Parlamento, adalete duyulan güveni artırmak ve mahkemelerin işleyişini iyileştirmek amacıyla bağımsız bir denetim organı kurmayı tartışıyor. Ulusal Konsey ve Eyaletler Konseyi Denetim Komisyonları (GPK), yalnızca görevden alma ve yeniden seçilmeme seçeneklerinin yeterli olmadığını belirterek, bağımsız bir disiplin denetim mekanizması oluşturulmasını talep ediyor. Parlamento, bu değişikliği sağlamak için yeni bir disiplin soruşturma sistemi ve bağımsız bir yargı denetim organı kurulmasını öneriyor.
Son yıllarda federal mahkemelerde yaşanan bazı skandallar, mahkeme sisteminin güvenilirliğini sarsan olaylar olarak gündeme geldi. Federal Ceza Mahkemesi’nde ortaya çıkan mobbing, cinsiyetçilik ve düşük çalışma disipliniyle ilgili iddialar, yargıya duyulan güveni azalttı. GPK’nın yayınladığı bir rapor, Federal Mahkeme'nin bu tür şikâyetlere yeterince hassas yaklaşmadığını ve bazı mağdurlara yasal savunma hakkının tanınmadığını ortaya koydu.
Bu tür olayların doğrudan mahkeme kararlarını etkilemese de, kurumun işleyişini ve kamuoyundaki itibarını zedelediği belirtiliyor. GPK, yargı sisteminin işleyişinde hâkimlerin etik kurallara ve mesleki sorumluluklarına bağlı kalmasını sağlayacak bir denetim mekanizmasının zorunlu hale gelmesi gerektiğini vurguluyor.
Şu an hâkimlerin görevden alınmasını gerektiren durumlar oldukça sınırlı ve radikal seçenekler içeriyor:
Ancak bu iki seçenek de aşırı uçlarda kaldığı için, aradaki etik ihlalleri veya kötü yönetimi ele almakta yetersiz kalıyor. Bu nedenle, GPK’nın sunduğu yeni öneri kademeli disiplin cezaları uygulanabilmesini ve hâkimlerin bağımsız bir yargı denetim organı tarafından değerlendirilmesini öngörüyor.
Parlamentonun önerdiği yeni sistem, siyasi baskılardan uzak olacak ve hâkimlerin hatalı kararlarını değil, etik ihlallerini ve kötü yönetim uygulamalarını inceleyecek. Tartışılan çözüm önerileri arasında, on bir kantonda uygulanan "Adalet Mahkemesi" modelinin federal düzeyde uygulanması da bulunuyor.
Ayrıca, ceza alacak hâkimlerin kendilerini savunma hakkına sahip olması için itiraz mekanizmasının da kurulması planlanıyor. Hukuk uzmanları, yeni sistemin anayasal ilkelere uygun olduğunu, yargının bağımsızlığını koruyarak mahkemelerin işleyişini iyileştireceğini belirtiyor.
Yeni düzenleme, yargıda disiplin süreçlerinin daha etkili yürütülmesi için bir temel oluşturacak. Ancak yasa taslağı henüz hazırlık aşamasında ve sürecin detayları parlamentodaki yasa yapım sürecinde netleşecek.