Yasaya göre özel hane halkı elektriği yerel sağlayıcılardan almak zorunda. Axpo gibi firmalar milyarlarca kar ederken, evlerdeki elektrik maliyetleri patladı.
Büyük şirketler için, elektrik piyasasındaki düşük fiyatlar göz önüne alındığında, önümüzdeki yıl önemli tasarruflar mümkün: Borsada, gelecek on iki ay için kilovat saat başına 9.5 rappenlik sözleşmeler işlem görüyor – bu, 2023 yazına göre yüzde 40'lık bir fiyat düşüşüne denk geliyor. Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu Elcom'dan Andreas Möckel, "SonntagsZeitung"a yaptığı açıklamada "Gelecek yıl için elektrik piyasa fiyatları, Ukrayna savaşının başlamasından bu yana görülmemiş derecede düşük," diyor.
Elektrik iki yıl öncesine göre iki kat pahalı
Özel hane halkı için durum 2024 yılında pek de parlak değil: Neredeyse her yerde fiyatlar belirgin şekilde artıyor, EKZ örneğin kilovat saat başına fiyatı yüzde 60 artırarak 19 rappene çıkarıyor. Vergiler ve kullanım ücretleri ile Zürihliler 2024 yılında kilovat saat başına 31 rappen ödeyecekler, bu da iki yıl öncesine göre neredeyse iki kat fazla. İsviçre genelinde ise fiyat artışı yaklaşık yüzde 20.
Sadece küresel olarak değil, İsviçre ve komşu ülkelerde de elektrik şirketleri, bir elektrik kıtlığından oldukça uzak. Yıl sonunda baraj göllerinin seviyeleri on yıllık ortalamanın oldukça üzerinde, Almanya'nın elektrik üretimi için gaz depoları da iyi durumda ve Fransız nükleer santralleri 2022'nin aksine neredeyse tam kapasiteyle çalışıyor. Büyük müşteriler teorik olarak elektrik tüketerek zaman zaman para kazanabilirler çünkü fiyatlar bazen negatife düşüyor.
EW, özel müşterilerle kar elde edemez
Aslında İsviçre elektrik şirketleri, özel müşterilere elektrik satışından hiç kar elde edemezler – tüketiciler yasal olarak elektriği yerel sağlayıcılarından almak zorundadır. Diğer yandan, elektrik şirketleri de gelecek yıl için tarifeleri zaten Ağustos'ta belirlemek zorundadır – bu yaz bunu yaparken, sağlayıcılar daha yüksek elektrik fiyatları bekliyordu.
Açık olan piyasa ve tüketici fiyatları arasındaki bu farka rağmen, Elektrik İşletmeleri Zürih, özel müşterilerle kar yapılmadığını söylüyor.
Axpo pahalı elektrikten nasıl kar ediyor
EKZ doğrudan kar etmese de, en büyük elektrik şirketi Axpo'daki payı muhtemelen büyük karlar getirebilir: Şirketin kendi hidroelektrik ve nükleer santralleri var ve böylece yüksek elektrik fiyatları dönemlerinde kendi ucuz enerjisini üretebilir. Bu sonbaharda, Axpo
milyarlara varan fazla kar elde etti – ve bunu yapabilir, çünkü şirket doğrudan özel hane halkına hizmet vermiyor.
Kantonla birlikte EKZ, Axpo'nun üçte birinden fazlasına sahip – ama onların ucuz elektriğinden faydalanamıyor. sözcü Siegenthaler "SonntagsZeitung"a yaptığı açıklamada "İhale hakkı nedeniyle EKZ, tüm elektrik alımlarını ihaleye çıkarmak ve piyasa fiyatlarına göre almak zorunda," diyor.
Yani elektrik fiyatları yüksekken, Axpo, büyük oranda sahip olduğu elektrik şirketlerine diğer üreticiler gibi aynı kötü koşullarda elektrik sunmak zorunda – ve özel hane halkı sayesinde kar elde ediyor. Şirketin kendisi, İsviçre elektrik şirketleriyle işin, Axpo'nun sonuçlarına "sadece marjinal olarak katkıda bulunduğunu" söylüyor, ancak büyük şirket somut rakamlar vermiyor.
Politikanın tepkisiz kalma nedeni
Bu uygulama dışarıdan bir baskı olmadan muhtemelen değişmeyecek: Kantolar, EKZ ve BKW gibi şirketlerin milyonlarca kazancından, özel hissedarların aksine, giderek artan sayıda özel hane halkının pahalı elektrik faturaları hakkında endişelenmek zorunda kalmayanlar gibi yararlanıyor.
Belirleyici olabilecek bir talep Avrupa Birliği'nden geliyor. Devletler birliği, bir elektrik anlaşması karşılığında İsviçre elektrik piyasasının açılmasını talep ediyor. Böylece özel hane halkları, elektriği yerel sağlayıcıdan mı yoksa başka bir yerden mi alacaklarına özgürce karar verebilir. Genel olarak, böylece özel müşteriler için fiyatlar önemli ölçüde düşebilir.