Özgür

Dünya Ticaret Örgütü (WTO), 2025 yılı için küresel ticarette en az %0,2 oranında bir daralma öngörüyor. 

Büyük gerileme bekleniyor

Eğer ABD karşılıklı gümrük vergilerini uygulamaya koyarsa ve belirsizlik artarsa, bu düşüş %1,5’e kadar çıkabilir. Örgüt, Cenevre’de yaptığı açıklamada bu değerlendirmeyi paylaştı.2026 yılı için ise ticarette %2,5 oranında bir büyüme bekleniyor. Bu yılki öngörüler, ABD Başkanı Donald Trump’ın ilave gümrük vergilerini duyurduğu dönemde yapılan tahminlere benziyor. O dönemde WTO, 2024 yılı için %1’lik bir daralma bekliyordu. Bu rakam şimdi %0,8’e revize edildi.ABD-Çin Ticaretinde Büyük Gerileme BekleniyorWTO, ABD ile Çin arasındaki ticaret hacminde %81’lik bir düşüş yaşanabileceğini tahmin ediyor. Daha genel bir değerlendirmeyle, küresel ölçekteki ekonomik ve siyasi belirsizliklerin, mal ticaretinde ilave %0,7’lik bir düşüşe daha neden olabileceği vurgulanıyor.Ticaret gerilimleri yaşanmadan önce WTO, 2025 için yaklaşık %3’lük bir büyüme öngörüsünde bulunuyordu. Ancak mevcut küresel atmosfer, bu iyimser tabloyu tersine çevirdi. Kurum, yaşanan gelişmelerin tüm bölgeleri ekonomik olarak etkilediğini ifade ediyor.

WTO: 2025’te küresel ticarete en az %0,2 daralma bekleniyor

Zürih Kloten’deki sınır dışı gözaltı merkezinde (ZAA) yaşanan iki ölüm vakası ve diğer olaylar, gözaltı koşulları hakkında ciddi soruları gündeme getirdi. 22 yaşındaki bir göçmen, Mayıs ayı sonunda hücresinde ölü bulunmuştu. 

Gözaltı merkezinde 2 ölüm

Bu gelişmenin ardından mahkumlar ve insan hakları savunucuları, merkezdeki koşulları sert şekilde eleştiriyor.Alarm Veren Durum22 yaşındaki genç, Zürih Havalimanı’ndaki Yabancılar Hukuku İdari Gözaltı Merkezi’nde tutuluyordu. Burada, iltica başvurusu reddedilen ve sınır dışı edilmeyi bekleyen kişiler barındırılıyor.Göçmen hakları savunucusu “Wo Unrecht zu Recht wird” adlı oluşum, ZAA’daki koşulların acilen iyileştirilmesi gerektiğini vurgulayan açık bir mektup yayımladı. Mahkumlar tarafından kaleme alınan mektupta, Nisan ayı sonundan bu yana iki ölüm, iki intihar girişimi ve üç hücre yangınının meydana geldiği belirtildi.“Bu olaylar, birçok mahkumun içinde bulunduğu dramatik durumun çarpıcı bir kanıtıdır,” denilen mektupta, mahkumların ruh sağlığının ciddi şekilde zarar gördüğüne dikkat çekildi.Açlık Grevi ve Talepler22 yaşındaki gencin ölümünün hemen ardından 50 kişinin sekiz gün süren bir açlık grevine başladığı da açıklandı. Ölen mahkumun da ölmeden önce kuru açlık grevi yaptığı bildirildi.Wo Unrecht zu Recht wird hareketinden Valeria Godoy, “Açlık grevi, insanlık dışı gözaltı koşullarına karşı protesto için başvurulan en ağır yöntemlerden biridir,” dedi.Hareket, federal ve kantonal makamlara çeşitli talepler yöneltti:<ul><li>Azami gözaltı süresinin mevcut 18 aydan azaltılması</li><li>Ruhsal hastalığı bulunan mahkumlara profesyonel destek sağlanması</li><li>İzolasyon hücresinin tamamen kaldırılması</li></ul>Yetkililerin YanıtıZürih Adalet ve Yeniden Entegrasyon Dairesi (Juwe), son on yıldır idari gözaltıda ilk kez iki ölüm vakasının yaşandığını doğruladı. Ancak 50 kişilik açlık grevini reddetti; yalnızca bir kişinin açlık grevine girdiğini belirtti. Ayrıca, kuru açlık grevinde bulunan kişilerin tıbbi gözetim için hastaneye sevk edildiğini ve bu nedenle hücrede ölü bulunmalarının söz konusu olmadığını açıkladı.Kuruma göre, ZAA’da haftada üç kez psikiyatri görüşmeleri yapılıyor. İzolasyon hücresi bulunmamakla birlikte, güvenlik gerekçesiyle kullanılan ve penceresi olan özel güvenlikli gözaltı odaları mevcut.Ortalama Gözaltı Süresi ve Yasal ÇerçeveKanton Göç Dairesi, 18 aylık azami gözaltı süresinin yürürlükteki mevzuata uygun olduğunu ve bu sürenin mahkemeler tarafından belirlendiğini vurguladı.Federal Göç Sekreterliği (SEM) ise, son üç yılda sınır dışı gözaltısında kişi başına ortalama gözaltı süresinin yalnızca 22 gün olduğunu açıkladı.Tartışmalar SürüyorMerkezde yaşanan son olaylar ve mahkumlardan gelen tepkiler, sınır dışı gözaltı sisteminin işleyişine ve insani koşullara dair kamuoyunda yeni bir tartışma başlattı. İnsan hakları savunucuları ve mahkumlar, daha kapsamlı reformlar talep etmeyi sürdürüyor.

Zürih’de mahkumlardan açık mektup: "İnsanlık dışı koşullar son bulmalı"

İsviçre Parlamentosu’nda 13. AHV emekli maaşının finansmanına ilişkin tartışmalar resmen başladı. Federal Meclis’in üst kanadı olan Ständerat, Perşembe günü Merkez Parti (Mitte) ve Sosyal Demokrat Parti’nin (SP) sunduğu öneriyi ilk kez ele aldı. 

Yeni vergi ve prim artışları mı geliyor?

Söz konusu öneri, yalnızca 13. AHV maaşının değil, aynı zamanda “evli çiftler için adil AHV emekliliği” sağlanmasını öngören Mitte inisiyatifinin finansmanını da kapsıyor. Böylece evli çiftlere yönelik mevcut ayrımcılığın giderilmesi hedefleniyor.Bu tür bir bütüncül finansman planının, halk oylamasına henüz sunulmamış bir halk inisiyatifi için şimdiden hazırlanması ise İsviçre siyasetinde alışılmadık bir yöntem olarak değerlendiriliyor.Mitte ve SP’nin Önerisi Ne Getiriyor?Plan, tüm mali yüklerin aşamalı olarak karşılanmasını öngörüyor. 2030 yılına kadar AHV fonuna ek dört milyar frank aktarılması planlanıyor. Bunun için hem katma değer vergisinin (KDV) hem de maaş primlerinin artırılması gündemde. Ayrıca, Mitte inisiyatifiyle çiftlerin her iki üyesinin de tam AHV maaşı alması sağlanacak.Plana göre:<ul><li>2027’de KDV’ye yüzde 0,5 puanlık artış getirilecek.</li><li>2028’de maaş primleri yüzde 0,4 puan artırılacak.</li><li>2030’da KDV yeniden yüzde 0,5 puan artırılacak (Mitte inisiyatifi için).</li><li>2036’da maaş primleri yüzde 0,4 puan daha artırılacak (Mitte inisiyatifi için).</li></ul>İlk maaş primi artışında (0,4 puan), işverenler ve çalışanlar bu artışın sadece yarısını üstlenecek. Kalan kısım işsizlik sigortasından (ALV) karşılanacak.İlk adım olan 13. AHV maaşı için finansman planı netleşmiş durumda. İkinci adım ise yalnızca Mitte inisiyatifi halk oylamasında kabul edilirse devreye girecek.Federal Konsey Ne İstiyordu?Federal Konsey, 13. AHV maaşının yalnızca KDV artışı yoluyla finanse edilmesini önermişti. KDV’nin yüzde 0,7 puan artırılması planlanıyordu. Bu yöntemle emekliler de tüketimleri üzerinden katkıda bulunmuş olacaktı. Ancak bu öneri, Ständerat’ın Sosyal Güvenlik ve Sağlık Komisyonu’nda (SGK) şimdilik rafa kaldırıldı.Parlamentoda Kabul Şansı Ne Kadar?Ständerat’ta Merkez Parti ile sol partiler arasındaki uzlaşma sayesinde önerinin kabul edilmesi bekleniyor. Ancak aynı desteğin Ulusal Konsey’de (büyük meclis) sağlanması daha zor görünüyor. Mitte, SP ve Yeşiller birlikte 95 oya sahip; bu da çoğunluk için beş oy eksik kalıyor.Süreç Nasıl İlerleyecek?Bütüncül finansman planının Ständerat’tan geçmesi bekleniyor. Ancak Ulusal Konsey’de ne komisyon ne de genel kurul aşamasında yeterli destek şimdilik görünmüyor. Bu durumda plan reddedilirse, yeniden yalnızca KDV artışı gündeme gelebilir. Bu da, Federal Konsey’in başta önerdiği yönteme geri dönülmesi anlamına gelecek. Kısacası 13. AHV maaşının finansmanında süreç henüz net değil ve orta vadede yeniden başa dönülmesi olasılığı yüksek.

Parlamento, 13. AHV emekli maaşının finansmanını görüşüyor

İsviçre’de enflasyon oranı Mayıs ayında 2021'den bu yana ilk kez negatife döndü. Bu gelişmeyle birlikte ülke, gelişmiş ekonomiler arasında negatif faiz oranlarını yeniden gündeme taşıyan ilk örnek olabilir.

Negatif faizler geri mi geliyor?

COVID-19 pandemisinin başlangıcında, birçok gelişmiş ülke merkez bankası ekonomik çöküşü önlemek amacıyla faiz oranlarını tarihi düşük seviyelere çekmişti. O dönem bazı ülkeler sıfırın da altına inen oranlarla dikkat çekmişti. Beş yıl sonra, bugün büyük ekonomiler bu tür politikaları geride bırakmış durumda. Ancak İsviçre, yeniden bu yola girmeye aday.<h3>Deflasyon geri döndü</h3>İsviçre İstatistik Ofisi, Mayıs 2025’te tüketici fiyatlarının yıllık bazda %0,1 oranında düştüğünü açıkladı. Bu, Mart 2021'den bu yana gözlenen ilk deflasyon olarak kayıtlara geçti. Fiyatlardaki düşüş; ulaşım (% -3,7), gıda ve alkolsüz içecekler (% -0,3), sağlık hizmetleri (% -0,2) ve ev eşyaları ile hizmetler (% -2,6) gibi farklı alanlarda kendini gösterdi.Her ne kadar düşük oranda bir deflasyon tek başına alarm verici olmasa da, iç talebin kırılganlığına işaret ediyor ve SNB’nin hedeflediği %0–2 aralığındaki enflasyon hedefine ulaşma konusunda zorluk yaratıyor.Goldman Sachs ekonomisti Niklas Garnadt, enflasyonun SNB'nin belirlediği fiyat istikrar aralığının alt sınırında kalmaya devam edeceğini öngörüyor. Enerji fiyatlarındaki düşüş ve küresel ticari sürtüşmeler de fiyatlar üzerindeki aşağı yönlü baskıları artıran etkenler arasında.<h3>Faiz indirimi beklentisi artıyor</h3>Şu anda politika faizini %0,25 seviyesinde tutan İsviçre Ulusal Bankası, 19 Haziran’daki toplantısında yeni bir faiz indirimi yapabilir. Uzmanlar, 25 baz puanlık bir indirim öngörüyor.Goldman Sachs’ın temel senaryosuna göre, SNB Eylül ayına kadar faiz oranını iki adımla % -0,25’e çekebilir. Alternatif bir senaryoda ise, daha agresif bir gevşeme süreciyle % -0,75’e kadar düşüş ihtimali değerlendiriliyor. Bu seviye, tarihteki en düşük politika faizi olacak.<h3>Döviz müdahalesi gündemde değil</h3>Teorik olarak SNB’nin elinde döviz piyasalarına müdahale gibi başka araçlar da bulunuyor. Ancak ekonomistler, yakın dönemde faiz indiriminin öncelik taşıyacağını belirtiyor. Garnadt, SNB’nin negatif faizlerle geçmişte edindiği deneyim sayesinde bu aracı daha etkin kullanabileceğini savunuyor.Ayrıca İsviçre’nin, ABD Hazinesi’nin döviz manipülasyonu izleme listesinde bulunması, döviz piyasasına doğrudan müdahale olasılığını sınırlayan bir unsur olarak görülüyor.SNB, para politikasında geleneksel olmayan araçlara fazla bağımlı kalmadan enflasyonu desteklemeye çalışıyor. İsviçre ekonomisi temelde güçlü olsa da, yeniden baş gösteren deflasyon tehlikesi, merkez bankasını faiz oranlarında yeni düşüşler yapmaya zorlayabilir.SNB, geçmişte olduğu gibi, istikrarı korumak adına alışılmışın dışındaki yolları tekrar gündeme alabilir.

İsviçre’de deflasyon endişesi

İsviçre’de vergi kaçakçılığına karşı yürütülen otomatik bilgi paylaşım sistemi (AIA), 2026 yılından itibaren kripto varlıkları da kapsayacak. Federal Meclis’in üst kanadı olan Ständerat, hükümetin bu yöndeki önerisini kabul etti. Böylece kripto paralar da vergi bilgi paylaşımına dahil edilecek.

Kripto yatırımlar için vergi denetimi

İsviçre, 2017 yılından bu yana 100’den fazla ülkeyle otomatik vergi bilgisi paylaşımında bulunuyor. Yeni düzenlemeyle, kripto paralar da bu sisteme dahil edilecek. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) belirlediği yeni standartlar doğrultusunda İsviçre yasalarında gerekli değişiklikler yapılacak.Hangi Ülkelerle Bilgi Paylaşılacak?Federal Hükümet, Parlamento’ya 74 ülkeyle kripto varlıklar konusunda bilgi paylaşımı yapmayı önerdi. Bu ülkeler arasında Avrupa Birliği üyesi tüm ülkeler, İngiltere ve G20 ülkelerinin büyük kısmı yer alıyor. ABD, Çin ve Suudi Arabistan ise bu kapsam dışında tutulacak. Ancak ABD ile bu konuda ayrı bir ikili anlaşma yapılması planlanıyor.Ständerat, hükümetin önerisini genel hatlarıyla kabul etti. Ancak, kripto varlık işlemlerinde ihmalkar davranarak bildirim yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere yönelik cezai yaptırımları tasarıdan çıkardı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/6f02f39f7158cec33314f890b.jpg" width="1024" height="576"></figure>Bankaları ve Kripto Sahiplerini Ne Bekliyor?İsviçre’de giderek daha fazla banka, müşterilerine kripto yatırım imkanı sunuyor. Bu kuruluşlar, 2026’dan itibaren müşterilerine ait kripto işlemlerini OECD’nin belirlediği standartlara göre belgelemekle yükümlü olacak. Yurt dışında ikamet eden müşterilere ait veriler de İsviçre Federal Vergi Dairesi aracılığıyla ilgili ülkelere bildirilecek.İsviçre Bankacılar Birliği, bu yeni yükümlülüğün bankalar için ciddi bir iş yükü yaratacağını belirtiyor. Ancak sektör genelinde eşit şartların sağlanacak olmasını olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyor.Kripto para sahibi bireyler için ise değişiklikler önemli sonuçlar doğuracak. Yurt dışı bağlantısı olan kişiler, 2026’dan itibaren kripto varlıklarına ilişkin bilgilerin yabancı vergi makamlarıyla paylaşılacağını göz önünde bulundurmalı. İsviçre’de kripto paralar doğrudan federal vergi, stopaj vergisi ve damga vergisine tabi. Bu varlıklar, vergi beyannamesinde "diğer alacaklar" başlığı altında bildirilmek zorunda.Kripto Paraların Önemi Ne Düzeyde?Kasım 2024’te Lucerne Uygulamalı Bilimler Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, İsviçre nüfusunun yaklaşık yüzde 11’i kripto para sahibi. Ancak araştırma, büyük meblağlarla aktif işlem yapanların sayısının düşük olduğunu gösteriyor. Araştırma lideri Andreas Dietrich, “Genel olarak kripto yatırımları şu anda nüfusun yalnızca yüzde bir ila iki’si için önemli bir rol oynuyor.” değerlendirmesinde bulundu.İsviçre Öncü mü?İsviçre, bu düzenlemeyi hayata geçirme konusunda diğer ülkelerle birlikte hızlı hareket ediyor. PwC’den vergi uzmanı Matthias Staubli, İsviçre’nin kripto topluluğunun güçlü olması sayesinde yeni kuralların uygulanmasında etkin bir rol oynayabileceğini belirtiyor. Ayrıca Staubli’ye göre, İsviçre’nin hızlı hareket etmemesi durumunda Avrupa Birliği’nin kurallarına bağımlı kalma riski doğabilir.Süreç Nasıl Devam Edecek?Ständerat’ın onayının ardından konu şimdi Ulusal Konsey’in gündemine gelecek. Yeni düzenlemenin 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanıyor. Daha detaylı bilgi için <a href="https://www.youtube.com/watch?v=zz8_jTnqJqg">linkteki</a> videoyu izlemenizi tavsiye ediyoruz.

Kripto paralar da artık otomatik vergi bilgi paylaşımına dahil ediliyor

İsviçre Federal Mahkemesi, evlilik yoluyla oturma izni alan kişilerin yaşadığı evlerde göç daireleri tarafından gerçekleştirilen kontrollerin belirli koşullar altında yasal olduğuna hükmetti. Bu karar, sahte evlilik şüphesiyle yürütülen kontroller için önemli bir emsal teşkil ediyor.

Özel hayata müdahale mi?

Federal Mahkeme, kararını üçe karşı iki oyla verdi. Şikâyet konusu olayda, aynı cinsiyetten iki erkek, gerçek bir birliktelik içinde yaşadıklarını göstermek amacıyla yapılan konut kontrolünün hukuka aykırı olduğunu savunarak itirazda bulunmuştu.Mahkemeye göre, sahte evlilik ya da sahte ortaklık şüphesi durumunda, Göç Yasası ve Zürih Kantonu İdari Yargılama Yasası, ani ve habersiz konut kontrollerine yeterli yasal dayanak sağlıyor. Ancak bu kontroller yalnızca ilgili kişilerin rızasıyla ve zor kullanılmaksızın gerçekleştirilebiliyor.Anayasal Haklara Dikkat ÇekildiZürih İdare Mahkemesi daha önce, olayda ilgili kişilerin dinlenme hakkının ihlal edildiğine karar vermiş ve bu nedenle yapılan kontrolün usule aykırı olduğunu belirtmişti. Federal Mahkeme ise esasen kontrollerin yasal temele dayandığını kabul etmekle birlikte, uygulamada bireylerin özel hayatına saygı gösterilmesi gerektiğini vurguladı.Karar Oybirliğiyle AlınmadıFederal Mahkeme içindeki görüş ayrılıkları dikkat çekti. Bir hâkim, böyle bir kontrolün yasal dayanağı bulunmadığını ve göç dairesinin daha hafif yöntemlere başvurması gerektiğini savundu. İki hâkim ise kontrolün başka bir alternatifin bulunmadığı durumlarda gerekli olduğunu belirtti. Üçüncü bir hâkim ise yasal dayanak olduğunu ancak yapılan kontrolün orantısız şekilde özel hayata müdahale teşkil ettiğini ifade etti. Beşinci hâkim ise davayı hiç incelememekten yana tavır aldı.Federal Mahkeme muhabiri Sibilla Bondolfi’ye göre, hâkimler arasında konut kontrollerinin özel hayata “hafif” mi yoksa “ağır” mı bir müdahale oluşturduğu konusunda dahi görüş birliği sağlanamadı. Nihayetinde dava üçe karşı iki oyla reddedildi. Ancak yargı sürecinde birçok hukuki soru açıkta kaldı.Olayın Arka PlanıSöz konusu kontrol, Ocak 2022’de Peru vatandaşı olan başvurucuya oturma izni verilmesinden beş ay sonra Zürih Kantonu Göç Dairesi tarafından gerçekleştirildi. Çift, Mart 2021’de Zürih’te resmî ortaklıklarını kaydettirmişti. Peru vatandaşı erkek daha önce iş nedeniyle Bern Kantonu’nda ikamet ediyordu.Çiftin ayrı adreslerde yaşamaya devam etmesi nedeniyle Bern Göç Dairesi oturma izninin uzatılmasını reddetti. Bunun üzerine başvurucu kanton değiştirme talebinde bulundu ve Zürih bu talebi 2022 yılında kabul etti.Zürih Kanton Polisi, konut kontrolünü sabahın erken saatlerinde, önceden haber vermeden gerçekleştirdi. Tüm odalar incelendi ve görülen eşyalar fotoğraflandı. Evlilik yüzüklerinin parmaklardaki görüntüleri dahil olmak üzere kişisel eşyaların fotoğrafları çekildi. Çiftin her iki üyesi de ayrı ayrı sorgulandı. Polis raporunda, çiftin ciddi bir ilişki içinde olduğu sonucuna varıldı.Geleceğe Yönelik EtkilerBu karar, göç dairelerinin sahte evlilik şüphesiyle konut kontrolü yapma yetkisini kural olarak tanımış olsa da, uygulamada bu kontrollerin ancak açık rıza ile ve kişisel haklara saygı gösterilerek yapılabileceğini de netleştirdi. Kararın, benzer durumlar için önemli bir emsal teşkil etmesi bekleniyor.

Sahte evlilik şüphesinde daire kontrolleri artık yasal sınırlar içinde mümkün

İsviçre’de silah ihracatına ilişkin kuralların gevşetilip gevşetilmeyeceği sorusu, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısından bu yana ülke siyasetinin gündeminden düşmüyor. Uzun süredir kilitlenmiş görünen tartışmada son dönemde hareketlilik yaşanıyor.

Kritik oylama bugün

Federal Meclis’in üst kanadı olan Ständerat, bugün bu konuda kritik bir karar verecek.Tartışmanın odağında, İsviçre’den silah satın alacak 25 Batılı ülkeye sağlanması planlanan ayrıcalıklı bir izin mekanizması bulunuyor. Almanya, Fransa, Macaristan ve ABD gibi ülkelerin yer aldığı bu gruba, silah alımları için temel olarak otomatik onay verilmesi öneriliyor. Böylece mevcut sıkı ihracat koşulları bu ülkeler için geçerli olmayacak. Ancak Federal Konsey, dış veya güvenlik politikası gerekçeleriyle belirli satışlara veto hakkını saklı tutacak.Ayrıca Ständerat, bu 25 ülkenin İsviçre’den satın aldığı silah ve mühimmatları başka ülkelere serbestçe aktarabilmesine olanak tanıyacak bir düzenlemeyi de oylayacak.Silah İhracatı Esnekliği Neden Gündemde?Bu değişikliklerin arkasındaki temel itici güç savunma sanayisi. Sektör temsilcileri, Almanya ve Hollanda’nın İsviçre’den silah tedarikine yönelik kısıtlamalar nedeniyle İsviçreli üreticileri boykot etme tehdidinde bulunduğunu hatırlatıyor. NATO üyesi ülkeler, Rusya’nın olası bir NATO üyesine saldırması durumunda İsviçre’nin tarafsızlık ilkesine bağlı kalarak silah tedarikini tamamen durduracağından endişe ediyor.İsviçre’nin Piranha tipi zırhlı personel taşıyıcıları gibi ürünlerini daha kolay ihraç edebilmesi gerektiğini savunan SVP, FDP ve Merkez Parti, bu ihracat gelirlerinin ülke savunma sanayisinin hayatta kalması için vazgeçilmez olduğunu vurguluyor. Ayrıca İsviçreli üreticilerin uluslararası tedarik zincirlerinde yer almasının, kriz anlarında İsviçre’nin yurtdışından silah tedarik edebilmesi açısından da önemli olduğu belirtiliyor.Bu Düzenleme İsviçre’nin Tarafsızlığıyla Çelişir mi?Batılı ülkelere adeta “sınırsız izin” anlamına gelen bu düzenleme, tarafsızlık ilkesiyle ne ölçüde bağdaştığı yönünden tartışmalı. Parlamento savaş malzemeleri yasasını gevşetse bile, İsviçre’nin tarafsızlık yükümlülükleri geçerli kalmaya devam edecek. Yani İsviçre, savaşan taraflara eşit mesafede durmak zorunda.Bir NATO üyesine saldırı olması durumunda İsviçre’nin nasıl hareket edeceği Federal Konsey’in takdirinde olacak. Örneğin, yalnızca silah ve mühimmat gönderimi, doğrudan savaş tarafı olmak anlamına gelmeyebilir. Ancak bir ülke asker gönderirse, İsviçre’nin bu ülkeye silah satışı yeni düzenlemelere rağmen yine de mümkün olmayacak.Batılı ülkelerin İsviçre yapımı silahları üçüncü ülkelere özgürce aktarabilmesi de hassas bir konu. Örneğin Almanya, İsviçre’den satın aldığı silahları Ukrayna’ya iletebilir. Bu durum, tarafsızlık ilkesine ciddi şekilde aykırı kabul edilebilir.Değişikliklerin Kabul Şansı Ne Kadar?Ständerat’ta, SP ve Yeşiller partisinin muhalefetine rağmen önerilerin kabul edilme olasılığı yüksek görünüyor. SP, Ukrayna lehine sınırlı bir esnekliği destekleyebileceğini bildirirken, tamamen serbest bir düzenlemeye karşı çıkıyor ve referandum tehdidinde bulunuyor.Ulusal Konsey’de ise SP, Merkez Parti ve FDP aylardır bir uzlaşma arayışında. Ancak Ständerat’taki muhafazakâr ittifak, bu uzlaşma sürecinin önüne geçebilecek bir çoğunluğu oluşturabilir.

İsviçre’de silah ihracatı kuralları gevşetiliyor mu?

İsviçre’de suç mağdurlarına yönelik yardım hizmetlerine başvuranların sayısı artmaya devam ediyor. Federal İstatistik Dairesi’nin en güncel verilerine göre, 2024 yılında 51.547 kişi mağdur danışmanlık hizmetlerinden yararlandı. Bu, bir önceki yıla kıyasla yüzde beşlik bir artış anlamına geliyor.

Şiddet mağdurları için merkezi telefon hattı

Verilere göre başvuranların yaklaşık dörtte üçü kadınlardan veya kadınların yakınlarından oluşuyor. Başvuranların yüzde 18’i ise reşit olmayan kişilerden meydana geliyor. Ayrıca mağdurların yaklaşık yarısı İsviçre vatandaşı.Federal yetkililer, mağdurlara yönelik danışmanlık hizmetlerine olan talebin son yıllarda istikrarlı bir şekilde arttığını vurguluyor. Uzmanlara göre bu artışın temel nedenlerinden biri kamuoyunun ve profesyonel meslek gruplarının bu konuda daha fazla bilinçlendirilmesi. Bern Kantonu Mağdur Yardım Hizmetleri Müdürü Pia Altorfer, “Uzmanlar artık mağdurları bu hizmetlere başvurmaları için daha fazla cesaretlendiriyor. Ayrıca gençler de sosyal medya üzerinden bilgilendiriliyor. Biz de kamu okulları ve meslek okullarında bilgilendirme çalışmaları yapıyoruz.” diye konuştu.Bununla birlikte ülkedeki genel suç oranlarında, özellikle şiddet suçlarında da artış gözlemleniyor. Bu durum da mağdur danışmanlık hizmetlerine olan talebi etkileyen bir diğer faktör olarak öne çıkıyor.Yeni Telefon Hattı Geliyorİsviçre’de suç mağdurlarına yönelik merkezi ve üç haneli yeni bir yardım hattının devreye alınması planlanıyor. İlk olarak bu yılın Kasım ayında faaliyete geçmesi beklenen hat, yaşanan teknik ve organizasyonel gecikmeler nedeniyle Mayıs 2026’ya ertelendi. Pia Altorfer, “Merkezi bir telefon hattı mağdurların yardım hizmetlerine daha kolay ulaşmasını sağlayacaktır. Bu da danışmanlık başvurularının daha da artmasına yol açabilir.” dedi.Uluslararası Karşılaştırma ve Yasal EksikliklerUluslararası karşılaştırmalara göre İsviçre’nin mağdur yardımı sistemi güçlü bir yapıya sahip. 1993 yılında yürürlüğe giren Mağdur Yardımı Yasası kapsamında, suç mağdurları devletten danışmanlık, mali ve hukuki destek alma hakkına sahip. Ancak Pia Altorfer’e göre sistemde hâlâ bazı eksiklikler bulunuyor. Mağdurların, faillerin aksine yardım hizmetlerine ulaşmak için kendilerinin aktif çaba göstermesi gerekiyor. Ayrıca yurt dışında işlenen suçlarda mağdurlara verilen destek sınırlı kalıyor. Bu durum, özellikle savaştan kaçan ve daha sonra İsviçre’ye gelen mağdurlar için önemli bir sorun teşkil ediyor.Federal Parlamento’nun alt kanadı, İsviçre’de ikamet eden bu tür mağdurların da yardım almasını sağlayacak yasal değişiklik önerisini destekliyor. Ancak üst kanat henüz bu değişikliği onaylamış değil.Kriz Durumlarında Yardım İletişim BilgileriSuç mağduru olduysanız veya bir yakınınız için endişeleniyorsanız, aşağıdaki iletişim kanallarından yardım ve bilgi alabilirsiniz. Tüm hizmetler gizli, ücretsiz ve 7/24 erişilebilir:<ul><li>Acil durum: 117</li><li>İsviçre Mağdur Yardımı: <a href="https://opferhilfe-schweiz.ch">opferhilfe-schweiz.ch</a></li><li>Tel 143 – “Sana uzanan el”: <a href="https://www.143.ch">143.ch</a></li><li>Tel 147 – Çocuklar ve gençler için yardım hattı: <a href="https://www.147.ch">147.ch</a></li><li>Ruh sağlığı destek platformu: <a href="https://dureschnufe.ch">dureschnufe.ch</a></li></ul>

İsviçre’de suç mağdurlarına yardım talebi artıyor

Dün akşam saatlerinde yüzlerce Filistin yanlısı gösterici, Gazze’deki savaşı protesto etmek amacıyla Cenevre ve Lozan tren istasyonlarında rayları işgal etti. Bu eylem, tren seferlerinde ciddi aksamalara yol açtı; birçok seferde gecikmeler ve iptaller yaşandı.

Filistin`e destek gösterileri

İsviçre Federal Demiryolları (SBB) tarafından yapılan açıklamaya göre, yaşanan gecikmeler ve sefer iptalleri nedeniyle trenlerin depolara çekilemediği bildirildi. Bu durum, Salı sabahı Batı İsviçre’deki tren ve koltuk kapasitesinin önemli ölçüde azalmasına neden oldu. SBB, yolculara çevrim içi sefer planını kontrol etmelerini tavsiye etti.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e92.jpg" width="1024" height="576"></figure>Cenevre Cornavin Tren İstasyonu’nda saat 18.15 civarında yaklaşık 1000 kişi toplanarak, Gazze’deki sivillere ve İsrail ordusu tarafından ele geçirilen insani yardım gemisine desteklerini dile getirdi. Göstericiler, 3 ve 4 numaralı peronlardaki rayları işgal ederek tren trafiğini durma noktasına getirdi. Dört ray üzerindeki tren seferleri geçici olarak durduruldu. Gösteri saat 19.30 civarında sona ererken, polis bir kişiyi mala zarar verme suçlamasıyla gözaltına aldı.Lozan’da ise saat 20.00’den itibaren yaklaşık 2000 kişi SBB’ye ait raylarda toplanarak Filistin yanlısı sloganlar attı. Göstericiler birkaç düzine dakika boyunca istasyonda kalarak tüm tren trafiğini engelledi. Ardından kalabalık, istasyonu terk ederek şehrin üst kesimlerine doğru yürüyüşe geçti. Bu gelişmeleri Batı İsviçre Televizyonu (RTS) aktardı.

Lozan ve Cenevre’deki Filistin yanlısı gösteriler tren trafiğini durdurdu

Basel ve Çevresi Türk Okulları Aile Birliği, 8 Haziran Pazar günü Marktplatz Meydanı’nda düzenlediği 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamasıyla unutulmaz bir güne imza attı. 

Coşku, umut, birlik

Uzun bir aradan sonra ilk kez açık alanda gerçekleştirilen bu anlamlı kutlama, yalnızca bir bayram değil; birlik, umut ve geleceğe dair güçlü bir mesaj oldu.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e80.jpg" width="1024" height="576"></figure>Kutlamaya katılanlar arasında T.C. Zürih Başkonsolosu Fazlı Çorman, Bern Eğitim Müşaviri Bünyamin Bezci, İsviçre Türk Toplumu Başkanı Suat Şahin, Basel Fetih Camii Başkanı Serhad Karatekin, Basel ve Çevresi Alevi-Bektaşi Kültür Birliği Başkanı Hulusi Yıldız ve CHP İsviçre Birliği Başkanı Ersoy Orak gibi önemli isimler vardı. Hepsi, bu özel günde çocukların sevincine ortak olmak ve geleceğe umutla bakan bir toplumun yanında durmak için orada, birlik ve dayanışma içinde yer aldı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e7f.jpg" width="1024" height="576"></figure>Bern Eğitim Müşavirliği’ne bağlı Türkçe ve Türk Kültürü öğretmenleri Zehra Münüsoğlu (Basel Koordinatörü), Tülin Altındağ, Duygu Koç Akbulut, Gözde Aydemir ve Müserref Fidan çocuklar için büyük bir özveriyle hazırladıkları sahne programıyla gönüllere dokundular. Minik öğrencilerin şiirleri, şarkıları, dansları ve gözlerindeki ışık, Türk toplumunun kalbindeki vatan sevgisini bir kez daha alevlendirdi.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e81.jpg" width="1024" height="576"></figure>Marktplatz’ta yankılanan kahkahalar, el ele tutuşularak çekilen halaylar ve birlikte söylenen şarkılar, sadece bir bayram kutlaması değil, aynı zamanda bir araya gelmenin, farklı düşüncelerde birleşmenin ve çocuklara daha güzel bir dünya bırakma idealinin güçlü bir sembolüydü.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e82.jpg" width="1024" height="576"></figure>Etkinlik, sadece çocuklara değil, büyüklerin de kalbine dokundu. Rus HSK Jimnastik Grubu’nun profesyonel gösterisi nefesleri keserken, yeni kurulan Kultwerk Dans Okulu “Deine Kultur, Deine Werk” sloganıyla çıktığı ilk sahnesinde büyük beğeni topladı. Sanat ve kültürün bir araya geldiği bu kutlama, herkesin belleğinde derin bir iz bıraktı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e83.jpg" width="1024" height="576"></figure>Velilerin desteği, sivil toplum kuruluşlarının dayanışması ve katılımcıların içtenliğiyle hayat bulan bu anlamlı günün ardından Basel ve Çevresi Türk Okulları Aile Birliği Başkanı Kamuran Efe, şu sözlerle duygularını paylaştı:“Çocuklarımızın gözlerindeki sevinç, kalplerimizde tarifsiz bir mutluluk bıraktı. Herkesin emeği çok değerliydi. Bu tablo, sadece bir kutlama değil; birlikte yaşamanın, paylaşmanın ve geleceğe umutla bakmanın resmi oldu. Hep birlikte güldük, söyledik, dans ettik, halay çektik. Ve en önemlisi çocuklarımıza umut aşıladık” dedi.Basel’de bir bayram kutlamasından fazlası yaşandı. Gönülleri ısıtan bir birliktelik, çocukların gülümsemesinde vücut buldu. Ve bu gülümsemeler, gökyüzünden süzülen bayraklarla birlikte Marktplatz’ı aydınlattı.

Basel’de 23 Nisan kutlaması gönülleri ısıttı

İsviçre’nin Valais kantonunda yer alan Val de Bagnes bölgesinde etkili olan yoğun yağışlar büyük bir heyelana neden oldu. Yaşanan olayın ardından yaklaşık 30 kişi güvenlik gerekçesiyle evlerinden tahliye edildi.

30 kişi tahliye edildi

Val de Bagnes’e bağlı Les Epenays köyünün sakinleri, ne kadar süreceği henüz belli olmayan bir süre boyunca alternatif konutlara yerleştirilecek.Val de Bagnes Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Antoine Schaller, yerel medyaya yaptığı açıklamada, “Bu doğanın işi, kuralları o koyuyor,” diyerek olayın doğal sürecine dikkat çekti.Geçtiğimiz hafta bölgeyi etkisi altına alan şiddetli fırtınaların ardından, çamurla birlikte odunlar ve dev kaya parçaları üst bölgedeki geçici acil durum köprüsünü yerinden söktü. Ancak köy halkına göre konutlarda herhangi bir yapısal hasar meydana gelmedi.Val de Bagnes Genel Sekreteri Pierre-Martin Moulin, durumun ciddiyetine dikkat çekerek, “En korkutucu olan şey gelen kütlenin büyüklüğü. Ayrıca dağda hareket eden parçanın her gün yaklaşık iki metre ilerlemesi tehlikeyi artırıyor,” diye konuştu.İklim tehdidi büyüyorBu heyelan, sadece bir hafta önce yaşanan başka bir doğa felaketinin ardından geldi. Blatten köyünde yaşanan olayda, bir buzulun çökmesiyle oluşan toprak kayması büyük hasara yol açmış ve uzmanlar bu durumu küresel ısınmanın sonuçlarıyla ilişkilendirmişti.29 Mayıs’ta, köyün üst kısmında bulunan Birch Buzulu’nun önemli bir bölümü koparak heyelana neden olmuştu. Bu heyelan, Lonza Nehri’nin yatağını kapatmış ve suyun akışını durdurma riski yaratmıştı.Uzmanlar, iklim değişikliği nedeniyle buzulların çözülme hızının son yıllarda ciddi şekilde arttığını ve bu durumun çok sayıda felaketi tetikleyebileceğini defalarca dile getirmişti.Avrupa kıtasında en fazla buzul varlığına sahip kara ülkesi olan İsviçre, 2023 yılında buzullarının yüzde 4’ünü yitirdi. Bu oran, 2022’deki yüzde 6’lık kayıptan sonra ikinci en yüksek yıllık erime olarak kayıtlara geçti.Öte yandan, 2023’te İsviçre'nin doğusundaki Brienz köyü de büyük bir tehlike atlatmış; dev bir kaya kütlesinin dağ yamacından kopmasından önce bölge halkı tahliye edilmişti.

İsviçre'nin Val de Bagnes bölgesinde heyelan meydana geldi

İsviçre’de yalnızca 2,5 saatlik bir mesafeyle birbirinden ayrılan Kilchberg ve Le Locle, konut fiyatları açısından binlerce frank fark gösteriyor. Kilchberg, İsviçre’nin en pahalı yerleşim yeri olurken, Neuchâtel kantonundaki Le Locle ise en uygun fiyatlı konutlara ev sahipliği yapıyor.

Uygun fiyatlı konutlar nerede?

Kilchberg’de Zürih Gölü manzaralı lüks bir apartmanın üst katlarındaki dairelerin fiyatı 8 milyon franka kadar çıkıyor. Bölgedeki konut satışlarını yöneten “Baumann Estate” şirketinin sahibi Claudio Baumann, “Buradaki tüm projeleri satışa sunduk. Bu fiyatlar artık burada alışıldık rakamlar,” diyor.Kilchberg’i cazip kılan yalnızca göl manzarası değil. Düşük vergi oranları, Zürih ve Zug gibi büyük ekonomik merkezlere olan yakınlığı ve kaliteli uluslararası okullar da bölgeye olan ilgiyi artırıyor. Baumann, özellikle Amerikalı alıcıların büyük dairelere ve çocuk bakıcısı için ekstra odaya önem verdiklerini belirtiyor.Le Locle: İsviçre’nin En Ucuz Konut PazarıManzara Le Locle’da tamamen değişiyor. Sadry Ben Brahim’in satışını üstlendiği altı buçuk odalı, büyük teraslı ve üç park yeri bulunan bir daire beş aydır satışta ve fiyatı yalnızca 625 bin frank. Bölgedeki alıcılar genellikle pazarlık yaparak satış fiyatını daha da düşürmek istiyor. Ben Brahim, “Burada neredeyse hiçbir emlak ilan edilen fiyat üzerinden satılmıyor. Daha ilk görüşmede insanlar fiyat konusunda esneklik olup olmadığını soruyor,” diyor.Le Locle’da metrekare fiyatları 3.500 ila 5.000 frank arasında değişiyor ve burası İsviçre’nin en ucuz konut piyasası olarak öne çıkıyor. Uygun fiyatlar nedeniyle Neuchâtel ve La Chaux-de-Fonds gibi daha büyük merkezlerde bütçesine uygun ev bulamayanlar bu bölgeye taşınmayı tercih ediyor.Le Locle’da Sorunlar ve Gelecek UmutlarıBuna karşın Le Locle’un bazı yapısal sorunları da mevcut. Fransa sınırına yakınlığı nedeniyle şehir içi trafik yoğun ve bu durum yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor. Şehir büyük ölçüde saat endüstrisine bağımlı; çeşitlilikten yoksun ekonomik yapı, yüksek vergi oranları ve sağlık sigortası primleri de cazibeyi azaltıyor.Şehir yönetimi ise geleceğe umutla bakıyor. 2032 yılına kadar tamamlanması planlanan iki şeritli yeni tünel sayesinde şehir, yoğun transit trafikten kurtulacak. Bu ulaşım yatırımı için federal hükümet yarım milyar franklık bir bütçe ayırmış durumda. Bununla birlikte, şehir merkezinin yeniden canlandırılması ve turizmin geliştirilmesi de belediyenin öncelikleri arasında yer alıyor. Emlakçı Ben Brahim, “Yatırımcıların ilgisi şimdiden artmaya başladı,” diyor.Kilchberg ile Le Locle arasındaki fiyat farkları, İsviçre konut piyasasının ne kadar çeşitlilik sunduğunu ve coğrafi, ekonomik ve sosyal faktörlerin fiyatlara nasıl yansıdığını bir kez daha gözler önüne seriyor.

İsviçre’de konut fiyatları neden bu kadar farklı?

Kanton Graubünden, İsviçre’de iklim nötr tarım hedefiyle yola çıkan ilk bölge oldu; 52 çiftlikte yenilikçi yöntemler uygulanıyor. Graubünden kantonu, bu sürece öncülük ederek İsviçre’nin ilk iklim nötr tarım bölgesi olmayı hedefliyor.

İsviçre’de ilk iklim nötr tarım projesi

İsviçre’de tarım sektörü hem dördüncü en büyük sera gazı salım kaynağı olması hem de iklim değişikliğinin doğrudan etkilerine en açık sektörlerden biri olması nedeniyle kritik bir dönüşüm sürecinde.&nbsp;Yenilikçi çözümler geliştiren 52 çiftlikGraubünden, 2020 yılında başlattığı “İklim Nötr Tarım” projesi kapsamında çiftçileri hem değişen iklim koşullarına adapte etmek hem de sera gazı emisyonlarını azaltmak için teşvik ediyor. Projeye katılan 52 çiftlik, son beş yılda çeşitli emisyon azaltım yöntemlerini geliştirip sahada test etti. Kanton bu süreci toplam 6,4 milyon frank ile destekliyor.Proje yöneticisi Claudio Müller, çiftliklerin önemli emisyon azaltım potansiyeline sahip olduğunu belirtiyor: “Toprak işleme, hayvan yemi seçimi, gübre yönetimi ve enerji üretimi gibi alanlarda büyük kazanımlar sağlanabilir.”Yaratıcı uygulamalar sahada test ediliyorS-chanf’ta koyun yetiştiriciliği yapan Peter Angelini, kendi geliştirdiği özel kompost konteyneri ile karbondioksit emisyonlarını iki kat azaltmayı başardı. Cazis’teki Cresta çiftliğinde ise Andri Baltermia, yerel koşullara daha iyi uyum sağlayan Jersey sığırları yetiştiriyor. Baltermia, hayvanlarının yemine bitki kömürü ekleyerek sindirimi destekliyor ve toprağın verimliliğini artırıyor. Bu sayede dışarıdan yem satın alma ihtiyacını da azaltmış durumda.Eğitimde dönüşüm: geleceğin çiftçileri hazırlanıyorGraubünden kantonunun tarım okulu Plantahof, projenin başından itibaren sürece dahil. Burada elde edilen deneyimler, tarım eğitiminin yeni müfredatına aktarılacak. Böylece geleceğin çiftçileri iklim değişikliğine dirençli ve iklim dostu uygulamalara daha hazırlıklı olacak.Plantahof direktörü Pieder Vincenz, projedeki katılımcı yaklaşımın önemine dikkat çekti: “Çiftçilerin kendi fikirlerini geliştirip test etmesine olanak tanıyan bir model sayesinde projede büyük bir motivasyon ve dinamizm görüyoruz.”Green Deal kapsamında yaygınlaştırma hedefiProje, Green Deal çerçevesinde önümüzdeki dönemde genişletilecek. Daha fazla çiftliğin sürece dahil olması hedefleniyor. Yeni katılacak çiftliklerin, proje kapsamında finansal destek alabilmeleri için öncelikle beş günlük özel bir eğitim programına katılmaları gerekecek.

Graubünden çiftçileri karbon ayak izini azaltmayı test ediyor

Hükümet, enerji verimliliğini artırmak ve karbon emisyonlarını azaltmak için yürürlükteki düzenleme ve teşviklerin etkilerinin izlenmesi gerektiği görüşünde. Yeni mali teşvikler ise şimdilik gündemde değil.

Bina yenileme süreci

İsviçre Federal Hükümeti (Bundesrat), ülkedeki binaların enerji verimliliğini artırma ve iklim hedeflerine ulaşma yolunda yürürlükte olan düzenleme ve destek programlarının etkili şekilde işlediğini açıkladı. Hükümet, 6 Haziran 2025 tarihinde kabul ettiği raporda, mevcut koşullarda enerji tasarruflu bina yenilemeleri için ek mali teşviklere ihtiyaç bulunmadığını belirtti.İsviçre’de binalar, toplam enerji tüketiminin yaklaşık %40’ını, karbon emisyonlarının ise yaklaşık üçte birini oluşturuyor. Buna rağmen ülkedeki yapı stoğunun yarısından fazlasında hâlen fosil yakıtlı ısıtma sistemleri (yakıt yağı ve gaz) kullanılıyor.Federal Enerji Ofisi tarafından 2022’de yaptırılan araştırmalara göre, bina sahiplerinin enerji verimliliği yatırımlarındaki en büyük engelin finansman eksikliği olmadığı, bunun yerine bilgi eksikliği, danışmanlık ihtiyacı ve uzman personel yetersizliği olduğu ortaya konmuştu. Bu kapsamda hükümet, bilgilendirme ve danışmanlık çalışmalarının daha da güçlendirilmesini öncelikli görüyor.Rapora göre, yeni CO2 Yasası ile binaların enerji performansına ilişkin daha fazla şeffaflık sağlanacak. Belediyeler, Bina ve Konut Sicilindeki (GWR) verileri düzenli olarak güncellemekle yükümlü olacak. Ayrıca bankaların da enerji verimliliği yüksek binalar için uygun kredi koşulları sağlaması teşvik edilecek.Federal hükümet ayrıca, iklim ve inovasyon yasası ile güncellenmiş CO2 Yasası ve kantonal düzenlemelerin piyasa üzerindeki etkilerinin izlenmesini ve bu etkiler değerlendirilmeden yeni mali teşviklerin hayata geçirilmemesini kararlaştırdı.İsviçre, 2050 yılına kadar Net Sıfır Emisyon Hedefi’ne (Netto-Null-Ziel) ulaşmayı planlıyor. Bu hedef doğrultusunda hükümet, mevcut olumlu bina yenileme trendinin devam etmesi gerektiğini ve bu süreçte mevcut yasal ve finansal araçların yeterli olduğunu vurguladı.

Bern: Mevcut yasa ve programlar enerji verimliliği için yeterli

İsviçre Federal Hükümeti (Bundesrat), çocukların da taraf olduğu boşanma ve ayrılık davalarında usul hukukunu modernize etmeye hazırlanıyor. Hükümetin 6 Haziran’da yayımladığı rapora göre, aile yapılarındaki değişim ve karmaşık yetki dağılımı, reform ihtiyacını zorunlu kılıyor.

Çocuk odaklı süreç

Raporda, aile davalarında çocukların korunmasını esas alan sade ve hızlı prosedürlerin oluşturulması gerektiği vurgulandı. Federal Hükümet, Zivilprozessordnung (ZPO) ve Zivilgesetzbuch (ZGB) üzerinde kapsamlı değişiklik hazırlığı yapacak. İlgili yasa değişikliklerinin 2026 yılı sonunda kamuoyunun görüşüne sunulması bekleniyor.Reform kapsamında, boşanma ve ayrılık süreçlerinde mahkemelerin aile bireyleriyle doğrudan temas kurarak anlaşma arayışını öne çıkaran bir yöntem izlemesi planlanıyor. Anlaşma sağlanamazsa, süreç esas olarak sözlü ve hızlandırılmış biçimde yürütülecek.Federal Hükümet ayrıca, aile uyuşmazlıklarında arabuluculuk ve uzman desteğinin güçlendirilmesini, farklı disiplinlerden uzmanların (psikologlar, sosyal hizmet uzmanları gibi) sürece etkin şekilde dahil edilmesini öngörüyor.Reformla birlikte, çocuklarla ilgili konularda (velayet, bakım, kişisel ilişki, nafaka) yetki karmaşasının da giderilmesi amaçlanıyor. Mevcut durumda bu yetkiler Çocuk ve Yetişkin Koruma Kurulu (KESB) ve sivil mahkemeler arasında dağılmış durumda. Yeni düzenlemede bu yetkilerin ağırlıklı olarak mahkemelere devredilmesi planlanıyor.Federal Hükümetin raporuna göre, bu adımlar sayesinde çocukların çatışmalardan daha az etkilenmesi, sürecin daha hızlı ve etkili yürütülmesi hedefleniyor. Sürecin bir parçası olarak kantonların ve uygulayıcıların görüşleri de çalışmalara dahil edilecek.

İsviçre’de çocukların yararına aile davası reformu yolda

İsviçre hükümeti, geçtiğimiz yıl yaşanan Credit Suisse krizinin ardından ülkenin büyük bankalarını daha dirençli hale getirecek kapsamlı önlemler paketini açıkladı. Federal Konsey, 6 Haziran 2025 tarihli toplantısında, yasa ve yönetmelik düzeyinde hayata geçirilecek yeni düzenlemelerin çerçevesini belirledi.

Credit Suisse krizinden ders

Krizden çıkarılan dersler doğrultusunda hazırlanan bu paketle, kamu maliyesine, vergi mükelleflerine ve İsviçre ekonomisine yönelik sistemik risklerin azaltılması amaçlanıyor. "Too Big To Fail" (Batamayacak kadar büyük) bankalar için daha katı sermaye yükümlülükleri, kriz yönetimi ve çözüm planlarının güçlendirilmesi, bankalarda bireysel sorumluluk rejimi kurulması ve Finans Piyasaları Denetleme Kurumu’na (FINMA) daha geniş yetkiler verilmesi öngörülüyor.Neler değişecek?<h3>1- Bankalarda bireysel sorumluluk rejimi</h3>Yeni düzenlemeyle bankalar, iç sorumluluk yapılarını yazılı olarak belgelemek zorunda kalacak. Böylece olası suistimal durumlarında sorumluluk net olarak belirlenebilecek ve primlerin geri alınması, ertelenmiş primlerin iptali veya meslek yasağı gibi cezai önlemler uygulanabilecek.<h3>2- Likidite yönetimi güçlendirilecek</h3>İsviçre Merkez Bankası’ndan (SNB) likidite desteği için gerekli olan teminat aktarımı süreçleri basitleştirilecek. Ayrıca bankalar, SNB ve diğer merkez bankalarından teminatlı likidite sağlamak için ön hazırlık yapma yükümlülüğüne tabi olacak.<h3>3- FINMA’ya daha güçlü yetkiler</h3>FINMA’nın müdahale yetkileri genişletilecek. Yeni düzenlemelerle kurum, erken aşamada etkili önlemler alabilecek ve para cezaları uygulayabilecek.<h3>4- Stres planları ve çözüm mekanizmaları güçlendirilecek</h3>Stabilizasyon ve çözüm planları için daha yüksek standartlar getirilecek. FINMA, yetersiz planları düzeltici tedbirler alma yetkisine sahip olacak. Ayrıca, çözüm sürecinde yeni seçenekler de yasal olarak tanımlanacak.<h3>5- Yurt dışı iştiraklere daha yüksek sermaye zorunluluğu</h3>En dikkat çekici önlemlerden biri de yurt dışı iştiraklerin İsviçre merkez bankasında daha güçlü sermaye karşılığı ile tutulması. Bundan böyle, yabancı iştiraklerin defter değerleri merkez bankanın çekirdek sermayesinden tamamen düşülecek. Böylece, iştiraklerdeki olası değer kayıplarının İsviçre merkezine olumsuz etkisi önlenecek.Bu değişiklik, Credit Suisse’in kriz sırasında bazı varlıkları satma hamlesini gerçekleştirememesinden çıkarılan önemli bir ders olarak değerlendirildi.<h3>6- Yeni düzenlemeler ve geçiş süreci</h3>Yönetmelik değişikliklerine ilişkin ilk taslak için kamuoyu görüş süreci (vernehmlassung) 29 Eylül 2025’e kadar sürecek. Yasa değişikliklerine ilişkin önerilerin ise yılın ikinci yarısında ve 2026’nın ilk yarısında hazırlanması ve ardından görüşe açılması planlanıyor.Geçiş sürecinde özellikle sermaye yükümlülükleri için uzun vadeli bir uygulama takvimi öngörülüyor.<h3>Hükümetten açıklama: "Mali sistemin istikrarını ve rekabetçiliğini güçlendireceğiz"</h3>Federal Konsey, bu önlemlerin hedef odaklı ve orantılı olduğunu vurgularken, İsviçre finans sistemine olan güveni artırmayı ve ülkenin küresel rekabetçiliğini korumayı amaçladığını bildirdi.Yetkililer, "İsviçre bankacılık sektörünün dinamik gelişimine ve inovasyon gücüne zarar vermeden, sistemik riskleri daha etkili şekilde yönetmek mümkün olacak" mesajını verdi.

İsviçre bankacılık sistemine yeni kurallar geliyor

Paris’te düzenlenen Avrupa’nın en büyük teknoloji fuarı VivaTech, bu yıl 9. kez kapılarını açtı. Etkinlik, yapay zekanın hâkimiyetinde geçerken, ruh sağlığına yönelik teknolojik çözümler de büyük ilgi gördü.

VivaTech 2025

50'den fazla ülkeden yaklaşık 14.000 girişimin katıldığı fuarda, 165.000'den fazla ziyaretçinin ağırlanması bekleniyor. Bu rakamlarla organizasyon, şimdiye kadarki en geniş çaplı VivaTech olarak öne çıkıyor.Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bu yıl da yapay zeka başrolde yer alıyor. Ancak bu kez, dikkat çeken birçok yenilik, yapay zekanın ruh sağlığı ve sağlık hizmetleriyle buluştuğu projelerden oluşuyor.VivaTech’in Genel Direktörü François Bitouzet, “Yapay zeka artık bilim kurgu olmaktan çıkıp hayatımızın her alanına nüfuz ediyor. 13.000’in üzerinde start-up ile ziyaretçiler, bu dönüşümün iş dünyası, gündelik yaşam ve demokrasiler açısından ne anlama geldiğini keşfedecek,” sözleriyle fuarın vizyonunu özetledi.Bitouzet ayrıca, “Teknolojinin ve yapay zekanın etkili olduğu karmaşık bir jeopolitik ortamla karşı karşıyayız. Bu dört gün boyunca bu dinamikleri değerlendireceğiz,” diyerek fuarın analitik yönüne dikkat çekti.<h3>Yapay zeka ruh sağlığında nasıl kullanılabilir?</h3>Girişimlerden biri olan Fransız Emobot, hastaların yüz ifadeleri ve ses tonları aracılığıyla depresyon gibi duygu durum bozukluklarını tespit eden bir yapay zeka sistemi geliştirdi. Şirketin kurucu ortağı ve teknik direktörü Antony Perzo, uygulamanın bilgisayar veya telefona kurularak gün boyunca yüz ifadelerini saniye saniye izlediğini belirtiyor.Yalnızca yüz ifadeleri değil, hastanın ses tonları da analiz edilerek veriler birleştiriliyor. Bu bilgiler sayesinde doktorlar, belirtilerin zaman içindeki seyrini izleyebilecekleri bir panel üzerinden hastayı takip edebiliyor.Perzo, “Psikiyatri, bozuklukları doğrudan göremediğimiz nadir alanlardan biri. Bu nedenle, ruhsal değişimleri görsel hale getirecek bir izleme aracı geliştirmeyi hedefledik. Sistemimizi ruh sağlığının ‘termometresi’ olarak düşünebilirsiniz,” diyor.<h3>Koku yoluyla ruh halini değiştirmek mümkün mü?</h3>Ruh sağlığına odaklanan bir başka proje ise AMOI. Bu girişim, nörobilim ile kokuları bir araya getirerek kişinin ruh halini kısa sürede değiştirmeyi amaçlıyor.Konsantrasyon sağlamak, sakinleşmek, enerji kazanmak ya da mutluluk hissetmek isteyen bireyler için geliştirilen “nöro-kokular”, beş dakika içinde etkisini göstermeyi vaat ediyor.AMOI'nin kurucusu Pascale Fontaine, günümüzde her dört kişiden birinin ruhsal olarak kendini iyi hissetmediğini hatırlatarak, amaçlarının duygusal dengeyi destekleyecek erişilebilir ve hoş araçlar sunmak olduğunu ifade ediyor.

Avrupa’nın en büyük teknoloji fuarında akıl sağlığı ön planda

Avusturya’nın Graz kentindeki bir lisede yaşanan kanlı saldırı, tüm ülkede derin üzüntüye yol açtı. 21 yaşındaki eski bir öğrenci tarafından gerçekleştirilen saldırıda, resmi açıklamalara göre 11 kişi hayatını kaybetti, 11 kişi de yaralandı. Zanlı, saldırının ardından intihar etti

Graz’daki saldırının ardından

Bu gelişmenin ardından İsviçre’de de okullarda benzer bir olayın nasıl önlenebileceği ve eğitim kurumlarının böyle bir krize ne ölçüde hazır olduğu sorusu yeniden gündeme geldi. İsviçre’de şimdiye kadar bu tür bir saldırı yaşanmadı; tehditler ve yanlış alarmlar dışında ciddi bir vaka kayıtlara geçmedi. Ancak okullar böyle bir olasılığa karşı hazırlıklı durumda.Okullarda Kriz Planları Hazırİsviçre Okul Müdürleri Derneği Başkanı Thomas Minder, “Okullarda genellikle kriz anlarında devreye sokulan acil durum planları bulunur” diyor. Bu planlarda, cinsel saldırıdan yangına ve amok (silahlı bireysel saldırı) gibi olaylara kadar farklı kriz senaryoları için detaylı yönergeler ve davranış talimatları yer alıyor.Minder’e göre en önemli unsur, olaya mümkün olduğunca hızlı ve doğru şekilde müdahale edebilmek. Hangi öğretmenin nasıl hazırlanacağı ise okuldan okula değişiklik gösteriyor. Ancak her okulda net ve uygulanabilir bir acil durum planının bulunması temel gereklilik olarak kabul ediliyor.Ne Yapılmalı?Thomas Minder, “Öğretmenlerin kendilerini koruyabilecek durumda olması ve aynı zamanda kiminle iş birliği yapacaklarını bilmesi gerekir” diyor. Amok saldırısı durumunda öğretmenlerin yapması gereken ilk şey, bir odaya girerek kapıyı kilitlemek ve koridorlara kaçmaktan kaçınmak. Sessiz kalmaları ve ancak polis gözetiminde dışarı çıkmaları tavsiye ediliyor.Bu tür krizlerde, polisin olay yerine çağrılması zorunlu. Ayrıca okul psikologlarından oluşan destek ekipleri, itfaiye ve ilk yardım ekipleri ile mağdurlara yardım kuruluşlarının da devreye girmesi gerekebilir. Bu aktörlerin kimler olacağı da acil durum planlarında önceden tanımlanmış durumda.Erken Uyarı Sinyallerine Dikkatİsviçre’deki okullarda bu tür kriz planları kantonal düzeyde düzenleniyor. Örneğin Luzern Kantonu’nun okullara yönelik “Amok Tehditleri” bilgilendirme notunda, öğrencilerde şiddet eğilimlerinin tespitine yönelik farkındalığın artırılması gerektiği belirtiliyor.Gençlerde iletişim tarzında, davranış biçimlerinde, ruhsal durumlarında veya kişilik yapılarında ortaya çıkabilecek belirli erken uyarı sinyallerine dikkat edilmesi gerekiyor. Bu tür risk faktörleri fark edildiğinde, okul yönetiminin hem öğrenciyle hem de velilerle açık iletişim kurarak önleyici adımlar atması önem taşıyor.Her Tehdit Ciddiye AlınmalıUzmanlara göre her türlü tehdit ciddiyetle ele alınmalı. Çünkü geçmişte yaşanan tüm amok saldırılarında, saldırganların eylemi önceden detaylı şekilde planladıkları ve bu planlarını doğrudan veya dolaylı yollarla çevreleriyle paylaştıkları sonradan tespit edildi. Bu nedenle olası “sızıntı” işaretlerinin zamanında tespit edilmesi büyük önem taşıyor.

İsviçre okullarındaki güvenlik önlemleri yeterli mi?

İsviçre ile Londra arasında doğrudan tren seferleri hayata geçiyor. Eurostar, 2030 yılından itibaren yüksek hızlı trenleriyle Londra ile Cenevre arasında doğrudan bağlantı sunmayı planlıyor. Hedeflenen seyahat süresi 5 saat 20 dakika olacak ve bu seferler günde üç kez gerçekleştirilecek. 

Trenle 5 saat 20 dakika

Proje, Ulaştırma Bakanı Albert Rösti’nin Mayıs ayında İngiltere ile imzaladığı niyet beyanıyla resmiyet kazandı. Ulaştırma Kulübü İsviçre (VCS) uzmanı Martin Winder, bu yeni hattın olası etkilerini değerlendirdi.Uçak Seferlerinin Yerini Alacak mı?Hâlihazırda İsviçre’den Londra’ya günde yaklaşık 50 uçuş gerçekleştiriliyor. Martin Winder’a göre, üç tren seferi bu uçuşların tamamının yerini alacak kapasitede değil. Ancak bu da zaten hedeflenmiyor. “Burada önemli olan, doğrudan bir demiryolu bağlantısının kurulmasıdır. Bu, uçuş trafiğinin bir kısmını azaltabilir ve iklim açısından olumlu bir katkı sağlar. Yolcu talebine göre sefer sayısı da artırılabilir.” diyor Winder.Avrupa Demiryolu Ağı GüçleniyorYeni plan kapsamında Frankfurt’un da Londra’ya doğrudan bağlanması öngörülüyor. Winder’a göre bu tür bağlantılar, Avrupa genelindeki demiryolu ağının cazibesini artırıyor. “Bu tür eksik halkaların tamamlanması, yeni seyahat imkânları doğurur ve genel olarak toplu taşımayı güçlendirir.” diyor.Güvenlik ve Pasaport KontrolleriEurotünel ve Birleşik Krallık’ın Schengen bölgesinde olmaması nedeniyle yolcular için güvenlik ve pasaport kontrolleri gerekecek. Ancak Winder, bunun demiryolu ulaşımı için büyük bir dezavantaj oluşturmayacağını düşünüyor: “Uçak yolculuğunda da aynı prosedürler uygulanıyor. Bu yüzden bu, tren yolculuğunun cazibesini azaltan bir unsur değil.”İngiltere, bu kontroller için İsviçre’deki tren istasyonlarında personel görevlendirecek. Winder, bunun havaalanlarındaki uygulamalarla benzer bir süreç olacağını ve yolcular açısından büyük bir engel oluşturmayacağını belirtiyor.Bilet Fiyatları Ne Olacak?Uçak biletlerinin hâlen çok ucuz olduğunu ve havayolu şirketlerinin yüksek CO₂ emisyonlarının bedelini tam olarak ödemediğini hatırlatan Winder, tren biletlerinin fiyatlarının henüz belli olmadığını ifade ediyor. Ancak bilet fiyatlarının her zaman uçak biletlerinden daha pahalı olması gerekmediğini de vurguluyor.Üstelik tren yolculuğunun sunduğu avantajlar da var. Yolcular doğrudan Londra şehir merkezine ulaşacak ve havaalanından şehir merkezine aktarma yapmak zorunda kalmayacak. Ayrıca yolculuk sırasında vagonda serbestçe hareket edebilecek ve yemek vagonunu kullanabilecekler. Winder, “Fiyat bu yeni bağlantının cazibesindeki tek faktör değil.” diyor.

İsviçre–Londra direkt Tren hattı yolda: Uçuşların yerini alabilir mi?

ABD merkezli Pew Research tarafından yayımlanan yeni rapora göre, Müslüman toplumlar, dünya genelinde nüfusu en hızlı artan dini grup olarak öne çıkıyor.

Pew araştırması

Araştırmada, 2010-2020 yılları arasında Müslüman nüfusunun 347 milyon kişi arttığı ve bu artışın, diğer dini gruplarla karşılaştırıldığında en yüksek oran olduğu belirtildi. Raporda, söz konusu artışın Müslüman toplumlar arasında görülen doğal nüfus artışından kaynaklandığı vurgulandı.Pew Research, 10 yılı aşkın bir sürede 201 ülkedeki nüfus sayımları, kayıtlar ve anket sonuçlarından oluşan 2 bin 700’den fazla veri setini analiz ederek raporu hazırladı. Buna göre, aynı dönemde Hristiyanların nüfusu 122 milyon arttı ancak dünya genelindeki oranı yüzde 30,6’dan yüzde 28,8’e geriledi. Bu düşüş, hem Hristiyan olmayan grupların nüfusundaki artış hem de bazı bireylerin Hristiyanlığı terk etmesiyle açıklandı.2010 yılında dünya nüfusunun yüzde 23,9’unu oluşturan Müslümanlar, 2020'ye gelindiğinde bu oranı yüzde 25,6’ya çıkardı. Müslüman nüfusun yoğun olarak Asya-Pasifik, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da yaşadığı belirtilen raporda, Kuzey Amerika’da yüzde 52,3, Sahra Altı Afrika’da yüzde 33,8 ve Orta Doğu-Kuzey Afrika bölgesinde ise yüzde 23,9 oranında artış yaşandığı kaydedildi.Öte yandan, Hristiyan nüfusunun Kuzey Amerika’da yüzde 10,8, Avrupa’da ise yüzde 8,8 oranında azaldığı, yalnızca Sahra Altı Afrika’da yüzde 31,2 oranında arttığı bilgisi verildi.Raporda ayrıca, Hristiyanlığın Asya-Pasifik, Orta Doğu ve Kuzey Afrika haricinde halen en yaygın din olduğu ifade edilirken, herhangi bir dine mensup olmayanların dünya nüfusunun yüzde 24,2’sini oluşturduğu ve Hristiyanlar ile Müslümanların ardından üçüncü en kalabalık grup olduğu belirtildi.Budistlerin sayısında ise gerileme görüldü; 2010 ile 2020 yılları arasında 19 milyon kişi azaldı. Aynı süreçte Yahudi nüfusu ise yüzde 6 oranında artarak yaklaşık 15 milyon kişiye ulaştı.Pew Research’ün 2017 yılında yayımladığı bir önceki raporda da İslam’ın en hızlı büyüyen din olduğu ve 2075 yılına kadar dünya üzerindeki en büyük dini grup haline gelebileceği öngörülmüştü.

Müslümanlar dünyada nüfusu en hızlı artan grup

İsviçre’de elektrikli araç satışları son dönemde duraksama eğilimi gösteriyor. Ülkede trafiğe yeni kaydedilen her 20 araçtan yalnızca biri tamamen elektrikli. Bunun başlıca nedenlerinden biri ise şarj altyapısındaki yetersizlik. 

Şarj istasyonu eksikliği

Bu sorunu çözmek amacıyla İsviçre Parlamentosu’nun üst kanadı olan Ständerat’ta yeni bir girişim gündemde.İsviçre’nin en büyük otomobil ithalatçılarından Emil Frey AG’nin Genel Müdürü Marcel Guerry, müşteri görüşmelerinde sıklıkla aynı endişelerle karşılaştıklarını belirtiyor: “Müşteriler ne alacaklarından emin değil. Özellikle kiracılar için en büyük sorun, elektrikli araçlarını nerede şarj edeceklerini bilmemeleri.”Bu durumu kısa süre önce Comparis tarafından yapılan kapsamlı bir anket de doğruladı. Ankete göre, özellikle kiralık konutlarda şarj altyapısının eksikliği, elektrikli araçlara geçişin önündeki en büyük engellerden biri olarak öne çıkıyor. Ayrıca elektrikli araçların yüksek satın alma maliyetleri ve bölgeler arası farklılık gösteren teşvik politikaları da tüketicilerin kafasını karıştırıyor."Hedefe Ulaşmak İçin Donanıma İhtiyacımız Var"İsviçre halkı iki yıl önce 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedefini kabul etmişti. Ancak Marcel Guerry’ye göre bu hedefe ulaşmak için gerekli altyapı hâlâ yetersiz: “Hedefimiz Matterhorn’a tırmanmak ama elimizde ne krampon ne ip ne de lamba var. Bu şekilde zirveye ulaşamayız.”Şarj Altyapısı İçin Yeni Yasa TeklifiYeşil Liberal Parti (GLP) milletvekili Jürg Grossen tarafından sunulan bir önerge, özellikle kiracılar ve kat mülkiyeti sahiplerinin şarj istasyonlarına erişimini güvence altına almayı amaçlıyor. Grossen, mevcut durumda kamusal alanlarda ve alışveriş merkezlerinde hızlı şarj istasyonlarının hızla yaygınlaştığını ancak bunun yeterli olmadığını vurguladı: “Herkes hızlı şarj kullanırsa, elektrik şebekemiz bu yükü kaldıramaz.”Bu nedenle Grossen, çok katlı konutlarda ve kapalı otoparklarda gece boyunca yavaş şarj yapılabilecek altyapının yaygınlaştırılması gerektiğini belirtiyor. “İsviçre’de insanların yüzde 70’ten fazlası kiralık dairelerde veya kat mülkiyetinde yaşıyor. Elektrikli araçların yüzde 80’i ise insanların yaşadığı veya çalıştığı yerlerde şarj ediliyor. Bu imkân olmazsa, insanlar yine içten yanmalı motorlu araçlara yönelecek.”Federal Konsey Karşı ÇıkıyorFederal Konsey ise Grossen’in önergesine temkinli yaklaşıyor. Konsey, önümüzdeki altı yıl içinde çok katlı konutlar, büyük işletmeler ve kamusal otoparklardaki şarj altyapısına yönelik yatırımları kısmen desteklemeyi öneriyor. Ancak kiralık dairelerde veya kat mülkiyetinde şarj altyapısına erişim hakkını yasal güvence altına almayı reddediyor. Federal Konsey, bunun “fiilen bir şarj istasyonuna yasal hak tanımak” anlamına geleceğini ve buna karşı olduklarını açıkladı.Ulusal Konsey ise geçen yıl Grossen’in önergesini uzun tartışmalar yapmadan kabul etmişti. Şimdi gözler Ständerat’a çevrilmiş durumda. Ständerat’ın bu konuda ne yönde karar vereceği, merkezi düzenleme mi yoksa kantonlara yetki devri mi tercih edeceği merakla bekleniyor.

İsviçre’de elektrikli araçlar için şarj altyapısı tartışma konusu oldu

Katolik Kilisesi’ndeki cinsel istismar vakalarının araştırılması sürecinde Basel Piskoposluğu ile ilgili iş birliği eksikliği iddiaları tartışma yarattı. Medyada çıkan haberler, Basel Piskoposluğu’nun soruşturmalara yeterince destek vermediğini öne sürülüyor.

Katolik Kilisesi’nde istismar skandalında yeni kriz

Piskoposluk bu suçlamalara sert bir dille karşılık verdi ve bunları iftira olarak nitelendirdi.Zürih Üniversitesi bünyesindeki bir araştırma ekibi, Katolik Kilisesi’nde yaşanan cinsel istismar vakalarını kapsamlı şekilde incelemeye devam ediyor. Ancak Sonntagsblick gazetesinde yer alan bir habere göre, Basel Piskoposu Felix Gmür’ün, araştırma ekibinin piskoposluk arşivine yeniden erişimine karşı çıktığı ileri sürüldü. NZZ am Sonntag gazetesinde de benzer şekilde, Basel Piskoposluğu’nun iş birliği eksikliğinin İsviçre Piskoposlar Konferansı’nda istismar vakalarının soruşturulmasından sorumlu olan Chur Piskoposu Joseph Bonnemain’i rahatsız ettiği ifade edildi. Ayrıca, Basel’deki cinsel istismar mağdurlarına yönelik başvuru hattının bağımsızlığı da sorgulandı. Bu hattı işleten hukuk bürosunun, daha önce Piskopos Gmür’ün adı geçen Denise Nussbaumer vakasında danışmanlık verdiği belirtildi.Denise Nussbaumer VakasıAğustos 2023’te Beobachter dergisi, takma adla Denise Nussbaumer olarak bilinen bir mağdurun hikâyesini kamuoyuna duyurmuştu. Nussbaumer, bir rahibin kendisine defalarca cinsel saldırıda bulunduğunu ve bu durumu Basel Piskoposluğu’na bildirdiğini açıklamıştı. Piskopos Felix Gmür, bu süreçte hatalar yapıldığını kabul etmiş ve bu nedenle Vatikan tarafından da uyarılmıştı.Piskoposluk İddialara Ne Diyor?Basel Piskoposluğu, İsviçre Piskoposlar Konferansı’nda gerginlik olduğu yönündeki haberlerin “tamamen uydurma” olduğunu belirtti. Chur Piskoposluğu da Biskopos Bonnemain’in Basel’deki meslektaşına karşı herhangi bir rahatsızlık duymadığını doğruladı. Ayrıca Basel Piskoposluğu, söz konusu başvuru hattının tamamen bağımsız olduğunu ve medyada yapılan haberlerin “ahlaki sınırları aşan” bir üslup taşıdığını kaydetti. Bu kadar sert bir açıklama, İsviçre’deki Katolik piskoposluklar arasında nadiren görülüyor.Neden Bu Kadar Sert Bir Tepki Geldi?İsviçre Katolik piskoposları açısından bu sürecin yönetimi büyük önem taşıyor. Cinsel istismar skandalına nasıl yaklaşıldığı, Katolik Kilisesi’nin ciddi şekilde zarar görmüş olan kamuoyundaki itibarının yeniden inşa edilip edilemeyeceğini doğrudan etkiliyor. Dolayısıyla piskoposlar, soruşturmayı engelledikleri yönünde bir algının oluşmasını dahi göze alamıyor.Medyanın RolüMedya, Katolik Kilisesi’ndeki cinsel istismar vakalarının aydınlatılması sürecinde belirleyici bir rol üstleniyor. Mağdurların seslerinin duyurulması ve kamuoyu baskısının oluşması sayesinde soruşturma önemli ölçüde ilerledi. Ancak tartışmanın son dönemde geldiği noktada, örneğin bağımsız başvuru hattının sorgulanması gibi suçlamaların mağdurlar açısından olumsuz sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekiliyor. Bu nedenle medyanın bu süreçte azami özen göstermesi gerektiği vurgulanıyor.

Basel Piskoposluğu, cinsel istismar soruşturmasında suçlamaları reddetti

Basel bölgesinde, yerel çiftçiler ve kasaplar için önemli bir açılım sağlayacak yeni bir bölgesel mezbaha hizmete girdi. “Metzgerhuus” adı verilen tesis, büyük sanayi mezbahalarına karşı daha sürdürülebilir ve hayvan refahını gözeten bir alternatif sunmayı hedefliyor.

Basel bölgesinde yeni mezbaha

Yerel girişimden bölgesel tesiseBirkaç yıl önce Basel bölgesinde beş kasap bir araya gelerek ortak bir mezbaha kurma fikrini ortaya attı. Bu fikir artık gerçeğe dönüştü. 17 aylık inşaat sürecinin ardından Basel-Landschaft kantonundaki Füllinsdorf kasabasında “Metzgerhuus” resmi olarak açıldı.Projeye öncülük eden kasap Christoph Jenzer, “Biz kasaplar olarak hayvan kesiminde yeniden doğrudan sorumluluk almak istedik,” diye konuştu.Kısa nakliye ile daha az stresKuzeybatı İsviçre’de uzun süredir haftada ondan fazla büyükbaş hayvan kesebilen bir tesis bulunmuyordu. Bu nedenle Christoph Jenzer de son 30 yıldır hayvanlarını Mittelland bölgesindeki büyük tesislerde kestirmek zorunda kalıyordu. Yeni tesis yalnızca Basel bölgesinden gelen hayvanları işliyor. Çiftçiler, hayvanlarını şahsen getiriyor. Füllinsdorf’un merkezi konumu sayesinde çiftçilerin hayvanları daha kısa mesafelerde taşınıyor; bu da hayvanların stresini azaltıyor.Tesiste hayvanların kesim öncesi bulundukları alan da İsviçre Hayvan Koruma Derneği ve veterinerlerle iş birliği içinde özel olarak tasarlandı. Jenzer, “İlk kesim öncesi, domuzların ağılda uyuduğunu gördük. Bu da ortamın ne kadar sakin olduğunu gösteriyor,” dedi.Kaliteli et için hayvan refahıJenzer, daha az stresli hayvanların daha kaliteli et ürettiğine inanıyor: “Hayvan rahat ve yolculuk süresi kısa olursa, elde edilen etin kalitesi de daha yüksek oluyor.”İsviçre’de örnek bir projeİsviçre Et Endüstrisi Derneği, kasapların böyle ortak bir projede birleşmesini olağanüstü ve örnek bir girişim olarak değerlendiriyor. Dernek genel müdürü Daniel Schnider, “İsviçre’de böyle bir iş birliği sık rastlanan bir şey değil,” diyerek projeye övgüde bulundu.Özellikle sektörün yeni yetişmiş eleman bulmakta zorlandığı günümüzde böyle girişimlerin olumlu etkisinin büyük olduğunu vurguladı. İsviçre’nin bazı kırsal bölgelerinde benzer projeler mevcut olsa da, “Metzgerhuus” kendine özgü yapısıyla öne çıkıyor.Şeffaflık ve tüketici bilinci“Metzgerhuus” aynı zamanda tüketicilere şeffaflık sunmayı da amaçlıyor. Tesis, et işleme sürecini cam bir bölmeden izlemeye olanak sağlıyor. İleride halka açık turlar ve bilgilendirme etkinlikleri de düzenlenmesi planlanıyor. Böylece et tüketenler, gıdanın üretim sürecini bizzat gözlemleyebilecek.11 milyon frank maliyetle inşa edilen yeni mezbahanın 2,5 milyon franklık kısmı Basel-Landschaft Kantonu tarafından desteklendi. Geri kalan kısmı bağışçılar ve proje lideri Jenzer’in şahsi yatırımlarıyla karşılandı.Çiftçilere doğrudan satış imkânıJenzer, tesisin tüm Basel bölgesindeki kasaplara ve çiftçilere açık olduğunu belirtti. Ayrıca çiftçiler, kendi hayvanlarını tesise getirip kestirerek, işlenmiş ve paketlenmiş etleri doğrudan çiftliklerinden satışa sunma imkânına da sahip olacak.Tesis bünyesinde açılan perakende satış mağazası ise Pazar günleri de dahil olmak üzere haftanın her günü hizmet veriyor.

İsviçre’de örnek girişim: kasaplardan ortak bölgesel mezbaha

Yaklaşan sınav dönemleri, birçok öğrenci için yalnızca yoğun bir hazırlık süreci değil, aynı zamanda giderek artan bir psikolojik baskıya dönüşüyor. Son yıllarda özellikle İsviçre’nin Fribourg kantonunda öğrenciler arasında sınav kaygısına bağlı panik atak vakalarında önemli bir artış gözlemlendi. 

Sınav stresiyle baş etmek

Kalp çarpıntısı, titreme, boğulma hissiSon on yılda sınavlara bağlı kaygı bozuklukları öğrenciler arasında gözle görülür şekilde arttı. Kalp çarpıntısı, titreme, nefes alamama ve bilinç kaybına varan kontrolsüzlük hissi gibi belirtiler yaşayan gençler, çoğu zaman bu durumu yalnız başlarına atlatmaya çalışıyor.Fribourg kantonunda, öğrencilere yönelik psikolojik danışma hizmetlerine yapılan başvuruların üçte biri artık sınav kaygısı ve panik atak nedeniyle gerçekleşiyor. Bu durum, özellikle liselerde en öncelikli konulardan biri haline geldi.Öğrencilerin ifadesiyle: 'Etrafımdaki sesler boğuklaşıyor'RTS’ye konuşan bir öğrenci, yaşadığı panik anlarını şu sözlerle aktarıyor: “Şiddetli bir kaygı atağı geçirdiğimde kalbim sanki ağrımaya başlıyor. Etrafımdaki sesler boğuklaşıyor. Tüm vücudum titriyor; sanki korkuyu dışarı atmaya çalışıyor gibiyim.”Sessizlik odası ve kriz anı müdahale ekipleriFribourg’un Bulle kentinde bulunan Collège du Sud lisesi, Ocak ayında öğrencilerin rahatlaması için “sessizlik odası” adı verilen özel bir alan açtı. Ayrıca stresle başa çıkma kursları da veriliyor. Okulda psikoloji öğretmeni ve arabulucu olarak görev yapan François Gremion, sınıfta kaygı krizi geçiren öğrencilere doğrudan destek verdiğini belirtiyor.“Genellikle öğrencinin omzuna elimi koyarak sakinleşmesi için birlikte nefes alıp veriyoruz. Yaşadığı şeyin çok rahatsız edici ama sağlığı için tehlikeli olmadığını, hayatının riskte olmadığını anlatıyorum. Birlikte bir nefes ritmi buluyoruz ve birkaç dakika içinde kriz geçiyor,” diyor Gremion.Ayrıca öğretmenler, kriz anlarında müdahale edebilecek özel eğitim almış öğrenci gruplarını çağırabiliyor. Yeni eğitim yılı itibarıyla okulun tüm personeline ve öğretmenlerine, kaygı krizlerine nasıl müdahale edileceğine dair eğitim verilecek.'Yardımı kabul etmek gerek'RTS’ye konuşan bir diğer öğrenci, yardım aldıktan sonra yaşadığı dönüşümü şöyle özetliyor: “Yardımı kabul etmeyi öğrenmek gerekiyor. Bana destek olunmaya başlandığında anladım ki bu durumdan çıkış var ve sonsuza kadar bu duygunun içinde kalmayacağım.”Erken yaşta tıbbi destek arayışıCenevre’de görev yapan psikiyatrist Pierre Sindelar, bu durumun giderek daha erken yaşlara indiğine dikkat çekiyor: “Eskiden yalnızca üniversite öğrencilerinde görülüyordu. Şimdi lise ve yönlendirme yılındaki öğrencilerde de sıkça rastlıyoruz. Birçoğu çareyi hemen ilaçta arıyor. Kimi zihinsel performansı artırmak için uyarıcı istiyor, kimi de kaygıyı bastırmak için sakinleştirici.”Panik ataklar bulaşıcı olabilirFribourg’daki öğrenci psikolojik danışma hizmetlerinden Rita Raemy ise panik atakların sosyal etkisine dikkat çekiyor: “Bir arkadaş, atak geçiren kişiye yardım etmeye çalıştığında, işe yaramadığını hissettiği anda kendisini yetersiz hissediyor. Bu da durumu izleyen kişide benzer kaygıların tetiklenmesine neden olabiliyor.”

Sınav korkusu artıyor: Fribourg kantonundaki okullar gençlere destek sağlıyor

Bern’de bulunan Haus der Religionen (Dinler Evi), dünyada eşi benzeri olmayan bir yapı olarak dikkat çekiyor. On bir yıldır faaliyet gösteren merkezde sekiz farklı inanç topluluğu bir arada yaşıyor ve ortak etkinlikler düzenliyor. 

Diyalogun örnek adresi

Müslümanlar, Hristiyanlar, Hindular, Aleviler ve Budistler kendi ibadet alanlarına sahipken; Yahudiler, Bahailer ve Sihler de programlara aktif olarak katılıyor. Merkezin yeni yöneticisi ise uzun yıllar İsviçre diplomatı olarak görev yapan Laila Sheikh oldu.Her yıl yaklaşık 100 bin kişinin ziyaret ettiği Dinler Evi, yalnızca ibadetlerin değil, aynı zamanda halka açık etkinliklerin ve diyalog ortamlarının da merkezi konumunda. Cuma günleri yaklaşık 300 kişi camide Cuma namazına katılırken, Hindu tapınağında yılda 220’den fazla bayram kutlanıyor. Ağustos ayında düzenlenen büyük Wagenfest etkinliğinde ise binlerce kişi bir araya geliyor. Her hafta sonu düzenlenen Budist etkinlikler de ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e77.jpg" width="1024" height="576"></figure>Diyalog ve Açıklık: Paralel Toplum Korkusuna Karşı Güçlü Bir YanıtMerkezin yeni direktörü Laila Sheikh, Dinler Evi’nin topluma açıklığını şöyle özetliyor: "Herkes gelip izleyebilir, katılabilir, sorular sorabilir. Bana göre bu, paralel toplum korkusuna karşı en iyi yöntem."Merkez, toplumsal diyalogun geliştirilmesi amacıyla polis teşkilatlarıyla da iş birliği yapıyor. Doğu İsviçre Polis Okulu ile gerçekleştirilen proje kapsamında, 400 polis adayı farklı inanç topluluklarının temsilcileriyle atölye çalışmalarına katıldı. Burada özellikle "ırk temelli profil oluşturma" ve "ev aramalarında kültürel hassasiyet" gibi konular ele alındı. Proje büyük ilgi gördü; şu anda diğer polis okulları da bu modeli incelemeye başladı.Kişisel Deneyimlerden Köprü KuruculuğaPakistan kökenli bir baba ve İsviçreli Katolik bir annenin kızı olan Laila Sheikh, farklı inançların iç içe geçtiği bir ortamda büyüdü. Çocukluk yıllarında dini çeşitliliğin doğal bir parçası olduğunu vurgulayan Sheikh, "Her zaman kendimi bir köprü kurucu ve sınır aşan biri olarak gördüm," diyor. Ancak zaman zaman önyargılarla da karşılaştığını ekliyor: "Babamın eşimi seçeceği ya da başörtüsü takmak zorunda kalacağım gibi varsayımlar yapılıyordu. Ayrıca, genel olarak yabancılar hakkında olumsuz konuşulduğunda da bu beni derinden etkiliyordu."Zor Konularla Yüzleşme CesaretiÜç yıl önce zorla evlendirme iddiaları nedeniyle kamuoyunun gündemine gelen Dinler Evi, bu konuda da kararlı bir duruş sergiliyor. Laila Sheikh bu süreci şöyle anlatıyor: "Bu kesinlikle kabul edilemez ve suç teşkil eden bir durumdur. Uzman kuruluşlarla iş birliği yapıyoruz, davranış kuralları belirledik. Yaşananlar hepimizi derinden sarstı. Artık bu konuda çok daha dikkatliyiz. Çoğu zaman aileler, çocuklarına kiminle evleneceklerini dayatabileceklerini düşünüyor. Burada da diyalog yoluyla ve yasalara bağlı kalarak çözüm arıyoruz."Gazze Savaşının Gölgesinde Bile Diyalog SürüyorGünümüzde İsrail-Gazze savaşı gibi uluslararası çatışmalar, topluluklar arası ilişkileri zorlayabiliyor. Ancak Dinler Evi’nde hem Yahudi hem de Müslüman topluluklar, diyalog ve iş birliğine devam ediyor. Sheikh, "Bu topluluk uzun süredir burada birlikte çalışıyor. Karşılıklı güven ve saygıya dayanıyor. Aramızdaki ilişki, toplum genelindekine kıyasla çok daha dikkatli ve özenli. Ortak toplantılarımız ve günlük işlerimiz normal şekilde sürüyor," ifadelerini kullanıyor.Bern’deki Dinler Evi, bugün farklı inançlara sahip toplulukların birlikte barış içinde yaşayabileceğini ve topluma açık diyalogun mümkün olduğunu gösteren önemli bir model olarak öne çıkıyor.

Bern’de dinler evi, farklı inançları bir araya getiriyor

Zürih’teki Hirslanden Kliniği, İsviçre’de bir ilke imza atarak yoğun bakım ünitesinde hasta yakınlarına yönelik aile destek hemşireliği uygulamasını başlattı. Klinik, bu yenilikçi yaklaşımıyla sadece hastalara değil, onların ailelerine de profesyonel destek sunuyor.

Yeni uygulama aileleri güçlendiriyor

Her şey, S. isimli bir hasta yakınının babasının kalp ameliyatı sonrası yaşadığı beklenmedik süreçle başladı. Başarılı bir operasyon sonrası kısa sürede taburcu olacağı düşünülen babası, solunum problemleri nedeniyle beş hafta yoğun bakımda kaldı ve ardından yaşamını yitirdi.&nbsp;Bu zorlu süreçte S. ve ailesi, Hirslanden Kliniği’nin aile destek biriminden psikolojik ve duygusal yardım aldı. S., “Başta bana nasıl olduğumu sorduklarında, ‘Burada önemli olan babam, ben iyiyim’ dedim. Ama aslında biz yakınlar için de destek çok önemliymiş,” ifadeleriyle yaşadığı süreci anlattı.Zürih Üniversitesi’nden çıkan fikir, örnek uygulamaya dönüştü2024 Aralık ayında başlatılan bu uygulama, Zürih Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırma projesine dayanıyor. Klinik direktörü Marco Gugolz, projeden haberdar olur olmaz hemen harekete geçtiklerini belirtti. Kişisel geçmişinde de benzer bir durum yaşadığını paylaşan Gugolz, “Bir aile yakınım yoğun bakımdayken haftalarca bize kimse nasıl olduğumuzu sormadı. Biri sonunda sorduğunda hepimiz gözyaşlarına boğulduk,” dedi.Hirslanden Kliniği’nde aile destek hemşireleri, yoğun bakımda yatan hastaların yakınlarıyla birebir ilgileniyor. Hastanın durumu kritik olduğunda veya yoğun bakımda uzun süre kalması gerektiğinde, hemşireler ailelerle iletişime geçerek onların yaşadığı belirsizlik, korku ve kaygıyı hafifletmeye çalışıyor.Yakınlara destek, hastaların iyileşmesine katkı sağlıyorYoğun bakımda görev yapan aile hemşiresi Stefanie Henkensmeier, “Aile üyelerine, hastalarının en iyi şekilde bakıldığını söylüyoruz. Onlara da nasıl bir desteğe ihtiyaçları olduğunu soruyoruz,” dedi. Henkensmeier, ailelerin çoğunlukla duygusal olarak yıprandığını, pek çok sorularının cevapsız kaldığını ve yalnız hissettiklerini belirtiyor. Bu desteğin, aile bireylerinin sağlığını koruduğu gibi, hasta için de olumlu bir ortam oluşturduğunu vurguluyor.Uygulamanın başlamasından bu yana geçen altı ay içinde elde edilen deneyimler, haftanın yalnızca bazı günlerinde değil, her gün aile desteğinin sunulması gerektiğini gösterdi. Ayrıca ailelerle yapılan görüşmelerin hastanın yanında değil, ayrı bir odada gerçekleştirilmesinin önemi ortaya çıktı. Çünkü birçok yakın, hastalarının yanında duygularını dile getirmekte zorlanıyor.Model yaygınlaşıyor: Diğer hastanelerden ilgi büyükAile desteği sadece yakınlara fayda sağlamıyor; aynı zamanda hemşirelerin de yükünü azaltıyor. Bu sayede sağlık çalışanları, doğrudan hastalara odaklanabiliyor. Klinik şu an bu hizmeti kendi bütçesinden karşılıyor. Ancak gelen geri bildirimler son derece olumlu ve başka hastaneler de bu modeli örnek almak istiyor. Klinik direktörü Gugolz, “Umarım bu yaklaşım, İsviçre’deki birçok hastaneye örnek olur,” ifadelerini kullandı.Babasını kaybeden S. ise, bu süreci aile hemşirelerinin desteğiyle daha güçlü geçirdiğini belirtti: “Yanınızda sizi destekleyen biri olduğunda, her şeyi sorabileceğiniz ve size zaman ayıran biri olduğunda, yalnız olmadığınızı hissediyorsunuz. Bu çok kıymetli.”

Yoğun bakımda hasta yakınlarına özel destek hizmeti

Pro Senectute tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre, ülkedeki yaşlıların %11’i hâlâ dijital dünyaya adım atmış değil. Araştırmada ayrıca, belirli bir yaş grubunun dijitalleşmeden yeniden koptuğu da tespit edildi.

Pro Senectute araştırması

İsviçre’de birçok hizmet dijital ortama taşınırken, yaşlı nüfusun önemli bir kısmı hâlâ internet ve akıllı telefon kullanmaktan uzak duruyor.&nbsp;<h3>Neden hâlâ çevrim dışılar?</h3>Araştırma sonuçlarını değerlendiren Pro Senectute uzmanı Peter Burri Follath, söz konusu %11’lik kesimin önemli bir bölümünün daha önce dijital araçları kullanmış olsa da zamanla bu alışkanlıktan vazgeçtiğini belirtti. Burri Follath şöyle konuştu: “Bu kişiler arasında yaş, bilişsel kapasite veya yaşam tarzı gibi nedenlerle dijitalleşmeden uzak duranlar var. Özellikle 80-85 yaş ve üzerindeki bireylerde bu durum daha sık görülüyor.”<h3>Bilişsel ve fiziksel engeller etkili</h3>Burri Follath, yaşlı bireylerin dijital araçları kullanma konusunda çeşitli engellerle karşılaştığını belirtti: “Bedensel ve zihinsel kapasitemiz zamanla azalıyor. Oysa dijitalleşme hâlâ belirli bir zihinsel çaba ve fiziksel yetkinlik gerektiriyor. Güncellemeleri takip etmek veya yeni teknolojilere uyum sağlamak ileri yaşta çok daha zor olabiliyor.”<h3>Dijitalleşme karşısında topluma düşen görev</h3>Uzman, dijitalleşme sürecine yaşlı bireyleri de dâhil etmek için çok boyutlu bir strateji gerektiğini ifade etti: “65-75 yaş grubuyla 85 yaş ve üzeri arasında dijital davranışlarda büyük farklar var. Bu nedenle bilgilendirme, alışkanlık kazandırma ve alternatif çözümler sunma gibi üç aşamalı bir yaklaşım izlenmeli.”Burri Follath, örnek olarak nakit kullanımını gösterdi: “Nakit paranın bir gün tamamen ortadan kalkması muhtemel. Ancak kriz anlarında veya sistem arızalarında hâlâ analog alternatiflere ihtiyaç duyacağız. Bu nedenle paralel çözümler sunmak toplumun genel yararı için önem taşıyor.”<h3>Alternatif hizmetlerin maliyeti tartışılıyor</h3>Araştırmada, dijitalleşme karşısında analog hizmetlerin korunmasının maliyetli olduğu da vurgulandı. Buna rağmen Burri Follath, bu maliyetin geçici ve gerekli olduğunu savundu: “On yıl içinde muhtemelen fiziksel toplu taşıma biletleri kalmayacak. Ancak bu dönüşümün zamana yayılması gerekiyor. Geçiş döneminde analog çözümleri sürdürmek hem ekonomik hem de sosyal açıdan değerli.”<h3>Dijital gelişmelerin engellenmesine karşı uyarı</h3>Burri Follath ayrıca şu uyarıda bulundu: “Sayısı az olan dijitalleşmeye dirençli bu grup, kimi zaman dijitalleşmeyi tamamen durdurmak isteyen çevreler tarafından araçsallaştırılıyor. Buna karşıyız. Elbette tamamen dijital bir toplum istemiyoruz. Ama her iki yaklaşımın dengeli şekilde sürdürülmesi gerekiyor.”

İsviçre’de yaşlıların %11’i hâlâ internet ve akıllı telefon kullanmıyor

İngiltere'de gerçekleştirilen bir anket, 16-21 yaş arasındaki gençlerin önemli bir kısmının internetin icat edilmemiş olmasını tercih ettiğini ortaya koydu.

İnternetsiz bir dünya

British Standards Institution (BSI) tarafından yapılan çalışmaya göre, katılımcıların yüzde 68’i sosyal medyada vakit geçirdikten sonra kendilerini daha kötü hissettiklerini ifade etti.Ankete katılan gençlerin yarısı, sosyal medya kullanımına adeta bir "dijital sokağa çıkma yasağı" getirilmesinden yana olduklarını belirtti. Ayrıca yüzde 47’lik bir kesim, gençliklerini internetsiz bir dünyada yaşamayı daha iyi bir seçenek olarak gördüklerini söyledi.“Toplum için alarm niteliğinde”Akıllı Telefonsuz Çocukluk (Smart Phone Free Childhood) hareketinin kurucularından Daisy Greenwell, bu sonuçların herkes için ciddi bir uyarı niteliğinde olduğunu söyledi. Greenwell, “Gençlerin bu kadar büyük bir kısmı internetsiz bir çocukluğu tercih ediyorsa, dijital ortamda geçirilen süreyi olağanlaştırmamızın ne kadar tehlikeli olduğunu sorgulamalıyız,” dedi.Araştırmalara göre küçük yaşta yoğun tablet kullanımı, duygusal ve sosyal gelişimi olumsuz etkileyebiliyor. Ergenlik dönemine gelindiğinde ise dijital mecralardaki içerikler daha büyük tehditler oluşturuyor. Gençler hem siber zorbalık gibi çevrimiçi tehlikelerle, hem de onları zararlı içeriklere yönlendiren algoritmalarla baş etmek zorunda kalıyor.Yapay zekâ yeni riskler doğuruyorYapay zekâ teknolojilerindeki gelişmeler de çocukları hedef alan yeni etik sorunları beraberinde getiriyor. Özellikle çocuk dostu gibi görünen bazı yapay zekâ sohbet botlarında yaşanan kötüye kullanım vakaları gündeme geldi. Bu olayların en çarpıcısı, bir gencin bir chatbot ile kurduğu sağlıksız ilişki sonucu intihar etmesiyle ilgili hâlen devam eden dava oldu.Katılımcı gençlerin üçte ikisi sosyal medyada günde iki saatten fazla zaman geçirdiğini söylerken, kadınların yüzde 37’si ve erkeklerin yüzde 28’i çevrimiçi tacize uğradığını bildirdi.Sosyal medya kullanımının depresyon semptomlarını artırdığına dair uzun dönemli araştırmalar da dikkat çekiyor. 12 bin çocuk üzerinde üç yıl süren bir çalışmada, sosyal medyada geçirilen sürenin artışıyla birlikte depresyon belirtilerinin de yükseldiği gözlemlendi.“Gerçek koruma istiyorlar”Greenwell, gençlerin artık yaş kısıtlamaları, etkin denetim sistemleri ve somut koruma önlemleri talep ettiğini vurgulayarak “Genç nesil değişime açık, sınırlar istiyor,” dedi.Ancak uzmanlar, yalnızca sosyal medyaya getirilecek dijital kısıtlamaların yeterli olmayacağı görüşünde. Çocukları İstismardan Koruma Ulusal Derneği'nden (NSPCC) çevrimiçi güvenlik politikaları sorumlusu Rani Govender, The Guardian’a yaptığı açıklamada, “Dijital dünyada alınacak önlemler elbette önemli ancak çocuklar bu risklerle günün başka anlarında da karşılaşabilir. Etkileri yalnızca ekran süresiyle sınırlı değil,” dedi.

İngiltere'de gençlerin yarısı internetin hiç olmamasını istiyor

İnsan zihni karmaşık kararları basitleştirme eğilimindedir. Ancak bu sadeleştirme her zaman adil sonuçlar doğurmaz. Peki, etkileyici bir özgeçmiş ya da şık bir kıyafet, birini olduğundan farklı algılamanıza neden olabilir mi?

Karmaşık kararları basitleştirme

Cevap çoğu zaman evet. İşte günlük hayatımızda ve işe alım süreçlerinde sıkça karşımıza çıkan Halo ve Horn etkileri hakkında bilmeniz gerekenler…Bu iki kavram, bireyler ya da nesneler hakkında oluşturduğumuz genel yargıların, tek bir olumlu ya da olumsuz özelliğin etkisiyle şekillenmesini anlatan bilişsel önyargılardır. İnsanlar, genellikle tanıştıktan sonraki ilk birkaç dakika içinde, farkında olmadan karşısındaki kişiyi değerlendirmeye başlar. Bu erken yargılar, diğer tüm özelliklerin nasıl algılandığını büyük ölçüde etkiler.<h3>1. Halo etkisi (Aureola etkisi)</h3>Bu etki, bir kişinin olumlu bir yönünü fark ettiğimizde, diğer özelliklerini de otomatik olarak olumlu kabul etmemize neden olur. Bu yargı, çoğu zaman yeterli kanıt olmaksızın oluşur.Zamanında işe gelen bir çalışanın aynı zamanda düzenli, çalışkan ve güvenilir biri olduğu varsayılabilir.<h3>2. Horn Etkisi</h3>Halo etkisinin tam tersi olarak, Horn etkisi bir kişinin olumsuz bir yönünün, diğer tüm özelliklerini de olumsuz değerlendirmemize yol açar.Örnek: Görüşmede teknik bir soruyu yanıtlayamayan bir aday, o alan dışında yeterli niteliklere sahip olsa bile yetersiz bulunabilir.<h4>İşe alım sürecine etkisi</h4>Adaylar, örneğin iyi bir iletişim becerisine sahip olduğu için teknik yetkinlikleri göz ardı edilebilir. Ya da küçük bir eksikliği nedeniyle potansiyelli bir aday elenebilir.<h4>Performans değerlendirmelerinde</h4>Tek bir başarı veya hata, çalışanın tüm performansını etkileyebilir. Örneğin, karizmatik bir yönetici yeterli liderlik sergilemese de pozitif değerlendirilebilir.<h4>Marka algısı üzerinde</h4>Tüketiciler, bir markayı yaşadıkları tek bir olumlu deneyimle abartabilir ya da tek bir kötü deneyimle tamamen değersiz görebilirler. Bu, özellikle hizmet sektöründe çok yaygındır.<h3>İşe alımda Halo ve Horn etkisinin görüldüğü alanlar</h3><ol><li>Fiziksel görünüm<ul><li>Halo: Çekici bireyler daha yetkin algılanabilir.</li><li>Horn: Fiziksel olarak beklentileri karşılamayanlar yetersiz sayılabilir.</li></ul></li><li>Kendine güven<ul><li>Halo: Kendine güvenen biri beceriksiz olsa bile yetenekli sanılabilir.</li><li>Horn: Gergin biri potansiyelsiz olarak değerlendirilebilir.</li></ul></li><li>İlk etkileşim<ul><li>Halo: Güçlü bir giriş yapan aday daha başarılı bulunur.</li><li>Horn: İlk izlenimi zayıf olan adil değerlendirilmez.</li></ul></li><li>İletişim yetenekleri<ul><li>Halo: Akıcı konuşan biri lider olarak algılanabilir.</li><li>Horn: Düşük ifade yeteneği yetersizlik işareti gibi görülebilir.</li></ul></li><li>Eğitim ve deneyim<ul><li>Halo: Prestijli kurum geçmişi artı puan sağlar.</li><li>Horn: Az bilinen okul ya da şirketler olumsuz algılanabilir.</li></ul></li><li>Kişilik özellikleri<ul><li>Halo: Karizmatik biri ekip çalışmasına yatkın sanılabilir.</li><li>Horn: Sessiz ya da içe dönük biri yanlış değerlendirilme riski taşır.</li></ul></li><li>Tek alandaki başarı<ul><li>Halo: Bir konuda başarılı olanın tüm alanlarda başarılı olacağı düşünülür.</li><li>Horn: Tek bir zayıflık tüm becerileri gölgede bırakabilir.</li></ul></li><li>Kültürel uyum<ul><li>Halo: Şirket kültürüne benzerlik, olumlu değerlendirmeye neden olur.</li><li>Horn: Farklı tarzlara sahip bireyler uyumsuz sayılabilir.</li></ul></li><li>Geçmişteki başarılar<ul><li>Halo: Önceki başarıları olan birey otomatik olarak yeterli kabul edilir.</li><li>Horn: Daha önce öne çıkmamış olanlar düşük potansiyelli görülebilir.</li></ul></li><li>Algılanan zayıflıklar</li></ol><ul><li>Halo: Güçlü yanlar zayıf yönleri örter.</li><li>Horn: Küçük eksikler bile tüm değerlendirmeyi etkileyebilir.</li></ul><h3>Psikolojik temelleri</h3><ul><li>Hızlı karar mekanizması: Beyin, çevresini anlamlandırmak için hızlı ve basit yollar seçer. Bu da ilk izlenimlerin abartılı etkiler yaratmasına neden olur.</li><li>Duygusal tepkiler: Olumlu ya da olumsuz duygular, bireyin tüm özelliklerine dair algımızı yönlendirir.</li><li>Doğrulama yanlılığı: Zihnimiz, ilk oluşturduğu kanaati destekleyecek bilgileri seçip çelişenleri göz ardı etme eğilimindedir.</li></ul><h3>Bu etkilerden nasıl kaçınılabilir?</h3><ol><li>Yapılandırılmış Mülakatlar: Tüm adaylara aynı sorular sorularak eşitlik sağlanabilir.</li><li>Derecelenirme Sistemleri: Objektif puanlama yöntemleri önyargıyı azaltır.</li><li>Panel Görüşmeleri: Farklı kişilerle yapılan mülakatlar, bireysel önyargıların etkisini azaltır.</li><li>Net Değerlendirme Kriterleri: Adaylar yalnızca pozisyona dair yetkinliklere göre değerlendirilmelidir.</li><li>Davranışsal Sorular: Gerçek olaylara dayalı sorular, adayın gerçek becerilerini gösterir.</li><li>Bilinçsiz Önyargı Eğitimleri: Mülakatçılar önyargılarının farkına varmayı öğrenmelidir.</li><li>Nesnel Verilere Dayanma: Beceri testleri gibi ölçümler, sübjektif değerlendirmelerin önüne geçer.</li><li>Mülakatta Not Tutma: Detaylı kayıtlar, sadece hafızaya dayalı yargıların önüne geçer.</li><li>İlk İzlenim Farkındalığı: Erken izlenimlerin farkına varmak, daha bilinçli değerlendirme yapılmasını sağlar.</li><li>Sürecin Düzenli Gözden Geçirilmesi: İşe alım sürecinin belirli aralıklarla incelenmesi, hatalı örüntülerin ortaya çıkarılmasına yardımcı olur.</li></ol>Halo ve Horn etkileri bilinçli farkındalıkla yönetilmediğinde, hem kişisel hem de kurumsal kararları ciddi biçimde çarpıtabilir. Daha adil ve doğru değerlendirmeler için bu bilişsel tuzaklara karşı tetikte olmak önemlidir.

Beynin aldatıcı kısayolları: Halo ve Horn etkisi nedir?

İsviçre İlaç Kurumu Swissmedic, 2024 yılı faaliyet raporunu ve yıllık mali bilançosunu kamuoyuna sundu. Federal Hükümet, 6 Haziran 2025 tarihinde raporu onaylayarak Swissmedic Yönetim Kurulu’nu geçtiğimiz yılki çalışmalarından dolayı ibra etti.

Dijitalleşme hızlandı

Rapor, yenilikçi tedavilere daha hızlı erişim ve dijitalleşme hamleleri açısından başarılı bir yılın geride bırakıldığını ortaya koydu. Ayrıca arttırılmış uluslararası iş birlikleri, kurum içi süreçlerin modernleştirilmesi ve tıbbi cihaz pazarının denetiminin güçlendirilmesi gibi stratejik hedeflerde önemli ilerlemeler sağlandı.<h3>46 yeni insan ilacı ve 21 yeni veteriner ilacı onaylandı</h3>Swissmedic, 2024 yılında 46 yeni etken maddeli insan ilacına ruhsat verdi. Bu rakam, önceki yıla göre %12’lik bir artışı temsil ediyor. Ayrıca, 21 yeni veteriner ilacı, bunlar arasında iki yeni aşının da yer aldığı, kullanım onayı aldı.Kurum toplamda 12.000’den fazla ruhsatlandırma ve değişiklik başvurusunu değerlendirdi; 198 yeni klinik çalışmaya onay verdi; 6.000’den fazla yasadışı ilaç ithalatı vakasını işleme aldı ve çeşitli sektörlerde denetimler gerçekleştirdi.Swissmedic personel sayısı 2024 yılı sonunda 520 tam zamanlı eşdeğer pozisyona ulaştı. Ayrıca, tıbbi cihaz sektöründeki artan düzenleyici gerekliliklere yanıt olarak, "Tıbbi Cihazlar Denetimi" adında bağımsız bir departman kuruldu.<h3>Dijitalleşme ve altyapı yatırımları ön planda</h3>Swissmedic, kapsamlı bir dijital dönüşüm sürecine de imza attı. 2024 yılında kurumun kendi Swissmedic Public Cloud altyapısı devreye alındı.Ayrıca:<ul><li>Ağustos ayında Swissdamed adlı tıbbi cihaz veri tabanı yayına alındı.</li><li>Eylül ayında SwissGMDP adlı GMP ve GDP sertifikalarının kamuya açık sorgulanabileceği veri tabanı devreye girdi.</li><li>Kasım ayında ise Swissmedic Portalı’nın ilk sürümü hayata geçirildi. Bu portal, gelecekte başvuruların veri odaklı, dijital ortamda işlenmesini sağlayacak.</li></ul>Kurum aynı zamanda, farklı departmanlardan gelen verileri analiz edip merkezi şekilde raporlayabileceği gelişmiş bir veri analiz platformunun teknik altyapısını da tamamladı.<h3>Planlı zarar, rezervlerle karşılandı</h3>Swissmedic, 2024 yılında yatırım odaklı bir bütçe politikasını sürdürerek yılı planlandığı şekilde 23,4 milyon frank zarar ile kapattı. Bu zarar, kurumun önceki yıllarda oluşturduğu 114,5 milyon franklık rezerv sayesinde karşılandı.Zararın ana sebepleri arasında:<ul><li>6 milyon franklık daha düşük gelir (özellikle ruhsat ve denetim ücretlerinde düşüş),</li><li>7 milyon franklık beklenenden yüksek IT ve altyapı yatırımları yer aldı.</li></ul>Kurum, 2025 ve sonraki yıllarda da süreçlerini daha fazla dijitalleştirmeyi, personelin teknik uzmanlığını artırmayı, yeni geliştirilen tedavilere hızla yanıt vermeyi ve uluslararası iş birliğini daha da güçlendirmeyi hedefliyor.Swissmedic 2024 yılı faaliyet raporu ve yıllık mali bilançosu, kurumun resmi internet sitesinden erişime açıldı.

Swissmedic’ten inovasyon ve dijitalleşme odaklı güçlü bilanço

Bayram sofralarının vazgeçilmezi olan et yemekleri, doğru tüketilmediğinde sağlık açısından risk oluşturabilir.

Nelere dikkat etmeliyiz?

Kurban etinin kesiminden saklanmasına, pişirme yöntemlerinden tatlı tercihine ve fiziksel aktiviteye kadar dikkat edilmesi gereken pek çok önemli detay bulunuyor. İşte sağlıklı bir bayram geçirmeniz için bilmeniz gerekenler.Kurbanlık hayvanlar, mutlaka veteriner kontrolünden geçmeli ve resmi olarak onaylanmış, hijyenik alanlarda kesilmelidir. Etin kesildikten hemen sonra tüketilmesi önerilmez. Bu tür etler sert olduğundan sindirimi zorlayabilir. Sindirim sisteminizi zorlamamak adına etin en az 24 saat buzdolabında dinlendirilmesi tavsiye edilir.<h3>Etin saklanması nasıl olmalı?</h3>Kırmızı etin içerdiği yüksek protein nedeniyle bozulma riski yüksektir. Bu nedenle etler küçük porsiyonlara ayrılıp, buzdolabı poşetlerine yerleştirilmeli ve -2°C’de 1-2 hafta, -18°C’de ise 3-4 aya kadar saklanabilir. Çözdürme işlemi oda sıcaklığında değil, buzdolabında yavaş yavaş yapılmalı ve çözdürülen et yeniden dondurulmamalıdır.<h3>Sağlıklı pişirme yöntemlerini tercih edin</h3>Etin hazırlanmasında kızartma gibi yağlı pişirme yöntemlerinden kaçınılmalıdır. Bunun yerine haşlama, fırında pişirme veya ızgara gibi daha sağlıklı alternatifler kullanılmalıdır. Izgara yaparken et ile ateş arasındaki mesafeye dikkat edilmeli, yanarak kömürleşmesinin önüne geçilmelidir. Etin kendi yağıyla pişirilmesi yeterlidir; ekstra yağ (kuyruk yağı, tereyağı) eklenmemelidir.<h3>Ölçülü tüketim sağlığınız için önemlidir</h3>Kırmızı et, içerdiği demir, çinko ve B12 vitamini ile besleyicidir; ancak aynı zamanda doymuş yağ ve kolesterol de içerir. Bu nedenle özellikle kalp hastalığı, diyabet ya da hipertansiyonu olan bireylerin et tüketimini sınırlaması gerekir. Sağlık problemi olmayan bireyler de ölçüyü kaçırmamalı, aşırıya kaçmamalıdır. Etin yanında C vitamini açısından zengin sebzeler ve meyveler tüketmek, demir emilimini artırır ve dengeli beslenmeyi destekler.<h3>Tatlı seçimi de önemli</h3>Tatlısız bayram olmaz diyenlerdenseniz, ağır ve şerbetli tatlılar yerine sütlü ya da meyveli tatlıları tercih edin. Baklava tüketilecekse 1-2 dilimi geçmemeye özen gösterin. Bayram ziyaretlerinde artan çay ve kahve tüketimi uyku düzenini bozabilir ve mideyi rahatsız edebilir. Bunun yerine rezene ya da papatya gibi bitki çayları tercih edilebilir.<h3>Bayramda kilo almamak için öneriler</h3>Yağlı yemekler, tatlılar ve hamur işlerinin sık tüketilmesi bayramda kilo artışına neden olabilir. Bu durumu önlemek için:<ul><li>Etin yanında sebze, meyve ve yoğurt gibi farklı besinler tüketin.</li><li>Tam buğday veya çavdar ekmeği tercih edin.</li><li>Tatlı yediğiniz günlerde pilav, makarna ve ekmek tüketimini azaltın.</li><li>Günlük en az 30 dakika yürüyüş yapmaya çalışın.</li></ul><h3>Etin besin değerini doğru kullanın</h3>Kırmızı et, kaliteli protein kaynağı olmasının yanı sıra B12, B6 ve A vitamini açısından da zengindir. Özellikle çocuklar, gebeler ve emziren anneler için dengeli miktarda tüketilmesi önemlidir. Ancak etin C, E vitamini ve kalsiyum içeriği düşüktür. Bu yüzden yemeklerde salata, sebze veya taze sıkılmış meyve suyu gibi tamamlayıcı besinler de bulunmalıdır.Çiğ etin çözdürülmesi buzdolabında, 4°C’de yapılmalı ve en geç 48 saat içinde tüketilmelidir. Acil durumlarda, et gıdaya uygun bir poşete konularak soğuk su içinde çözdürülmeli ve su her 30 dakikada bir değiştirilmelidir.Bayram döneminde sakatat tüketimi artar ancak kolesterol sorunu veya kalp rahatsızlığı olanlar bu tür yiyeceklerden kaçınmalıdır. Zaten yağlı olan kırmızı ete ilave yağ eklenmemeli, et kendi yağıyla pişirilmelidir.Bayramda sindirim sisteminizin rahat çalışması için bol lifli sebzeler, meyveler ve kuru baklagiller tüketilmelidir. Günlük su ihtiyacınızı vücut ağırlığınıza göre belirleyebilirsiniz: her kilo başına yaklaşık 35 ml su önerilir. Örneğin 70 kg bir bireyin günlük su ihtiyacı yaklaşık 2,5 litredir. Ayrıca her gün 30 dakika yürüyüş yapmak, sindirimi kolaylaştırır ve kilo kontrolüne yardımcı olur.

Kurban etini sağlıklı tüketmenin yolları

Hindistan’ın batısındaki Ahmedabad kentinden İngiltere’nin başkenti Londra’ya gitmek üzere havalanan Boeing 787 tipi bir yolcu uçağı, kalkıştan kısa bir süre sonra yerleşim bölgesine düştü. 

Hindistan'da uçak faciası

Air India’nın AI171 sefer sayılı uçağında toplam 244 kişi bulunuyordu. Bunların 232’si yolcu, 12’si ise mürettebattı. Kazanın ardından uçağın düştüğü binada 12 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi.Hint basınında yer alan haberlere göre, olayın ardından havaalanı bölgesinden yoğun siyah dumanların yükseldiği görüldü. Kazada can kaybı olup olmadığına dair ilk dakikalarda resmi bir açıklama yapılmasa da, sonrasında gelen haberler felaketin boyutunu ortaya koydu.İngiliz haber ajansı Reuters, uçakta bulunan yolcuların milliyetlerine ilişkin bilgi vererek; 169 kişinin Hindistan vatandaşı, 53 kişinin İngiliz, birinin Kanadalı ve yedisinin Portekizli olduğunu duyurdu. Ayrıca Gujarat eyaletinin eski valisi Vijaj Rupani’nin de uçakta olduğu iddia edildi.Sinyal hemen kesildi, yardım çağrısına cevap gelmediHindistan Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün açıklamasına göre, uçağın kaptan pilotunun 8.200 saat, yardımcı pilotun ise 1.100 saatlik uçuş deneyimi bulunuyordu. Uçak, kalkıştan kısa süre sonra yardım çağrısı göndermiş olsa da, çağrılara yanıt alınamadı. Yetkililer, kalkışa izin verildikten dokuz dakika sonra uçağın yere çakıldığını bildirdi.Flightradar24 verilerine göre, uçaktan gelen sinyal kalkıştan saniyeler sonra kayboldu. Uçağın irtifa kaybettiği an 625 feet yükseklikte olduğu aktarıldı.Air India’dan açıklama: Araştırmalar sürüyorKazanın neden gerçekleştiği henüz netlik kazanmadı. Air India tarafından yapılan açıklamada, olayla ilgili soruşturmanın sürdüğü ve kamuoyunun en kısa sürede bilgilendirileceği ifade edildi. Şirketin başkanı N. Chandrasekaran, kazada yakınlarını kaybeden ya da haber alamayanlara destek sağlamak amacıyla bir yardım ekibi oluşturulduğunu duyurdu.Kazanın ardından Gujarat hava sahası uçuşlara kapatılırken, Sardar Vallabhbhai Patel Uluslararası Havaalanı’ndaki tüm uçuşların geçici olarak durdurulduğu bildirildi.Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde, uçağın iniş takımları açık şekilde kontrollü bir iniş yapmaya çalıştığı görülüyor. Uçağın doktorların kaldığı bir pansiyonun üzerine düştüğü ifade ediliyor.Acil müdahale başladıİçişleri Bakanı Amit Şah’ın yerel yetkililerle temasa geçtiği belirtilirken, Ulusal Afet Müdahale Gücü’ne (NDRF) bağlı 90 görevlinin Gandhinagar’dan kaza bölgesine doğru yola çıktığı açıklandı.Bu trajik olay, son zamanlarda Boeing uçaklarını kapsayan kazaların bir yenisi oldu. Hatırlanacağı üzere altı ay önce Güney Kore’de düşen Boeing 737 tipi yolcu uçağında 179 kişi hayatını kaybetmişti.

Hindistan’da 244 kişiyi taşıyan uçak yerleşim alanına düştü

Federal İstatistik Ofisi’nin verilerine göre, 2022 yılında İsviçre’de tam zamanlı çalışan bir işçinin ortalama maaşı aylık 6788 İsviçre frangı olarak hesaplandı. Bu değer, maaş dağılımının ortalamasını temsil ediyor: İşçilerin yarısı bu rakamın üzerinde, yarısı ise altında maaş alıyor.

Cinsiyet temelli maaş farkı azalıyor

İsviçre işgücü piyasasında maaşlar, sektörler ve eğitim düzeyine göre önemli farklılıklar göstermeye devam ediyor.&nbsp;En Yüksek ve En Düşük Gelir Grupları Arasındaki Fark BüyüyorVeriler, gelir dağılımında hâlâ dikkat çekici uçurumlar olduğunu ortaya koyuyor. En yüksek gelir grubundaki yüzde 10’luk kesim, ortalamadan yüzde 13,5 daha fazla gelir elde ederken, en düşük yüzde 10’luk kesimde bu artış yüzde 14,3 olarak kaydedildi. Orta sınıfın maaş artışı ise yüzde 11,5 seviyesinde gerçekleşti.Sektörel Maaş Farkları SürüyorYüksek katma değer yaratan sektörler, çalışanlarına da daha yüksek maaş sunuyor. Bilgi teknolojileri, ilaç sanayi ve bankacılık gibi sektörlerde maaşlar diğer sektörlere göre belirgin biçimde daha yüksek. Buna karşılık, perakende satış ve kişisel hizmetler gibi sektörlerde maaşlar görece düşük kalıyor.Cinsiyet Temelli Maaş Farkı AzalıyorOlumlu gelişmelerden biri ise cinsiyet temelli maaş farklarında gözlenen azalma eğilimi. Son veriler, kadınların daha yüksek sorumluluk gerektiren pozisyonlarda erkeklerle olan maaş farkını kapatmaya başladığını gösteriyor. Özellikle yönetici düzeyindeki kadın çalışanların maaşlarının, erkek meslektaşlarına daha fazla yaklaştığı bildiriliyor.Eğitim ve Pozisyon Belirleyici Rol OynuyorMaaş farklılıkları yalnızca sektör ya da bölgeye göre değil, eğitim düzeyi ve pozisyon bazında da ciddi farklılıklar gösteriyor. Üniversite mezunları, daha yüksek maaş alma eğilimindeyken, işyerindeki sorumluluk seviyesi de maaş üzerinde belirleyici bir faktör olmaya devam ediyor.Genel GörünümSonuç olarak, İsviçre’deki maaş dengesi hâlâ sektörlere, eğitim düzeyine ve pozisyona göre değişkenlik gösteriyor. Ancak cinsiyet temelli maaş farklarının azalması ve daha yüksek eğitim düzeyinin sağladığı fırsatlar, iş piyasasında olumlu bir dönüşüm işareti olarak değerlendiriliyor.

İsviçre’de maaş farklılıkları sektör ve eğitime göre şekilleniyor

İsviçre’nin Fransızca konuşulan bölgesindeki iki büyük kuruluş, hasta haklarına dair farkındalık yaratmak amacıyla ücretsiz bilgilendirme atölyeleri düzenliyor. Etkinlikler 24 Haziran’da Yverdon’da ve 30 Haziran’da Lozan’da yapılacak.

İsviçre sağlık sistemi

İsviçre sağlık sisteminde yönünü bulmakta zorlananlar, doktor görüşmelerine daha bilinçli hazırlanmak isteyenler veya ikinci bir görüş almak isteyen hastalar için Fédération romande des consommateurs (FRC) ve Organisation suisse des patients (OSP) tarafından iki ücretsiz atölye düzenleniyor. Genel halka açık olan etkinliklerde, hasta hakları ve sağlıkla ilgili kritik konular ele alınacak.<h3>Sağlık sisteminde bilinçli adımlar</h3>Atölyelerde ele alınacak konular arasında şu başlıklar öne çıkıyor:<ul><li>Doktor randevusuna nasıl hazırlanılır?</li><li>Tıbbi bir acil durumu nasıl yönetmeliyiz?</li><li>Yaşam sonu bakımda tercihleri nasıl ifade edebiliriz?</li><li>Mevcut sağlık ve destek hizmetlerini nasıl öğrenebiliriz?</li></ul><h3>Hazırlık, ikinci görüş ve yaşam sonu tercihleri</h3>Uzmanlara göre sağlık sistemindeki en önemli zorluklardan biri, doktor muayenelerinde ayrılan sürenin çok kısıtlı olması. Bu nedenle randevu öncesinde hazırlanmak gerekiyor. “Hangi konuları konuşmak istediğimize karar vermeliyiz. Belki karın ağrısı gibi acil bir şikayet var ama aynı zamanda bizi uzun süredir rahatsız eden küçük sorunları da gündeme getirmek için fırsat bu.” Ayrıca, hastaların yanında güvendiği bir kişinin bulunmasının da önemli olduğuna dikkat çekiyor.Bir diğer önemli başlık ise, ikinci tıbbi görüş alma hakkı. Özellikle büyük cerrahi müdahalelerde bu hak hastaların güvenliği açısından kritik. Uzmanlar, “Bazı operasyonların gerekliliği tartışmalı. İsviçre’de diz ve kalça protezi gibi müdahalelerde yüksek oranlar görüyoruz, oysa bu sorunlar bazen fizyoterapi gibi yöntemlerle de çözülebilir” diyor.<h3>Önceden karar vermek hayat kurtarabilir</h3>Uzmanlar, olası hastane yatışlarında, entübe edilme gibi durumlara karşı önceden direktiflerin hazırlanmasını da öneriyor: “Bazı hastalar belirli müdahaleleri reddetmek istiyor. Bu yüzden hangi tedavileri kabul edip hangilerinden kaçınmak istediğimizi önceden belirlemek önemli.”

Hasta haklarını öğrenmek için ücretsiz atölyeler

Cenevre’deki ünlü Botanik Bahçesi, son aylarda artan bitki hırsızlıklarıyla mücadele ediyor. Nadir ve koruma altındaki türlerin hedef alınması üzerine seraların kapanış saatleri erkene çekildi.

Nadir bitki türleri çalınıyor

Cenevre’de yer alan Conservatoire et Jardin botaniques, dünyanın dört bir yanından getirilen nadir bitki türlerine ev sahipliği yapıyor. Ancak bu eşsiz koleksiyon, son zamanlarda art arda gerçekleşen bitki hırsızlıkları nedeniyle tehlikede. Yetkililer, tropikal seralarda yer alan bazı özel türlerin köklerinden sökülerek çalındığını bildiriyor.<h3>Tropikal bitkilerden kaktüslere kadar hedefte nadir türler var</h3>Seralar sorumlusu Vincent Goldschmid, RTS’de yayımlanan 19h30 haber bülteninde yaptığı açıklamada, Kosta Rika kökenli bir anthurium bitkisinin çalındığını belirtti. "Hırsız, koleksiyonlarımızın üzerinden geçerek ağacın gövdesine tutunmuş bitkiyi söktü" diyen Goldschmid, olayın sadece bir örnek olduğunu vurguladı.Volkanik serada ise Brezilya’ya özgü 1.5 metrelik bir kaktüsün çalındığı bildirildi. Bu türün yıllar süren bir büyüme sürecine sahip olduğunu belirten uzmanlar, tek bir dalın alınmasının bile büyük kayıp olduğunu dile getiriyor.<h3>Seralar artık akşam 17:00’de kapanıyor</h3>Artan hırsızlık olayları üzerine botanik bahçesinin seraları artık 21:00 yerine 17:00’de kapatılıyor. Bu önlem, güvenlik personelinin az olduğu saatlerde yaşanan olaylara karşı alındı. Bahçeyi ziyaret eden bir Çinli turist, "Birkaç kişinin yaptığı bu saygısızlık yüzünden herkes cezalandırılıyor, çok üzücü" dedi.Kurumu yöneten Nicola Schoenenberger ise erken kapanma kararının üzücü ama zorunlu olduğunu söyledi: "Bu tür hırsızlıklar, genellikle daha az personelin görev yaptığı saatlerde gerçekleşiyor."<h3>Hedefli ve bilgili hırsızlar</h3>Bahçenin yöneticileri, hırsızların rastgele değil, özellikle bazı bitki türlerini hedef aldığını düşünüyor. Nicola Schoenenberger’e göre, "Bunlar koleksiyoner olabilir, ticari değeri olan ve piyasada bulunması zor bitkileri bilinçli olarak seçiyorlar."Kurum, şimdilik güvenlik kameraları kurmayı düşünmediğini, bahçenin ücretsiz ve halka açık bir yer olarak kalmasını istediğini belirtiyor. Ancak olaylar yargıya taşındı ve resmi şikayet dosyası savcılığa sunuldu. Yine de sorumluların yakalanması konusunda beklenti düşük.

Cenevre Botanik Bahçesi’nde bitki hırsızlıkları bitmiyor

Yeni bir bilimsel çalışmaya göre, çocukların uzun süre dijital cihazlarla vakit geçirmesi, onların sosyal ve duygusal gelişimini olumsuz etkileyebilir. Araştırmada, zorlanan çocukların bu sorunlardan kaçmak için daha fazla ekran karşısında zaman geçirdiği belirtildi.

Araştırma

Yaklaşık 293 bin çocuğun verilerinin analiz edildiği kapsamlı meta-analiz, ekran başında geçirilen sürenin, özellikle küçük yaştaki çocuklarda ruh hali değişimleri ve davranış bozukluklarıyla bağlantılı olabileceğini ortaya koydu. Queensland Üniversitesi’nden Doç. Dr. Michael Noetel, “Artık çocuklar hem oyun hem ödev hem de arkadaş iletişimini ekranlar üzerinden gerçekleştiriyor. Bu, davranışsal riskleri artıran bir ortam yaratıyor,” ifadelerini kullandı.Çalışma, çocukların ekranla geçirdikleri zaman arttıkça içe kapanma, kaygı, umutsuzluk gibi içselleştirilmiş sorunların yanı sıra; bağırma, vurma ve meydan okuma gibi dışavurumcu davranışların da arttığını gösterdi. Özellikle 10 yaş altı çocuklar, ekranlara sığınarak bu sorunlardan uzaklaşmaya çalışabiliyor.<h3>Kız ve erkek çocuklar farklı tepkiler veriyor</h3>Araştırmada, kız çocuklarının ekran kullanımındaki artışın daha yüksek duygusal ve davranışsal sorunlarla ilişkilendirildiği görülürken, erkek çocukların ise yaşadığı sorunlarla başa çıkmak için ekranlara daha çok yöneldiği ifade edildi.Bazı dijital aktivitelerin diğerlerine kıyasla daha zararlı olabileceği vurgulanan araştırmada, özellikle dijital oyunlar ile duygusal sorunlar arasında güçlü bir ilişki olduğu saptandı. Ancak şaşırtıcı biçimde, şiddet içerikli materyallere maruz kalmanın ekstra bir risk oluşturmadığı belirtildi.<h3>Ebeveynlik tarzı ve içeriğin niteliği de önemli</h3>Çalışmanın ortak yazarlarından New South Wales Üniversitesi öğretim görevlisi Roberta Vasconcellos, ekran süresi yönetiminde yalnızca süreyle sınırlı kalınmaması gerektiğini, aynı zamanda içerik kalitesi ve dijital ortamda kurulan ilişkilerin doğasının da dikkate alınması gerektiğini vurguladı.Araştırmacılar, ekran süresi rehberlerinin geliştirilmesinin, özellikle oyun gibi yüksek risk taşıyan etkinliklerin sınırlanmasına katkı sağlayabileceğini belirtti. Ancak ebeveynlerin bu konuda bilinçli ve dengeli yaklaşım sergilemeleri gerektiği de hatırlatıldı.

Artan ekran süresi çocukların sosyal gelişimini zedeliyor

İsrail’in, Gazze’ye yardım götürmek üzere yola çıkan Madleen gemisine el koyması, birçok uluslararası kurum ve kuruluş tarafından şiddetle kınandı.

Yardım gemisine müdahale

Birleşmiş Milletler’in Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, Madleen gemisinin 12 insan hakları savunucusuyla birlikte derhal serbest bırakılması gerektiğini vurguladı. Albanese, Gazze’ye yönelik ablukayı aşmak amacıyla yola çıkan gemiye uygulanan müdahaleye tepki göstererek, "Gazze’ye yardım taşıyan her tekne desteklenmeli. Birlikte hareket ederlerse durdurulamazlar" dedi. Ayrıca, Gazze’deki insani krize dikkat çeken Albanese, ablukayı kırmanın hem yasal hem de ahlaki bir sorumluluk olduğunu belirtti.CAIR: Bu bir uluslararası korsanlıktırABD’deki en büyük Müslüman sivil toplum kuruluşlarından biri olan Amerikan-İslami İlişkiler Konseyi (CAIR) de İsrail’in müdahalesine karşı sert bir açıklama yaptı. CAIR’in ulusal direktörü Nihad Awad, gemide bulunan Greta Thunberg ve diğer aktivistlerin cesaretini övgüyle anarken, İsrail'in eylemini "uluslararası hukuka aykırı korsanlık" olarak niteledi.Filistin Yönetiminden uluslararası destek çağrısıFilistin Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Madleen gemisinde bulunan aktivistlerin korunması gerektiği belirtilerek, dünya kamuoyuna destek çağrısında bulunuldu. Açıklamada, "Gazze halkıyla dayanışma gösteren ve zor koşullarda yardım ulaştırmaya çalışan aktivistlerin çabaları takdire şayandır" ifadelerine yer verildi.Gemi 1 Haziran’da yola çıktıFreedom Flotilla Coalition (Özgürlük Filosu Koalisyonu) tarafından organize edilen son yardım seferi kapsamında 18 metrelik yelkenli Madleen gemisi, 1 Haziran’da İtalya’nın Katanya kentinden Gazze’ye gitmek üzere hareket etmişti. Gemide, aralarında Avrupa Parlamentosu üyesi Rima Hassan, İsveçli çevre aktivisti Greta Thunberg ve Türkiye’den Hüseyin Şuayb Ordu’nun da bulunduğu 12 gönüllü yer alıyor. Aktivistler, İsrail’in olası müdahalesine karşı barışçıl kalacaklarını açıklamıştı.İsrail ordusu, 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’ye yönelik yoğun bombardımanlarını sürdürüyor. Hastaneler, okullar ve yerinden edilen sivillerin kaldığı çadırlar dahi saldırıların hedefi oluyor. Yaklaşık 2,3 milyon Filistinlinin yaşadığı Gazze’de insani yardımın girişine izin verilmemesi büyük bir felakete yol açarken, İsrail’in yardım noktalarında bekleyen sivillere dahi müdahale ettiği bildiriliyor.Gazze'deki sağlık kaynaklarına göre bugüne kadar 55 binden fazla kişi yaşamını yitirdi, 126 bin kişi ise yaralandı. Uluslararası kuruluşlar, İsrail'in açlığı bir savaş aracı olarak kullandığına dair uyarılarını sürdürüyor.

İsrail'in Madleen Gemisine müdahalesine sert tepkiler geldi 

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, yardım taşıyan ve iklim aktivisti Greta Thunberg’in de içinde yer aldığı Madleen adlı geminin Gazze ablukasını geçemeyeceğini söyledi.

Katz’tan Gazze uyarısı

Katz, İsrail ordusuna geminin Gazze kıyılarına varmasını engelleme talimatı verdiğini duyurdu.Bakan Katz, Pazar günü yaptığı açıklamada, denizden uygulanan Gazze ablukasını kimsenin aşmasına izin vermeyeceklerini vurguladı. İsrail, bu abluka ile Hamas’ın silah temin etmesini önlemeyi hedeflediğini belirtiyor.X platformundan yaptığı paylaşımda Katz, Madleen gemisini “nefret filosu” olarak nitelendirdi ve şu ifadeleri kullandı: “Yahudi karşıtı Greta’ya ve Hamas yanlısı dostlarına sesleniyorum: Geri dönmelisiniz çünkü Gazze’ye ulaşamayacaksınız.”İklim aktivisti Greta Thunberg, Özgürlük Filosu Koalisyonu tarafından organize edilen yolculukta yer alan 12 kişi arasında bulunuyor. Gemi, geçtiğimiz pazar günü Sicilya’dan yola çıktı. Hedefi, Gazze’ye insani yardım ulaştırmak ve bölgede derinleşen insani krize dikkat çekmek.Aktivist grup, Pazar sabahı Gazze karasularına varmayı planladıklarını açıklamıştı.Gemide bulunan isimler arasında Avrupa Parlamentosu’nun Filistin kökenli Fransız üyesi Rima Hassan da yer alıyor. Daha önce İsrail politikalarını eleştirdiği için ülkeye girişi yasaklanmıştı.Ayrıca, “Game of Thrones” dizisinden tanınan oyuncu Liam Cunningham da yardım filosunda bulunan diğer isimlerden biri.Geçtiğimiz üç ay boyunca Gazze’ye yönelik uygulanan tam ablukanın ardından İsrail, geçtiğimiz ay sınırlı miktarda temel yardımın girişine izin vermeye başladı. Ancak uluslararası yardım kuruluşları, abluka ve çatışmalar sona ermezse bölgede açlık krizinin kaçınılmaz olacağı uyarısında bulunuyor.Özgürlük Filosu'nun daha önceki girişimi, geçen ay başarısız olmuştu. Bir başka gemileri, Malta açıklarında uluslararası sularda seyrederken iki insansız hava aracının saldırısına uğramış, geminin ön kısmında hasar meydana gelmişti. Aktivistler bu saldırıdan İsrail’i sorumlu tutmuş, ancak İsrail bu suçlamaları reddetmişti.

İsrail: Greta'nın yardım gemisi Gazze’ye giremeyecek

İsviçre Federal Hükümeti (Bundesrat), 28 Mayıs 2025’te Wallis Kantonu’ndaki Blatten köyünü yutan büyük toprak kaymasının ardından bölgeye 5 milyon franklık acil yardım paketi sağlamayı planlıyor. Bu karar, 6 Haziran 2025 tarihinde yapılan kabine toplantısında alındı. 

Blatten için dayanışma zamanı

Parlamentonun, bu destek paketini Haziran ayında yapılacak olağanüstü oturumda onaylaması bekleniyor.Son yılların en yıkıcı doğal afetlerinden biriFacianın nedeni, Küçük Nesthorn’daki Birchgletscher’de meydana gelen büyük bir buzul çökmesiydi. Mayıs ayında başlayan küçük çaplı kaya düşmeleri sonrası, 19 Mayıs’ta Blatten köyündeki yaklaşık 300 kişi tahliye edilmişti. Ancak 28 Mayıs’ta yaşanan devasa çökme sonucu oluşan çamur ve buz lavinası, Blatten köyünü ve Ried mezrasını tamamen kapladı. Ayrıca biriken suların oluşturduğu göl, geriye kalan köyün bazı bölümlerini de sular altında bıraktı. Bölgede yeni toprak kaymaları ve sel riski halen devam ediyor. Bir kişi hâlâ kayıp.Hükümetten hızlı ve esnek destekFederal Hükümet, yaşanan trajediye karşı hızlı ve bürokratik olmayan bir yardımın önemine vurgu yaptı. Bu kapsamda, Blatten belediyesine 5 milyon franklık bir acil yardım desteği önerildi. Bu katkı, Wallis Kantonu’nun sağladığı 10 milyon franklık yardım paketine de tamamlayıcı nitelikte olacak.Bu fon, sigorta ya da sübvansiyon kapsamına girmeyen ve hızla uygulanması gereken acil önlemler için kullanılacak. Ayrıca zor durumdaki mağdur kişilerin desteklenmesi için de kullanılabilecek. Yardımın detaylı kullanım planını Blatten belediyesi belirleyecek ve raporlayacak.İleriye dönük çalışmalar planlanıyorFederal Hükümet ayrıca, Ulaştırma, Çevre, Enerji ve İletişim Bakanlığı’na (UVEK), Wallis Kantonu ile birlikte hareket ederek, bugüne kadar sağlanan yardımları ve gelecekte yapılacak onarım, altyapı yenileme ve koruyucu çalışmaların genel maliyet ve finansman planını hazırlama talimatı verdi. Bu raporun 2025 yılı sonuna kadar sunulması bekleniyor.Diğer destek mekanizmalarıAcil yardım paketi dışında, Blatten’deki felaketten etkilenen bölge için mevcut kısa çalışma ödenekleri, işsizlik sigortası, tarım, turizm ve bölgesel kalkınma destekleri de devrede olacak. Bu kapsamda federal yetkililer ile Wallis Kantonu’nun koordinasyonu devam ediyor.Bunun yanı sıra, afet bölgesinde risklerin sürekli izlenmesi, ormanlık alanda biriken odunların ve molozların temizlenmesi ve hasar gören koruyucu altyapıların onarımı da öncelikli işler arasında.Son olarak hükümet, Blatten köyünün yeniden inşası sürecine de teknik destek sağlayacak. Bu süreçte, yerel halkın ihtiyaçları, belediye ve kantonun beklentileri ve mevcut tehlike durumu göz önünde bulundurulacak. Bu çalışmalar Federal Bölgesel Planlama Dairesi (ARE), Federal Çevre Dairesi (BAFU) ve Federal Konut Dairesi (BWO) iş birliğiyle yürütülecek.

İsviçre hükümeti, Lötschental’deki köy için acil yardım önerdi

Yeni bir kamuoyu araştırması, Batı Avrupa'daki altı ülkede İsrail hükümetine yönelik desteğin son yıllarda ciddi biçimde azaldığını ortaya koyuyor.

&nbsp;2016’dan bu yana yürütülen araştırmada, kamuoyunun İsrail'e sempatisi önemli ölçüde geriledi.YouGov tarafından yapılan ve İngiltere, Fransa, Almanya, Danimarka, İspanya ve İtalya’yı kapsayan ankete göre, bu ülkelerde İsrail’e yönelik olumlu görüşler 2016’dan bu yana en düşük seviyeye geriledi. Kasım 2016 ile Mayıs 2025 arasında 8 bin 625 kişiyle yapılan anket, özellikle son yıllarda kamuoyunun tutumunda ciddi bir değişim yaşandığını gösteriyor.İsrail hükümetine yönelik destek Almanya'da -44, Fransa'da -48 ve Danimarka'da -54 puanla tarihi dip seviyelere düşmüş durumda. İtalya (-52) ve İspanya’da (-55) ise daha kısa süredir ölçüm yapılmasına rağmen benzer bir düşüş gözlemleniyor.Katılımcıların önemli bir kısmı, İsrail’in Gazze'ye asker göndermesinin başta haklı olduğunu düşünse de, sonrasında bu müdahalenin sınırı aştığını ve çok sayıda sivilin ölümüne yol açtığını belirtiyor. Bu görüş Almanya’da yüzde 40, Danimarka’da yüzde 39 ve İngiltere’de yüzde 38 oranında destek buluyor.Gazze Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, İsrail’in askeri operasyonları sonucunda çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 54 binden fazla Filistinli yaşamını yitirdi. Ayrıca, IPC'nin (Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması) son raporu, yarım milyondan fazla insanın açlık tehdidiyle karşı karşıya olduğunu ve gıda yardımının engellendiğini bildiriyor.Ankete katılan Avrupalıların yüzde 7 ila 18’i İsrail’e daha fazla sempati duyduklarını belirtirken, bu oran Hamas’ın saldırılarından sonra şimdiye kadarki en düşük seviyeye geriledi. Buna karşın yüzde 18 ila 33 arası bir kesim, Filistin’e daha fazla yakınlık hissettiğini ifade etti. Almanya’da ise bu oranlar birbirine oldukça yakın: İsrail için yüzde 17, Filistin için yüzde 18.Orta Doğu’da kalıcı bir barış ihtimali Avrupalılara uzak görünürken, Fransızlar önümüzdeki 10 yıl içinde tarafların farklılıklarını bir kenara bırakacağına dair en iyimser grup olarak öne çıkıyor. En karamsar grup ise yalnızca yüzde 15 ile Danimarkalılar oldu.Genel olarak bakıldığında, tüm ülkelerde barışın gerçekleşebileceğine inananların oranında 4 ila 10 puanlık bir düşüş gözlemleniyor.

Batı Avrupa'da İsrail'e destek düşük seviyede

3 Haziran 2025 Salı akşamı, İsviçre-Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası (CCIST), Cenevre’de Meyhane Restoran’da düzenlenen aylık “Get Together” buluşmasında çok sayıda katılımcıyı ağırladı. Onur konuğu olan Sequence SA’nın kurucusu ve genel müdürü Blas Pegenaute, finans sektöründeki dijital dönüşümün önemini anlatmak üzere davetliydi.

İsviçre KOBİ’leri için dijital muhasebe

“Finansal Devrim: İsviçre KOBİ’leri için hizmet olarak muhasebe” başlıklı konferansında, Pegenaute dijitalleşmenin küçük ve orta büyüklükteki işletmeler üzerindeki etkisini vurguladı. İngilizce verilen sunumunda, yazılım çözümlerinin muhasebe, insan kaynakları ve çoklu para birimi yönetimi gibi birçok süreci dijitalleştirerek işletme süreçlerini nasıl optimize ettiğini detaylı şekilde anlattı.26 kişilik bir ekip tarafından yönetilen ve Zürih’te güvenli sunucularda barındırılan bu platform, KOBİ’lere zaman ve maliyet açısından önemli tasarruflar sağlıyor.Sunumun ardından gerçekleşen canlı ve dinamik soru-cevap oturumunda katılımcılar aktif şekilde tartışmalara katıldı. Katılımcılar arasında CCIST Başkanı Danny Ventura, Başkan Yardımcısı Mustafa Karadağ ve Cenevre ile çevre bölgelerden birçok girişimci ve profesyonel yer aldı.1985 yılından bu yana CCIST, İsviçre ile Türkiye arasındaki ekonomik bağları güçlendirmeyi amaçlayan kâr amacı gütmeyen bir platformdur. Üyeleri arasında hem bireysel hem kurumsal aktörler bulunan CCIST, iş dünyasını bilgilendiren, bir araya getiren ve destekleyen yapısıyla öne çıkıyor. Her ayın ilk Salı günü düzenlenen “Get Together” etkinlikleriyle, CCIST iş dünyası liderlerinin ağ kurmasını sağlamakta ve topluluğuyla ilgili güncel ve önemli perspektifleri paylaşmaktadır.Fotoğraflar: Kay De Groot

CCIST aylık buluşmasında “Finansal Devrim”e odaklandı

Vaud kanton polisi, geçtiğimiz hafta sonunu da içeren Hz. İsa’nın Göğe Yükselişi (Ascension) tatilinde kanton yollarında 7000’i aşkın hız ihlali tespit ettiğini açıkladı. 

Hız kontrolleri

Normal bir haftasonunda ortalama günlük 800 ihlal görülürken, bu tatil döneminde sayı iki katından fazlaya çıktı.En ciddi ihlaller arasında A5 otoyolunda 100 km/saat sınırında 178 km/saat, A9’daki bir şantiye alanında 80 yerine 128 km/saat ve Duillier civarında 120 km/saat sınırında 202 km/saat hızla giden araçlar yer aldı.Otoyol dışındaki kontrollerde ise Mézières’de 50 km/saat sınırında sırasıyla 120 ve 109 km/saat hızla seyreden araçlar tespit edildi. Polis bu iki ihlalin, İsviçre’nin tehlikeli sürücüleri hedef alan "Via Sicura" yasası kapsamında değerlendirildiğini ve ciddi cezalar doğurabileceğini bildirdi.Vaud polisi, özellikle tatil dönemlerinde hız kontrollerinin artırıldığını ve sürücülerin trafik kurallarına uymalarının hayati önem taşıdığını bir kez daha hatırlattı.

Hız ihlalleri tatillerde tavan yapıyor

Vaud Kantonu, 2024 yılında 427 yeni kreş yeri açarak çocuk bakımında kapasitesini artırdı. Ancak, kreş yeri sıkıntısı hâlâ devam ediyor. 

Çocuk bakım politikası

Çocuk Gündüz Bakım Vakfı (FAJE) Direktörü Sarah Miéville, önemli ilerlemeler kaydedildiğini belirtirken, tüm çocukların kreş hizmetine erişebilmesinin nihai hedef olduğunu vurguladı.2023 sonunda kantonda kreş kapasitesinin karşılanma oranı yüzde 33 seviyesindeydi. 2025 yılı için bu oran yüzde 40’a çıkarılmaya çalışılıyor. Yine de, 427 yeni yer açılmasına rağmen binlerce kreş yeri ihtiyacı karşılanamamış durumda.RTS’nin La Matinale programına konuşan Miéville, Vaud’un çocuk bakım politikasının henüz 20 yaşında olduğunu hatırlattı ve “Bu, kamu politikası için çok kısa bir süre. Ancak son 20 yılda Vaud bölgesinde kreş kapasitesini dört katına çıkardık” dedi. “Yapılacak daha çok iş var, ama genel olarak kantonun sisteminden ve yaptığı çalışmalardan memnun olması gerektiğini düşünüyorum” diye ekledi.Kreş talebinin sürekli arttığına da dikkat çeken Miéville, bunun nedenlerini demografik büyüme ve toplumdaki değişimlere bağlıyor. Yapılan bir araştırmaya göre, 2030’a kadar ailelerin ihtiyaçlarını karşılamak için yaklaşık 5000 ek kreş yeri gerekecek.Vaud Kantonu, çocuk bakımında kapasite artırma hedefi doğrultusunda yatırımlarına devam ederken, bu alandaki talebin hızlı artışı önümüzdeki yıllarda da çözüm bekleyen önemli bir sorun olarak kalacak gibi görünüyor.

Vaud Kantonu 2024’te 427 yeni kreş yeri açtı, ancak yetersizlik sürüyor

Nyon bölgesinde toplu taşıma hizmetleri, iki önemli şirketin resmi birleşmesiyle tek çatı altında toplandı. Bölgesel toplu taşıma sağlayıcıları Transports publics de la région nyonnaise (TPN) ile Nyon–St-Cergue–Morez Demiryolu Şirketi (NStCM), Genolier’de gerçekleşen genel kurulda birleşmelerini onayladı.

Daha verimli yönetim

Yapılan ortak açıklamada, bu birleşmenin hem hukuki hem de muhasebe açısından tek bir yapı oluşturduğunu ancak her iki markanın görsel kimliğinin korunmaya devam edeceği vurgulandı. Amaç, yönetim, finansman ve iç süreçlerde etkinliği artırmak olarak belirtildi.Yetkililer, birleşmenin çalışanların pozisyonlarını ya da hizmetlerde herhangi bir değişiklik yaratmayacağını özellikle belirtti. TPN ve NStCM markaları; renkleri, logoları ve mevcut hatlarıyla hizmet vermeye devam edecek.Halk açısından ise hatlar, sefer saatleri ve müşteri iletişim noktalarında hiçbir değişiklik olmayacak. NStCM’nin genel müdürü Emmanuel Laurent, “İçeride birleşme bize idari anlamda netlik ve verimlilik kazandıracak. Müşteriler için ise her şey aynı kalacak” dedi.TPN, 1996 yılından bu yana NStCM’nin bir yan kuruluşu olarak faaliyet gösteriyordu. İki şirket, uzun zamandır ortak yönetim ve birçok ortak hizmet alanını paylaşıyordu ancak ayrı hukuki ve mali yapılarla yönetiliyordu. Birleşme süreci her iki yönetim kurulu tarafından 1 Mayıs’ta onaylanmış, ticaret siciline kayıt ise 9 Mayıs’ta tamamlanmıştı.Genel kurulda ayrıca yeni tüzükler kabul edilirken, Givrins Belediye Başkanı ve Grand Conseil milletvekili Regula Zellweger, yenilenen yönetim kurulunun başına getirildi.Bu birleşme ile Nyon bölgesindeki toplu taşıma hizmetlerinde hem yönetimsel hem operasyonel verimliliğin artması hedefleniyor.

Nyon’da toplu taşıma hizmetleri birleşti

El emeğine yönelik talebin önümüzdeki yıllarda yüksek seviyelerde kalması beklenirken, dijital sektörlerin ise en hızlı büyümeyi göstereceği tahmin ediliyor. Öte yandan, birçok memur ve idari pozisyonun ise bu süreçte daralmaya gideceği öngörülüyor.

Teknolojiye direnen meslekler

Yapay zekânın (AI) birçok mesleği ortadan kaldıracağı yönündeki endişeler sürse de, insan gücünün tamamen devre dışı kaldığı bir gelecek, en azından kısa vadede gerçekçi görünmüyor.Dünya Ekonomik Forumu tarafından 55 ülkede yaklaşık 1000 işverenle gerçekleştirilen bir araştırma, dijital teknolojilerin hızlı gelişimine rağmen önümüzdeki beş yıl içinde en fazla ihtiyaç duyulacak iş gücünün hâlâ el emeğine dayalı meslekler olduğunu ortaya koydu.Bu süreçte dünya genelinde 35 milyonu aşan yeni iş pozisyonunun çiftçilik ve tarım alanlarında oluşması bekleniyor. Bunun yanı sıra, kamyon ve teslimat şoförleri için 10 milyon, yazılım geliştiriciler ve inşaat iskelesi kurucuları için ise 5 milyonun üzerinde yeni istihdam alanı doğabilir.<h4>Teknoloji odaklı en hızlı büyüyen alanlar</h4>İstihdamdaki en hızlı artışın görüleceği sektörler ağırlıklı olarak teknoloji merkezli. Listenin zirvesinde, yüzde 120'lik bir artışla büyük veri uzmanları yer alıyor. Bu grubu yüzde 100’e yakın büyümeyle finansal teknoloji mühendisleri ve yüzde 80’lik artışla yapay zekâ ve makine öğrenimi uzmanları izliyor.<h4>Risk altındaki meslek grupları</h4>En büyük daralmanın yaşanması beklenen meslekler ise çoğunlukla büro ve idari işler. Mutlak rakamlarda en yüksek kaybın, 15 milyonluk azalmayla kasiyerler ve bilet gişe çalışanlarında olacağı öngörülüyor.Yönetici asistanları için 5 milyonluk bir azalma tahmin edilirken, temizlik, kat hizmetleri ve depo görevlileri gibi mesleklerde de benzer seviyede düşüş bekleniyor.Bunun yanında, en hızlı kaybolan meslekler arasında posta hizmetleri çalışanları ve banka veznedarları yer alıyor. Bu alanlarda yüzde 40'a varan azalma söz konusu olabilirken, veri giriş elemanları ve kasiyerlerde de yüzde 20 civarında düşüş öngörülüyor.Ancak bu, tüm mağaza çalışanlarının işsiz kalacağı anlamına gelmiyor. Örneğin satış temsilcileri ve satış asistanları, yaklaşık 5 milyonluk yeni istihdamla istihdam artışı sıralamasında beşinci sırada bulunuyor.<h4>İnsan-teknoloji uyumu ve eğitim</h4>İş dünyasında dijital dönüşüm süreci devam ederken, işverenler yeni personel istihdamı ile mevcut çalışanların yeniden eğitimi arasında denge kurmaya çalışıyor.Günümüzde görevlerin yüzde 48’i insanlar tarafından, yüzde 32’si insan-teknoloji işbirliğiyle, kalan yüzde 20’si ise tamamen teknolojik sistemlerce yürütülüyor. 2030’a kadar bu dağılımın yüzde 34 “yalnız insan”, yüzde 34 “insan-teknoloji işbirliği” ve yüzde 32 “tamamen teknoloji” şeklinde değişmesi bekleniyor.Avrupalı şirketlerin çoğu, personel alımının yanı sıra mevcut çalışanları yeniden eğitmeye de büyük önem veriyor. Yeniden eğitim seçeneği yüzde 79 ile öne çıkarken, yeni işe alım oranı yüzde 65'te kalıyor.<h4>Avrupa’da yetenek sıkıntısı gündemde</h4>Rapora göre, 2030 yılına kadar dünya genelinde iş gücünün yüzde 59’u yeniden eğitime ihtiyaç duyacak. Avrupa ülkeleri ise yetenek eksikliği konusunda daha kaygılı: İşverenlerin yüzde 54’ü bu sorunun daha da derinleşeceğini düşünüyor — bu oran küresel ortalamanın üzerinde.İspanyol işverenlerin yüzde 60’ı, beceri eksikliklerine çözüm olarak işe alım ve işten çıkarma süreçlerini kolaylaştıracak kamu politikalarının hayata geçirilmesi gerektiğini düşünüyor. Ayrıca, yüzde 49’u ücret politikalarında daha fazla esneklik talep ediyor.Fransa’da ise işverenlerin yüzde 46’sı, emeklilik sistemiyle ilgili düzenlemelerin iş gücü piyasasını genişletebileceğini savunuyor.<h4>Jeopolitik risklere temkinli yaklaşım</h4>İngiltere ve Almanya’da şirketler, dijitalleşme ve iklim krizi kadar jeopolitik istikrarsızlıkların da iş piyasasında önemli rol oynayacağı görüşünde. İngiliz işverenlerin yüzde 56’sı ve Almanların yüzde 52’si, bu faktörlerin iş gücü üzerinde ciddi etkiler yaratacağını belirtiyor.Bu arada Almanya, kısa süre önce dünya genelinde dördüncü en büyük savunma bütçesine sahip ülke konumuna geldi.İtalya ise farklı bir yöne odaklanmış durumda. İtalyan işverenlerin yüzde 70’i, dönüşümün ana motorunun yeşil yatırımlar olduğunu düşünüyor bu oran, yüzde 43’lük küresel ortalamanın oldukça üzerinde.

İşverenlere göre 5 yıl içinde en fazla büyüyecek iş kolları

İstanbul’dan Cenevre’ye, daktilo tuşlarından uluslararası yönetim masalarına uzanan sıra dışı bir kariyer öyküsü Hülya Kurt’unki… Almanya’da başlayan, Türkiye’de şekillenen ve İsviçre’de yükselen bu yolculuk, yalnızca profesyonel bir başarı hikâyesi değil; aynı zamanda içsel dönüşümün, cesaretin ve tutkunun da kanıtı.

From zero to hero

Tutkusunu mesleğe dönüştüren kadın: Hülya Kurt’un hayat yolculuğu

İsviçre'de yaşayan, Türkiye’ye ve sokak hayvanlarına yürekten bağlı bir grup hayvanseverin kurduğu Pets in Turkey, yıllardır terk edilmiş kedi ve köpeklere umut olmayı sürdürüyor. Sadece bir kurtarma operasyonu değil, aynı zamanda kalpten bir dayanışma hareketi olan bu organizasyon, Türkiye'deki sokak hayvanlarına yeni bir yaşam şansı sunuyor. 

Pets in Turkey’nin sessiz kahramanı

Barınaklardaki iyi olmayan koşullar, yetersiz yasalar ve toplumdaki bilinç eksikliğiyle mücadele eden ekip, sevgi, sabır ve kararlılıkla bu karanlık tabloya ışık tutuyor.Bu hareketin arkasındaki isimlerden biri de Sibel Akın. İsviçre merkezli kurulan bu yardım ağının kurucusu ve yöneticisi olan Akın, sadece bir hayvansever değil, aynı zamanda bir organizatör ve umut taşıyan bir yol arkadaşı. Onunla hayvanların yaşadığı zorlukları, "Pets in Turkey"in misyonunu, Avrupa'da sahiplenme sürecini ve sanatla birleşen bağış projelerini konuştuk. İşte kalpten gelen bir mücadeleye dair ilham verici bir röportaj, buyrun…Röportaj:&nbsp;Özgür Mumcular<ul><li>Sibel Hanım, öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?&nbsp;</li></ul>Ben 58 yaşındayım, İstanbul da doğdum ve büyüdüm ancak çok genç yaşlarda eğitim için yurtdışına çıktım sonra İstanbul’da kısa bir iş deneyimim olduysa da 30 yıldan fazladır İsviçre’de eşim ve 2 oğlumla yaşıyorum. Boğaziçi Üniversitesi’nde yöneticilik, Colorado State Üniversitesi’nde işletme okudum ve IUG’de (Int Uni in Geneva) medya ve iletişim üzerine yüksek lisans yaptım. Uzun yıllar reklam sektöründe çalıştım, daha sonra kendi danışmanlık şirketim oldu ve 2016 yılında devrettim.&nbsp;<ul><li>"Pets in Turkey" oluşumunu kurma fikri nasıl ortaya çıktı?</li></ul>Benim uzun yıllar Türkiye’deki bu sahipsiz ve terk edilen hayvanlar probleminden haberim yoktu. Hatta biz ilk goldenımızı ve sonra da Jack Russell köpeğimizi Fransa’da üreticiden almıştık, o derece konuya hakim değildim. Ancak 2010 yılında ilk defa Çeşme’de bir yazlığımız oldu ve orada geçirdiğimiz il yazımızda hepimiz şok olduk! Sokaklarda gördüğümüz onca perişan köpek ve kedi bizi çok üzdü. Ve gene o yaz diğer köpeğimiz Molly ile yolumuz kesişti. O bizim ilk kurtardığımız köpek oldu. İşlemler vs her şeyi onun sayesinde el yordamı ile öğrendim ve Şubat 2011’de Molly’yi Cenevre’ye getirdik. Hayvanlara yardım etme fikri de böylece gelişmeye başladı…<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e13.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>İsviçre’de yaşayıp Türkiye’deki sokak hayvanlarına yardım eli uzatmak güçlü bir bağ gerektiriyor. Bu bağ sizde nasıl oluştu?</li></ul>Hayvanları çok seviyorum ve bir toplumun en zayıf halkasının çocuklar ve hayvanlar olduğunu düşünüyorum özellikle de bazı toplumlarda, birilerinin onlara yardım elini uzatması ve onların sessiz çığlıklarını duyurması gerekiyor.<ul><li>Türkiye'deki sokak hayvanlarıyla ilgili durum sizce neden bu kadar ciddi ve çözümsüz kalıyor? En büyük sorun nedir?</li></ul>En büyük sorun yanlış devlet politikaları, yıllarca işini yapmamış olan bütün belediyeler ve maalesef hayvana saygı göstermeyen insanların çoğunlukta olması. Çok uzun zaman önce kolayca çözülebilecek bir sorunu bugünlere getirip şimdi de suçsuz hayvanlara bedel ödetiyorlar. 20 sene önce yürürlüğe giren 5199 nolu hayvan hakları yasası eksiksiz uygulansaydı ve sistematik kısırlaştırma yapılsaydı, aynı zamanda insanları da ciddi bir denetlemeye tabii tutup sokağa atmanın önüne geçilseydi, bugün böyle bir sorun yaşamazdık diye düşünüyorum.<ul><li>Pets in Turkey olarak bu soruna nasıl müdahale ediyorsunuz? Hangi aşamalarda devreye giriyorsunuz?</li></ul>Bizim kuruluştan beri amacımız terkedileni kurtarmak ve sahiplendirmek oldu ama yurtiçinde değil; onu yapan bir sürü başka dernek var zaten, biz Avrupa’ya yuvalandırıp kurtardıklarımıza, gerçekten de bir köpeğe ya da kediye yakışır bir hayat sunmak istiyoruz. Tabii bunun yanı sıra sokakta tedavi ettirdiklerimiz, kısırlaştırdıklarımız, deprem vs gibi durumlarda yardım eli uzattıklarımız da ayrı.<ul><li>Türkiye’deki iş birliklerinizden biraz bahseder misiniz? Ne zamandır ve nasıl bir destek sağlıyorsunuz?</li></ul>Yerel barınak gönüllüleri ya da kurtarma yapan şahıslarla senelerdir beraber çalışıyoruz, bazen ilanda gördüğümüz bazen de bize haber verdikleri hayvanı kurtarıp pet transfer ile İzmir’e getirtiyoruz, burada çalıştığımız bir klinik var; orada kontrol-test-tedavi yapılıyor, sonra aşı programına başlanıp ya yine senelerdir çalıştığımız pansiyona ya da Urla’daki büyük ırk yaşam alanımıza alıyoruz. En az 4 ay beklemeleri gerekiyor, Avrupa için işlemleri ancak bitiyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e14.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>İsviçre'deki etkinliklerinizden biri olan geleneksel piknik buluşmaları hayvanseverleri bir araya getiriyor. Bu yılki Cenevre etkinliği nasıl geçti? Katılımcı ilgisi nasıldı?</li></ul>Bu yıl etkinliğimizin beşincisi gerçekleşti, herhalde en renkli ve kalabalık olanı bu oldu, tekrar herkese katılım ve desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e15.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Raise Your Paw ile olan ortaklığınız neyi hedefliyor? Bu ortaklık size ne tür olanaklar sağlıyor?</li></ul>Bu aslında organik bir ortaklık, yola biz PIT ekibi olarak çıktık hep beraber ancak bir süre sonra Zürih tarafında dili Almanca olan bir yapı olmasının daha kolay olacağını gördük ve RYP böyle doğdu. Biz tüm operasyonlarımızı ortak yürütüyoruz. Urla’daki yaşam alanını da ortak kullanıyoruz, sürekli iletişim halindeyiz.<ul><li>Hayvan sahiplenme süreci Avrupa’da oldukça sıkı kurallara bağlı. Türkiye’den bir köpek veya kedi sahiplenmek isteyen biri hangi adımları izlemeli?</li></ul>Aslında biz o hazırlığı önceden kendileri için yapıyoruz, istenilenlere çok hakimiz ve kurtarmadan itibaren bir hayvanın çiplenmesi, kaydı, kuduz aşısı, titre testi gibi hepsini yapıp sonra yuva arıyoruz. Bilinmesi gereken, sağlıklı bir hayvan için en az 4 aylık bir süreç ve o sürede güvenli bir şekilde bakılması gerekiyor.<ul><li>Evcil hayvanların uçakla Avrupa’ya getirilmesi konusunda nelere dikkat ediyorsunuz? Bu süreç güvenli mi?</li></ul>Biz o konuda şanslıyız çünkü İzmir’deyiz ve SunExpress seferleri ile çok güvenli bir şekilde Avrupa’nın her yerine gönderebiliyoruz.<ul><li>Derneğinizde sanatla evcil hayvanları birleştiren çok özel bir çalışma da oldu. Ressam İzim Çetindağ’ın köpek ve kedi portrelerinden biraz bahsedebilir misiniz? Bu fikir nasıl doğdu?</li></ul>Evet bu çok güzel bir proje, sevgili İzim zaten bizim bir üyemiz, corona sırasında sahiplendirmeler ve seyahatler durunca biz çok zor bir durumda kalmıştık, finansal olarak da çok zordu o günler… İzim, tam o sırada bu fikirle bize geldi – sahipli kedi ve köpeklerin portrelerini yapıp gelirin büyük kısmını bize bağışladı; hala daha yapmaya devam ediyor. Hem ortaya <a href="https://izimcetindag.com/category/pet-portrait/">muhteşem eserler</a> çıktı hem de bize kaynak yaratılmış olduğu için çok teşekkür ederiz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e16.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Gönüllü olmak ya da bağış yapmak isteyenler size nasıl ulaşabilir, nasıl katkı sağlayabilirler?&nbsp;Bize her zaman sosyal medya hesaplarımızdan ya da dernek e-mailinden ulaşabilirler: <a href="mailto:info@petsinturkey.org">info@petsinturkey.org</a>Instagram: <a href="https://www.instagram.com/petsinturkey/">@petsinturkey</a></li><li>Son olarak, İsviçre’deki ya da Türkiye’deki hayvanseverlere iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?İsviçre’deki hayvanseverler lütfen ama lütfen artık üreticiden kedi ve köpek almayın! Dünyada her gün binlerce hayvan bir aile göremeden uyutuluyor, bu kabul edilir bir şey değil! Mutlaka içlerinde size arkadaş olacak bir can vardır. Ve elinizden geldiğince bizler gibi oluşumlara destek olun.Türkiye’deki hayvanseverler hep beraber mücadeleye devam! Elimizden geldiğince kurtaracağız, yılmayacağız ve bir gün gerçekten hayvanların haklarının da olduğu günleri göreceğiz.</li></ul>

Sibel Akın’ın gözünden Pets in Turkey: Bir patinin ardındaki hikaye

Çocukların sağlığı söz konusu olduğunda, ailelerin en çok endişelendiği konuların başında nörolojik sorunlar geliyor. Epilepsiden prematüre takibine, SMA’dan çocukluk çağı migrenine kadar birçok alanda hem bilimsel gelişmeleri hem de sahadaki deneyimiyle önemli katkılar sunan bir isimle, Prof. Dr. Ayşe Tosun ile bir araya geldik. 

Uzman bir sesin rehberliği

Anne-baba panik yapmayın! Prof. Dr. Ayşe Tosun'dan altın değerinde öneriler

Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasıyla birlikte Türkiye siyaseti bir kez daha önemli bir sınavdan geçiyor. Bu gelişme sadece siyasi tartışmalara değil, toplumsal reflekslere de yön veriyor.

Yeni Türkiye mücadelesi

Özellikle gençlerin tutumu, toplumsal muhalefetin yeniden şekillenişi ve uluslararası kamuoyunun yaklaşımı gibi pek çok başlık kamuoyunda geniş yankı buluyor. Biz de bu süreci daha iyi anlayabilmek adına CHP Parti Meclisi Üyesi ve Dr. İletişim Bilimci Ali Haydar Fırat ile bir araya geldik. Hem İmamoğlu’nun tutuklanmasının yarattığı etkiyi hem de muhalefetin bundan sonraki adımlarını kendisine sorduk.Röportaj: Ferah Koçak Erdoğan<ul><li>İmamoğlu'nun tutuklanması, muhalefet seçmeninde nasıl bir psikoloji yarattı? Bu&nbsp;noktada özellikle Z kuşağındaki gençlerin tutumu çok önemli. Siz gençlerden böyle bir duruş ve destek bekliyor muydunuz?</li></ul>18 Mart’ta Ekrem İmamoğlu’nun diplomasının iptal edilmesi ve 19 Mart’ta gözaltına alınıp tutuklanması toplumun geniş kesimlerinde çok ciddi bir tepkiye neden oldu. Genel toplumsal kanı bu operasyonun siyasi olduğu yönündeydi. Bu algı iktidarın bütün çabasına rağmen hala tersine çevrilmiş değil. Özellikle partimizde ve muhalif seçmende bu durum tümüyle bir iktidar operasyonu olarak görüldü ve çok ciddi bir tepki ortaya çıktı. Çok uzun bir dönemdir Türkiye’de toplumsal muhalefet sokağa çıkmıyor ve geniş bir tepki göstermiyordu. Ekrem Başkan’ın tutuklanması ile birlikte toplumsal muhalefet siyasal muhalefet ile birleşti ve iktidarın oluşturmak istediği yenilgi psikolojisini tersyüz etti.&nbsp;Z kuşağı ya da yeni gençlik genel olarak kendi yaşam dünyalarına kapanmış geniş bir kesim olarak görülmekteydi. Ancak bu kesimin özellikle internet kullanımı ve sosyal medya konusundaki becerisi hep ihmal edildi. Diğer yandan bu kuşak ciddi bir belirsizlik içinde ve geleceğini başka ülkelerde aramak zorunda bırakılmış durumda. Bundan dolayı mevcut iktidara çok ciddi bir tepki gösteriyor. Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması bu geniş kesimde inanılmaz bir tepkiyi ortaya çıkardı. Hemen hemen bütün eylem ve mitinglerde çok geniş bir katılımla sürecin ana aktörlerinden biri oldular.&nbsp;<ul><li>Ekrem İmamoğlu serbest bırakılmazsa, bu durum CHP'nin stratejisini nasıl etkiler?</li></ul>Bizim bütün çabamız haksızlığın ve hukuksuzluğun son bulmasıdır. Bunun için Ekrem Başkan ve diğer belediye başkanlarımızın serbest bırakılması için her türlü mücadeleyi ortaya koyacağız. Seçim dönemine kadar halen bu durumda bir değişim olmazsa elbette ki bütün seçenekleri tek tek tartışacağız. Ancak bu haksızlığın uzun sürmesini beklemiyoruz.&nbsp;<ul><li>Uluslararası kamuoyunun Ekrem İmamoğlu’nun tutukluluk durumuna yaklaşımı hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce yeterli tepkiyi gösterdiler mi?</li></ul>İnsan hakları bir ülkenin iç sorunu değildir. Hak ihlalleri konusunda daha fazla bir tepkinin ortaya konulması gerekiyordu ancak bu tepki gösterilmedi ve bunun bir iç mesele olduğu söylendi. Çünkü mevcut iktidar Türkiye’yi bir mülteci deposuna çevirdi ve uluslararası kurumlar, aktörler bu kozun kendilerine karşı kullanılmaması için sessiz kaldılar. Çok daha vahimi de Gazze’de yaşananlardır. Ona bile seyirci kalmaları asla kabul edilemez.&nbsp;<ul><li>Ekrem İmamoğlu'nun tutuklanması, özellikle cumhurbaşkanlığı adaylığı sürecinde, ciddi tepkilere neden oldu. Bu gelişmeyi, Türkiye'deki demokratik süreç ve muhalefetin geleceği açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?</li></ul>Mevcut iktidar net bir biçimde seçimden korkuyor ve ilk seçimde kaybedeceğini görüyor. Son yerel seçimde elde ettiğimiz başarı ve hala bütün anketlerde oy oranımızın sürekli bir biçimde artıyor oluşu iktidarda ciddi bir rahatsızlık yaratıyor. Ekonomik krize çözüm üretememeleri, eğitimden sağlığa çok ciddi krizlerin yaşanması mevcut iktidarı sürekli geriletiyor.&nbsp;Bu çerçevede iktidar her gün daha fazla otoriter bir alana kanalize oluyor. Toplumsal rıza üretemiyor bunun için daha fazla baskıyla muhalefeti sindirme yoluna gidiyor. Ancak sadece bürokratik ve baskıcı bir yaklaşımla seçimi kazanamayacağını biliyor. Başka bir seçeneği kalmadığı için bu baskılar daha da artacaktır. Ancak ülkemizin çok ciddi bir demokrasi ve cumhuriyet birikimi mevcut ve bütün bu anti demokratik süreçlerin üstesinden gelecektir.&nbsp;<ul><li>CHP, “mevcut iktidar anayasaya uymuyor” diyerek anayasa yapım sürecine katılmayacağını söyledi. Sizce bu tavır demokratik sürecin dışında kalmak anlamına gelir mi, yoksa haklı bir direniş mi olur?</li></ul>Demokratik kapasitesi olmayan, baskıcı ve otoriter bir yaklaşımla anayasa yapılamaz. Anayasa Mahkemesi kararlarına uymayan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını yok sayan, muhalefeti terör örgütü gibi gören bir anlayış demokratik siyasal bir atmosfer ve toplum sözleşmesi hazırlayamaz. AK Parti’nin bugüne kadar yaptığı bütün anayasa değişiklikleri kendi siyasal alanını genişletmek ve siyasi ömrünü uzatmak için yapıldı. Bu konuda da sicili temiz değil. Dolayısıyla eşit ve özgür bir toplum sözleşmesi ancak bu birikime ve değerlere inanan bir anlayışla mümkün olabilir. Bizim demokrasi mücadelemiz elbette ki devam edecektir. Ülkemizin bütün demokratik süreçlerinin ana aktörü olan bir partiyiz ve bizim içinde olmadığımız bir anayasa yapım süreci söz konusu olamaz.&nbsp;<ul><li>Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “benim adaylık gibi bir derdim yok” sözü gerçek bir geri çekilme mesajı mı?</li></ul>Biz sayın Cumhurbaşkanının adaylığını en önemli mesele olarak görmüyoruz. Mevcut koşullarda bir daha aday olması mümkün değil. Buna dönük belli hamleler yapacaktır. Burada söylemek istediği “benim bir daha aday olma imkanım vardır ve bunun için CHP’nin desteğine ihtiyacım yoktur” mealindeki bir açıklamasıdır. Dolayısıyla aday olmak istemektedir ama mesele aday olması değil, seçilebilmesidir. Bu koşullarda da mümkün görünmemektedir.&nbsp;<ul><li>Erken seçim ya da siyasi ittifaklar açısından önümüzdeki süreci nasıl değerlendiriyorsunuz?</li></ul>Ekonomik, siyasi ve diplomatik süreç ve krizler erken seçimi zorunlu kılmaktadır. AKP bundan kaçamaz. Türkiye sistemsel bir kriz yaşamaktadır ve bu krizi aşmanın tek yolu erken seçimdir. İktidar istese de istemese de sandığı halkın önüne getirecektir. İttifak süreci ancak seçim kararı alındıktan sonra ortaya çıkacak bir durumdur.&nbsp;<ul><li>Ekonomik kriz, yüksek enflasyon ve işsizlik gibi sorunlar, halkın günlük yaşamını derinden etkiliyor. CHP'nin bu sorunlara yönelik çözüm önerileri nelerdir?</li></ul>Mevcut iktidar sadece finans sistemi ve para politikasıyla günü kurtarmaya çalışmaktadır. Yaşadığımız ekonomik krizin temelinde bir yönetim krizi bulunmaktadır. Ülkemiz iyi yönetilmiyor ve sağlıklı kararlar alınmıyor. Bu yönetim değişmeden ekonomik krizin çözülmesi mümkün değildir. Ekonomide ve ekonomi kurumlarında yaşanan yapısal sorunlara hiçbir çözüm üretmeyip sıcak para ile çarkları döndürmeye alışmış bir iktidar var ve o yüzden kriz sürekli derinleşiyor.&nbsp;Biz Cumhuriyet Halk Partisi olarak ekonomik alanda bir paradigma değişimi öneriyoruz. Üretimi esas alan, kamucu politikaları temel öncelik olarak gören ve üretim-bölüşüm süreçlerini adil, eşit ve demokratik bir düzleme taşımayı tasarlayan bir politika seti öneriyoruz.&nbsp;<ul><li>Geçmiş çözüm sürecinden alınan dersler, yeni bir barış inşasında nasıl kullanılabilir?</li></ul>Ülkemizin toplumsal ve siyasal barışı tarihi bir sorun alanıdır ve mutlaka yaşama geçirilmelidir. Geçmiş çözüm sürecinde CHP olarak öne sürdüğümüz öneriler kabul edilmedi ve bunun bedeli çok ağır ödendi. Bugün de tarihi bir sorumlulukla hareket ediyor, Terörsüz Türkiye sürecine siyaset üstü bakıyoruz. Ancak bizim sunduğumuz çerçeve meselenin salt güvenlik konseptiyle çözülemeyeceğidir. O nedenle kapsamlı bir demokratikleşme süreci yaşama geçirilmelidir. Zaten terör meselesi de, Kürt meselesi de demokratik olmayan süreçlerin bir çıktısıdır. Çözüm için gerçek ve tam bir demokratik bir yapılanma yaratılmalıdır. Elbette bütün süreç TBMM çatısı altında yürütülmelidir.&nbsp;<ul><li>Sizce Türkiye'de demokrasi, barış ve adaletin önünü açacak temel adım ne olmalı?</li></ul>Ülkemiz için yeni bir sürecin, demokratik bir sürecin önünün açılması ve iktidarın değişmesi gerekiyor. Hiçbir farklı düşünce ya da toplumsal harekete izin vermeyen, günden güne otoriterleşen bir iktidarla ülkemizin yol alması mümkün değildir. Toplumla bağı kopan, bürokratik vesayetle ayakta kalmaya çalışan bir yapı demokratik bir sistem kuramadı, kuramayacak. O nedenle yeni bir yönetim anlayışının, halkçı bir programın, liyakatli bir kadronun ülkemizi yönetmesi tek çıkar yoldur.&nbsp; &nbsp;

Ali Haydar Fırat: Bu ülkede demokrasi mücadelesi bitmedi, bitmeyecek

Sosyal medya ekranında karşımıza çıkan bazı insanlar vardır; enerjisiyle, doğal haliyle, paylaştığı küçük ama etkili detaylarla sizi hemen içine çeker.

Yaşamdan kareler

<a href="https://www.instagram.com/isvicredenselam/">@isvicredenselam</a>&nbsp;işte tam da böyle bir profil. Takipçilerine sadece İsviçre’de yaşamdan kareler sunmuyor, aynı zamanda günlük hayatın içinden gerçek bir samimiyetle sesleniyor.&nbsp;Sadece İsviçre’yi tanımakla kalmıyor, aynı zamanda bir göçmen annenin duygu dünyasına, hayvan sevgisine ve üretme tutkusuna da ortak oluyorsunuz.Bir içerik üreticisi ve bir anne olarak sosyal medyada kendi yolunu bulmuş bu sımsıcak profilin arkasındaki isme mikrofonu uzattık. Pusula Swiss olarak; influencerlığa nasıl başladığını, anneliğin içerik üretimine etkisini, hayvan sevgisini ve sosyal medya sahnesinin görünmeyen yönlerini konuştuk. Keyifli, ilham verici ve içten bir sohbet sizi bekliyor.Röportaj:&nbsp;Özgür Mumcular<ul><li>Tuba Öztürk kimdir? Kendinizi bize kısaca tanıtır mısınız?</li></ul>Ben Tuba Öztürk. Ordu doğumluyum. Lise eğitimimi Ünye Anadolu Lisesinde, üniversite eğitimimi ise Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümünde tamamladım.&nbsp; Uzun yıllar Türkiye’de Ulaştırma Bakanlığı’nda memur olarak çalıştım. Evliyim, eşim gazeteci. 7 yaşında bir kızımız var. 2 yıl önce Ankara’dan İsviçre’ye göç ettik.&nbsp; Ailemle yeni bir düzen kurmaya çalışıyoruz.&nbsp; İsviçre’nin Vaud Kantonu’nda yaşıyoruz. Hayata güzel tarafından bakmaya çalışan, doğayı, hayvanları seven ve küçük detaylarla mutlu olmayı bilen pozitif biri olduğumu söyleyebilirim.&nbsp; &nbsp;<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b7d.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Sosyal medyada ‘isvicredenselam’ olarak tanınıyorsunuz. Peki, içerik üreticiliği serüveniniz nasıl başladı?</li></ul>İsviçre’ye gelmeden önce burayla ilgili araştırmalar yapıyordum. Nihayetinde bir bilinmeze gelecektim. Bizi neyin beklediğini ve neyle karşılaşacağımız konusunda en ufak bir fikrim yoktu. Az da olsa bilgi edinmek istedim. Ama yaptığım araştırmalar sonucu aradığımı bulamadım diyebilirim. Çünkü gündelik hayatın gerçeklerinden ya da yaşanan duygu durumundan bahseden pek kimse yoktu. Dolayısıyla Türkiye’deyken böyle bir hesap açmaya karar verdim.&nbsp; Göçmenlik deneyimimi, öğrendiklerimi ve adı “Gurbet” olan bu serüvenimi insanlarla paylaşmak istedim. Belki bizim yaşadığımız tecrübeler diğer insanlara da ışık tutar diye düşündüm.&nbsp; Bugün geriye baktığımda doğru bir karar verdiğime inanıyorum. Yaptığım paylaşımların birçok insana dokunduğunu söyleyebilirim.&nbsp; Bunu geri dönüşlerde, yaptığım soru-cevap etkileşimlerinde görebiliyorum. Burada kocaman bir aile olduğumuzu hissediyorum. Bu hesap sayesinde çok güzel arkadaşlıklar kurdum ve birbirinden değerli insanlar tanıdım. İyi ki varlar.<ul><li>Küçükken hayalinizdeki meslek neydi? Şu an yaptıklarınızla arasında nasıl bir bağ kuruyorsunuz?</li></ul>Küçüklüğümde hayalim Türkçe öğretmeni olmaktı. Çok konuşmayı seven biri değilim ama insanlara bir şeyler aktarmayı, bildiklerimi başkalarıyla paylaşmayı seviyorum. Bu şekilde birilerinin hayatına dokunmak ve onların mutlu olduğunu görmek beni mutlu ediyor. Nihayetinde hayat paylaştıkça güzelleşiyor. Şuan yaptığım içerik üretimi ile arasında net bir bağ olduğunu söyleyemeyiz belki ama aldığım teşekkür mesajları bana iyi hissettiriyor. &nbsp;<ul><li>İçerik üreticiliğini bir meslek olarak görüyor musunuz? Günlük yaşantınızı nasıl etkiliyor?</li></ul>Günümüz şartlarında içerik üreticiliğine tam olarak bir meslek diyebilir miyiz, emin değilim.&nbsp; Ama arka planında büyük bir emek ve enerji harcandığını rahatlıkla söyleyebilirim.&nbsp; Şöyle bir örnek vermem gerekirse bir dakikalık içerik için bazen saatlerce mesai harcıyoruz. Oldukça zaman alan ve motivasyon gerektiren bir iş. Farklı bir bakış açısı sunabilmek için düşünmek gerekiyor.&nbsp; Haliyle günlük hayatımızı da ister istemez biraz etkiliyor. Bu noktada eşimin desteği ile bu süreci yönetiyorum. Ama bunları birbirinden ayırabiliyor ve dengelemeye çalışıyorum. Tüm hayatım sosyal medya değil elbette. &nbsp;<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b7b.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>7 yaşında çok tatlı bir kızınız var. Bir anne olarak sosyal medyada ailelere yönelik ne tür içerikler hazırlıyorsunuz?</li></ul>Teşekkür ederim. Evet, her şeyden önce ben bir anneyim ve bir ailem var. İsviçre’de özellikle çocuklara yönelik çok fazla etkinlik oluyor.&nbsp; Mesela çocukların spora ilgi duyması için birçok organizasyon yapılıyor. Olimpiyat başkenti Lozan da gerçekten bunun hakkını veriyor diyebiliriz. Bu anlamda elimden geldiğince çocuklu ailelerin faydalanabileceği etkinlikleri daha çok duyurmaya özen gösteriyorum. Bunun yanında İsviçre’de yaşayan çocuklarımızın güzel Türkçemizi de unutmamaları adına online çocuk kitapları satışı yapan yayın evlerine destek olmaya çalışıyorum. Bu anlamda sık sık çocuk kitaplarına nasıl ulaşabileceklerine yönelik içerikler de paylaşıyorum.&nbsp;<ul><li>Annelik ve içerik üreticiliği bir arada nasıl yürüyor? İkisi arasında denge kurmak zor oluyor mu?</li></ul>Zaman zaman zorlayıcı olabiliyor evet. Bunu dengelemeye çalışıyorum. Ailemle kaliteli zaman geçirmek ilk önceliğim elbette. İkisi farklı roller. Önemli olan bunları bir birine karıştırmamak.&nbsp;Annelik bana sabrı ve sevgiyi, içerik üreticiliği ise üretkenliği ve farklı bakış açılarını öğretti. Bir noktada yardımlaşmanın ne kadar değerli olduğunu da hatırlatıyor. Yaptığınız bir paylaşımda aldığınız olumlu dönüşler sizi manevi anlamda besliyor. İnsanların hayatına dokunduğunuzu hissediyorsunuz. Bazen hüznü bazen mutluluğu.&nbsp; Her şeyin merkezine sevgiyi ve samimiyeti koymaya çalışıyorum. Böylece bu dengeyi kurmak daha kolaylaşıyor. Bu iki rolü keyifle harmanlayabiliyorum artık ve ailemle paylaştığım anlar çok seviliyor. Çünkü direkt hayatın içinden anlık ve samimi anlar oluyor bunlar. Özetle ikisini dengelediğinizde hepsinden keyif alıyorsunuz.&nbsp;<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b7c.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Evde bir de kediniz var. Hayvan sevgisiyle ilgili toplumsal farkındalık oluşturmak ister misiniz?</li></ul>Kesinlikle evet. Hayvanlar bizim yol arkadaşlarımız. Evimizdeki kedimiz, Lili, hem kızım için hem bizim için çok özel bir dost. Lili’yi paylaştığım zamanlar arka planda patili dostları olan takipçilerimle hemen diyaloğa geçiveriyoruz. “Benimki de bugün şöyle yaptı” falan diye tatlı bir sohbet dönüyor. Kedilerle çok arası olmayan eşim bile eve gelir gelmez onu sevmeye gidiyor. Bunu gerçekten hayvan sahibi olanlar daha iyi anlayabilir. Onların çok güzel masum bir etkisi var hayatımıza.&nbsp; Özellikle çocukların hayvan sevgisiyle büyümesi, daha duyarlı bireyler olarak yetişmelerine büyük katkı sağladığını düşünüyorum.<ul><li>İsviçre’ye ilk geldiğinizde sizi en çok şaşırtan ya da hayran bırakan şeyler nelerdi?</li></ul>Her şeyden önce düzen ülkesi diyebilirim İsviçre için. Doğasını zaten anlatmaya kelimeler yetmez bence. Ülkenin her bir yanı kart postal gibi. Sokaklardaki huzur,&nbsp;sakinlik, insanların birbirine olan saygısı ve nezaketleri beni çok etkiledi.&nbsp; Ayrıca, sade ama çok fonksiyonel bir yaşam tarzı var burada. Her şey yerli yerinde ve planlı, bu da hayatın sorunsuz akmasını sağlıyor.&nbsp;<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b7e.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Sosyal medyada İsviçre’deki yaşamı yansıtma biçiminiz oldukça sıcak ve samimi. Bu özgün tarzı nasıl geliştirdiniz?</li></ul>Sanırım sırrı şu: Hiçbir zaman kendim olmaktan vazgeçmedim. Zaten yapmacık olmayı, olanı abartmayı ya da olmayanı da var gibi göstermeyi beceremem. Süslü cümlelerin, mükemmel karelerin arkasında sonuçta acısıyla tatlısıyla yaşanan gerçek bir hayat da var. Ben o gerçeği paylaşmayı seçtim. Bazen takipçilerimle dertleştiğimiz zamanlar bile oluyor. Güldüğümüz zamanlarda oluyor üzüldüğümüz zamanlar da.&nbsp; Aramızdaki bağı da bu samimiyet sayesinde kurdum diye düşünüyorum. Çünkü en başından bu yana rakamlara takılmadım. Çok izlenmek yerine üretmeyi ve faydalı olmayı amaçladım.&nbsp; Aldığım pozitif dönüşler de bunu doğruluyor diyebilirim.&nbsp;<ul><li>Hiç olumsuz yorumlar ya da eleştirilerle karşılaştınız mı? Bu tür durumlarla nasıl başa çıkıyorsunuz?</li></ul>Zaman zaman oluyor tabi. Sayfamın hızlı büyüdüğü zamanlar keşfete düşen içeriklerime gelen bazı yorumlara üzülürdüm.&nbsp; Sonra bunlara takılmamayı öğrendim. Ama bunlar bu işin doğasında var. Saygısızlık yapılmadığı sürece kabul ediyorum. Ve empati kurmaya çalışıyorum. Nihayetinde böyle durumlarda herkes kendi düşüncesini açığa vuruyor. Bazen insanlar yaşadıkları mutsuzluğu size yansıtabiliyor. Eğer eleştiri yapıcısıyla almam gerekeni alıyorum. Ama hakaret ve saygısızlık boyutundaysa direk engelliyorum. Ama öyle insanlarla da karşılaşıyoruz ki kendi kalplerindeki ya da o an yaşadıkları mutsuzluğa sadece sizi ortak etmek için yorumlar yazabiliyorlar. Kısaca kalbimi yoran ve enerjimi düşüren her ne olursa olsun hayatımda yer vermemeyi tercih ediyorum.&nbsp;<ul><li>Size göre iyi bir içerik üreticisinin olmazsa olmazı nedir? Yeni başlayanlara neler önerirsiniz?</li></ul>Samimiyet, özgünlük, tutarlılık ve sabır. Taklit etmek yerine kendi yolunu çizenler her zaman bir adım önde olur.&nbsp;Yeni başlayanlara önerim ise: Neyi neden hangi amaçla yaptığınızı bilin ve gerçekten sevdiğiniz şeyleri paylaşın. Hırsla ya da kıyasla ilerlemeye çalışmak size keyiften çok stres yükler.&nbsp; Zamanla zaten doğru kitle sizi bulur ve severek üretmeye devam edersiniz. Ama sabırlı olmak gerekir. Çünkü güzel şeyler zaman alır ve emek ister.&nbsp;<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ee9bbb2a347b8cbff94023b7f.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Bir gününüz nasıl geçiyor? İçerik üretmek dışında sizi neler mutlu eder?</li></ul>Doğada olmak, yeni yerler keşfetmek, kitap okumak, bazen sadece sessizce Leman Gölü'nün kıyılarında oturmak ve müzik dinlemek beni mutlu edebiliyor. Ailemle keyif almaya çalışıyoruz hayattan. Hafta içi sıklıkla kızım, ev, Fransızca dil eğitimim ve içerik üretimi arasındaki geçiyor. Ama fırsat buldukça farklı kantonları ya da farklı bölgeleri ziyaret etmeye çalışıyoruz. Öyle çok büyük organizasyonlara gerek yok benim hayatımda mutlu olmak için. Ailemle kahvelerimizi ve atıştırmalıklarımızı alarak bir ormana gitmek inanın bana birçok şeyden daha çok keyif veriyor ve beni mutlu ediyor. Küçük şeylerle de gerçekten mutlu olabilmeyi bilen biriyim ve sahip olduklarıma her zaman şükrederim.<ul><li>Takipçilerinizden ne tür mesajlar alıyorsunuz? İlginç bir durumla karşılaştığınız oluyor mu?&nbsp;</li></ul>Mutlaka oluyor. Hayatın her alanında olduğu gibi burada da ilginç durumlarla karşılaşıyoruz. Mesela komik gelebilir ama en çok aldığım sorulardan biri hava durumu ile alakalı oluyor. Zaman zaman hava durumunu soranlar oluyor takipçilerim arasında. Mesajlara ise elimden geldiğince dönmeye çalışırım. O an yazamıyorsam hemen ses kaydı bile attığım anlar oluyor. Bu da bir anlamda onları ne kadar önemsediğimi gösteriyor. Bazı paylaşımlarımda insanların “bizi anlatıyorsun” demeleri ya da kendi hikâyelerini içtenlikle bana açmaları beni mutlu ediyor. Zaman zaman benim eksik kaldığım yerler de oluyor elbette. Bu durumda takipçilerimden öneriler ve tavsiyeler geliyor hemen. Bu yolu neden yürüdüğümü her defasında yeniden hatırlatıyorlar bana.&nbsp;<ul><li>Son olarak, deneyimlerinizden yola çıkarak, size ilham duyan gençlere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?</li></ul>Her şeyden önce kendilerine inansınlar diyebilirim. Hayalini kurdukları şeyleri gerçekleştirmek için harekete geçmeleri gerekiyor. Önce hedefi belirlemek ve sonra ilerlemek için sabır ve emek lazım. Kalıplara sıkışan bir yerden değil, ya da başkalarının gölgesinden değil, kendi ışığınızda yürümelisiniz. Ve unutmayın: Her küçük adım yeni ve umut dolu bir yol açar. Siz yeter ki niyet edin.

“İsviçre’den Selam” ile sosyal medyada sıcacık bir yolculuk

Ukrayna’nın 40 aya yaklaşan savaş ortamında yeniden inşaası sadece askeri ya da siyasi bir mesele değil; aynı zamanda büyük bir ekonomik seferberlik gerektiriyor. Bu bağlamda Ukrayna’da faaliyet gösteren 1.200’den fazla Türk şirketiyle Türk iş dünyası önemli bir rol oynuyor. 

Türk iş dünyası Ukrayna’da neden lider?

TÜRKONFED International Başkanı  ve Türkiye Ukrayna İş İnsanları Derneği (TUİD) Başkanı Burak Pehlivan, savaşın başından bu yana bölgedeki ekonomik dayanıklılığın artırılması için aktif rol üstlenen en önemli isimlerden biri. Pehlivan ile Cenevre’de düzenlenen İsviçre-Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası (CCIST) etkinliği sonrasında Ukrayna’nın yeniden inşaası, Türk yatırımları ve gelecek vizyonu üzerine konuştuk.Röportaj: Özgür Mumcular <ul><li>Burak Pehlivan kimdir? Kendinizi bize kısaca tanıtır mısınız? </li></ul>1978 İstanbul doğumluyum. İstanbul Erkek Lisesi ve ardından İTÜ Endüstri Mühendisliği mezunuyum. 2016’dan bu yana TUİD başkanlığını yürütüyorum. Aynı zamanda 5 kıta ve 79 ülkedeki Türk iş dünyası derneklerini bir araya getiren TÜRKONFED International’ın başkanıyım. Ukrayna’da mühendislik ve yenilenebilir enerji sektörlerinde yatırımlarım bulunuyor.<ul><li>Ukrayna’daki savaş süreci boyunca Türk iş dünyasının faaliyetlerini nasıl değerlendirirsiniz? </li></ul>Ukrayna’da, faaliyet gösteren 1.200 civarındaki Türk firmasının, ülkedeki toplam yatırımları 5 milyar $’ı aşıyor. Türkiye Ukrayna İş İnsanları Derneği ise üyeleri vasıtasıyla bu yatırımların %95’den fazlasını temsil ediyor.&nbsp; Ukrayna’da, 2024 yılında açılan 1.109 yabancı sahipli firmanın %20’si Türkler tarafından açıldı. Savaşın başlaması sonrası başta enerji, makine ve altyapı olmak üzere 500 milyon $'a ulaşan yeni Türk yatırımına tanıklık ettik. Son 5 yılda ve savaş döneminde Türk sermayesi Ukrayna’daki en büyük yabancı sermaye yatırımcısı haline geldi. Savaş başladığında Türk firmaları 30 binin üzerinde Ukrayna vatandaşını istihdam ediyordu. Türk şirketleri Ukrayna’ya savaş döneminde de inanmaya ve yatırım yapmaya devam ettiler, ediyorlar.<ul><li>40 aya yaklaşan bir savaş sürecinde TUİD olarak en büyük zorluklarınız nelerdi? Süreç içerisinde&nbsp;TUİD’in somut destekleri neler oldu? </li></ul>En büyük zorluklardan biri güvenlik ve istikrarı sağlamak, diğeri ise moral kaybını önlemekti. TUİD olarak üyelerimize düzenli bilgi akışı sağladık, uluslararası iş forumları düzenledik ve yatırımcıların sahada kalmasını destekledik. Daha savaşın ilk aylarında bile farkındalığın artması ve gerekli pozisyonların alınabilmesi için Türk iş dünyası olarak faaliyetlerimizi hızlandırdık. 2022 yılı Temmuz ayında, Ukrayna’daki Amerikan, Alman, Fransız, Avusturya, Büyük Britanya, Çin, Kanada, Türk ve İsveç iş dernek ve ticaret odalarının ve Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası’nın oluşturduğu International Council of Business Associations and Chambers in Ukraine olarak 30 ülkeden 1000’in üzerinde iş insanın katıldığı, onur konuğunun ise 45 milyon üyesiyle Dünya’nın en büyük iş insanları organizasyonu olan ICC’nin genel sekreteri John Denton’un olduğu o güne kadar Ukrayna hakkında özel sektör tarafından düzenlenen en büyük yeniden imar ve inşaa forumunun düzenlenmesinde Türkiye Ukrayna İş İnsanları Derneği (TUİD) olarak önemli rol oynadık. 2022 yılının Eylül ayındaysa, 1,5 milyon üye firmayla Türkiye’nin en büyük iş insanları örgütü olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Ukrayna’daki en büyük iş organizasyonu, Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası ve TUİD olarak, Ukrayna’da savaş sonrası düzenlenen ilk iş forumu olan Türkiye Ukrayna İş Forumunu Lviv’de birlikte düzenledik.&nbsp;<ul><li>Ukrayna’nın yeniden inşaası için 524 milyar dolarlık bir maliyet öngörülüyor. Bu sürece Türk iş dünyası nasıl katkı sunabilir? </li></ul>Savaşın tüm yıkıcı etkisine rağmen, Batı’nın güçlü desteği ve Ukrayna halkının yüksek dayanıklılığı ile bugün için Ukrayna ekonomisinde stabilizasyon sağlandı.&nbsp;Ülkenin döviz rezervleri 40 milyar $ ile tarihinin en yüksek seviyelerinde, makro ekonomik göstergeler istikrarlı. Enflasyon ve faizler kontrol altında, reel ücretlerde, özellikle de yurtdışına yoğun göçten de dolayı son üç yıllık dönemde artış dahi yaşandı. Türk firmaları daha şimdiden savaş sırasında 500 milyon doların üzerinde yatırım yaptı. İnşaat, enerji, lojistik gibi sektörlerde tecrübemiz büyük. Ukrayna’nın yeniden inşaasında Türk firmalarının sahadaki kabiliyeti ve hızı kritik katkı sağlayacak.<ul><li>Savaş öncesi ve sonrası Ukrayna’daki Türk yatırımlarında hangi değişimler yaşandı? </li></ul>Savaş öncesinde yatırımlar daha dengeliydi, savaşla birlikte enerji, altyapı ve makine sektörlerine yönelim arttı.&nbsp;Rusya’nın Ukrayna’nın enerji altyapısını hedef alan hava saldırılarının sonucunda, ülkenin enerji altyapısının bir kısmı zarar gördü. Türkiye, başta trafolar ve güç sistemleri olmak üzere, Ukrayna’nın elektrik altyapısına dönük malzeme alımında en büyük iki tedarikçisinden biri oldu. Türk enerji şirketleri şu anda ülkenin yenilenebilir enerji kaynaklı elektriğinin %8’sini üretiyor. Türkiye, Ukrayna’nın enerji güvenliğine en çok katkı sağlayan ülkelerin şüphesiz başında geliyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/62240add26471fa1d6dc52209.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Stratejik sektörlerde Türkiye-Ukrayna iş birliğinin potansiyelini nasıl görüyorsunuz? </li></ul>Türk inşaat ve altyapı şirketleri, Ukrayna’da toplam tutarı 10,4 milyar doları aşan, aralarında ülkenin en büyük havalimanı, en modern stadyumu, binlerce kilometre yol ve otoyol inşaatı, ulaştırma köprüleri, raylı sistemler, yüz binlerce metrekarelik yaşam alanları, alışveriş merkezleri, beş yıldızlı oteller, enerji santralleri ve endüstriyel tesislerin de bulunduğu 300’den fazla altyapı ve üstyapı projesini başarıyla tamamladılar. Bugün için Türkiye, inşaat firmalarının yaptığı iş hacmiyle, Ukrayna’da tüm ülkeler arasında birinci sırada. Savaş döneminde Ukrayna’da hem konut inşaatı hem de altyapı sektörlerinde faaliyetler gösteren tüm yabancı inşaat firmaları Türk firmaları. Dünyanın en büyük 250 uluslararası müteahhitlik firması arasında 44 Türk şirketinin yer aldığı, Türk firmalarının Ukrayna’nın bağımsızlığından bu yana ülkede çalıştığı ve iki ülke arasındaki coğrafi yakınlık da göz önüne alındığında, böyle bir sonucun ortaya çıkması hiç de şaşırtıcı değil.&nbsp;<ul><li>CCIST’in davetlisi olarak 7 Mayıs 2025 tarihinde Cenevre’de katıldığınız toplantıda “Savaşın bitmesini beklememeliyiz” diyorsunuz. Bu çağrınızı biraz açar mısınız? </li></ul>Ukrayna’nın yatırıma, istihdama ve üretime her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyduğu bir dönemde, mevcut yatırımların korunması, yeni yatırımların çekilmesi için yeniden inşaa faaliyetlerinin savaş sırasında bile sürdürülmesi kritik öneme sahip. Görece güvenli bölgelerde inşaat ve üretim faaliyetleri sürdürülmeli. Bu, ülkeye hem ekonomik canlılık hem moral kazandırır.<ul><li>Türk firmalarının Ukrayna’da finansmana erişim konusunda yaşadığı zorluklar var mı? </li></ul>Savaş ortamında finansmana erişim zorlu olabilir. Ancak Türk firmalarının güvenilirliği sayesinde uluslararası finans kuruluşlarıyla bazı projeler ilerliyor. Üçlü iş birlikleri bu noktada stratejik avantaj sağlıyor.<ul><li>Türkiye-Japonya-Ukrayna ve Türkiye-Polonya-Ukrayna gibi üçlü iş modelleri üzerinde çalışıyorsunuz. İsviçre’nin de içinde olduğu böyle bir üçlü modeli bize açıklar mısınız? </li></ul>Bu yöndeki çalışmalarımızı ilk olarak Japonya ile başlattık. 2023 yılının Eylül ayında, İstanbul’da, Japonya’dan 7 Sogo Shosha’nın, JBIC, JETRO ve JICA’nın katılımlarıyla, bu anlamda Ukrayna’daki ilk organizasyonu yaptık.&nbsp;Tabi haklı olarak sorulabilir, Japon firmaları mesela neden Ukrayna firmalarıyla doğrudan çalışmıyor, niye üçlü işbirliklerine ihtiyaç var? Çünkü ortakların birbirini tanıması, birbirlerine güvenmesi için zamana ihtiyaç var. Mesela Türk ve Japon firmaları dünyanın farklı coğrafyalarında 50 yıldır birlikte çalışıyorlar.&nbsp;Japon şirketlerinin finansmana erişim ve teknolojik imkanlarıyla Türk inşaat şirketlerinin tecrübe ve yeteneklerini, Ukrayna’da sahip oldukları nitelikli iş gücü ve makine parklarından kaynaklanan avantajlarını, deneyim ve birikimlerini bir araya getirdiğimiz bu platform, Ukrayna’nın yeniden inşaasına dönük çabaların hızlandırılmasında, bu noktada üçlü işbirliklerinin geliştirilmesinde şüphesiz değerli bir kilometre taşı olmuştu. İsviçreli firmaların finansal ve teknolojik gücü, Türk firmalarının sahadaki kabiliyetiyle birleşirse; sadece Ukrayna’da değil Orta Asya, Afrika ve Balkanlar gibi birçok bölgede ortak projeler üretilebilir.&nbsp;İsviçre Ukrayna’ya savaşının başlangıcından bu yana insani yardım, mali destek, yeniden inşaa, mayın temizleme, yaptırımlar ve diplomatik girişimler yoluyla önemli katkılar sağladı. İsviçre şirketleri küresel ölçekte makine, ekipman, mühendislik, gibi sektörlerde sahip olduğu teknolojik imkanlar ve getirdiği inovatif çözümlerle rekabetçi ürünlere sahip.&nbsp;İsviçreli firmalar uygun finansmana hızlı ve güçlü erişimi ve teknolojik avantajları ve Türk inşaat ve altyapı şirketlerinin Ukrayna’daki deneyimi, birikimi, sahadaki binlerce makine ekipmanla ve binlerce uzmanla oluşan iş yapma kabiliyeti birleştiğinde Ukrayna firmalarının da katılımıyla özellikle makine ekipman tedariki, altyapı yatırımları ve teknoloji alanlarında üçlü işbirlikleri oluşturabilir; böylece bölgede uzun vadeli kalkınma sağlanabilir.<ul><li>Cenevre’deki “Rebuilding Ukraine” toplantınızı nasıl değerlendirirsiniz? </li></ul>İsviçre yalnızca İsviçre, Cenevre de yalnızca Cenevre değil. Cenevre, aralarında Dünya Ticaret Örgütü'nün de yer aldığı birçok uluslararası kurumun merkezi olarak diplomatik, ticari, ekonomik, finansal ağırlığı çok yüksek bir şehir. Nitekim, 1985’de kurulan İsviçre Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası’nın, yurtdışındaki en eski Türk iş organizasyonlarından birinin, belki de hala faaliyette olan en eskisinin Cenevre’de kurulması da bu anlamda tesadüf değil. Burada attığımız adım Türk, İsviçre ve Ukrayna firmaları arasındaki potansiyel işbirlikleri için kuşkusuz bir altyapı hazırlayacaktır.&nbsp;İsviçre Türkiye Ticaret ve Sanayi Odası’na bu vizyonist adımları ve değerli organizasyonları için tekrar teşekkür ediyorum. Ateşkes sonrası büyük ölçekli inşaa projeleri ve kamu-özel sektör ortaklıkları başlayacak. Türk firmaları bu döneme güçlü şekilde hazırlıklı girmeli.<ul><li>Son olarak, Pusula Swiss okurlarına ve Türk iş dünyasına Ukrayna’ya yatırım yapma çağrınızı nasıl özetlersiniz? </li></ul>Ukrayna’da ateşkesin ne zaman ve hangi şartlarda yürürlüğe gireceği, Ukrayna’nın yeniden imar ve inşaasının biçimi ve boyutları konusunda belirleyici olacaktır. &nbsp;Şimdiden pozisyon alan, risk alan firmalar kazananlar olacak. Ukrayna'nın, uzun vadede Avrupa'nın en önemli kalkınma alanlarından biri olacağına inanıyorum.Fotoğraflar: Kay de Groot