Neden Bu Yasa Gündemde?

Tartışmalar, 2017 yılında Çin devletine ait Chemchina şirketinin İsviçreli tarım devi Syngenta'yı satın almasıyla başladı. O dönemde bu satış, İsviçre’nin kritik sektörlerinin yabancı hükümetlerin kontrolüne geçmesi açısından büyük endişe yaratmıştı.

Bunun üzerine Mitte Partisi’nden Ständerat Beat Rieder, devletin yabancı devlet şirketleri tarafından yapılan satın almalara müdahale edebilmesi için bir yasa tasarısı sundu.

Ancak Ulusal Meclis, bu düzenlemeyi sadece devlet şirketleriyle sınırlı bırakmayarak, tüm yabancı yatırımcıları kapsayacak şekilde genişletmek istiyor. Ayrıca, satın almalar yalnızca İsviçre’nin güvenliğini tehdit ettiğinde değil, aynı zamanda İsviçre’de temel mal ve hizmetlerin tedarikini riske attığında da engellenebilmesini talep ediyor.

Ulusal Meclis’in Önerdiği Değişiklikler

• Devlet, yalnızca yabancı devlet şirketlerinin değil, tüm yabancı yatırımcıların İsviçre'de yaptığı kritik satın almaları engelleyebilecek.
• Engelleme yetkisi yalnızca ulusal güvenlik için değil, aynı zamanda temel hizmetlerin korunması için de kullanılabilecek.
• Hangi sektörlerin kritik olduğu netleşmiş değil, ancak enerji, telekomünikasyon, sağlık ve ulaşım gibi alanların etkileneceği düşünülüyor.

Bunun Anlamı Ne?

Örneğin, bir Çinli veya Amerikan şirketi İsviçre’de bir elektrik santralini, büyük bir telekomünikasyon firmasını veya ilaç şirketini satın almak isterse, hükümet bunu engelleyebilir.

Bu yasa tasarısına karşı çıkanlar, bürokrasiyi artıracağı, serbest piyasa kurallarına aykırı olduğu ve yabancı yatırımları caydıracağı konusunda uyarıyor.

Tartışmanın Tarafları

Destekleyenler:

• SP, Yeşiller, GLP ve Mitte Partisi yasa tasarısını destekliyor.
• SP’li Jacqueline Badran: “Çin, dünyayı tanklarla fethetmiyor, satın alıyor.”
• Ulusal güvenlik ve kritik sektörlerin korunması gerektiğini savunuyorlar.

Karşı çıkanlar:

• FDP ve bazı SVP üyeleri karşı çıkıyor.
• FDP’li Marcel Dobler: “Bu yasayla devasa bir bürokrasi yaratacağız. İsviçre ekonomisine zarar verecek.”
• Özellikle özel şirketlere yönelik kısıtlamaların belirsiz olduğunu ve ekonomik büyümeyi engelleyebileceğini düşünüyorlar.

Yasayı Halk mı Oylayacak?

Tasarı Ständerat tarafından reddedilirse, SP ve destekçileri halk oylaması için bir girişim başlatacak.
Ancak tasarı kabul edilirse, FDP ve SVP referandum talep edecek.

Yani her durumda, yasa İsviçre halkının oyuna sunulabilir.

Sonuç: İsviçre, Yabancı Yatırımları Kısıtlayacak mı?

• Ständerat’ın Mart 2025’te vereceği karar kritik.
• Yasa geçerse, devlet artık yabancı yatırımları kontrol edebilecek.
• Yasa reddedilirse, halk oylamasıyla karar verilmesi gündeme gelebilir.

Bu karar, İsviçre’nin gelecekteki ekonomik ve stratejik yönelimini belirleyebilecek önemli bir dönüm noktası olacak.