Ev sahipleri ise bu düzenlemelerin konut inşaatını ve yenilemeleri yavaşlattığını savunuyor.

Zürich’te Tahliyeler Gündemde

Aralık 2024’te Zürich’teki Sugus apartmanlarında yaşayan yaklaşık 250 kiracı, binanın yenilenmesi planları nedeniyle tahliye edilmek zorunda kaldı. Bu durum ülke genelinde büyük tepkiye yol açtı. Zürcher Kantonalbank tarafından yapılan bir araştırmaya göre, İsviçre’de her yıl yaklaşık 30.000 kiracı bu tür tahliyelerle karşı karşıya kalıyor.

Özellikle büyük şehirlerde ve tatil bölgelerinde, tahliyelerin asıl amacının yenileme değil, kiraları artırarak daha fazla kazanç sağlamak olduğu yönünde eleştiriler var. Bu duruma karşı Zürich Kantonu’nda kiracıları koruma amaçlı bir girişim (Wohnschutz-Initiative) gündemde.

Schlieren Belediye Başkanı ve SP Kantonu Meclis Üyesi Markus Bärtschiger, girişimin öncülerinden biri. Konuyla ilgili olarak şunları söylüyor: “Daha düşük gelirli insanların şehirlerde yaşamaya devam etmesini sağlamak istiyoruz. Şehirlerin yalnızca zenginler için değil, herkes için yaşanabilir olması önemli.”

Kiracı Koruma Önlemleri Başka Şehirlerde de Uygulanıyor

Zürich dışında, İsviçre’nin bazı kantonlarında kiracıları koruyan düzenlemeler halihazırda yürürlükte. Örneğin:

• Cenevre: 1983 yılından beri yenilenen binalar için maksimum kira sınırı uygulanıyor.
• Basel-Stadt: 2022’de kabul edilen düzenleme ile zorunlu tahliyeler ve ani kira artışları azaltıldı.

Ancak, Basel’de kiracı koruma yasalarının yenileme projelerini yavaşlattığı belirtiliyor. Basel-Stadt Ev Sahipleri Derneği Başkanı Patricia von Falkenstein, bu durumun iklim hedeflerine zarar verdiğini savunuyor: “Binaların izolasyonu, pencerelerin yenilenmesi ve yeni ısıtma sistemleri için gerekli çalışmalar durma noktasına geldi. Eğer hiçbir şey yapılmazsa, bina stoğu zamanla harap olacak.”

Konut Krizi mi, Kiracı Koruma mı?

Ev sahipleri ve yatırımcılar, kiracı koruma düzenlemelerinin çevre dostu yenilemeleri ve şehirlerin yoğun yapılaşmasını engellediğini ileri sürüyor. Ancak, Zürich’teki girişimin destekçileri, Basel’in deneyimlerinden ders çıkarılarak yeni inşaat projelerinin ve çevre dostu yenilemelerin teşvik edilmesi gerektiğini düşünüyor.

Zürich Kantonu Yönetimi Karşı Çıkıyor

Zürich Kantonu yönetimi, kiracı koruma girişimini reddetti. Yetkililer, bunun konut arzını kısıtlayacağını ve kira fiyatlarını daha da artıracağını öne sürüyor. Bunun yerine, yeni inşaatları teşvik eden bir plan üzerinde çalışıldığı belirtildi.

Kiracı koruma girişiminin 2026’nın başında oylamaya sunulması bekleniyor.