ECB Yönetim Kurulu Üyesi Piero Cipollone, Perşembe günü Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada, “Dijital euronun zarar ettireceğine dair bir beklentimiz yok. Aksine, ödeme sağlayıcıları açısından kâr getireceğini düşünüyoruz,” dedi.

Cipollone, dijital euronun finansal istikrarı riske atacak boyutta olmayacağını, ancak altyapı maliyetlerini karşılayarak büyük yatırımcılar için getirisi olacağını belirtti.

Avrupa Komisyonu’nun tahminlerine göre, dijital euronun Euro Bölgesi sistemine entegre edilmesinin maliyeti 2,8 ila 5,4 milyar euro arasında değişiyor. Cipollone, daha önce bunun çok üzerinde rakamlar telaffuz edildiğini hatırlatarak, bu hesapların güvenilirliğinin tartışmaya açık olduğunu söyledi.

ECB, bankalar ve hizmet sağlayıcılar için cazip bir tazminat modeli öneriyor. Bu sistemle maliyetler karşılanacak, teşvikler ise dengeli şekilde sağlanacak.

Dijital euronun yürürlüğe girmesi için öncelikle üye devletlerin ve Avrupa Parlamentosu’nun yasal çerçeve üzerinde uzlaşması gerekiyor. Ancak Parlamento süreci bir süredir tıkanmış durumda.

2024’te raportörlük görevinden çekilen Alman milletvekili Stefan Berger’in yerine İspanyol vekil Fernando Navarrete geçmişti. Navarrete kısa süre önce yayımladığı makalede, “Dijital euro gerçekten gerekli mi, hangi sorunu çözüyor?” sorusunu gündeme taşıdı.

Navarrete, Visa ve Mastercard gibi yabancı ödeme devlerine bağımlılığı azaltmak için dijital euronun çözüm olmayacağını savundu. Ayrıca finansal istikrar riskleri, düşük tüketici ilgisi ve maliyet-fayda belirsizliklerini gerekçe göstererek, toptan CBDC’ye odaklanılması gerektiğini öne sürdü.

Nakit kullanımı hızla düşüyor
ECB, Avrupa’da nakit kullanımının dramatik biçimde azaldığına dikkat çekiyor. 2018’de tüm işlemlerin yüzde 68’i nakit yapılırken, bu oran 2023’te yüzde 40’a geriledi. İşlem değerinde de benzer bir düşüş yaşandı.

Cipollone, dijital euronun kriz dönemlerinde güvenlik ağı işlevi göreceğini, özel sistemlerin çökmesi halinde vatandaşlara kamuya ait güvenilir bir alternatif sunacağını vurguladı:
“Elektrik ya da temiz su gibi ödeme hizmetleri de temel bir ihtiyaçtır.”

AB maliye bakanları, gizlilik, bankaların tazmin edilmesi, vatandaşların tutabileceği dijital euro miktarı ve projeye başlama kararının kim tarafından alınacağı gibi konularda görüş ayrılığı yaşıyor.

Danimarka başkanlığı, 2025 sonuna kadar ortak bir tavır belirlemeyi hedeflese de, bu sürecin kolay olmayacağı ifade ediliyor. Almanya’dan Lars Klingbeil ise, vatandaşlara gizlilik garantisi verilmesi ve bankalar için adil bir tazminat modeli oluşturulması gerektiğinin altını çizdi.