Hayatın getirdiği sürprizler—iş kaybı, ani harcamalar ya da ekonomik kriz nedeniyle birikimlerin erimesi—finansal hedeflere ulaşmayı zorlaştırabiliyor. Ancak birçok kişi, aslında önlenebilir hatalarla önemli fırsatları kaçırabiliyor ve yaptıkları yanlışların farkına dahi varmayabiliyor.

Avrupa Komisyonu'nun gerçekleştirdiği son Eurobarometer anketi, Avrupa Birliği vatandaşlarının sadece yüzde 18’inin ileri düzeyde finansal bilgiye sahip olduğunu ortaya koydu. Katılımcıların yalnızca dörtte biri, finansal bilgiyi ölçen beş sorudan en az dördüne doğru cevap verdi. Bu sonuçlar, finansal okuryazarlığın ne kadar sınırlı olduğunu gözler önüne seriyor.

Peki, paranızı daha akılcı yönetmek istiyor ama nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız ne yapmalısınız? Euronews, konunun uzmanlarından sıkça yapılan finansal hataları ve bunlardan kaçınmanın yollarını derledi:

Fazla nakit taşımayın

Blacktower Financial Management’tan Andy Newland, beklenmeyen durumlara karşı bir acil durum fonunun gerekli olduğunu, fakat bunun ötesinde büyük miktarda nakit bulundurmanın paranın zamanla değer kaybetmesine neden olacağını söylüyor.

Paranızı uzun vadeli yatırımlarla desteklemediğiniz sürece, enflasyon karşısında alım gücünüzün erimesi kaçınılmaz hale gelir. Bu nedenle nakit tutmanın yanı sıra dengeli bir yatırım stratejisi benimsemek gerekiyor.

Emekliliği ertelemeyin

Newland, emeklilik planlamasını geciktirmenin, yatırımın büyümesi için en kıymetli kaynak olan zamanı kaybetmek anlamına geldiğini vurguluyor.

Erken yapılan küçük katkıların, geç dönemde yapılan büyük yatırımlardan daha etkili olabileceğini belirtiyor. Bu, bileşik faizin gücünden kaynaklanıyor. Ayrıca emeklilik planları, vergi avantajları ve işveren katkılarıyla da önemli getiriler sağlayabiliyor.

Vergi yasaları her ülkede farklılık gösterdiğinden, bu alandaki bilgileri anlamak kolay olmayabiliyor. Ancak aktif bir vergi planlaması, size sunulan vergi avantajlarını değerlendirme açısından büyük önem taşıyor.

Özellikle yurt dışında yaşayanlar için vergi planlaması daha da kritik hale geliyor. Bu nedenle uzman bir danışmandan destek almak en güvenilir yol olabilir.

Kredi notunuz, sadece borç almak için değil; ev kiralamadan işe başvurmaya kadar birçok alanda değerlendiriliyor.

Newland, düzenli kredi raporu kontrolleri yapmanın, zamanında ödeme gerçekleştirmenin, gereksiz borç başvurularından uzak durmanın ve hatalı kayıtları düzeltmenin kredi puanı üzerinde ciddi etkiler yaratabileceğini belirtiyor.

Plansız yatırım yapmayın

Yatırım yapmak artık çok daha kolay, fakat kolay erişim stratejinin yerini tutmaz. Sosyal medya trendlerine ya da FOMO’ya (bir fırsatı kaçırma korkusuna) kapılarak yapılan yatırımlar genellikle zararla sonuçlanıyor.

Newland’a göre iyi yapılandırılmış, istikrarlı ve uzun vadeli hedeflerle uyumlu yatırımlar çok daha sağlıklı sonuçlar verir. Yeni başlayanlar için bankaların sunduğu kişisel danışmanlık hizmetleri ya da büyük endeksleri yansıtan yatırım fonları güvenli seçenekler olabilir.

Bütçe ve harcamaları takip edin

ING tüketici ekonomisti Sebastian Franke, birçok bireyin mali durumlarını olduğundan daha iyi yönettiklerine inandığını söylüyor.

2022’de yapılan bir ankette, katılımcıların yarısından fazlası “paramı yönetme konusunda iyiyim” görüşünü paylaşırken, sadece yüzde 16’sı bu ifadeye katılmadığını söyledi. Ancak detaylara gelindiğinde çoğu kişinin sadece hafızasına ve içgüdülerine güvenerek finansal kararlar aldığı ortaya çıktı.

Franke, düşünmeden yapılan harcamaları önlemek için düzenli bütçe takibinin şart olduğunu belirtiyor. Ayrıca kredi kartları, taksitli ödeme seçenekleri ve sıfır faizli finansman yöntemlerinin, borçlanmayı fark ettirmeden artırabileceğine dikkat çekiyor.

Zihinsel muhasebe tuzaklarına düşmeyin

Franke, bireylerin paraya farklı anlamlar yükleyerek bütçe yönetiminde hata yapabildiklerini ifade ediyor.

Örneğin, birikmiş 25 bin euro’yu sadece tatil için ayırmak ve bu sırada aynı tutardaki bir araba için yüzde 7 faizle kredi çekmeyi düşünmek, mantıklı olmayan bir tercih olabilir. Çünkü o birikimi kullanmak, yüzde 7 faiz ödemekten çok daha avantajlı olacaktır; zira tasarruf hesabında sadece yüzde 3 kazanç elde ediliyor.

Yatırımlarda duygusallığa yer vermeyin

SJB Global’dan yatırım danışmanı Jake Barber, piyasalar düşüşteyken aceleyle tüm fonları nakde çevirmeye çalışan yatırımcıların büyük hata yaptığını söylüyor.

Düşüş anlarında panikle satış yapmak, değerlerin yeniden yükseleceği noktada zararın kalıcı hale gelmesine yol açar. Oysa fiyatlar düşükken alım yapmak uzun vadede önemli avantajlar sunar.

Piyasanın zamanlamasına güvenmeyin

Barber’a göre, deneyimsiz yatırımcıların hisse senedi alım-satımında doğru zamanlamayı tutturması oldukça zor.

Bu nedenle küresel endeks fonlarına yatırım yapmak, hem riski dağıtmak hem de piyasadaki dalgalanmalara karşı daha dayanıklı olmak adına akıllıca bir strateji olabilir.

Unutmayın: Bu haberde yer alan bilgiler finansal tavsiye niteliği taşımaz. Kararlarınızı verirken kendi araştırmanızı yapmanız ve gerektiğinde bir uzmana danışmanız önemlidir.