Çok uluslu yabancı şirketlerde istihdam
İsviçre’deki çalışanların yaklaşık 10’da biri çok uluslu bir yabancı şirkette çalışmakta. Veriler çok uluslu şirketlerin istihdama büyük oranda katkıda bulunduğunu gösteriyor.
2015 yılı verilerine göre İsviçre’de çok uluslu yabancı şirketlerin 11.524 bağlı şirketi bulunmakta. Söz konusu şirketlerde 470.000 kişi çalışmakta, bu ise toplam istihdamın yaklaşık %10’una denk gelmekte. Başta ticaret, ekonomi veya finansal hizmet alanlarında etkin olan bu şirketler özellikle Zürih bölgesinde ve Cenevre Gölü çevresinde konumlanmış durumda. Bu bilgiler Federal İstatistik Kurumunun (BFS) çok uluslu yabancı şirketlerin bağlı şirketleri ve çalışanları üzerine çıkardığı ilk istatistiklerden elde edildi.
BFS’nin elde ettiği ilk verilere göre İsviçre’de 11.524 şirket çok uluslu bir yabancı şirket grubuna ait. Şirketlerin neredeyse 100 farklı ülkede bir merkezi bulunmakta. Çalışan sayısına bakıldığında bu hususta en önemli ülkelerin Almanya (yabancı bağlı şirketlerde çalışanların %25,1’i), ABD (%21,2), Fransa (%12,9) ve Birleşik Krallık (%6,3) olduğu görülmekte.
2015 yılında çok uluslu yabancı firmalara ait İsviçre’deki bağlı şirketlerde 468.095 çalışan bulunmaktaydı. Bu ise iş sektöründe yani kamusal alan ve kâr amacı gütmeyen özel organizasyonlar dışında çalışanların %10,7’sine denk gelmekte.
Çeşitli sektörlerde faaliyet gösteriyorlar
Söz konusu işletmeler birçok sektörde faaliyet göstermekte. Çalışanların neredeyse %44,2’si beş sektöre ayrılmakta: Toptancılık (bağlı şirketlerde çalışanların %16’sı), perakendecilik (%7,9), finansal hizmetler (%7,3), diğer mali hizmetler (%7,1) ile bilgisayar ve elektronik eşyaların üretimi (%5,9).
İşletmelerin sayısı göz ününde tutulduğunda ise yabancı bağlı şirketlerin %60,8’i beş sektöre ayrılmakta: Toptancılık (tüm bağlı şirketlerin %25’i), finansal hizmetler (%18,5), bilişim teknolojileri ve bilişim hizmetleri (%6,5), işletmelerin ve şirketlerin yönetilmesi ve idaresi; işletme danışmanlığı (%6,4) ve perakendecilik (%4,4).
Çalışanların dörtte birinden fazlası Zürih’te çalışmakta
%27,7’lik bir oran ile çok uluslu yabancı şirketlerin bağlı şirketlerinde çalışanların çoğunluğu Zürih bölgesinde bulunmakta. Bunu ise çalışanların %21’ini barındıran Cenevre Gölü çevresi takip etmekte. Kantonlar arası bir kıyas yapıldığında 129.434 çalışan ile Zürih’in arayı açtığı gözlemlenmekte. Ardından 49.207 çalışan ile Cenevre ve 41.429 çalışan ile Waadt gelmekte.
Birçok çok uluslu bağlı şirket, şirketler grubu adına kararları veren aynı hâkim şirkete bağlı olabilir. 2015 yılında İsviçre’de bulunan 11.524 bağlı şirket, 7498 yabancı hâkim şirket tarafından yönetilmekteydi. Yabancı şirket gruplarının çoğunluğu (%95,2) 250’den az kişi çalıştırmakta. Buna karşın büyük grupların ufak bir kısmı (%4,8) 250’den fazla çalışanı ile neredeyse çok uluslu yabancı şirketlerde çalışanların tümünün dörtte üçünü kapsamakta.
Çok uluslu şirketler grubunun çoğunluğu Almanya’nın elinde
Alman şirket grupları, grupların sayısı (tüm yabancı grupların %23,8’inin merkezi Almanya’dadır), bağlı şirketlerin sayısı (%22,1) ve çalışan sayısı (%25,1) göz önünde bulundurulduğunda İsviçre’de en etkin olan şirket gruplarıdır. Ardından ise ABD (grupların %11,8’i; bağlı şirketlerin %14,6’sı; çalışanların %21,2’si) ve Fransa (grupların %8,1’i; bağlı şirketlerin %12,2’si; çalışanların %12,9’u) gelmekte.
Çok uluslu yabancı şirketler İsviçre’deki istihdama farklı şekillerde etki etmekte. Bu bağlamda Birleşik Krallıktan yönetilen grupların 30 çalışanı varken, Danimarka’dan yönetilen şirketlerin İsviçre’de ortalamada 163 çalışanı bulunmakta.
[KTU / ID-5803]
Quelle: kA