Bir AB yetkilisi, Washington’un attığı bu adımı “temelsiz” olarak nitelendirerek, hem Avrupa hem de ABD sağlık sistemlerinin zarar görebileceğini dile getirdi.

Nisan ayının başlarında, Trump yönetimi 1962 tarihli Ticaret Genişleme Yasası’nın 232. Maddesi kapsamında ilaç ithalatının ulusal güvenliğe etkisini araştırmaya yönelik bir inceleme başlattı. Bu madde, ithalatın tehdit oluşturduğu durumlarda gümrük vergileri uygulanmasına izin veriyor.

Henüz resmi bir tarife kararı alınmamış olsa da, Avrupa tarafı bu süreci ileride gelecek olan ticaret sınırlamalarının habercisi olarak yorumluyor.

Avrupa Komisyonu Ticaret Temsilcisi Elena Kamilarova, Brüksel’de bir etkinlikte yaptığı konuşmada, “Soruşturmanın gerekçesini ve yaklaşımını uygun bulmuyoruz. İlaç ithalatının güvenlik tehdidi oluşturduğu yönündeki görüşe katılmıyoruz,” ifadelerini kullandı.

Şirketler ve tedarik zincirleri üzerinde endişe

Her iki kıtadaki ilaç firmaları, ABD’nin olası tarife kararının maliyetleri yükselteceği ve küresel tedarik zincirlerinde önemli aksamalar yaratabileceği konusunda uyarılarda bulundu.

Bu gelişme, özellikle ABD’li ilaç devlerinin üretim tesislerine ev sahipliği yapan İrlanda için büyük önem taşıyor. Pfizer, Johnson & Johnson ve Eli Lilly gibi şirketlerin büyük operasyonları bu ülkede yer alıyor. Almanya, Belçika ve Danimarka da Avrupa’nın önemli ihracatçılarından.

2024 yılında ilaç ürünleri, Avrupa Birliği’nin ABD’ye yaptığı en büyük ihracat kalemini oluşturdu. Bu ticaretin toplam değeri 127 milyar dolar olarak kaydedildi. Soruşturmanın etkisiyle bu akışın kesintiye uğraması, hem hastaları hem de firmaları olumsuz etkileyebilir.

Amerikan şirketlerinden destek yok

ABD Ticaret Odası’nın Avrupa temsilcisi Thibaut L’Ortye, bu soruşturmanın ABD'li firmalardan destek görmediğini ve mevcut hassas transatlantik ticaret ilişkilerini daha da zorlayabileceğini ifade etti.

L’Ortye, “Her iki taraf da tedarik zincirlerinin kırılgan yapısına karşı dikkatli davranıyor. İlaç sektörü, aslında AB ile ABD'nin en çok ortaklaştığı alanlardan biri,” dedi.

Vergi planı fiyatları artırabilir

Komisyon, olası tarifelerin, hayati ilaçlara ulaşımı zorlaştırabileceğini, kıtlıklara sebep olabileceğini ve hem Avrupa hem de ABD’de sağlık harcamalarını artırabileceğini dile getirdi.

Reuters’ın ulaştığı, ABD ilaç sektörü adına hazırlanan yeni bir raporda, ithalata yüzde 25 oranında vergi konması halinde ABD’deki ilaç maliyetlerinin yılda yaklaşık 51 milyar dolar artabileceği öngörüldü.

Ernst & Young tarafından yapılan analiz ise bu artışın doğrudan tüketicilere yansıtılması durumunda, ABD’de ilaç fiyatlarının ortalama yüzde 12,9 oranında yükselebileceğini belirtti.

Avrupa, ABD’ye ilaçta önemli tedarikçi

2023 verilerine göre ABD, toplamda 203 milyar dolarlık ilaç ithalatı gerçekleştirdi ve bu ithalatın yüzde 73’ü Avrupa ülkelerinden – özellikle İrlanda, Almanya ve İsviçre’den – yapıldı. Aynı yıl ABD’de ilaç satışları 393 milyar doları buldu.

Kamilarova, Avrupalı jenerik ilaç üreticilerinin, ABD’deki ilaç eksikliklerini gidermede önemli bir rol oynadığını söyledi. “ABD, bizden daha fazla ilaç kıtlığı yaşıyor ve etken madde tedariki konusunda Asya’ya daha bağımlı,” dedi.

Washington, ilaçların etkin maddelerinin yaklaşık yüzde 80’ini Çin, Hindistan ve Avrupa’dan temin ediyor. 2024’te AB'den ABD’ye en çok ithal edilen ürünler arasında ilaçlar ilk sırada yer aldı. Bu ürünlerin arasında, kilo kontrolü ilaçlarında kullanılan semaglutid adlı bileşen de bulunuyordu. Söz konusu ithalatın toplam değeri 127 milyar dolar olarak hesaplandı.