel değil, aynı zamanda ekonomik bir aciliyet haline geldi.<h3>Mektubun içeriği ve hedefi</h3>Bilim insanları, İsviçre’nin küresel iklim finansmanında daha fazla sorumluluk alması gerektiğini vurguluyor. Mektupta, özellikle 2023’te Bakü’de alınan kararlar referans gösteriliyor: Buna göre sanayileşmiş ülkeler, 2035 itibarıyla her yıl 300 milyar ABD doları taahhüt etti — bu, şimdiye kadarki katkının üç katı.ETH Zürih ve TU Münih’te iklim finansmanı üzerine çalışan Prof. Florian Egli, İsviçre’nin finansal kaynakları ve şeffaf raporlama kabiliyetiyle bu alanda liderlik edebileceğini savunuyor:<blockquote>“Hiç kimse, sadece kredi vererek sorumluluktan kurtulamaz. Gerçek katkı, bağış niteliğindeki ‘fon kaybı’ ödemelerle olur.”</blockquote><h3>İsviçre'nin mevcut katkısı ne kadar?</h3>2022’de İsviçre, uluslararası iklim finansmanına 600 milyon ila 1,1 milyar frank arasında bir katkı sundu. Bu rakam, ülkenin küresel sorumluluğu açısından bazı kuruluşlara göre yeterli, bazılarına göre yetersiz.Düşünce kuruluşu ODI’nin adil katkı değerlendirmesine göre İsviçre, “gerekli” katkısının %143’ünü gerçekleştirmiş durumda. Ancak iklim örgütleri, hesaplamalara İsviçre’nin yurtdışındaki emisyonlarının dahil edilmemesini eleştiriyor.<h3>Diğer ülkelerle karşılaştırma (Adil katkı oranı – 2022)</h3><figure class="table"><table><thead><tr><th>Ülke</th><th>Gerçekleşen katkı / Gerekli katkı (%)</th></tr></thead><tbody><tr><td>Norveç</td><td>270%</td></tr><tr><td>Fransa</td><td>216%</td></tr><tr><td>Almanya</td><td>173%</td></tr><tr><td>İsviçre</td><td>143%</td></tr><tr><td>Japonya</td><td>129%</td></tr><tr><td>ABD</td><td>32%</td></tr><tr><td>İspanya</td><td>58%</td></tr></tbody></table></figure>&nbsp;<h3>Neden şimdi, neden İsviçre?</h3>Bilim insanları, İsviçre'nin çok taraflı iş birliğinden en fazla yararlanan ülkelerden biri olduğunu ve bu nedenle bu sistemin güçlendirilmesine aktif katkı sunması gerektiğini vurguluyor. Kamu destekli iklim projeleri, aynı zamanda İsviçreli sigorta ve teknoloji şirketleri için yeni pazar fırsatları yaratabilir.<h3>Siyasi zorluklar</h3>Federal Çevre Ofisi (BAFU), konunun 2025’in ikinci yarısında Federal Konsey tarafından detaylı olarak değerlendirileceğini açıkladı. Ancak mevcut tasarruf politikaları, ek katkıların onaylanmasını zorlaştırabilir. Mektupta finansmanın hangi kaynaklardan sağlanacağı net belirtilmese de, bilim dünyası güçlü bir siyasi iradenin gerekli olduğunu vurguluyor.

Küresel iklim krizine karşı daha fazla mali destek verilmeli

İsviçre Ulusal Meclisi, kantonların belirlediği asgari ücretlerin genel geçerli Toplu İş Sözleşmeleri (GAV) ile geçersiz kılınabileceğini kabul etti. Bu durum özellikle düşük ücretli sektörlerde çalışan binlerce kişinin maaşlarında ciddi düşüşlere yol açabilir.

Asgari ücret tartışması büyüyor

Parlamentoda alınan karara göre, bir sektörde geçerli olan ulusal düzeydeki Toplu İş Sözleşmesi varsa, bu sözleşme kanton asgari ücretinin üstünde tutulacak. Bu değişiklik, özellikle Cenevre ve Neuchâtel kantonlarında yürürlükte olan yüksek asgari ücret uygulamalarını doğrudan etkileyecek.<h3>Hangi kantonlarda minimum ücret var?</h3>Bugüne kadar Basel-Stadt, Cenevre, Neuchâtel, Jura ve Ticino kantonları kendi asgari ücret uygulamalarını yürürlüğe koymuştu. Yeni düzenlemeyle birlikte, bu uygulamalar artık yalnızca GAV olmayan sektörlerde geçerli olabilecek.<h3>Kim ne kadar kaybedebilir?</h3>Sendika Unia’nın SRF’ye sunduğu verilere göre:<h4>Kuaförler (Cenevre):</h4><ul><li>Eğitimsiz, ilk yılındaki çalışan: Aylık kayıp: 878 CHF</li><li>Eğitimli, 3+ yıl deneyimli: Aylık kayıp: 248 CHF</li></ul><h4>Gastronomi (Cenevre):</h4><ul><li>Eğitimsiz personel: Aylık kayıp: 404 CHF</li><li>Meslek eğitimi almış personel: Aylık kayıp: 50 CHF</li></ul><h4>Fırıncılar ve Kasaplar (Cenevre):</h4><ul><li>EBA sertifikalı kadın fırıncılar: Aylık kayıp: 262 CHF</li><li>Kasap asistanları: Aylık kayıp: 288 CHF</li></ul><h4>Benzin istasyonu mağazaları &amp; çamaşırhaneler:</h4><ul><li>Eğitimsiz personel: Aylık kayıp: 242–500 CHF</li><li>Çamaşırhane ekip lideri: Aylık kayıp: 200 CHF</li></ul><h3>Tartışmalar büyüyor</h3>Sağ partiler bu düzenlemeyi sosyal ortaklıkları güçlendirmek adına savunuyor. Ancak sol partiler, özellikle SP (Sosyal Demokrat Parti), bu adımı asgari ücretlerin aşındırılması olarak görüyor. SP, Ständerat’ta da onay çıkması durumunda referanduma gitme sözü verdi.SP’li milletvekillerine göre, bu karar özellikle kadınların ve göçmen kökenli çalışanların yoğun olduğu düşük ücretli sektörlerde sosyoekonomik adaletsizlikleri artıracak. Sırada ne var?Bir sonraki durak Ständerat (Senato) olacak. Eğer oradan da aynı yönde karar çıkarsa, dosya büyük olasılıkla halk oylamasına (Volksabstimmung) sunulacak. İsviçreli seçmenler, asgari ücret mi öncelikli olmalı yoksa toplu sözleşme mi? sorusuna sandıkta cevap verecek.

Kuaförler, garsonlar ve temizlik işçileri daha az maaş alabilir

İsviçre Ulusal Meclisi bugün, sivil hizmete (Zivildienst) geçişi zorlaştırmayı amaçlayan yasa değişikliğini görüşüyor. Bu kapsamda hükümet, yılda 4000 kişi daha az sivil hizmete geçmesini hedefliyor. 

Komşu ülkeler ne yapıyor?

İsviçre'de her yıl çok sayıda askerlik yükümlüsü, ordu yerine sivil hizmeti tercih ediyor. Federal Hükümet ise bu eğilimi dengelemek için Zivildienst'e geçişi daha zor hale getirmek istiyor. Konuya ilişkin yasa tasarısı bugün Ulusal Meclis’te tartışılıyor. Peki Almanya, Fransa, İtalya ve Avusturya gibi komşu ülkelerde durum nasıl?<h3>Almanya – Askerlik ve Zivildienst askıya alındı</h3>Almanya’da 2011 yılında zorunlu askerlik ve sivil hizmet barış dönemleri için tamamen askıya alındı. Yerine "Gönüllü Sosyal Hizmet" sistemi getirildi. 6 ay ile 2 yıl arasında sürebilen bu hizmet herkesin katılımına açık. Ancak Ukrayna savaşı sonrası savunma yetersizliği eleştirileri arttı ve gençler için yeniden bir "zorunlu yıl" uygulaması gündemde.<h3>İtalya – Hizmet gönüllü, ancak baskılar artıyor</h3>İtalya’da zorunlu askerlik ve sivil hizmet 2005’te kaldırıldı. 18–28 yaş arası bireyler, 8 ila 12 ay süren gönüllü askeri ya da sivil hizmet yapabiliyor. 2024’te Matteo Salvini’nin partisinden zorunlu hizmetin yeniden getirilmesini öngören bir yasa teklifi geldi. Ancak teklif, kamuoyunda ve hükümet içinde ciddi eleştirilerle karşılaştı.<h3>Fransa – Gönüllü yurttaşlık hizmeti teşvik ediliyor</h3>Fransa’da zorunlu askerlik 2001’de kaldırıldı. Yerine 16–25 yaş arası gençlerin katılabildiği "Service Civique" adı verilen gönüllü yurttaşlık hizmeti getirildi. Bu hizmet sosyal, çevresel ve kültürel alanlarda 6–12 ay arasında sürüyor ve aylık 600 Euro maaş veriliyor. Ayrıca 15–17 yaş arası gençlere yönelik "Service National Universel" programı da geliştirildi. Başlangıçta zorunlu olması planlanan bu hizmet hâlâ gönüllü olarak sürüyor.<h3>Avusturya – Sivil hizmet hâlâ zorunlu sistemin parçası</h3>Avusturya’da zorunlu askerlik 6 ay, sivil hizmet ise 9 ay sürüyor. Askerler kışlada kalırken sivil hizmet yapanlar haftalık 38 saat çalışıyor. 1975'te başlayan Zivildienst uygulamasında zamanla ciddi artış yaşandı. Günümüzde askere elverişli erkeklerin %40–50’si sivil hizmeti tercih ediyor. Ancak artan güvenlik tartışmalarıyla birlikte sistemin güncelliği tekrar sorgulanmaya başladı.<h3>İsviçre’de karar zamanı</h3>İsviçre Federal Meclisi, sivil hizmete geçişin daha sıkı koşullara bağlanması yönündeki düzenlemeyi ele alırken, komşu ülkelerin uygulamaları da tartışmalara yön veriyor. İsviçre'nin tarafsızlık geleneği ve savunma ihtiyaçları arasında denge kurma çabası, Zivildienst meselesinde kritik bir testten geçiyor.

İsviçre Parlamentosu`nda sivil hizmetler yasasındaki değişiklik tartışılıyor

İsviçre’nin küçük ama güçlü kantonu Basel-Stadt, federal düzeyde eşit temsiliyet hakkı talebiyle uzun süredir gündemde. 2024 yılında sunduğu yeni Standesinitiative (kantonsal girişim), Ständerat’ta reddedildi. Ancak tartışmalar bitmiş değil.

Basel-Stadt’ın girişimi kabul görmedi

İsviçre’de 1999 Anayasası ile “yarım kanton” kavramı fiilen kaldırılmış olsa da, bazı eşitsizlikler hâlâ yürürlükte. Basel-Stadt ve Basel-Landschaft gibi eski yarım kantonların Federal Parlamento’daki temsil hakları sınırlı: Bu kantonların her biri sadece bir Ständerat üyesi seçebiliyor ve referandumlarda standesstimme (kanton oyu) sadece yarım oy sayılıyor.Basel-Stadt bu adaletsizliğe son vermek istiyor. Pazartesi günü Ständerat’ta görüşülen yeni girişim, bu eski “yarım kantonların” tam anlamıyla diğer kantonlarla eşit hale getirilmesini talep ediyordu. Ancak Komisyon önerisiyle bu talep reddedildi.Büyüklük değil, temsil meselesiPolitik bilimci Rahel Freiburghaus’a göre, kantonların siyasi etkisi yalnızca büyüklüklerine bağlı değil. “Hiçbir kanton lobi yapmak için küçük değildir,” diyor Freiburghaus. Ancak bu hakikate rağmen Basel-Stadt, özellikle finansal katkılar sunan güçlü bir kanton olarak yeterince dinlenmediğini hissediyor.Bu yalnızlık hissi yalnızca Basel-Stadt’a özgü değil. Zürih ve Bern gibi diğer büyük kentler de kanton içi çoğunluklar tarafından zaman zaman gölgede bırakılıyor. Freiburghaus, Basel-Stadt’a tanınacak ayrıcalıklı statünün diğer büyük şehirlerde de benzer talepleri tetikleyebileceğini belirtiyor.Kurumların değişimi neden zor?Sistemdeki yapısal eşitsizlik yalnızca coğrafi temsil ile sınırlı değil. Politolog Sean Müller, Federal Parlamento'da hâlâ yeterince kadın ve genç siyasetçi bulunmadığını vurguluyor. Ayrıca, Fransızca ve İtalyanca konuşan kantonlar da, çoğu zaman halk ve kanton çoğunluğunun ayrıştığı durumlarda dezavantaj yaşıyor.Ancak tüm bu dezavantajlara rağmen sistemde bir değişiklik yapmak kolay değil. Freiburghaus’un ifadesiyle, “etkisi olanlar” ellerindeki gücü bırakmaya yanaşmıyor. Ve ironik bir gerçek: Basel-Stadt’ın Ständemehr (kanton çoğunluğu) üzerindeki etkisini artırması için yine Ständemehr’in desteğine ihtiyacı var.Bir kez daha reddedildiSonuç olarak, Basel-Stadt’ın girişimi Ständerat’ta kabul görmedi. Komisyonun oybirliğiyle reddettiği talep, genel kurulda da karşılık bulamadı. Ancak bu sonuç, eşitlik arayışındaki kantonlar ve kentler için son söz değil.

Basel-Stadt'ın eşitlik mücadelesi: “Yarım kanton” olmak artık yeterli değil

İsviçre Alpleri'nde yerin altında binlerce yıldır donmuş halde bulunan permafrost tabakası, 2024 yılında şimdiye kadar kaydedilen en yüksek erime seviyesine ulaştı. Bu durum, hem doğa hem de insan yapımı altyapı için ciddi riskler doğuruyor.

Doğa ve insan için ciddi riskler

İsviçre Permafrost Gözlem Ağı PERMOS tarafından yayımlanan 25 yıllık veriye dayanan rapor, ülke genelindeki dağlık bölgelerde kalıcı donmuş toprakların çözülme sürecinin hızlandığını ortaya koydu. 2024, permafrost ölçümlerinde en sıcak yıl olarak kayıtlara geçti. Özellikle 10 metre derinlikte sıcaklıkların 0.8 dereceye kadar yükseldiği tespit edildi. Bu artışın nedenlerinden biri olarak, 2023 sonbaharındaki erken kar yağışı gösteriliyor. Karın yalıtıcı etkisi, toprağın daha az soğumasına neden oldu.Schilthorn bölgesinde yapılan ölçümler, üst toprak tabakasının bu yıl kış boyunca tamamen donmadığını gösterdi. Bu bölgede, 2000 yılında 5 metre olan çözülme derinliği bugün 13 metreye ulaşmış durumda. Topraktaki buzun suya dönüşmesi, zemin yapısını zayıflatıyor. Bu da dağ yamaçlarında stabilite kaybına, kaya düşmeleri ve toprak kaymaları gibi olaylara zemin hazırlıyor.PERMOS Direktörü Jeannette Noetzli, "Permafrostta sürekli bir ısınma, buzun azalması ve zeminin daha hızlı hareket etmesi gibi bir eğilim görüyoruz" açıklamasında bulundu. Raporda ayrıca, taş-buz karışımı kütleler olan blok buzulların da son 30 yılda hızla hareket etmeye başladığı belirtildi.Bu çözülmenin sonuçları sadece doğa için değil, dağlık bölgelerdeki yollar, teleferikler ve altyapılar için de büyük önem taşıyor. 2017 yılında Bondo’da meydana gelen büyük heyelanda, permafrostun çözülmesi etkili nedenlerden biri olmuştu. Sekiz kişinin hayatını kaybettiği bu olay, olası tehlikelerin boyutunu gözler önüne sermişti.PERMOS’un yürüttüğü izleme çalışmaları ETH Zürih, SLF (Kar ve Çığ Araştırma Enstitüsü), MeteoSchweiz ve İsviçre Doğa Bilimleri Akademisi tarafından destekleniyor.

İsviçre Alpleri'nde endişe verici çözülme: Permafrost rekor hızla eriyor

İsviçre Federal Ulaştırma Dairesi’nin (BAV) yayımladığı 2024 yılı bölgesel toplu taşımacılık kalite raporuna göre, toplu taşıma araçlarının genel hizmet kalitesi yüksek düzeyde kalmaya devam etti. 

Şehir otobüsleri gecikiyor

Özellikle temizlik alanında belirgin bir iyileşme kaydedildi. Rapor, test yolcuları tarafından yapılan gözlemler ve ölçümler temelinde hazırlandı.Temizlikte Belirgin İyileşme2024 yılında tren ve otobüslerdeki temizlik düzeyinde ülke genelinde hafif bir artış yaşandı. Bu gelişme, hem büyük şehirlerde hem de kırsal bölgelerde gözlemlendi. Özellikle durak ve istasyonlardaki temizlik kalitesinde olumlu bir ilerleme sağlandı. Halka açık alanlar daha az hasar gördü ve yolculara daha iyi bilgi sunuldu. Ancak bilet otomatlarının yazılım güncellemesi sırasında yaşanan aksaklıklar nedeniyle bazı cihazların işlevselliği geçici olarak azaldı.Dakiklik Oranı Yüksek KaldıÜlke genelinde trenlerin yüzde 94,8’i, otobüslerin ise yüzde 89,8’i varış noktalarına üç dakikadan daha az gecikmeyle ulaştı. Kırsal bölgelerdeki taşıma hatları ile aglomerasyon bölgelerindeki S-Bahn trenleri en yüksek dakiklik oranlarına sahipken, büyük şehirlerin çevresindeki RegioExpress trenlerinde ve otobüs hatlarında önceki yıla kıyasla hafif bir düşüş yaşandı.Kalite Takibi Devam Ediyor2016 yılından bu yana uygulanan Bölgesel Toplu Taşımacılık Kalite Ölçüm Sistemi (QMS RPV), federal hükümet ve kantonların sübvanse ettiği ulaşım hizmetlerinin kalitesini izlemeyi amaçlıyor. Her yıl, bu hizmetler için 2 milyar İsviçre frangının üzerinde kamu kaynağı ayrılıyor. Ölçüm sonuçlarına göre, gerektiğinde taşımacılık şirketlerinden hizmet kalitesini artırmaları talep edilebiliyor. 2024 sonuçları, şirketlerin kaliteye verdiği önemin sürdüğünü bir kez daha ortaya koydu.

İsviçre Tren ve Otobüsleri 2024’te daha temiz ve daha dakik

Zürich kantonuna bağlı Bülach Mahkemesi, 49 yaşındaki bir Portekiz vatandaşını, Covid-19 döneminde hileli kredi başvurularıyla 2 milyon franktan fazla para temin ettiği gerekçesiyle 36 ay hapis cezasına çarptırdı. 

Sınır dışı kararı verilmedi

Cezanın 12 ayı doğrudan infaz edilecek; altı ayı ise halihazırda uygulanan önleyici tedbirlerle mahsup edildi. Kalan altı ayı yarı açık cezaevinde geçirecek.Sahte Ciroyla Milyonlarca Franklık KrediSanık, 2020 yılında üç ayrı temizlik firması adına bankalardan toplam altı adet Covid-19 kredisi aldı. Bu kredilerin toplam tutarı 2 milyon 161 bin franktı. İki ek başvuru ise 825 bin frank değerindeydi ancak bu krediler ödenmedi. Sanık, bankalara yaptığı başvurularda firmalarının cirosunu ciddi şekilde abarttı. Örneğin, bir firma için 57 bin frank olan gerçek ciroyu 890 bin frank olarak beyan ederek 89 bin frank kredi elde etti.Mahkemede Suçunu Kabul EttiZanlı, Bülach’taki duruşmada suçunu tamamen kabul etti. Temizlik personeli olarak çalışmaya devam ettiğini ve aylık 5500 frank maaş aldığını belirtti. Ancak milyonlarca frank borcu olduğunu ve bu borcu ödemesi gerektiğini söyledi. Mahkemede ayrıntılı ifade vermedi, önceki ifadelerine atıfta bulundu.Yüksek Kriminal Enerji VurgusuYargıç, sanığın "yüksek düzeyde kriminal enerji" sergilediğini vurguladı ve pandeminin zirve döneminde bankaların kredi başvurularında yeterince sıkı kontrol yapmamasını istismar ettiğini belirtti. Sanığın aynı zamanda başka bir mali usulsüzlük nedeniyle soruşturma altında olduğu da açıklandı.Sanık, İsviçre’de B oturumuna sahip olmasına rağmen mahkeme, ülke dışına gönderilmesine gerek görmedi. Savcılık ve savunma makamı, 36 ay hapis cezası üzerinde hemfikirdi; savunma, infaz edilecek sürenin, önleyici tedbirlerle karşılandığını savundu. Ancak mahkeme, sanığın hâlâ altı ayı cezaevinde geçirmesi gerektiğine hükmetti.

Portekizli temizlikçi, Covid kredilerinden 2 milyon frank dolandırdı

İsviçre Federal Konseyi, Ulusal Konsey’in Çevre, Bölge Planlama ve Enerji Komisyonu (UREK-N) tarafından sunulan 23.3006 numaralı postulata ilişkin hazırlanan raporu onayladı. 

270 bin haneye yetecek elektrik

Raporda, büyük hidroelektrik santrallerin yenilenmesi ve kapasite artırımı yoluyla önemli miktarda elektrik üretim potansiyeli bulunduğu ortaya konulsa da, uygulamaya geçişin önünde hukuki, çevresel ve ekonomik engellerin bulunduğu vurgulandı.<h3>Potansiyel yüksek, ama sadece küçük bir kısmı uygulanabilir</h3>Federal Enerji Dairesi’nin (BFE), İsviçre Su İşleri Birliği ile birlikte yürüttüğü araştırma kapsamında, 10 MW üzeri kapasiteli 190 büyük hidroelektrik santralinden 82’sinden detaylı veri toplandı. Bunların 61’i, yenileme ya da kapasite artırımı potansiyeli taşıdığını bildirdi.Rapor, bu santrallerin toplamda yıllık 1351 GWh elektrik üretim kapasitesine ulaşabileceklerini gösteriyor. Bu miktar, İsviçre’de yaklaşık 270.000 hanelik yıllık elektrik ihtiyacına karşılık geliyor. Ancak, bu teorik potansiyelin sadece %2’si (24 GWh) mevcut koşullarda teşviksiz olarak uygulanabilir durumda.<h3>Genişletme projeleri çevresel müdahaleleri beraberinde getiriyor</h3>Belirlenen potansiyelin büyük bölümü (1254 GWh), baraj duvarı yükseltme, yeni su kaynaklarının yönlendirilmesi veya debi artışı gibi kapasite artırımı projelerinden kaynaklanıyor. Ancak bu tür projeler, doğaya müdahaleyi de beraberinde getiriyor.Buna karşın, yalnızca ekipman yenileme gibi yenileme projeleri, yıllık 97 GWh ile çok daha düşük bir üretim artışı sunuyor.<h3>Neden bu potansiyel değerlendirilemiyor?</h3>Operatörlerin beyanlarına göre:<ul><li>Yalnızca 24 GWh/yıl değerindeki projeler, mevcut durumda kendi maliyetini karşılayabiliyor.</li><li>792 GWh/yıl değerindeki projeler ancak mevcut teşvik sistemleri sayesinde yapılabilir durumda.</li><li>430 GWh/yıl ise yalnızca ilave teşvik sağlanması ya da piyasa koşullarının iyileşmesi durumunda uygulanabilir hale gelecek.</li></ul><h3>En büyük engeller: Hukuki belirsizlik, çevre düzenlemeleri ve düşük kârlılık</h3>Rapor, hidroelektrik potansiyelinin önündeki en büyük engelleri şöyle sıralıyor:<ul><li>Konsesyon süresinin sona ermesiyle ilgili belirsizlikler</li><li>Çevre mevzuatı: Minimum su akışı zorunluluğu, telafi tedbirleri ve ulusal koruma alanları</li><li>Dava ve itirazlar</li><li>Yetersiz kârlılık</li></ul>Rapor, yalnızca mevcut hidroelektrik tesislerinin yenilenmesi ve genişletilmesi üzerine odaklandı. Yeni santral projeleri bu değerlendirmeye dahil edilmedi.

Hidroelektrikte çevresel ve hukuki engeller yatırımı zorlaştırıyor

Federal Konsey, Meslek Maturası Yönetmeliği’nde (Berufsmaturität) kapsamlı bir değişiklik yaparak sistemin hem kalitesini hem de günümüz ihtiyaçlarına uyumunu artırmayı hedefliyor. 

Daha dijital bir eğitim modeli

Reform, İsviçre mesleki eğitim sisteminin güçlü ve geçişli yapısını koruyarak, gençlere cazip bir akademik gelecek sunmayı ve ekonomiye nitelikli iş gücü kazandırmayı amaçlıyor.<h3>İngilizce Artık Zorunlu Ders</h3>Yapılan değişikliklerin merkezinde, İngilizce’nin iki resmi dile ek olarak üçüncü zorunlu yabancı dil olarak tüm programlarda yer alması yer alıyor. Ayrıca, yazılı bitirme sınavlarının artık kantonlar arası düzeyde hazırlanıp doğrulanması zorunlu hale geliyor.Yeni yönetmelikle birlikte:<ul><li>Not hesaplama yöntemleri daha açık ve anlamlı hale getirilecek,</li><li>Başarısız olan adaylara mezuniyet sonrası tekrar meslek maturası yapma imkânı verilecek,</li><li>Dijital eğitim ve klasik yöntemlerin birleşimi olan Blended Learning çerçevesi açık biçimde tanımlanacak,</li><li>Disiplinler arası proje çalışmaları güçlendirilecek.</li></ul>Tüm bu adımlar, öğrencilerin hem akademik hayata hem de iş dünyasına daha donanımlı bir şekilde geçiş yapmalarını sağlayacak.<h3>1993’ten Bugüne Sistem Taşımaya Devam Ediyor</h3>1993 yılında uygulamaya alınan meslek maturası, İsviçre eğitim sisteminin geçişliliğini sağlayan en önemli araçlardan biri konumunda. Mesleki temel eğitimi genişletilmiş genel kültürle tamamlayan mezunlar, doğrudan meslek yüksekokullarına (Fachhochschule) geçiş yapabiliyor. Dileyenler ise ek “Passerelle” sınavıyla üniversitelere veya eğitim fakültelerine (Pädagogische Hochschulen) geçiş imkânı elde ediyor.2023 yılında yaklaşık 13.500 kişi meslek maturası diploması aldı.<h3>Dijitalleşme ve Uyum Süreçleri Basitleşiyor</h3>Yeni çerçeve plan; federal hükümet, kantonlar, iş dünyası örgütleri, meslek okulları ve swissuniversities gibi yükseköğretim kurumlarının ortak çalışmasıyla oluşturuldu. Plan, son yıllarda yaşanan teknolojik, toplumsal ve ekonomik gelişmelere doğrudan cevap veriyor.Ayrıca, eğitim programlarının tanınma süreçleri dijitalleştirilecek ve daha hızlı işleyecek. Bu da hem kurumlar hem öğrenciler için kolaylık sağlayacak.Yapılan reform, 1 Mart 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek. 2024 yılındaki kamu görüşmelerinde reform geniş destek görmüş, bazı teknik düzeltmelerle nihai hale getirilmişti. Bu kapsamda, okul bazlı pilot projelerin yine kolay onay alabileceği ifade edildi. Bilgi notu: "Berufsmaturität" (meslek maturası), İsviçre'de mesleki eğitimle entegre olarak sunulan ve yükseköğretime geçiş imkânı tanıyan bir lise bitirme diplomasıdır. Bu diploma, sahiplerine doğrudan meslek yüksekokullarına (Fachhochschule) girme hakkı sağlar. Ayrıca, "Passerelle" adlı ek bir sınavla üniversite ve öğretmen okullarına da geçiş yapılabilir. Bu sistem, İsviçre eğitim sisteminin yatay ve dikey geçişlerdeki esnekliğini temsil eder.

Meslek Lisesi mezunlarına Üniversiteye geçişte yeni fırsatlar

Rapora göre, İsviçre’de ilaç güvenliğini izleme sistemi olan farmakovijilans, etkili biçimde çalışıyor ve risk azaltıcı önlemler zamanında devreye sokuluyor. Raporda yer alan iyileştirme önerilerinin büyük kısmı ise halihazırda uygulanmış durumda.

İsviçre’de ilaç güvenliği

İsviçre Federal Konseyi, ilaçların yan etkilerinin denetimine yönelik Postulat 20.3456 kapsamında hazırlanan raporu onayladı.&nbsp;<h3>Swissmedic’in Görevini Yerine Getirdiği Vurgulandı</h3>Federal Konsey’in onayladığı rapor, sosyal güvenlik ve sağlık komisyonunun (SGK-NR) talebi üzerine hazırlandı. Raporda, istenmeyen ilaç yan etkilerinin spontan bildirim sistemleriyle nasıl takip edildiği ve bu durumlarda hastaların ne tür hukuki korunma imkanlarına sahip olduğu ele alınıyor. Ayrıca, mevcut sistemin daha da geliştirilebileceği alanlara dikkat çekiliyor.Rapora temel teşkil eden analiz ise, uluslararası ilaç güvenliği uzmanı Dr. Axel Thiele tarafından hazırlandı. Thiele, Swissmedic’in – uluslararası ölçekte sınırlı kaynaklara sahip olmasına rağmen – yasal görevini yerine getirdiğini ve gerekli önlemleri zamanında hayata geçirdiğini belirtiyor. 2023 yılında Federal Mali Denetim Kurumu (EFK) da Swissmedic’in denetim sistemini işlevsel ve etkili bulmuştu.<h3>Geliştirme Önerilerinin Büyük Kısmı Hayata Geçti</h3>Uzman raporunda, bazı süreçlerde ve uluslararası standartlara daha fazla uyum sağlama alanlarında iyileştirme önerileri yer alıyor. Ayrıca, İlaç Yönetmeliği’nde (VAM) hedefli değişiklikler öneriliyor. Söz konusu tavsiyelerin çoğu ilgili kurumlar tarafından çoktan uygulamaya alınmış durumda.<h3>Depakine Vakaları ve Hukuki Koruma Sorunu</h3>Raporda ayrıca, epilepsi tedavisinde kullanılan Depakine ilacına bağlı istenmeyen etkilerden zarar gören hastaların hukuki açıdan nasıl desteklenebileceği de değerlendiriliyor. Örneğin, bu kişilere avukat tayin edilmesi veya dava masraflarının karşılanması gibi haklar. Ancak rapor, bu konuda Federal Sosyal Sigortalar Dairesi’nin (BSV) herhangi bir adım atabilmesi için mevcut yasaların yeterli olmadığını, böyle bir destek için yasal dayanak bulunmadığını ortaya koyuyor.

Federal Konsey, ilaç yan etkileri raporunu onayladı

İsviçre'nin birçok kentinde bugün düzenlenen kadın grevi (Frauenstreik) kapsamında binlerce kişi meydanlara çıkarak eşitlik, adalet ve kadın hakları için sesini yükseltti.

Tüm ülkede “Eşitlik” haykırışları

İsviçre Sendikalar Birliği’nin (SGB) öncülüğünde gerçekleştirilen gösterilerde, "Geri dönüş yok – Daha fazla eşitlik için birlikte" sloganı öne çıktı.Ülke genelinde 25'ten fazla şehir ve kasabada düzenlenen eylemlerde, katılımcılar kadına yönelik şiddet, feminizid, ücret eşitsizliği, cinsel taciz ve LGBTİQ+ hakları gibi konularda taleplerini dile getirdi.<h3>Zürih, Bern, Cenevre, Lozan, Lugano… Tüm Ülke Ayakta</h3>Zürih’te yaklaşık 10.000 kişi, sıcağa rağmen gösterilere katıldı. Katılımcılar, “Ich wär au lieber i de Badi” (Ben de şimdi havuzda olmayı tercih ederdim) gibi mizahi dövizlerle dikkat çekerken, gösterinin ciddi mesajı ise netti: Patriyarkaya hayır, eşitliğe evet. Göstericiler Rudolf-Brun-Brücke'den Helvetiaplatz'a kadar yürüdü.Bern’de ise 35.000 kişi sokaklara çıktı. “United in Resistance – Vereint im Widerstand” (Direnişte Birleşiyoruz) sloganıyla düzenlenen yürüyüş, Schützenmatte’den başlayıp Federal Parlamento Binası’nın (Bundeshaus) önünde sona erdi. Etkinlikte, kadınlar ve queer bireyler için dünya çapında yaşanan cinsiyet temelli şiddet anısına sessizlik anı da gerçekleştirildi.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/f420ed812eddb764a1b2d8911.jpg" width="1024" height="576"></figure>Basel, Cenevre, Lozan, St. Gallen, Luzern ve Bellinzona gibi şehirlerde de kitlesel katılım dikkat çekti. Özellikle Basel’de “Gewalt benennen, Wut bündeln, im Widerstand verbünden” (Şiddeti adlandır, öfkeyi birleştir, direnişte buluş) teması öne çıktı.<h3>Talepler Net: Eşit Ücret, Güvenli Kürtaj, Temsilde Adalet</h3>Gösterilerde dile getirilen temel talepler arasında şunlar vardı:<ul><li>Eşit işe eşit ücret: Kadınların aylık ortalama geliri, erkeklere kıyasla 1.364 frank daha düşük.</li><li>Güvenli ve erişilebilir kürtaj hakkı tüm kadınlar için güvence altına alınmalı.</li><li>Beş yıl sonra vatandaşlık hakkı tüm mültecilere tanınmalı.</li><li>Cinsel kimlik konusunda üçüncü bir cinsiyet seçeneği yasal olarak tanınmalı.</li><li>Kadınların siyasette ve karar alma mekanizmalarında daha fazla yer alması.</li></ul><h3>"Patriyarkada Sadece Çizikler Oluşturabildik"</h3>Luzern'de yapılan etkinlikte konuşan şehir konseyi üyeleri Korintha Bärtsch (Yeşiller) ve Melanie Setz (SP), kadınların siyasette hâlâ yeterince temsil edilmediğine dikkat çekti. Bärtsch, mevcut kazanımların “sadece patriyarkaya çizikler attığını” ifade ederken, Setz kadınları daha fazla siyasete katılmaya davet etti.<h3>SGB: “Gerçek eşitlik hâlâ uzak”</h3>İsviçre Sendikalar Birliği, grev öncesi yaptığı çağrıda, işverenlerin ve siyasetçilerin artık somut adımlar atması gerektiğini vurguladı. Açıklamada, kadınların ağırlıklı olduğu mesleklerde daha düşük ücret verildiği ve her iki kadından birinin iş yerinde cinsel tacize uğradığı belirtildi.

İsviçre’de kadınlar sokaktaydı: “Eşitlik için geri adım yok”

İsviçre, 2023 yılında zorla sınır dışı edilen sığınmacı sayısında bugüne kadarki en yüksek seviyeye ulaştı. Sığınma başvurusu kesin olarak reddedilen ancak gönüllü olarak ülkeyi terk etmeyen kişiler, "özel uçuş" adı verilen zorunlu tahliye operasyonlarıyla ülkeden çıkarıldı.

Dublin anlaşması tartışma yaratıyor

Açıklanan verilere göre, geçtiğimiz yıl 462 kişi, toplamda 53 özel uçuşla sınır dışı edildi. Bu sayı, önceki yılların tamamından daha yüksek. Kişi başı maliyet ise yaklaşık 5000 İsviçre frangı.SP’li Adalet Bakanı Beat Jans’ın görevdeki ilk yılında, sınır dışı işlemlerinde bu artış dikkat çekti. 2010’lu yıllarda bu sayı yılda en fazla 345 idi.<h3>En Çok Gönderilen Ülke: Hırvatistan</h3>Sınır dışı edilen kişilerin 351’i Hırvatistan’a gönderildi. Nedeni ise Dublin Anlaşması. Avrupa’ya çoğunlukla Balkan rotası üzerinden giren mültecilerin, ilk ayak bastıkları ülke olan Hırvatistan’da sığınma başvurusunda bulunmaları gerekiyor. İsviçre gibi ülkeler, bu kişileri tekrar ilk giriş ülkesine iade etme hakkına sahip.Göç Sekreterliği’nden Samuel Wyss, Hırvatistan’da sığınmacılara hukuka uygun bir sığınma süreci ve sağlık hizmeti sunulduğunu savunuyor.Ancak birçok insan hakları kuruluşu ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Hırvatistan’daki sığınma sisteminin ciddi sorunlar taşıdığını vurguluyor.<h3>Tepki Çeken Vakalar</h3>Hırvat sivil toplum kuruluşu "Centre for Peace Studies"ten Avukat Andrea Jelovcic, İsviçre’yi özellikle kırılgan kişiler konusunda “sert ve insani olmayan” uygulamalarla suçluyor. Jelovcic, iki gün önce düşük yapmış bir kadının sağlık raporu olmadan Hırvatistan’a gönderildiğini belirtti.Göç Sekreterliği ise tekil vakalar hakkında yorum yapmadı ve tıbbi belgelerin paylaşımına ilişkin yasal zorunluluk olmadığını ifade etti. Ancak "kırılgan kişilerin durumu özel olarak değerlendiriliyor" dedi.<h3>Hastalık Nedeniyle Geri Dönen Çocuklar</h3>Bazı sınır dışı edilen kişiler, özellikle hasta çocuklar, yeniden İsviçre’ye geri dönüyor. SRF Investigativ’in doğruladığı bilgilere göre, Kongo-Kinshasa kökenli hasta bir çocuk ailesiyle birlikte geri kabul edildi. Hırvat yetkililer, çocuğun sağlık durumu nedeniyle İsviçre’ye iadesini resmen talep etti.Aynı şekilde ağır hasta Bezma adlı küçük bir kız çocuğu da sınır dışı edilmesine rağmen ailesiyle birlikte tekrar İsviçre’ye döndü. Federal yetkililer bu konuda yorum yapmadı.<h3>Zorla Tahliyeler Devam Edecek Gibi</h3>İsviçre, sınır dışı edilenlerin yeniden ülkeye dönmesine dair resmi bir istatistik tutmuyor. Ancak yeniden sığınma başvurusunda bulunan kişi sayısı son yıllarda neredeyse dört katına çıktı. 2024 yılında bu sayı yaklaşık 2500 oldu.İsviçre aynı zamanda Hırvatistan'daki koşulların iyileştirilmesi için 1,2 milyon franklık bir yardım programı yürütüyor. Ama buna rağmen, bu yıl da zorla sınır dışı edilen kişi sayısının geçen yılki seviyeyi yakalaması bekleniyor.

İsviçre’de zorla sınır dışı edilen sığınmacı sayısı rekor seviyede

Valais kantonunda planlanan Bourg-St-Pierre rüzgar enerjisi parkı projesi, çevre örgütlerinin itirazı üzerine Federal Mahkeme tarafından geçici olarak durduruldu. Mahkeme, projenin uygulanmasını nihai karar verilene kadar askıya aldı.

Nadir kuş türleri tehlikede

Swisswinds şirketi tarafından yürütülen ve Valais Kantonu Hükümeti tarafından Kasım 2023'te onaylanan projeye karşı çıkan çevre kuruluşları arasında BirdLife Suisse, WWF İsviçre ve Valais bölümü, Helvetia Nostra ve Peyzajı Koruma Vakfı (FP) bulunuyor.<h3>Temyiz süreci beklenmeden ilerlemeyecek</h3>Federal Mahkeme'nin Cuma günü açıkladığı kararında, 1. Kamu Hukuku Dairesi Başkanı, hiçbir tarafın geçici durdurma talebine karşı çıkmadığını ve bu nedenle projenin, itirazların esastan değerlendirileceği karar verilene kadar durdurulduğunu belirtti.Böylece, “La Combe de Barasson Rüzgar Parkı” adlı detaylı imar planının uygulanması, temyiz süreci sonuçlanana dek askıya alınmış oldu.<h3>Yüksek rakımda yedi dev türbin</h3>Grand-Saint-Bernard geçidine yakın, 2000 metrenin üzerinde bir rakımda yer alacak olan projede yedi adet, toplam 180 metreye ulaşabilen rüzgar türbini kurulması planlanıyor. Yıllık 20,16 gigawatt-saat (GWh) enerji üretmesi hedeflenen park, yaklaşık 4500 hanenin yıllık enerji tüketimini karşılayabilecek kapasitede olacak.Bu üretim miktarı, İsviçre'de bir enerji tesisinin "ulusal öneme sahip proje" statüsü kazanabilmesi için gereken 20 GWh sınırının hemen üzerinde.<h3>Nadir kuş türleri tehlikede</h3>Projenin en büyük tartışma konusu, bölgedeki hassas ekosistem ve nadir kuş türlerine verebileceği zarar. Özellikle kaya kartalı (aigle royal), alp tavuğu (lagopède alpin), kırmızı gagalı dağ kargası (crave à bec rouge) ve sakallı akbaba (gypaète barbu) gibi türlerin yaşam alanlarının tehdit altında olduğu belirtiliyor.Çevreciler, parkın sadece 4 km uzağında, İtalya tarafında sakallı akbaba çiftinin yuva yaptığını vurguluyor.

Rüzgar enerjisi projesine Federal Mahkeme’den geçici durdurma

İsrail'in İran'a yönelik son büyük saldırısının arka planında, yıllar süren hazırlıklar ve istihbarat operasyonları yatıyor. Bu operasyonların taşları sadece Orta Doğu’da değil, Avrupa’nın göbeğinde de döşendi. 

Mossad ajanlarına baskın

1998 yılında İsviçre’nin başkenti Bern’de Mossad ajanlarının yakalanması, hem İsviçre ile İsrail ilişkilerinde kriz yaratmış, hem de İsrail istihbaratının Avrupa’daki faaliyetlerinin ne kadar derin ve yaygın olduğunu gözler önüne sermişti.İşte bugün İran’ın derinliklerine kadar uzanan Mossad operasyonları, geçmişte Bern’de yaşanan o olayla aynı stratejik aklın izlerini taşıyor. İsrail istihbaratı, uzun süredir sadece Ortadoğu’da değil, sessiz ve görünmez biçimde Avrupa topraklarında da hareket ediyor.<h3>1960 – Adolf Eichmann’ın Arjantin’den Kaçırılması</h3>Mossad’ın en çok bilinen operasyonlarından biri, Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann’ın 1960 yılında Arjantin’den kaçırılarak İsrail’e getirilmesi. Avrupa Yahudilerinin sistematik katliamında rol oynayan Eichmann, Buenos Aires’te sokakta yakalanıp İsrail’e götürüldü ve 1962’de idam edildi.<h3>1996 – Telefonla Uzaktan Suikast</h3>Ocak 1996’da Mossad, Hamas’ın askeri kanadının başındaki Cihye Ayyaş’ı, içine patlayıcı yerleştirilen cep telefonuyla uzaktan infilak ettirerek öldürdü. İsrail, bu yöntemle suikast düzenleyen ilk ülke oldu.<h3>1997 – Ürdün’de Başarısız Suikast: Halid Meşal Vakası</h3>Ürdün’ün başkenti Amman’da, Hamas lideri Halid Meşal’e yönelik zehirli saldırı girişimi Mossad için büyük bir fiyasko oldu. Kral Hüseyin’in devreye girmesiyle, İsrail hükümeti panzehir vermek ve ajanları serbest bırakmak zorunda kaldı. Karşılığında İsrail, Hamas’ın manevi lideri Ahmed Yasin’i serbest bıraktı.<h3>1998 – İsviçre'de Mossad Ajanları Yakalandı</h3>Şubat 1998’de Mossad ajanları, Bern kantonundaki bir apartmanda gizli dinleme cihazları yerleştirmeye çalışırken İsviçre polisi tarafından yakalandı. Beş ajan olay yerine intikal eden ekiplerce tespit edildi, biri tutuklandı, diğerleri sahte pasaportlarla serbest bırakıldı. Bu olay, dönemin Mossad başkanı Danny Yatom’un istifasına yol açtı.<h3>2010 – Dubai’de Hedef: Mahmud el Mabhuh</h3>Ocak 2010’da, Hamas’ın silahlı kanat liderlerinden Mahmud el Mabhuh, Dubai’deki otel odasında ilaçla etkisiz hale getirilip boğularak öldürüldü. Olayda, sahte Avrupa pasaportları kullanan 27 kişilik bir Mossad timinin yer aldığı iddia edildi. İsrail, bu konuda resmi bir açıklama yapmadı.<h3>2020 – İran’da Nükleer Bilim İnsanı Suikastı</h3>Kasım 2020’de, İran’ın nükleer programının önde gelen isimlerinden Mohsen Fahrizade, Tahran yakınlarında suikasta uğradı. Olayda uzaktan kontrollü bir silahın kullanıldığı iddia edildi. İsrail saldırıyı üstlenmedi ancak ABD kaynakları Mossad’ı işaret etti.<h3>2024 – İran’da Haniyye Suikastı</h3>Temmuz 2024’te, Hamas’ın dış ilişkiler sorumlusu İsmail Haniyye, İran Cumhurbaşkanı’nın yemin töreni için bulunduğu Tahran’da, uzaktan patlatılan bir bomba ile öldürüldü. İsrail, iki ay sonra Mossad’ın bu suikasttan sorumlu olduğunu kabul etti. Haniyye, Gazze savaşının başlamasından bu yana öldürülen en üst düzey Hamas yetkilisi oldu.<h3>2024 – Lübnan’da Patlayan Telsizler</h3>Eylül 2024’te Lübnan’da Hizbullah üyelerine dağıtılan binlerce telsiz ve çağrı cihazı patladı. 37 kişi öldü, 3000’den fazla kişi yaralandı. Mossad’ın bu operasyonu yıllar öncesinden planladığı, cihazların üretim aşamasında ele geçirildiği ve içlerine patlayıcı yerleştirildiği belirtildi. Saldırı, İsrail hükümetinin onayıyla eş zamanlı şekilde aktive edildi.

Mossad’ın İran operasyonuna giden yol Bern’de başladı

2025 yılında yaz gün dönümü her zaman olduğu gibi 21 Haziran tarihinde yaşanacak. Bu gün, Kuzey Yarım Küre’de astronomik olarak yaz mevsiminin başlangıcı olarak kabul edilir.

2025 gün dönümü tarihi

Aynı zamanda yılın en uzun gündüzü ve en kısa gecesi bu tarihte gerçekleşir. Peki 21 Haziran’da hangi olaylar meydana gelir ve bu tarih neden önemlidir?Yaz gün dönümünün yaklaşmasıyla birlikte, astrolojiye ilgi duyanlar bu günü merak etmeye başladı. 21 Haziran’da yaşanacak yaz gün dönümü, yılın en uzun gündüzü ve en kısa gecesine sahne olur. Böylece yaz mevsimi tam anlamıyla başlamış olur. Peki, 21 Haziran günü neler yaşanır ve en uzun gündüz ne zamandır?<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/f48e7a0c6ce34bb93cd855817.jpg" width="1024" height="576"></figure>21 Haziran, Yaz Gün Dönümü olarak bilinir. Bu özel tarihte Güneş ışınları Yengeç Dönencesi’ne (23° 27′ Kuzey enlemi) tam olarak dik açıyla ulaşır. Bu da Kuzey Yarım Küre’de günlerin en uzun, gecelerin ise en kısa olduğu anın yaşandığı anlamına gelir.Bu tarihten sonra günler kısalmaya, geceler ise uzamaya başlar. Ancak yaz mevsimi yeni başladığı için hava sıcaklıkları artmaya devam eder. Meteorolojik olarak yaz ayları haziran, temmuz ve ağustos aylarını kapsarken, astronomik yaz 21 Haziran’da başlar ve sonbahar gün dönümüne kadar sürer.Türkiye’de 21 Haziran’da güneş, yıl boyunca en erken doğuşunu ve en geç batışını gerçekleştirir. Gündüz süresi yaklaşık 15 saate kadar ulaşabilir. Öğle saatlerinde Güneş, gökyüzünde yılın en yüksek konumuna çıkar ve cisimlerin gölgeleri en kısa halini alır.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/f48e7a0c6ce34bb93cd855818.jpg" width="1024" height="576"></figure>21 Haziran sadece Kuzey Yarım Küre için yaz başlangıcıdır. Güney Yarım Küre’de ise bu tarih kış gün dönümü olarak yaşanır. Yani orada en kısa gündüz ve en uzun gece yaşanır.

21 Haziran’da neler olacak, en uzun gündüz ne zaman gerçekleşir?

Türkiye ile İsviçre arasında 1924 yılında imzalanan Dostluk Antlaşması’nın 100. yılı vesilesiyle, T.C. Cenevre Başkonsolosluğu tarafından anlamlı bir etkinliğe imza atıldı. “T.C. Cenevre Başkonsolosluğu'nun Cumhuriyet Döneminde 100. Yılı” temasıyla hazırlanan Arşiv Belgeleri ve Fotoğraf Sergisi, 17 Haziran 2025’te törenle açıldı.

Dostluk Antlaşması’nın 100. yılı

Serginin açılışı, Türkiye Cumhuriyeti Bern Büyükelçisi Şebnem İncesu’nun himayelerinde, Cenevre Başkonsolosluğu ve Başkonsolos İpek Zeytinoğlu Özkan ev sahipliğinde gerçekleştirildi. Etkinliğe korkonsüler mensupları, İsviçreli dostlar ve vatandaşlar yoğun ilgi gösterdi. Katılımcılar arasında Cenevre Kanton Parlamentosu Başkanı Ana Roch ve Kanton Hükümetini temsilen Hükümet Üyesi Pierre Maudet de yer aldı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/c78e29a71bf8ad005604f0115.jpg" width="1024" height="576"></figure>Osmanlı İmparatorluğu döneminde 1898’de kurulan ve 1923-24 yıllarında faaliyetlerine ara veren Cenevre Konsolosluğu, 1924 yılı Temmuz ayında Türkiye Cumhuriyeti adına yeniden faaliyete geçmişti. Bu yıl, konsolosluğun Cumhuriyet dönemindeki 100. yılını simgeliyor.&nbsp;<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/c78e29a71bf8ad005604f0117.jpg" width="1024" height="576"></figure>Sergi, bu köklü tarihe ışık tutarken Türkiye ile İsviçre arasındaki dostluğun derinliğini de gözler önüne seriyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/c78e29a71bf8ad005604f0116.jpg" width="1024" height="576"></figure>Serginin hazırlanmasında destek veren T.C. Dışişleri Bakanlığı, Cenevre Kanton Arşivleri ve Türk Hava Yolları'na (THY) teşekkür edildi. Açılışta piyanist Turan Manafzade’nin icra ettiği piyano resitali ise dinleyicilere unutulmaz anlar yaşattı. Manafzade’nin özellikle Cumhuriyet’in 100. yılı anısına bestelediği “Türkiye 100” adlı eser büyük beğeni topladı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/c78e29a71bf8ad005604f0118.jpg" width="1024" height="576"></figure>Sergi, 18-27 Haziran 2025 tarihleri arasında, hafta içi her gün 09.00-12.00 ve 14.00-16.00 saatleri arasında Cenevre Başkonsolosluğu’nda ziyarete açık olacak.Fotoğraflar: Kay De Groot

Türkiye-İsviçre dostluğunun 100. yılı anısına anlamlı sergi

Luzern kantonundaki bir şirkette çalışanlar, geçtiğimiz günlerde şaşırtıcı bir bildirimle karşılaştı. Şirket yönetimi, yaz aylarında planlanan toplu izin süresini bir hafta uzatma kararı almıştı. Gerekçe ise netti: İş hacminin düşük olması.

İşte yasal sınırlar

Ancak birçok çalışan, tatil tarihlerini aylar öncesinden planlamış ve rezervasyonlarını çoktan yaptırmıştı. Bir çalışan, bu uygulamanın hukuken geçerli olup olmadığını İsviçre’nin SRF Espresso programına sordu. Cevap, birçok işçi için önemli bir hatırlatma niteliğinde.Yasaya göre, bir işveren çalışanların tatil tarihini belirleyebilir. Ancak bu yetki sınırsız değildir. Uygulamada, çalışanlara tatil tarihleri en az üç ay önceden bildirilmelidir ki insanlar özel yaşamlarını buna göre planlayabilsin. Daha da önemlisi, işverenlerin önceden onayladığı tatilleri sonradan iptal etmesi veya değiştirmesi sadece istisnai durumlarda – yani acil ve meşru işletme gerekçeleri olduğunda mümkündür.Bununla birlikte, işverenler toplu tatil (Betriebsferien) uygulamasına gidip çalışanların izinlerini bu döneme denk getirmek istiyorsa, bunun çalışma sözleşmesinde açıkça belirtilmiş olması gerekir. Aksi takdirde, çalışanlara zorla bu tarihlerde izin kullandırmak mümkün değildir.Hukuki açıdan dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da fazla mesailerdir. Eğer bir çalışan kabul etmezse, fazla mesai sadece ücret olarak ödenebilir. Zorla telafi çalışması (kompanzasyon) yapılması yasal değildir.Somut örnekte ise, şirket iş hacmindeki düşüş nedeniyle yaz tatilini uzatabilir. Ancak bu değişiklikle birlikte çalışanlardan, istemedikleri halde yıllık izinlerinden daha fazlasını kullanmaları ya da eksiye düşmeleri istenemez. En iyi çözüm, şirketin bu konuda çalışanlarıyla gönüllülük esasına dayalı bir diyalog kurmasıdır. Kim ekstra bir hafta tatil yapmak istiyorsa, bunu kendi tercihiyle ve mevcut izin hakları doğrultusunda yapabilir. Ama kimse bu konuda zorlanamaz.

İşverenler çalışanlarına ek yaz tatili dayatabilir mi?

İsviçre’nin Aargau kantonunda hız sınırları artık yalnızca teknik bir karar olmaktan çıkıyor. Kanton parlamentosu, Tempo 30 uygulamalarının her zaman halk oylamasına sunulması gerektiğine karar verdi. Bu, İsviçre genelinde bir ilk olma özelliği taşıyor.

Kararı artık seçmen verecek

Mevcut yasa uyarınca Tempo 30, yani saatte 30 kilometre hız sınırı, yerel belediye meclislerinin yetkisinde olan sıradan bir trafik düzenlemesi sayılıyor. Ancak yeni düzenlemeyle birlikte, artık bu tür hız sınırlamaları için her durumda halkın doğrudan onayı gerekecek. Yani küçük bir mahallede bile böyle bir hız sınırlaması getirilmek isteniyorsa, son söz sandıkta söylenecek.Sistem değişikliğinin gerekçesi, halkın konuyla doğrudan ilgilenmesi. Parlamento oturumunda konuşan FDP'li Tim Voser, “Vatandaşlar kanalizasyon yönetmeliğine dair bile söz sahibi olabiliyorken, neden günlük hayatlarını doğrudan etkileyen bir hız sınırında fikir beyan edemesin?” dedi. SVP'li Patrick von Niederhäusern ise bu öneriyi daha fazla doğrudan demokrasi arzusuyla destekledi.Ancak karar parlamentoda oy birliğiyle alınmadı. Özellikle SP ve bazı merkez partili temsilciler, bu tür düzenlemelerin teknik uzmanlık gerektirdiğini ve yerel yönetimlerin doğrudan temas içinde oldukları mahallelerle daha etkin karar alabileceğini savundu. Ayrıca şu an da halkın karşı çıktığı kararlara itiraz etme yolları bulunduğuna dikkat çekildi.Bu tartışmaların arka planında ise bazı belediyelerde yaşanan uygulama farklılıkları yatıyor. Örneğin Brugg şehrinde 2019’da yapılan oylamada halk Tempo 30 uygulamasını reddetmişti. Ancak şehir yönetimi, gerekli altyapı harcamaları düşürüldüğü gerekçesiyle bu uygulamayı sessiz sedasız mahalle mahalle hayata geçirmeye başladı. Bu durum, halkın iradesinin dolaylı yollarla baypas edilmesi olarak eleştirildi.Parlamentoda yapılan oylama oldukça çekişmeli geçti. 69’a karşı 64 oyla kabul edilen öneri sayesinde, kanton hükümeti artık ilgili yasa değişikliğini hazırlamak zorunda. Bu da gelecekte Tempo 30 gibi kararların her zaman halkoyuyla belirlenmesini garanti altına alacak.

Aargau’da Tempo 30 için halk oylaması şartı geliyor

İsviçre’nin birçok yerel yönetimi, siber saldırılara karşı hâlâ yeterli koruma sağlayamıyor. Federal Siber Güvenlik Ofisi’nin desteklediği güncel bir araştırmaya göre, her iki belediyeden biri dijital tehditlere karşı hazırlıksız.

Tehdit büyüyor, önlemler yetersiz

Bu tablo, 2023 yılının Kasım ayında yaşanan Zollikofen saldırısı gibi vakalarla daha görünür hale geliyor.Zollikofen Belediye Başkanı Daniel Bichsel, o sabahı unutamıyor. Bilgisayarlarını açtıklarında kişisel hesaplara giriş yapılamamış, telefonlar çalışmaz hale gelmişti. Sisteme dışarıdan erişildiği kısa sürede anlaşılmıştı. O dönem siber güvenlik, küçük belediyenin öncelik listesinde üst sıralarda değildi. Ancak bu olay, yalnızca bu belediyeye değil, tüm ülkeye ders niteliğinde oldu.Bugün hâlâ pek çok belediye, sahip oldukları dijital sistemlerin envanterine bile hâkim değil. Neyin korunması gerektiğini bilmeyen kurumlar, doğal olarak etkili savunma mekanizmaları da oluşturamıyor. Federal Siber Güvenlik Ofisi yetkilisi Manuela Sonderegger, bu durumun farkında olduklarını ve üç yıldır belediyelere özel bilgiler ve acil durum planları sunduklarını söylüyor. Ancak tüm çabalara rağmen ilerleme oldukça yavaş.Sorunun temelinde bilgi ve zaman eksikliği yatıyor. Küçük belediyelerde personel sayısı sınırlı olduğundan, karmaşık ve teknik bir alan olan siber güvenlikle ilgilenmeye çoğu zaman fırsat kalmıyor. Bu durum, yerel düzeyde dijital güvenliği sürekli olarak geri plana itiyor. Ayrıca belediyeler arasında iş birliği yapılması önerilse de, komşu belediyelerin müdahalesine kapalı duran yaklaşımlar bu süreci zorluyor. Belediyeler arası dayanışma kültürü gelişmeden, ortak güvenlik çözümleri üretmek zorlaşıyor.Myni Gmeind Derneği’nden Alexander Sollberger’e göre siber güvenlik, seçimlerde oy kazandırmayan soyut bir konu olarak görülüyor. Vatandaşlar ancak bir siber saldırı yaşandığında konunun ciddiyetini fark ediyor. Bu nedenle birçok yerel yönetim, ancak saldırıya uğradıktan sonra önlem almaya başlıyor.Zollikofen Belediyesi de bu yönde bir dönüşüm geçirmiş. Bugün artık tüm çalışanlar siber güvenlik eğitimlerinden geçiyor, sistemler düzenli olarak deneme saldırılarına tabi tutuluyor. Mail sunucuları yeniden yapılandırılmış ve tüm sistem güvenliği artırılmış durumda. Belediye Başkanı Bichsel, benzer bir saldırının tekrar yaşanması halinde artık çok daha hazırlıklı olduklarını vurguluyor.Siber güvenlik alanındaki bu ihmaller, yerel yönetimlerin dijital çağın gerçekleriyle yüzleşmeye hâlâ yeterince hazır olmadığını gösteriyor. Uzmanlar, daha fazla geç kalmadan belediyelerin bu konuyu stratejik öncelik haline getirmesi gerektiği konusunda hemfikir.

İsviçre’de belediyeler siber saldırılara karşı savunmasız

İsviçre kantonları arasındaki zenginlik farkı, yalnızca banka hesaplarında değil, sokaktaki otomobillerde de kendini gösteriyor. Axa sigorta şirketinin güncel analizine göre, Zug kantonunda araçların ortalama değeri 67.000 frank ile ülke genelinin yaklaşık %35 üzerinde.

İsviçre’de otomobil zenginliği

<h3>En pahalı arabalar Zug’da</h3>Yapılan değerlendirmeye göre:<ul><li>Zug: Ortalama araç değeri 67.000 CHF</li><li>Schwyz: ~60.000 CHF</li><li>Appenzell Innerrhoden: ~57.000 CHF</li></ul>Buna karşılık en düşük ortalamalar:<ul><li>Neuchâtel, Jura, Freiburg kantonlarında görüldü (ortalama: 44.000–45.000 CHF)</li></ul>SRF ekonomi muhabiri Manuel Rentsch’e göre Zug’daki bu yüksek rakamın iki temel nedeni var:<ol><li>Kanton halkının yüksek gelir seviyesi</li><li>Şirket araçlarının oranının oldukça yüksek olması, ki bu araçlar da istatistiklere dahil</li></ol><h3>Lüks ile Lada arasında geniş yelpaze</h3>Axa’ya göre sigortalı araçlar arasında hem 10.000 frankın altında ikinci el araçlar hem de birkaç milyon frank değerindeki lüks otomobiller yer alıyor. Yani istatistiksel ortalamalar, bir yandan Lada kullanan halkla, diğer yanda Lamborghini süren kripto milyonerleri aynı tabloda buluşturuyor.<h3>Kanton bazlı ilginç farklar</h3><h4>Appenzell Innerrhoden</h4>Yüksek ortalama, bölgedeki araç kiralama şirketlerinin burada araç tescili yaptırmasından kaynaklanıyor. Benzer durum Vaud kantonunda da geçerli.<h4>Zug &amp; Schwyz</h4>Araçlar yalnızca pahalı değil, aynı zamanda ağır. Ortalama ağırlık:<ul><li>Zug: ~1700 kg</li><li>Schwyz: ~1600 kg Bu durum, büyük SUV’lar ve elektrikli araçların yaygınlığına işaret ediyor.</li></ul><h4>Bern, Schaffhausen, Appenzell Ausserrhoden</h4>Bu kantonlarda araçların ortalama yaşı 11 yılın üzerinde. En genç araçlara sahip bölge ise Ticino (8,9 yıl).<h3>Araç fiyatları artıyor</h3>Axa verilerine göre İsviçre’de otomobil fiyatları son 5 yılda ortalama %14 arttı:<ul><li>2019: Ortalama 44.000 CHF</li><li>2024: Ortalama 50.000+ CHF</li></ul>Bu artış, büyüyen otomobil boyutları ve yükselen teknoloji (özellikle elektrikli araçlar) ile ilişkilendiriliyor.

Zug en pahalı araçlara sahip, Bern en eskilere

İsviçre’nin 250 toplu taşıma kuruluşunu bir araya getiren Alliance Swisspass, artan dolandırıcılık vakalarına karşı kullanıcı hesaplarını daha güvenli hale getirmek için önemli bir adım attı.

Yeni cihaz girişlerine artık kod zorunlu

Mayıs ortasından itibaren, Swisspass hesabına yeni bir cihazdan giriş yapmak isteyen kullanıcıların artık e-posta yoluyla gönderilen bir güvenlik kodunu girmesi gerekiyor. Alliance Swisspass sözcüsü Michaela Ruoss, “Bu kod olmadan hesaba erişim mümkün değil,” diyerek uygulamanın hackerlara karşı ek bir engel oluşturduğunu belirtti.<h3>Giriş doğrulaması sonrası yeni özellik: Güvenlik Ampulü</h3>Yeni güvenlik önlemiyle birlikte Swisspass uygulamasında temmuz veya ağustos ayından itibaren bir “güvenlik ampulü (Sicherheitsampel)” özelliği de aktif hale gelecek. Bu sistem, kullanıcı hesaplarının ne kadar güvenli olduğunu renklerle gösterecek:<ul><li>Yeşil: güvenli</li><li>Sarı: dikkatli olunmalı</li><li>Kırmızı: güvenlik açığı var, önlem alınmalı</li></ul>Kullanıcılara; iki faktörlü kimlik doğrulama sistemini (2FA) aktif hale getirmeleri ve telefon numaralarını doğrulayıp hesaplarını koruma altına almaları öneriliyor.<h3>Öğrenciye 1400 franklık zarar</h3>Yeni güvenlik önlemleri, geçmişte yaşanan ciddi dolandırıcılık vakaları sonrasında getirildi. Zürihli bir üniversite öğrencisinin Swisspass hesabı hacklendi ve Twint üzerinden yaklaşık 900 frank değerinde toplu taşıma bileti satın alındı. Bu işlem SBB uygulaması aracılığıyla, Swisspass hesabına bağlı olarak gerçekleştirilmişti.Daha sonra ortaya çıktı ki, hackerlar aynı kullanıcı adına bağlı ikinci ödeme yöntemi olan Cembra Pay ile de yaklaşık 500 frank daha harcama yapmış. Bu ikinci fatura, öğrencinin daha önce adres olarak kayıtlı tuttuğu büyükannesine ulaşmış ve gecikmeli fark edilerek toplam zararın yaklaşık 1400 frank olduğu ortaya çıkmış.<h3>Bankalardan istisnai geri ödeme</h3>Olay sonrası hem UBS/Twint hem de Cembra Bankası, alışılmadık biçimde mağdur öğrenciye geri ödeme yaptı. Cembra, 500 franklık faturadan feragat ederken, UBS ise 900 frankı “hiçbir açıklama yapmadan” hesabına iade etti. Cembra’nın açıklaması kısaydı: “İyi niyet göstergesi olarak.”SRF’nin konuyla ilgili yönelttiği sorulara UBS yanıt vermedi, sadece “her durumu ayrı ayrı değerlendiriyoruz” yanıtıyla yetindi.

Swisspass kullanımında güvenlik önlemleri artırıldı

ETH Zürih’e bağlı Askeri Akademi (MILAK) ve Güvenlik Araştırmaları Merkezi (CSS) tarafından hazırlanan "Sicherheit 2025" araştırması, İsviçre halkının güvenlik konularında daha fazla devlet müdahalesi ve uluslararası iş birliği talep ettiğini ortaya koydu.

Dünya genelindeki güvenlik sorunu

Araştırmaya göre, İsviçreli seçmenlerin yüzde 81’i dünya genelindeki güvenlik durumunu “istikrarsız” olarak değerlendiriyor. Bu oran geçen yıla kıyasla yalnızca bir puan azalmış durumda. Genel güvenlik hissi ise yüzde 6 düşüşle yüzde 86’ya geriledi. Aynı zamanda, İsviçrelilerin ülkenin geleceğine olan iyimserliği de 10 puan azalarak yüzde 69’a düştü.<h3>Orduya destek sabit, bütçesi artıyor</h3>Araştırma, İsviçrelilerin çoğunluğunun halen ordunun varlığını gerekli bulduğunu gösteriyor:<ul><li>%80 orduyu “kesinlikle gerekli” buluyor.</li><li>%90 daha iyi eğitimli bir ordu istiyor.</li><li>%74 ise donanımın eksiksiz olması gerektiğini savunuyor.</li></ul>Daha dikkat çekici olan ise, 1986’dan bu yana ilk kez yüzde 24’lük bir kesimin savunma harcamalarının artırılmasını desteklemesi. Bu oran, önceki yıla göre 4 puanlık bir artışı temsil ediyor.<h3>NATO’ya yakınlaşma isteği artıyor</h3>NATO ile iş birliği konusundaki halk desteği de dikkat çekici düzeyde:<ul><li>%53’lük bir çoğunluk NATO’yla daha yakın ilişki kurulmasından yana.</li><li>%32 ise doğrudan NATO üyeliğini destekliyor (geçen yıla göre +2 puan).</li></ul>Buna karşın, çatışma arabuluculuğu (%72) ve kalkınma yardımı (%52) gibi daha yumuşak diplomatik yöntemlere olan destek düşüşte.<h3>İsviçre’nin tarafsızlığı sorgulanıyor</h3>Araştırma, İsviçre'nin geleneksel tarafsızlık politikasının da halk gözünde zayıflamakta olduğunu ortaya koyuyor.<ul><li>Tarafsızlığı destekleyenlerin oranı %87 (Ukrayna savaşından önce bu oran %97 idi).</li><li>%40’lık kesim, İsviçre’nin siyasi ve ekonomik bağımlılığını tarafsızlığın önünde bir engel olarak görüyor.</li><li>%28, İsviçre’nin çatışmalar konusunda açık siyasi tutum alması gerektiğini savunuyor.</li></ul><h3>Kadınlar için de zorunlu hizmet desteği artıyor</h3>Katılımcıların %67’si, kadın ve erkekler için eşit hizmet yükümlülüğü modelini destekliyor. Bu modelde bireyler askerlik, sivil hizmet veya sosyal hizmet arasında seçim yapabiliyor. Sadece erkekler için zorunlu hizmet isteyenlerin oranı düşerken (%40), kadınlar için de zorunlu hizmet isteyenlerin oranı yükselmiş durumda (%47).<h3>Araştırma hakkında</h3><ul><li>Tarih: 7 Ocak – 4 Şubat 2025</li><li>Katılımcı sayısı: 2091 (yarısı telefon, yarısı online)</li><li>Hata payı: ±%2.1</li></ul>

İsviçreliler daha fazla güvenlik ve NATO iş birliği istiyor

Ortadoğu'da tırmanan kriz nedeniyle hava sahalarının kapanması, Avrupa-Asya uçuşlarını önemli ölçüde etkiledi. Uçuşlar yön değiştirirken, İsviçre hava sahası üzerinden geçen uçak sayısı da hızla artıyor.

Savaş ortamı hava trafiğini karıştırdı

Geçtiğimiz Cuma günü itibarıyla İsrail, Irak ve İran hava sahalarının sivil uçuşlara kapatılması, Avrupa ile Asya arasındaki doğu-batı rotalarının önemli ölçüde yeniden yapılandırılmasına neden oldu. Swiss Havayolları, bu gelişmeyle birlikte Asya'ya olan uçuşlarının ortalama yarım saat uzadığını bildirdi.Bu değişiklik, Balkanlar üzerinde ilk etapta sıkışıklığa yol açarken, Avrupa Hava Güvenliği Kurumu Eurocontrol, trafiği İtalya üzerinden yeniden yönlendirme kararı aldı. Bunun doğal bir sonucu olarak, birçok uçak İsviçre hava sahasını daha sık kullanmaya başladı.Skyguide: Kapasite sınırına yaklaşabilirizİsviçre Hava Trafik Kontrol Kurumu Skyguide’ın sözcüsü Pia Wertheimer, “Artan trafik hacmine hazırlık yapıyoruz” diyerek kapasite daralması ve gecikmelerin yaşanabileceği uyarısında bulundu.Skynews.ch yayın yönetmeni Hansjörg Bürgi’ye göre durum özellikle yaz seyahat sezonu nedeniyle daha da karmaşık. “Avrupa hava trafiği zaten yoğun bir darboğaz. Şimdi tam da yüksek sezonda rota değişiklikleriyle karşı karşıyayız. Bu da küçük bir aksaklığın bile zincirleme gecikmelere yol açabileceği anlamına geliyor,” diyor Bürgi. Özellikle İtalya’daki olası bir hava trafik kontrolcü grevinin yıkıcı olabileceğine dikkat çekiyor.Zürih-Tokyo uçuşu iki saat uzadıUçuş sürelerinin uzaması, sadece Ortadoğu’daki krizle sınırlı değil. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının ardından Rus hava sahasının Avrupalı havayollarına kapanmasıyla birlikte de rota kaymaları yaşanmıştı. Örneğin Zürih-Tokyo uçuşları, savaş öncesine kıyasla yaklaşık iki saat daha uzun sürüyor. Zürih-Şanghay hattında da ortalama bir saatlik artış söz konusu.Kalan koridorlar ne kadar güvenli?Ortadoğu’daki çatışmalar nedeniyle şu anda uçuşlar yalnızca iki ana koridorda yoğunlaşıyor: kuzeyde Karadeniz ve Hazar Denizi üzerinden, güneyde ise Mısır ve Suudi Arabistan üzerinden. Ancak bu rotaların güvenliği de sorgulanıyor. Özellikle Yemen’deki Husi milislerinin İsrail’e yönelik füze ve drone saldırılarının, güney koridorunu tehdit ettiği belirtiliyor.Swiss Havayolları’ndan yapılan açıklamada ise şu ifadeler yer aldı: “Sadece güvenli bulduğumuz hava sahalarını kullanıyoruz. Durumu sürekli takip ediyor ve jeopolitik gelişmelere hızlı tepki veriyoruz.”

İsviçre semalarında yoğunluk: Yeni uçuş rotaları gökyüzünü sıkıştırıyor

Zug Kantonu Hükümeti, Trafik Dairesi’nin sunduğu birçok hizmetin ücretlerini ortalama yüzde 25 oranında düşürdü. Yeni düzenleme 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek. 

En büyük indirim sürücüler için

Ücret indirimi, Aralık 2021’de kanton meclisindeki SVP grubu tarafından sunulan bir önergenin kabul edilmesiyle gerçekleşti.Yapılan açıklamaya göre, sürücü belgesi, araç ruhsatı, sürüş sınavı ve özel izin işlemlerine ilişkin ücretler en fazla indirime uğrayan kalemler oldu. Ancak “gecikme ve önlem ücreti” olarak bilinen idari yaptırım harçlarında herhangi bir indirime gidilmedi. Hükümet, yasadışı davranışları ödüllendirmek istemediğini belirtti.Hedef: Halkı ve Ekonomiyi RahatlatmakZug Güvenlik Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada, ücret indiriminin halkı ve yerel ekonomiyi maddi olarak rahatlatmayı amaçladığı ifade edildi. Yeni ücretler, Orta İsviçre'deki diğer kantonlar ile Aargau ve Zürih kantonlarındaki uygulamalarla karşılaştırılarak “uyumlu ve cazip” seviyeye getirildi.Yeni Motorlu Taşıt Vergi Yasası ErtelendiÖte yandan Zug Hükümeti, yeni Trafik Vergisi Yasası’nın yürürlüğe giriş tarihini bir yıl ertelediğini duyurdu. Buna göre, yasa 1 Ocak 2027 tarihinde uygulanmaya başlayacak. Verginin hesaplama yöntemi karmaşık olduğu için uygulama ve sistem entegrasyonu daha fazla zaman gerektiriyor.2024 yılı Ekim ayı sonunda kabul edilen düzenleme kapsamında, enerji verimliliği yüksek araçlar için vergi teşviki getiriliyor. Yeni sistemde motor hacmi yerine, aracın ağırlığı ve motor gücü esas alınacak.

Zug Kantonu’nda trafik işlemleri ücretlerine indirim geldi

Bern Şehri, Weyermannshaus West bölgesinde 1000 ila 1200 arasında yeni konutun inşasını planlıyor. Belediye Meclisi, bu kapsamda hazırlanan imar planını Şehir Parlamentosu’na sunulmak üzere onayladı.

1200 konut inşa edilecek

Konutların En Az Üçte Biri Uygun Fiyatlı OlacakBelediyeden yapılan açıklamada, alanın maksimum %90’ının konut amaçlı kullanılabileceği ve kalan kısmın farklı kullanımlar için ayrılacağı bildirildi. Planlanan dairelerin en az üçte biri, kar amacı gütmeyen konut kooperatifleri tarafından inşa edilecek veya uzun vadeli uygun fiyatlı kiralık daireler olarak sunulacak.Yüksek Binalara ve Araçsız Yerleşime Yeşil Işıkİmar düzenlemesine göre, alanda dört ayrı bölgede 47 ile 57 metre yüksekliğinde binaların yapılmasına izin verilecek. Şehir, bu yeni mahalleyi “az araçlı” bir yerleşim olarak tasarlamayı hedefliyor. Motorlu araçlar büyük oranda yer altına yönlendirilecek ve alanın kenarlarında yer alacak otopark girişleri aracılığıyla park edilecek.Kasım Ayında Halk Oylamasına SunulacakWeyermannshaus West alanı şu anda sanayi ve ticaret bölgesi olarak sınıflandırılıyor. Planlanan yoğun yerleşim dönüşümünün hukuki zemini oluşturulabilmesi için özel bir imar planı (Überbauungsordnung) hazırlanıyor. Bu sayede kentsel gelişim sürecine belediyenin yön verebilmesi hedefleniyor. Halkın, projeye ilişkin nihai kararı ise muhtemelen Kasım 2025’te yapılacak bir halk oylamasıyla vereceği belirtildi.

Bern şehri, 2025’te dev konut projesi için harekete geçti

İsviçre’nin Aargau Kantonu’nda belediyelerin 2025 yılına ilişkin vergi oranları güncellendi. Kantona bağlı on belediye vergi oranını artırırken, altı belediye vergi oranını düşürdü.

Vergi oranları açıklandı

Aargau İstatistik Kurumu’nun haziran başı itibarıyla yaptığı değerlendirmeye göre, bazı yerleşim yerlerinde ciddi değişiklikler gözlemlendi.Vergi Artışında En Dikkat Çekici Örnek: BremgartenVergi oranını en fazla artıran belediye, Bremgarten oldu. Kent, vergi oranını yedi puan artırarak yüzde 97’den yüzde 104’e yükseltti. Bu artış, Aargau’daki en yüksek artış olarak kayıtlara geçti.En Büyük İndirimi Aristau YaptıÖte yandan, Aristau Belediyesi vergi oranını beş puan düşürerek yüzde 109’dan yüzde 104’e indirdi. Bu da yılın en büyük vergi indirimi oldu.Aargau’nun En Düşük Vergi Oranı: Oberwil-LieliHer zamanki gibi, Aargau’nun en düşük belediye vergi oranına sahip yerleşim yeri Oberwil-Lieli oldu. 1960’tan bu yana neredeyse değişmeyen oran, 2025’te de yüzde 48 olarak sabit kaldı. Oberwil-Lieli bu oranla, kantondaki 197 belediye arasında en düşük vergi yüküne sahip yerleşim olma unvanını korudu.İkinci en düşük vergi oranına sahip belediye ise yüzde 50 ile Geltwil oldu. Onu yüzde 60 ile Meisterschwanden ve Kaiseraugst takip etti.En Yüksek Vergi Oranı: MellikonAargau genelinde en yüksek belediye vergi oranı ise Mellikon’da kaydedildi. Mellikon, yüzde 127’lik oranla listenin en tepesinde yer aldı. Hemen ardından yüzde 126 ile Hallwil geliyor.

Aargau Kantonu’nda 2025 vergi oranları değişti

İsviçre Sosyal Demokrat Partisi (SP), İsviçre'nin Gazze politikasına yönelik tepkisini yüksek sesle dile getirdi. Parti, Ignazio Cassis'in sessizliğini kırmak ve somut adımlar atılmasını sağlamak amacıyla başlattığı kampanyada, bir haftadan kısa sürede 130.000 imza topladı.

SP'den Cassis’e Gazze baskısı

&nbsp;İmzaların Federal Şansölyelik’e resmen teslim edilmesinin ardından SP Eşbaşkanı Cédric Wermuth, bir açıklama yaptı, &nbsp;Wermuth şu ifadeleri kullandı: “İsviçre halkı, Federal Konsey Üyesi Cassis’in hareketsizliğini artık kaldıramıyor. Mesaj açık: Sayın Cassis, artık harekete geçme zamanıdır.”<h3>Eski Bakanlar ve Diplomatlar da Sessizliğe Karşı</h3>Kampanya sadece halktan değil, aynı zamanda siyaset ve diplomasi dünyasından da güçlü destek aldı. Eski Federal Konsey üyeleri Ruth Dreifuss ve Micheline Calmy-Rey, Federal Konsey'in suskunluğunu "skandal" olarak nitelendirirken, 55 eski diplomat da Cassis’e hitaben açık bir mektup yayımlayarak acil eylem çağrısında bulundu.<h3>Uluslararası Hukuk İhlalleri Vurgusu</h3>Uluslararası Adalet Divanı’nın (Lahey), İsrail’in insancıl hukuku ihlal ettiğine dair tespitleri ve bağımsız uzmanların giderek artan bir şekilde İsrail hükümetini soykırım boyutundaki savaş suçlarıyla ilişkilendirmesi, SP’nin çağrısına hukuki zemin oluşturuyor.<h3>SP'nin Talepleri Net</h3>SP İsviçre, Cassis’ten acilen şu adımları atmasını talep ediyor:<ul><li>Gazze'ye insani yardım akışını sağlamak için uluslararası girişimlere aktif destek</li><li>İşlenen savaş suçlarını açıkça kınamak</li><li>Etnik temizlik riskine karşı İsviçre'nin sessiz kalmaması</li><li>AB'nin İsrailli yerleşimcilere yönelik yaptırımlarının İsviçre tarafından da uygulanması</li><li>Filistin devletinin tanınması</li><li>Hamas’ın elinde bulunan rehinelerin serbest bırakılması için diplomatik çabaların artırılması</li></ul>SP Eşbaşkanı Mattea Meyer, İsviçre Dışişleri Bakanı’nın artık bu talepleri görmezden gelemeyeceğini belirtti: “Ignazio Cassis bu baskılara daha fazla sessiz kalamaz. Cevap vermek zorunda.”

Gazze'deki insani krize karşı İsviçre'den 130 bin imzalı tepki

Geleneksel dilbilgisi kitaplarına ve ağız koruyuculara göre, İsviçre Almancası’nda sadece iki zaman vardır: şimdiki zaman (Präsens) ve geçmiş zaman (Perfekt).

“Ich werde…” dönemi başladı mı?

Gelecekten bahsetmek için ise ya bir zaman zarfı eklenir ya da dolaylı anlatımlara başvurulurdu. Ancak bu yaklaşım, günümüzde artık geçerliliğini yitiriyor olabilir.Çünkü günlük konuşmalarda giderek daha sık şekilde Hochdeutsch’tan alınmış “werden” (olacak) yardımcı fiiliyle kurulan gelecek zaman kalıpları duyuluyor: “I wirde i de Fabrik schaffe.” (Fabrikada çalışacağım.) Bu durum, İsviçre Almancası’nda gelecek zamanın doğuşuna tanıklık ettiğimizi gösteriyor olabilir.<h3>Hochdeutsch Etkisi Giderek Artıyor</h3>Dil uzmanlarına göre bu değişimin birkaç önemli nedeni var:<ol><li>Yüksek Standart Almanca Maruziyeti: Günümüzde İsviçreliler geçmişe kıyasla çok daha fazla okuyor, yazıyor ve dinliyor. Özellikle eğitim sürelerinin uzaması, Hochdeutsch dil yapılarının bilinçaltında kalıplaşmasına neden oluyor.</li><li>Anında Çeviriler: Politikacılar veya konuşma yapan kişiler, ellerindeki Hochdeutsch metni eş zamanlı olarak ağız lehçesine çevirdiklerinde, “werden” yapısını aynen aktarıyorlar. Zaman darlığı nedeniyle bu kalıpları değiştirme şansları olmuyor.</li><li>Çokdilli Konuşucular: Artık çok daha fazla insan, İsviçre Almancasını ikinci dil olarak konuşuyor. Bu kişilerin kullandığı lehçeler, ana dili olanlardan çok daha fazla yüksek Almanca etkisi taşıyor.</li><li>Geçmişten Gelen “werden” Kullanımı: Geleneksel İsviçre Almancasında da “werden” fiili, gelecek ya da değişim içeren yapılar için kullanılıyordu: “Si wird Lehrerin.” / “Du wirsch lache!” Bu tür cümleler, Hochdeutsch tarzı gelecek zamanın lehçeye girmesini kolaylaştırdı.</li><li>Açıklık ve Basitlik: "I wirde schaffe" gibi yapılar net ve zamansal olarak anlaşılır. Zarf kullanmadan geleceğe dair konuşma kolaylaşıyor.</li></ol><h3>Her Alanda Değil, Ama Bazı İfadelerde Daha Doğal</h3>Yeni “werden” yapısı, her türlü cümlede kullanılmıyor. Daha çok şu tür ifadelerde tercih ediliyor: “I wirde mir nie es Eifamiliehuus chönne leischte.” (“Hiçbir zaman kendime müstakil bir ev alabilecek durumda olmayacağım.”)Ancak basit gelecek planlamalarında hâlâ klasik Präsens kullanımı baskın: “I chume morn a din Geburtstag.” (“Yarın doğum gününe geliyorum.”)Bu örneklerde “werden” kullanımı hâlâ kulağa fazla yapay geliyor. Bu da İsviçre Almancası’nın geleceğe doğru evrilse bile, kendi doğal sınırlarını koruduğunu gösteriyor.<h3>Zaman Gösterecek…</h3>İsviçre Almancası’nda gelecek zamanın ne derece yerleşik hale geleceği henüz belirsiz. Ancak bir gerçek var: “Wie sich das Futur im Schweizerdeutschen entwickle wird, wird sich zeige.” (Ya da eski usulle: “zeigt sich de.”)

İsviçre Almancasında gelecek zaman geri mi döndü?

İsviçre ile Avrupa Birliği (AB) arasında yıllardır süren müzakerelerin ardından yeni ikili anlaşmalar paketi artık kamuoyunun önünde. Aralık 2023’te tamamlanan teknik görüşmelerin ardından nihayet anlaşma metinleri ve gerekli yasa değişiklikleri açıklandı. 

On yılın en kritik dış politika adımı

İsviçre, Avrupa ile olan ilişkisini yeniden tanımlayacak bu belgeyle birlikte önemli dış politika kararlarının eşiğinde.<h3>AB İç Pazarına Erişim Karşılığında Yasal Uyum</h3>Yeni anlaşma çerçevesinde İsviçre, AB iç pazarına ayrıcalıklı erişimini sürdürebilmek için, bu alanda AB hukukuna dinamik uyum sağlamayı taahhüt ediyor. Yani AB’nin ilgili alanlarda yaptığı yasal değişiklikler İsviçre tarafından da otomatik olarak kabul edilecek. İsviçre Parlamentosu ve halkı, bu uyumu reddetme hakkına sahip olacak. Ancak bu durumda, AB misilleme niteliğinde dengeleme önlemleri uygulayabilecek. Üstelik bu önlemlerin ne olacağı önceden belli değil.Ancak İsviçre açısından olumlu bir değişiklik de var: AB artık tek taraflı cezalandırıcı adımlar atamayacak. Bu, 2019’daki borsa eşdeğerliği krizinde yaşananlar gibi keyfi davranışları engelleyen bir güvence.<h3>Anlaşmazlık Çözümünde Avrupa Adalet Divanı Etkisi</h3>Yeni sistemde İsviçre ile AB arasında yaşanacak ihtilaflar, eşit temsil edilen bağımsız bir tahkim heyeti tarafından çözülecek. Ancak iç pazarla ilgili hukuki yorumlar, Avrupa Adalet Divanı (ECJ) tarafından yapılacak. Bu durum, özellikle egemenlik hassasiyeti taşıyan çevreler için eleştiri konusu olmaya devam ediyor.<h3>Lohnschutz, Elektrik ve Mali Katkı Gibi Tartışmalı Noktalar</h3>Yeni anlaşmalar sadece hukuki uyumu değil, aynı zamanda elektrik piyasasının entegrasyonu, işçi ücretlerinin korunması ve AB’ye yapılacak mali katkıların artırılmasını da içeriyor. Federal Hükümet, düşük gelir gruplarını korumak amacıyla 14 önlem içeren bir paket hazırladı.İsviçre’nin yıllık AB dayanışma fonu katkısı da artacak: Mevcut 130 milyon frank seviyesinden, 350 milyon franka yükselecek olması, özellikle parlamentoda muhalefetin gündeminde olacak.<h3>Artık Karar Zamanı</h3>Matthias Strasser’in analizine göre, artık İsviçre’de hiçbir siyasi aktör "metinleri görmedik" diyerek belirsizliğin ardına saklanamaz. Anlaşmalar artık tüm çıplaklığıyla ortada ve her kesimin tutumunu net şekilde açıklaması gerekiyor.Mitte ve FDP partilerinin parlamentodaki tavırları, sendikaların ve SP’nin özellikle ücret koruma konusundaki memnuniyet düzeyi, iş dünyasının net pozisyonu büyük önem taşıyor.Economiesuisse ve "stark+vernetzt" platformu bir tanıtım kampanyası başlatsa da henüz somut bir pozisyon almadı.<h3>On Yılın En Önemli Dış Politika Kararı</h3>Bu anlaşmalar, İsviçre’nin Avrupa ile olan ilişkisini sadece bugünü değil, geleceği de belirleyecek biçimde yeniden şekillendirecek. Artık ya iş birliği derinleştirilecek, ya da AB ile bağlar giderek zayıflayacak.Federal Hükümet’in arkasına saklanma dönemi bitti. İsviçre’nin tarafını seçme zamanı geldi.

İsviçre–AB anlaşmaları açıklandı: Tarafını seçme zamanı

ABD vizesi almak isteyenler dikkat! Hesaplarını açık tutmayanlar vize başvurusunda bulunamayacak.

ABD vize kontrolü

ABD Dışişleri Bakanlığı, yabancı öğrencilerin vize başvurularında sosyal medya hesaplarının erişime açık olmasını şart koştuğunu açıkladı.ABD haber sitesi Politico'nun ulaştığı bilgilere göre, askıya alınan yabancı öğrenci vizesi başvuruları yeniden başlatılırken, başvuru sahiplerinin sosyal medya hesaplarını erişime açık tutmaları zorunlu hale getirildi.Bakanlık tarafından büyükelçilik ve konsolosluklara gönderilen talimatta, "siyasi aktivizm geçmişi olan başvuru sahiplerinin" işaretlenmesi ve "ABD'deki bu tür faaliyetlere devam etme ihtimalinin değerlendirilmesi" istendi.Ayrıca, konsolosluk görevlilerinden başvuranların internet paylaşımlarında "ABD'nin vatandaşlarına, kültürüne, hükümetine, kurumlarına veya değerlerine yönelik düşmanlık belirtisi" olup olmadığının araştırılması talep edildi.Dışişleri Bakanlığı, yurt dışı temsilciliklerinden ayrıca, başvuru sahiplerinin ABD ulusal güvenliğine tehdit oluşturma durumu, Hamas bağlantıları ve antisemitik taciz gibi konuların incelenmesini istedi.Bakanlık duyurusunda, inceleme kapsamında "çevrim içi varlık" ifadesinin sosyal medya faaliyetlerinin ötesinde, yasal ve ticari bilgi sağlayan veri tabanları gibi kaynakları da kapsadığı belirtildi.Politico'nun geçtiğimiz mayıs ayında verdiği bilgiye göre, Dışişleri Bakanı Marco Rubio, büyükelçilik ve konsolosluklara, yeterli sosyal medya bilgisi toplanana kadar öğrenci vizesi başvuruları için yeni randevuların verilmesini durdurma talimatı vermişti.

ABD vize başvurularında sosyal medya incelemesi başladı

İsviçre’nin en çok okunan ücretsiz gazetesi “20 Minuten”, yıl sonunda basılı yayınına veda ediyor. TX Group’un aldığı bu karar, medyada dijitalleşmenin geldiği noktayı bir kez daha gözler önüne seriyor.

Veda zamanı

TX Group tarafından yapılan açıklamaya göre, “20 Minuten” gazetesinin basılı versiyonu 2025 yılı sonunda tamamen durdurulacak. Kararın temel nedeni olarak, yıllardır düşüşte olan baskı gelirleri gösterildi. Bu gelişmeyle birlikte, yayıncılık ve redaksiyon alanlarında yaklaşık 80 tam zamanlı pozisyonun da sona ereceği belirtildi.<h3>Bölge büroları kapanıyor</h3>Basılı yayının durdurulmasıyla birlikte, şu anda bağımsız olarak çalışan Almanca ve Fransızca redaksiyon ekipleri tek bir ulusal redaksiyon çatısı altında birleşecek. Yeni yapı; Zürih, Bern ve Lozan merkezli olacak. Buna karşılık, Basel, Luzern, St. Gallen ve Cenevre’deki yerel ofisler ise tamamen kapatılacak.TX Group, yerel haber akışının tamamen kesilmeyeceğini, bunun yerine esnek bir muhabir ağı ile bölgesel içeriklerin sağlanacağını açıkladı.Bir dönemin sonuİlk sayısı 13 Aralık 1999’da yayımlanan “20 Minuten”, İsviçre'deki toplu taşıma kullanıcıları arasında kısa sürede büyük popülarite kazanmıştı. Gazete ilk olarak Norveçli medya şirketi Schibsted’e aitti, ancak 2005’ten bu yana Tamedia – bugünkü adıyla TX Group – tarafından yayınlanıyor.Yıllardır şehir merkezlerinde, tren istasyonlarında ve toplu taşıma noktalarında yer alan gazete kutuları artık tarihe karışacak. “20 Minuten” bundan böyle yalnızca dijital platformlar üzerinden okuyuculara ulaşacak.

20 Minuten gazetesi de basılı yayına son veriyor

İsrail'in Hayfa kentinde, aralarında TRT Arapça'nın da bulunduğu bazı yabancı televizyon ekiplerinin çalışma alanlarına polis baskını yapıldı. İsrail polisi, ekipmanlara el koyarken gazetecilerin ifadeye çağrıldığını açıkladı.

Yabancı basına operasyon

Olay, İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı aşırı sağcı Itamar Ben-Gvir’in güvenlik güçlerine yabancı yayın organlarının canlı yayın faaliyetlerini durdurma talimatı vermesinin ardından yaşandı. Polis, gelen ihbar üzerine Hayfa Limanı'na bakan bir otel odasında bulunan gazetecilere operasyon düzenlendiğini belirtti.İsrail polisinin açıklamasında, Ben-Gvir’in “sıfır tolerans” ilkesi doğrultusunda hareket edildiği ve ekipmanların geçici olarak toplandığı ifade edildi.TRT Arapça ile birlikte Dubai merkezli el-Gad televizyonu da Hayfa’daki ekiplerinin kaldığı yerlere polis baskını yapıldığını duyurdu.Ben-Gvır'den sert talimatlarGünün erken saatlerinde Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir, iç istihbarat servisi Şin-Bet’e (Şabak), “devlet güvenliğini tehlikeye attığı” öne sürülen yabancı televizyon yayınlarına karşı önlem alınması çağrısında bulunmuştu.İsrail ordusunun İran saldırıları sırasında sansür kurallarını devreye soktuğunu hatırlatan Ben-Gvir, bazı medya kuruluşlarının isabetli saldırı noktalarını anlık olarak yayınlamasının “suç teşkil ettiğini” savundu.Ben-Gvir, bu gelişmelerin ardından polise yabancı medya organlarına karşı doğrudan harekete geçmeleri yönünde açık talimat verdiğini söylemişti.İran saldırısında rafineri hedef olmuştuİran’ın 15 Haziran sabahı gerçekleştirdiği misilleme saldırısında Hayfa’daki bir petrol rafinerisi vurulmuş, Katar merkezli Al Jazeera bu anları canlı olarak yayınlamıştı. İsrail kamuoyunda bu yayına büyük tepki gösterilmişti.Hayfa’daki rafineri saldırının ardından geçici olarak üretimi durdurmuştu.

İsrail polisi TRT dahil yabancı tv ekiplerine baskın düzenledi

Orta Doğu’da gerilimin giderek tırmandığı bir dönemde, İsrail ve İran arasındaki çatışmalar dördüncü gününe girerken, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’dan dikkat çeken yeni bir açıklama geldi. 

İsrail'den tehdit

Netanyahu, “Tahran semaları kontrolümüzde. Operasyonlarımız başladı. Tahran'ı boşaltın” ifadelerini kullanarak bölgedeki tansiyonu daha da yükseltti. Netanyahu, açıklamasında İsrail'in iki temel hedefe ulaşmak üzere olduğunu vurguladı: “Nükleer ve füze tehditlerini ortadan kaldırma yolunda ilerliyoruz. Zafer yaklaşıyor.”"Nükleer soykırımı önlemek için harekete geçtik" Daha önce yaptığı bir açıklamada da Netanyahu, İran’a yönelik saldırıların gerekçesini “nükleer soykırımı engelleme” olarak ifade etmişti. İsrail’in kendini ve dünyayı korumak adına bu adımı atmak zorunda kaldığını dile getiren Netanyahu, “Elimizdeki ve ABD ile paylaştığımız istihbarat çok netti. İran, uranyumu silah seviyesine çıkarmak için gizli bir plan üzerinde çalışıyordu. Süreç hızla ilerliyordu ve bu plan aylar içinde –belki bir yıldan daha kısa sürede– ilk test cihazını ve muhtemelen kullanılabilir bir nükleer başlığı üretmeye yönelikti” dedi.Rejim değişikliği imasında bulundu Netanyahu, İran'da rejim değişikliği hedeflenip hedeflenmediği yönündeki bir soruya ise dikkat çeken bir yanıt verdi: “Bu durumun sonucu rejim değişikliği olabilir. İran rejimi zayıf. Halkın nefesini kesiyorlar. Ancak bu kez karar halkın elinde. Ayaklanmak ya da harekete geçmek onların tercihi olacaktır” şeklinde konuştu.İsrail-İran gerilimi giderek büyürken, taraflardan gelen açıklamalar yeni gelişmelere zemin hazırlıyor.

Netanyahu'dan : “Tahran’ı boşaltın” uyarısı

15 Haziran 2025 Pazar günü Kudüs'te sirenlerin çalmasıyla birlikte birçok İsrailli hızla sığınaklara yöneldi. İran kaynaklı roket saldırısının ardından başkentte korku hâkimdi.

Füze saldırısı can aldı

&nbsp;15 Haziran 2025 Pazar günü Kudüs'te sirenlerin çalmasıyla birlikte birçok İsrailli hızla sığınaklara yöneldi. İran kaynaklı roket saldırısının ardından başkentte korku hâkimdi.İran’ın sabah saatlerinde gerçekleştirdiği füze saldırısı, İsrail genelinde güvenlik endişesini artırdı. Özellikle sığınakların ağır füze saldırılarına karşı yetersiz olduğu yönündeki haberlerin ardından, kamuoyunda hükümete yönelik eleştiriler yükseldi.İsrail sivil savunma biriminin ilk incelemesine göre, pazartesi günü Tel Aviv’de bir binaya isabet eden balistik füze, güçlendirilmiş bir sığınağın duvarını delerek içeri girdi. Bu olayda 3 kişi sığınakta hayatını kaybederken, bir kişi de patlamanın etkisiyle yakınlardaki bir yapıya savrularak yaşamını yitirdi.Kurtarma ekipleri, enkaz altında mahsur kalanlar olabileceği ihtimaliyle hızla olay yerine yönlendirildi.Bu gelişme, İsrail'deki sığınak sisteminin yeterliliğini bir kez daha gündeme taşıdı. Mevcut yapıların çoğunun ağır saldırılara karşı dayanıksız olduğu yönündeki raporlar halkta büyük tedirginlik yarattı.Tel Aviv’de halkın yarısı güvensiz binalarda yaşıyorİsrail Hayom gazetesi, İç Cephe Komutanlığı’nın verilerine dayanarak, Tel Aviv’deki nüfusun yaklaşık yüzde 40’ının standartlara uygun sığınaklara sahip olmayan binalarda yaşadığını aktardı. Kentteki birçok eski yapının da gerekli koruyucu altyapıdan yoksun olduğu belirtildi.Tel Aviv ve Hayfa’da sığınak eksikliği, İran saldırılarının yoğunlaşmasıyla birlikte daha da kritik bir sorun haline geldi. Bazı başkent sakinleri, kendi binalarında sığınak olmadığını, komşularının ise kapılarını kendilerine kapattığını dile getirdi.Bu tablo, İran askeri sözcüsünün “sığınaklar artık güvenli değil” açıklaması ve İsrail halkına “tüm toprakları terk etme” çağrısı ile daha da vahim bir hal aldı.İsrail'de 1951 yılında yürürlüğe giren Sivil Savunma Yasası, her konut ve işyerinde sığınak bulunmasını şart koşsa da, birden fazla binanın ortak bir sığınağı paylaşması da yasal çerçevede mümkün.Arap bölgelerinde sığınak yetersizliği daha ciddi1949’daki Yeşil Hat sınırları içinde bulunan Arap topluluklarının da füze saldırılarına karşı korumasız kaldığı ifade ediliyor. Bu durum, uzun süredir devletin bu bölgelere yeterli yatırım yapmamasına bağlanıyor.Arap yerleşimlerinin çoğunun “açık alan” olarak tanımlanması, olağanüstü durumlarda bu bölgelerin aktif koruma dışında kalmasına neden oluyor. Aynı zamanda, bazı Arap vatandaşların İç Cephe Komutanlığı'nın talimatlarını dikkate almaması, acil müdahalelerde zorluklara yol açıyor.Geçtiğimiz cumartesi günü İran’dan fırlatılan bir füze Tamra kentindeki bir binaya isabet etti. Saldırıda 4 kişi yaşamını yitirirken, çok sayıda kişi de yaralandı.Tamra Belediye Başkanı Musa Abu Rumi, kentin yalnızca yüzde 40’ının güvenli odalara veya sığınaklara erişimi olduğunu belirtti. Ayrıca, Tamra’da diğer İsrail şehirlerinde olduğu gibi kamuya açık sığınakların bulunmadığını vurguladı.Saldırıların ardından belediye, kendini evinde güvende hissetmeyenler için bazı okulları geçici sığınak haline getirdi.Dünya genelinde sığınak standartları değişiyorSığınaklarla ilgili küresel ölçekte ortak bir standart bulunmuyor. Her ülke, karşı karşıya olduğu tehditler, ekonomik gücü ve altyapı durumu doğrultusunda kendi sistemini oluşturuyor.Çatışma bölgelerinde, örneğin İran, Lübnan ve Yemen'de, özel sığınaklar yerine metro istasyonları ya da okullar geçici koruma alanı olarak kullanılıyor.Sığınakların kapasite, tasarım ve yerleşim şekli ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor. Örneğin İsviçre, tamamı nüfusunu barındırabilecek kapasitede 370 binin üzerinde nükleer sığınağa sahip.Çekya’da Prag yakınlarında, Soğuk Savaş döneminde Sovyetler ile Çekoslovakya tarafından inşa edilen gizli nükleer sığınaklardan biri bulunuyor.Dünyanın en büyük yer altı sığınağı olan Oppidum ise modern savunma sistemleri, yüzme havuzu ve helikopter pisti gibi unsurlarla yeniden tasarlandı.

İsrail’de sığınaklar tartışma konusu oldu

İran'ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma ihtimali yeniden gündemde. Peki böyle bir hamle Avrupa için ne gibi sonuçlar doğurabilir?

Hürmüz için senaryolar

İran Devrim Muhafızları Komutanı ve aynı zamanda milletvekili olan Serdar İsmail Kowsari, yerel basına yaptığı açıklamada, Hürmüz Boğazı’nın kapatılmasının ciddi şekilde değerlendirildiğini ve İran'ın bu konuda kararlı davranacağını söyledi.Kowsari, sadece askeri değil, siyasi ve ekonomik düzeyde de karşılık vereceklerini belirterek, "Askeri seçenek, vereceğimiz cevabın yalnızca bir yönü," ifadesini kullandı.İran, elindeki kısa ve orta menzilli füzelerle Boğaz çevresindeki petrol altyapısını, boru hatlarını ya da ticari gemileri hedef alabilir. Karadan karaya füzelerle Körfez'deki tankerler veya limanlar vurulabilirken, hava araçları ve insansız sistemlerle (İHA) limanlardaki radar ve navigasyon sistemleri devre dışı bırakılabilir.Boğaz’daki belirli rotalara veya kritik altyapılara yönelik saldırılarda, İran üretimi Shahed tipi insansız hava araçları kullanılabilir. Ayrıca savaş gemileriyle doğrudan fiziki bir abluka girişimi de olası senaryolar arasında. İran, daha önce 2012’de Suudi Arabistan’ın enerji altyapısına gerçekleştirdiği siber saldırıyla bu tür operasyonlara ne denli hazır olduğunu göstermişti.<h3>Stratejik geçiş noktası: Hürmüz Boğazı</h3>Hürmüz Boğazı, dünya enerji taşımacılığında hayati öneme sahip. İran’ın bu geçişi bloke etmesi Avrupa’da ciddi sonuçlar doğurabilir. Eski bir Fransız istihbarat yetkilisi, böyle bir gelişmenin Avrupa açısından "felaket" anlamına gelebileceğini söyledi.<h3>Enerji arzı tehlikede</h3>Dünya petrolünün yaklaşık %20’si ile önemli miktarda sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG), bu Boğaz’dan taşınıyor. Avrupa, Suudi Arabistan, Katar ve BAE gibi Körfez ülkelerinden büyük ölçüde enerji ithal ediyor. Boğazın kapanması durumunda bu akış kesintiye uğrayabilir, petrol fiyatları hızla yükselebilir ve özellikle Körfez yakıtına bağımlı Avrupa ülkelerinde enerji krizi baş gösterebilir.<h3>Ekonomik sarsıntı kaçınılmaz olur</h3>Enerji fiyatlarındaki ani yükseliş, enflasyonun artmasına ve enerji maliyetlerinin tırmanmasına yol açabilir. Bu durum, Avrupa'da başta sanayi, ulaştırma ve tarım olmak üzere pek çok sektörü zor durumda bırakabilir. Ayrıca Avrupa borsalarında yaşanacak sert dalgalanmalar zincirleme bir ekonomik şoka neden olabilir.<h3>Güvenlik dengeleri sarsılabilir</h3>Böyle bir ablukayla birlikte, Körfez’de ABD, AB donanmaları ve bölge ülkeleri arasında askeri bir çatışma ihtimali yükselir. NATO üyeliği ya da ikili savunma anlaşmaları nedeniyle Fransa ve İngiltere gibi ülkeler, bölgede konuşlu donanmaları vasıtasıyla doğrudan bu çatışmalara dahil olabilir.<h3>Ticaret ve lojistikte büyük aksaklıklar</h3>Hürmüz sadece enerji taşımacılığı için değil, aynı zamanda küresel ticaretin de kritik güzergahlarından biri. Boğazın kapanması, Avrupa’nın hammadde, elektronik ve tüketim malları ithalatında ciddi gecikmelere yol açabilir. Artan sigorta maliyetleri ve nakliye ücretleri hem işletmeleri hem de tüketicileri zorlayacaktır.

İran, Hürmüz Boğazı’nı kapatırsa Avrupa'yı ne bekliyor?

Dünya kamuoyu gözlerini yeniden Tel Aviv ile Tahran arasında tırmanan gerilime çevirdi. İsrail'in 13 Haziran gecesi İran’ın birçok şehrine yönelik gerçekleştirdiği ani hava saldırılarına yanıt olarak İran, Tel Aviv’i füzelerle hedef aldı.

Karşılıklı saldırılar devam ediyor

İsrail ordusu, İran’ın yaklaşık 150 füze kullandığını bildirirken, İranlı üst düzey bir askeri yetkili devlet medyasına yaptığı açıklamada, “Saldırılarımız devam edecek” ifadesini kullandı. İsrail tarafı da askeri operasyonların süreceğinin sinyalini verdi. Öğle saatlerinde İsrail, bu kez Tebriz kentine yönelik yeni bir hava saldırısı başlattı. İsrail Savunma Bakanı, İran’ın dini lideri Ali Hamaney’i uyararak, “Sivillere füze göndermeye devam ederse Tahran yanacak” tehdidinde bulundu.İsrail’in 13 Haziran gece yarısından itibaren düzenlediği hava operasyonlarının ardından İran, ertesi akşam Tel Aviv'e füzelerle misillemede bulundu. Sabah saatlerinde başkent Tahran'da yeni patlamalar duyuldu. İran basınına göre, İsrail’in gece boyu düzenlediği saldırılar sonucu 20’si çocuk olmak üzere 60 kişi hayatını kaybetti.İsrail ordusu, karşı saldırılarda İran'a ait birçok hedefin vurulduğunu ve “Tahran’a giden yolun açıldığını” savundu. Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir ve Hava Kuvvetleri Komutanı Tomer Bar, İran’daki karadan karaya ve karadan havaya füze sistemlerinin etkisiz hale getirildiğini, yeni saldırıların yolda olduğunu açıkladı. Bar ayrıca İran'da yüzlerce hedefin vurulduğunu ve bunlar arasında çok sayıda füze bataryasının da bulunduğunu belirtti.İsrail yönetimi, Ben Gurion Havalimanı’nı geçici olarak kapattığını duyurdu.İran’dan sert tepki: ABD, İngiltere ve Fransa’ya uyarıİran devlet televizyonu, Tahran yönetiminin ABD, İngiltere ve Fransa’yı açıkça uyardığını bildirdi. Açıklamaya göre, İsrail'e destek vermeleri halinde bu ülkelerin bölgedeki askeri üsleri ve donanma varlıkları hedef alınacak.Tel Aviv ve çevresinde füze alarmıİran’ın dün akşam düzenlediği balistik füze saldırılarında Tel Aviv'de, aralarında Savunma Bakanlığı'nın da bulunduğu birçok bina hedef alındı. İsrail ordusu, İran’ın toplamda 150 füze ile saldırı gerçekleştirdiğini, şehir genelinde arama-kurtarma çalışmalarının sürdüğünü açıkladı. İran tarafından yapılan açıklamada, İsrail’e yönelik saldırılarda iki savaş uçağının düşürüldüğü iddia edildi. Ancak İsrail bu bilgiyi doğrulamadı.İsrail’in hava saldırılarında Tahran’daki Mehrabad Havalimanı da hedef alınan noktalardan biri oldu. İran medyası, savaş uçaklarının hangarlarının vurulduğunu ancak pistler ve ana tesislerde ciddi bir hasar meydana gelmediğini duyurdu.Hamaney: İsrail bu suçtan kurtulamayacakİran lideri Ali Hamaney, İsrail'in düzenlediği saldırılara sert tepki göstererek, “Bu rejim işlediği suçların cezasını çekecek. Silahlı kuvvetlerimiz kararlılıkla gerekeni yapacak ve Siyonist rejimi perişan edecektir” dedi. Hamaney, saldırılara karşılık verileceğini daha önce de açıkça dile getirmişti.İranlı üst düzey komutanlar ve bilim insanları hayatını kaybettiİsrail’in düzenlediği operasyonlarda başkent Tahran, Tebriz, İsfahan’daki Natanz nükleer tesisi ile Loristan ve Kirmanşah şehirleri hedef alındı. Natanz'daki nükleer tesiste sızıntı meydana gelmediği bildirildi. Ancak İran medyası, saldırılarda aralarında Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami ve 6 nükleer bilim insanının da bulunduğu 78 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, "tehdit tamamen ortadan kalkana kadar" saldırıların devam edeceğini vurgularken, İsrail ordusu da İran'da 100 farklı noktaya yönelik saldırılarda 200’den fazla savaş uçağının kullanıldığını belirtti.İsrail Savunma Bakanı: İran bedelini ödeyecekİsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, İran’ın iki dalga halinde gerçekleştirdiği füze saldırılarını "kırmızı çizginin aşılması" olarak nitelendirdi. Katz, sivil yerleşim bölgelerinin hedef alınmasının kabul edilemez olduğunu söyleyerek, “Ayetullah rejimi bu saldırıların karşılığında ağır bir bedel ödeyecek” açıklamasında bulundu.

İran ABD, İngiltere ve Fransa’ya Uyardı

Jura Kantonu, özellikle yaşlı nüfusun sağlık harcamalarını azaltmak amacıyla birinci basamak sağlık hizmetlerini teşvik ederek sağlık sigortası primlerindeki artışa karşı önlem almak istiyor.

2026'da da zam bekleniyor

Son yıllarda, Jura'da sağlık sigortası primleri, İsviçre ortalamasının üzerinde artış gösteriyor. 2025 yılı için açıklanan verilere göre, Jura %8,9 oranındaki artışla Fransızca konuşulan bölgeler arasında en yüksek zam oranına sahip oldu. Bu artış, kişi başı ortalama 34,40 franklık ek maliyet anlamına geliyor.<h3>Dengesizlik yaşlı nüfusta yoğunlaşıyor</h3>Kantonun Ekonomi ve Sağlık Departmanı (DES), durumu daha iyi anlayabilmek adına Konfederasyon’dan teknik analiz desteği talep etti. Analiz sonucuna göre, primlerin sürekli artmasının temel nedeni, özellikle yaşlılar arasında, sigortanın karşıladığı sağlık harcamaları ile sigorta primleri arasındaki kalıcı dengesizlik.Acil servislerin yaşlılar tarafından yoğun kullanımı, masrafların artmasında öne çıkan bir faktör olarak gösteriliyor.<h3>Aile hekimine yönlendirme önerisi</h3>Bu durumu dengelemek isteyen kanton, yaşlıların daha erken evrede aile hekimine yönlendirilmesini teşvik etmeyi hedefliyor. Jura’da yaşlı bireylerin genel pratisyenlere başvurma oranı, İsviçre genelinin altında kalıyor. Henüz bu farkı bilimsel olarak açıklayan net bir veri yok, ancak geç başvuru alışkanlıkları, düşük gelir seviyesi ve son yıllarda doktor eksikliği bu tabloyu etkileyen faktörler arasında yer alıyor.<h3>Evde bakım desteklenecek</h3>Jura Hükümeti, yaşlıların hastaneye kaldırılmadan önce doktor muayenehanelerinde daha etkili bir şekilde ele alınmasını, bakım ve sigorta sağlayıcıları arasındaki iş birliklerinin artırılmasını ve bakım ağlarının geliştirilmesiniistiyor.Aynı zamanda, yaşlı bireylerin mümkün olduğunca kendi evlerinde kalabilmesini sağlamak için saha aktörleriyle yeni projeler geliştirme hedefi de bulunuyor. Kanton, toplum genelinde sağlık bilinci ve koruyucu sağlık önlemleri için daha aktif kampanyalar yapmayı da planlıyor.<h3>2026'da da zam bekleniyor</h3>Aile hekimi konusunda son yıllarda bazı olumlu gelişmeler kaydedildiğini açıklayan kanton, buna rağmen 2026 yılı için de primlerde yeni artışların beklendiğini duyurdu.

Sağlık sigortası primleri artıyor, Jura Kantonu harekete geçiyor

Cenevre Kantonu'nun, sınır ötesinde yaşayan öğrencilerin kantondaki okullara kabul edilmeyeceğini açıklaması Fransa tarafında büyük tepkiye yol açtı. Kararın özellikle Annemasse ve çevresindeki Fransız yetkililer ile sınırın öte yakasında yaşayan İsviçreliler arasında hayal kırıklığı yarattığı bildirildi.

İsviçreliler de mağdur

Cenevre Eyalet Hükümeti (Conseil d'État) aldığı kararla, Fransa'da ikamet eden öğrencilerin artık kanton okullarına kaydolamayacağını duyurdu. Karar, önceden herhangi bir istişare yapılmadan alınmış olması nedeniyle, Fransa tarafındaki yerel yönetimler ve aileler tarafından "ani ve adaletsiz" olarak nitelendirildi.<h3>“Brutal ve dengesiz bir karar”</h3>Annemasse Belediye Başkanı ve Fransız Cenevre Bölgesi Metropol Başkanı Christian Dupessey, yaptığı açıklamada kararı "brutal bir uygulama" olarak eleştirdi:<blockquote>“Cenevre kendi kamu hizmetlerini yeterince geliştirmiyor, yeterince konut üretmiyor. Bu yüzden insanlar Fransa’ya taşınıyor. Ama şimdi bu insanların çocuklarını eğitmek de bize düşüyor. Bu sürdürülebilir değil.”</blockquote>Dupessey, kararın Fransa'nın kamu bütçesine ciddi bir yük getireceğini ve Cenevre’nin 27 milyon franklık tasarrufunun bedelini Fransız yerel yönetimlerinin ödeyeceğini vurguladı.<h3>“Bölgesel iş birliği zarar görüyor”</h3>Cenevre'nin bu kararı sadece temel eğitim değil, mesleki eğitim sürecini de kapsıyor. Bu durum, sınır ötesi bölgelerde ortak yaşam kuran binlerce ailenin çocukları için yeni belirsizlikler yaratıyor. Dupessey ayrıca, bu tür tek taraflı adımların “Grand Genève” bölgesel iş birliği modeline zarar verdiğini belirterek, ortak yönetişim anlayışına geri dönülmesi çağrısında bulundu.<h3>İsviçreliler de mağdur</h3>Karardan etkilenen öğrencilerin çoğunluğunu, yani yaklaşık %85’ini İsviçre vatandaşları oluşturuyor. Bu kişiler, yüksek kira fiyatları nedeniyle komşu Fransa’ya taşınmış durumda. Ancak bu aileler şimdi ya yeniden Cenevre’ye dönmek zorunda kalacaklar ya da çocuklarını bilmedikleri bir eğitim sistemine adapte etmekle karşı karşıya kalacaklar.Fransa’da yaşayan İsviçreli bir anne olan Tiffany, RTS’ye yaptığı açıklamada endişesini şu sözlerle dile getirdi:<blockquote>“Cenevre’ye dönmek istesek, kiralar çok yüksek. Burada kalırsak çocukları başka bir okula vermek gerekecek. Yeni bir sistem, yeni insanlar… Çok zor olacak.”</blockquote><h3>“Her şeyi aynı anda isteyemezsiniz”</h3>Cenevre Eğitim Bakanı Anne Hiltpold, tepkilere rağmen kararı savundu. Hiltpold, bu kişilerin yaşam tercihlerinin sonuçlarına katlanmaları gerektiğini ifade etti:<blockquote>“Daha ucuz ev için Fransa’da yaşayıp, eğitimi Cenevre’de almak olmaz. Nerede yaşıyorsanız orada okula gitmelisiniz.”</blockquote>

Cenevre’nin sınır ötesi öğrencilere kapıyı kapatması Fransa’da tepki yarattı

İran’ın İsrail’e yönelik misilleme saldırıları, ülkede endişe ve paniğe neden oldu. İsrail’in İran’daki çeşitli hedeflere düzenlediği hava saldırılarına karşılık olarak İran ordusu, İsrail'e karşı geniş çaplı balistik füze saldırısı başlattı. 

Sığınaklara akın ettiler

İsrail ordusu, İran tarafından yaklaşık yüz füzenin fırlatıldığını duyurdu. Saldırıların ardından ülke genelinde sirenler çaldı, halk sığınaklara yönlendirildi. Özellikle Aşkelon kentinde halk, İran füzelerinin gökyüzünde bıraktığı izleri gözlemledi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, saldırılar sonrası yaptığı açıklamada “Bu savaşın bir bedeli var” diyerek, halkın sığınaklarda normalden daha uzun süre kalmaya hazırlıklı olması gerektiğini vurguladı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/f420ed812eddb764a1b2d8901.jpg" width="1024" height="576"></figure>İsrail’in acil yardım kuruluşu Magen David Adom’un direktörü Eli Bin, saldırılarda en az 63 kişinin yaralandığını bildirdi. Yaralılar, ülke genelindeki hastanelere sevk edilirken, bunlardan ikisinin durumunun ağır olduğu ve pek çok yaralanmanın şarapnel parçalarından kaynaklandığı ifade edildi.En fazla yaralı bildirimi Tel Aviv’e yakın Ramat Gan bölgesinden geldi. Haaretz gazetesi, bu bölgede İran füzelerinin isabet ettiği 9 binanın tamamen yıkıldığını ve birçok kişinin bölgeden tahliye edildiğini aktardı. İsrail televizyon kanalı Kanal 12 ise, ülke genelinde saldırılardan etkilenen bölgelerde yaklaşık 300 kişinin evlerinden tahliye edildiğini duyurdu.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/f420ed812eddb764a1b2d8902.jpg" width="1024" height="576"></figure>İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), İran'ın saldırılarında sivil yerleşim bölgelerinin hedef alınmasını "kırmızı çizginin aşılması" olarak nitelendirirken, misillemelere kararlılıkla karşılık verileceğini açıkladı. Bölgedeki gelişmeler tüm dünyanın dikkatle izlediği en sıcak kriz başlığı olmaya devam ediyor.

İran'ın füze saldırıları sonrası İsrail’de panik

Orta Doğu'da tansiyon yeniden zirveye çıktı. İsrail’in 13 Haziran gecesi İran’a yönelik gerçekleştirdiği hava saldırıları, bölgedeki krizi alevlendirdi.

Karşılıklı saldırılar can almaya devam ediyor

Bu saldırıların ardından İran, 14 Haziran akşamı İsrail'e füze saldırısıyla karşılık verdi. Her iki tarafın da ağır kayıplar verdiği bu karşılıklı saldırılar dünya genelinde endişeyle takip ediliyor.İsrail, İran’ın başkenti Tahran ile Tebriz, İsfahan’daki Natanz nükleer tesisi, Loristan ve Kirmanşah gibi önemli kentlere hava saldırıları düzenledi. İran medyası, saldırılarda 78 kişinin yaşamını yitirdiğini; aralarında İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Genel Komutanı Hüseyin Selami, Hatemul Enbiya Karargahı Komutanı Gulamali Reşid ve Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanı Emir Ali Hacızade ile 6 nükleer bilim insanının da bulunduğunu aktardı. İran’ın Birleşmiş Milletler Büyükelçisi, ölenlerin büyük bölümünün sivil olduğunu belirtti.İsrail ordusu ise operasyonlarda İran’daki 100 noktayı hedef aldıklarını ve bu operasyonlarda 200'den fazla savaş uçağı kullandıklarını açıkladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, "tehlike tamamen ortadan kalkana dek saldırıların süreceğini" ifade etti.Bu gelişmelere yanıt olarak İran, İsrail'in başkenti Tel Aviv’i hedef alan bir dizi füze saldırısı gerçekleştirdi. İran, aralarında Savunma Bakanlığı’nın da bulunduğu birçok önemli yapının hedef alındığını duyurdu. İsrail ordusu, İran tarafından toplamda 150 füze fırlatıldığını ve bazı füzelerin engellendiğini, ancak çok sayıda sivil yapının isabet aldığını bildirdi.İran’ın saldırıları sonucu Tel Aviv ve çevresinde sirenler çaldı; kentte sığınaklara akın yaşandı. İsrail’in merkezinde bazı evler vuruldu, dört bina ağır hasar gördü. Rishon Lezion’da bir eve isabet eden füze nedeniyle iki kişi hayatını kaybederken, 19 kişi yaralandı. Tel Aviv’deki Ichilov Hastanesi, İran’ın ikinci füze dalgasında yedi kişinin daha yaralandığını, ilk saldırılarda ise en az 34 kişinin yaralandığını açıkladı.İran basını, İsrail’in bu sabah erken saatlerde Tahran’da yeni bir hava saldırısı gerçekleştirdiğini, Mehrabad Uluslararası Havalimanı'ndaki savaş uçağı hangarlarının hedef alındığını bildirdi. Havalimanında yangın çıkarken, sosyal medyada yükselen dumanlar ve alevleri gösteren görüntüler paylaşıldı.İranlı üst düzey bir askeri yetkili yaptığı açıklamada, saldırıların süreceğini belirtirken, İran lideri Ayetullah Ali Hamaney de İsrail'in eylemlerinin cezasız kalmayacağını vurguladı. Hamaney, "Silahlı kuvvetlerimiz kararlılıkla hareket edecek, Siyonist rejimi perişan edecektir. Bu suçun üstü örtülemeyecek, İran halkı rahat olsun" dedi.Öte yandan İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, İran'ın misilleme saldırılarıyla "kırmızı çizgiyi aştığını" ifade ederek, İran'ın bu eylemlerinin "çok ağır bir bedeli" olacağını söyledi.BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ise her iki tarafa da çağrıda bulunarak saldırıların derhal durdurulması gerektiğini vurguladı. Guterres, “İsrail’in İran’ın nükleer tesislerini bombalaması, Tel Aviv’de İran’ın füze saldırıları... Bu gerginlik artık sona ermeli. Diplomasi kazanmalı,” ifadelerini kullandı.Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de İsrail Cumhurbaşkanı Herzog ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirerek tüm tarafları itidalli davranmaya çağırdı ve krizin yatıştırılması gerektiğini dile getirdi.İsrail ile İran arasındaki bu karşılıklı saldırılar, hem bölgesel hem de küresel ölçekte büyük bir krize dönüşme riski taşıyor. Tarafların karşılıklı tehditleri sürerken, dünya nefesini tutmuş gelişmeleri yakından takip ediyor.

İsrail-İran hattında saldırılar karşıklı gece boyu devam etti

İsrail ordusu, İran topraklarından ülkeye yönelik füze saldırısının başladığını duyurdu.

İran misillemesi başladı

Yapılan açıklamada, füzelerin havadan engellenmesi amacıyla hava savunma sistemlerinin devreye sokulduğu belirtildi. Ordudan yapılan uyarıda, vatandaşların sığınaklara yönelmesi istendi.Tel Aviv başta olmak üzere İsrail'in birçok kentinde patlama sesleri duyulurken, İran’ın saldırıya karşılık olarak yüzlerce balistik füze fırlattığı bildirildi. İran resmi haber ajansı İRNA, füze saldırısının İsrail'e yönelik büyük bir misilleme olduğunu aktardı. İran devlet televizyonu da bu gelişmeyi doğrulayarak, "İran ordusu İsrail’e yönelik misilleme operasyonuna başladı" bilgisini paylaştı.Öte yandan İsrail'in farklı bölgelerinde cep telefonlarına acil uyarı sinyalleri gönderildi ve vatandaşlardan sığınaklara inmeleri istendi. Reuters haber ajansının aktardığına göre, Tel Aviv ve Kudüs çevresinde art arda patlama sesleri yükseldi.İsrail, İran’ın beklenen karşı hamlesinin devreye girdiğini belirtirken, saldırıya karşı savunma sistemlerinin aktif şekilde çalıştığını vurguladı. Gelişmelerin ardından başkent Tel Aviv’de yoğun duman bulutları gökyüzünü kapladı.

İran'dan İsrail'e yoğun füze saldırısı 

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa’nın tüm taraflara sağduyulu davranmaları, tansiyonu acilen düşürmeleri ve misilleme eylemlerinden kaçınmaları yönünde çağrıda bulundu.

Avrupa'dan itidal mesajı

Avrupalı liderler, İsrail’in İran’a yönelik saldırısının ardından bölgesel bir savaşın önüne geçmek amacıyla taraflara gerilimi azaltma çağrısı yaparak alarma geçti.İngiltere Başbakanı Keir Starmer, tepki veren ilk hükümet liderlerinden biri olarak, tüm tarafların geri çekilerek bölgedeki tansiyonu acilen düşürmesi gerektiğini söyledi."Bölgedeki kimsenin yararına olmayan bu gerilim son bulmalı. Ortadoğu’da istikrar ön planda olmalı. Müttefiklerimizle birlikte tansiyonun düşürülmesi için iletişim halindeyiz," diyen Starmer, “Şimdi sağduyu, sakinlik ve diplomasi zamanı,” ifadelerini kullandı.Geçici Hollanda Başbakanı Dick Schoof da benzer bir açıklama yaparak, Orta Doğu’da yaşanan saldırıların endişe verici olduğunu belirtti. Schoof, taraflara itidal çağrısı yaptı ve daha fazla saldırı ile misillemeden kaçınılması gerektiğini vurguladı.Almanya Başbakanı Friedrich Merz, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinden sonra güvenlik kabinesini topladı. Görüşmede Netanyahu, yürütülen askeri operasyonun hedefleri hakkında Merz’i bilgilendirdi.Yaptığı yazılı açıklamada Merz, İran’ın nükleer faaliyetlerinin Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'nı ihlal ettiğini ve bu durumun başta İsrail olmak üzere tüm bölge için ciddi bir tehdit oluşturduğunu ifade etti. Merz ayrıca, UAEA’nın kısa süre önce İran’ın 20 yıl aradan sonra ilk kez nükleer yükümlülüklerini yerine getirmediğini tespit ettiğini hatırlattı.Merz, Almanya’nın çatışmaya taraf olan ülkeleri diplomatik yollarla etkilemeye hazır olduğunu belirterek, “Asıl hedef İran’ın nükleer silah üretmesini engellemek olmalı,” dedi.Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot, tansiyonun düşürülmesi için diplomatik tüm imkanların devreye sokulması gerektiğini söyledi. İrlanda Başbakanı Simon Harris ise, gerilimin daha da artmasının bölgesel bir yayılma riski doğurabileceğine dikkat çekti.“Bu tür bir tırmanış, bölgedeki tüm halklar için yıkıcı olur,” diyen Harris, olası bir genişlemenin yaratacağı tehlikelere işaret etti.Finlandiya Dışişleri Bakanı Elina Valtonen de bölgedeki gelişmeleri son derece kaygı verici bulduğunu belirterek, bu askeri gerginlik döngüsünün sona ermesi gerektiğini ifade etti. Valtonen ayrıca, Tahran’daki Finlandiya Büyükelçiliği çalışanlarının güvende olduğunu ve olağan çalışma düzenlerini sürdürdüklerini söyledi.AB kurumlarından ortak mesaj: Sağduyu ve diplomasiAvrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, mevcut durumu "çok endişe verici" olarak nitelendirerek, Avrupa’nın tüm taraflardan itidalli davranmalarını, derhal tansiyonu düşürmelerini ve karşılık verme eylemlerinden uzak durmalarını beklediğini ifade etti.“Bölgenin istikrarı ve dünya barışı açısından diplomatik bir çözüm artık her zamankinden daha önemli,” diyen von der Leyen, diyaloğun öncelik olması gerektiğini vurguladı.AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da mevcut durumu "tehlikeli" olarak tanımlayarak, diplomatik yolların hâlâ en iyi çıkış noktası olduğunu söyledi.İsrail ile İran arasındaki bu gerginlik, Kanada’da yapılacak iki günlük G7 zirvesinin hemen öncesine denk geldi. Zirvenin ana gündem maddeleri Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaş ve küresel ticaret sistemiydi. Ancak bölgedeki son gelişmeler, zirvenin gündeminde değişiklik yaratabilir.

Avrupalı liderlerden İsrail-İran gerilimine ‘itidal’ çağrısı

İsrail’in sabah saatlerinde İran’daki bazı stratejik hedefleri vurduğunu açıklamasının ardından, özellikle nükleer tesislere yönelik bu saldırı küresel kamuoyunda büyük tepkiyle karşılandı. 

İsrail İran'ı vurdu

Uzun süredir Filistin’de sivilleri hedef aldığı gerekçesiyle eleştirilen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bu son hamlesiyle bir kez daha uluslararası toplumun hedefi oldu.İsrail, operasyonun İran’ın nükleer silah üretme çabalarını durdurmaya yönelik olduğunu savunurken, saldırının hemen ardından pek çok ülkeden tepkiler gecikmedi.ABD: "Saldırıya dahil değiliz"ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, yaptığı açıklamada İsrail’in operasyonuna Amerikan yönetiminin herhangi bir katkısı olmadığını belirtti. Rubio, "Bu gece İsrail, İran’a karşı bir operasyon düzenledi. ABD olarak bu saldırıya karışmadık. Bizim temel önceliğimiz bölgedeki askerî personelimizin güvenliğini sağlamak. İran, kesinlikle ABD çıkarlarını veya personelini hedef almamalı" dedi.Avustralya: "Bölgedeki kırılganlık daha da artar"Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong, gerilimin alarm verici boyutlara ulaştığını belirterek, "Bu saldırı, Orta Doğu’daki zaten hassas olan ilişkileri daha da dengesizleştirir. Tüm taraflara tansiyonu düşürme çağrısı yapıyoruz" ifadelerini kullandı. Wong ayrıca sorunların diyalog ve diplomasi yoluyla çözülmesi gerektiğini vurguladı.Yeni Zelanda: "Askerî müdahaleye gerek yok"Yeni Zelanda Başbakanı Christopher Luxon, yaşananları "Orta Doğu’da kabul edilemez bir gelişme" olarak değerlendirdi. Luxon, "Yanlış hesaplama riski yüksek. Bu bölgenin daha fazla askeri müdahaleye değil, istikrara ihtiyacı var" dedi.Japonya: "Saldırıları şiddetle kınıyoruz"Japonya Kabine Sözcüsü Yoshimasa Hayashi, Japon vatandaşlarının güvenliği için tüm diplomatik adımların atılacağını belirtti. Japonya Dışişleri Bakanı Takeşi İvaya ise gazetecilere yaptığı açıklamada, "İsrail’in İran’a yönelik hava saldırılarını şiddetle kınıyoruz. Orta Doğu’daki barış ve istikrar, Japonya için büyük önem taşıyor. Tüm tarafları sükûnete davet ediyoruz" diye konuştu.Birleşmiş Milletler: "Gelişmelerden derin endişe duyuyoruz"BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, İsrail’in İran’daki nükleer tesislere yönelik saldırısı kınandı ve "İran ile ABD arasında süren nükleer görüşmeler devam ederken yaşanan bu saldırı, bölgede yeni bir gerilim dalgası yaratabilir" denildi. Guterres ayrıca taraflara itidal çağrısı yaptı.Umman: "Uluslararası hukukun açık ihlali"İran ile ABD arasında süren nükleer görüşmelerde arabuluculuk yapan Umman, saldırıyı "tehlikeli ve sorumsuz bir tırmanış" olarak nitelendirdi. Yapılan açıklamada, "Bu tür saldırgan tutumlar kabul edilemez. İsrail'in eylemi, BM Sözleşmesi ve uluslararası hukuk ilkeleriyle çelişmektedir ve bölgedeki barış ve güvenliği daha da tehdit etmektedir" denildi.Ürdün: "Ulusal güvenliğimiz kırmızı çizgimizdir"Tarihte İsrail ile barış anlaşması imzalayan ikinci Arap ülkesi olan Ürdün, sınırlarını koruyacağı yönünde net mesaj verdi. "Ürdün hava sahasının ihlal edilmesi asla tolere edilmeyecektir. Ulusal güvenliğimiz kırmızı çizgimizdir. Halkımızın ve ülkemizin güvenliğini tehdit eden hiçbir girişime izin verilmeyecektir" ifadeleri kullanıldı.İran: "İsrail bu saldırının bedelini ödeyecek"İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, saldırıyı "şeytani ve kanlı bir provokasyon" olarak nitelendirdi. Açıklamasında, "Siyonist rejim, şafak vaktinde ülkemize saldırarak büyük bir hata yapmıştır. Ordumuz bu eyleme yanıt verecek ve İsrail’i cezalandıracaktır" dedi.Endonezya: "Bölgede gerilimi tırmandıracak"Endonezya Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in saldırısını sert bir dille kınayarak, "Bu eylem, bölgedeki mevcut gerilimleri artırma ve çatışmaların yayılma riskini yükseltme potansiyeli taşıyor. Tüm taraflara sağduyulu davranma çağrısında bulunuyoruz" açıklamasında bulundu.Suudi Arabistan: "İran’ın egemenliği ihlal edildi"İsrail’in İran’a düzenlediği hava saldırısı, Suudi Arabistan tarafından da tepkiyle karşılandı. Riyad yönetimi, "İran’ın egemenliği ve toprak bütünlüğü bu saldırıyla açıkça ihlal edilmiştir" diyerek İsrail’i kınadı.Çin: Vatandaşlarına uyarı mesajı gönderdiÇin’in İran Büyükelçiliği, ülkede durumun “ciddi ve karmaşık” olduğunu belirterek İran’daki vatandaşlarını kalabalıklardan uzak durmaları ve gelişmeleri dikkatle takip etmeleri yönünde uyardı.İngiltere: "İtidal zamanı"İngiltere Başbakanı Keir Starmer, taraflara tansiyonu düşürme çağrısında bulunarak, "Şu an sakinlik ve diplomasiye dönüş zamanı. Gerginliğin tırmanması kimseye fayda sağlamaz. Önceliğimiz, Orta Doğu'da istikrarı sağlamak olmalı" dedi.

İsrail'in İran'a saldırısına dünyadan sert tepkiler

İran'ın dini lideri Ali Hamaney, İsrail’in düzenlediği saldırılarda bazı üst düzey komutanlar ve bilim insanlarının hayatını kaybettiğini belirterek, bu eylemlerin karşılıksız kalmayacağını ifade etti.

İran'dan intikam sözü

İsrail’e sert bir yanıt verileceğini söyleyen Hamaney, İsrail'in sivilleri hedef alarak "gerçek yüzünü" ortaya koyduğunu savundu.İran devlet televizyonuna dayandırılan habere göre, Hamaney yayımladığı mesajında, “Siyonist rejim bu cinayetle kendisi için acılı ve ıstırap dolu bir gelecek hazırladı. Bunun bedelini mutlaka ödeyecek” dedi. Ayrıca şehit düşen komutan ve bilim insanlarının yerlerinin hemen doldurulacağını vurguladı.Genelkurmay Sözcüsü Şikarçi: Sert cevap geliyorİran Genelkurmay Başkanlığı Sözcüsü Tuğgeneral Ebulfazl Şikarçi de devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, İsrail’in saldırılarında ABD'nin de rolü olduğunu ileri sürdü. Şikarçi, “İsrail bu saldırının ağır bedelini ödeyecek. Silahlı kuvvetlerimizin cevabı sert olacak” ifadelerini kullandı.Zamir: İsrail geri adım atmayacakÖte yandan İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, İran’a karşı düzenlenen saldırılarla ilgili yaptığı açıklamada, “Bize meydan okuyanlar ağır bedel öder” şeklinde konuştu. İsrail ordusunun uzun süredir bu operasyonlara hazırlandığını belirten Zamir, “Geri dönüşü olmayan bir noktadayız. İran’a saldırmak dışında başka bir seçenek kalmamıştı” dedi.Zamir ayrıca, İran’dan gelebilecek saldırılara hazırlıklı olduklarını belirterek, “Bu kez ödettireceğimiz bedel, alışılmıştan farklı olacak” dedi.

Hamaney: İsrail bu saldırının bedelini ödeyecek

AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Şahin ile Türkiye’nin güncel siyasetinden Sivil Anayasa çalışmalarına, terörle mücadeleden İBB’deki yolsuzluk iddialarına ve bölgesel gerilimlerin odağındaki İsrail-İran krizine kadar pek çok önemli konuyu konuştuk.

Demokrasi için birlik

Sorularımızı yanıtlayan Prof.Dr. Mehmet Şahin, AK Parti’nin politikalarını ve bölgesel gelişmelere bakışını detaylı bir şekilde paylaştı. Röportajımızda, Türkiye’nin hem iç hem de dış gündemine dair kritik değerlendirmeler yer alıyor.Röportaj: Ferah Koçak Erdoğan<ul><li>Sayın Şahin, Türkiye siyaseti son dönemde yeniden ‘Yeni Anayasa’ tartışmalarına sahne oluyor. AK Parti bu sürece nasıl yaklaşıyor? Mevcut sistemde hangi temel değişiklikleri gerekli görüyorsunuz?</li></ul>Türk siyasetinde Sivil Anayasa Türkiye’nin gündeminden hiç düşmedi. Çünkü bugüne kadar Türk milletine hiç Anayasa yaptırmadılar. Türkiye’de daha çok darbelerden sonra (1960-1980 darbelerini hatırlayalım) darbecilerin yaptığı Anayasa oldu ve bu Anayasa darbeci ruhunu hep korudu. Sivil siyaset sivil bir Anayasa yapmayı istedi ve bunu her zaman gündeme taşıdı, şimdide gündemde olduğunu görüyoruz.&nbsp;Bu konuda özellikle Ak Parti’nin geldiği andan itibaren zaman zaman bazı girişimleri oldu. Geçmiş zamanda hatırlayalım bazı partiler 60 maddede anlaştılar, sonra CHP’nin geri adım attığı dönemler olmuştu. Son dönemde yine Ak Parti gündeme getirdi Sivil Anayasayı. Bu konuda siyasi partiler TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş Bey tarafından ziyaret edildi. Türkiye’de siyasal bir gelişim ve dönüşüm yaşanıyor. Kastettiğim şu; 2017 yılında önemli bir sistem değişikliğine gidildi. Bunu muhalefet, maalesef rejim değişikliği olarak yorumladı. Bu rejim değişikliği değil bir sistem değişikliğiydi.&nbsp;2017 yılında madem bir sistem değişikliği yapıldı bunu bir Anayasa ile taçlandırmak gibi bir niyet de var. Sivil bir Anayasanın yapılması için tüm siyasi partiler özellikle Meclis’te olanlar ( tabi olmayanlarda) ziyaret ediliyor. Onların desteği çok önemli. Çünkü bugün baktığımızda yüzde 95’in üzerinde Milli İradenin Meclise yansıdığını görüyoruz.&nbsp; Sivil bir Anayasa oluşmasında tabiki siyasi partilerin desteği önemli çünkü Türkiye’nin demokratikleşmesi açısından çok büyük katkı sağlar. Ak Parti’nin ve Cumhur İttifakının çabası da bu yöndedir.&nbsp;<ul><li>AK Parti’nin uzun süredir yürüttüğü terörle mücadele politikasında son dönemde bir değişiklik söz konusu mu? ‘Terörsüz bir Türkiye’ hedefi doğrultusunda PKK’nın silah bırakması ve Abdullah Öcalan’ın çeşitli taleplerinin gündeme gelmesi bu süreci nasıl etkiliyor?</li></ul>Ak Parti’nin terörle mücadelesinde bir değişiklik yok. Terörle mücadelede zaten en ufak bir zafiyet de yok.&nbsp; Özellikle hatırlayalım 2014-2015 yıllarında hendek sürecinden sonra Türkiye terörle mücadelede bir konsept değişikliğine gitti. Terörle mücadele geçmiş yıllarda genellikle ülke sınırları içinde yapılır, terörün bir anda gelmesi beklenirdi.&nbsp;Ak Parti konsept değişikliğine giderek terörü kaynağında yok etme stratejisini benimsedi. Türkiye, terör örgütünün rahatlıkla Türkiye içine gelip terör faaliyetinde bulunmaması için Suriye’ de 5-6 operasyon yaptı. Aynı zamanda Irak’ta kendisine yakın sınırlarda bir 30-35 km’lik bir alanı tamamen kontrol eder hale geldi. Burada üsler kurdu ve bunu da geçen dönem kapattı kilidi de kapattı. Bunlara Pençe Kilit operasyonları adı verilmişti. Bu, terörle mücadelede Türkiye’ye çok büyük bir katkı sağladı. Ne tür katkı sağladı; tabii elinde imkanlar da oldu. Özellikle savunma sanayindeki elde etmiş olduğu imkân da Türkiye’ye hem konsept değişikliği hem savunma sanayindeki imkân hem de burada sağlam bir iradenin bir araya gelmesi terörle mücadelede Türkiye’nin elini oldukça güçlendirdi.&nbsp;Bir yandan da diplomasi yürüttü onu da söylemekte fayda var.&nbsp; Bunlar devam ederken, bölgede meydana gelen değişiklikleri de göz önünde bulundurmak hem terörle mücadelede yakalanan ivme hem de başta Suriye olmak üzere bölgemizde yaşanan gelişmeler, Türkiye’nin yeni bir sürecin başlaması sürecine doğru evrilmesini sağladı.&nbsp;Terörsüz Türkiye kavramıyla birlikte Türkiye, bir anlamda yaklaşık 40 yıldır mücadele ettiği terör örgütünün sonlanması konusunda bir inisiyatif aldı. Burada MHP’nin Genel Başkanı sayın Devlet Bahçeli’nin almış olduğu güçlü inisiyatif sayın Cumhurbaşkanı’mızın desteği ve birlikte hareket etmeleri özellikle kimsenin beklemediği acaba olur mu diye şüpheyle baktığı bir dönemde PKK terör örgütünün silah bırakma ve kendini feshetme kararıyla süreç belli bir noktaya geldi. Ki; bu benim beklediğimin de çok üzerinde gidiyor. Çünkü bende de belli şüpheler vardı.&nbsp;Terörsüz Türkiye kavramını, terör sorununu artık çözmüş bir Türkiye olarak yorumlayabiliriz. Ama terörsüz Türkiye tek başına sadece Türkiye’yi kapsamıyor, terörsüz bölge kapsamını da bunun içine almak gerekiyor. Çünkü PKK’nın yürütmüş olduğu faaliyetler sahip oldukları angajmanlar Irak ve Suriye’deki varlığını da göz önünde bulundurduğumuzda bu terörsüz Türkiye’nin, terörsüz bölgeyi de kapsadığını rahatlıkla görebiliriz. Burada alınan yeni inisiyatif ve ortaya çıkan yaklaşıma baktığımızda benim beklediğimin daha üzerinde gittiğini görüyoruz. Yalnız terörsüz Türkiye terörle mücadeleyi bırakmak değildir. Terörle mücadeleyi, elde edilen imkânı ve fırsatı taçlandırma girişimi olarak okumak daha doğrudur.&nbsp;<ul><li>Son dönemde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında devam eden dava süreci ve bazı CHP'li belediyelere yönelik yapılan operasyonlar, kamuoyunda "siyasi baskı" tartışmalarına neden oldu. Siz bu süreci nasıl değerlendiriyorsunuz? Hukuki süreçlerin siyasallaştığı yönündeki eleştirileri doğru buluyor musunuz?</li></ul>Ben doğru bulmuyorum. İBB merkezli olarak yürütülen bir yolsuzluk operasyonu var. Ama CHP: 'biz bunları görmeyelim, bunu bir siyasi operasyonmuş gibi yansıtalım' yaklaşımıyla bir tavır takınıyor. İlk önce, '3-5 gizli tanık üzerinden yürütülmeye çalışılan bir proje' diye sunmaya çalıştılar.&nbsp;Oysa bu, 20’nin üzerinde suçunu itiraf eden itirafçının olduğu bir durum. Bunlar sıradan insanlar değiller. Ekrem İmamoğlu’nun Beylikdüzü’nden bugüne birlikte çalıştığı ekipten insanlar da bu işin içinde. Ve bunlar diyor ki, bunu mealen dile getiriyorum: 'biz birlikte yolsuzluk yaptık, tamam Belediye başkanlığını kazandık ama birlikte İstanbul’u birlikte soyduk' diyorlar ve bunu detaylı bir şekilde anlatıyorlar.&nbsp;Ama CHP’li siyasetçiler ve onları destekleyen kişiler bu medya, akademi veya farklı alanlardan olabilir yapılan açıklamaları görmezden gelip doğrudan bunun siyasi bir operasyon olduğu yönünde bir algı yürütmeye çalışıyorlar. CHP’nin, hem partisinin yolsuzlukla anılmaması hem de İstanbul’daki süreci siyasi bir süreçmiş gibi anlatma çabası var. Ama ben, iddianame ortaya çıktıktan sonraki süreçte artık kimsenin bunu savunamaz duruma geleceğini düşünüyorum. Her gün bir iş insanı veya birlikte çalıştıkları bir kişi, itirafçı olarak ortaya çıkıyor. İtirafçı olduklarında da 'biz birlikte şu tarihte şunları yaptık' bilgisiyle bunu ortaya koyuyorlar.&nbsp;Bu ortadayken, bunların siyasi bir yönü var demek ve Cumhuriyet Savcılığı’nın bir şey yapmamasını beklemek kimse tarafından kabul edilemez. CHP’nin, bunu siyasi bir operasyon gibi anlatma konusunda bir çabası var. Ama zamanla bu işten pişman olacaklarını ve kendilerinin bile savunamayacağı bir resmin ortaya çıkacağını düşünüyorum.<ul><li>İsrail’in İran’a yönelik saldırısıyla birlikte Ortadoğu yeni bir kırılma eşiğine geldi. Türkiye bu kriz karşısında nasıl bir dış politika refleksi göstermeli?</li></ul>Ben, Ortadoğu’daki bu siyasi türbülansın her geçen gün artan bir hızla devam ettiğini düşünüyorum. Biz bunu uzun süredir yaşıyoruz. Bu süreçte Türkiye taraf olmamak için elinden geleni yapıyor. Bir taraftan da ortaya çıkan bu yangınları çözmek için diplomasiyi devreye koyduğunu görüyoruz. Bunu Ukrayna Rusya, Ortadoğu’daki gruplar, devletler arasındaki ilişkilerde veya uluslararası alanda yürütmüş olduğu diplomaside görebilirsiniz. Fakat bir taraftan diplomasiyi yürütürken diğer yandan aynı bölgede olduğunuzdan dolayı sessiz kalamıyorsunuz.&nbsp;Burada yapmanız geren şey kapasiteniz artırmanız. Bu coğrafyada yaşıyorsanız, maalesef bu cümle de bana ait, “Ortadoğu’da siyaset silahla yapılıyor”. Tabii burada dış politikayı kastediyorum. Bölgesel politikayı kastediyorum. Eğer Ortadoğu’da başkasının gücüne dayanarak varlık göstermeye çalışıyorsanız varlık gösteremezsiniz. Yani sizin istihbarat ve askeri kapasitenizin büyük oranda başka ülkelere bağımlı olmaması gerekiyor. Türkiye’nin, son dönemde özellikle hem askeri yeteneklerini artırması hem de savunma sanayi konusundaki bağımlılığını azaltması ve bunu yüzde 80’in üzerinde kendi kaynaklarına dayandırmasının ne kadar önemli olduğu; İsrail’in İran’a saldırması veya bölgedeki yaşanan son gelişmelerle birlikte daha net bir şekilde ortaya çıkmıştır, diyebiliriz.&nbsp;Türkiye’nin kendi savunma yeteneklerini hızla artırdığını ve bu konuda ciddi bir çaba harcadığını görüyorum. Bir taraftan diplomasi yürütürken, Ortadoğu’daki çatışmalar devam ettiğinde bunların bir parçası olmadan, bu krizleri sönümlendirme konusunda diplomasi çabası sürerken; diğer taraftan da kendi gücünü ve kapasitesini artırmaya yönelik bir çaba içinde olduğunu görüyoruz ve doğrusu da budur.&nbsp;<ul><li>Avrupa ülkeleri ‘gerilimi düşürün’ çağrısı yapıyor. Türkiye’nin bölgesel barış adına diplomatik bir arabulucu rolü üstlenmesi mümkün mü?</li></ul>Avrupa uluslararası politikada maalesef artık yok. Hatta ilginç bir şey söyleyeceğim Avrupa artık Avrupa sorununda bile yok. Ukrayna bir Avrupa sorunu ve Ukrayna ile ilgili bir masa kuruluyor, bu masada ABD, Rusya ve Türkiye var ama Avrupa yok. Hatta bir araya geldikleri zaman Avrupa ne diyor diye bakan da yok. Bu Avrupa ve dünya için çok kötü. Ben Avrupa’nın diplomasinin içinde olmalarını olumlu bulurum ama maalesef ortaya koydukları durum bu şekilde.&nbsp;Avrupa dışı bir konu olan meseleye geldiğimizde Avrupa’nın özellikle Gazze konusunda; Avrupa halklarının aldığı tavrı çok olumlu buluyorum. Maalesef Avrupa’daki halkın aldığı inisiyatifi yöneticiler alamadı. Ve kendi değer ve yetkilerini İsrail konusunda Gazze’de kaybettiler. Avrupa’dan gelen söylem dünyada ve bölgede çoğu kişinin ilgisini çekmiyor.&nbsp;Türkiye’nin arabuluculuk veya kolaylaştırıcılık konusuna gelince, Türkiye ve İran bölgesel anlamda iki önemli ülke ve hemen hemen her konuyu görüşürler. Ama Gazze meselesinden dolayı, Türkiye ile İsrail’in&nbsp; arasında böyle bir ilişki tarzı yok. Bundan dolayı Türkiye’nin Ukrayna meselesinde olduğu gibi hem Ukrayna ile hem de Rusya ile ilişkileri iyi ve her iki ülke Türkiye’nin tavrına önem veriyor. Ama Türkiye ve İsrail arasında bir güven sorunu var. Bunun zor olacağını düşünüyorum.<ul><li>Bu çatışma ortamı, Türkiye’nin İran’la ve İsrail’le olan ikili ilişkilerini nasıl etkileyebilir? Özellikle enerji, güvenlik ve ticaret boyutunda yeni riskler ya da fırsatlar doğabilir mi?</li></ul>Her olumsuz gelişme Türkiye’yi de olumsuz etkiliyor. Ortadoğu ülkeleri enerji üreten ülkeler ve İran’da bunların içerisinde. İran 1979 yılından bugüne kadar belli konularda ambargo uygulanan bir ülke. Komşunuza ambargo uygulanması size de uygulanması anlamına geliyor. Irak ve Suriye’de de aynısı yapıldı.&nbsp;Düşünsenize siz doğu ve güneydeki komşularınızla istediğiniz gibi ticaret yapamıyorsunuz veya bu konuda belli engeller olduğunu görüyorsunuz. Bunun bir maliyeti oluyor. Son dönemde özellikle enerji fiyatlarının artması konusunda Türkiye hiç işin içinde olmamasına rağmen bölge ve enerjiye ihtiyacı olan bir ülke olmasından dolayı diğer kalemleri bıraksak bile enerjide bir maliyetin ortaya çıktığını son bir kaç günde maalesef görüyoruz.&nbsp;<ul><li>İran-İsrail arasındaki çatışma savaşa dönüşürse Türkiye ve Avrupa’yı yeni bir göç dalgası bekliyor diyebilir miyiz?</li></ul>Şu anda savaşa dönüşmüş durumda. Göç dalgasının oluşabilmesi için İran topraklarının yoğun bir şekilde istikrarsızlaşması gerekir. İsrail’in yapacağı bir saldırıyla değil, başta ABD olmak üzere başka ülkelerinde savaşa dahil olmasıyla istikrasız bir yapının oluşmasıyla göç dalgası oluşabilir. Ben İsrail’in günlük belli noktalara atış yaparak burada bir göç dalgası oluşturabileceğini sanmıyorum.<ul><li>Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın zaman zaman siyasi farklılıklar nedeniyle kutuplaşabildiğini görüyoruz. Bu konuda onlara ne tür bir mesaj vermek istersiniz? Sizce Türkiye için birlik duygusunu nasıl güçlendirebilirler?</li></ul>Biz farklı siyasi partilerdeyiz ve bu demokrasinin bir gereğidir. Biz düşman değiliz. Farklı siyasi kimliklere sahip olmak ülke hakkında farklı görüşlere sahip olmamız anlamına gelir. Şu şekilde düşünmeyin; bu farklı siyasi partililer ekranlarda mecliste birbirlerine hep sert cümleler söylüyorlar. Ama şunu unutmayın; biz ekran dışında bir araya geldiğimiz zaman birbirimiz hastalığıyla ilgileniriz. Birlikte oturur yemek yeriz aynı masada buluşuruz. Çocuklarımızı sorarız ve birbirimize yardım ederiz.&nbsp;Yurtdışındaki vatandaşlarımız dışarda oldukları için kimliklerini hem siyasi kimliklerini hem de diğer kimliklerini daha sert yaşıyorlar. Bunu bıraksınlar. Biz siyasi rakibiz, düşman değiliz ama hepimiz Türkiye sevdalısıyız. Olaylara bu şekilde bakmalarında fayda vardır diye düşünüyorum. Ülkelerine de o şekilde yaklaşsınlar. Çünkü siyasi partiler ister iktidarda olsunlar ister muhalefette olsunlar milletin desteğiyle geliyorlar. Kutuplaşmayı bıraksınlar diye düşünüyorum. Kamera olmadığı zaman o kutuplaşma yok.&nbsp;Yurtdışındaki değerli vatandaşlarımızda bu perspektiften bakarlarsa olaylara daha iyi olur diye düşünüyoruz. Biz tüm vatandaşlarımızı seviyoruz. Ben kendi seçim bölgemde, Kahramanmaraş’tan bir talep geldiğinde ak parti mi ya da cumhur ittifakının üyesi midir diye bakmam. Hatta vatandaş siyasi kimliğini gündeme getirdiği zaman da neden bunu açıklıyorsun diye kızdığımda oldu. Bu yüzden bize gelen her talep vatandaşımızın talebidir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması ve bu ülkeye sevdalı olması yeterli. Bu şekilde yaklaşırlarsa kutuplaşmayı da bırakırlar ve ülkelerine çok daha iyi hizmet ederler.&nbsp;&nbsp;Yurt dışında farklı STK’larda yapılanmalar var. Tabii ki bu yapılanma olacak, tıpkı bizim farklı siyasi partilerde olduğumuz gibi. Ancak konu Türkiye olduğunda, lütfen birlikte hareket etsinler. Bizim onlardan isteğimiz bu olur.

Ak Parti Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Şahin: "Biz siyasi rakibiz, düşman değiliz"

İstanbul’dan Cenevre’ye, daktilo tuşlarından uluslararası yönetim masalarına uzanan sıra dışı bir kariyer öyküsü Hülya Kurt’unki… Almanya’da başlayan, Türkiye’de şekillenen ve İsviçre’de yükselen bu yolculuk, yalnızca profesyonel bir başarı hikâyesi değil; aynı zamanda içsel dönüşümün, cesaretin ve tutkunun da kanıtı.

From zero to hero

Tutkusunu mesleğe dönüştüren kadın: Hülya Kurt’un hayat yolculuğu

İsviçre'de yaşayan, Türkiye’ye ve sokak hayvanlarına yürekten bağlı bir grup hayvanseverin kurduğu Pets in Turkey, yıllardır terk edilmiş kedi ve köpeklere umut olmayı sürdürüyor. Sadece bir kurtarma operasyonu değil, aynı zamanda kalpten bir dayanışma hareketi olan bu organizasyon, Türkiye'deki sokak hayvanlarına yeni bir yaşam şansı sunuyor. 

Pets in Turkey’nin sessiz kahramanı

Barınaklardaki iyi olmayan koşullar, yetersiz yasalar ve toplumdaki bilinç eksikliğiyle mücadele eden ekip, sevgi, sabır ve kararlılıkla bu karanlık tabloya ışık tutuyor.Bu hareketin arkasındaki isimlerden biri de Sibel Akın. İsviçre merkezli kurulan bu yardım ağının kurucusu ve yöneticisi olan Akın, sadece bir hayvansever değil, aynı zamanda bir organizatör ve umut taşıyan bir yol arkadaşı. Onunla hayvanların yaşadığı zorlukları, "Pets in Turkey"in misyonunu, Avrupa'da sahiplenme sürecini ve sanatla birleşen bağış projelerini konuştuk. İşte kalpten gelen bir mücadeleye dair ilham verici bir röportaj, buyrun…Röportaj:&nbsp;Özgür Mumcular<ul><li>Sibel Hanım, öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?&nbsp;</li></ul>Ben 58 yaşındayım, İstanbul da doğdum ve büyüdüm ancak çok genç yaşlarda eğitim için yurtdışına çıktım sonra İstanbul’da kısa bir iş deneyimim olduysa da 30 yıldan fazladır İsviçre’de eşim ve 2 oğlumla yaşıyorum. Boğaziçi Üniversitesi’nde yöneticilik, Colorado State Üniversitesi’nde işletme okudum ve IUG’de (Int Uni in Geneva) medya ve iletişim üzerine yüksek lisans yaptım. Uzun yıllar reklam sektöründe çalıştım, daha sonra kendi danışmanlık şirketim oldu ve 2016 yılında devrettim.&nbsp;<ul><li>"Pets in Turkey" oluşumunu kurma fikri nasıl ortaya çıktı?</li></ul>Benim uzun yıllar Türkiye’deki bu sahipsiz ve terk edilen hayvanlar probleminden haberim yoktu. Hatta biz ilk goldenımızı ve sonra da Jack Russell köpeğimizi Fransa’da üreticiden almıştık, o derece konuya hakim değildim. Ancak 2010 yılında ilk defa Çeşme’de bir yazlığımız oldu ve orada geçirdiğimiz il yazımızda hepimiz şok olduk! Sokaklarda gördüğümüz onca perişan köpek ve kedi bizi çok üzdü. Ve gene o yaz diğer köpeğimiz Molly ile yolumuz kesişti. O bizim ilk kurtardığımız köpek oldu. İşlemler vs her şeyi onun sayesinde el yordamı ile öğrendim ve Şubat 2011’de Molly’yi Cenevre’ye getirdik. Hayvanlara yardım etme fikri de böylece gelişmeye başladı…<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e13.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>İsviçre’de yaşayıp Türkiye’deki sokak hayvanlarına yardım eli uzatmak güçlü bir bağ gerektiriyor. Bu bağ sizde nasıl oluştu?</li></ul>Hayvanları çok seviyorum ve bir toplumun en zayıf halkasının çocuklar ve hayvanlar olduğunu düşünüyorum özellikle de bazı toplumlarda, birilerinin onlara yardım elini uzatması ve onların sessiz çığlıklarını duyurması gerekiyor.<ul><li>Türkiye'deki sokak hayvanlarıyla ilgili durum sizce neden bu kadar ciddi ve çözümsüz kalıyor? En büyük sorun nedir?</li></ul>En büyük sorun yanlış devlet politikaları, yıllarca işini yapmamış olan bütün belediyeler ve maalesef hayvana saygı göstermeyen insanların çoğunlukta olması. Çok uzun zaman önce kolayca çözülebilecek bir sorunu bugünlere getirip şimdi de suçsuz hayvanlara bedel ödetiyorlar. 20 sene önce yürürlüğe giren 5199 nolu hayvan hakları yasası eksiksiz uygulansaydı ve sistematik kısırlaştırma yapılsaydı, aynı zamanda insanları da ciddi bir denetlemeye tabii tutup sokağa atmanın önüne geçilseydi, bugün böyle bir sorun yaşamazdık diye düşünüyorum.<ul><li>Pets in Turkey olarak bu soruna nasıl müdahale ediyorsunuz? Hangi aşamalarda devreye giriyorsunuz?</li></ul>Bizim kuruluştan beri amacımız terkedileni kurtarmak ve sahiplendirmek oldu ama yurtiçinde değil; onu yapan bir sürü başka dernek var zaten, biz Avrupa’ya yuvalandırıp kurtardıklarımıza, gerçekten de bir köpeğe ya da kediye yakışır bir hayat sunmak istiyoruz. Tabii bunun yanı sıra sokakta tedavi ettirdiklerimiz, kısırlaştırdıklarımız, deprem vs gibi durumlarda yardım eli uzattıklarımız da ayrı.<ul><li>Türkiye’deki iş birliklerinizden biraz bahseder misiniz? Ne zamandır ve nasıl bir destek sağlıyorsunuz?</li></ul>Yerel barınak gönüllüleri ya da kurtarma yapan şahıslarla senelerdir beraber çalışıyoruz, bazen ilanda gördüğümüz bazen de bize haber verdikleri hayvanı kurtarıp pet transfer ile İzmir’e getirtiyoruz, burada çalıştığımız bir klinik var; orada kontrol-test-tedavi yapılıyor, sonra aşı programına başlanıp ya yine senelerdir çalıştığımız pansiyona ya da Urla’daki büyük ırk yaşam alanımıza alıyoruz. En az 4 ay beklemeleri gerekiyor, Avrupa için işlemleri ancak bitiyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e14.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>İsviçre'deki etkinliklerinizden biri olan geleneksel piknik buluşmaları hayvanseverleri bir araya getiriyor. Bu yılki Cenevre etkinliği nasıl geçti? Katılımcı ilgisi nasıldı?</li></ul>Bu yıl etkinliğimizin beşincisi gerçekleşti, herhalde en renkli ve kalabalık olanı bu oldu, tekrar herkese katılım ve desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e15.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Raise Your Paw ile olan ortaklığınız neyi hedefliyor? Bu ortaklık size ne tür olanaklar sağlıyor?</li></ul>Bu aslında organik bir ortaklık, yola biz PIT ekibi olarak çıktık hep beraber ancak bir süre sonra Zürih tarafında dili Almanca olan bir yapı olmasının daha kolay olacağını gördük ve RYP böyle doğdu. Biz tüm operasyonlarımızı ortak yürütüyoruz. Urla’daki yaşam alanını da ortak kullanıyoruz, sürekli iletişim halindeyiz.<ul><li>Hayvan sahiplenme süreci Avrupa’da oldukça sıkı kurallara bağlı. Türkiye’den bir köpek veya kedi sahiplenmek isteyen biri hangi adımları izlemeli?</li></ul>Aslında biz o hazırlığı önceden kendileri için yapıyoruz, istenilenlere çok hakimiz ve kurtarmadan itibaren bir hayvanın çiplenmesi, kaydı, kuduz aşısı, titre testi gibi hepsini yapıp sonra yuva arıyoruz. Bilinmesi gereken, sağlıklı bir hayvan için en az 4 aylık bir süreç ve o sürede güvenli bir şekilde bakılması gerekiyor.<ul><li>Evcil hayvanların uçakla Avrupa’ya getirilmesi konusunda nelere dikkat ediyorsunuz? Bu süreç güvenli mi?</li></ul>Biz o konuda şanslıyız çünkü İzmir’deyiz ve SunExpress seferleri ile çok güvenli bir şekilde Avrupa’nın her yerine gönderebiliyoruz.<ul><li>Derneğinizde sanatla evcil hayvanları birleştiren çok özel bir çalışma da oldu. Ressam İzim Çetindağ’ın köpek ve kedi portrelerinden biraz bahsedebilir misiniz? Bu fikir nasıl doğdu?</li></ul>Evet bu çok güzel bir proje, sevgili İzim zaten bizim bir üyemiz, corona sırasında sahiplendirmeler ve seyahatler durunca biz çok zor bir durumda kalmıştık, finansal olarak da çok zordu o günler… İzim, tam o sırada bu fikirle bize geldi – sahipli kedi ve köpeklerin portrelerini yapıp gelirin büyük kısmını bize bağışladı; hala daha yapmaya devam ediyor. Hem ortaya <a href="https://izimcetindag.com/category/pet-portrait/">muhteşem eserler</a> çıktı hem de bize kaynak yaratılmış olduğu için çok teşekkür ederiz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e16.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Gönüllü olmak ya da bağış yapmak isteyenler size nasıl ulaşabilir, nasıl katkı sağlayabilirler?&nbsp;Bize her zaman sosyal medya hesaplarımızdan ya da dernek e-mailinden ulaşabilirler: <a href="mailto:info@petsinturkey.org">info@petsinturkey.org</a>Instagram: <a href="https://www.instagram.com/petsinturkey/">@petsinturkey</a></li><li>Son olarak, İsviçre’deki ya da Türkiye’deki hayvanseverlere iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?İsviçre’deki hayvanseverler lütfen ama lütfen artık üreticiden kedi ve köpek almayın! Dünyada her gün binlerce hayvan bir aile göremeden uyutuluyor, bu kabul edilir bir şey değil! Mutlaka içlerinde size arkadaş olacak bir can vardır. Ve elinizden geldiğince bizler gibi oluşumlara destek olun.Türkiye’deki hayvanseverler hep beraber mücadeleye devam! Elimizden geldiğince kurtaracağız, yılmayacağız ve bir gün gerçekten hayvanların haklarının da olduğu günleri göreceğiz.</li></ul>

Sibel Akın’ın gözünden Pets in Turkey: Bir patinin ardındaki hikaye

Çocukların sağlığı söz konusu olduğunda, ailelerin en çok endişelendiği konuların başında nörolojik sorunlar geliyor. Epilepsiden prematüre takibine, SMA’dan çocukluk çağı migrenine kadar birçok alanda hem bilimsel gelişmeleri hem de sahadaki deneyimiyle önemli katkılar sunan bir isimle, Prof. Dr. Ayşe Tosun ile bir araya geldik. 

Uzman bir sesin rehberliği

Anne-baba panik yapmayın! Prof. Dr. Ayşe Tosun'dan altın değerinde öneriler

Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasıyla birlikte Türkiye siyaseti bir kez daha önemli bir sınavdan geçiyor. Bu gelişme sadece siyasi tartışmalara değil, toplumsal reflekslere de yön veriyor.

Yeni Türkiye mücadelesi

Özellikle gençlerin tutumu, toplumsal muhalefetin yeniden şekillenişi ve uluslararası kamuoyunun yaklaşımı gibi pek çok başlık kamuoyunda geniş yankı buluyor. Biz de bu süreci daha iyi anlayabilmek adına CHP Parti Meclisi Üyesi ve Dr. İletişim Bilimci Ali Haydar Fırat ile bir araya geldik. Hem İmamoğlu’nun tutuklanmasının yarattığı etkiyi hem de muhalefetin bundan sonraki adımlarını kendisine sorduk.Röportaj: Ferah Koçak Erdoğan<ul><li>İmamoğlu'nun tutuklanması, muhalefet seçmeninde nasıl bir psikoloji yarattı? Bu&nbsp;noktada özellikle Z kuşağındaki gençlerin tutumu çok önemli. Siz gençlerden böyle bir duruş ve destek bekliyor muydunuz?</li></ul>18 Mart’ta Ekrem İmamoğlu’nun diplomasının iptal edilmesi ve 19 Mart’ta gözaltına alınıp tutuklanması toplumun geniş kesimlerinde çok ciddi bir tepkiye neden oldu. Genel toplumsal kanı bu operasyonun siyasi olduğu yönündeydi. Bu algı iktidarın bütün çabasına rağmen hala tersine çevrilmiş değil. Özellikle partimizde ve muhalif seçmende bu durum tümüyle bir iktidar operasyonu olarak görüldü ve çok ciddi bir tepki ortaya çıktı. Çok uzun bir dönemdir Türkiye’de toplumsal muhalefet sokağa çıkmıyor ve geniş bir tepki göstermiyordu. Ekrem Başkan’ın tutuklanması ile birlikte toplumsal muhalefet siyasal muhalefet ile birleşti ve iktidarın oluşturmak istediği yenilgi psikolojisini tersyüz etti.&nbsp;Z kuşağı ya da yeni gençlik genel olarak kendi yaşam dünyalarına kapanmış geniş bir kesim olarak görülmekteydi. Ancak bu kesimin özellikle internet kullanımı ve sosyal medya konusundaki becerisi hep ihmal edildi. Diğer yandan bu kuşak ciddi bir belirsizlik içinde ve geleceğini başka ülkelerde aramak zorunda bırakılmış durumda. Bundan dolayı mevcut iktidara çok ciddi bir tepki gösteriyor. Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması bu geniş kesimde inanılmaz bir tepkiyi ortaya çıkardı. Hemen hemen bütün eylem ve mitinglerde çok geniş bir katılımla sürecin ana aktörlerinden biri oldular.&nbsp;<ul><li>Ekrem İmamoğlu serbest bırakılmazsa, bu durum CHP'nin stratejisini nasıl etkiler?</li></ul>Bizim bütün çabamız haksızlığın ve hukuksuzluğun son bulmasıdır. Bunun için Ekrem Başkan ve diğer belediye başkanlarımızın serbest bırakılması için her türlü mücadeleyi ortaya koyacağız. Seçim dönemine kadar halen bu durumda bir değişim olmazsa elbette ki bütün seçenekleri tek tek tartışacağız. Ancak bu haksızlığın uzun sürmesini beklemiyoruz.&nbsp;<ul><li>Uluslararası kamuoyunun Ekrem İmamoğlu’nun tutukluluk durumuna yaklaşımı hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce yeterli tepkiyi gösterdiler mi?</li></ul>İnsan hakları bir ülkenin iç sorunu değildir. Hak ihlalleri konusunda daha fazla bir tepkinin ortaya konulması gerekiyordu ancak bu tepki gösterilmedi ve bunun bir iç mesele olduğu söylendi. Çünkü mevcut iktidar Türkiye’yi bir mülteci deposuna çevirdi ve uluslararası kurumlar, aktörler bu kozun kendilerine karşı kullanılmaması için sessiz kaldılar. Çok daha vahimi de Gazze’de yaşananlardır. Ona bile seyirci kalmaları asla kabul edilemez.&nbsp;<ul><li>Ekrem İmamoğlu'nun tutuklanması, özellikle cumhurbaşkanlığı adaylığı sürecinde, ciddi tepkilere neden oldu. Bu gelişmeyi, Türkiye'deki demokratik süreç ve muhalefetin geleceği açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?</li></ul>Mevcut iktidar net bir biçimde seçimden korkuyor ve ilk seçimde kaybedeceğini görüyor. Son yerel seçimde elde ettiğimiz başarı ve hala bütün anketlerde oy oranımızın sürekli bir biçimde artıyor oluşu iktidarda ciddi bir rahatsızlık yaratıyor. Ekonomik krize çözüm üretememeleri, eğitimden sağlığa çok ciddi krizlerin yaşanması mevcut iktidarı sürekli geriletiyor.&nbsp;Bu çerçevede iktidar her gün daha fazla otoriter bir alana kanalize oluyor. Toplumsal rıza üretemiyor bunun için daha fazla baskıyla muhalefeti sindirme yoluna gidiyor. Ancak sadece bürokratik ve baskıcı bir yaklaşımla seçimi kazanamayacağını biliyor. Başka bir seçeneği kalmadığı için bu baskılar daha da artacaktır. Ancak ülkemizin çok ciddi bir demokrasi ve cumhuriyet birikimi mevcut ve bütün bu anti demokratik süreçlerin üstesinden gelecektir.&nbsp;<ul><li>CHP, “mevcut iktidar anayasaya uymuyor” diyerek anayasa yapım sürecine katılmayacağını söyledi. Sizce bu tavır demokratik sürecin dışında kalmak anlamına gelir mi, yoksa haklı bir direniş mi olur?</li></ul>Demokratik kapasitesi olmayan, baskıcı ve otoriter bir yaklaşımla anayasa yapılamaz. Anayasa Mahkemesi kararlarına uymayan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını yok sayan, muhalefeti terör örgütü gibi gören bir anlayış demokratik siyasal bir atmosfer ve toplum sözleşmesi hazırlayamaz. AK Parti’nin bugüne kadar yaptığı bütün anayasa değişiklikleri kendi siyasal alanını genişletmek ve siyasi ömrünü uzatmak için yapıldı. Bu konuda da sicili temiz değil. Dolayısıyla eşit ve özgür bir toplum sözleşmesi ancak bu birikime ve değerlere inanan bir anlayışla mümkün olabilir. Bizim demokrasi mücadelemiz elbette ki devam edecektir. Ülkemizin bütün demokratik süreçlerinin ana aktörü olan bir partiyiz ve bizim içinde olmadığımız bir anayasa yapım süreci söz konusu olamaz.&nbsp;<ul><li>Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “benim adaylık gibi bir derdim yok” sözü gerçek bir geri çekilme mesajı mı?</li></ul>Biz sayın Cumhurbaşkanının adaylığını en önemli mesele olarak görmüyoruz. Mevcut koşullarda bir daha aday olması mümkün değil. Buna dönük belli hamleler yapacaktır. Burada söylemek istediği “benim bir daha aday olma imkanım vardır ve bunun için CHP’nin desteğine ihtiyacım yoktur” mealindeki bir açıklamasıdır. Dolayısıyla aday olmak istemektedir ama mesele aday olması değil, seçilebilmesidir. Bu koşullarda da mümkün görünmemektedir.&nbsp;<ul><li>Erken seçim ya da siyasi ittifaklar açısından önümüzdeki süreci nasıl değerlendiriyorsunuz?</li></ul>Ekonomik, siyasi ve diplomatik süreç ve krizler erken seçimi zorunlu kılmaktadır. AKP bundan kaçamaz. Türkiye sistemsel bir kriz yaşamaktadır ve bu krizi aşmanın tek yolu erken seçimdir. İktidar istese de istemese de sandığı halkın önüne getirecektir. İttifak süreci ancak seçim kararı alındıktan sonra ortaya çıkacak bir durumdur.&nbsp;<ul><li>Ekonomik kriz, yüksek enflasyon ve işsizlik gibi sorunlar, halkın günlük yaşamını derinden etkiliyor. CHP'nin bu sorunlara yönelik çözüm önerileri nelerdir?</li></ul>Mevcut iktidar sadece finans sistemi ve para politikasıyla günü kurtarmaya çalışmaktadır. Yaşadığımız ekonomik krizin temelinde bir yönetim krizi bulunmaktadır. Ülkemiz iyi yönetilmiyor ve sağlıklı kararlar alınmıyor. Bu yönetim değişmeden ekonomik krizin çözülmesi mümkün değildir. Ekonomide ve ekonomi kurumlarında yaşanan yapısal sorunlara hiçbir çözüm üretmeyip sıcak para ile çarkları döndürmeye alışmış bir iktidar var ve o yüzden kriz sürekli derinleşiyor.&nbsp;Biz Cumhuriyet Halk Partisi olarak ekonomik alanda bir paradigma değişimi öneriyoruz. Üretimi esas alan, kamucu politikaları temel öncelik olarak gören ve üretim-bölüşüm süreçlerini adil, eşit ve demokratik bir düzleme taşımayı tasarlayan bir politika seti öneriyoruz.&nbsp;<ul><li>Geçmiş çözüm sürecinden alınan dersler, yeni bir barış inşasında nasıl kullanılabilir?</li></ul>Ülkemizin toplumsal ve siyasal barışı tarihi bir sorun alanıdır ve mutlaka yaşama geçirilmelidir. Geçmiş çözüm sürecinde CHP olarak öne sürdüğümüz öneriler kabul edilmedi ve bunun bedeli çok ağır ödendi. Bugün de tarihi bir sorumlulukla hareket ediyor, Terörsüz Türkiye sürecine siyaset üstü bakıyoruz. Ancak bizim sunduğumuz çerçeve meselenin salt güvenlik konseptiyle çözülemeyeceğidir. O nedenle kapsamlı bir demokratikleşme süreci yaşama geçirilmelidir. Zaten terör meselesi de, Kürt meselesi de demokratik olmayan süreçlerin bir çıktısıdır. Çözüm için gerçek ve tam bir demokratik bir yapılanma yaratılmalıdır. Elbette bütün süreç TBMM çatısı altında yürütülmelidir.&nbsp;<ul><li>Sizce Türkiye'de demokrasi, barış ve adaletin önünü açacak temel adım ne olmalı?</li></ul>Ülkemiz için yeni bir sürecin, demokratik bir sürecin önünün açılması ve iktidarın değişmesi gerekiyor. Hiçbir farklı düşünce ya da toplumsal harekete izin vermeyen, günden güne otoriterleşen bir iktidarla ülkemizin yol alması mümkün değildir. Toplumla bağı kopan, bürokratik vesayetle ayakta kalmaya çalışan bir yapı demokratik bir sistem kuramadı, kuramayacak. O nedenle yeni bir yönetim anlayışının, halkçı bir programın, liyakatli bir kadronun ülkemizi yönetmesi tek çıkar yoldur.&nbsp; &nbsp;